W kontakcie ze SWOIM DZIECKIEM Ruchy dziecka w okresie ciąży - poradnik
Dlaczego ruchy mojego dziecka są ważne? Dlaczego zalecamy kobietom, żeby zwracały uwagę na ruchy płodu? Jedną z najłatwiejszych metod stwierdzenia, czy dziecko jest zdrowe, jest obserwowanie, jak często się ono rusza. Każde dziecko jest inne, więc radzimy przyszłym matkom, aby poświęciły trochę czasu na zaznajomienie się ze sposobem poruszania się swoich dzieci. Co jest tu ważne, to zmniejszenie częstotliwości lub zmiana w sposobie poruszania się dziecka. Co może zmienić ruchliwość mojego dziecka? Trudniej zauważyć ruchy swojego dziecka, gdy jest się czymś zajętym. Niektóre leki, np. mocne środki przeciwbólowe lub uspokajające mogą przedostać się do układu krążenia nienarodzonego dziecka, wpływając na jego ruchliwość. Także alkohol i palenie tytoniu (zarówno aktywne jak i pasywne) mogą mieć wpływ. Dlaczego ruchy mojego dziecka są ważne? Jeżeli zauważyła Pani, że dziecko rusza się mniej albo inaczej niż poprzednio, może to być pierwszą oznaką, że dziecko nie jest zdrowe lub że nie rośnie prawidłowo w łonie matki. Badania wykazały, że spadek ruchliwości dziecka może wskazywać na zwiększone ryzyko urodzenia martwego dziecka. Być może usłyszy Pani, jak położna lub lekarz mówią o reduced fetal movement (obniżona ruchliwość płodu) lub w skrócie o RFM. Jak duże jest ryzyko martwego porodu? Jedno na 200 dzieci po 24 tygodniach ciąży, tj. w ciągu roku około 4 tysiące w Wielkiej Brytanii, rodzi się martwe.
Jedną z najprostszych metod sprawdzenia, czy dziecko jest zdrowe, jest obserwowanie, jak często się rusza. Ta broszura informuje, na co zwracać uwagę w czasie ciąży. Każde dziecko jest inne. Dobrze jest poznać sposób poruszania się swojego dziecka, ile i kiedy śpi, a kiedy budzi się. Gdy zauważy Pani osłabienie ruchliwości, proszę nam to zgłosić. TYGODNIE 18-24 Większość kobiet zaczyna odczuwać ruchy swojego dziecka między 18-24 tygodniem. Na początku mogą one sprawiać wrażenie pęcherzyków, trzepotania lub wzdęć. Są to we wczesnej fazie często bardzo krótkotrwałe odczucia. Może trochę potrwać, zanim zda sobie Pani sprawę, co to jest.. Ale już wkrótce będzie Pani dobrze znała te oznaki. Jeżeli to już drugie dziecko, będzie Pani wiedziała, na co zwracać uwagę i może już wcześniej rozpoznać ruchy swojego dziecka. Każda kobieta w inny sposób rozpoznaje ruchy swojego dziecka. Jest wiele powodów, dla których czasem trzeba na to dłużej czekać. Czynnikami mającymi wpływ są waga ciała, położenie dziecka w łonie i łożyska. Ważne jest, aby Pani dziecko rosło prawidłowo. Położna omówi sytuację z Panią ponownie na badaniu w 22. tygodniu. 2
Proszę postarać się ustalić pory dnia, gdy jest najbardziej prawdopodobne, że Pani poczuje ruchy dziecka. TYGODNIE 24-36 Pani znajdzie własne słowa na opisanie ruchów swojego dziecka. Często wyrażają je takie słowa, jak turlanie się, kopanie, pchanie, sójka, szturchanie czy rozciąganie. W tygodniach 24-36 będzie Pani szybciej rozpoznawać ruchy swojego dziecka i przyzwyczai się do tego. Zwykle jest łatwiej je poczuć na leżąco, np. w nocy. Trudniej jest je rozpoznać stojąc lub chodząc. Proszę się postarać ustalić pory dnia, w których jest najbardziej prawdopodobne, że poczuje Pani ruchy dziecka. Pozwoli to zdać sobie sprawę, jeżeli dziecko rusza się mniej niż dotychczas lub nie rusza się wcale. Czasami dziecko dostaje czkawki. Tego nie należy zaliczać do ruchów. Jeżeli nie wie Pani, czego się spodziewać, gdy dziecko ma czkawkę, proszę zapytać położnej. 3
Ruchy dziecka mogą być odczuwane różnie, ale częstotliwość tych ruchów nie powinna TYGODNIE 36-42 W tygodniach 36-42 Pani dziecko będzie miało mniej miejsca do przemieszczania się i prawdopodobnie będzie Pani odczuwać ruchy rąk i nóg oraz turlanie się. Ruchy dziecka mogą być odczuwane różnie, ale częstotliwość tych ruchów nie powinna. Jeżeli Pani zauważy, że Pani dziecko nie porusza się jak dotychczas lub przestało się ruszać, proszę kierować się poradami zawartymi w tej broszurze. Może Pani się spotkać z opinią, że Pani dziecko będzie się ruszać mniej w późniejszym okresie ciąży i przed urodzeniem. To nie tak. Jest ważne, aby Pani zgłaszała wszystkie zmiany, ponieważ mogą być one sygnałem, że dziecko nie jest zdrowe. 4
Jeżeli nie odczuwa Pani ruchów swojego dziecka tak jak poprzednio: 1: Położyć się na jedną godzinę na lewym boku. 2: Wypić gorący lub zimny napój. 3: Nie oglądać TV, czytać ani rozpraszać się w inny sposób. Jeżeli nadal obawia się Pani, że dziecko przestało się ruszać lub rusza się mniej niż zwykle, proszę natychmiast zadzwonić na swój oddział położniczy. Także wtedy, gdy ruchy dziecka słabły stopniowo w okresie kilku dni. Wezwij od razu pomoc. NIE ZWLEKAJ DO NASTĘPNEGO DNIA 5
Jeżeli wezwano Panią na oddział położniczy, ponieważ Pani zauważyła, że dziecko mniej się rusza, położna lub lekarz zada Pani pytania o ruchach dziecka i zdrowiu Pani i dziecka. Zostanie Pani poddana pełnemu badaniu prenatalnemu, włącznie ze zmierzeniem rytmu serca dziecka. W ciągu 24 godzin może Pani zostać poddana badaniu ultradźwiękowemu. Mierzy ono poziom płynu owodniowego otaczającego dziecko. Celem tego badania jest także sprawdzenie, czy dziecko rozwija się prawidłowo. Jeżeli jest Pani w ciąży od ponad 27 tygodni, rytm serca dziecka będzie monitorowany przez co najmniej 20 minut. Gdy dziecko się rusza, rytm jego serca powinien być wyższy. W większości przypadków te kontrole i badania zazwyczaj potwierdzają, że wszystko przebiega prawidłowo. U części kobiet, które zauważyły obniżoną ruchliwość płodową, zachodzą trudności ze wzrostem płodu. Jednak u większości kobiet doświadczających krótkiego okresu zmniejszonej aktywności ruchowej dziecka ciąża rozwija się bez powikłań, a dziecko rodzi się zdrowe. Gdy wróci Pani do domu, poproszą Panią o obserwowanie ruchów dziecka. W razie gdyby aktywność ruchowa dziecka znowu osłabła, proszę się natychmiast skontaktować z położną lub lokalnym oddziałem położniczym. Bez względu na to, ile razy zwróciła się już Pani o poradę, proszę skontaktować się z położną lub oddziałem położniczym za każdym razem, gdy ma Pani obawy. 6
Pani szpital bierze udział w badaniach naukowych AFFIRM. Ich celem jest ustalenie, czy pogłębianie wśród przyszłych matek i lekarzy świadomości dużego znaczenia ruchów dziecka przyczyni się do poprawy jakości opieki prenatalnej i obniżenia liczby martwych porodów. Personel badawczy otrzyma anonimowe informacje o wynikach ciąży (na przykład dane o wadze dziecka po urodzeniu) wszystkich kobiet rodzących w tym szpitalu. Dane te będą zbierane z informacji pacjenta i nikt nie będzie na ich podstawie mógł zidentyfikować Pani ani Pani dziecka. Jeżeli nie życzy sobie Pani użycia tych zanonimizowanych informacji, proszę powiadomić swoją położną lub lekarza, którzy przekażą tę wiadomość kierownikowi badań w szpitalu.
Z KIM SIĘ SKONTAKTOWAĆ, GDY MA PANI OBAWY: (miejsce na karteczkę samoprzylepną z lokalnymi danymi kontaktowymi) OBAWY: (miejsce na karteczkę samoprzylepną z lokalnymi danymi kontaktowymi) Z KIM SIĘ SKONTAKTOWAĆ, GDY MA PANI APS Group Scotland DPPAS33137 Version 3, 03/2015