Obróbka dźwięku w programie GoldWave 5 Słowo wstępne Analogowe nośniki dźwięku, takie jak winylowe płyty gramofonowe i kasety magnetofonowe, zostały prawie całkowicie wyparte przez nośniki cyfrowe (płyty AudioCD, pliki dźwiękowe dystrybuowane przez Internet) ze względu na ich większą trwałość i jakość dźwięku. Jeśli posiadamy obfitą kolekcję nagrań analogowych i chcemy przedłużyć życie naszych ulubionych hitów, możemy zrobić to umieszczając je na płycie CD-R. W celu przeniesienia nagrań analogowych do wnętrza komputera posłużymy się programem GoldWave 5. Jest to wszechstronny edytorem plików dźwiękowych dostępny na zasadach shareware - umożliwia to wypróbowanie jego funkcji jeszcze przed zakupem. W każdej sesji można użyć maksymalnie 150 poleceń, zaś całkowity limit poleceń wynosi 3000. Po wykonaniu 150 czynności należy zamknąć program i uruchomić go ponownie - wtedy uzyskamy możliwość wykonania kolejnych 150 poleceń. Limity przestają istnieć dopiero po rejestracji programu, co wiąże się z wniesieniem opłaty licencyjnej na rzecz producenta. I - Nagrywanie dźwięku Najpierw podłączamy źródło dźwięku (np. magnetofon lub gramofon) do gniazda wejściowego Line-In karty dźwiękowej naszego komputera (jest to jasnoniebieskie gniazdo typu jack umieszczone na tylnym panelu karty dźwiękowej - w razie wątpliwości należy zajrzeć do jej instrukcji obsługi). Następnie uruchamiamy GoldWave i w głównym menu programu zaznaczamy opcję Tool -> Control... - wtedy w prawym górnym rogu okna pojawi się okienko z kontrolkami odtwarzania i nagrywania. W tym okienku klikamy przycisk służący do konfiguracji kontrolek (możemy też posłużyć się klawiszem F11). Przechodzimy do zakładki Record i konfigurujemy zawarte w niej opcje tak, jak na załączonym obrazku.
Opcje w zakładce Volume ustawiamy zgodnie z obrazkiem umieszczonym poniżej. W zakładce Device z list rozwijanych Playback device i Record device wybieramy naszą kartę dźwiękową.
Potem tworzymy nowy plik dźwiękowy klikając przycisk a z listy Preset quality settings wybieramy CD Audio. W polu Initial file length (HH:MM:SS.T) możemy pozostawić wartość 1.000, ponieważ długość naszego pliku dźwiękowego zostanie automatycznie dostosowana do długości nagrania. Teraz możemy już uruchomić nasze źródło dźwięku (np. gramofon lub magnetofon) i kliknąć przycisk nagrywania (lub użyć skrótu klawiszowego Ctrl - F9). Nagrywanie zatrzymujemy przyciskiem Stop lub skrótem klawiszowym Ctrl - F8. Gdy już wszystko nagramy, zapisujemy nasz plik przyciskiem II - Obróbka dźwięku 1. Usunięcie trzasków Jeśli nasz plik dźwiękowy zawiera krótkie trzaski, możemy posłużyć się wbudowanym w GoldWave filtrem służącym do ich usuwania. W tym celu z głównego menu programu wybieramy Effect -> Filter -> Pop/Click...
zaś gdy pojawi się okno klikamy OK i czekamy na zakończenie procesu usuwania trzasków. 2. Redukcja szumu Dźwięk przechwycony kartą dźwiękową ze źródła analogowego może zawierać szum w tle. Aby go usunąć, znajdujemy fragment (długości około sekundy) pliku dźwiękowego zawierający tylko szum, po czym zaznaczamy go (lewym przyciskiem myszy klikamy początek tego fragmentu, zaś prawym przyciskiem jego koniec).
Potem kopiujemy go do schowka klikając przycisk Następnie z menu wybieramy Effect -> Filter -> Noise Reduction...
a gdy naszym oczom ukaże się okno zaznaczamy opcję Use clipboard umieszczoną w lewym dolnym rogu. Potem klikamy OK i cierpliwie czekamy (usuwanie szumu może potrwać nawet kilkadziesiąt minut w zależności od długości naszego pliku dźwiękowego oraz mocy posiadanego procesora). Jeśli w pliku wynikowym usłyszymy nieprzyjemne zniekształcenia (przypominające gwizdy), klikamy przycisk
i powtarzamy całą procedurę, lecz tym razem w oknie Noise Reduction obniżamy wartość w polu Scale (%). Dla niektórych materiałów optymalna wartość Scale jest bardzo niska (25% lub nawet mniej). 3. Szum w cichych fragmentach Jeśli we fragmentach naszego pliku, które powinny zawierać absolutną ciszę, wciąż słyszymy szum, stosujemy polecenie Efect -> Compressor/Expander... o czym wybieramy Noise gate 3 z listy rozwijanej Presets na dole okna Compressor/Expander.
4. Poprawa głośności Gdy nie jesteśmy zadowoleni z poziomu głośności dźwięku, zmieniamy ją poleceniem Effect -> Volume -> Maximize..., które dokonuje normalizacji, czyli dostosowania zakresu dynamiki. Polega to na odnalezieniu najgłośniejszego miejsca w pliku dźwiękowym i proporcjonalnym dostosowaniu głośności poszczególnych partii dźwięku tak, aby w tym najgłośniejszym miejscu osiągnąć żądaną głośność. Po wybraniu polecenia Effects -> Volume -> Maximize... program rozpocznie wyszukiwanie najgłośniejszego fragmentu naszego pliku - postęp tego procesu widzimy w okienku Processing Maximum Scan. Czekamy, aż pojawi się okno
Aby w pełni wykorzystać cały dostępny zakres dynamiki, z listy Presets wybieramy Full dynamic range i klikamy OK. 5. Zapisywanie dźwięku Gdy już dokonamy wszystkich potrzebnych modyfikacji pliku, klikamy przycisk III - Podział na utwory Jeśli zapisaliśmy wiele utworów w jednym pliku, możemy skorzystać z oferowanej przez GoldWave funkcji automatycznego dzielenia na utwory. W tym celu wybieramy Tool -> Cue Points... z głównego menu programu, po czym klkamy przycisk Auto Cue... i ustawiamy poszczególne opcje tak, jak na obrazku poniżej.
Pole Minimum separation between cues to minimalna odległość pomiędzy punktami podziału (inaczej mówiąc: długość najkrótszego utworu z naszego albumu). Jeśli najkrótszy utwór jest krótszy niż minuta, musimy dostosować tę wartość do jego długości. Potem klikamy OK i otrzymujemy listę punktów podziału. Klikamy przycisk Split File... Gdy ukaże się okno przy pomocy przycisku z ikonką folderu wybieramy folder docelowy dla nowych plików. Resztę opcji ustawiamy jak na obrazku. Po kliknięciu przycisku OK program rozpocznie dzielenie naszego pliku na poszczególne utwory. Jeśli przerwy pomiędzy utworami nie zostały prawidłowo wykryte, możemy je ustawić ręcznie. W tym celu ustawiamy lewym przyciskiem myszy znacznik startu w punkcie podziału, a potem wybieramy Edit -> Cue Points -> Drop Cue lub posługujemy się skrótem klawiszowym Ctrl - Q. Procedurę powtarzamy dla wszystkich odstępów pomiędzy utworami. IV - Nagrywanie płyty Gdy mamy już gotowe pliki z poszczególnymi utworami, musimy je zapisać na płycie CD-R w formacie AudioCD, aby
móc odtwarzać nasze ukochane szlagiery w domowej wieży lub samochodowym odtwarzaczu. Prawie wszystkie dostępne programy do nagrywania płyt posiadają taką mozliwość. W naszym przykładzie posłużymy się najpopularniejszym z nich - Nero Burning ROM. Po uruchomieniu programu w oknie opcji nowej kompilacji wybieramy Audio CD. Potem ustawiamy wszystkie opcje zakładki Opcje CDA tak, jak na obrazku. W zakładce Zapis wybieramy najniższą prędkość zapisu obsługiwaną przez naszą nagrywarkę. Jest to konieczne, ponieważ precyzja nagrywania ma w przypadku płyt AudioCD znacznie większe znaczenie, niż w przypadku płyt z danymi. Płyty AudioCD używają 2352 bajtów w każdym sektorze do przechowywania muzyki, zaś płyty CD z danymi wykorzystują tylko 2048 bajtów sektora - reszta jest używana min. do przechowywania informacji służących do detekcji i korekcji błędów.
Po kliknięciu przycisku Nowy w oknie menedżera plików umieszczonym po lewej stronie przechodzimy do katalogu, w którym umieściliśmy pliki powstałe wskutek podzielenia nagrania na utwory. Zaznaczamy kolejne ścieżki w oknie po prawej stronie i klikamy prawym przyciskiem myszy. Po wybraniu Właściwości z menu kontekstowego możemy zmienić tytuł i nazwę wykonawcy dla każdej ścieżki.
Gdy już opisaliśmy każdą ścieżkę, możemy zapisać naszą muzykę na złotym krążku. Do nagrywarki wkładamy czystą płytę CD-R, po czym z głównego menu programu wybieramy Nagrywarka -> Wypal kompilację..., ustawiamy prędkość nagrywania na najmniejszą dostępną wartość i klikamy Zapis. Teraz cierpliwie czekamy, aż płyta zostanie nagrana.
Nero Burning ROM zaraz po zapisie dokona weryfikacji nagranych ścieżek. Jeśli otrzymamy komunikat oznacza to, że zapis się powiódł i możemy już posłuchać naszej ulubionej muzyki w odtwarzaczu CD.