INSTRUKCJA OBSŁUGI PRZYDOMOWYCH PRZEPOMPOWNI ŚCIEKÓW TYPU PZP (dot. wszystkich odmian konstrukcyjnych) PZP/EC - 4C.1 Wydanie 1/2004
Niniejsza instrukcja powinna zostać przekazana końcowemu użytkownikowi i znajdować się w miejscu zamontowania przepompowni! 2
1. INFORMACJE OGÓLNE. Przepompownie Hydro-Vacuum S.A produkowane są z najwyższą starannością przy ciągłej kontroli procesu produkcyjnego wg procedur zgodnych z wymaganiami normy ISO 9001. Niniejsza instrukcja obsługi zawiera podstawowe wskazówki jakie należy uwzględnić przy instalowaniu, eksploatacji i konserwacji przepompowni. Dlatego przed przystąpieniem do uruchamiania przepompowni konieczne jest szczegółowe zapoznanie się z jej treścią przez wykwalifikowany personel lub fachowe służby techniczne. Instrukcja powinna być na stałe dostępna w miejscu eksploatacji przepompowni. Przedsiębiorstwo Hydro-Vacuum S.A udziela gwarancji na przepompownię według warunków określonych w Karcie gwarancyjnej. Gwarancja wygasa jeżeli: - nastąpiło uszkodzenie przepompowni w czasie transportu, magazynowania, i instalowania, - przepompownia nie jest zainstalowana i obsługiwana zgodnie z niniejszą instrukcją, - przepompownia została posadowiona w wykopie nie przygotowanym (bez podsypki i nie oczyszczonym z korzeni, kamieni i innych elementów mogących uszkodzić zbiornik). - przepompownia została zastosowana do pompowania cieczy niezgodnie z przeznaczeniem, np. o stopniu agresywności wykraczającym poza chemiczną odporność materiałów użytych do jej budowy, - przepompownia została zdemontowana w okresie gwarancji bez zgody producenta. 1.1. Zastosowanie i czynniki tłoczone Przepompownie ścieków są kompletnymi, w pełni zautomatyzowanymi urządzeniami, nie wymagającymi stałej obsługi, przeznaczonymi do pompowania ścieków sanitarnych, komunalnych, wód drenażowych i opadów z niewielkich obiektów (np. pojedynczych gospodarstw domowych). W zależności od rodzaju przepompowanych ścieków oraz wymaganej wydajności i wysokości podnoszenia stosowane są następujące pompy: FZA pompa z wielołopatkowym wirnikiem jednostronnie otwartym przeznaczona do pompowania wody roztworów gnojowicy, fekalii, cieczy zanieczyszczonych, gazujących, nie zawierających wtrąceń abrazyjnych o średnicy większej niż 6mm oraz włóknistych wtrąceń pochodzenia roślinnego. FZB pompa z wielołopatkowym wirnikiem zamkniętym przeznaczona do pompowania wody czystej lub lekko zanieczyszczonej o gęstości do 1100 kg/m 3 i lepkości do 5mm 2 /s. FZV pompa z wielołopatkowym wirnikiem jednostronnie otwartym, o przepływie swobodnym (VORTEX), przeznaczona do pompowania mediów zawierających gazy, z domieszką substancji, które zawierają cząstki o dużych gabarytach (do 30mm). Pompa może być stosowana wszędzie tam, gdzie charakterystyka pompowanej cieczy eliminuje stosowanie hydrauliki o przepływie wymuszonym. 3
FZR pompa z wielołopatkowym wirnikiem jednostronnie otwartym, wyposażona w urządzenie rozdrabniające umożliwiające pompowanie cieczy zanieczyszczonych ciałami długowłóknistymi, które w przypadku zastosowania konwencjonalnej hydrauliki spowodowałyby jej zatkanie. 2. BEZPIECZEŃSTWO Niniejsza instrukcja obsługi zawiera podstawowe wskazówki, które należy przestrzegać przy montażu i eksploatacji. Dlatego zarówno monter, jak i odpowiedzialny użytkownik powinni przeczytać niniejszą instrukcję obsługi przed rozpoczęciem montażu i eksploatacji. 2.1. Znaki dotyczące bezpieczeństwa pracy użyte w instrukcji Wskazówki, których nieprzestrzeganie może stwarzać zagrożenie dla ludzi. Wskazówki, których nieprzestrzeganie może stwarzać zagrożenia porażenia prądem elektrycznym. Wskazówki, których nieprzestrzeganie może stwarzać niebezpieczeństwo uszkodzenia przepompowni. Należy bezwzględnie przestrzegać wskazówek umieszczonych bezpośrednio na przepompowni (tabliczce znamionowej). Dodatkowa tabliczka dołączona jest do dokumentacji. Tabliczkę znamionową należy zachować w stanie czytelnym. 2.2. Kwalifikacje personelu Personel wykonujący montaż, obsługę musi posiadać niezbędne kwalifikacje wymagane do wykonywania tych prac. 2.3. Niebezpieczeństwa wynikające z niestosowania się do wskazówek bezpieczeństwa Nieprzestrzeganie tych wskazówek może spowodować zagrożenie zarówno dla ludzi i środowiska jak również dla samego urządzenia. Powoduje to utratę gwarancji i wszelkich praw do odszkodowania. Nieprzestrzeganie wskazówek zawartych w instrukcji może prowadzić na przykład do : - niewłaściwego działania przepompowni, - zagrożeń osób oddziaływaniami mechanicznymi i elektrycznymi. 4
2.4. Zalecenia dla prowadzących montaż i rozruch Użytkownik musi zadbać o to, aby wszystkie prace montażowe przeprowadzane były przez autoryzowany i wykwalifikowany personel fachowy. Prace przy przepompowni i instalacji mogą być przeprowadzone tylko przy ich bezruchu. 2.5. Samodzielne zmiany i zastosowanie części zamiennych Przebudowa lub zmiany konstrukcyjne w przepompowni dozwolone są jedynie po wcześniejszych uzgodnieniach z producentem. Należy używać oryginalnych, autoryzowanych przez producenta części zamiennych. Stosowanie innych części może zwolnić producenta od odpowiedzialności za wynikające z tego skutki jak również może nie zapewnić poprawnej i bezpiecznej eksploatacji przepompowni. 2.6. Wskazówki bezpieczeństwa dla prac montażowych i eksploatacyjnych Należy: - przestrzegać odpowiednich przepisów bezpieczeństwa pracy, - zabezpieczyć przed niebezpieczeństwem porażenia prądem elektrycznym, - przestrzegać obowiązujących przepisów, wymogów zakładu energetycznego związanych z instalowaniem urządzeń elektrycznych. - prace w komorze przepompowni mogą być wykonywane przez co najmniej dwie osoby, z których tylko jedna osoba może znajdować się w komorze. Druga osoba powinna pozostawać na zewnątrz i asekurować pracownika przebywającego w pompowni, - przed zejściem do komory pompowni należy ją wywietrzyć przez 30 min przez otwarcie włazu lub mechanicznie wentylatorem przenośnym. W czasie wietrzenia oraz prowadzenia robót przy otwartym włazie należy właściwie zabezpieczyć otwór włazowy przed przypadkowym wpadnięciem pracowników lub osób postronnych do komory pompowni, - w czasie prowadzenia prac w komorze pompowni należy w szczególny sposób dbać o przestrzeganie czystości, stosować rękawice i odzież ochronną, a wyjęte pompy lub inne elementy wyposażenia mające kontakt ze ściekami powinny być wypłukane i zdezynfekowane. - ponownie zamontować lub załączyć wszelkie urządzenia ochronne i zabezpieczające po zakończeniu prac. Nie wolno wkładać rąk do króćca wlotowego i wylotowego pracującej pompy! Nie wolno wieszać i ciągnąć pompy za prądowy przewód zasilający. Bezpieczeństwo pracy dostarczonej przepompowni zapewnione jest tylko przy stosowaniu zgodnie z jej przeznaczeniem i instrukcją obsługi. 5
3. TRANSPORT I MAGAZYNOWANIE. Transport przepompowni może odbywać się dowolnym środkiem transportu. W czasie transportu pompa wraz z armaturą wewnętrzną jest odłączona od zbiornika i zabezpieczona przed uszkodzeniem. Przy odbiorze dostawy sprawdzić, czy przepompownia nie uległa uszkodzeniu podczas transportu. Jeżeli zostaną wykryte jakiekolwiek usterki, to należy je zgłosić w odpowiednim czasie przewoźnikowi. Jeśli dostarczona przepompownia będzie instalowana w późniejszym terminie, to należy przechowywać ją w suchym miejscu i zabezpieczyć przed uszkodzeniami i wpływami zewnętrznymi (wilgoć, mróz, itp.) Do miejsca zainstalowania przepompownia powinna być transportowana w takim opakowaniu, w jakim została dostarczona przez producenta. 4. OPIS WYROBU I WYPOSAŻENIA Zbiornikowa przepompownia ścieków stanowi kompletny obiekt składający się z: - zbiornika z polietylenu PEHD - pompy zatapialnej typu FZA, FZB, FZV lub FZR. Są to jednostopniowe, zatapialne pompy wirowe monoblokowe, w zależności od wykonania konstrukcyjnego, napędzane silnikiem jedno lub trójfazowym. W zależności od typu pompy mamy do czynienia z trzema rodzajami wirników: FZA;FZR wielołopatkowy wirnik jednostronnie otwarty FZB wielołopatkowy wirnik zamknięty FZV wirnik otwarty o przepływie swobodnym (VORTEX) - układu hydraulicznego, który składa się z zaworu kulowego odcinającego, zaworu kulowego zwrotnego, kołnierzy łączących, nasady 52mm. Zawór zwrotny zapobiega wstecznemu przepływowi pompowanych ścieków, zaś zawór odcinający pozwala na ewentualne zamknięcie przepływu ścieków. Górna część pionu tłocznego jest zakończona typową nasadą 52mm zamkniętą pokrywą na czas pracy przepompowni. Nasada umożliwia ewentualne doprowadzenie z zewnątrz czystej wody pod ciśnieniem celem płukania zewnętrznego rurociągu tłocznego. Dodatkowo może pełnić funkcje instalacji awaryjnej np. w czasie prac remontowych, umożliwiając podłączenie pompy awaryjnej na zewnątrz pompowni. Króciec wlotowy i króciec tłoczny są osadzone szczelnie w płaszczu zbiornika. - urządzenia zabezpieczająco-sterującego. W zależności od ilości zastosowanych pomp w przepompowni stosuje się następujące urządzenia zabezpieczająco sterujące: UZS 4 (dla przepompowni jednopompowej) Urządzenia zabezpieczająco-sterujące UZS 4 przeznaczone są do zabezpieczania pracy trójfazowych, asynchronicznych silników elektrycznych agregatów pompowych o mocy od 6
0,55 kw do 9 kw. Urządzenie UZS 4 zbudowane jest z czterech modułów: elektronicznego członu kontroli napięcia, elektronicznego członu poziomu lustra wody, termicznego członu nadmiarowo-prądowego oraz wyłącznika nadprądowego. Urządzenie zabezpieczająco-sterujące UZS 4 zabezpiecza przed skutkami: a) zwarcia, b) przeciążenia, c) zaniku fazy, d) asymetrii zasilania, e) obniżenia napięcia zasilania, f) pracy na sucho, g) nadmiernej ilości załączeń. UZS 7 (dla przepompowni dwupompowej) Urządzenia zabezpieczająco-sterujące UZS 7 przeznaczone są do zabezpieczania i sterowania pracą dwóch trójfazowych, asynchronicznych silników elektrycznych agregatów pompowych przepompowni o mocy od 0,75 kw do 11 kw. Urządzenie UZS 7 zbudowane jest z pięciu modułów: elektronicznego członu kontroli odpadu fazy, spadku napięcia i kolejności faz (CKF 316); elektronicznego sterownika w postaci modułowego systemu automatyki przepompowni (MSP-2); termicznego członu nadmiarowo-prądowego; wyłącznika nadprądowego (S303),oraz z członu różnicowo- prądowego (P304)- zabezpieczenie przeciw- porażeniowe. Urządzenie zabezpieczająco-sterujące UZS7 zabezpiecza przed skutkami: a) zwarcia, b) przeciążenia, c) zaniku fazy, d) asymetrii zasilania, e) obniżenia napięcia zasilania,(poniżej 180 V) f) pracy na sucho g) zabezpieczenie przeciwporażeniowe h) przekroczenie dopuszczalnej temperatury uzwojenia silnika (OPCJA) i) zawilgocenia komory silnika (OPCJA) Na przezroczystych drzwiach umieszczono zespół przycisków i przełączników oraz dodatkowo sygnalizacje stanów awaryjnych - przekroczenie poziomu góra i suchobiegu. Urządzenia zabezpieczająco-sterujące UZS przystosowane są do pracy w warunkach klimatu umiarkowanego w temperaturze otoczenia 10 0 C do +40 0 C, przy wilgotności względnej powietrza do 80% przy 20 0 C, w otoczeniu wolnym od wody oraz pyłów, gazów i par wybuchowych, palnych lub chemicznie czynnych. Wysokość miejsca zainstalowania nie powinna przekraczać 1000 m nad poziomem morza. Urządzenia zabezpieczająco-sterujące UZS zbudowane są z elementów automatyki elektronicznej, elektrycznej, łączników oraz aparatury sterowniczej połączonych w układ jak na rysunkach 2,3. Urządzenia zabezpieczająco-sterujące UZS przystosowane są do zawieszania na ścianie lub konstrukcji. W dolnej części obudowy umieszczone są dławice uszczelniające, przez które doprowadzone są przewody zasilające, odbiorcze i sterownicze. 7
Rys.1. Budowa przydomowej przepompowni ścieków typu PZP 1- Pompa zatapialna, 2- zbiornik przepompowni, 3- nasada 52, 4- zawór odcinający, 5- zawór zwrotny, 6- górny zestaw sprzęgający, 7- rurociąg tłoczny, 8- króciec wlotowy, 9- króciec tłoczny, 10- łańcuch, 11- wyłącznik pływakowy, 12- obciążnik żeliwny, 13 łańcuch regulatorów, 14- szafa sterownicza. 8
Rys. 2 Budowa przepompowni dwupompowej. 1- Pompa zatapialna, 2- zbiornik przepompowni, 3- nasada 52, 4- zawór odcinający, 5- zawór zwrotny, 6- górny zestaw sprzęgający, 7- rurociąg tłoczny, 8- króciec wlotowy, 9- króciec tłoczny, 10- łańcuch, 11- wyłącznik pływakowy, 12- obciążnik żeliwny, 13 łańcuch regulatorów, 14- szafa sterownicza. 9
5. LOKALIZACJA I POSADOWIENIE PRZEPOMPOWNI Przy wyborze lokalizacji pompowni należy uwzględnić aktualnie obowiązujące przepisy oraz wymagania lokalnych władz sanitarnych. Przepompownie typu PZP przeznaczone są do lokalizacji poza ciągiem komunikacyjnym. Mogą być również zlokalizowane w ciągu komunikacyjnym o średnim obciążeniu klasy A15 dla studni z PE. Właz należy wtedy zastosować żeliwny z betonowym pierścieniem odciążającym. Maksymalny poziom wód gruntowych w miejscu posadowienia zbiornika wynosi 1 m poniżej poziomu terenu. Sposób posadowienia zbiornika przepompowni w gruncie wymaga w każdym wypadku indywidualnego rozwiązania, w zależności od miejscowych warunków gruntowo wodnych. Rurę doprowadzającą ścieki do przepompowni należy ułożyć ze spadkiem min. 3% w kierunku przepompowni by uzyskać prawidłowy przepływ ścieków. 6. INSTALOWANIE/MONTAŻ 6.1. Montaż zbiornika 6.1.1. Posadowienie zbiornika w terenach piaszczystych, bez możliwości występowania wód gruntowych. Przed przystąpieniem do posadowienia zbiornika należy sprawdzić czy zbiornik nie jest uszkodzony. Wykonać wykop tak aby pomiędzy studzienką a ścianami wykopu pozostała wolna 0,5m przestrzeń (w celu obsypania i zagęszczenia piaskiem). Studzienkę montuje się na 10cm obsypce piaskowej. Następnie poziomujemy i lekko obsypujemy piaskiem w celu jej ustabilizowania. Następnie należy podłączyć rurociąg doprowadzający ścieki oraz przewód tłoczny odprowadzający ścieki z przepompowni. Studzienkę obsypywać warstwami o grubości 25cm i zagęszczać je. 6.1.2. Posadowienie zbiornika w terenach piaszczystych, piaszczysto gliniastych, ilastych, z możliwością występowania wód gruntowych W przypadku występowania wód gruntowych w miejscu posadowienia zbiornika, należy wykonać opaskę cementową. Po wykonaniu wykopu, należy przygotować mieszankę cementu 350 ze żwirem o frakcji 1-3mm, w stosunku ilościowym 1:6. Przygotowaną mieszankę wysypać na podłoże wykopu na wysokość 10cm. Następnie włożyć studzienkę do wykopu oraz ją wypoziomować i podłączyć rurociąg doprowadzający ścieki oraz przewód tłoczny odprowadzający ścieki z przepompowni. Pozostałą mieszankę rozsypać na 0,5m dookoła studzienki na wysokość 25 cm (ok. 4 cm poniżej osi wlotu, wylotu). Powstałą opaskę cementowo żwirową należy ubić, a następnie zasypywać ją warstwami piasku grubości 25cm. Kolejne warstwy piasku należy również zagęścić. Jeżeli występuje wysoki poziom wód gruntowych należy na czas montażu obniżyć ich poziom poniżej dna wykopu. 10
O trwałości studni z PE w dużej mierze decyduje stosowanie właściwej obsypki i jej zagęszczanie wg niniejszej instrukcji. Jeżeli w wykopie układany jest więcej niż jeden zbiornik, to odległość pomiędzy nimi nie może być mniejsza niż 1m. Przed przystąpieniem do instalowania należy sprawdzić zgodność parametrów technicznych umiejscowionych na tabliczce znamionowej wyrobu z danymi technicznymi określonymi w zamówieniu i,,danymi technicznymi wyrobu dostarczonymi wraz z instrukcją obsługi. 7. URUCHAMIANIE PRZEPOMPOWNI Przed pierwszym uruchomieniem pompowni należy: - sprawdzić prawidłowość podłączenia urządzeń w instalacji zasilająco sterującej zgodnie z dostarczonym schematem montażowym, - sprawdzić kierunek obrotów pompy, - sprawdzić drożność rurociągu odprowadzającego ścieki, - zabezpieczyć teren wokół przepompowni, - upewnić się, czy zasilanie przepompowni jest prawidłowe co do wartości napięcia i natężenia prądu zgodnie z danymi na tabliczce znamionowej pompy, - należy zbiornik napełnić wodą do wysokości, przy której następuje zadziałanie regulatora pływakowego (około 100 150mm poniżej króćca wlotowego) wówczas pompa powinna się włączyć. Wyłączenie pompy powinno nastąpić przy minimalnym poziomie cieczy t.j. h min 300mm. Przy niezachowaniu powyższych warunków należy dokonać regulacji układu poprzez: - zmianę długości ramienia regulatora pływakowego - zmianę wysokości punktów mocowania regulatora do łańcucha Minimalny poziom zanurzenia pompy oznaczony jest na płaszczu silnika paskiem samoprzylepnym w kolorze czerwonym. Zachowanie tego poziomu podczas pracy pompy zapewnia dostateczne warunki dla prawidłowego chłodzenia silnika. Niedopuszczalne jest załączanie pompy na tzw. suchobiegu Kierunek obrotów wału pompy w momencie uruchomienia silnika pompy jest właściwy, gdy moment reakcji agregatu pompowego ma kierunek przeciwny do kierunku ruchu wskazówek zegara, patrząc na agregat od strony przyłącza kablowego. Jeżeli tak nie jest należy zamienić kolejność dwóch faz w skrzynce zacisków lub wtyczce. Niewłaściwy kierunek obrotów uniemożliwia uzyskanie wymaganych parametrów pracy. Nie wolno wyjmować pompy z ujęcia w trakcie jej pracy. 11
Dla zapewnienia trwałości (żywotności) silnika zaleca się nie więcej jak 20 jego włączeń w ciągu 1 godziny. Cykl włączeń co 3 minuty, zalecany stosunek czasu pracy do czasu postoju 50 : 50 procent. Przed rozpoczęciem prac należy bezwzględnie odłączyć napięcie sieciowe i zabezpieczyć się przed jego przypadkowym włączeniem. 8. PODŁĄCZENIE ELEKTRYCZNE Połączenie elektryczne powinno być wykonane według obowiązujących przepisów przez elektromontera posiadającego odpowiednie uprawnienia. Połączenia mogą zostać wykonane wyłącznie po uprzednim upewnieniu się czy napięcie w sieci odpowiada wymogom wskazanym na tabliczce znamionowej silnika. Nie zapomnij o podłączeniu uziemienia! Schematy przykładowego podłączenia urządzeń zabezpieczająco-sterujących przedstawione są na poniższych rysunkach. Oznaczenia stosowane w schematach elektrycznych zgodne z systemem alfanumerycznym wg normy PN-90/E-011242 (IEC 445). Przewód ochronny żółto zielony (PE). 12
Rys. 3 Schemat przykładowego podłączenia UZS.4 13
W Termostat i grzałka dla wyk. konstr. e 2=1 W Termostat Grzałka 20W G2,5 ALARM Zabezpieczenie UZS7 Dla zespołów pompowych z czujnikami w silniku Rys. 4 Schemat przykładowego podłączenia UZS.7 14
9. DOZÓR I OBSŁUGA 9.1. Dozór Do użytkownika należy upewnienie się, czy wszystkie czynności związane z nadzorem, montażem i konserwacją są wykonywane przez uprawniony i wykwalifikowany personel, który uprzednio zapoznał się z zaleceniami instrukcji obsługi i właściwościami technicznymi urządzenia. Przygotowanie i opracowanie planu konserwacji pozwala na uniknięcie niespodziewanego unieruchomienia urządzenia i jego kosztownych napraw. Zmniejsza do minimum zakres prac konserwatorskich oraz pozwala na osiągnięcie poprawnego i niezawodnego działania przepompowni. 9.2. Obsługa Wszelkie prace nad pompą mogą zostać wszczęte wyłącznie po uprzednim odłączeniu jej od sieci. Przepompownia typu PZP jest urządzeniem, które podczas normalnej eksploatacji nie wymaga czynności obsługowych. Hydro-Vacuum zaleca coroczne dokonywanie przeglądu przepompowni w celu eliminacji potencjalnych nieprawidłowości w jej pracy. W tym celu należy: - wyłączyć zasilanie, - zdjąć pokrywę ze zbiornika i przewietrzyć przepompownią by usunąć występujące tam gazy toksyczne, - opłukać z osadów kolektor i rurę tłoczną, - zamknąć zawór odcinający, - w przepompowniach z zestawem sprzęgającym, zdjąć łańcuch z haka i unieść pompę tak aby wysprzęgliła się z gniazda, - opłukać i oczyścić pompę wraz z pływakami, - dokonać przeglądu pompy zgodnie z dołączoną instrukcją obsługi zainstalowanej pompy; w razie konieczności demontażu, wymiany oleju, ostrzenia noża (pompa FZR), konserwacji, ewentualnie usunięcia usterek, - na zakończenie czynności przeglądowych montaż przeprowadzić w odwrotnej kolejności, zwracając szczególną uwagą na poprawne ułożenie uszczelek pomiędzy kołnierzami. Zabrania się powtórnego uruchamiania przepompowni po stwierdzeniu jakichkolwiek uszkodzeń elementów sterujących. Grozi to porażeniem prądem oraz uszkodzeniem pompy i sterowania! 15