STOWARZYSZENIE KOLEGIUMLEKARZYRODZINNYCH WPOLSCE O P I N I A W związku z przedstawieniem projektu Zarządzenia Prezesa NFZ (z dnia 26 listopada 2014), zmieniającego zarządzenie w sprawie określenia warunków zawierania i realizacji umów o udzielanie świadczeń w rodzaju: podstawowa opieka zdrowotna, które ma obowiązywać w roku 2015 i w latach następnych, Kolegium Lekarzy Rodzinnych w Polsce (KLRwP) przedstawia opinię na temat niniejszego projektu. Przy tej okazji podkreślamy również, że od wielu tygodni toczą się w Ministerstwie Zdrowia rozmowy, dotyczące zmian w systemie ochrony zdrowia i w podstawowej opiece zdrowotnej (POZ) wynikających z tzw. pakietu kolejkowego i onkologicznego. Przedstawiony projekt Zarządzenia pomija postulaty zgłaszane w ich trakcie przez KLRwP i nie odzwierciedla aktualnego zaawansowania rozmów. Wdrożenie przedstawionych rozwiązań może zdestabilizować funkcjonowanie POZ. 1. Osoby bez potwierdzonych uprawnień KLRwP negatywnie opiniuje zaproponowany sposób finansowania świadczeń osobom, które swoje uprawnienia do nich potwierdziły jedynie poprzez oświadczenie, a system wykazuje je jako nieubezpieczone(par 9 ust 2a). Sposób ten ma polegać na przekazaniu należności tylko za jeden okres sprawozdawczy. Podkreślamy, że wpis na listę świadczeniobiorców jest skutkiem złożenia deklaracji wyboru lekarza, pielęgniarki, położnej i świadczeniodawcy POZ, a jego termin ważności związany jest ze złożoną deklaracją wyboru. Stąd określenie jedynie miesięcznego terminu wpisu na listę i wynikające z tego finansowanie w kwocie ok. 10 zł jest nie akceptowalne i nie wynika z obowiązujących przepisów. Należy uwzględnić zmianę, polegającą na finansowaniu całego okresu obecności pacjenta na liście w przypadku prawdziwości złożonego oświadczenia. Możliwym do przyjęcia rozwiązaniem jest także 1
pokrycieprzez NFZ rzeczywistych kosztów wszystkich udzielonych temu pacjentowi świadczeń. 2. Karta diagnostyki i leczenia onkologicznego NFZ dotychczas nie przedstawił i nie udostępnił nawet demonstracyjnej wersji aplikacji do generowania i rejestrowania karty diagnostyki i leczenia onkologicznego (Par 12a ust. 2). Z tego powodu świadczeniodawcy nie mają możliwości przygotowania się do przyszłych, nowych obowiązków związanych z wystawianiem tego dokumentu. Wymóg posługiwania się aplikacją informatyczną oraz jednoczesne tworzenie specjalnej specyfikacji do faktury wystawianej przez podwykonawcę(par 10 pkt. 3), a także kopii papierowej karty leczenia onkologicznego, w celu dołączenia do dokumentacji medycznej świadczeniobiorcy, pozostaje w sprzeczności z rozporządzeniem Ministra Zdrowia dotyczącym dokumentacji medycznej. Pozwala ono na prowadzenie dokumentacji w formie papierowej lub elektronicznej, a nie w obu wersjach jednocześnie. Przypominamy, że KLRwP kilkakrotnie wnioskowało o zmianę nazwy karty, która w naszej opinii może powodować niekorzystne następstwa psychologiczne u pacjentów i ich rodzin. 3. Zakres badań w POZ Załącznik nr 3 do projektu Zarządzenia zawiera obszerny wykaz sprawozdawanych badań diagnostycznych, obejmujących także badania obrazowe, których wykonywanie w POZ budzi duże wątpliwości. Proponujemy wykreślenie wysoko - specjalistycznych i kosztochłonnych badań, o małej przydatności na poziomie podstawowym. Z uwagi na zbyt małe środki przeznaczane na POZ z wykazu powinny zostać usunięte: USG węzłów chłonnych szyi, USG ślinianek, USG krtani, USG płuc, USG jamy opłucnej, USG śródpiersia, USG klatki piersiowe, USG klatki piersiowej inne, USG przełyku, USG przewodu pokarmowego inne, USG węzłów chłonnych, USG moszny w tym jąder i najądrzy, USG gruczołu krokowego. Uważamy, że z załącznika należy wycofać także badanie USG piersi i badanie echokardiograficzne. Pierwsze z nich pozostaje w kompetencjach ginekologa, do którego skierowanie nie jest potrzebne, a dostępność nie jest limitowana. Drugie z wymienionych badań jest stosunkowo drogim badaniem specjalistycznym, którego zlecanie należy pozostawić w gestii kardiologa. Wprowadzenie tych badań do zakresu diagnostyki wykonywanej na różnych poziomach opieki (podstawowym i specjalistycznym) spowoduje 2
problemy organizacyjne, utrudni współpracę między podmiotami leczniczymi, utrudni określenie odpowiedzialności za pominięcie tych badań. W dalszym ciągu postulujemy rozważenie możliwości finansowania nowych badań bezpośrednio przez NFZ, podobnie jak ma to miejsce w przypadku gastroskopii i kolonoskopii. 4. Dokumentacja i sprawozdawczość Projekt zarządzenia przewiduje dodatkowe obowiązki sprawozdawcze związane z wydawaniem karty diagnostyki i leczenia onkologicznego, co powoduje dublowanie dokumentacji medycznej (Par. 12a, ust. 2). Lekarz POZ ma przekazywać dodatkową informację o wykonanej diagnostyce onkologicznej. Dokładnie ten sam zakres informacji znajduje się w dokumentacji medycznej pacjenta, jest wpisywany do wymienionej powyżej karty, a kopie wyników badań mają być także do karty załączone. Istotną częścią postępowania lekarskiego jest m.in. sprawne postawienie rozpoznania wstępnego i ostatecznego. Osiągnięcie tego celu może być poprzedzone różnym rozumowaniem i postępowaniem, wynikającym np. z dostępnych danych z wywiadu oraz wyniku badania fizykalnego. Na tej podstawie, u konkretnego pacjenta dochodzi do wyboru badań dodatkowych. Zwiększenie obowiązków sprawozdawczych nie przyczyni się do poprawy opieki nad pacjentami, a zakres uzyskanej przez NFZ informacji będzie mało przydatny. Wobec powyższego, wprowadzenie omawianych obowiązków jest wyłącznie dodatkowym obciążeniem o charakterze administracyjnym. 5.Wskaźnikirozpoznawania Opisane w projekcie Zarządzenia sposób obliczenia i sankcje, wynikające z określania indywidualnego wskaźnika rozpoznawania nowotworów, budzą poważne zastrzeżenia(par 15 ust. 7).W ramach diagnostyki różnicowej chorób, podejrzewanie nowotworu jest zjawiskiem naturalnym. W procesie tym uwarunkowania wpływające na postępowanie lekarza są często od niego niezależne. Wynikają one np. ze wskaźników demograficznych populacji, częstości występowania nowotworów w poszczególnych regionach, a nawet obawy pacjentów przed zachorowaniem na raka. Utworzenie systemu oceny skuteczności rozpoznań, polegającego na obliczaniu wskaźnika rozpoznań nowotworów w zaproponowanej w projekcie Zarządzenia formie jest działaniem 3
biurokratycznym, restrykcyjnym i wysoce krzywdzącym dla lekarzy POZ. Szczególnie krytycznie odnosimy się do sankcji polegającej na okresowym zawieszeniu prawa do wystawiania karty diagnostyki i leczenia onkologicznego. Należy podkreślić, że konsekwencje takiego rozwiązania poniosą przede wszystkim pacjenci, którzy zostaną pozbawieni prawa do przyspieszonej diagnostyki i terapii. Wprowadzane zostają także współczynniki korygujące ceny porady, związane z wystawianiem karty. Lekarz wykazujący dużą czujność onkologiczną, starający się wykluczać nowotwory w ich wczesnym stadium, w okresie niespecyficznych objawów będzie na nie szczególnie narażony. Ponawiamy prośbę, aby monitorowanie skuteczności rozpoznań wykorzystać do przekazywania lekarzom oceny zwrotnej, a nie karania. 6. Korektor 3,0 Naszym zdaniem niedopuszczalne jest obniżenie finansowania opieki nad pacjentami z chorobami układu krążenia oraz cukrzyca (grupy I oraz E wg Międzynarodowej Klasyfikacji ChoróbICD-10). Zlikwidowanie wskaźnika korygującego 3,0 wpłynie niekorzystnie na poziom opieki nad tymi chorymi. Z powodu mniejszego finansowania doprowadzi to do obniżenia zakresu i jakości udzielanych świadczeń, spowoduje częstsze przekazywanie tych pacjentów na wyższe i droższe poziomy opieki zdrowotnej. Podkreślamy, że wskaźnik 3,0 ma wartość motywującą do zapewnienia odpowiedniej opieki, wczesnej oraz prowadzonej w szerokim zakresie diagnostyki, częstych kontroli efektów terapii. Uzasadnione jest utrzymanie dotychczasowego rozwiązania przynajmniej przez okres jednego roku. W tym czasie należy przygotować analizy dotyczące skutków zdrowotnych, organizacyjnych i finansowych związanych z jego likwidacją. 7. Stawka kapitacyjna Zaproponowane w załączniku numer 1 kwoty stawek kapitacyjnych nie zapewniają możliwości udzielania świadczeń w praktykach lekarzy rodzinnych o zbliżonej do średniej krajowej strukturze demograficznej i epidemiologicznej. Wartość rocznej stawki kapitacyjnej określonej w pkt 1.1.a, w wysokości 136,20 zł, jest zdecydowanie zbyt niska. Brak finasowania w wystarczającej wysokości uniemożliwia przyjęcie dodatkowych obowiązków, wynikających z rozszerzonej listy badań diagnostycznych oraz rozbudowanej sprawozdawczości. Proponowany w projekcie Zarządzenia niewielki wzrost stawki 4
kapitacyjnej, związany ze sprawozdawczością badań, w kolejnych kwartałach nie poprawia sytuacji, zwłaszcza gdy istnieje konieczność pokrycia kosztów dodatkowych narzędzi informatycznych i ich obsługi. Po raz kolejny podkreślamy, że przyjmowanie liczby wykonywanych badań dodatkowych, jako wskaźnika premiującego i zwiększającego wartość stawki kapitacyjnej jest wysoce nieprawidłowe. Spowoduje wzrost kosztów opieki i może narażać pacjentów na szkody i niepożądane efekty związane z procedurami diagnostycznymi. 8. Logo terapii onkologicznej Projekt Zarządzenia zawiera wzór Logo szybkiej terapii onkologicznej. Wprowadzenie obowiązku jego umieszczania nie jest uzasadnione i naszym zdaniem ma wyłącznie charakter propagandowy. W odniesieniu do POZ nie oddaje najważniejszych zadań realizowanych na tym poziomie opieki, a więc zapobiegania między innymi chorobom nowotworowym i diagnostyki na wczesnych etapach. Terapia onkologiczna jest realizowana na wyższych szczeblach opieki zdrowotnej. Podsumowanie KLRwP opiniuje projekt Zarządzenia Prezesa NFZ, dotyczący zmiany warunków udzielania świadczeń od roku 2015,zdecydowanie negatywnie. Projekt Zarządzenia w przedstawionej formie jest próbą wprowadzenia rozwiązań, których realizacja w POZ nie będzie możliwa. Zaproponowane nowe obowiązki związane z wystawianiem kart i sprawozdawczością po raz kolejny zwiększają biurokrację, ograniczają czas przeznaczany na leczenie pacjentów i stają się niemożliwe do udźwignięcia dla świadczeniodawcy. Zarządzenie, w zaprezentowanej obecnie formie, powoduje przesunięcie kosztów z opieki specjalistycznej i szpitalnej do praktyk lekarzy rodzinnych. W perspektywie czasu doprowadzi to do powstania kolejek do lekarza rodzinnego, zjawiska charakterystycznego dla innych poziomów opieki, którego do tej pory w POZ udawało się unikać. Może to skutkować zmniejszeniem bezpieczeństwa pacjenta i wzrostem zagrożenia dla zdrowia pacjenta. 5
Na zaproponowane rozwiązania środowisko lekarzy rodzinnych nie może się zgodzić. Chcemy nadal opiekować się pacjentami, udzielać im świadczeń wysokiej jakości, przyczyniać się do poprawy stanu zdrowia obywateli w naszym kraju. Wprowadzanie niekorzystnych rozwiązań może doprowadzić do sytuacji, w której świadczeniodawcy nie będą w stanie przyjąć odpowiedzialności za realizację nowych zadań i nie będą mogli podpisać umów z NFZ. Świadczenie opieki w roku 2015 na zasadach opisanych w projekcie Zarządzenia nie jest możliwe. Apelujemy do Prezesa NFZ o rozwagę i uwzględnianie zgłaszanych przez lekarzy rodzinnych argumentów, w określaniu funkcjonowania POZ w roku 2015 i latach następnych. W imieniu Zarządu Dr hab. med. Tomasz Tomasik Prezes KLRwP Warszawa, 10 grudnia 2014r. ul. Muranowska 1, 00-209 Warszawa e-mail:klrwp@klrwp.pl www.klrwp.pl tel./fax: 22 831-35-86 NIP: 525-20-63-698, REGON: 10037981 6