Załącznik nr 3 do Programu ochrony środowiska przed hałasem dla miasta Opola na lata z perspektywą na lata Urząd Miasta Opola

Załącznik nr 3 do Programu ochrony środowiska przed hałasem dla miasta Opola na lata 2013-2018 z perspektywą na lata 2019-2020 Urząd Miasta Opola Prognoza oddziaływania na środowisko projektu Programu ochrony środowiska przed hałasem dla miasta Opola na lata 2013-2018 z perspektywą na lata 2019-2020 Opole, 2013

Autorzy: mgr inż. Anna Gallus dr inż. Jacek Jaśkiewicz mgr inż. Katarzyna Oszańca dr inż. Iwona Rackiewicz mgr inż. Marek Rosicki ATMOTERM S.A. Inteligentne rozwiązania aby chronić środowisko 2

SPIS TREŚCI 1. STRESZCZENIE W JĘZYKU NIESPECJALISTYCZNYM... 6 2. WSTĘP... 10 3. INFORMACJE O PROJEKCIE DOKUMENTU... 10 3.1. Cel projektowanego dokumentu... 10 3.2. Zawartość projektowanego dokumentu... 11 4. OCENA ZGODNOŚCI POH Z CELAMI OCHRONY ŚRODOWISKA USTANOWIONYMI NA SZCZEBLU MIĘDZYNARODOWYM, WSPÓLNOTOWYM, KRAJOWYM, REGIONALNYM... 11 4.1. Dokumenty strategiczne kraju... 11 4.2. Dokumenty województwa opolskiego... 13 4.3. Dokumenty Miasta Opola... 15 5. ANALIZA I OCENA AKTUALNEGO STANU ŚRODOWISKA... 19 5.1. Charakterystyka miasta Opola... 19 5.2. Najważniejsze problemy ochrony środowiska miasta Opola... 34 6. NARUSZENIE DOPUSZCZALNYCH NORM POZIOMÓW HAŁASU... 39 6.1. Hałas drogowy... 40 6.2. Hałas kolejowy... 42 6.3. Hałas przemysłowy... 44 7. WPŁYW NA ŚRODOWISKO W PRZYPADKU ODSTĄPIENIA OD REALIZACJI POH... 46 8. ANALIZA I OCENA ZNACZĄCYCH ODDZIAŁYWAŃ POH NA ŚRODOWISKO... 46 9. ŚRODKI ZAPOBIEGAJĄCE ORAZ OGRANICZAJĄCE PRAWDOPODOBNE NEGATYWNE ODDZIAŁYWANIE NA ŚRODOWISKO... 60 10. PROPOZYCJA ROZWIĄZAŃ ALTERNATYWNYCH... 62 11. METODY ZASTOSOWANE PRZY SPORZĄDZANIU PROGNOZY... 63 12. PRZEWIDYWANE METODY ANALIZY SKUTKÓW REALIZACJI POSTANOWIEŃ POH... 63 13. INFORMACJE O MOŻLIWYM TRANSGRANICZNYM ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO65 14. SPIS TABEL... 65 15. SPIS RYSUNKÓW... 66 16. SPIS LITERATURY... 66 3

Wykaz pojęć i skrótów użytych w opracowaniu aglomeracja rozumie się przez to miasto lub kilka miast o wspólnych granicach administracyjnych APOŚ Aktualizacja Programu Ochrony Środowiska dla miasta Opola na lata 2012-2015 z perspektywą na lata 2016-2019 BEiŚ Strategia Bezpieczeństwo Ekologiczne i Środowisko db decybel; logarytmiczna jednostka powszechnie stosowana w pomiarach dotyczących dźwięku. Decybel sam w sobie nie jest określeniem żadnej konkretnej wartości. Wartość wyrażona w decybelach mówi jedynie o proporcji pomiędzy dwoma wielkościami, w których jedna jest wartością odniesienia. Decybel stosowany jest do opisu wielkości, dla których stosunek wielkości najmniejszej do największej wyraża się w tysiącach DSRK Długookresowa Strategia Rozwoju Kraju EFMR Europejski Fundusz Morski i Rybacki EFRR Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego EFRROW Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich EFS Europejski Fundusz Społeczny ekoprojektowanie projektowanie zgodne z Dyrektywą nt ekoprojektowania, związanych z nią przepisów oraz zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju eksploatacja instalacji lub urządzenia rozumie się przez to użytkowanie instalacji lub urządzenia oraz utrzymywanie ich w sprawności emisja rozumie się przez to wprowadzane bezpośrednio lub pośrednio, w wyniku działalności człowieka, do powietrza, wody, gleby lub ziemi: a) substancje, b) energie, takie jak ciepło, hałas, wibracje lub pola elektromagnetyczne FS Fundusz Spójności hałas rozumie się przez to dźwięki o częstotliwościach od 16 Hz do 16 000 Hz instalacja rozumie się przez to: a) stacjonarne urządzenie techniczne, b) zespół stacjonarnych urządzeń technicznych powiązanych technologicznie, do których tytułem prawnym dysponuje ten sam podmiot i położonych na terenie jednego zakładu, c) budowle nie będące urządzeniami technicznymi ani ich zespołami, których eksploatacja może spowodować emisję IPMA Internetowy Portal Mapy Akustycznej miasta Opola KPZK Krajowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego L AeqD - równoważny poziom dźwięku A dla pory dnia (6.00-22.00) L AeqN - równoważny poziom dźwięku A dla pory nocy (22.00-6.00) L DWN - długookresowy średni poziom dźwięku A wyrażony w decybelach (db), wyznaczony w ciągu wszystkich pór w roku, z uwzględnieniem pory dnia (6.00-18.00), pory wieczoru (18.00-22.00) oraz pory nocy (22.00-6.00); wskaźnik hałasu dla pory dziennej, wieczornej i nocnej L N - długookresowy średni poziom dźwięku A wyrażony w decybelach (db), wyznaczony w ciągu wszystkich pór nocy w roku (22.00-6.00); wskaźnik hałasu dla pory nocnej M - wskaźnik charakteryzujący wielkość przekroczenia dopuszczalnego poziomu hałasu i liczbę mieszkańców na terenie, określony w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 14 października 2002 r. w sprawie szczegółowych wymagań, 4

jakim powinien odpowiadać program ochrony środowiska przed hałasem (Dz. U. z 2002 r., Nr 179, poz. 1498) mapa akustyczna Mapa akustyczna miasta Opola opracowana w latach 2011 i 2012 oraz zaktualizowana w roku 2013 (w związku z obowiązującym od 23 października 2012 r. rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 1 października 2012 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. z 2012 r., poz. 1109) oraz w celu uwzględnienia dodatkowych źródeł hałasu przemysłowego i drogowego) obszar cichy poza aglomeracją rozumie się przez to obszar, który nie jest narażony na oddziaływanie hałasu komunikacyjnego, przemysłowego lub pochodzącego z działalności rekreacyjno-wypoczynkowej obszar cichy w aglomeracji rozumie się przez to obszar, na którym nie występują przekroczenia dopuszczalnych poziomów hałasu wyrażonych wskaźnikiem hałasu L DWN oddziaływanie na środowisko rozumie się przez to również oddziaływanie na zdrowie ludzi POH Program ochrony środowiska przed hałasem dla miasta Opola na lata 2013-2018 z perspektywą na lata 2019-2020 POIiŚ Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko POP Program ochrony powietrza dokument przygotowany w celu określenia działań zmierzających do przywrócenia odpowiedniej jakości powietrza na terenie, na którym zanotowano przekroczenia dopuszczalnych stężeń zanieczyszczeń. POP jest aktem prawa miejscowego uchwalanym przez Sejmik Województwa Opolskiego POŚ Ustawa Prawo ochrony środowiska z dnia 27 kwietnia 2001 r. (Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150 z późn. zm.) RDOŚ Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Opolu RPO WO Regionalny Program Operacyjny Województwa Opolskiego na lata 2007-2013 SUiKZP Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Opola ŚSRK Średniookresowa Strategia Rozwoju Kraju TEN-T Trans-Europejska Sieć Transportowa UM Urząd Miasta Opola WFOŚiGW Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Opolu WIOŚ Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Opolu WPF Wieloletnia Prognoza Finansowa miasta Opola WRS Wspólne Ramy Strategiczne WSSE Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Opolu MZD Miejski Zarząd Dróg w Opolu 5

1. STRESZCZENIE W JĘZYKU NIESPECJALISTYCZNYM Podstawą prawną sporządzenia niniejszej Prognozy oddziaływania na środowisko projektu Programu ochrony środowiska przed hałasem dla miasta Opola na lata 2013-2018 z perspektywą na lata 2019-2020 (POH) jest ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. Nr 199, poz. 1227 z późn. zm.). Zawartość prognozy wynika z art. 51 ust. 2 ww. ustawy oraz zakresu i stopnia szczegółowości ustalonego przez właściwego Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska, a także właściwego Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego. Celem prognozy jest identyfikacja potencjalnych oddziaływań skutków wykonania POH na środowisko i stwierdzenie czy realizacja proponowanych zadań sprzyjać będzie ochronie środowiska i zrównoważonemu rozwojowi. Prognoza oddziaływania na środowisko zawiera następujące elementy omówione niżej w skrócie: Informacje o przedmiotowym projekcie ocenianym z punktu widzenia możliwego wpływu na środowisko projekcie Programu ochrony środowiska przed hałasem dla miasta Opola na lata 2013-2018 z perspektywą na lata 2019-2020 Podstawą prawną do opracowania Programu jest art. 119 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150 z późn. zm.), który stanowi, że dla terenów, gdzie poziom hałasu przekracza poziom dopuszczalny tworzy się programy ochrony środowiska przed hałasem, których celem jest dostosowanie poziomu hałasu do dopuszczalnego. Wymóg ten wynika z implementacji Dyrektywy 2002/49/WE Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej z dnia 25 czerwca 2002r. odnoszącej się do oceny i zarządzania poziomem hałasu w środowisku. Celem Programu ochrony środowiska przed hałasem dla miasta Opola jest zatem określenie kierunków i zakresu działań niezbędnych dla przywrócenia dopuszczalnych poziomów hałasu na obszarach, gdzie zidentyfikowano (na podstawie danych z mapy akustycznej) przekroczenia obowiązujących norm, w tym wskazanie działań priorytetowych. Oceniany Program jest pierwszym programem ochrony środowiska przed hałasem, jaki został opracowany dla miasta Opola. W ramach Programu szczególną analizą objęto tereny mieszkaniowe położone w granicach administracyjnych miasta Opola, dla których wskaźnik M, charakteryzujący w sposób łączny wielkość przekroczenia dopuszczalnego poziomu hałasu i liczbę mieszkańców znajdujących się na danym terenie (wyznaczony na podstawie mapy akustycznej) wykazuje wartości większe od zera. W Programie zidentyfikowano obszary jak i ich zaludnienie, gdzie niedotrzymywane są dopuszczalne normy hałasu. Uwzględniono przy tym następujące kategorie źródeł hałasu: hałas drogowy, hałas kolejowy i hałas przemysłowy. W Programie zaproponowano działania dostosowane do konkretnych obszarów problemowych oraz zaproponowano harmonogram ich realizacji. Uwzględniono też skutki realizacji działań zawartych w innych programach i planach w zakresie ograniczenia emisji hałasu. Działania proponowane w ramach Programu ochrony środowiska przed hałasem dla miasta Opola obejmują przede wszystkim: Przebudowę dróg i ulic, Poprawę stanu nawierzchni dróg i ulic Wymianę nawierzchni ulic na mniej hałaśliwą, Ograniczenia ruchu na niektórych ulicach poprzez skierowanie ruchu na nowo wybudowane trasy, Zmianę sposobu użytkowania budynków położonych w strefach dużego hałasu, Budowę ekranów akustycznych, 6

Budowę ścieżek rowerowych, Edukację ekologiczną, a także działania wspierające w zakresie utworzenia systemu monitoringu hałasu oraz wprowadzenie do miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego zasad lokalizacji obiektów w celu uniknięcia zwiększenia narażenia ludzi na hałas. Ponadto istotną rolę przypisuje się również działaniom o charakterze prewencyjnym w odniesieniu do nowych miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego (lub do zmian tych planów). Program zawiera propozycje realizacji ww. działań, podając jednocześnie jednostkę odpowiedzialną za realizację, ich koszt i źródło finansowania. Tak sformułowany Program ochrony środowiska przed hałasem poddano analizie z punktu widzenia oddziaływania, proponowanych w nim działań na środowisko według odpowiednich przepisów dotyczących strategicznych ocen oddziaływania na środowisko, którym podlegają tego typu programy. Ocena zgodności POH z celami ochrony środowiska ustanowionymi na szczeblu międzynarodowym, wspólnotowym, krajowym, regionalnym i miasta Analiza zadań proponowanych w Programie wykazała, że są one zgodne i realizują cele strategiczne miasta, województwa, a także dokumentów strategicznych kraju. Ponadto wszystkie cele i kierunki działań wyznaczone w projekcie POH realizują cele środowiskowe ujęte w międzynarodowych dokumentach, programach i planach. Analiza aktualnego stanu środowiska W analizie skoncentrowano się głównie na tych elementach środowiska, na które wpływ może mieć realizacja ocenianego Programu opierając się głownie na Programie ochrony środowiska miasta Opole. Do najważniejszych problemów środowiskowych miasta należą: Przekroczenia norm jakości powietrza, Zanieczyszczenia wód płynących, Zagrożenia powodziowe i podtopieniami, Gospodarka odpadami, Zagrożenia poważnymi awariami (szczególnie transportowymi), Zanieczyszczenia gleb. Istotne znaczenie w strukturze miasta ma zieleń (21% powierzchni miasta), w tym lasy (46% terenów zieleni) oraz związane z tym zasoby flory i fauny. Najważniejszymi zagrożeniami dla tych zasobów jest intensywna penetracja rekreacyjno wypoczynkowa oraz wzrost emisji zanieczyszczeń transportowych. Naruszenie dopuszczalnych norm hałasu W zakresie hałasu drogowego określono, że powierzchnia obszarów, na których warunki akustyczne są w stanie niedobrym i złym na terenie miasta Opola wynosi ok. 0,6 km 2 i jest zamieszkiwana przez ok. 3,2 tys. mieszkańców. Obejmuje ona ruchliwe trasy w Śródmieściu i Zaodrzu, a także większość tras wylotowych z miasta. Bardzo złe warunki występują jedynie na terenach niezamieszkałych. W obrębie hałasu ze źródeł kolejowych powierzchnia obszarów, na których warunki akustyczne są w stanie niedobrym i złym na terenie miasta Opola wynosi ok. 0,1 km 2 (co stanowi ok. 0,1% powierzchni miasta) i jest zamieszkiwana przez ok. 180 mieszkańców. Bardzo złe warunki występują jedynie na terenach niezamieszkanych. W zasięgu przemysłowych źródeł hałasu powierzchnia obszarów, na których warunki akustyczne są w stanie niedobrym i złym na terenie miasta Opola wynosi ok. 0,3 km 2 (co stanowi 0,28% powierzchni miasta) i jest zamieszkiwana przez ok. 500 mieszkańców. Nie występują natomiast obszary o bardzo złych warunkach akustycznych. 7

Wpływ na środowisko w przypadku odstąpienia od realizacji POH Brak realizacji Programu, lub jego tylko częściowa realizacja pozostawi, w zależności od stopnia jego realizacji, odpowiednią część populacji i środowiska, narażoną na kontynuowanie negatywnego wpływu hałasu na zdrowie, z czym związane będą również wydatki na leczenie odpowiednich chorób. Wpłynąć to może też na kontynuację negatywnego oddziaływania na gatunki żyjące w środowisku miejskim. Według badań długotrwałe narażenie na nadmierny hałas wywołuje kumulujące się skutki zdrowotne. Analiza i ocena znaczących oddziaływań na środowisko Wskazane problemy znajdują rozwiązania w ramach zaproponowanych w projekcie POH zadań. W Prognozie przeanalizowano możliwy wpływ tych działań na poszczególne elementy środowiska, w tym na: ludzi, zwierzęta, rośliny, różnorodność biologiczną, wodę, powietrze, powierzchnie ziemi, krajobraz, klimat, zasoby naturalne, zabytki, dobra materialne. Wyniki przedstawiono w formie matrycy obejmującej wszystkie działania. Wśród działań można rozróżnić następujące ich rodzaje: Działania wspierające obejmujące przedsięwzięcia organizacyjne np. w zakresie monitoringu hałasu, edukacji społeczeństwa, odpowiedniej gospodarki przestrzennej (uwzględniania w mpzp zagadnień lokalizacji osiedli mieszkaniowych i przedsięwzięć generujących hałas) itp. Działania te mają wyłącznie pozytywny wpływ na środowisko, a szczególnie w zakresie ograniczenia hałasu, Budowa dróg rowerowych, które generalnie są korzystne dla środowiska, bo mogą być alternatywą dla transportu samochodowego, ale mogą też negatywnie oddziaływać na środowisko w związku z przekształceniami terenu, powodują zużycie materiałów i mogą powodować wycinkę drzew, fragmentacje ekosystemów oraz być uciążliwe w trakcie budowy, Przebudowa i wymiana nawierzchni dróg pozytywne oddziaływująca na zmniejszenie emisji zanieczyszczeń i hałasu, ale powodująca zużycie surowców naturalnych, przekształcenia terenu, czasem wycinkę drzew, likwidację zieleni, fragmentacje ekosystemów, a w trakcie budowy powodująca uciążliwości w postaci dodatkowego hałasu i emisję pyłów, jak i płoszenie zwierząt i ptaków. Na ogół są to krótkie odcinki dróg i ulic poza dwoma przypadkami ulic powyżej 1 km, których przebudowa będzie bardziej uciążliwa, Zmiana sposobu użytkowania budynków. Uciążliwość ograniczona jest tylko do okresu przeprowadzania zmian, natomiast, poza tym ogranicza czas narażenia na hałas ludzi przebywających w tych budynkach, Budowa ekranów akustycznych. Jest to skuteczna ochrona przed hałasem, ale do negatywnych jej stron należy niekorzystna zmiana krajobrazu i architektury, tworzenie zagrożeń dla ptaków, ograniczenie przejść dla zwierząt oraz zużycie surowców budowlanych. Ponadto w Prognozie oceniono wstępnie inwestycje kolejowe i jedną drogową, które realizowane będą w ramach osobnych programów i w ramach nich będą podlegały szczegółowej analizie. Środki zapobiegające oraz ograniczające prawdopodobne negatywne oddziaływanie na środowisko Dla wszystkich działań podano w Prognozie zalecenia dotyczące zmniejszenia ich negatywnego oddziaływania w tym w trakcie budowy. Ponadto przedstawiono szereg propozycji w zakresie projektowania i planowania przedsięwzięć w tym monitoringu wpływu na środowisko. Wśród sposobów zapobiegania i ograniczania negatywnych oddziaływań na środowisko realizacji zadań Programu zalecono, miedzy innymi: przestrzeganie zasad ekologicznych zasad projektowania przedsięwzięć stosując się do odpowiedniej dyrektywy 8

UE, jak i zasad zrównoważonego rozwoju, ograniczanie do minimum strefy bezpośredniej ingerencji, dobrą organizację robót budowlanych, środki specjalne np. przeciwdziałania kolizjom ptaków w przypadku stosowania ekranów akustycznych. Propozycje rozwiązań alternatywnych Większość proponowanych do realizacji przedsięwzięć w ramach Programu ma zdecydowanie pozytywny wpływ na środowisko. A zatem, zgodnie z metodologią ocen oddziaływania na środowisko proponowanie szczegółowych rozwiązań alternatywnych nie ma pełnego uzasadnienia. Proponowane rozwiązania wybrane zostały jako optymalne również z p. widzenia dostępnego budżetu na realizację działań. Metody zastosowane przy sporządzeniu Prognozy Prognozę wykonano w oparciu o przepisy dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2001/42/WE z dnia 27 czerwca 2001 r. w sprawie oceny skutków niektórych planów i programów, dyrektywy 2003/4/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 28 stycznia 2003 r. w sprawie publicznego dostępu do informacji dotyczących środowiska oraz przepisy ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. Nr 199, poz. 1227 z późn. zm.) W niniejszej prognozie zidentyfikowano działania ujęte w projekcie Programu mogące oddziaływać na środowisko, a następnie dokonano ich analizy z punktu widzenia możliwych oddziaływań. Wyniki przedstawiono w ujęciu tabelarycznym w odniesieniu do poszczególnych działań. Wykorzystano przy tym dane literaturowe, jak i doświadczenia własne, które zestawiono z analizą lokalnych uwarunkowań środowiskowych. Przewidywane metody analizy skutków realizacji postanowień POH Wdrażanie rozwiązań przewidzianych w omawianym POH wymaga stałego monitorowania oraz szybkiej reakcji w przypadku pojawiania się rozbieżności pomiędzy projektowanymi rezultatami a stanem rzeczywistym. Podstawą właściwej oceny wdrażania założeń Programu ochrony środowiska przed hałasem, a także określenia problemów w osiąganiu założonych celów jest prawidłowy system sprawozdawczości i monitoringu, oparty na zestawie określonych wskaźników. Powinien on zapewnić stałą kontrolę jakości zarządzania środowiskiem planowanych przedsięwzięć inwestycyjnych oraz pozwolić regulować działalność podmiotów, a jednocześnie ułatwiać funkcjonowanie systemu wydawania decyzji, udzielania zezwoleń i egzekucji. Sprawozdania z realizacji Programu przedstawiane będą co dwa lata Radzie Miasta. Realizacja Programu monitorowana będzie przy użyciu następujących wskaźników: Zmniejszenia liczby mieszkańców zagrożonej hałasem (ilościowo oraz procentowo); Liczby kontrolowanych zakładów; Liczby decyzji administracyjnych zawierających wymagania dotyczące hałasu, w stosunku do wszystkich wydanych decyzji; Długości wybudowanych ekranów akustycznych. Ponadto przewidziano kontrole w czasie realizacji poszczególnych działań przewidzianych w Programie z p. widzenia ograniczenia ich uciążliwości i negatywnego oddziaływania na środowisko i ludzi. Informacje o możliwym transgranicznym oddziaływaniu na środowisko Ustalenia Programu obejmują zadania, które realizowane będą na obszarze miasta Opola, a zasięg ich oddziaływania na środowisko będzie miał przede wszystkim charakter lokalny. W związku z tym, w wyniku realizacji Programu ochrony środowiska przed hałasem, nie będą występować transgraniczne oddziaływania na środowisko. Wobec tego, dokument ten nie musi być poddany procedurze transgranicznej oceny oddziaływania na środowisko. 9

2. WSTĘP Przedmiotem prognozy oddziaływania na środowisko jest projekt Programu ochrony środowiska przed hałasem dla miasta Opola na lata 2013-2018 z perspektywą na lata 2019-2020. Podstawą prawną do opracowania Programu jest art. 119 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150 z późn. zm.), który stanowi, że dla terenów, gdzie poziom hałasu przekracza poziom dopuszczalny tworzy się programy ochrony środowiska przed hałasem, których celem jest dostosowanie poziomu hałasu do dopuszczalnego. Wymóg ten wynika z implementacji Dyrektywy 2002/49/WE Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej z dnia 25 czerwca 2002r. odnoszącej się do oceny i zarządzania poziomem hałasu w środowisku. Oceniany Program jest pierwszym programem ochrony środowiska przed hałasem, jaki został opracowany dla miasta Opola. Podstawą do sporządzenia Programu była analiza opracowanej w latach 2011 i 2012 oraz zaktualizowanej w roku 2013, Mapy akustycznej miasta Opola 1,2,3. Istotnym elementem procedury opracowania POH jest przeprowadzenie strategicznej oceny oddziaływania na środowisko skutków realizacji wyżej wymienionego projektu dokumentu. Jest ona spełnieniem obowiązku prawnego wynikającego z dyrektywy 2001/42/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 27 czerwca 2001 r. w sprawie oceny wpływu niektórych planów i programów na środowisko oraz zapewnia zgodność z przepisami ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko. Niniejsza Prognoza wykonana została zgodnie z wymaganiami zawartymi w wyżej wymienionych przepisach oraz aktualnym poziomem wiedzy z zakresu metodyk opracowywania prognoz oddziaływania na środowisko. Ponadto Prognoza uwzględnia zakres i stopień szczegółowości określony przez właściwego Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska 4 oraz właściwego Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego 5. Celem prognozy jest określenie możliwych skutków dla środowiska wynikających z realizacji działań proponowanych w Programie ochrony środowiska przed hałasem dla miasta Opola na lata 2013-2018 z perspektywą na lata 2019-2020. 3. INFORMACJE O PROJEKCIE DOKUMENTU 3.1. Cel projektowanego dokumentu Celem Programu ochrony środowiska przed hałasem dla miasta Opola jest określenie kierunków i zakresu działań niezbędnych dla przywrócenia dopuszczalnych poziomów hałasu na obszarach, gdzie zidentyfikowano (na podstawie danych z mapy akustycznej) przekroczenia obowiązujących norm, w tym wskazanie działań priorytetowych. Mając powyższe na uwadze, w ramach Programu, szczególną analizą objęto tereny mieszkaniowe położone w granicach administracyjnych miasta Opola, dla których wskaźnik M, charakteryzujący w sposób łączny wielkość przekroczenia dopuszczalnego 1 Mapa akustyczna dla miasta Opola w zakresie hałasu kolejowego; EKOPROJEKT Jarosław Kowalczyk; 2011 r. 2 Mapa akustyczna dla miasta Opola w zakresie hałasu drogowego i przemysłowego (wraz z IPMA); HYDROACUSTIC Piotr Hilszer; 2012 r. 3 Realizacja zadań z zakresu wspomagania systemów gromadzenia i przetwarzania danych związanych z dostępem do informacji o środowisku (w tym opracowania programu ochrony środowiska przed hałasem dla miasta Opola). Etap I aktualizacja mapy akustycznej miasta Opola, opracowanej w latach 2011-2012 (wraz z aktualizacją IPMA); konsorcjum firm: ATMOTERM S.A. i HYDROACUSTIC PIOTR HILSZER; 2013 r. 4 Pismo z dn. 6.05.2013 r. znak WOOŚ.411.1.46.2013/KM 5 Pismo z dn. 20.05.2013 r. znak NZ.9022.1.73.2013.JW 10

poziomu hałasu i liczbę mieszkańców znajdujących się na danym terenie (wyznaczony na podstawie mapy akustycznej) wykazuje wartości większe od zera. 3.2. Zawartość projektowanego dokumentu Zakres Programu ochrony środowiska przed hałasem dla miasta Opola jest zgodny z wymogami określonymi w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 14 października 2002 r. w sprawie szczegółowych wymagań, jakim powinien odpowiadać program ochrony środowiska przed hałasem (Dz. U. z 2002 r. Nr 179, poz. 1498) i obejmuje następujące części: 1) opisową; 2) wyszczególniającą ograniczenia i obowiązki wynikające z realizacji programu; 3) uzasadnienie proponowanych działań. W ramach części opisowej został przedstawiony obszar objęty zakresem Programu, wskazane naruszenia dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku, wyszczególnione podstawowe kierunki i zakres działań naprawczych, a także zamieszczono harmonogram rzeczowo-finansowy realizacji zadań z podaniem jednostki odpowiedzialnej za realizację oraz wskaźników monitorowania. Omówiono również źródła finansowania Programu oraz wskazano rodzaje informacji i dokumentów wykorzystanych do kontroli i dokumentowania realizacji Programu. Część wyszczególniająca ograniczenia i obowiązki wynikające z realizacji Programu podaje organy administracji właściwe w sprawach: przekazywania organowi przyjmującemu Program informacji o wydawanych decyzjach, których ustalenia zmierzają do osiągnięcia celów Programu; wydawania aktów prawa miejscowego, monitorowania realizacji Programu. Wskazuje ona również obowiązki podmiotów korzystających ze środowiska. Uzasadnienie uwzględnia dane i wnioski wynikające ze sporządzonych map akustycznych, analizę materiałów, dokumentów i publikacji wykorzystanych do opracowania Programu, w tym: polityk, strategii, programów wypracowanych na poziomie krajowym, województwa i lokalnym; przepisów prawa mających wpływ na stan akustyczny środowiska; nowych, dostępnych technik i technologii w zakresie ograniczania hałasu. Ponadto w części tej przedstawiono również plany inwestycyjne i organizacyjne zarządzających źródłami hałasu. W dalszej części dokumentu zamieszczono wnioski z konsultacji społecznych. Ostatni rozdział opracowania stanowi streszczenie Programu w języku niespecjalistycznym. 4. OCENA ZGODNOŚCI POH Z CELAMI OCHRONY ŚRODOWISKA USTANOWIONYMI NA SZCZEBLU MIĘDZYNARODOWYM, WSPÓLNOTOWYM, KRAJOWYM, REGIONALNYM Oceniany dokument jest zgodny z dokumentami strategicznymi ustanowionymi na szczeblu europejskim, krajowym i regionalnym. Główne założenia dokumentów strategicznych kraju, województwa, oraz miasta Opola, a także wynikające z nich priorytetowe działania opisane zostały niżej. 4.1. Dokumenty strategiczne kraju Polityka ekologiczna państwa w latach 2009-2012 z perspektywą do roku 2016 (PEP) Planowane działania w obszarze ochrony przed hałasem w Polsce wpisują się w priorytety Unii Europejskiej, a głównie Szóstego wspólnotowego programu działań 11

w zakresie środowiska naturalnego 6, jak i propozycji Komisji Europejskiej (z dnia 29 listopada 2012 r.) nowego, Generalnego programu działań UE w dziedzinie środowiska do 2020 r. pt. Żyjmy dobrze w zakresie możliwości naszej planety 7. Ten ostatni dokument określa następujące najważniejsze cele: 1) Ochronę i zachowanie kapitału zasobów naturalnych UE, 2) Przekształcenie UE w efektywną zasobowo, zieloną, konkurencyjną i niskoemisyjną gospodarkę, 3) Ochronę mieszkańców UE od presji odnoszących się do środowiska i ryzyka dla zdrowia i zagrożenia dobrobytu, 4) Maksymalizację korzyści z przepisów prawnych UE dotyczących środowiska, 5) Poprawę baz danych stanowiących podstawy dla polityki środowiskowej, 6) Zapewnienie inwestycji na rzecz środowiska i klimatu oraz zapewnienie właściwych cen towarów i usług, 7) Poprawę integracji i spójności polityki środowiskowej, 8) Zapewnienie zrównoważenia dla miast UE, 9) Zwiększenie efektywności działań UE w konfrontacji z regionalnymi i globalnymi wyzwaniami. W ramach priorytetu 3 dotyczącego zabezpieczenia mieszkańców od nadmiernej presji i zagrożeń przewidziano m.in. działania w kierunku znaczącego obniżenia zagrożeń hałasem. Program ochrony przed hałasem dla miasta Opola, poprzez zaproponowane działania, w pełni realizuje ten cel. Aby sprostać obecnym wyzwaniom dotyczącym środowiska, Program wskazuje, że należy wyjść poza podejście czysto prawne, w celu opracowania podejścia strategicznego. Podejście to musi korzystać z różnych instrumentów i środków, aby wpływać na decyzje podejmowane przez przedsiębiorców, konsumentów, polityków i obywateli. Przewidziano, że realizacja Programu będzie monitorowana w kontekście realizacji Strategii Europa 2020 8 m.in. na podstawie raportów o stanie środowiska Europejskiej Agencji Środowiska. We wszystkich dyskusjach na poziomie Rady ds. Środowiska UE podkreśla się, że osiągnięcie celów ochrony środowiska uzależnione jest w dużej mierze od skuteczności integracji polityk w zakresie ochrony środowiska, jak i wszystkich sektorów działalności, zarówno na poziomie lokalnym, regionalnym i krajowym, jak również na poziomie UE. Polityka ekologiczna państwa na lata 2009-2012 z perspektywą do roku 2016 (PEP) została przyjęta uchwałą Sejmu RP z dnia 29 maja 2009 r. 9 Zgodnie z Prawem ochrony środowiska 10 (art. 13 i 14) ma ona na celu stworzenie warunków niezbędnych do realizacji ochrony środowiska i określa w szczególności: cele ekologiczne, priorytety ekologiczne, poziomy celów długoterminowych, rodzaj i harmonogram działań proekologicznych oraz środki niezbędne do osiągnięcia celów, w tym mechanizmy prawno-ekonomiczne i środki finansowe. Polityka ekologiczna państwa obejmuje trzy podstawowe grupy zagadnień: kierunki działań systemowych, ochronę zasobów naturalnych, poprawę jakości środowiska i bezpieczeństwa ekologicznego. W ramach ostatniej z wymienionych grup działań przewidziano dokonanie wiarygodnej oceny narażenia społeczeństwa na ponadnormatywny hałas i oddziaływanie 6 Dz. U. L 242 z 10.9.2002 r. 7 COM(2012)710final 8 KOM(2010)2020 9 MP Nr 34/2009 poz. 501. 10 Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150 z późn. zm. 12

pól elektromagnetycznych oraz podjęcie kroków do zmniejszenia tego zagrożenia tam, gdzie jest ono największe. W ramach prac nad Programem ochrony przed hałasem dla miasta Opola dokonano wiarygodnej oceny narażenia społeczeństwa na ponadnormatywny hałas i na tej podstawie zaproponowano działania dla zmniejszenia jego uciążliwości. Według informacji otrzymanych z Ministerstwa Środowiska, wobec upływu terminu obowiązywania Polityki ekologicznej Państwa oraz w związku z przeprowadzoną reformą systemu dokumentów strategicznych w Polsce, zagadnienia polityki ekologicznej będą włączone do Strategii bezpieczeństwo energetyczne i środowisko. Dokument ten, pomimo długotrwałych uzgodnień, nie został jeszcze ostatecznie przyjęty (do czasu wykonania niniejszego opracowania). Z tego powodu, w dalszych rozważaniach można opierać się jedynie na dostępnym projekcie Strategii z dnia 28 czerwca 2012 r. 11 Zagadnienia ochrony przed hałasem, w ww. projekcie, prawdopodobnie znajdą się w kierunku interwencji 1.4. Uporządkowanie zagadnień zarządzania przestrzenią. Na obecnym etapie opracowania nie jest wiadomo, jakie przełożenie będzie miała wspomniana strategia na dokumenty strategiczne na poziomie regionalnym i lokalnym. Ponieważ w Strategii nie podano szczegółowych celów oraz zadań w zakresie ochrony przed hałasem można uznać, że Program ochrony przed hałasem dla miasta Opola, poprzez zaproponowane działania, w pełni realizuje cele zakreślone w tym dokumencie. 4.2. Dokumenty województwa opolskiego Strategia Rozwoju Województwa Opolskiego do 2020 r. Województwo Opolskie przyjazne mieszkańcom i przedsiębiorcom Aktualna Strategia Rozwoju Województwa Opolskiego do 2020 r., została przyjęta przez Sejmik Województwa Opolskiego w dniu 28 grudnia 2012 r. Wizja rozwojowa wynikająca ze Strategii to stworzenie wielokulturowego regionu, w którym najważniejszą rolę odgrywają wykształceni, otwarci i aktywni mieszkańcy, z konkurencyjną i innowacyjną gospodarką oraz przyjaznym środowiskiem życia. Najważniejszym horyzontalnym wyzwaniem rozwojowym, z jakim musi się zmierzyć Województwo Opolskie, wg Strategii, jest zapobieganie i przeciwdziałanie procesom depopulacji. Dla realizacji nakreślonej wizji Województwa, sprecyzowano następujące wyzwania rozwojowe: przygotowane do rynku pracy aktywne społeczeństwo, konkurencyjna gospodarka oparta na innowacyjności i współpracy z nauką, atrakcyjne obszary do zamieszkania, inwestowania i wypoczynku, zrównoważony rozwój aglomeracji opolskiej, miast i obszarów wiejskich regionu. Wśród celów, z punktu widzenia Programu ochrony przed hałasem, warto wymienić cel nr 7 Wysoka jakość środowiska, który obejmuje następujące cele operacyjne: 7.1. Poprawa stanu środowiska poprzez rozwój infrastruktury technicznej, 7.2. Wspieranie niskoemisyjnej gospodarki, 7.3. Kształtowanie systemu przyrodniczego, ochrona krajobrazu i bioróżnorodności, 7.4. Racjonalne wykorzystanie zasobów naturalnych, 7.5. Przeciwdziałanie i usuwanie skutków zagrożeń naturalnych i cywilizacyjnych. Działania objęte Programem ochrony przed hałasem wpisują się w realizację celu 7.5. W Strategii nie podano szczegółowych celów oraz zadań odnośnie ograniczenia hałasu w województwie, a tylko cel ogólny - przeciwdziałanie i usuwanie zagrożeń 11 http://bip.mg.gov.pl/files/upload/16479/beis.pdf 13

naturalnych i cywilizacyjnych. Można uznać, że Program ochrony przed hałasem dla miasta Opola, poprzez zaproponowane działania, w pełni realizuje ten cel. Program Ochrony Środowiska Województwa Opolskiego na lata 2012-2015 z perspektywą do roku 2019 Program Ochrony Środowiska Województwa Opolskiego na lata 2012-2015 z perspektywą do roku 2019 został przyjęty uchwałą Nr XVI/216/2012 Sejmiku Województwa Opolskiego z dnia 27 marca 2012 r. W oparciu o diagnozę stanu środowiska, uwarunkowania zewnętrzne i wewnętrzne, politykę ochrony środowiska oraz wymagania w zakresie jakości środowiska i racjonalnego użytkowania zasobów naturalnych (określone stosownymi ustawami, aktami wykonawczymi i rozporządzeniami, a także implementacją dyrektyw UE) przedstawiono w nim priorytety realizacji wraz z głównymi kierunkami działań zmierzających do systematycznej poprawy jakości środowiska i racjonalnego użytkowania jego zasobów. W zakresie priorytetu dotyczącego ochrony przed hałasem sprecyzowano w Programie następujące kierunki działań: Systematyczne wykonywanie podstawowych badań pomiarowych, zgodnie z obowiązującymi metodykami referencyjnymi, celem określenia stanu wyjściowego i ustalenia bezwzględnych wartości zagrożenia hałasem komunikacyjnym i przemysłowym [L eq w db (A)], Podjęcie działań organizacyjnych umożliwiających kontynuowanie wieloletnich prac nad sporządzeniem i systematyczną aktualizacją map akustycznych, Podjęcie działań organizacyjnych umożliwiających kontynuowanie prac nad określeniem konkretnych zadań inwestycyjnych zmierzających do minimalizacji oddziaływań akustycznych i ograniczenia wielkości populacji zagrożonej nadmiernym hałasem, Monitorowanie stanu realizacji programu ochrony środowiska przed hałasem, Działania zmierzające do ograniczenia wpływu hałasu przemysłowego. Wszystkie wymienione kierunki działań wymienione w Programie są uwzględnione w Programie ochrony przed hałasem dla miasta Opola, a w szczególności wykonano w ramach niego: mapę akustyczną miasta będącą podstawą proponowanych działań na rzecz zmniejszenia hałasu, oceniono zagrożenia hałasem wg obowiązującej metodologii, zaproponowano działania na rzecz zmniejszenia obciążenia hałasem, włączając w to hałas przemysłowy. Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Opolskiego Plan zagospodarowania przestrzennego Województwa Opolskiego jest podstawowym dokumentem określającym zasady organizacji struktury przestrzennej województwa oraz zasady i kierunki zagospodarowania przestrzennego w przekroju podstawowych komponentów przestrzeni, w tym: podstawowych elementów sieci osadniczej, rozmieszczenia infrastruktury społecznej, technicznej i innej o znaczeniu ponadlokalnym, wymagań w zakresie ochrony środowiska przyrodniczego i ochrony dóbr kultury, z uwzględnieniem obszarów podlegających szczególnej ochronie. 14

Przyjęty został uchwałą nr XLVIII/505/2010 Sejmiku Województwa Opolskiego z dnia 28 września 2010 r. Plan zagospodarowania przestrzennego województwa, jako instrument kreowania rozwoju przestrzennego województwa oraz koordynowania planowania zagospodarowania na poziomie regionalnym, ustala kierunki transformacji podstawowych elementów struktury funkcjonalno-przestrzennej województwa, uwzględniając zasady polityki państwa w dziedzinie przestrzennego zagospodarowania zawarte w Koncepcji polityki przestrzennego zagospodarowania kraju oraz cele i kierunki rozwoju regionu, zawarte w Strategii rozwoju Województwa Opolskiego na lata 2000-2015 z perspektywą do roku 2019. Cel nr 6 Wsparcie i aktywizacja obszarów problemowych Planu zawiera kierunek 5 Poprawa jakości środowiska, a w ramach tego kierunku m.in. zadanie Poprawa standardów jakości środowiska obejmujące działania na rzecz poprawy klimatu akustycznego na terenach miast Opole, Kędzierzyn-Koźle, Strzelce Opolskie, Brzeg, Nysa, Praszka, Gorzów Śląski. Program ochrony przed hałasem dla miasta Opola, poprzez zaproponowane działania, w pełni realizuje ten cel. 4.3. Dokumenty Miasta Opola Strategia Rozwoju Miasta Opola Strategia Rozwoju Miasta Opola na lata 2012-2020 została przyjęta uchwałą Nr XXXV/549/12 Rady Miasta Opola z dnia 18 grudnia 2012 r. Dokument powstawał w toku licznych dyskusji, przy współudziale przedstawicieli wielu środowisk oraz grup społecznych i zawodowych Opola. W dokumencie określono priorytety rozwojowe, a także działania oraz zadania o kluczowym znaczeniu dla rozwoju miasta, które należy zrealizować w perspektywie do 2020 roku. Dokument zawiera szereg propozycji i postulatów Opolan, zgłaszanych w trakcie kilkumiesięcznych konsultacji społecznych. Jednocześnie stanowi zaproszenie do podjęcia wspólnych działań na rzecz rozwoju miasta Opola. Zagadnienia ochrony przed hałasem wpisują się w działania przewidziane w realizacji celu 3.2. Rozwój i nowoczesna aranżacja przestrzeni miejskiej o wysokiej estetyce. Obejmują one: przebudowę oraz modernizację układu komunikacyjnego miasta, budowę zrównoważonego systemu transportu miejskiego, rozwój i ożywienie Śródmieścia poprzez nadanie mu funkcji salonu miasta obszaru kultury i rekreacji, kreowanie prorozwojowej polityki mieszkaniowej, ochronę środowiska. Program ochrony przed hałasem dla miasta Opola uwzględnia wymienione działania, choć nie wszystkie one będą realizowane w ramach POH. Program Rozwoju miasta Opola na lata 2007-2015 Program rozwoju miasta Opola na lata 2007-2015 jest dokumentem planistycznym o charakterze operacyjnym uszczegóławiającym Strategię rozwoju miasta Opola stolicy polskiej piosenki z 2007 r. Został on przyjęty Uchwałą nr XIV/122/07 Rady Miasta Opola z dnia 28 czerwca 2007 r. Z uwagi na fakt, że jak podano wyżej, w 2012 roku przyjęto nową Strategię rozwoju Opola, Program rozwoju wymaga aktualizacji lub ponownego opracowania. Jego celem było przedstawienie ważnych z punktu widzenia Strategii rozwoju miasta przedsięwzięć samorządu służących realizacji priorytetów i celów rozwoju miasta, określenie spodziewanych nakładów finansowych oraz rezultatów wdrażania, 15

a także zapewnienie koncentracji środków finansowych oraz ich efektywne wykorzystanie. Realizacja Programu podlega stałemu monitoringowi i jest przedmiotem analizy Miejskiego Komitetu Monitorującego. Działania te służą identyfikowaniu ewentualnych problemów i określeniu kroków naprawczych, zapewniając tym samym prawidłową realizację projektów. W przedmiotowym programie zdefiniowano również zadania, których realizacja przyczyni się do poprawy jakości środowiska, są to m.in.: zagospodarowanie placów, terenów zielonych miasta kreowanie nowych obszarów rekreacyjno-wypoczynkowych miasta, uzupełnienie zieleni ochronnej; inwestycje w obiektach publicznych na rzecz ochrony powietrza (termomodernizacje, modernizacje, wymiana źródeł ciepła); rekultywacja składowisk komunalnych oraz skażonych terenów i gruntów; monitoring w zakresie ochrony środowiska; budowa i rozbudowa sieci wodno-kanalizacyjnej, urządzeń przesyłowo - magazynowych oraz urządzeń uzdatniania wody; budowa kanalizacji deszczowej i sanitarnej; przygotowanie służb ratowniczych do przeciwdziałania i zwalczania zagrożeń życia i zdrowia mieszkańców miasta, w tym zakup sprzętu i urządzeń, usprawnienie i doskonalenie systemu monitoringu zagrożeń życia i zdrowia mieszkańców; budowa, przebudowa urządzeń sterowania ruchem drogowym wraz z monitoringiem natężenia ruchu w mieście; poprawa standardu lokalnych rozwiązań komunikacyjnych oraz powiązań z krajowym i międzynarodowym układem transportu; tworzenie warunków rozwoju alternatywnych środków miejskiego transportu publicznego, systematyczne unowocześnienie taboru i wyposażenia MZK. Wiele z wymienionych działań będzie miało wpływ na zmianę obciążenia hałasem. Działania wymienione wyżej, w zakresie wpływu na hałas, zostały uwzględnione w Programie ochrony przed hałasem dla miasta Opola, choć tylko niektóre zostały ujęte w POH ze względu na realizacje ich w ramach innych programów. Aktualizacja programu ochrony środowiska miasta Opola na lata 2012-2015 z perspektywą na lata 2016-2019 Aktualizacja programu ochrony środowiska została przyjęta uchwałą Rady Miasta Opola z dnia 29 listopada 2012 r. Przygotowana została w oparciu o dokument bazowy Program ochrony środowiska wraz z planem gospodarki odpadami dla miasta Opola na lata 2004-2007 z perspektywą na lata 2008-2011, wprowadzony w życie uchwałą Nr XLVIII/499/05 Rady Miasta Opola z dnia 23 czerwca 2005 r. i zaktualizowany w roku 2008 na lata 2008-2011 z perspektywą na lata 2012-2015 (uchwalony przez Radę Miasta Opola uchwałą Nr LIV/571/09 Rady Miasta Opola z dnia 27 sierpnia 2009 r.). Program ma charakter dokumentu obowiązującego, precyzującego cele do osiągnięcia w poszczególnych elementach środowiska, priorytety oraz konkretne zadania w perspektywie krótko, średnio i długoterminowej. W Aktualizacji programu przedstawiono diagnozę w zakresie obecnych przekroczeń norm hałasu w Opolu oraz zaproponowano kierunki działań dla ograniczenia uciążliwości hałasu. Przedstawiono je w poniższej tabeli, stanowiącej wyciąg z harmonogramu programu działań zawartego w Aktualizacji programu ochrony środowiska. 16

Tabela 1. Działania w zakresie ochrony przed hałasem na podstawie harmonogramu rzeczowo-finansowego zadań przewidzianych do realizacji w latach 2012-2015 oraz w latach 2016-2019 Szacunkowe nakłady finansowe [tys. PLN] Przewidywane Wskaźniki Jednostka Termin Rodzaj Nazwa działania 2016- źródło monitorowania realizująca realizacji zadania 2012 2013 2014 2015 2019 finansowania zadania Dziedzina: OCHRONA PRZED HAŁASEM [OPH] Cel strategiczny (długoterminowy): Zmniejszenie uciążliwości hałasu poprzez obniżenie jego natężenia do poziomu obowiązujących standardów Cel operacyjny (średnioterminowy): OPH1. Zmniejszenie stopnia narażenia mieszkańców miasta na ponadnormatywny hałas OPH1.1. Uwzględnianie w planach zagospodarowania przestrzennego zagrożenia hałasem OPH1.2. Budowa dróg rowerowych Urząd Miasta 2015 W Miejski Zarząd Dróg Zadanie ciągłe W ramach zadań własnych W ramach zadań własnych W ramach zadań własnych W ramach zadań własnych W ramach zadań własnych Budżet miasta W 19 200 Budżet miasta Ilość planów uwzględniających zagrożenie hałasem Ilość [mb] wybudowanych ścieżek rowerowych Cel operacyjny (średnioterminowy): OPH2. Zorganizowanie systemu monitoringu hałasu drogowego na terenie miasta Opola OPH2.1. Opracowanie koncepcji systemu monitoringu Opracowana Urząd Miasta 2013 W 65 Budżet miasta hałasu komunikacyjnego koncepcja i warunków środowiskowych OPH2.2. Zakup sprzętu do monitoringu hałasu Urząd Miasta 2013-2015 W 600 Budżet miasta Zakupienie sprzętu i warunków środowiskowych Cel operacyjny (krótkoterminowy): OPH3. Ograniczenie uciążliwości akustycznej dla mieszkańców OPH3.1. Opracowanie programu Opracowanie Urząd Miasta 2013 W 200 Budżet miasta ochrony środowiska przed dokumentacji hałasem dla miasta Opola OPH3.2. Poprawa stanu technicznego nawierzchni ulic OPH3.3. Budowa parkingu przy ulicy Rataja OPH3.4. Zwiększenie liczby punktów wypożyczania rowerów Miejski Zarząd Dróg Miejski Zarząd Dróg Zadanie ciągłe W 6 600 6 600 6 600 6 600 26 400 Budżet miasta 2012 W 1 200 Budżet miasta Urząd Miasta 2013 W 200 Budżet miasta (źródło: Aktualizacja Programu ochrony środowiska dla miasta Opole) Ilość ulic, na których dokonano poprawy stanu technicznego Wybudowanie parkingu Liczba punktów wypożyczania rowerów 17

Wszystkie wymienione zadania z Programu zostały uwzględnione w Programie ochrony przed hałasem dla miasta Opola. Uzasadnieniem jest, żeby wszystkie działania w zakresie hałasu były ujęte w jednym dokumencie. Program rozwoju zintegrowanego systemu transportu miejskiego w Opolu zarządzanie ruchliwością (mobility management) Program powstał w wyniku realizacji projektu Via Regia Plus, w ramach Programu dla Europy Środkowej. Projekt ten współfinansowany jest ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz budżetu miasta Opola. Zawiera on propozycje w zakresie następujących zagadnień: zasad rozwoju polityki transportowej miasta, organizacji ruchu w staromiejskim centrum, rozwoju sieci ciągów pieszych, koncepcji rozwoju tras rowerowych, podniesienia atrakcyjności miejskiej komunikacji autobusowej, zwiększenia udziału kolei w przewozach dojazdowych i wewnątrzmiejskich, włączenia do systemu komunikacji miejskiej alternatywnych środków transportu, koncepcji lokalizacji parkingów w systemie P+R (Park & Ride), koncepcji systemu intermodalnego, roli elementów systemu transportowego w przyszłości, konkretnych działań i etapów ich wdrażania, monitorowania wdrażania programu. Ponadto przeanalizowano również korzyści dla środowiska i ludzi wynikające z realizacji Programu. Prawie wszystkie elementy Programu będą miały pozytywny wpływ na ograniczenie uciążliwości hałasowej w mieście. Wszystkie działania określone w Programie pozytywnie wpływają na ograniczenie hałasu, choć tylko część z nich została częściowo umieszczona w Programie ochrony przed hałasem dla miasta Opola. Lokalny Program Rewitalizacji miasta Opola na lata 2007-2015 Lokalny Program Rewitalizacji został przyjęty uchwałą Rady Miasta Nr XLV/456/09 z dnia 26 lutego 2009 r. W programie zidentyfikowano problemy i zagrożenia w sferze przestrzennej i społeczno-gospodarczej określonych obszarów oraz sprecyzowano działania, jakie należy podjąć w celu wyprowadzenia ich z sytuacji kryzysowej. Określono też czas realizacji poszczególnych zadań, oszacowano ich koszty oraz podano źródła finansowania. Realizacja Programu może wpłynąć na ograniczenie uciążliwości hałasu przy przeobrażeniach przestrzennych, jak też wpłynie na atmosferę hałasową wewnątrz budynków. Wieloletnia Prognoza Finansowa na lata 2011-2017 WPF na lata 2011-2017 zawiera szereg przedsięwzięć planowanych do realizacji przez miasto. Wśród najważniejszych, mających znaczenie z punktu widzenia wpływu na klimat akustyczny miasta należy wymienić: Budowę obwodnicy piastowskiej w Opolu - odcinek od obwodnicy północnej do ul. Krapkowickiej, Budowę wiaduktu w ciągu ul. Ozimskiej nad linią PKP wraz z przebudową układu komunikacyjnego ul. Ozimska, Rejtana, Kolejowa, Budowę węzła komunikacyjnego obwodnicy północnej (drogi krajowej) z drogą wojewódzką nr 454 (ul. Budowlanych - Sobieskiego), Rozbudowę ul. Oświęcimskiej - drogi wojewódzkiej nr 423 w Opolu na odc. od ul. Metalowej do granicy miasta wraz z budową kanalizacji deszczowej, przebudową oświetlenia ulicznego i przebudową wiaduktu. 18

Objęte Wieloletnią Prognozą Finansową działania pozytywnie wpłyną na ograniczenie hałasu w mieście, zostały one również częściowo objęte POH. Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego miasta Opola Obecnie aktualna wersja Studium została przyjęta uchwałą Rady Miasta Opola Nr LXXI/745/10 z dnia 26 sierpnia 2010 r. Kierunki zagospodarowania przestrzennego przyjęte w Studium skupiają się na celach spójnych z określonymi w dokumentach strategicznych (Koncepcją przestrzennego zagospodarowania kraju, ustaleniami Strategii rozwoju i Planu zagospodarowania przestrzennego województwa opolskiego oraz Strategii rozwoju gminy), zapewniając zrównoważony i harmonijny rozwój z zachowaniem ładu przestrzennego dzięki: tworzeniu przyjaznego klimatu dla lokowania inwestycji, rozwojowi Opola jako głównego ośrodka kulturalnego, obsługi biznesu, nauki i technologii, edukacji, ochrony zdrowia i handlu, wzmocnieniu powiązań transportowych wewnątrz miasta, wzmocnieniu powiązań transportowych z krajem i Europą, polepszeniu jakości środowiska przyrodniczego, ochronie dziedzictwa kulturowego, historycznej zabudowy urbanistycznej miasta, rozbudowie infrastruktury technicznej, rozbudowie infrastruktury miejskiej, w tym stref obsługi mieszkańców. Program ochrony przed hałasem wspierać będzie realizacje celów nakreślonych w Studium. 5. ANALIZA I OCENA AKTUALNEGO STANU ŚRODOWISKA 5.1. Charakterystyka miasta Opola Położenie miasta i jego funkcje Rysunek 1. Położenie Opola na tle województwa opolskiego (źródło: http://www.gminy.pl/) 19

Miasto Opole leży w południowo-zachodniej części Polski, na Nizinie Śląskiej. Położone jest na wysokości 176 m n.p.m. Jest to miasto na prawach powiatu, stolica województwa oraz powiatu opolskiego. Zajmuje powierzchnię 97 km 2 (9655 ha) 12, co stanowi około 1% powierzchni całego województwa opolskiego. Położenie miasta, w centralnej części województwa opolskiego, obrazuje poniższy rysunek. Opole pełni rolę centrum społeczno-gospodarczego, skupiając funkcje administracyjne, edukacyjne, gospodarcze, kulturalne i rekreacyjne. Przez miasto przepływa rzeka Odra. W centrum miasta rzeka rozdziela się na główny nurt oraz Starorzecze Młynówkę. Młynówka oddziela prawobrzeżną część miasta od Wyspy Pasieki. Opole położone jest na trasie III paneuropejskiego korytarza transportowego, jednego z najbardziej perspektywicznych kierunków rozwoju transportu osi Europa Azja. Miasto oddalone jest o około 57 km od przejścia granicznego z Republiką Czeską (Głuchołazy-Mikulovice) oraz o ok. 213 km od przejścia granicznego z Republiką Federalną Niemiec (Zgorzelec-Görlitz). Podział administracyjny Miasto Opole podzielone jest na 14 obrębów ewidencyjnych (Wróblin, Grotowice Szczepanowice, Malina, Kolonia Gosławicka, Wójtowa Wieś, Bierkowice, Zakrzów, Nowa Wieś Królewska, Gosławice, Śródmieście, Półwieś, Groszowice, Grudzice), których lokalizację przestawiono na rysunku Nr 2. Rysunek 2. Lokalizacja obrębów ewidencyjnych miasta Opola (opracowanie własne na podstawie danych uzyskanych z UM Opola) 12 wg danych GUS, stan na dzień 31.12.2012 r. 20

Struktura funkcjonalno-przestrzenna miasta 13 W strukturze funkcjonalno-przestrzennej Opola można wydzielić kilka wyróżniających się przestrzennie stref o dominujących funkcjach. Strefy te zostały opisane poniżej, a ich lokalizacja na tle miasta, przedstawiona na rysunku Nr 3. Śródmieście (1) - obejmuje najstarsza część miasta Rynek, Pasiekę oraz obszar ograniczony Odrą, liniami kolejowymi i ulicą Nysy Łużyckiej. W strefie tej zlokalizowane są usługi (handlu, gastronomii, administracji, kultury, nauki), a także zabudowa mieszkaniowa wielorodzinna i w niewielkim stopniu jednorodzinna. Północno-wschodnia strefa zabudowy mieszkaniowo-usługowej (2) - obejmuje osiedla: Armii Krajowej, Chabry i Malinkę. Zlokalizowana jest po wschodniej stronie od Śródmieścia. Przeważa tu zabudowa mieszkaniowa wielorodzinna, z blokami od pięciu do jedenastu kondygnacji. Zabudowie mieszkaniowej towarzyszą również usługi (handlu, gastronomii, oświaty, zdrowia). Zachodnią granicę strefy stanowią tory kolejowe. Strefa zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej Zaodrze (3) - obejmuje osiedle XXV-lecia, zabudowę wzdłuż ulicy Niemodlińskiej powyżej linii kolejowej nr 132, od Odry do przejazdu kolejowego. W strefie występuje zabudowa mieszkaniowa wielorodzinna bloki od kilku do kilkunastu kondygnacji. Zabudowie mieszkaniowej towarzysza usługi (handlu, oświaty). Południowo-wschodnia strefa zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej (4) - obejmuje Nową Wieś Królewską, Grudzice, Malinę i Groszowice. Jej obszar jest znaczny, w tym istotną powierzchnię zajmują użytki rolne oraz wyrobiska poeksploatacyjne. Wyżej wymienione dzielnice stanowią enklawy zabudowy wśród użytków rolnych. Zlokalizowana jest tu głównie zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna, często o charakterze zagrodowym oraz drobne usługi. Zachodnią granicę strefy stanowi rzeka Odra. Strefa zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej Szczepanowice Wójtowa Wieś (5) - obejmuje tereny zabudowy mieszkaniowej położone w południowo-zachodniej części miasta. Pod względem charakteru zabudowy podobna jest do opisanej wyżej południowo-wschodniej strefy zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej (4). Północną granicę strefy stanowią tory kolejowe. Strefa zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej Półwieś (6) - obejmuje zabudowę wzdłuż ulicy B. Domańskiego. Znajduje się tu zabudowa jednorodzinna wraz z drobnymi usługami. Funkcję towarzyszącą pełnią utyki rolne oraz ogrody działkowe. Strefa zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej Bierkowice (7) - obejmuje zachodnią część miasta. Występuje tu zabudowa jednorodzinna, w tym zagrodowa oraz drobne usługi. Zabudowania są rozproszone, zlokalizowane wzdłuż Doliny Prószkówki. Przez strefę tę przebiega obwodnica północna oraz tory kolejowe. Strefa zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej Wróblin (8) - obejmuje północną część miasta, od którego jest oddzielona obwodnicą północną. W strefie zlokalizowana jest zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna wraz z usługami. Strefa zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej Gosławice Kolonia Gosławicka (9) - obejmuje zabudowę wzdłuż ulicy Wiejskiej, Oleskiej i Ozimskiej- Częstochowskiej. Zabudowie towarzyszą liczne usługi (handlu, gastronomii, zdrowia, oświaty). W strefie zlokalizowane jest Wojewódzkie Centrum Medyczne. Występuje tu zabudowa od zagrodowej po wielorodzinną. Przez strefę przebiega obwodnica północna i tory kolejowe, które rozdzielają tereny zabudowane. Wschodnia dzielnica przemysłowo-składowa (10) - obejmuje tereny przemysłowe po północnej stronie ulicy Strzeleckiej, przylegające od wschodu do 13 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Opola (aktualna wersja Studium) przyjęta przez Radę Miasta Opola 26 sierpnia 2010 r., Biuro Urbanistyczne, Opole 2010 21

Śródmieścia a od północy do zabudowy mieszkaniowej przy ulicy Ozimskiej. Strefa ta jest jednorodna pod względem funkcji. Strefa przemysłowo-składowa Zakrzów (11) - obejmuje tereny położone w północnej części miasta. Strefa ograniczona jest rzeką, obwodnicą północną, ulicą Nysy Łużyckiej i Oleską. Znajduje się tu Cementownia Odra oraz teren eksploatacji Odra II. Przez strefę na kierunku północ-południe przebiegają tory kolejowe, które dzielą tereny baz i składów. Strefa przemysłowa Metalchem (12) - obejmuje teren byłego zakładu Metalchem. Strefa ta jest niejako wydzielona z południowo-wschodniej strefy zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej (4). Zachodnia strefa przemysłowo-składowa (13) - obejmuje tereny położone w rejonie ulic: Zbożowej i Wspólnej. Posiada barierę w postaci bocznicy kolejowej. Strefa zieleni i rekreacji Wyspa Bolko (14) - obejmuje Wyspę Bolko oraz teren zieleni łąkowej i polnej, aż do linii kolejowej. Strefa ta jest jednorodna pod względem funkcji, dostępna przez rzeki z dwóch stron. Las Grudzicki (15) - obejmuje kompleks lasów po wschodniej stronie miasta. Do strefy tej można dołączyć także ogrody działkowe na północ od ulicy Częstochowskiej. Strefa północna (16) - obejmuje większe obiekty handlowe (Karolinka, Makro Cash And Carry), salony samochodowe i stacje paliw oraz tereny niezainwestowane. Stopniowo przekształca się ona w strefę aktywności gospodarczych wzdłuż obwodnicy północnej. Poza ww. strefami, wyróżniającymi się pod względem funkcji, można wyodrębnić na terenie miasta również obszary o mało czytelnych granicach, bez dominacji jednej funkcji. Należą do nich: rejon ulicy A. Struga (A), teren po byłej cementowni Groszowice (B), pasmo wzdłuż ulicy Wrocławskiej od Kanału Ulgi do Cmentarza Komunalnego (C), rejon ulicy A. Ligudy (D), rejon ulic: Niemodlinskiej i Zbożowej (E), rejon ulicy Częstochowskiej (F). Dane demograficzne Opole zamieszkuje ogółem 121 576 osób 14, co stanowi około 12% populacji całego województwa opolskiego. Gęstość zaludnienia wynosi 1 253 osoby na km 2 powierzchni miasta. Wskaźnik ten jest ponad jedenastokrotnie większy niż dla całego województwa (109 osób/km 2 ). Ilość lokali mieszkalnych w roku 2011 wynosiła 49 174 15, co daje około 2,5 mieszkańca na lokal mieszkalny. Opole pełni rolę najważniejszego i największego rynku pracy w województwie. Miasto znajduje się w czołówce krajowej z uwagi na osiąganie najwyższych wartości wskaźnika przedsiębiorczości. Na 1000 mieszkańców przypada w Opolu ponad 160 podmiotów gospodarczych. 14 Stan na dzień 31.12.2012 r. wg danych GUS 15 Stan na dzień 01.01.2012 r., wg GUS 22

Rysunek 3. Struktura funkcjonalno-przestrzenna Opola (źródło: Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Opola) Sieć drogowa Układ komunikacyjny Opola jest nierównomierny, za sprawą asymetrycznego przebiegu koryta Odry przez centrum miasta i uwarunkowań historycznych. Po prawej stronie Odry znajduje się większa część miasta: centrum, Śródmieście i największe osiedle mieszkaniowe. Układ komunikacyjny centrum miasta posiada charakter promienisty bez spinającej obwodnicy. Na obszarze miasta krzyżują się 3 drogi o znaczeniu ponadregionalnym: Droga krajowa nr 45, która prowadzi przez województwa: łódzkie, śląskie i opolskie, do granicy polsko-czeskiej. W granicach miasta Opola przebiega na kierunku północ południe, przeprowadzając ruch Obwodnicą Północną, ulicą Partyzancką, Domańskiego, Hallera, Wojska Polskiego, Wróblewskiego i Krapkowicką; Droga krajowa nr 94, będąca bezpłatną trasą alternatywną dla autostrady A4. W granicach miasta Opola przebiega na kierunku północny-zachód 23

południowy-wschód, przeprowadzając ruch głównie Obwodnicą Północną ulicą Powstańców Warszawskich oraz dalej ulicą Strzelecką; Droga krajowa nr 46, która prowadzi przez województwa: dolnośląskie, opolskie i śląskie. W granicach miasta Opola przebiega na kierunku północny-zachód wschód, przeprowadzając ruch głównie Obwodnicą Północną ulicą Powstańców Warszawskich i dalej ulicą Częstochowską; Układ komunikacyjny uzupełnia 5 dróg wojewódzkich: Nr 414 łącząca Prudnik z obwodnicą Opola w miejscowości Wrzoski; Nr 423 łącząca Opole z Kędzierzynem Koźlem; Nr 454 łącząca Opole z Namysłowem; Nr 459 łącząca Opole ze Skorogoszczą, a także drogą krajową nr 94; Nr 435 łącząca Opole z drogą krajową nr 46 w okolicach węzła Prądy na autostradzie A4. oraz 7 powiatowych (2001O, 2002O, 2003O, 2004O, 1703O, 1707O, 1766O) i 572 gminnych. Drogi powiatowe i gminne mają znaczenie lokalne, łącząc poszczególne osiedla miasta. Wszystkie wymienione drogi są administrowane przez Miejski Zarząd Dróg. Ok. 200 km dróg miejskich posiada nawierzchnię bitumiczną, pozostałe mają nawierzchnię betonową, z kostki granitowej bądź są drogami gruntowymi wzmocnionymi. Podstawowy układ drogowy miasta przedstawiono na rysunku Nr 4. Sieć kolejowa Przez miasto przebiegają następujące linie kolejowe: nr 132 relacji Bytom Wrocław Główny (od km 91+500 do km 103+900); nr 136 relacji Kędzierzyn Koźle Opole Groszowice (od 31+000 do stacji Opole Groszowice); nr 277 relacji Opole Groszowice Wrocław Brochów (od Opole Groszowice - 13+700); nr 280 relacji Opole Groszowice Opole Główne Towarowa cała linia; nr 287 relacji Opole Zachodnie Nysa (od km 0+000 (Opole Zachód) do km 2+300); nr 301 relacji Opole Główne Namysłów (od stacji Opole Główne do km 8+500); nr 300 relacji Opole Główne Towarowa Opole Wschodnie cała linia; nr 144 relacji Tarnowskie Góry Opole Główne (od km 68+500 do stacji Opole Główne). Długość dróg kolejowych w granicach administracyjnych miasta wynosi 52,92 km. Układ linii kolejowych na terenie miasta przedstawiono na rysunku Nr 5. 24

Rysunek 4. Podstawowy układ drogowy miasta Opola (źródło: Analiza ruchu dla potrzeb określenia wpływu budowy przeprawy przez rzekę Odrę wg rekomendowanych wariantów w oparciu o prognozę ruchu na rok 2026; INKOM S.C, 2012 r.) 25

Rysunek 5. Układ linii kolejowych na terenie miasta Opola (źródło: Mapa akustyczna miasta Opola) Obszary użytkowane przemysłowo Tereny przemysłowe w Opolu stanowią: obszary prowadzenia eksploatacji (wapieni, margli, piasków i żwirów), tereny zakładów przemysłowych (zarówno czynnych i nieczynnych), obszary zajęte przez składy, magazyny i bazy. Eksploatacja prowadzona jest z dwóch złoży: Odra II jest to złoże wapieni i margli kredowych, eksploatowane przez Cementownię Odra, oraz Groszowice Południe złoże kruszyw naturalnych piasków i żwirów, eksploatowane przez Spółdzielnię Pracy Surowców Mineralnych. 26

Zakłady przemysłowe koncentrują się w siedmiu obszarach: 1. Rejon ulicy Wschodniej, obejmujący część obrębów: Opole i Nowa Wieś Królewska, zajmujący obszar około 400 ha. Główne działy sekcji przemysłu to: produkcja artykułów spożywczych i napojów, produkcja maszyn i urządzeń oraz produkcja wyrobów z metali, a w sekcji budownictwo produkcja budowlano-montażowa. W obszarze tym największe zakłady produkcyjne zlokalizowane są: przy ul. Marka z Jemielnicy Nutricia Zakłady Produkcyjne Sp. z o.o. (produkcja żywności dla dzieci i niemowląt), przy ul. Głogowskiej (siedziba główna) SELT Sun Protection Systems Tadeusz Selzer (produkcja systemów, zabezpieczających przed nadmiernym nagrzewaniem pomieszczeń), przy ul. Chłodniczej Zott Polska Sp. z o.o. (produkcja produktów mlecznych); 2. Zakrzów, położony w północnej części miasta. Obejmuje część obrębów: Opole, Zakrzów i Wróblin. Zajmuje obszar około 130 ha. Główne działy sekcji przemysłu to: górnictwo i kopalnictwo oraz wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną i gorącą wodę, a także w sekcji budownictwo produkcja budowlano-montażowa. W obszarze tym największe zakłady produkcyjne zlokalizowane są: przy ul. Budowlanych CEMENTOWNIA ODRA S.A. (produkcja cementu), przy ul. Harcerskiej Energetyka Cieplna Opolszczyzny S.A. (produkcja ciepła i prądu); 3. Rejon ulicy A. Struga położony w pobliżu Śródmieścia, między Odrą a torami kolejowymi. Obejmuje część obrębów: Opole, Nowa Wieś Królewska. Główne działy sekcji przemysłu to produkcja artykułów spożywczych i napojów, zagospodarowanie odpadów oraz produkcja maszyn i urządzeń; 4. Metalchem, położony w południowej części miasta. Obejmuje część obrębów Grotowice i Groszowice. Zakłady Aparatury Chemicznej Metalchem były zakładem produkującym maszyny i urządzenia. Obecnie teren jest częściowo przekształcony na różne mniejsze zakłady; 5. Animex Foods Sp. z o.o. S.K.A z siedzibą w Morlinach, oddział w Opolu zlokalizowany przy ul. Drobiarskiej, zajmują teren położony we wschodniej części miasta. Obejmuje część obrębu Kolonia Gosławicka. Jest to zakład specjalizujący się w produkcji spożywczej, który powstał na początku lat siedemdziesiątych; 6. Groszowice, położone w południowej części miasta. Teren przemysłowy w Groszowicach był związany przede wszystkim z Cementownią Groszowice, która funkcjonowała do końca lat dziewięćdziesiątych. Obecnie większą część obiektów Cementowni rozebrano, a teren poprzemysłowy wymaga zagospodarowania. Poza tym w rejonie Groszowic zlokalizowany jest między innymi przemysł spożywczy, produkcja asfaltu i żwirownia; 7. Szczepanowice ulica Niemodlińska. Obszar położony jest w zachodniej części miasta. Obejmuje część obrębu Szczepanowice. Struktura przemysłu jest obecnie trudna do określenia z uwagi na przekształcanie się tego obszaru. Były tu zlokalizowane dwa większe zakłady przemysłowe: OFAMA Sp. z o.o. oraz ZPDZ Opolanka. Ostatnio tereny przekształcają się na usługi handlu, hurtownie itp. Bazy, magazyny i składy znajdują się głównie na terenach przemysłowych, a oprócz tego koncentrują się w rejonach ulic: Zbożowej i Wspólnej w zachodniej części Opola, ulicy Oleskiej w północno-wschodniej części miasta oraz ulic: Fabrycznej i Armii Krajowej w centrum miasta 16. 16 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Opola (aktualna wersja Studium) przyjęta przez Radę Miasta Opola 26 sierpnia 2010 r., Biuro Urbanistyczne, Opole 2010 27

Urząd Miasta Opola wraz z Agencją Nieruchomości Rolnych stworzył wspólną ofertę inwestycyjną obejmującą tereny przy Obwodnicy Północnej (obok ul. Partyzanckiej) w Opolu. Obszar ten składa się z terenów należących do Gminy Opole o powierzchni 21,5248 ha oraz terenów Agencji o powierzchni 80,5548 ha. W Opolu znajduje się jedna z 41 podstref Wałbrzyskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej (WSSE). Wałbrzyska Specjalna Strefa Ekonomiczna INVEST-PARK specjalna strefa ekonomiczna, ustanowiona została rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 5 grudnia 2006 r. (Dz. U. z 2006 r., Nr 236, poz. 1705) i będzie funkcjonować do końca 2020 roku. Teren podstrefy opolskiej jest całkowicie niezabudowany, co stwarza dogodne warunki dla inwestorów do kształtowania zabudowy. Jest to teren należący do dynamicznie rozwijającej się części miasta pod kątem gospodarczym. Ma także dobre połączenie komunikacyjne leży przy obwodnicy miasta, 13 km od autostrady A4, blisko granic z Czechami i Niemcami. Obecnie tereny należące do strefy WSSE Opole, według informacji znajdujących się na stronie Miasta Opola, stanowią: ul. Północna, Dzielnica Półwieś (44,6651 ha), ul. Wspólna I, Dzielnica Półwieś (3,1911 ha), ul. Wspólna II, Dzielnica Półwieś (12,0754 ha). Aktualnie w WSSE znajduje się i planuje rozbudowę ok. 7 firm i przedsiębiorstw m.in.: IFM Ecolink Sp. z o.o. (produkcja czujników i systemów sterowania używanych w przemyśle i motoryzacji), APC PRESMET Sp. z o.o. (produkcja wyrobów ze stali węglowej i nierdzewnej), Kamex Sp. z o.o. (produkcja siłowników hydraulicznych). W Opolu znajdują się centra handlowe: Galeria Opolanin, Karolinka (jedno z największych centrów handlowych w Polsce, dysponujące parkingiem na 2590 pojazdów), Turawa Park (leżące w obszarze sąsiedniej gminy, ale w bezpośrednim sąsiedztwie granicy miasta Opola i w niewielkiej odległości od osiedli domków jednorodzinnych), hipermarkety: Tesco, Media Markt, Real, Macro Cash&Carry, Lidl oraz markety budowlane: Leroy Merlin, Castorama, Obi, położone często w bezpośrednim sąsiedztwie dużych osiedli mieszkaniowych lub domków jednorodzinnych. Obszary użytkowane na cele rekreacyjnie W mieście Opolu parki i skwery wraz z zielenią osiedlową stanowią zaledwie 6,5% ogólnej powierzchni miasta 17. Największe z nich to: Park miejski na Wyspie Bolko, który zajmuje około 83 ha, Park Nadodrzański, Park na osiedlu Armii Krajowej (d. ZWM), Muzeum Wsi Opolskiej, Zespoły zieleni wysokiej (Bulwar Nadodrzański, Zieleń nad Kanałem Młynówka, cmentarz przy ul. Wrocławskiej, teren po kinie ogrodowym przy ul. H. Kołłątaja, zieleń przy Miejskim Domu Kultury przy ul. Strzelców Bytomskich, zieleń na terenie Rozgłośni Polskiego Radia przy ul. Piastowskiej, cmentarz Centralny na Półwsi) stanowią ważny element w strukturze miasta. Zespoły zieleni wysokiej takie jak: Park miejski na Wyspie Bolko, Park Pasieka, Bulwar Nadodrzański, pas zieleni nad Kanałem Młynówka oraz cmentarz przy ul. Wrocławskiej, tworzą uwzględniany w planach zagospodarowania przestrzennego miasta, ważny pas zieleni wysokiej wzdłuż koryta rzeki Odry. Na terenie miasta wyróżniają się ogrody działkowe zajmujące prawie 200 ha powierzchni. Największe powierzchniowo ogrody działkowe zlokalizowane są w rejonach ulic: Częstochowskiej, Luboszyckiej, F. Nowowiejskiego, S. Koszyka, S. Spychalskiego (wzdłuż Kanału Ulgi) i K. Sosnkowskiego. Ważną ostoją flory leśnej jest Las Grudzicki położony we wschodniej części miasta, zajmujący 4 ha powierzchni miasta. Do ważnych terenów rekreacyjnych należą Odra wraz z Kanałem Ulgi i Młynówka. Duże możliwości sportowo-rekreacyjne dają także liczne zbiorniki antropogeniczne powstałe w wyrobiskach pomarglowych i poeksploatacyjnych. Niektóre z nich są użytkowane jako kąpieliska, np. Silesia, Malina, Bolko. 17 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Opola (aktualna wersja Studium) przyjęta przez Radę Miasta Opola 26 sierpnia 2010 r., Biuro Urbanistyczne, Opole 2010 28

Opole posiada sieć formalnie oznakowanych ścieżek rowerowych. Stanowią one element systemu komunikacji masowej i dlatego prowadzone są często wzdłuż ciągów komunikacji samochodowej bądź stają się elementem pasa drogowego (dąży się do wyodrębnienia ruchu rowerowego z ruchu samochodowego). Zarządzeniem Prezydenta nr OR.I.0151-83/11 z dnia 11 lutego 2011 r. został powołany Zespół ds. rozwoju infrastruktury rowerowej, działający przy Zastępcy Prezydenta Miasta Opola, jako zespół doradczo opiniujący w sprawach budowy ścieżek rowerowych i upowszechniania ruchu rowerowego. Od czerwca 2012 roku w mieście funkcjonuje system umożliwiający wypożyczenie roweru i poruszanie się nim w obrębie miasta, nieodpłatnie przez 20 min od chwili wypożyczenia go ze stacji rowerowej. Do użytku zostało oddanych 100 jednośladów, rozmieszczonych w 10 punktach, tzw. terminalach, których lokalizację przedstawia mapa zamieszczona na rysunku Nr 6 (kolor niebieski). Kolorem czarnym oznaczone są 4 nowe terminale oddane do użytku w sezonie 2013. Rysunek 6. Lokalizacja wypożyczalni rowerów na terenie miasta Opola (źródło: http://www.nextbike.pl) Tereny podlegające ochronie pod względem akustycznym Tereny chronione pod względem akustycznym w granicach miasta Opola zawiera mapa wrażliwości akustycznej, wykonana na etapie opracowania Mapy akustycznej. Przedstawia ona rozkład dopuszczalnych poziomów hałasu na rozpatrywanym obszarze, w zależności od sposobu zagospodarowania terenu i jego funkcji, w oparciu o zapisy miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego lub, w przypadku ich braku, na podstawie faktycznego zagospodarowania i wykorzystywania terenów, albo też w oparciu o zapisy zawarte w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego. Powierzchnia obszarów, dla jakich określone są dopuszczalne poziomy hałasu w środowisku, zgodnie z wydzieleniami zawartymi w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego oraz studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego wynosi dla całego miasta około 18,62 km 2, co stanowi ok. 19,2% powierzchni całego miasta. Należy podkreślić, iż dla 37% powierzchni Opola obowiązują miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego. Poniżej zestawiono rodzaje i wielkość terenów podlegających ochronie na obszarze miasta oraz zamieszczono poglądową mapę ich lokalizacji. 29

Tabela 2. Rodzaje i wielkość terenów chronionych na obszarze miasta Opola L.p. Rodzaj terenu Powierzchnia (km 2 ) % powierzchni miasta 1 Tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej 10,12 10,43 2 Tereny zabudowy związanej ze stałym lub czasowym pobytem 1,07 1,10 dzieci i młodzieży 3 Tereny domów opieki społecznej 0,04 0,04 4 Tereny szpitali w miastach 0,01 0,01 5 Tereny zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej i zamieszkania 2,53 2,61 zbiorowego 6 Tereny zabudowy zagrodowej 0,09 0,09 7 Tereny rekreacyjnowypoczynkowe 2,64 2,72 8 Tereny mieszkaniowo-usługowe 1,61 1,66 9 Tereny w strefie śródmiejskiej 0,51 0,53 RAZEM 18,62 19,2 (źródło: Mapa akustyczna miasta Opola) Rysunek 7. Mapa wrażliwości akustycznej (źródło: Mapa akustyczna miasta Opola) 30

Największą powierzchnię zajmują tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej ponad 10 % powierzchni miasta oraz ok. 54% wszystkich terenów wymagających ochrony akustycznej. W dalszej kolejności, pod względem zajmowanej powierzchni, znajdują się tereny rekreacyjno-wypoczynkowe oraz zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej i zamieszkania zbiorowego. Szczegółowy wykaz obiektów podlegających ochronie został przedstawiony w poniższych tabelach. Tabela 3. Wykaz obiektów związanych ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży L.p. Nazwa obiektu Adres Żłobki 1 Żłobek Pomnik Matki Polki w Opolu ul. Alojzego Dambonia 3 2 Żłobek nr 2 Pl. Teatralny nr 3 3 Żłobek Nr 9 ul. Skautów Opolskich 6 4 Żłobek Nr 4 ul. Barlickiego 2 5 Żłobek Nr 3 ul. Górna 50 Przedszkola 6 Przedszkole Publiczne Nr 2 ul. Augustyna Kośnego 31 7 Przedszkole Publiczne Nr 3 im. Jana Brzechwy ul. Strzelców Bytomskich 19 8 Przedszkole Publiczne Nr 4 ul. Bielska 23 9 Przedszkole Publiczne Nr 5 ul. Henryka Sienkiewicza 36 10 Przedszkole Publiczne Nr 6 ul. Juliusza Ligonia 4 11 Przedszkole Publiczne Nr 8 ul. Nysy Łużyckiej 1 12 Przedszkole Publiczne Nr 14 ul. Adama Mickiewicza 3 13 Przedszkole Publiczne Nr 16 ul. Al. Przyjaźni 26 14 Przedszkole Publiczne Nr 18 ul. Joachima Lelewela 7 15 Przedszkole Publiczne Nr 20 ul. Grudzicka 48 16 Przedszkole Publiczne Nr 21 ul. Drzymały 28 17 Przedszkole Publiczne Nr 22 "Bajkowa Rodzina" ul. Księdza J. Popiełuszki 19 18 Przedszkole Publiczne nr 23 im. Juliana Tuwima ul. Konwalii 4 19 Przedszkole Publiczne Nr 24 "Chatka Puchatka" ul. Zwycięstwa 47 20 Przedszkole Publiczne Nr 25 ul. pl. Teatralny 14 21 Przedszkole Publiczne Nr 26 ul. Chabry 56 22 Przedszkole Publiczne Nr 28 ul. pl. Teatralny 3 23 Przedszkole Publiczne Nr 29 ul. Marcina Kasprzaka 1 24 Przedszkole Publiczne nr 30 Gosławickie Słoneczko ul. Wiejska 77 25 Przedszkole Publiczne Nr 33 Karolinka ul. Strzelecka 32 26 Przedszkole Publiczne Nr 36 w Zespole Szkolno- ul. Bogumiła Wyszomirskiego Przedszkolnym Nr 1 6 27 Przedszkole Publiczne Nr 37 "Elemelek" ul. Jesionowa 8 28 Przedszkole Publiczne Integracyjne Nr 38 ul. Prószkowska 39 29 Przedszkole Publiczne Nr 42 ul. Juliusza Słowackiego 4 30 Przedszkole Publiczne Nr 43 ul. Prószkowska 5A 31 Przedszkole Publiczne Nr 44 Promyk ul. Oświęcimska 94 32 Przedszkole Publiczne Nr 46 ul. Niemodlińska 60A 33 Przedszkole Publiczne Integracyjne Nr 51 ul. Jana Bytnara "Rudego" 1 34 Przedszkole Publiczne Specjalne Nr 53 Iskierka ul. Szymona Koszyka 21A 35 Przedszkole Publiczne Nr 54 ul. Majora "Hubala" 19 36 Przedszkole Publiczne Nr 55 ul. Szarych Szeregów 2 37 Przedszkole Publiczne Nr 56 Piastuś" ul. Sieradzka 7 Szkoły podstawowe 38 Publiczna Szkoła Podstawowa Nr 1 im. Obrońców Westerplatte ul. Reymonta 43 31

L.p. Nazwa obiektu Adres 39 Publiczna Szkoła Podstawowa Nr 2 im. Polskich Olimpijczyków ul. Katowicka 35 40 Publiczna Szkoła Podstawowa Nr 5 z Oddziałami Integracyjnymi im. Karola Musioła w Zespole ul. Majora Hubala 2 Szkół z Oddziałami Integracyjnymi 41 Publiczna Szkoła Podstawowa Nr 7 im. Jakuba Kani ul. Budowlanych 40 42 Publiczna Szkoła Podstawowa Nr 8 im. Gustawa Morcinka ul. Bonczyka 13 43 Publiczna Szkoła Podstawowa Nr 9 im. Jana Łangowskiego ul. Cmentarna 7 44 Publiczna Szkoła Podstawowa Nr 10 im. Henryka Sienkiewicza ul. Wróblewskiego 7 45 Publiczna Szkoła Podstawowa Nr 11 im. Orląt Lwowskich ul. Chabrów 65 46 Publiczna Szkoła Podstawowa Nr 14 im. Adama Mickiewicza ul. Koszyka 21 47 Publiczna Szkoła Podstawowa Nr 15 im. Królowej Jadwigi ul. Małopolska 20 48 Publiczna Szkoła Podstawowa Nr 16 im. Zofii Nałkowskiej ul. Nałkowskiej 16 49 Publiczna Szkoła Podstawowa Nr 20 im. Księcia Jana Dobrego ul. Grudzicka 48 50 Publiczna Szkoła Podstawowa Nr 21 im. Obrońców Pokoju ul. Sienkiewicza 4-6 51 Publiczna Szkoła Podstawowa Nr 24 im. Przyjaźni Narodów Świata ul. Gorzołki 4 52 Publiczna Szkoła Podstawowa Nr 25 im. Gen. Władysława Sikorskiego ul. Wiejska 77 53 Publiczna Szkoła Podstawowa Nr 26 im. Książąt Opolskich ul. Groszowicka 12 54 Publiczna Szkoła Podstawowa Nr 28 w Zespole Szkolno - Przedszkolnym Nr 1 ul. Wyszomirskiego 6 55 Publiczna Szkoła Podstawowa Nr 29 im. Armii Krajowej ul. Szarych Szeregów 1 56 Publiczna Szkoła Podstawowa Nr 13 Specjalna im. Janusza Korczaka w Zespole Szkół Specjalnych ul. Książąt Opolskich 21 im. Janusza Korczaka 57 Publiczna Szkoła Podstawowa Stowarzyszenia Przyjaciół Szkół Katolickich ul. Olimpijska 2 58 Zespół Szkół z Oddziałami Integracyjnymi Publiczne Gimnazjum nr 1 z Oddziałami ul. Hubala 2 Integracyjnymi im. Polskich Noblistów 59 Publiczne Gimnazjum Nr 4 im. Jana Kochanowskiego ul. 1 Maja 151 60 Publiczne Gimnazjum Nr 5 im. Aleksandra Kamińskiego ul. Ozimska 48 61 Publiczne Gimnazjum Nr 6 im. Powstańców Śląskich ul. Powstańców Śląskich 19 62 Publiczne Gimnazjum Nr 7 im. Generała Władysława Andersa ul. Oleska 68 63 Publiczne Gimnazjum Nr 8 im. Marszałka Józefa Piłsudskiego ul. Joachima Lelewela 9 64 Publiczne Gimnazjum Nr 9 Dwujęzyczne w Zespole Szkół Ogólnokształcących ul. Dubois 28 32

L.p. Nazwa obiektu Adres 65 Publiczne Gimnazjum Specjalne w Zespole Szkół Specjalnych ul. Książąt Opolskich 21 66 Publiczne Gimnazjum dla Dorosłych w Zespole Szkół im. Prymasa Tysiąclecia Stefana Kardynała Wyszyńskiego ul. Kościuszki 14 67 Publiczne Liceum Ogólnokształcące Nr I im. ul. Licealna 3 Mikołaja Kopernika 68 Zespół Szkół Ogólnokształcących Nr II ul. Kazimierza Pułaskiego 3 69 Zespół Szkół Ogólnokształcących ul. Stanisława Dubois 28 70 Publiczne Liceum Ogólnokształcące Nr VI im. Gen. Leopolda Okulickiego Niedźwiadka ul. Szarych Szeregów 1 71 Zespół Szkół Technicznych i Ogólnokształcących im. Kazimierza Gzowskiego ul. Józefa Hallera 6 72 Zespół Szkół im. Prymasa Tysiąclecia Stefana Kardynała Wyszyńskiego ul. Tadeusza Kościuszki 14 73 Zespół Szkół Ekonomicznych im. Gen. Stefana Roweckiego Grota ul. Tadeusza Kościuszki 43 74 Zespół Szkół Elektrycznych im. Tadeusza Kościuszki ul. Tadeusza Kościuszki 39 75 Zespół Szkół Mechanicznych ul. Edmunda Omańczyka 22 76 Zespół Szkół Budowlanych im. Papieża Jana Pawła II ul. Niemodlińska 40 77 Zespół Szkół Zawodowych Nr 4 im. Bronisława Koraszewskiego ul. Józefa Hallera 4 78 Zespół Szkół Zawodowych im. Stanisława Staszica ul. Andrzeja Struga 16 79 Zespół Państwowych Placówek Kształcenia Plastycznego im. Jana Cybisa ul. Strzelców Bytomskich 10 (źródło:http://oswiata.um.opole.pl/index.php?option=com_content&task =view&id= 9&Itemid=134) Tabela 4. Wykaz obiektów szpitalnych, domów opieki społecznej L.p. Nazwa obiektu Adres 1 Szpital Wojewódzki w Opolu ul. Augustyna Kośnego 53 2 Samodzielny Specjalistyczny Zespół Opieki Zdrowotnej nad Matką i Dzieckiem w Opolu ul. Reymonta 8 3 Publiczny Samodzielny Zakład Opieki Zdrowotnej ul. Aleja Wincentego Witosa Wojewódzkie Centrum Medyczne 26 4 116 Szpital Wojskowy ul. Walerego Wróblewskiego 46 5 Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej Ministerstwa Spraw Wewnętrznych w Opolu ul. Krakowska 44 6 Wojewódzki Specjalistyczny Zespół Neuropsychiatryczny im. Św. Jadwigi ul. Wodociągowa 4 7 Dom Pomocy Społecznej prowadzony przez Zgromadzenie Sióstr Pielęgniarek wg Trzeciej ul. Szpitalna 17 Reguły Św. Franciszka 8 Dom Pomocy Społecznej dla Kombatantów ul. Chmielowicka 6 9 Dom Dziecka w Opolu ul. Powstańców Śl. 14 33

5.2. Najważniejsze problemy ochrony środowiska miasta Opola Główne problemy miasta zostały zidentyfikowane na podstawie analizy dokonanej w Programie ochrony środowiska miasta. Stan jakości powietrza na terenie miasta Opola należy uznać za niezadowalający, z uwagi na przekroczenia poziomu dopuszczalnego określonego dla pyłu zawieszonego PM10 (stężenia 24-godzinne i średnie roczne) oraz poziomu docelowego dla benzo(a)pirenu (stężenia średnie roczne). W latach 2007-2010 na stacji przy ul. Minorytów nie notowano przekroczeń dopuszczalnego stężenia średniorocznego PM10, natomiast w każdym roku przekraczany był dopuszczalny poziom stężenia dobowego. Występujące, na stacji pomiarowej przy ul. Minorytów, w latach 2006 i 2011 przekroczenia stężenia średniorocznego związane były z wyjątkowo niekorzystnymi warunkami meteorologicznymi niekorzystanie wpływającymi na rozprzestrzenianie zanieczyszczeń. Przekroczenia wielkości kryterialnych pyłu zawieszonego PM10 oraz benzo(a)pirenu mają charakter obszarowy i występują głównie w okresie zimowym, pokrywającym się z sezonem grzewczym. Podstawowym źródłem takiej sytuacji jest emisja pochodząca ze spalania węgla i jego pochodnych, w tym również odpadów, w indywidualnych kotłach, piecach domowych tzw. niska emisja oraz emisja komunikacyjna, a ponadto ukształtowanie terenu położenie miasta w dolinie Odry i związane z tym specyficzne warunki klimatyczne. Źródła punktowe nie mają istotnego znaczenia w imisji zanieczyszczeń, a zrealizowane, jak i planowane inwestycje, w 2 największych zakładach tj. Cementowni Odra S.A., Elektrociepłowni ECO S.A., przyczyniają się do obniżenia emisji zanieczyszczeń do powietrza. W 2010 i 2011 r. odnotowana na stacji pomiarowej, zlokalizowanej na os. Armii Krajowej, wartość stężenia pyłu zawieszonego PM2,5 nie przekroczyła wartości dopuszczalnej. Na terenie miasta Opola w latach 2008-2011 nie wystąpiły przekroczenia poziomów dopuszczalnych określonych dla ołowiu. Stężenia arsenu, kadmu i niklu oznaczane w pyle zawieszonym PM10 utrzymywały się w latach 2008-2011 poniżej wartości docelowych. Stężenia dwutlenku siarki na terenie miasta Opola, już od wielu lat utrzymują się na niskim poziomie. Podobnie jak w przypadku dwutlenku siarki, wartości stężeń średniorocznych dwutlenku azotu nie przekroczyły dopuszczalnego poziomu tej substancji. Szczególna uwagę w zakresie ochrony powietrza należy zwrócić na: zmniejszenie emisji zanieczyszczeń pochodzącej ze spalania węgla i jego pochodnych, w tym również odpadów, w indywidualnych kotłach, piecach domowych (tzw. niska emisja ) oraz emisji pochodzącej z transportu, wykorzystanie odnawialnych źródeł energii biorąc pod uwagę zarówno ograniczenie emisji ze źródeł tradycyjnych, jak i wyzwania przyszłości, edukację społeczeństwa i jego zaangażowanie w działania na rzecz ochrony powietrza. Ze względu na aktywną gospodarkę rolną wokół miasta Opola można stwierdzić, że problem zanieczyszczenia wód płynących na terenie miasta Opola nadal istnieje, jednak stan wód z roku na rok nieznacznie się poprawia. Pomimo tego, iż stan ekologiczny wód można zakwalifikować do III klasy (czyli stanu dobrego), to pod kątem właściwości fizykochemicznych, w niektórych punktach ich stan znajduje się nadal poniżej stanu dobrego (PSD) w wybranych badanych wskaźnikach. Niemniej jednak, wciąż istnieje zagrożenie nieosiągnięcia do 2015 roku dobrego stanu wód tych JCWP, dla których nie określono derogacji w Planie gospodarowania wodami na obszarze dorzecza Odry. 34

Badane wody pod kątem eutrofizacji także nie spełniają wymaganych norm, a zawarte w tych wodach związki biogenne są pochodzenia komunalnego. W mieście Opolu nie ma punktów przeznaczonych do poboru powierzchniowego wód do zaopatrzenia ludności w wodę do spożycia. Poprawa stanu wód na terenie Opola jest możliwa pod warunkiem znaczącego zmniejszenia ładunków związków biogennych przenikających do wód powierzchniowych, zarówno na terenie miasta, jak i na terenie gmin położonych w wyższych częściach zlewni rzek przepływających przez Opole. Należy pamiętać, że szczególne zagrożenie dla jakości wód powierzchniowych stanowią powodzie. O ile na skutek wyższych stanów wód ich jakość może się nawet poprawić (co jest związane z większym stopniem rozcieńczenia zanieczyszczeń wodą), o tyle zalanie obszarów mocno zainwestowanych (m.in. składowiska odpadów, zakłady o zwiększonym lub dużym ryzyku wystąpienia poważnej awarii przemysłowej), grozi bardzo poważnym zanieczyszczeniem wód powierzchniowych. Wyniki badań prowadzonych w ramach monitoringu wód podziemnych wskazują na ich zły stan chemiczny, a większą część wód zakwalifikowano do IV i V klasy jakości. Tylko nieliczne wody podziemne charakteryzowały się klasą III i tylko pojedyncze klasą II wskazującą na dobry stan chemiczny wody. Jednakże, w większości, zanieczyszczenia występujące w wodach podziemnych są pochodzenia naturalnego, a nie antropogenicznego. W przeprowadzonych badaniach nie zauważano wystąpienia zanieczyszczeń związkami niebezpiecznymi. Główne zagrożenia dla wód podziemnych związane są z intensywną gospodarką rolną, nieuporządkowaną gospodarką ściekową i odpadami, emisją do atmosfery pyłów i gazów oraz z zanieczyszczeniami wód powierzchniowych. Dla właściwej ochrony wód podziemnych konieczne jest wyeliminowanie lub znaczące ograniczenie tych zagrożeń. Szczególną ochroną należy otoczyć tereny, na których zlokalizowane są punkty poboru wody (Zawada, Grotowice i Oleska), gdyż, jako punkty zasilające mieszkańców w wodę przeznaczoną do spożycia i na cele gospodarcze, mają ogromne znaczenie dla miasta. Ważną sprawą jest także ograniczanie ruchu samochodów w rejonie terenów wodonośnych. Ochrona jakości i zasobów wód podziemnych musi stanowić jedno z najważniejszych zadań i problemów uwzględnianych przy planowaniu zagospodarowania przestrzennego. Obecnie miasto zaopatrywane jest w wodę wyłącznie z ujęć wód podziemnych. W tym celu wykorzystuje się trzy ujęcia wód podziemnych: Zawada, Grotowice, oraz Opole-Oleska oraz trzy stacje uzdatniania wody o zdolności produkcyjnej 39072 m 3 /dobę. Pomimo występowania niewielkich przekroczeń przy ujmowaniu wód, można stwierdzić, że woda pobierana z ujęć wykazuje dość dobrą jakość. Przekroczenia występują tylko w nielicznych parametrach np. twardość. Woda pobierana z ujęć jest na stacjach uzdatniania oczyszczana i na wyjściu ze stacji nie posiada przekroczeń w żadnym zakresie. Woda czerpana bezpośrednio przez odbiorców nie przekracza norm jakości wody zawartych w Rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 20 kwietnia 2010 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz. U. z 2010 Nr 72 poz. 466). Ze względu na to, iż szczególnie cennym dla miasta Opola dobrem jest czysta woda, w Opolu zlokalizowano strefy ochronne dla ujęć wody. Są one ulokowane w miejscach poboru wody do celów bytowo-gospodarczych czyli na terenie ujęć Zawada, Grotowice oraz Oleska. Wszystkie studnie znajdujące się na tych terenach są objęte ochroną bezpośrednią i/lub pośrednią. Przeprowadzone w ostatnich latach modernizacje systemu zbierania i oczyszczania ścieków komunalnych jak również rosnący odsetek użytkowników sieci zbiorczej kanalizacji wskazują, że w kolejnych latach można oczekiwać stopniowej poprawy w tym zakresie; jakości wód podziemnych i powierzchniowych. Przeprowadzone w ciągu ostatnich lat inwestycje umożliwiły znaczącą poprawę w zakresie sposobu oczyszczania ścieków ok. 88% mieszkańców miasta korzysta z oczyszczalni ścieków o podwyższonym usuwaniu związków biogennych. Mimo działań podejmowanych w ostatnich latach, konieczne jest 35

kompleksowe, systemowe rozwiązanie problemu odwadniania miasta, który nie spełnia swoich zadań w przypadku dłużej trwających, nawalnych opadów deszczu. Bardzo duży wpływ na wzmocnienia systemów przeciwpowodziowych w Opolu miały nie tylko doświadczenia z powodzi w 1997 roku, ale także te, nabyte podczas powodzi w 2010 r. W tym czasie zmodernizowano wiele obiektów i umocnień, jednakże fala powodziowa mimo wszystko spowodowała straty. Powódź ta nie miała takich tragicznych skutków jak wcześniejsza, jednakże dała obraz konieczności poprawy umocnień. Powódź w 2010 roku ukazała nadal zły stan techniczny wałów (zbyt niskie w rejonach Metalchemu i Czarnowąs), brak odcinka wałów w Czarnowąsach, a także zły stan techniczny zbiorników retencyjnych, nieukończona budowa zbiorników i polderów (Dąbrowa-Winów, Żelazna). Wg Sprawozdania z realizacji Planu Gospodarki Odpadami za lata 2009-2010 w 2010 roku z terenu miasta zebrano 41 949 Mg odpadów komunalnych ogółem. Z tej ilości na kwaterę składowania skierowano 6 637,87 Mg odpadów. Odsetek zebranych odpadów komunalnych poddanych odzyskowi to 84%. Wg SPGO 2009-2010 w roku 2010 zebrano 1 157,56 Mg odpadów ulegających biodegradacji. Spośród tych odpadów 171,6 Mg stanowiły odpady o kodzie 20 01 08 (odpady kuchenne ulegające biodegradacji) i 985,96 Mg odpady o kodzie 20 02 01 (odpady z ogrodów i parków ulegające biodegradacji). Odpady ulegające biodegradacji zebrane z terenu miasta Opole zostały poddane odzyskowi w kompostowni pryzmowej, zlokalizowanej na terenie Zakładu Komunalnego Sp. z o.o. w Opolu. W procesie oznaczonym symbolem R3 poddano odzyskowi 958,52 Mg odpadów o kodzie 20 02 01 i 170,1 Mg odpadów o kodzie 20 01 08. Do procesu unieszkodliwienia poprzez składowanie (D5) przekazano 1,5 Mg odpadów. Plan usuwania wyrobów zawierających azbest dla miasta Opola na lata 2010-2032, został przyjęty uchwałą Nr LXXIV/793/10 Rady Miasta Opola z dnia 28 października 2010 r. i stanowi podstawowy dokument szczebla powiatowego i gminnego, będący narzędziem realizacji Programu Oczyszczania Kraju z Azbestu na lata 2009-2032 (przyjętego przez Radę Ministrów Rzeczpospolitej Polskiej uchwałą nr 122/2009 z dnia 14 lipca 2009 r., zmienioną uchwałą nr 39/2010 z 15 marca 2010 r.). Ustawa z dnia 1 lipca 2011 r. o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 152, poz. 897, z późn. zm.) wprowadziła zmianę systemu gospodarowania odpadami komunalnymi w Polsce. Analizując informacje dotyczące stanu aktualnego gospodarki odpadami na terenie Opola, do najistotniejszych kwestii zaliczyć należy: szanse na spełnienie limitu ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji zagospodarowywanych w sposób inny niż składowanie w roku 2013, stosunkowo niewielki procent wytwarzanych odpadów niebezpiecznych w strumieniu odpadów przemysłowych, tendencja malejąca wykorzystywania zagospodarowywania odpadów komunalnych wzrost łącznej ilości odpadów odbieranych selektywnie, w tym odpadów opakowaniowych, obowiązek wdrożenia nowego systemu gospodarki odpadami w mieście. Na terenie miasta Opola nie występują przekroczenia norm w zakresie promieniowania elektromagnetycznego. Najbardziej aktualne dane prezentujące jakość środowiska w zakresie pól elektromagnetycznych w Opolu pochodzą z 2010 i 2011 roku. W żadnym z 9 punktów kontrolno-pomiarowych zlokalizowanych w miejscach dostępnych dla ludności nie stwierdzono przekroczeń poziomów dopuszczalnych pól elektromagnetycznych. Ocenia się, że zagrożenia wynikające z wystąpienia naturalnych zjawisk oraz możliwości wystąpienia poważnych awarii przemysłowych, jak i w transporcie pozostają, 36

od opracowania poprzedniego POŚ, na tym samym poziomie. W Opolu nie występują zakłady, które można zakwalifikować do grupy mogących stwarzać zagrożenie poważnej awarii (ZZR). W mieście zlokalizowane jest jedno przedsiębiorstwo zakwalifikowane do zakładu o zwiększonym ryzyku wystąpienia poważnych awarii. Jest to Przedsiębiorstwo Handlu Chemikaliami Chemia Sp. z o.o. w Opolu., przy ulicy ul. Wspólnej, które zajmuje się głównie sprzedażą hurtową wyrobów chemicznych, pestycydów oraz środków agrochemicznych 18. W zakresie transportu drogowego, ryzyko wystąpienia poważnych awarii, dzięki obwodnicy Opola zmalało (północne obrzeża miasta). Oddana do użytku Obwodnica wpłynęła na zmianę niektórych tras przewozu materiałów niebezpiecznych, eliminując ich przewóz przez ścisłe centrum miasta, co znacznie zmniejszyło ryzyko poważnej awarii w tym rejonie. Poza przeciwdziałaniem występowaniu awarii, realizowane były też przedsięwzięcia dotyczące usuwania skutków awarii, a w tym w zakresie wyposażenia jednostek ratownictwa w sprzęt i materiały. Należy podkreślić, że pomimo podejmowanych działań i prac jednostek administracyjnych i służb ratowniczych w zakresie poważnych awarii, ryzyko ich wystąpienia będzie zawsze istniało. Dobre przygotowanie do zdarzeń o charakterze poważnych awarii przez służby ratownicze i zespoły koordynujące, może w znaczny sposób wpłynąć na bezpieczeństwo ludzi i środowiska naturalnego. Zmiany w zakresie gospodarowania kopalinami na terenie miasta polegały głównie na pozyskaniu nowych koncesji na rozpoznanie lub eksploatację istniejących złóż w ostatnich latach. Związane to jest z rozwojem gałęzi przemysłu bazujących na surowcach mineralnych oraz wyczerpywaniem się eksploatowanych złóż. W 2007 r. wydana została koncesja na wydobycie metodą odkrywkową kruszyw ze złoża Malina II, a w 2009 r. koncesja na wydobycie wapieni i margli dla branży cementowej ze złoża Odra II udzielonej przez Wojewodę Opolskiego. Monitoringiem gleb w Opolu zajmuje się Urząd Miasta, Wydział Ochrony Środowiska i Rolnictwa, na którego zlecenie badania przeprowadzane są przez Uniwersytet Opolski. W ubiegłych latach badania gleb prowadzono pod kątem: Wyznaczenia obszarów, na których przekroczone są standardy, jakości gleb na terenach inwestycyjnych przy ul. Partyzanckiej oraz Rodzinnych Ogrodach Działkowych, (2011 r.) oraz Wyznaczenia obszarów, na których przekroczone są standardy, jakości gleb na terenie i w pobliżu zakładów przemysłowych w mieście Opolu w latach 2006-2010. Od 2006 r. Urząd Miasta Opola prowadzi badania monitoringowe gleb na wybranych terenach miasta Opola, w najbardziej zagrożonych strefach. Badania przeprowadzane przez Uniwersytet Opolski w latach 2006-2010 r. pod kątem zanieczyszczeń metalami, wskazują na występowanie okresowe zanieczyszczeń cynkiem, ołowiem oraz miedzią. Największe przekroczenia norm zanieczyszczenia miedzią, w badanych okresach, wystąpiły jedynie w 2007 i 2009 roku kolejno na terenach: Opolskich Zakładów Mechanicznych OZAMECH ul. Pomorska (2007) i OZNS ul. Strzelecka (2009). Analiza zawartości poszczególnych związków organicznych (węglowodorów aromatycznych i alifatycznych), w badaniach przeprowadzonych w latach 2006-2010, wskazała na ich bardzo mały udział w występujących zanieczyszczeniach. W glebach wszystkich analizowanych obiektów nie stwierdzono przekroczeń wartości dopuszczalnych standardów (w grupie C), określonych dla związków 18 Opracowanie własne ATMOTERM S.A. na podstawie informacji z Komendy Wojewódzkiej Państwowej Straży Pożarnej w Opolu stan na dzień 20.02.2012 r. 37

organicznych w Rozporządzeniu Ministra Środowiska w sprawie standardów jakości gleb oraz standardów jakości ziemi (Dz.U. z 2002 Nr 165, poz. 1359). W 2011 r. na zlecenie Urzędu Miasta przeprowadzono badania dotyczące zanieczyszczeń gleb na terenach inwestycyjnych przy ul. Partyzanckiej i Rodzinnych Ogrodach Działkowych (ROD). W przypadku badanych próbek gleb, w zakresie zawartości metali ciężkich, nie stwierdzono na badanych obszarach przekroczeń norm dla terenów przemysłowych określonych w Rozporządzeniu Ministra Środowiska w sprawie standardów jakości gleb oraz standardów jakości ziemi (Dz.U. 2002 Nr165, poz. 1359) w próbkach z terenu ul. Partyzanckiej. Natomiast w glebach pobranych w ogródkach działkowych odnotowano przekroczenia standardów w przypadku cynku oraz ołowiu. Pierwiastki te są charakterystycznymi zanieczyszczeniami emitowanymi w aglomeracjach miejskich. Jeśli chodzi o zawartość węglowodorów lekkich C6-C12, można stwierdzić, że była ona niska. Wyjątkiem były dwie próbki zlokalizowane na terenie ROD Budowlani, ul. Budowlanych, w których odnotowano wartości ponadnormatywne wynoszące 1,027 i 1,158 mg/kg s.m. (norma 1 mg/kg s.m.). Węglowodory cięższe o długości łańcucha C14-C35 występowały w niewielkich ilościach, nie stwierdzono przekroczenia wartości dopuszczalnych. Przekroczenia sumy wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych (WWA) występujące w glebach mogą być, stwierdzone jedynie na terenie ROD Budowlani, ul. Budowlanych. Maksymalna zawartość sumy WWA jaką odnotowano w próbce na terenie ROD Budowlani wyniosła 3,9 mg/kg s.m. gleby (norma 1 mg/kg s.m.). Jednocześnie powyższa próbka charakteryzowała się najgorszym stanem z punktu widzenia jakości gleb, odnotowano przekroczenia standardów w przypadku 7 wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych. Pestycydy chlorowane na badanych terenach występują w dużych stężeniach przekraczających wartości określone w standardach. Szczególnie uwidacznia się to w przypadku dwóch związków: endrinu i g-hch, gdzie stwierdzono przekroczenia w większości próbek. Taki stan należy wiązać przede wszystkim ze specyfiką analizowanych gleb, tj. ogródków działkowych, na których prowadzona jest w bardzo różny sposób kultura rolnicza, w tym notuje się już wcześniej wspomniane nadmierne stosowanie środków ochrony roślin czy też nawozów mineralnych. Podsumowując, można stwierdzić, iż gleby zlokalizowane na terenach rodzinnych ogrodów działkowych w Opolu wykazują obciążenia zanieczyszczeniami organicznymi z grup węglowodorów alifatycznych, monoaromatycznych oraz wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych i pestycydów chlorowanych. Wszystkie z badanych próbek przekraczały dopuszczalne poziomy zanieczyszczeń zawartych w rozporządzeniu. Szczególne obciążenie zanieczyszczeniami odnotowano w przypadku ROD Budowlani. Biorąc powyższe pod uwagę, tereny Rodzinnych Ogrodów Działkowych w Opolu powinny być wytypowane do prac monitoringowych, w celu stwierdzenia dynamiki depozycji zanieczyszczeń oraz określenia czy są to depozycje związane z działalnością prowadzoną w jednym roku czy wieloletnim obciążeniem. Zważywszy, iż przedmiotowe grunty przeznaczone są pod uprawę roślin użytkowych, które to konsumowane są przez człowieka, istnieje potrzeba wskazania, poprzez bardziej szczegółowe badania potencjalnego zagrożenia ekologicznego dla środowiska glebowego i zdrowia człowieka. W 2012 r. Urząd Miasta zlecił opracowanie inwentaryzacji przyrodniczej miasta Opola. Na jej podstawie można stwierdzić, że różnorodność florystyczna miasta obejmuje ok. 1000 gatunków dziko występujących roślin. Aż 33 gatunki są chronione, w tym 22 podlegają ochronie ścisłej, a 11 częściowej. Terenami o najwyższych walorach florystycznych są: łąki w Nowej Wsi Królewskiej, Las Grudzicki, Grudzicki Grąd, dolina Potoku Lutnia, kamieniołomy Piast, Odra I, zbiorniki w Kanale Ulgi, pola między Kolonią Gosławicką a Chabrami oraz łąki w Kolonii Gosławickiej. 38

Projektuje się ochronę kilku dalszych obszarów, w tym: powiększenie użytku ekologicznego Łąki w Nowej Wsi Królewskiej, utworzenie obszaru chronionego krajobrazu Las Grudzicki, utworzenie użytków ekologicznych Dolina Strugi Lutnia, Wyrobiska w Malinie, Sztolnie w Kamieniołomie Odra I, Bierkowicki Grąd, utworzenie Zespołów Przyrodniczo-Krajobrazowych Odra I, Bolko. Istotne znaczenie w strukturze miasta Opola ma zieleń. Zajmuje ona łącznie 2 060 ha, co stanowi 21% ogólnej powierzchni miasta. W strukturze zieleni największe znaczenie mają lasy, zajmujące 942 ha (46% wszystkich terenów zieleni miasta). Dzięki staraniom miasta, po raz pierwszy od lat, przybędą kolejne tereny parkowe. Powstała już koncepcja 2,5-hektarowego parku, który w przeciwieństwie do sąsiadującego z tymi terenami zabytkowego parku na Wyspie Bolko, będzie obszarem wypoczynku czynnego. Planuje się tam m.in., budowę toru rowerowego ze specjalnie ukształtowanym terenem do trialu, park linowy, skatepark typu monoblok o konstrukcji betonowej, teren do tresury psów i treningów wraz z torem Agility, różnego rodzaju polany, np. polana piknikowa, polana do ustawienia urządzeń sportowych, czy też tzw. zielona fala, tj., trawiasta plaża o wydmowym ukształtowaniu i inne. Aktualnie trwają prace związane z wykupem gruntów pod to nowe założenie parkowe. Najważniejszymi zagrożeniami dla lasów i występującej w nich flory i fauny jest bardzo intensywna penetracja rekreacyjno-wypoczynkowa. Istotnym czynnikiem degradującym jest postępująca fragmentacja związana z rozbudową systemu drogowego oraz ciągów infrastruktury technicznej. Odrębnym zagrożeniem jest wzrost zanieczyszczeń komunikacyjnych w pasach głównych dróg leśnych, tj. obwodnicy miasta i drogi Opole Strzelce Opolskie. Występują również istotne przejawy reakcji lasów na zanieczyszczenia powietrza, w szczególności w borach sosnowych. Przejawiają się one uszkodzeniem aparatu asymilacyjnego i defoliacją. Najprawdopodobniej jest to reakcja na silne zanieczyszczenie powietrza związane z przemysłem cementowo-wapienniczym i innymi gałęziami produkcji. Obecnie stan powietrza się poprawia, niemniej w lasach skutki tego korzystnego procesu będą widoczne za kilkanaście do kilkudziesięciu lat. Lasy miasta Opola nie są w sposób istotny zagrożone urbanizacją. Nie obserwuje się dynamicznych procesów odlesiania, jakie mają miejsce w innych miastach. Na terenie miasta pogarszają się warunki rozwoju zieleni, w szczególności przyulicznej oraz w strefach zabudowy wielorodzinnej. Zieleń przyuliczna najbardziej narażona jest na fizyczne zniszczenie podczas przebudowy i rozbudowy dróg oraz ciągów infrastruktury technicznej. Podlega procesom silnego zanieczyszczenia powietrza (zanieczyszczenia komunikacyjne), przesuszenia w miejskiej wyspie ciepła, a także widoczne są przejawy silnego zasolenia gleb związanego z zimowym utrzymaniem dróg. Znaczna część zieleni przyulicznej, ze względu na zły stan i zagrożenia dla ludności, podlega stopniowemu usuwaniu. Procesy zastępowania usuwanych drzew przez nowe nasadzenia nie zawsze są możliwe. Za priorytetowe z ww. problemów środowiskowych, dla miasta Opola, należy uznać: złą jakość powietrza, uciążliwość hałasu komunikacyjnego, mały udział zieleni miejskiej, niedostateczną jakość wód powierzchniowych i podziemnych oraz zanieczyszczenia gleb. 6. NARUSZENIE DOPUSZCZALNYCH NORM POZIOMÓW HAŁASU Zakres naruszeń dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku, określonych w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 1 października 2012 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. z 2012 r., poz. 1109), przedstawiono na podstawie wyników analiz wykonanych w ramach opracowania mapy akustycznej miasta Opola, w podziale na następujące rodzaje hałasu: drogowy, kolejowy i przemysłowy. 39

6.1. Hałas drogowy W tabelach Nr 5 i 6 przedstawiono zakres naruszeń dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku, odpowiednio w odniesieniu do wskaźnika L DWN oraz L N dla obszaru całego miasta. Tabela 5. Podsumowanie wyników analiz rozkładu wskaźnika L DWN dla hałasu drogowego Wskaźnik L DWN (db) Powierzchnia obszarów zagrożonych [km 2 ] Liczba lokali mieszkalnych [tys.] Liczba zagrożonych mieszkańców [tys.] Liczba budynków mieszkalnych [tys.] Liczba budynków szkolnych i przedszkolnych Liczba budynków służby zdrowia, opieki społecznej i socjalnej (źródło: Mapa akustyczna miasta Opola) Nazwa aglomeracji: Opole Hałas drogowy Stan warunków akustycznych środowiska niedobry zły bardzo zły < 5 db(a) > 5 10 db(a) > 10-15 db(a) > 15-20 db(a) > 20 db(a) 0,507 0,1318 0,0006 0 0 0,31 0,02 0 0 0 2,712 0,416 0 0 0 1,1 0,2 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 W zakresie hałasu drogowego określono, że powierzchnia obszarów, na których warunki akustyczne są w stanie niedobrym i złym na terenie miasta Opola wynosi 0,639 km 2 (co stanowi 0,66% powierzchni miasta) i jest zamieszkiwana przez ok. 3 116 mieszkańców. Bardzo złe warunki akustyczne występują jedynie na terenach niezamieszkanych. Tabela 6. Podsumowanie wyników analiz rozkładu wskaźnika L N dla hałasu drogowego Wskaźnik L N (db) Powierzchnia obszarów zagrożonych [km 2 ] Liczba lokali mieszkalnych [tys.] Liczba zagrożonych mieszkańców [tys.] Liczba budynków mieszkalnych [tys.] Liczba budynków szkolnych i przedszkolnych Liczba budynków służby zdrowia, opieki społecznej i socjalnej (źródło: Mapa akustyczna miasta Opola) Nazwa aglomeracji: Opole Hałas drogowy Stan warunków akustycznych środowiska niedobry zły bardzo zły < 5 db(a) > 5 10 db(a) > 10-15 db(a) > 15-20 db(a) > 20 db(a) 0,323 0,152 0,089 0 0 0,246 2,176 0 0 0 1,780 1,507 0 0 0 0,774 0,262 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 40

Z powyższego wynika, że powierzchnia obszarów na których warunki akustyczne są w stanie niedobrym i złym na terenie miasta Opola wynosi 0,564 km 2 (co stanowi 0,6% powierzchni miasta) i jest zamieszkiwana przez 3 287 mieszkańców. Nie ma terenów, w porze nocnej, na których warunki akustyczne byłyby w stanie bardzo złym. Na poniższym rysunku przedstawiono rozkład przestrzenny terenów zagrożonych hałasem drogowym dla wskaźnika L DWN. Rysunek 8. Mapa terenów zagrożonych hałasem drogowym dla wskaźnika hałasu L DWN (źródło: Mapa akustyczna miasta Opola) 41

6.2. Hałas kolejowy W tabelach Nr 7 i 8 przedstawiono zakres naruszeń dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku, odpowiednio w odniesieniu do wskaźnika L DWN oraz L N dla obszaru całego miasta. Tabela 7. Podsumowanie wyników analiz rozkładu wskaźnika L DWN dla hałasu kolejowego Wskaźnik L DWN (db) Nazwa aglomeracji: Opole Hałas kolejowy Stan warunków akustycznych środowiska niedobry zły bardzo zły < 5 db(a) > 5 10 db(a) > 10-15 db(a) > 15-20 db(a) > 20 db(a) Powierzchnia obszarów zagrożonych [km 2 ] 0,088 0,027 0,008 0,00008 0 Liczba lokali mieszkalnych [tys.] 0,060 0,002 0,002 0 0 Liczba zagrożonych mieszkańców [tys.] 0,170 0,006 0,003 0 0 Liczba budynków mieszkalnych [tys.] 0,030 0,001 0,001 0 0 Liczba budynków szkolnych i przedszkolnych 0 0 0 0 0 Liczba budynków służby zdrowia, opieki 0 0 0 0 0 społecznej i socjalnej (źródło: Mapa akustyczna miasta Opola) Z powyższego wynika, że powierzchnia obszarów, na których warunki akustyczne w zakresie hałasu kolejowego, są w stanie niedobrym i złym na terenie miasta Opola wynosi 0,123 km 2 (co stanowi 0,13% powierzchni miasta) i jest zamieszkiwana przez ok. 180 mieszkańców. Bardzo złe warunki akustyczne występują jedynie na terenach niezamieszkanych. Tabela 8. Podsumowanie wyników analiz rozkładu wskaźnika LN dla hałasu kolejowego Wskaźnik L N (db) Nazwa aglomeracji: Opole Hałas kolejowy Stan warunków akustycznych środowiska niedobry zły bardzo zły < 5 db(a) > 5 10 db(a) > 10-15 db(a) > 15-20 db(a) > 20 db(a) Powierzchnia obszarów zagrożonych [km 2 ] 0,045 0,0135 0,002 0,0001 0 Liczba lokali mieszkalnych [tys.] 0,025 0,002 0 0 0 Liczba zagrożonych mieszkańców [tys.] 0,085 0,006 0 0 0 Liczba budynków mieszkalnych [tys.] 0,015 0,001 0 0 0 Liczba budynków szkolnych i przedszkolnych 0 0 0 0 0 Liczba budynków służby zdrowia, opieki 0 0 0 0 0 społecznej i socjalnej (źródło: Mapa akustyczna miasta Opola) Z powyższego wynika, że powierzchnia obszarów, na których warunki akustyczne są w stanie niedobrym i złym na terenie miasta Opola wynosi 0,0606 km 2 (co stanowi 42

0,06% powierzchni miasta) i jest zamieszkiwana przez ok. 91 mieszkańców. Nie ma terenów, w porze nocnej, na których warunki akustyczne byłyby w stanie bardzo złym. Na poniższym rysunku przedstawiono rozkład przestrzenny terenów zagrożonych hałasem kolejowym. Rysunek 9. Mapa terenów zagrożonych hałasem kolejowym dla wskaźnika hałasu L DWN (źródło: Mapa akustyczna miasta Opola) 43

6.3. Hałas przemysłowy W tabelach Nr 9 i 10 przedstawiono zakres naruszeń dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku, odpowiednio w odniesieniu do wskaźnika L DWN oraz L N dla obszaru całego miasta. Tabela 9. Podsumowanie wyników analiz rozkładu wskaźnika LDWN dla hałasu przemysłowego Wskaźnik L DWN (db) Nazwa aglomeracji: Opole Hałas przemysłowy Stan warunków akustycznych środowiska niedobry zły bardzo zły < 5 db(a) 44 > 5 10 db(a) > 10-15 db(a) > 15-20 db(a) > 20 db(a) Powierzchnia obszarów zagrożonych [km 2 ] 0,183 0,061 0,019 0,006 0 Liczba lokali mieszkalnych [tys.] 0,101 0,032 0,009 0,001 0 Liczba zagrożonych mieszkańców [tys.] 0,388 0,078 0,034 0,001 0 Liczba budynków mieszkalnych [tys.] 0,152 0,041 0,008 0,001 0 Liczba budynków szkolnych i przedszkolnych 0 0 0 0 0 Liczba budynków służby zdrowia, opieki 0 0 0 0 0 społecznej i socjalnej (źródło: Mapa akustyczna miasta Opola) Z powyższego wynika, że powierzchnia obszarów, na których warunki akustyczne są w stanie niedobrym i złym na terenie miasta Opola wynosi 0,27 km 2 (co stanowi 0,28% powierzchni miasta) i jest zamieszkiwana przez ok. 500 mieszkańców. Nie występują natomiast obszary o bardzo złych warunkach akustycznych. Tabela 10. Podsumowanie wyników analiz rozkładu wskaźnika LN dla hałasu przemysłowego Wskaźnik L N (db) Nazwa aglomeracji: Opole Hałas przemysłowy Stan warunków akustycznych środowiska niedobry zły bardzo zły < 5 db(a) > 5 10 db(a) > 10-15 db(a) > 15-20 db(a) > 20 db(a) Powierzchnia obszarów zagrożonych [km 2 ] 0,091 0,025 0,007 0,0004 0 Liczba lokali mieszkalnych [tys.] 0,052 0,016 0 0 0 Liczba zagrożonych mieszkańców [tys.] 0,218 0,061 0 0 0 Liczba budynków mieszkalnych [tys.] 0,078 0,023 0 0 0 Liczba budynków szkolnych i przedszkolnych 0 0 0 0 0 Liczba budynków służby zdrowia, opieki 0 0 0 0 0 społecznej i socjalnej (źródło: Mapa akustyczna miasta Opola) Z powyższego wynika, że powierzchnia obszarów, na których warunki akustyczne są w stanie niedobrym i złym na terenie miasta Opola wynosi 0,123 km 2 (co stanowi 0,13% powierzchni miasta) i jest zamieszkiwana przez ok. 279 mieszkańców. Nie ma terenów, w porze nocnej, na których warunki akustyczne byłyby w stanie bardzo złym.

Na poniższym rysunku przedstawiono rozkład przestrzenny terenów zagrożonych hałasem przemysłowym dla wskaźnika L DWN. Rysunek 10. Mapa terenów zagrożonych hałasem przemysłowym dla wskaźnika hałasu L DWN (źródło: Mapa akustyczna miasta Opola) 45