Wskaźniki stresu oksydacyjnego w przebiegu nadczynności tarczycy

Podobne dokumenty
Evaluation of low density lipoprotein oxidation in a course of hypothyroidism

oraz stężenie ceruloplazminy (CER)), stresu oksydacyjnego ((stężenie dialdehydu malonowego (MDA), stężenie nadtlenków lipidowych (LPH) i całkowity

Lek. Ewelina Anna Dziedzic. Wpływ niedoboru witaminy D3 na stopień zaawansowania miażdżycy tętnic wieńcowych.

Cystatin C as potential marker of Acute Kidney Injury in patients after Abdominal Aortic Aneurysms Surgery preliminary study

Ocena zależności pomiędzy stężeniami wifatyny i chemeryny a nasileniem łuszczycy, ocenianym za pomocą wskaźników PASI, BSA, DLQI.

Tytuł rozprawy na stopień doktora nauk medycznych:

Ocena wybranych parametrów stresu oksydacyjnego u chorych z nadczynnością tarczycy

EDYTA KATARZYNA GŁAŻEWSKA METALOPROTEINAZY ORAZ ICH TKANKOWE INHIBITORY W OSOCZU OSÓB CHORYCH NA ŁUSZCZYCĘ LECZONYCH METODĄ FOTOTERAPII UVB.

Katedra i Zakład Biochemii Kierownik Katedry: prof. dr hab. n. med. Ewa Birkner

Is there a relationship between age and side dominance of tubal ectopic pregnancies? A preliminary report


ZEWNĄTRZKOMÓRKOWEJ U PACJENTÓW OPEROWANYCH Z POWODU GRUCZOLAKA PRZYSADKI

STRESZCZENIE / ABSTRACT

Wpływ wysiłku pływackiego na stężenie mitochondrialnego cholesterolu oraz metabolizm energetyczny w warunkach stresu oksydacyjnego

Mechanizm dysfunkcji śródbłonka w patogenezie miażdżycy naczyń

Ocena wpływu nasilenia objawów zespołu nadpobudliwości psychoruchowej na masę ciała i BMI u dzieci i młodzieży

Ocena skuteczności preparatów miejscowo znieczulających skórę w redukcji bólu w trakcie pobierania krwi u dzieci badanie z randomizacją

Ocena stężenia wybranych miokin u dziewcząt z jadłowstrętem psychicznym i otyłością

1. STESZCZENIE. Wprowadzenie:

Wpływ cisplatyny i doksorubicyny na układ prooksydacyjno/antyoksydacyjny oraz ekspresję białka p53 w komórkach gruczolakoraka płuc in vitro

Ocena zależności stężeń interleukin 17, 22 i 23 a wybranymi parametrami klinicznymi i immunologicznymi w surowicy chorych na łuszczycę plackowatą

STOSUNEK HEMODIALIZOWANYCH PACJENTÓW Z ZABURZENIAMI

STRESZCZENIE Słowa kluczowe: Wstęp Cel pracy

Akademia Morska w Szczecinie. Wydział Mechaniczny

Profil alergenowy i charakterystyka kliniczna dorosłych. pacjentów uczulonych na grzyby pleśniowe

SUMMARY. Control group K fed a standard diet (HDS) OU group fed a standard diet with the addition of 10% oxidized rapeseed

PROFIL LIPIDOWY ORAZ PARAMETRY STRESU OKSYDACYJNEGO W GRUPIE KOBIET I MĘŻCZYZN STOSUJĄCYCH OPTYMALNY MODEL ŻYWIENIA* )

najniższe u osób otyłych. 8. Stężenie witaminy D w surowicy badanych miało związek z wartością BMI i było


Kwasy tłuszczowe EPA i DHA omega-3 są niezbędne dla zdrowia serca i układu krążenia.

POZYTYWNE I NEGATYWNE SKUTKI DOŚWIADCZANEJ TRAUMY U CHORYCH PO PRZEBYTYM ZAWALE SERCA

TRANSPORT W RODZINNYCH GOSPODARSTWACH ROLNYCH

Charakterystyka kliniczna chorych na raka jelita grubego

Uniwersytet Medyczny w Łodzi. Wydział Lekarski. Jarosław Woźniak. Rozprawa doktorska

Endokrynologia Pediatryczna Pediatric Endocrinology

PRELIMINARY ASSESSMENT OF THE QUALITY OF HERBHONEYS AND CHOKEBERRY SYRUPS USED FOR THEIR PRODUCTION

Łukasz Supronowicz ZASTOSOWANIE NIEINWAZYJNYCH BIOMARKERÓW DO DIAGNOSTKI ALKOHOLOWYCH CHORÓB WĄTROBY

Pro-tumoral immune cell alterations in wild type and Shbdeficient mice in response to 4T1 breast carcinomas

Katarzyna Durda STRESZCZENIE STĘŻENIE KWASU FOLIOWEGO ORAZ ZMIANY W OBRĘBIE GENÓW REGULUJĄCYCH JEGO METABOLIZM JAKO CZYNNIK RYZYKA RAKA W POLSCE

STRESZCZENIE Celem głównym Materiał i metody

mechanizmach latencji i onkogenezy BLV. Wykazano, że zakażenie BLV powoduje wzrost aktywności telomerazy i skracanie sekwencji telomerowych we

Maciej Pawlak. Zastosowanie nowoczesnych implantów i technik operacyjnych w leczeniu przepuklin brzusznych.

Gdański Uniwersytet Medyczny. Polimorfizm genów receptorów estrogenowych (ERα i ERβ) a rozwój zespołu metabolicznego u kobiet po menopauzie

Mgr Paweł Musiał. Promotor Prof. dr hab. n. med. Hanna Misiołek Promotor pomocniczy Dr n. med. Marek Tombarkiewicz

Wiesław Krumrych WPŁYW WYSIŁKU FIZYCZNEGO NA METABOLIZM TLENOWY NEUTROFILÓW ORAZ POTENCJAŁ ANTYOKSYDACYJNY KRWI KONI ROZPRAWA HABILITACYJNA

KLASYFIKACJA SCHORZEŃ TARCZYCY NA PODSTAWIE STĘŻENIA SELENU W SUROWICY KRWI.

Największe wyzwania w diagnostyce zaburzeń lipidowych. Cholesterol LDL oznaczany bezpośrednio, czy wyliczany ze wzoru Friedewalna, na czczo czy nie?

Ocena potrzeb pacjentów z zaburzeniami psychicznymi

Ocena wpływu ludzkiego antygenu leukocytarnego HLA B5701 na progresję zakażenia HIV 1 i odpowiedź na leczenie antyretrowirusowe.

1. Ocena zmian w układzie krzepnięcia i fibrynolizy oraz wybranych parametrów biochemicznych u mężczyzn z rozpoznanym uzależnieniem alkoholowym.

lek. Wojciech Mańkowski Kierownik Katedry: prof. zw. dr hab. n. med. Edward Wylęgała

Czynne wystąpienia członków Polskiego Towarzystwa Medycyny Sportowej

Zespół Omenna u kuzynów: różny przebieg kliniczny i identyczna mutacja genu RAG1.

Czy mamy dowody na pozalipidoweefekty stosowania statyn?

Krytyczne czynniki sukcesu w zarządzaniu projektami

Ewa Raczkowska. Wpływ modyfikacji składu wybranych potraw jarskich na odpowiedź glikemiczną w zależności od stanu odżywienia i wieku badanych

Streszczenie Ocena wybranych wskaźników diagnostycznych stanów zapalnych gruczołu mlekowego klaczy Słowa kluczowe: stan zapalny gruczołu mlekowego,

HemoRec in Poland. Summary of bleeding episodes of haemophilia patients with inhibitor recorded in the years 2008 and /2010

Polskie Forum Psychologiczne, 2013, tom 18, numer 4, s

Aktywność enzymów anty oksydacyjnych i stężenie aldehydu dimalonowego jako wykładniki stresu oksydacyjnego u kobiet z

Rozprawa na stopień naukowy doktora nauk medycznych w zakresie medycyny

Knovel Math: Jakość produktu

pośrednich wykładników insulinooporności (lipidogram, BMI) oraz stężenia fetuiny A w momencie rozpoznania cukrzycy typu 1 na wystąpienie i czas

estrogenowego α a objawami zespołu menopauzalnego badanych kobiet; estrogenowego α a lipidogramem badanych kobiet;

ROZPRAWA DOKTORSKA. Mateusz Romanowski

INSPECTION METHODS FOR QUALITY CONTROL OF FIBRE METAL LAMINATES IN AEROSPACE COMPONENTS

Etiologia, przebieg kliniczny i leczenie udarów mózgu w województwie śląskim w latach

ROZPRAWY NR 128. Stanis³aw Mroziñski

Ocena stężenia produktów peroksydacji lipidów i aktywności enzymów antyoksydacyjnych u pacjentów z pierwotnym nadciśnieniem tętniczym

OncoOVARIAN Dx (Jajniki) - Raport

przepływ krwi przez błonę śluzową tego jelita i mierzono powierzchnię uszkodzeń błony śluzowej. Następnie pobierano wycinki błony śluzowej jelita do

Ingrid Wenzel. Rozprawa doktorska. Promotor: dr hab. med. Dorota Dworakowska

WPŁYW GLUKOZY, EFEDRYNY I TEOFILINY NA WSKAŹNIKI PEROKSYDACJI LIPIDÓW W WARUNKACH HIPOTERMII WYWOŁANEJ ZANURZENIEM W ZIMNEJ WODZIE

Założenia i cele: Postanowiłam zbadać i przeanalizować:

INSTYTUT GENETYKI I HODOWLI ZWIERZĄT POLSKIEJ AKADEMII NAUK W JASTRZĘBCU. mgr inż. Ewa Metera-Zarzycka

Wpływ nawyków żywieniowych na stężenie niektórych pierwiastków oraz status antyoksydacyjny we krwi chorych z łuszczycą i bielactwem

SESJA PRAC ORYGINALNYCH PLAKATY MODEROWANE, CZĘŚĆ 2 SESSION OF ORIGINAL ARTICLES MODERATED POSTER SESSION, PART 2

Radiologiczna ocena progresji zmian próchnicowych po zastosowaniu infiltracji. żywicą o niskiej lepkości (Icon). Badania in vivo.

Iwona Makowska. Promotor: prof. dr hab. Kazimierz Niemczyk. Streszczenie

Ocena jakości życia oraz występowania objawów lękowych i depresyjnych u pacjentek z zespołem policystycznych jajników STRESZCZENIE

GDAŃSKI UNIWERSYTET MEDYCZNY

Antioxidative Enzyme Activities After Exposure to KP972 and Cisplatin

Ocena częstości występowania bólów głowy u osób chorych na padaczkę.

Helena Boguta, klasa 8W, rok szkolny 2018/2019

Rozpoznawanie twarzy metodą PCA Michał Bereta 1. Testowanie statystycznej istotności różnic między jakością klasyfikatorów

Justyna Kinga Stępkowska

diagnostyka różnicowa złośliwych i niezłośliwych zmian w jajnikach nie tylko CA 125 i HE4, ale również wybrane wykładniki gospodarki lipidowej

Streszczenie rozprawy doktorskiej

4. EKSPLOATACJA UKŁADU NAPĘD ZWROTNICOWY ROZJAZD. DEFINICJA SIŁ W UKŁADZIE Siła nastawcza Siła trzymania

Ocena stężeń produktów zaawansowanej glikacji białek oraz ich receptora u chorych na stwardnienie rozsiane

MATERIAŁ I METODY WYNIKI. Stężenie witaminy C w osoczu (µmol/l) X ± SD Grupa kontrolna (n = 36) 56.7 ± 19.0

STRESZCZENIE. Wstęp: Cel pracy:

jako markerów wczesnego zakażenia noworodków urodzonych przedwcześnie

Wpływ niedoczynności tarczycy i leczenia substytucyjnego na współczynniki konwersji hormonów tarczycy u chorych z niewydolnością nerek

Oty³oœæ jako czynnik ryzyka uszkodzeñ oksydacyjnych lipidów b³on komórkowych u kobiet w okresie pomenopauzalnym


Gdański Uniwersytet Medyczny Wydział Nauk o Zdrowiu z Oddziałem Pielęgniarstwa i Instytutem Medycyny Morskiej i Tropikalnej. Beata Wieczorek-Wójcik

Diagnostyka, strategia leczenia i rokowanie odległe chorych z rozpoznaniem kardiomiopatii przerostowej

Has the heat wave frequency or intensity changed in Poland since 1950?

Transkrypt:

/ORIGINAL PAPERS Endokrynologia Polska/Polish Journal of Endocrinology Tom/Volume 57; Numer/Number 3/2006 ISSN 0423 104X Wskaźniki stresu oksydacyjnego w przebiegu nadczynności tarczycy Magdalena Lampka 1, Roman Junik 2, Anna Nowicka 2, Ewa Kopczyńska 1, Tomasz Tyrakowski 1, Grażyna Odrowąż-Sypniewska 3 1 Katedra i Zakład Patobiochemii i Chemii Klinicznej Collegium Medicum im. Ludwika Rydygiera, Bydgoszcz, Uniwersytet Mikołaja Kopernika, Toruń 2 Katedra i Klinika Endokrynologii i Diabetologii Collegium Medicum im. Ludwika Rydygiera, Bydgoszcz, Uniwersytet Mikołaja Kopernika, Toruń 3 Katedra i Zakład Diagnostyki Laboratoryjnej Collegium Medicum im. Ludwika Rydygiera, Bydgoszcz, Uniwersytet Mikołaja Kopernika, Toruń Streszczenie Wstęp: Wcześniejsze badania wskazują na występowanie stresu oksydacyjnego w stanach nadczynności tarczycy. Celem niniejszej pracy była ocena wpływu nadczynności tarczycy na procesy peroksydacji lipidów, oksydację lipoprotein osocza oraz stan antyoksydacyjny organizmu. Oceniano przydatność oznaczanych parametrów biochemicznych jako wskaźników stresu oksydacyjnego w hipertyreozie. Materiał i metody: Badaniami objęto 25 pacjentów z jawną nadczynnością tarczycy w przebiegu choroby Gravesa-Basedowa lub wola guzkowego nadczynnego oraz 20 zdrowych ochotników stanowiących grupę kontrolną. Nasilenie procesów peroksydacji lipidów oceniano poprzez pomiar stężenia nadtlenków lipidów oraz pomiar stężenia dialdehydu malonowego oznaczanego łącznie z 4-hydroksynonenalem w surowicy (MDA + 4-HNE). Wskaźnikiem oksydacji lipoprotein było stężenie przeciwciał przeciwko oksydowanym LDL (anti-oxldl, autoantibodies against oxidised LDL). Zmiany w systemie obrony antyoksydacyjnej organizmu oceniano poprzez pomiar całkowitego stanu antyoksydacyjnego surowicy (TAS, total antioxidant status in serum) oraz aktywność dysmutazy ponadtlenkowej erytrocytów (SOD, superoxide dismutase activity). Wyniki: W badanej grupie pacjentów z nadczynnością tarczycy obserwowano zwiększone stężenie produktów peroksydacji lipidów w surowicy, zarówno nadtlenków, jak i MDA + 4-HNE. Nie stwierdzono istotnych statystycznie różnic między grupą badaną a kontrolną w stężeniu przeciwciał przeciwko oksydowanym LDL oraz w wartościach wskaźników obrony antyoksydacyjnej organizmu (TAS, SOD). Wnioski: Wyniki badań wskazują na nasilenie przemian oksydacyjnych wywołanych działaniem wysokich stężeń hormonów tarczycy, któremu nie towarzyszy odpowiedź systemu antyoksydacyjnego organizmu. Podwyższone stężenie produktów peroksydacji lipidów w surowicy, zarówno nadtlenków, jak i dialdehydu malonowego oraz 4-hydroksynonenalu, może być użytecznym wskaźnikiem stresu oksydacyjnego w przebiegu nadczynności tarczycy. (Endokrynol Pol 2006; 3 (57): 218 222) Słowa kluczowe: nadczynność tarczycy, stres oksydacyjny, peroksydacja lipidów, oksydacja LDL, autoprzeciwciała dr med. Magdalena Lampka Katedra i Zakład Patobiochemii i Chemii Klinicznej, Collegium Medicum im. Ludwika Rydygiera, Bydgoszcz Uniwersytet Mikołaja Kopernika, Toruń ul. Marii Skłodowskiej-Curie 9, 85 094 Bydgoszcz tel.: 052 585 36 00 e-mail: lampka@cm.umk.pl 218

/ORIGINAL PAPERS Endokrynologia Polska/Polish Journal of Endocrinology Tom/Volume 57; Numer/Number 3/2006 ISSN 0423 104X Oxidative stress markers during a course of hyperthyroidism Magdalena Lampka 1, Roman Junik 2, Anna Nowicka 2, Ewa Kopczyńska 1, Tomasz Tyrakowski 1, Grażyna Odrowąż-Sypniewska 3 1 Department of Pathobiochemistry and Clinical Chemistry The Ludwik Rydygier Collegium Medicum, Bydgoszcz, Nicolaus Copernicus University, Toruń 2 Department of Endocrinology and Diabetology The Ludwik Rydygier Collegium Medicum, Bydgoszcz, Nicolaus Copernicus University, Toruń 3 Department of Laboratory Medicine The Ludwik Rydygier Collegium Medicum, Bydgoszcz, Nicolaus Copernicus University, Toruń Abstract Introduction: Previous studies have shown the presence of oxidative stress in hyperthyroid patients. The aim of this study was to evaluate the influence of hyperthyroidism on lipid peroxidation, plasma lipoprotein oxidation and antioxidant status. We have estimated the clinical utility of the biochemical parameters analysed as markers of oxidative stress in hyperthyroidism. Material and methods: Twenty five patients with overt hyperthyroidism because of Graves disease or toxic multinodular goitre and 20 healthy subjects were included in the study. Lipid peroxidation was evaluated by measurement of peroxides and malondialdehyde with 4-hydroxynonenal (MDA + 4-HNE) concentrations. Autoantibodies against oxidised LDL (anti-oxldl) were assayed as a marker of lipoprotein oxidation. Changes in the antioxidant defence system were estimated by measurement of total antioxidant status in serum (TAS) and erythrocyte superoxide dismutase activity (SOD). Results: A significant increase in serum concentration of peroxides and MDA + 4-HNE was observed in patients with hyperthyroidism. However, no difference was found in anti- oxldl concentration and antioxidant status parameters (TAS, SOD) between the control group and the patient group. Conclusions: Our results indicate an intensification of the oxidative processes caused by an excess of thyroid hormones, which is not accompanied by a response from the antioxidant system. Elevated concentrations of lipid peroxidation products in serum, both peroxides and malondialdehyde with 4-hydroxynonenal, may be useful as markers of oxidative stress during the course of hyperthyroidism. (J Pol Endocrinol 2006; 3 (57): 218 222) Key words: hyperthyroidism, oxidative stress, lipid peroxidation, LDL oxidation, autoantibodies Magdalena Lampka, M.D. Department of Pathobiochemistry and Clinical Chemistry, The Ludwik Rydygier Collegium Medicum, Bydgoszcz, Nicolaus Copernicus University, Toruń ul. Marii Skłodowskiej-Curie 9, 85 094 Bydgoszcz tel.: 052 585 36 00 e-mail: lampka@cm.umk.pl Introduction Oxidative stress accompanying hyperthyroidism is caused by increased synthesis of reactive oxygen species and changes in the antioxidant defence system. An elevated metabolic rate and acceleration of oxygen consumption in hyperthyroidism leads to increased generation of reactive oxygen species. The antioxidant defence system includes both enzymatic and non-enzymatic components. The antioxidant enzymes comprise superoxide dismutase, glutathione peroxidase and catalase. Nonenzymatic small molecules that act as antioxidants include vitamins E and C, glutathione and coenzyme Q [1 4]. Both stimulation and inhibition of antioxidant enzyme activity were observed in hyperthyroidism [1, 2, 4]. Changes in concentration of non-enzymatic components were also noted in hyperthyroidism [3, 5]. An enhanced generation of reactive oxygen species concomitant with inactivation of the antioxidant systems leads to intensified cellular lipid peroxidation [1]. Hyperthyroidism is associated with an increase in lipid peroxidation product concentration in the blood of patients. Lipid peroxidation may be estimated by measurement of primary products (conjugated dienes, peroxides) as well as the final products of this process (malondialdehyde, 4-hydroxynonenal) [1, 6]. Intensification of lipid peroxidation in patients with hyperthyroidism may be accompanied by an increase in oxidative modification of plasma lipoproteins [7 9]. Reactive oxygen species generated in artery walls participate in a low-density lipoprotein oxidation process. These lipoproteins display immunogenic properties and therefore autoantibodies against oxidised LDL produced by the immune system may be used as markers of lipoprotein oxidation [10]. 219

Oxidative stress markers during a course of hyperthyroidism Magdalena Lampka i wsp. The aim of our study was to evaluate the effect of hyperthyroidism on the lipid peroxidation process and plasma lipoprotein oxidation and to estimate antioxidant status. We evaluated the utility of some biochemical parameters as oxidative stress markers in hyperthyroidism. Material and methods Twenty five patients (21 women and 4 men) with overt hyperthyroidism were investigated. Eight patients were diagnosed with Graves disease and 17 with toxic multinodular goitre. Diagnosis of hyperthyroidism was based on clinical examination and was confirmed by measurement of thyroid stimulating hormone (TSH) and thyroid hormone levels. The age of the patients ranged from 27 to 76. The control group included 20 healthy subjects (18 women and 2 men) of 26 68 years with normal TSH concentration. Heparinised blood was used to determine SOD activity in erythrocytes. The remaining parameters were assayed in serum. Serum and erythrocyte lysates were stored at 70 C until assayed. Malondialdehyde concentration was assayed in combination with 4-hydroxynonenal using a commercially available kit, Bioxytech LPO-586 (Oxis, USA). Peroxide concentration was measured with OxyStat, and autoantibodies against oxidised LDL olab by ELISA (Biomedica, Austria). Total antioxidant status and superoxide dismutase activity were assayed by TAS and Ransod kits (Randox Laboratories, UK). Total cholesterol and triglyceride concentrations were measured by the enzymatic method and HDL cholesterol concentration by a precipitation method. LDL cholesterol concentration was calculated by Friedewald s formula. TSH, FT 4 and FT 3 were measured by electrochemiluminescence immunoassay (Elecsys, Roche) in the Department of Laboratory Medicine. FT 3 concentration was determined only in the group of patients with hyperthyroidism. Results were expressed as median and range. The Mann-Whitney U test was used to determine whether differences between the control group and patient group were significant, with p < 0.05 taken as statistically significant. Results The values of the laboratory parameters evaluated in hyperthyroid patients and in the control group are presented in Tables I and II. For each parameter median value and the range from minimum to maximum are provided. Parameters describing thyroid function and serum lipid profile are reported in Table I. Serum concentrations of TSH and FT 4 in the control group were within the range of reference values. Statistical analysis revealed that patients with hyperthyroidism were characterised by significantly decreased total cholesterol (p < 0.01), LDL cholesterol (p < 0.05) and HDL cholesterol (p < 0.01) Table I Thyroid function parameters and serum lipid profile in hyperthyroid patients (n = 25) and control subjects (n = 20) Tabela I Parametry czynności tarczycy i profil lipidowy surowicy u chorych na nadczynność tarczycy (n = 25) i u osób z grupy kontrolnej (n = 20) Laboratory parameters Hyperthyroid patients Control group (reference values) Median Median TSH [miu/l] 0.0012*** 1.2790 (0.3500 4.9400) (0.0001 0.0840) (0.4064 2.5440) FT 4 [ng/dl] 1.94*** 0.940 (0.70 1.48) (0.74 15.00) (0.80 1.16) FT 3 [pg/ml] 5.50 (1.71 3.71) (3.76 30.00) Total cholesterol [mg/dl] 171** 207 (< 200) (110 235) (135 289) LDL cholesterol [mg/dl] 112* 130 (< 130) (50 174) (55 226) HDL cholesterol [mg/dl] 49** 62 (> 35) (25 77) (45 98) Triglycerides [mg/dl] 93* 74 (< 150) (45 205) (32 155) Statistical significance versus the control group; * p < 0.05, ** p < 0.01, *** p < 0.001 220

Endokrynologia Polska/Polish Journal of Endocrinology 2006; 3 (57) Table II Parameters of lipid peroxidation, LDL oxidation and antioxidant system in hyperthyroid patients (n = 25) and control subjects (n = 20) Table II Parametry peroksydacji lipidów, oksydacji LDL oraz układu antyoksydacyjnego u chorych na nadczynność tarczycy (n = 25) oraz u osób z grupy kontrolnej (n = 20) Laboratory parameters Hyperthyroid patients Control group Median Median Peroxides 340 *** 47 [mmol/l] (34 1037) (30 520) MDA + 4-HNE 1.52** 0.97 [mmol/l] (0.40 2.80) (0.40 2.02) anti-oxldl 332 450 [mu/ml] (161 2457) (138 2099) TAS 1.53 1.49 [mmol/l] (1.17 1.83) (1.33 1.88) SOD 1197 1086 [U/g Hb] (800 2158) (738 1935) Statistical significance versus the control group; **p < 0.01; ***p < 0.001 values but elevated triglycerides (p < 0.05) compared to the control group. Lipid peroxidation indices, lipoprotein oxidation marker and values of antioxidant system parameters are shown in Table II. We found a significant elevation of lipid peroxidation products, both peroxides (p < 0.001) and MDA + 4-HNE (p < 0.01), in patients with hyperthyroidism. No significant difference was observed between patients and the control group in the concentration of autoantibodies against oxidised LDL (antioxldl). TAS and erythrocyte SOD activity did not change in patients with hyperthyroidism. Discussion The present study demonstrates an intensification of the lipid peroxidation process in hyperthyroidism. Elevated peroxide as well as malondialdehyde and 4-hydroxynonenal concentrations were found in the serum of patients with hyperthyroidism. Our results are in agreement with the data of others [1 5]. According to Komosinska-Vassev et al. [1], Ademoglu et al. [5] and Seven et al. [11], increased lipid peroxidation is associated with an excess of thyroid hormones, while inhibition of peroxidation takes place in the euthyroid state after antithyroid treatment. Elevated lipid peroxidation may be accompanied by intensified plasma lipoprotein oxidation. Elevated LDL oxidation in patients with hyperthyroidism was noted by Costantini et al. [7] and Sundaram et al. [8]. Both authors used measurement of lipid peroxidation product concentration in isolated LDL. Dirican and Tas [9] have also shown increased LDL susceptibility to oxidation in experimental hyperthyroidism. In our study autoantibodies against oxidised LDL were assayed as a lipoprotein oxidation marker, although their concentration did not differ significantly between the examined group and the control group. No significant changes in concentration of anti-ox LDL in hyperthyroidism were reported by Resch et al. [12] either. Autoantibodies against oxidised LDL concentration have been used as a marker of LDL oxidative modification by numerous authors, mainly in patients with coronary artery disease [13, 14]. However, other studies have shown that anti-oxldl concentration is in an inverse relationship with plasma oxldl concentration in healthy subjects [15] and that synthesis of these autoantibodies depends on age [16]. This parameter may also be a marker of total antibody production in the organism, especially in autoimmune disease [16]. Therefore serum anti-oxldl concentration does not seem to be a good marker of oxidative stress in hyperthyroidism. We encountered a number of problems in evaluating LDL oxidation in hyperthyroidism because many different factors have an influence on this process. The increased generation of reactive oxygen species in hyperthyroidism may contribute to intensified LDL oxidative modification but, at the same time, a decreased concentration of these lipoproteins in serum, caused by intensified catabolism, may reduce their oxidation effect. A decrease in LDL lipoprotein level in hyperthyroidism is manifested by low cholesterol concentration in serum. Significantly decreased total cholesterol and LDL cholesterol concentrations were noted in the 221

Oxidative stress markers during a course of hyperthyroidism Magdalena Lampka i wsp. patient group. The factor that might directly inhibit oxidative modification of low density lipoprotein is thyroxine. Examination in vitro revealed that thyronine analogue L-T 4 in the physiological concentration inhibited LDL oxidation [17]. Lipid peroxidation intensification may also be caused by a reduced antioxidative defence of the organism. In our study changes in total antioxidant status were not noted in patients with hyperthyroidism in comparison with the control group. Komosinska-Vassev et al. [1] noted a decrease in TAS values in the serum of patients with Graves disease and its elevation after antithyroid treatment. Resch et al. [12] noted a decrease in non-enzymatic antioxidant concentration and enzymatic activity intensification in hyperthyroidism. In our examination no significant changes in SOD activity were noted in patients with hyperthyroidism. The superoxide dismutase activity is characterised by non-specific changes in the course of hyperthyroidism. Both an elevation [1, 11, 18] and a decrease [19] in erythrocyte SOD activity were reported in patients with hyperthyroidism. These differences in antioxidant enzyme activity may be caused by various mechanisms. The reactive oxygen species contribute to an intensified synthesis of antioxidant enzymes in tissues and hence their elevated activity may be a manifestation of adaptation mechanisms in response to oxidative stress. A decreased activity of antioxidant enzymes or a decreased non-enzymatic antioxidant concentration may be caused by their intensified utilisation in protection against oxidative damage to tissues [1, 18]. There are a number of factors that may influence antioxidant system activity. In experimental examination on animals, antioxidant enzyme activity was affected by the age of animals with induced hyperthyroidism [20]. In our examination no adaptive changes in the antioxidant defence system of the organism were noted in patients with hyperthyroidism. Therefore determination of antioxidant enzyme activity and non-enzymatic antioxidant concentration seems to be less useful in the evaluation of oxidative stress in hyperthyroidism. Conclusions Our results indicate intensification of the oxidative processes caused by thyroid hormone excess, which are not accompanied by an adaptive response of the antioxidant system. An augmented concentration of lipid peroxidation products in serum, both peroxides and malondialdehyde with 4-hydroxynonenal, may constitute a useful marker of oxidative stress in the course of hyperthyroidism. References 1. Komosinska-Vassev K, Olczyk K, Kucharz EJ et al. Free radical activity and antioxidant defense mechanisms in patients with hyperthyroidism due to Graves disease during therapy. Clin Chim Acta 2000; 300: 107 117. 2. Adali M, Inal-Erden M, Akalin A, Efe B. Effects of propylthiouracil, propranolol, and vitamin E on lipid peroxidation and antioxidant status in hyperthyroid patients. Clin Biochem 1999; 32: 363 367. 3. Bianchi G, Solaroli E, Zaccheroni V et al. Oxidative stress and anti-oxidant metabolites in patients with hyperthyroidism: effect of treatment. Horm Metab Res 1999; 31: 620 624. 4. Seven A, Tasan E, Inci F et al. Biochemical evaluation of oxidative stress in propylthiouracil treated hyperthyroid patients. Effects of vitamin C supplementation. Clin Chem Lab Med 1998; 36: 767 770. 5. Ademoglu E, Gokkusu C, Yarman S et al. The effect of methimazole on the oxidant and antioxidant system in patients with hyperthyroidism. Pharmacol Res 1998; 38: 93 96. 6. Sewerynek J, Wiktorska J, Nowak D, Lewinski A. Methimazole protection against oxidative stress induced by hyperthyroidism in Graves disease. Endocr Regul 2000; 34: 83 89. 7. Costantini F, Pierdomenico SD, De Cesare D et al. Effect of thyroid function on LDL oxidation. Arterioscler Thromb Vasc Biol 1998; 18: 732 737. 8. Sundaram V, Hanna AN, Koneru L et al. Both hypothyroidism and hyperthyroidism enhance low density lipoprotein oxidation. J Clin Endocrinol Metab 1997; 82: 3421 3424. 9. Dirican M, Tas S. Effects of vitamin E and vitamin C supplementation on plasma lipid peroxidation and on oxidation of apolipoprotein B-containing lipoproteins in experimental hyperthyroidism. J Med Invest 1999; 46: 29 33. 10. Mertens A, Holvoet P. Oxidized LDL and HDL: antagonists in atherothrombosis. FASEB J 2001; 15: 2073 2084. 11. Seven A, Tasan E, Hatemi H, Burcak G. The impact of propylthiouracil therapy on lipid peroxidation and antioxidant status parameters in hyperthyroid patients. Acta Med Okayama 1999; 53: 27 30. 12. Resch U, Helsel G, Tatzber F, Sinzinger H Antioxidant status in thyroid dysfunction. Clin Chem Lab Med 2002; 40: 1132-1134. 13. Bui MN, Sack MN, Moutsatsos G et al. Autoantibody titers to oxidized low-density lipoprotein in patients with coronary atherosclerosis. Am Heart J 1996; 131: 663 667. 14. Inoue T, Uchida T, Kamishirado H et al. Clinical significance of antibody against oxidized low density lipoprotein in patients with atherosclerotic coronary artery disease. J Am Coll Cardiol 2001; 37: 775 779. 15. Shoji T, Nishizawa Y, Fukumoto M et al. Inverse relationship between circulating oxidized low density lipoprotein (oxldl) and anti-oxldl antibody levels in healthy subjects. Atherosclerosis 2000; 148: 171 177. 16. Steinerova A, Racek J, Stozicky F et al. Antibodies against oxidized LDL theory and clinical use. Physiol Res 2001; 50: 131 141. 17. Hanna AN, Titterington LC, Lantry LE et al. Thyronines and probucol inhibition of human capillary endothelial cell-induced low density lipoprotein oxidation. Biochem Pharmacol 1995; 50: 1627 1633. 18. Seven R, Gelisgen R, Seven A et al. Influence of propylthiouracil treatment on oxidative stress and nitric oxide in Basedow disease patients. J Toxicol Environ Health A 2001; 62: 495 503. 19. Wilson R, Chopra M, Bradley H et al. Free radicals and Graves disease: the effects of therapy. Clin Endocrinol 1989; 30: 429 433. 20. Shinohara R, Mano T, Nagasaka A et al. Lipid peroxidation levels in rat cardiac muscle are affected by age and thyroid status. J Endocrinol 2000; 164: 97 102. 222