Magazyn klientów Endress+Hauser www.pl.endress.com 01/2014 kurier Dzielimy się naszym doświadczeniem Jak sprawić, by praca instalacji była spokojna i bezpieczna? Aplikacje przemysłowe Nasze realizacje w największych zakładach produkcyjnych kurier 01/2014 Zwiększamy bezpieczeństwo w zakładzie przemysłowym Pressefoto BASF
Bezpieczeństwo procesów przemysłowych O co powinniśmy dbać bardziej niż o bezpieczną pracę ludzi, środowisko naturalne i zminimalizowanie ryzyka na instalacji technologicznej? W zakładzie przemysłowym zapewnienie bezpieczeństwa jest sprawą największej wagi. Dla nas to również ważny temat, dlatego poświęciliśmy mu bieżące wydanie kuriera. Endress+Hauser to partner, na którym można polegać Endress+Hauser jest wiodącym dostawcą aparatury kontrolno-pomiarowej, usług i rozwiązań dla przemysłu na całym świecie. Od 1953 roku jesteśmy obecni na rynku automatyki przemysłowej. Wytwarzamy innowacyjne urządzenia pomiarowe, dostosowane do potrzeb klienta i wymagań każdego etapu procesu technologicznego. Oferujemy kompleksowe rozwiązania do pomiaru przepływu, poziomu, ciśnienia, temperatury, analizy cieczy, rejestracji i cyfrowego przetwarzania danych. Świadczymy usługi serwisowe, doradztwa, projektowania i realizacji projektów pod klucz. Doświadczenie i kompetencje W Endress+Hauser pracują eksperci, którzy dzięki zdobytemu doświadczeniu skutecznie pomagają zwiększać efektywność procesów wytwórczych, ograniczać liczby i czasy postojów oraz płynnie zarządzać składami magazynowymi. Nasza aparatura kontrolno-pomiarowa umożliwia optymalizację procesów technologicznych względem efektywności ekonomicznej i bezpieczeństwa. w obwodzie oferujemy jednolity wachlarz iskrobezpiecznych produktów. Niezawodność instalacji to spokojna i komfortowa praca Posiadamy duże doświadczenie w zakresie wdrażania systemów bezpieczeństwa. Codziennie projektujemy punkty pomiarowe i dobieramy dla Państwa urządzenia spełniające najbardziej rygorystyczne normy. We wszystkim, czym się zajmujemy, bezpieczeństwo jest dla nas priorytetem. Najważniejszym tematem w bieżącym wydaniu magazynu kurier jest zwiększenie bezpieczeństwa w zakładzie przemysłowym. Nasi eksperci zwracają uwagę, jak ogromną rolę w systemach bezpieczeństwa odgrywają rzetelne informacje. Podpowiadają co zrobić, by instalacja przemysłowa była w pełni bezpieczna i nie zagrażała Twojemu życiu i zdrowiu. Dbamy o bezpieczeństwo zakładów przemysłowych Bezpieczeństwo procesów technologicznych jest zagadnieniem, na które należy zwrócić szczególną uwagę. Procesy produkcji przemysłowej w branżach o podwyższonym ryzyku działalności stwarzają zagrożenie dla ludzi, środowiska naturalnego i majątku trwałego. Dlatego producenci aparatury kontrolno-pomiarowej muszą przewidywać potencjalne zdarzenia zagrażające bezpieczeństwu i opracowywać środki obniżania ryzyka ich zajścia. Bezpieczeństwo funkcjonalne Nasza oferta urządzeń kontrolno-pomiarowych certyfikowanych do pracy w obwodach SIS jest opracowywana zgodnie z PN-EN 61508:2010. Wśród nich znajdują się m.in. przepływomierze, przetworniki i sygnalizatory poziomu, przetworniki ciśnienia, różnicy ciśnień i temperatury, systemy pomiarowe do analizy fizykochemicznej cieczy oraz komponenty systemów automatyki regulacyjnej i zabezpieczeniowej. Większość z nich cechuje wysoki poziom nienaruszalności bezpieczeństwa SIL2 dla warstwy sprzętowej i SIL3 dla warstwy oprogramowania. Urządzenia iskrobezpieczne W ofercie mamy także urządzenia certyfikowane do pracy w strefach występowania najbardziej niebezpiecznych grup gazów i temperatur. Można je stosować aż do strefy 0 (gazowej) i strefy 20 (pyłowej). W oparciu o zasadę zmniejszania prądu i napięcia
3 04 Aktualności 30 lat doświadczenia potwierdzeniem kompetencji w produkcji przetworników ciśnienia 08 Technika Rozliczeniowe instalacje pomiaru przepływu cieczy innych niż woda 28 Aplikacje przemysłowe Dlaczego sygnał cyfrowy jest lepszy od tradycyjnych kapilar? Temat numeru 24 Zwiększamy bezpieczeństwo w zakładzie przemysłowym Aktualności 4 30 lat doświadczenia potwierdzeniem kompetencji w produkcji przetworników ciśnienia 5 Zmiany to szansa. Jesteśmy otwarci na to, co przyniesie przyszłość 6 Nowa odsłona www.pl.endress.com Więcej informacji i nowoczesna szata graficzna 6 Akademia Doskonalenia Umiejętności szkolenia techniczne z zakresu automatyki przemysłowej 7 E-direct on-line. Ulepszona platforma przyjemniejszy dostęp i wybór produktów 7 Democar prezentacja produktów i usług w Twoim zakładzie Technika 8 Rozliczeniowe instalacje pomiaru przepływu cieczy innych niż woda 10 Wzorcować czy nie wzorcować? Jak ocenić kiedy przepływomierz wymaga wzorcowania? 12 Pierwszy przetwornik 2-przewodowy dla przepływomierzy i radarów 14 Detekcja rozdziału faz cieczy. Radar falowodowy i sonda pojemnościowa w jednym urządzeniu 16 Sizing Thermowell bezpieczne projektowanie osłon termometrycznych 18 Liquiphant Failsafe chroni zbiorniki przed przelaniem 20 Siedem nowych przetworników poziomu Micropilot Evolution Series 22 Trzy powody, dla których warto wybrać Prowirl 200 Aplikacje przemysłowe 28 Dlaczego sygnał cyfrowy jest lepszy od tradycyjnych kapilar? 30 Optymalizacja efektywności energetycznej pasteryzatorów 32 Wytwarzanie ciepła i energii elektrycznej bez kosztownych postojów 34 Opomiarowanie terminali zbiornikowych w rafinerii Grupy LOTOS S.A. 36 Pomiary ph w trudnych warunkach procesowych Nowości produktowe 38 Gammapilot FTG20 Sygnalizacja poziomu metodą radiometryczną w atrakcyjnej cenie 38 itherm TM411 Funkcjonalność i niezawodność w branży spożywczej i life science 39 Deltabar FMD71/ FMD72 Precyzyjny pomiar stanu napełnienia przy różnicy ciśnień bez przewodów kapilarowych 39 Levelflex FMP54 Dokładne i powtarzalne pomiary poziomu wody w walczaku kotła energetycznego
4 kurier 01/2014 30 lat doświadczenia potwierdzeniem kompetencji w produkcji przetworników ciśnienia Produkujemy przetworniki ciśnienia od 1984 r. Motorem innowacji techniki naszych urządzeń od zawsze było dostarczenie korzyści klientom. kurier spogląda wstecz na 30 lat historii pomiarów ciśnienia. Rok 1984. W Polsce odbywa się premiera filmu Seksmisja w reżyserii Juliusza Machulskiego, w Los Angeles rozpoczynają się Igrzyska Olimpijskie, a firma Apple wprowadza na rynek Macintosha... Również dla Wulfa Springharta, ówczesnego menedżera produktu, który uczestniczył w rozpoczęciu produkcji przetworników ciśnienia w firmie Endress+Hauser czas ten obfituje w ważne wydarzenia. Panie Springhart, co było dla Pana najciekawszym momentem w historii techniki pomiaru ciśnienia w firmie Endress+Hauser? Wulf Springhart: W połowie lat 80-tych, wraz z grupą współpracowników, otrzymałem zadanie wprowadzenia firmy na rynek przetworników ciśnienia. Postawiłem na technikę czujników ceramicznych. Jaki potencjał dostrzegł Pan w ceramice? WS: Ceramika ma wiele przydatnych cech. Rynek oczekiwał wytrzymałych, odpornych na przeciążenia i bezolejowych urządzeń pomiarowych. Sucha konstrukcja umożliwiła pomiary nawet w głębokiej próżni. W branży spożywczej i farmaceutycznej zniknęła obawa o wycieki oleju. Przy pomiarach w medium zanieczyszczonym substancjami stałymi, można było liczyć na odporną na ścieranie powierzchnię membrany ceramicznej. Do tej pory istniał tylko czujnik piezorezystancyjny z cienką i delikatną membraną metalową. My jako pierwsi wykorzystaliśmy technologię pojemnościowych czujników ceramicznych do przemysłowych pomiarów ciśnienia zyskując dużą przewagę nad konkurencją. Droga do sukcesu nie była łatwa... WS: To prawda. Teraz zaliczamy się do światowej elity dostawców przyrządów do pomiaru ciśnienia, ale wtedy byliśmy nowicjuszami wśród wielu uznanych producentów. Założyciel firmy Georg H. Endress postawił nam już wtedy ambitny cel: być numerem jeden w tym co robimy. Wiedzieliśmy, że nie będzie łatwo sprostać takim oczekiwaniom. Jednak się udało. Co stanowiło wyzwanie w produkcji? WS: Jako nowicjusze musieliśmy natychmiast zaoferować całą gamę wariantów: o różnych materiałach przyłączy procesowych, gwintach, zakresach pomiarowych, wyjściach sygnałowych, formach obudowy, zachowując przy tym najwyższą jakość. Urządzenia musiały też odznaczać się np. stałą dokładnością 0,2%. Ważnym tematem były krótkie terminy realizacji dostaw. Rozwiązanie dla wszystkich tych problemów okazało się genialnie proste: konstrukcja modułowa... WS: Tak. Podobnie jak dzisiaj przetworniki były montowane pod zamówienie klienta. Mnogość zakresów pomiarowych, przyłączy procesowych i materiałów uniemożliwiały trzymanie na stanie urządzeń końcowych. W związku z tym konieczne było opracowanie systemu umożliwiającego szybki i elastyczny montaż przy zachowaniu stałej jakości. Czujniki ciśnienia z czasem zostały tak dopracowane, że wystarczyło już tylko połączyć je przewodem z elektroniką na miejscu. Dzięki temu nie tylko zaoszczędzono czas produkcyjny, ale obniżono stany magazynowe u użytkowników. Wymianę czujnika i elektroniki można było przeprowadzić w kilka minut. To wpłynęło na obniżenie kosztów produkcji i skrócenie czasu serwisowego. Te liczne pomysły pasują idealnie do filozofii firmy Endress+Hauser zakładającej zachowanie głównych kompetencji we własnym zakładzie. Co ma z tego klient? WS: Filozofia ta spowodowała, że mogliśmy znacznie rozwinąć technologię czujników ceramicznych i stale powiększamy nasze know-how w zakresie techniki pomiaru ciśnienia. Do jej zalet należy również zapewnienie szybkiej realizacji dostaw i proste procesy optymalizacyjne. Nasi konstruktorzy przystąpili do pracy uzyskując doskonałe wyniki. Dzisiaj dostarczamy czujniki ciśnienia na cały świat.
Aktualności 5 Zmiany to szansa. Jesteśmy otwarci na to, co przyniesie przyszłość Jak firma Endress+Hauser osiąga sukces w dzisiejszym, często nieprzewidywalnym świecie? Oczywiście nie ma na to złotego środka. Jest tylko jedna pewna rzecz: zawsze trzymamy się planu, jeśli jest on elastyczny! Kiedy w 1995 roku George H Endress przekazał stery Endress+Hauser synowi Klausowi firma liczyła 4 300 pracowników, a wartość sprzedaży wynosiła 420 mln euro. Kolejne lata przyniosły ogromne zmiany w środowisku politycznym i ekonomicznym wywołane rosnącą globalizacją i popularyzacją Internetu. Otoczenie gospodarcze stało się nieprzewidywalne. Nowy, trudny rynek wymagał elastycznego reagowania na pojawiające się wyzwania. Klaus Endress okazał się doskonałym liderem, który z sukcesem przeprowadził firmę przez czas licznych zmian i kryzysu gospodarczego. Przez dziewiętnaście lat, gdy pełnił funkcję prezesa zarządu nasza oferta wzbogaciła się o szereg nowoczesnych urządzeń oraz pakiet usług i rozwiązań. Ośrodki produkcyjne zostały rozmieszczone na 5 kontynentach, a biura sprzedaży obecne są w 50 krajach. 12 000 pracowników przyczyniło się do sukcesu firmy, osiągając wartość sprzedaży na poziomie 1,8 miliarda euro. Zmiany to szansa. Nieprzerwany rozwój Endress+Hauser jest tego dowodem. Klaus Endress ma na swoim koncie liczne osiągnięcia, które napawają nas dumą, jednak teraz w 2014 roku, po 19 latach zarządzania Grupą Endress+Hauser zdecydował się on przekazać tę funkcję Matthiasowi Altendorfowi. Matthias Altendorf, który wcześniej zajmował stanowisko dyrektora zakładu produkcyjnego urządzeń do pomiarów poziomu i ciśnienia Endress+Hauser Maulburg, jest trzecim prezesem w historii Grupy i jako pierwszy nie należy do rodziny akcjonariuszy. Jego życie zawodowe w całości związane jest ze strukturami Endress+ Hauser. Karierę rozpoczynał w trakcie stażu w Endress+Hauser Maulburg w 1986 roku, by dalej kontynuować edukację i po 5 latach dołączyć do zespołu ośrodka produkcyjnego Endress+Hauser Flowtec. Nieustanny rozwój osobisty i zwiększanie kompetencji sprawiły, że w 2005 roku ponownie związał się z Maulburgiem awansując na stanowisko dyrektora zakładu. Teraz, zajmując najwyższe stanowisko, Matthias Altendorf będzie kontynuował dzieło rodziny Endress. W jego ręce została przekazana doskonale prosperująca firma, która nie wymaga wprowadzania rewolucyjnych zmian. Nowy prezes sam podkreśla, że ludzie i kultura organizacyjna są najważniejszym czynnikiem, który stanowi o sukcesie firmy. Dlatego wspiera on dalszy dynamiczny rozwój, czerpiąc z doświadczenia zdobytego przez jego poprzedników. Jednak świeże spojrzenie to szansa na ulepszenie pewnych obszarów naszej działalności, do których należą logistyka, kanały dystrybucji oraz obecność firmy w Internecie. Ponadto Mathhias Altendorf, zgodnie z wymogami rynku, planuje zwiększenie integracji naszych rozwiązań i usług ze środowiskiem internetowym. To tylko część wyzwań, które stoją przed Endress+Hauser. Jednak wierzymy, że zmiany to szansa, dzięki której staniemy się jeszcze lepszym partnerem dla naszych klientów. Klaus Endress i Matthias Altendorf
6 kurier 01/2014 Więcej informacji i nowoczesna szata graficzna nowa odsłona strony www.pl.endress.com Czy potrafimy sobie jeszcze wyobrazić życie bez poczty elektronicznej, sklepów internetowych, stron WWW, czy portali informacyjnych? Ponad dwadzieścia lat temu, gdy pojawił się Internet, część z nas spoglądała z nieufnością w stronę wirtualnej przestrzeni. Obecnie, dla większości ludzi to podstawowe narzędzie komunikacji i źródło informacji. Zrewolucjonizował nasze życie prywatne i zawodowe. W latach dziewięćdziesiątych również Endress+Hauser stworzył swoją pierwszą stronę. Sieć od tego czasu bardzo się zmieniła. Multimedia i koncepcja interaktywności zmuszają do ciągłego rozwoju. Dlatego dziś, z przyjemnością prezentujemy nową odsłonę witryny www.pl.endress.com, która jest bardziej przyjazna i odpowiada na rosnące potrzeby użytkowników. Nowa strona to nie tylko całkowicie zmieniona szata graficzna, ale przede wszystkim ułatwiona nawigacja, lepszy dostęp do naszych produktów i usług oraz dużo więcej przydatnych informacji. Wejdź na: www.pl.endress.com Akademia Doskonalenia Umiejętności Uczestnicząc w szkoleniach Endress+Hauser poznasz zasady działania aparatury kontrolno-pomiarowej i zdobędziesz wiedzę pomocną w codziennej pracy. Odpowiednia wiedza i umiejętności gwarantują sprawną obsługę urządzeń, ale także istotne oszczędności i zachowanie ciągłości pracy całego zakładu. Wszystko to otrzymasz korzystając z naszej oferty szkoleń Obecnie prowadzimy szkolenia z zakresu: Pomiarów analitycznych Radarowych przetworników poziomu Micropilot Radarowych przetworników poziomu Levelflex Szkolenia składają się z części teoretycznej oraz warsztatów praktycznych, podczas których każdy uczestnik pracuje na najnowocześniejszych urządzeniach Endress+Hauser, poznaje zasady ich działania i uczy się obsługi. Ze szczegółowym programem i terminami szkoleń można zapoznać się na stronie: www.pl.endress.com/szkolenia Wszystkich zainteresowanych szkoleniami zamkniętymi prosimy o kontakt. Zorganizujemy warsztaty w dogodnym miejscu i terminie. Korzyści dla uczestników szkolenia: Gotowe rozwiązania do wdrożenia w Twoim zakładzie Oszczędności eksploatacyjne pokażemy jak łatwo je osiągnąć Umiejętność obsługi innowacyjnych i zaawansowanych technicznie urządzeń Wiedzę ekspertów światowego lidera w automatyce przemysłowej Certyfikat ukończenia Akademii Doskonalenia Umiejętności
Aktualności 7 Nowy Świat E-direct. Ulepszona platforma łatwy dostęp i większy wybór produktów! Mając na uwadze Twój cenny czas i doznania wizualne, stworzyliśmy nowoczesny sklep internetowy z całodobowym dostępem do produktów E-direct. Nie zwlekaj! Zajrzyj do świata najwyższej jakości przetworników pomiarowych i sygnalizatorów: www.e-direct.endress.com Założenie konta klienta na portalu ma liczne korzyści. Nie dość, że zyskujemy na jednorazowym wprowadzeniu danych firmy, to jeszcze mamy wgląd w historię zrealizowanych zamówień oraz informacje o promocjach i konkursach dla użytkowników portalu. Kupuj wygodnie przez Internet. Serdecznie zapraszamy! Prezentacja produktów i usług Endress+Hauser w Twoim zakładzie Democar, czyli nasz samochód prezentujący aparaturę kontrolno-pomiarową, rozpoczął jesienną trasę. Na pokładzie multimedialne panele, innowacyjne urządzenia i prezentacja naszych usług. Democar to dobre rozwiązanie dla wszystkich tych, którzy nie mają czasu na wizytę na targach, a cenią sobie możliwość bezpośredniej rozmowy z wykwalifikowanymi specjalistami. Nasz samochód wystawienniczy odwiedza zakłady przemysłowe na terenie całego kraju. Jest w nim prezentowana nasza aparatura kontrolno-pomiarowa na przykładzie typowych aplikacji. Odwiedzając Democar zobaczysz jak działają urządzenia, poznasz zaletach naszej oferty i podniesiesz swoje kompetencje w zakresie automatyki przemysłowej. Chcesz żeby Democar przyjechał do Twojego zakładu? Skontaktuj się z nami! www.pl.endress.com/democar-eh info@pl.endress.com
8 kurier 01/2014 Rozliczeniowe instalacje pomiaru przepływu cieczy innych niż woda Rozliczeniowe instalacje pomiaru cieczy innych niż woda wykorzystywane są niemalże we wszystkich gałęziach przemysłu, od petrochemicznego po mleczarnie. Termin rozliczeniowe oznacza, że układ taki podlega prawnej kontroli metrologicznej zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dnia 27 grudnia 2007 r. w sprawie rodzajów przyrządów pomiarowych podlegających prawnej kontroli metrologicznej oraz zakresu tej kontroli. Konieczność stosowania układów rozliczeniowych może wynikać z różnych przyczyn, ale najbardziej powszechnymi są naliczanie akcyzy i rozliczenia pomiędzy podmiotami. Dyrektywa dotycząca przyrządów pomiarowych Od momentu wstąpienia Polski do Unii Europejskiej 1 maja 2004 r., na terenie naszego kraju obowiązywać zaczęły dyrektywy unijne, gdzie w przypadku urządzeń pomiarowych ma zastosowanie Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2004/22/WE z dnia 31 marca 2004 r. w sprawie przyrządów pomiarowych, potocznie zwana MID (Measuring Instruments Directive). Ujednolicanie niektórych dziedzin prawa polskiego z dyrektywami unijnymi rozpoczęto jeszcze na długo przed akcesją, a te, które na dzień wstąpienia nie były zgodne, objęte zostały okresami przejściowymi. Tak sprawa miała się z załącznikiem MI-005 Dyrektywy MID Instalacje pomiarowe do ciągłego i dynamicznego pomiaru ilości cieczy innych niż woda, który na dobre wszedł w życie w Polsce z dniem 7 stycznia 2007 r., po objęciu go przepisami ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. o systemie oceny zgodności. Jak wprowadzić do obrotu rozliczeniowy układ pomiarowy zgodny z MID? W tym celu należy dokonać jego Oceny Zgodności, równoznacznej z wcześniejszą legalizacją pierwotną (wg ustawy z dnia 11 maja 2001 r. Prawo o miarach ). Techniczne wytyczne co do konstrukcji instalacji pomiarowych opracowane zostały przez OIML (International Organization of Legal Metrology Międzynarodowa Organizacja Metrologii Prawnej), gdzie instalacje ciągłego i dynamicznego pomiaru cieczy innych niż woda objęte zostały rekomendacją OIML R117-1. Oceny Zgodności instalacji pomiarowej dokonuje Jednostka Notyfikowana zrzeszona w organizacji WELMEC (European Cooperation in Legal Metrology Europejska Współpraca w Dziedzinie Metrologii Prawnej). Oznacza to, że Jednostka Notyfikowana z kraju innego niż Polska (np. Czechy CMI czy Niemcy PTB) ma identyczne uprawnienia w zakresie wprowadzania instalacji pomiarowych do obrotu na terenie Polski co Główny
Technika 9 Urząd Miar. Instalację wprowadzoną do obrotu po Ocenie Zgodności należy poddawać okresowej (zgodnej z Prawem o Miarach) weryfikacji tzw. legalizacji wtórnej lub ponownej poprzez jednostkę odpowiedniego Okręgowego Urzędu Miar. W procedurze legalizacji ponownej zastosowanie mają przepisy prawa polskiego, co w przypadku dynamicznych pomiarów cieczy innych niż woda szczegółowo definiuje Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 2 kwietnia 2004 r. (z późniejszymi zmianami) w sprawie wymagań metrologicznych, którym powinny odpowiadać przyrządy pomiarowe do dynamicznego pomiaru objętości lub masy cieczy innych niż woda. Zarówno załącznik MI-005 Dyrektywy MID, rekomendacja OIML R117-1 jak i wspomniane Rozporządzenie z dnia 2 kwietnia 2004 w większości zapisów są ze sobą zgodne. Producent musi jednak zwrócić uwagę przy wprowadzaniu instalacji do obrotu poprzez Ocenę Zgodności, aby polskie wymagania były również spełnione, po to by uniknąć problemów przy legalizacji ponownej. Rozliczeniowe instalacje pomiarowe Najbardziej znanym przykładem rozliczeniowej instalacji pomiarowej objętości cieczy innych niż woda jest dystrybutor paliwa na stacji benzynowej. W przemyśle powszechnie stosowane są przy załadunkach i rozładunkach autocystern, wagonów kolejowych i statków oraz na rurociągach. W przypadku pomiarów rozliczeniowych mowa jest o instalacjach pomiarowych, a nie pojedynczym urządzeniu jakim jest sam przepływomierz. Przez termin instalacja należy rozumieć zespół elementów współpracujących (przepływomierze, odgaźnik, przelicznik itd.) ze sobą w celu dokonania poprawnego pomiaru. Budowa takiej instalacji zależy od przeznaczenia pomiaru (załadunek, rurociąg), mierzonego produktu oraz ścieżki hydraulicznej tłoczenia. Najistotniejszą cechą instalacji pomiarowej jest jej dokładność. Wymienione akty prawne określają dopuszczalne niepewności pomiarowe w zależności od typu instalacji, rodzaju produktu i warunków procesowych, gdzie dla przykładu załadunek diesla na autocysternę musi mieścić się w klasie 0,5, a pomiar tego samego diesla na rurociągu w klasie 0,3. Patrząc pod kątem rozliczenia pomiędzy podmiotami, oczywiste jest, że obu stronom zależy na możliwie najdokładniejszym pomiarze, dużo lepszym od narzuconych prawem klas. Idealnym rozwiązaniem jest stosowanie przepływomierzy masowych Corliolisa z serii Promass 84 produkcji Endress+Hauser, zapewniających pomiar po zainstalowaniu z dokładnością kilkukrotnie lepszą od wymaganej. W wielu przypadkach istnieje konieczność bezpośredniego pomiaru masy cieczy, gdzie przepływomierz masowy osiągnie najwyższą dokładność. Chcąc wykorzystać do tego celu przepływomierz objętościowy, konieczne jest zastosowanie gęstościomierza by wyznaczyć masę. Biorąc pod uwagę fakt, że przepływomierze objętościowe są mniej dokładne od masowych oraz uwzględniając niepewność pomiaru gęstości, wynik pomiaru masy, przy ich wykorzystaniu, jest znacznie gorszy. Rozwiązania pomiarowe Tradycyjnie pomiar odbywa się w jednostkach objętości sprowadzanej do warunków referencyjnych w temperaturze 15 C. Dla prawidłowego wyznaczenia tej wartości konieczny jest pomiar objętości, temperatury i gęstości oraz zastosowanie przeliczeń wg odpowiednich norm (np. tabele API). Przepływomierz masowy Promass 84 zapewnia jednocześnie wysoce dokładny pomiar masy i gęstości, a kontroler (przepływu lub nalewu) uwzględniając dokładny pomiar temperatury (np. Omnigrad TR62) zapewnia przeliczenie do warunków referencyjnych. Przewagą takiego rozwiązania nad przepływomierzami objętościowymi jest brak konieczności stosowania zewnętrznego gęstościomierza oraz ponownie lepsza dokładność. W przypadku tłoczenia produktu przy wysokim ciśnieniu, konieczna jest jego kompensacja. Odbywa się to z wykorzystaniem przetwornika ciśnienia (Cerabar PMP71), a przeliczenie podobnie jak kompensacja temperatury wykonywane jest w kontrolerze. Kompetencje Endress+Hauser Polska Nasza firma pierwszą instalację rozliczeniową wprowadziła do obrotu w roku 2002. Od tamtego czasu wykonaliśmy ich kilkadziesiąt, specjalizując się w załadunku i rozładunku cystern oraz pomiarach na rurociągach. Jesteśmy posiadaczem europejskiego Certyfikatu Typu wg modułu B Dyrektywy MID, co pozwala nam na powielanie układów pomiarowych o sprawdzonej konstrukcji. Świadczymy usługi w zakresie projektowania, budowy, montażu i certyfikacji instalacji pomiarowych bazujących na przepływomierzach masowych Promass 84.Wykonujemy również legalizację ponowną wykonanych przez nas instalacji. Wojciech Kurek Kierownik Działu Rozwiązań Systemowych
10 kurier 01/2014 Wzorcować, czy nie wzorcować? Niewykonanie wzorcowania może negatywnie wpłynąć na dokładność pomiaru. Zbyt częste wzorcowanie powoduje wzrost kosztów, nie przynosząc żadnych korzyści. Jak ocenić, kiedy i dlaczego przepływomierz wymaga wzorcowania? W wielu instalacjach procesowych wzorcowanie przepływomierzy wykonuje się raz w roku lub częściej tylko dlatego, że tak robiono do tej pory. Nowa aparatura i technologie w połączeniu z dokładnym planowaniem i badaniami umożliwiają wzorcowanie przepływomierzy z optymalną częstotliwością, co skutkuje oszczędnością kosztów. Przepływomierz, który daje błędne odczyty może spowodować obniżenie jakości produktów i poziomu bezpieczeństwa. Ponieważ pomiary przepływu mają duże znaczenie dla wielu procesów, przyjęto za normę wykonywanie wzorcowania raz do roku. W wielu przypadkach coroczne wzorcowanie nie jest konieczne. Z drugiej strony, ze względu na bezpieczeństwo, efektywność i zgodność z wymogami, urządzenia mogą wymagać częstszego wzorcowania, nawet raz w miesiącu. Ważne, aby uzmysłowić sobie, że częstotliwość wzorcowania nie jest stała i może ulegać zmianom w zależności od stopnia zużycia urządzenia i wcześniejszych wyników wzorcowania. Jak ustalić częstotliwość wzorcowania przepływomierza? Poprzez opracowanie planu kalibracji zgodnego z dobrymi praktykami kalibracji pomiaru przepływu. Znaczenie oceny przyrządów pomiarowych Pierwszym etapem planu kalibracji jest ocena urządzeń pomiarowych poprzez sporządzenie listy zawierającej opis, informacje lokalne, zakres roboczy i inne elementy, które umożliwiają lepsze zrozumienie funkcji danego przyrządu. Ocena urządzeń polega na identyfikacji przyrządów mających kluczowe znaczenie dla aplikacji, środowiska i bezpieczeństwa. Po zgromadzeniu informacji należy rozpocząć od produktu finalnego i dopuszczalnych dla niego tolerancji jakościowych, a następnie przeanalizować poszczególne fazy procesu produkcji. Na każdym etapie warto zadać sobie pytania: czy dany przyrząd ma wpływ na jakość produktu gotowego (lub pośredniego), przebieg procesu lub bezpieczeństwo? Częstotliwość wzorcowania przepływomierzy ustalana jest w oparciu o całość zasobów instalacji na tej podstawie opracowuje się plan kalibracji. Podział przepływomierzy według stopnia krytyczności Po wykonaniu audytu zasobów instalacji, przepływomierze można zaliczyć do jednej z czterech kategorii: o krytycznym znaczeniu dla produktu mają wpływ na jego jakość. Od tych przepływomierzy rozpoczynamy, ponieważ mają one bezpośrednie przełożenie na zyski firmy, o krytycznym znaczeniu dla procesu mogą zakłócić pracę całej instalacji lub inne procesy i w ten sposób spowodować spadek wydajności i straty produkcji. Nie mają one jednak bezpośredniego wpływu na jakość produkcji czy na bezpieczeństwo, o krytycznym znaczeniu dla bezpieczeństwa mają bezpośredni wpływ na bezpieczeństwo operatora, urządzeń i/lub środowiska. Te przepływomierze nie muszą być bardzo dokładne, ale muszą działać prawidłowo i niezawodnie, niekrytyczne nie mają wpływu na jakość produktu, na proces ani na bezpieczeństwo. Po przyporządkowaniu wszystkich przepływomierzy do odpowiedniej kategorii, każdemu z nich przypisuje się maksymalny dopuszczalny błąd (MDB). Błąd ten określa tolerancję każdej mierzonej wielkości. Dla przepływomierzy o krytycznym znaczeniu zwykle MDB jest mniejszy niż dla przepływomierzy niekrytycznych. Jeżeli można wykazać, że niekrytyczny przepływomierz nie ma wpływu na jakość produktu, bezpieczeństwo lub środowisko a jego MPE jest wysoki, można argumentować, że prawie wcale lub w ogóle nie wymaga okresowej kalibracji. I na odwrót, dla utrzymania wysokiej jakości produktu, przebiegu procesu lub bezpieczeństwa, przepływomierze o krytycznym znaczeniu mogą wymagać częstszej kalibracji. Kiedy przeprowadzić wzorcowanie? Opracowanie planu kalibracji dla poszczególnych przyrządów często wymaga wsparcia producenta przepływomierza i laboratorium wzorcującego z doświadczeniem przemysłowym, ponieważ może ono najbardziej rzetelnie doradzić, jak często w typowej instalacji należy wzorcować przepływomierz. Wykorzystując te wskazówki, użytkownik musi uwzględnić konkretne warunki eksploatacji, funkcje przepływomierza i własne doświadczenie. Częstotliwość wzorcowania zależy od stopnia krytyczności i MPE, oraz własności medium mierzonego, ciągłości procesu (praca ciągła lub okresowa), konieczności wykonania czyszczenia CIP, wpływu na proces, typu przepływomierza (kontaktowy czy bezkontaktowy), łatwości dostępu i demontażu urządzenia w celu jego wzorcowania.
Technika 11 Wojciech Machnicki Inżynier serwisu Endress+Hauser podczas wzorcowania przepływomierza na mobilnej stacji kalibracyjnej W nowej instalacji ustalenie częstotliwości wzorcowania zwykle opiera się na oczekiwanych parametrach eksploatacyjnych i wskazówkach producenta przepływomierza i kompetentnego laboratorium wzorcującego. Natomiast w przypadku istniejącej instalacji częstotliwość wzorcowania można oprzeć na danych z przeprowadzanych kalibracji. Przede wszystkim należy pamiętać, że w każdym przypadku, niezależnie od wskazówek producenta przepływomierza, czy danych z poprzedniego wzorcowania, wymogi jakościowe, prawne lub bezpieczeństwa mogą narzucać specyficzną częstotliwość wzorcowania. Co wybrać: wzorcowanie w laboratorium, czy na obiekcie? W zależności od aplikacji i obowiązujących standardów, przepływomierze mogą wymagać wzorcowania, sprawdzenia i/lub weryfikacji. Do wykonania wzorcowania przepływomierz jest demontowany z instalacji procesowej i przekazywany na stanowisko kalibracyjne. Zgodnie z Międzynarodowym Słownikiem Metrologii (VIM), wzorcowanie (kalibracja) to procedura ustalająca zależność między wartością wielkości mierzonej wskazywaną przez przepływomierz a referencyjną wartością wielkości mierzonej wzorca kalibracyjnego (np. stanowiska) wraz z jego niepewnością pomiaru. Akredytowane laboratoria kalibracyjne muszą spełnić wymagania ISO/IEC 17025 celem zapewnienia spójności pomiarowej z Krajową Instytucją Metrologiczną. Wzorcowanie może być również wykonywane na instalacji technologicznej u klienta za pomocą mobilnej stacji kalibracyjnej. Mobilna stacja kalibracyjna Endress+Hauser wyposażona w bardzo dokładne wzorce Proline Promass 83 zapewnia wygodę i szybkość. W zależności od budowy instalacji, istnieje możliwość szybkiej kalibracji wielu punktów pomiarowych przy minimalizacji przerw procesu. Umożliwia to skrócenie przestojów do minimum, szczególnie gdy kluczowe znaczenie ma krótki czas cyklu i utrzymanie ciągłości produkcji. W laboratoriach wzorcujących zwykle kalibruje się przepływomierze o większych rozmiarach i większym natężeniu przepływu. Wzorcowanie w laboratorium Najwyższa dokładność Czas cyklu rzędu dni lub tygodni Większy zakres kalibracji: wielkość 1/24 do 12 i większa Wzorcowanie na obiekcie Dobra dokładność Najkrótszy czas cyklu (rzędu godzin) 2 i mniejsze za pomocą skidu pomiarowego, 3 do 4 bez demontażu Weryfikacja W odróżnieniu od kalibracji, weryfikacja ma na celu dostarczenie dowodu, że przepływomierz spełnia wymagania techniczne związane z funkcjonalnością, określone przez producenta. Zwykle jest to bardzo szczegółowy test funkcjonalny przeprowadzany celem sprawdzenia stabilności czujnika i/lub przetwornika, którego wynikiem jest ocena jakościowa. W wielu przypadkach weryfikacja może być wykonywana dla mniej krytycznych przepływomierzy lub aby zmniejszyć częstotliwość wzorcowania. Wykonuje się ją za pomocą zaawansowanego narzędzia diagnostycznego Fieldcheck produkcji Endress+Hauser. Plan kalibracji przepływu usprawnia funkcjonowanie i zapewnia oszczędność kosztów poprzez zapewnienie, że wszystkie przepływomierze są wzorcowane tylko wtedy, gdy jest to konieczne. Endress+Hauser wykorzystuje postęp w diagnostyce przepływomierzy i oprogramowaniu do zarządzania aparaturą obiektową oraz swoje nowoczesne laboratoria wzorcujące i mobilne stanowiska, aby zawsze wspierać klientów podczas wzorcowania i opracowywania planu kalibracji przepływu opartego na najlepszych praktykach. Damian Terech Kierownik Działu Serwisu
12 kurier 01/2014 Standaryzowana obsługa urządzeń ułatwi Twoją pracę Pierwszy przetwornik 2-przewodowy dla przepływomierzy i radarów zwiększa bezpieczeństwo i obniża koszty działalności zakładu przemysłowego. Mnogość technik pomiarowych to efekt różnorodności wyzwań pojawiających się na instalacji produkcyjnej. Użytkownik staje przed koniecznością stosowania urządzeń pomiarowych różnych producentów. Równocześnie rosną wymagania dotyczące bezpieczeństwa oraz utrzymania ciągłości pracy zakładu przemysłowego, co wprost przekłada się na obniżenie kosztów produkcji. Użytkownik oczekuje jednolitości urządzeń pomiarowych, która ułatwia pracę. W ślad za tym, zalecenia NAMUR NE 131 wskazują na konieczność opracowywania przez producentów jednolitego systemu obsługi urządzeń kontrolno-pomiarowych. Większa wydajność Intuicyjna, zrozumiała i wygodna obsługa oznacza uproszczenie eksploatacji, obniżenie kosztów szkolenia, rozruchu i konserwacji. Wspólne części zamienne i moduły wewnętrzne urządzeń pomiarowych zapewniają wymierne oszczędności. Zmniejsza się liczba gromadzonych części zapasowych i długość postojów instalacji produkcyjnej. Szybkie podłączenie urządzeń pomiarowych Endress+Hauser do istniejącego systemu automatyki skraca czas rozruchu. Umożliwia też zdalne zarządzanie z dyspozytorni bez względu na rodzaj protokołu komunikacyjnego i systemu DCS/PLC. W dostawie przepływomierzy i radarów Endress+Hauser zawsze znajdują się ich sterowniki do powszechnie spotykanych w przemyśle systemów sterowania, zdalnej diagnostyki i parametryzacji. Działy zakupów i biura projektowe mają ułatwione zadanie, ponieważ struktura kodów zamówieniowych przepływomierzy i radarów Endress+Hauser wygląda identycznie. Dotyczy to również dokumentacji technicznej. Dzięki nowym przepływomierzom i radarom Endress+Hauser zakład produkcyjny zyska większą wydajność. Komfortowa obsługa radarów i przepływomierzy W automatyce przemysłowej, ze względu na różnorodność i złożoność aparatury pomiarowej, dotąd trudno było wdrożyć cechę jednolitości obsługi. Dziś Endress+Hauser standaryzuje obsługę urządzeń odpowiedzialnych za pomiary poziomu i przepływu. Wspólne elementy obsługi Jednolite menu Taki sam interfejs (CDI Common Data Interface) do konfiguracji za pomocą komputera Wspólne oprogramowanie FieldCare do konfiguracji i diagnostyki, zgodne ze standardem DTM Identyczny sposób integracji w systemie sterowania
Technika 13 Wyjątkowo wysoka niezawodność każdego nowego przepływomierza i radarowego przetwornika poziomu jest udokumentowana przez zewnętrznego audytora. W menu urządzenia wyróżniono 3 grupy użytkowników Operator Inżynier utrzymania ruchu Ekspert/inżynier serwisu Dla każdej grupy można ustawić uprawnienia dostępu do funkcji przyrządów. Dzięki temu zapobiegamy nieuprawnionym zmianom ustawień lub niewłaściwemu użyciu funkcji. Wspólne części zamienne Wyświetlacze LCD z menu w języku polskim Moduły wejść/wyjść Obudowy przetworników Elementy obudowy (pokrywy, złącza gwintowane, listwy zaciskowe). Mniejsza liczba części zapasowych do przepływomierzy i radarów zmniejsza koszty związane z ich magazynowaniem. Obudowa przetwornika jest dwukomorowa i wyróżniają ją małe rozmiary poprawia to bezpieczeństwo użytkowania i obniża koszty ewentualnej naprawy. Jej przemyślana konstrukcja daje łatwy dostęp do przedziału podłączeń elektrycznych i do ustawienia adresu urządzenia w sieci komunikacji cyfrowej. Filtr Gore-Tex wyrównuje ciśnienie wewnątrz obudowy i chroni wnętrze przed wilgocią. Dodatkowe zalety konstrukcji modułowej Osobny wyświetlacz z kablem o długości do 50 m ułatwia obsługę trudno dostępnych punktów pomiarowych Drugi dławik kablowy do podłączenia dodatkowych sygnałów wyjściowych, Obudowa obracana o 350 Nachylony, obracany wyświetlacz zapewnia wygodną obsługę i dobrą czytelność Dostępna obudowa z tworzyw sztucznych, aluminium i stali nierdzewnej. Więcej informacji o kondycji urządzenia pomiarowego i o stanie procesu wytwórczego Konserwacja zapobiegawcza instalacji produkcyjnej nabiera coraz większego znaczenia. W zaleceniach NAMUR NE 107 dla przemysłu chemicznego i petrochemicznego sformułowano podstawowe wymagania odnośnie samodzielnej diagnostyki nieprawidłowości, jaką mają prowadzić inteligentne urządzenia pracujące w systemie automatyki. Jej wyniki powinny być jasne i ustandaryzowane.służby utrzymania ruchu i operatorzy w nastawni otrzymują informacje, dzięki którym mogą zapobiegać potencjalnym postojom instalacji lub szybko zadecydować o dalszych działaniach konserwacyjnych. Pierwszy, wspólny przetwornik 2-przewodowy dla radarów i przepływomierzy jest w pełni zgodny z zaleceniami NAMUR NE 107. Mechanizmy szczegółowej diagnostyki urządzenia pomiarowego i procesu produkcyjnego, grupowanie zdarzeń według 4 ustandaryzowanych kategorii, uzupełnianie każdego z nich o czytelne komunikaty tekstowe w języku polskim i symbol graficzny zdarzenia sprawiają, że urządzenie pomiarowe Endress+Hauser dostarcza więcej użytecznych informacji niż jakiekolwiek inne, dostępne na rynku. Przykładami takich informacji są: ostrzeżenie o spienieniu lustra cieczy, o zawilgoceniu anteny radaru, o nadmiernym zapowietrzeniu cieczy w rurociągu, o zbyt dużej ilości wody w parze nasyconej, o postępującej korozji rury pomiarowej przepływomierza itd. Obniżanie do poziomu akceptowalnego ryzyka awarii instalacji produkcyjnej Przetwornik jest zgodny z PN-EN 610508:2010 i 61511:2010. Jego warstwa sprzętowa otrzymała atest SIL2, a warstwa oprogramowania atest SIL3 nienaruszalności bezpieczeństwa od niezależnej organizacji inżynierskiej TÜV, audytującej jego rozwój i produkcję. Dzięki temu jest on dopuszczony do użytkowania w obwodach blokadowych ESD/SIS, które odpowiadają za bezpieczeństwo ludzi, środowiska naturalnego i majątku trwałego zakładu przemysłowego. Atest SIL2/3 jest dostępny już od momentu wprowadzenia urządzeń do sprzedaży. Stanowi on świadectwo unikatowo wysokiej jakości, wydane przez zewnętrznego audytora. Usunięcie błędów systematycznych w warstwach sprzętowej i oprogramowania nowego przetwornika sprawiło, że współczynnik jego uszkodzeń bezpiecznych (SFF) jest najlepszy na rynku i może on być stosowany w tzw. redundancji homogenicznej obwodów ESD SIL3. Innowacyjne urządzenia pomiarowe wysoki poziom bezpieczeństwa, komfortowa praca i niższe koszty użytkowania. Mariusz Szwagrzyk Menedżer Produktu Pomiary poziomu
14 kurier 01/2014 Detekcja rozdziału faz cieczy Radar falowodowy i sonda pojemnościowa w jednym urządzeniu. Aby skutecznie rozwiązać zadanie pomiaru poziomu i detekcji rozdziału faz cieczy, jak np. w separatorze wody złożowej i ropy surowej, najważniejsze jest dokładne rozpoznanie tego, co dzieje się w tym zbiorniku. Tylko wówczas dobierzesz właściwą metodę pomiarową, zapewniając dokładne i powtarzalne wykrywanie miejsca rozwarstwiania się dwóch cieczy. Zalety radaru falowodowego Zakup zestawu naprawczego dla typowego nurnika, służącego do pomiaru poziomu cieczy lub detekcji rozdziału faz w naczyniu poziomowskazowym, to wydatek rzędu 8 000 zł. Oblepianie i korozja chemiczna elementów nurnika to czynniki, które sprawiają, że utrzymanie ruchu pomiaru nurnikowego jest kosztowne i wymaga szczegółowego planowania remontu z wyprzedzeniem. Radar falowodowy równocześnie mierzy (w jednym zbiorniku separatorze) łączny poziom i określa rozdział faz cieczy nie mieszających się ze sobą czyli nie tworzących emulsji. W odróżnieniu od nurnika, pomiar jest odporny na zmiany gęstości i temperatury cieczy, jednak równocześnie wrażliwy na obecność grubej emulsji między warstwami cieczy. Dlatego radar falowodowy jest bardzo dobrym, choć niedoskonałym zamiennikiem nurników, często wysłużonych i będących źródłem wysokich kosztów eksploatacji. Zalety sondy pojemnościowej Sonda pojemnościowa zapewnia bardzo szybki pomiar poziomu (czas reakcji poniżej 300 ms) przy jego nagłych zmianach. Gdy między nie wymieszanymi cieczami występują złogi emulsji międzywarstwowej, sonda ta jest bardzo skutecznym rozwiązaniem detekcji rozdziału faz. Nastawy sondy są przechowywane w pamięci trwałej, co ułatwia jej eksploatację (nie jest konieczna jej wielokrotna kalibracja). Uruchomienie sondy nie wymaga użycia osobnego programatora, ponieważ jest ona wyposażona w lokalny wyświetlacz z kontekstowym menu użytkownika. Niewątpliwą zaletą przyrządu jest również bardzo atrakcyjna cena, zwykle około 20% niższa od ceny radaru falowodowego. Sonda pojemnościowa, poprawnie dobrana do detekcji rozdziału faz cieczy, podobnie jak nurnik nie jest w stanie mierzyć łącznego poziomu w zbiorniku. W tym celu należy użyć dodatkowego przyrządu w osobnym króćcu lub naczyniu poziomowskazowym. Radar falowodowy i sonda pojemnościowa w jednym urządzeniu Levelflex FMP55 od Endress+Hauser to pierwszy na świecie, unikatowy przetwornik poziomu w technologii SensorFusion, łączący dwie techniki pomiaru radar falowodowy i sondę pojemnościową. Dzięki temu w jednym króćcu pomiar jest nadmiarowy i całkowicie odporny na powstawanie złogu emulsji międzywarstwowej oraz na zmiany gęstości. Działa on bardzo szybko i wykonuje w tle autokalibrację przy zmieniającej się stałej dielektrycznej ɛ cieczy. Dzięki temu przyrząd gwarantuje pełne bezpieczeństwo i powtarzalność pomiaru, co ma podstawowe znaczenie dla ciągłości procesu technologicznego, a więc również dla jego wydajności.
Technika 15 Bezpieczeństwo i dokładność Levelflex FMP55 posiada atest SIL2/3 TÜV wg PN-EN 61508, który umożliwia użycie przyrządu w pętlach blokadowych ESD/SIS, w tym również redundantnych (SIL3). Levelflex FMP55 jest dostępny z dwoma wyjściami prądowymi, dwukomorową obudową przetwornika, przepustem gazoszczelnym anteny (tzw. druga linia obrony przed dyfuzją lub rozszczelnieniem), menu użytkownika w języku polskim i fabrycznym świadectwem wzorcowania, dokumentującym dokładność pomiaru ±2 mm. Diagnostyka przyrządu i zmian procesu technologicznego Automatyczna archiwizacja nastaw przetwornika, wartości mierzonych oraz historii zmian echa mikrofalowego w nieulotnej pamięci HistoROM ułatwia użytkownikowi diagnostykę predykcyjną i pozwala m.in. na uniknięcie ponownej parametryzacji po wymianie elektroniki, na szybką parametryzację wielu radarów oraz na ocenę czynników procesowych w aparacie technologicznym (spienienie, osady, kondensacja itp.). Operator i/lub technolog mają możliwość podejmowania właściwych decyzji, dzięki którym zapobiega się niepożądanym przestojom instalacji technologicznej. Rzetelność i powtarzalność pomiaru Tryb Multi-Echo Tracking oraz grupa algorytmów adaptacyjnych oznaczania, klasyfikacji i śledzenia kilkudziesięciu statycznych i dynamicznych zakłóceń w zbiorniku gwarantuje użytkownikowi radaru Levelflex FMP55 ciągły i godny zaufania pomiar poziomu z detekcją rozdziału faz cieczy. Połączone mechanizmy pomiarowe sondy pojemnościowej i radaru z detekcją echa od dolnej warstwy cieczy oraz od końca falowodu umożliwiają nadążne obliczanie stałej dielektrycznej ɛ cieczy i autokalibrację radaru, aby zapewnić użytkownikowi rzetelną wartość mierzoną. Pomiar poziomu cieczy z detekcją rozdziału faz jest ważnym elementem w Twoim procesie technologicznym. Różne rodzaje cieczy, złogi emulsji i warstwy sedymentacji, wahania gęstości i temperatury sprawiają, że proces jest dynamiczny. Jeżeli chcesz skutecznie kontrolować ten proces, zapewnić bezpieczeństwo i spokojną pracę, użyj radaru Levelflex FMP55 Endress+Hauser. Mariusz Szwagrzyk Menedżer Produktu Pomiary poziomu www.pl.endress.com/rozdzial_faz www.pl.endress.com/fmp55 Wyraźny rozdział faz cieczy w zbiorniku magazynowym Zaleganie emulsji między warstwami cieczy w zbiorniku buforowym
16 kurier 01/2014 Julien Rousset - Fotolia.com Sizing Thermowell gotowy nawet na trudne warunki procesowe Sprawdzone narzędzie Applicator do doboru i wymiarowania urządzeń pomiarowych zostało uzupełnione o nowy, praktyczny moduł: Sizing Thermowell do bezpiecznego projektowania osłon termometrycznych. Już od dłuższego czasu zaliczają się one do sprawdzonych modułów w oprogramowaniu projektowym Applicator. Mowa o Sizing Gamma i Sizing Flow. Teraz przy pomocy Sizing Thermowell nowego modułu narzędzia Applicator można zaprojektować także osłony termometryczne. Osłona jest tylko komponentem mechanicznym termometru, jednak spełnia ważne zadania: zapewnia ukierunkowane wprowadzanie końca czujnika w ramach danego procesu. Chroni czujnik, a równocześnie ogranicza przestrzeń procesową w stosunku do środowiska. Jeśli ten ważny komponent odmówi posłuszeństwa, może doprowadzić to do przerwania eksploatacji lub, co gorsza, do uwolnienia palnych, wybuchowych lub trujących substancji. Ostrożnie przy odchyleniach Zaleca się przeprowadzanie analizy obciążeń zwłaszcza w krytycznych punktach pomiarowych. W odnośnych normach można znaleźć schematy obciążeń dla określonych typów osłon ochronnych. W praktyce nie są one przydatne, ponieważ osłony różnią się pod względem wymiarów lub rzeczywistych warunków eksploatacji (medium, ciśnienie, temperatura, prędkość przepływu) od wartości standardowych, określonych w tych normach. Po zamontowaniu w procesie osłony termometryczne są wystawione na różne obciążenia statyczne i dynamiczne, które muszą być uwzględniane przy projektowaniu osłon. Dynamiczne obciążenie powodowane
Technika 17 przez drgania jest często niedoceniane. Jego przyczyną mogą być oderwane wiry. Z drugiej strony drgania instalacji, na przykład wywołane przez pompy, wzbudzają osłonę. W obydwu przypadkach często występują pęknięcia osłon, powodowane przez drgania rezonansowe już przy stosunkowo niskich wartościach przepływu. Rozwiązaniem jest Sizing Thermowell Już niewielkie zmiany w geometrii osłon (przykładowo mniejsza głębokość zanurzenia lub inna średnica zakończenia) pozwalają uniknąć tych sytuacji. Sizing Thermowell stanowi pod tym względem odpowiednie wsparcie. Po wpisaniu danych procesowych wyznaczane jest maksymalne dopuszczalne obciążenie dla wybranej osłony, na przykład dopuszczalna prędkość przepływu. Jeśli wymiary osłony zostaną zidentyfikowane jako nieodpowiednie do danego przypadku zastosowania, Sizing Thermowell zaproponuje możliwości optymalizacji, na przykład zmniejszenie głębokości zanurzenia lub większą grubość ścianki. Dzięki temu nawet użytkownicy z małym doświadczeniem szybko i bezpiecznie określą wykonanie osłony przy pomocy tego narzędzia. Andrzej Brodowicz Menedżer Produktu Pomiary ciśnienia i temperatury Pęknięcie osłony w wyniku drgań rezonansowych, generowanych przez pompę (50 Hz). Wypróbuj narzędzie do doboru i wymiarowania urządzeń pomiarowych www.pl.endress.com/applicator Interfejs Sizing Thermowell Spawana osłona o średnicy 9 mm i długości zanurzenia 270 mm, zamontowana na przewodzie wodnym. Pękła wskutek oddziaływania drgań wywołanych efektem Karmana. Interfejs programu Applicator Sizing Thermowell
18 kurier 01/2014 Liquiphant Failsafe chroni zbiorniki przed przelaniem Jedyny, wibracyjny sygnalizator poziomu cieczy z atestem SIL3 TÜV i aż 12 letnim okresem T 1 między testami sprawności obwodu ESD (SIS). Wibracyjne sygnalizatory poziomu cieczy Liquiphant są obecne na rynku od ponad 30 lat, ciesząc się doskonałą opinią wśród setek tysięcy zadowolonych użytkowników. W roku 2012 Endress+Hauser dostarczył 3,5-milionowy egzemplarz sygnalizatora Liquiphant, a dziś w sprzedaży jest już nowy model, przeznaczony do pracy w najważniejszych punktach pomiarowych instalacji technologicznej w szczególności w obwodach zabezpieczeniowych (SIS). Po pierwsze bezpieczeństwo Nowy Liquiphant FailSafe posiada, jako jedyny na rynku wibracyjny sygnalizator poziomu cieczy, atest SIL3 TÜV (aplikacje sygnalizacji poziomu MAX i MIN) oraz zapewnia unikatową, wewnętrzną redundancję obwodów przetwarzania sygnału częstotliwościowego z sensora kamertonowego. Umożliwia to projektowanie obwodów blokadowych Emergency-Shut-Down (ESD) z nienaruszalnością bezpieczeństwa SIL3 (PFD AVG < 0,001) bez konieczności tworzenia nadmiarowej architektury sprzętowej i to zarówno niehomogenicznej, jak i homogenicznej. 12-letni okres między testami sprawności obwodu ESD Liquiphant FailSafe wyznacza nowe standardy w zakresie bezpieczeństwa w branży rafineryjno-gazowej, chemicznej i energetyki zawodowej. Sygnalizator ten jest przeznaczony do ochrony zbiorników przed przelaniem i pomp przed suchobiegiem. Jako jedyne na rynku urządzenie typu safety-related, Liquiphant FailSafe gwarantuje 12-letni okres między obowiązkowymi testami sprawności obwodu zabezpieczeniowego ESD (SIS), który zgodnie z normą PN-EN 61511 powinien pracować równolegle do zasadniczej pętli sterowania i regulacji. Natomiast zalecany test okresowy jest realizowany przez wciśnięcie przycisku w module przełączającym Nivotester FTL825 bez konieczności zatrzymywania procesu technologicznego i demontażu sygnalizatora. Dzięki temu użytkownik oszczędza pieniądze i unika wielu kłopotów związanych z odstawianiem instalacji produkcyjnej. Test obwodu SIS odbywa się zarówno po stronie elektrycznej czujnika wibracyjnego, jak również po stronie logicznej (Safety-PLC lub przekaźnik bezpieczeństwa). Komfortowa i spokojna praca Nowy Liquiphant FailSafe wykonuje diagnostykę predykcyjną, informując z wyprzedzeniem o postępującej korozji lub wycieraniu czujnika wibracyjnego oraz o obecności osadów na sensorze. Częstotliwość pracy 1 khz zapewnia unikatowo wysoką odporność przyrządu na drgania instalacji technologicznej. Przyrząd nie wymaga kalibracji, jest odporny na zmiany gęstości cieczy i posiada regulowaną czułość. Dławienie gazoszczelne wiązki elektrycznej między czujnikiem kamertonowym i elektroniką sygnalizatora Liquiphant FailSafe tworzy drugą linię obrony przed potencjalną, toksyczną dyfuzją substancji z procesu technologicznego. Wszystkie te cechy sprawiają, że punkt pomiarowy jest bezpieczny i bezobsługowy. Użytkownik zyskuje komfort i spokój w pracy bez uciążliwych i kosztownych postojów. Liquiphant Failsafe Podstawowe cechy Liquiphant FailSafe Zastosowanie tylko jednego urządzenia Liquiphant FailSafe w obwodach zabezpieczeniowych atestowanych na poziomie nienaruszalności bezpieczeństwa SIL3 według normy PN 61508/ PN 61511 (2010) Bezpieczna i przewidywalna praca sygnalizatora Liquiphant FailSafe dzięki ciągłej diagnostyce obwodów
Technika 19 wewnętrznych i podstawowych funkcji życiowych przyrządu (SFF > 99%) Interwał między obowiązkowymi testami obwodu zabezpieczeniowego wydłużony do 12 lat bez względu na aplikację pomiarową (czujnik zakryty ochrona pompy przed suchobiegiem lub czujnik odkryty ochrona zbiornika przed przelaniem) Brak konieczności kalibracji i demontażu w celu przeprowadzenia okresowego testu sprawności wymaganego dla urządzeń safety-related SIL2/SIL3 zgodnie z normą PN 61511 Wyjście sygnałowe w standardzie 4...20 ma zgodnie z najnowszymi zaleceniami NAMUR NE06/NE43 łatwe podłączenie do modułu Nivotester FTL825 (przekaźnik bezpieczeństwa) lub bezpośrednio do wejścia sterownika bezpieczeństwa (Safety-PLC) Dodatkowy, dynamiczny LIVE-Signal z czujnika wibracyjnego, który umożliwia natychmiastowe wykrycie jego usterki Podstawowe dane techniczne Liquiphant FailSafe Temperatura procesowa: -60...280 C Ciśnienie procesowe: -1...100 bar Maksymalna lepkość cieczy: 10 000 mpa*s Minimalna gęstość cieczy: 0,4 g/cm3 Materiał zwilżany sygnalizatora : 316L, 318L, Alloy C22, Emalia, PFA, ECTFE Dopuszczenia: ATEX, IEC Ex, FM, CSA, CRN, NEPSI, TIIS, SIL, WHG, dopuszczenie do gazów płynnych VdTÜV100 Mariusz Szwagrzyk Menedżer Produktu Pomiary poziomu www.pl.endress.com/ochrona-zbiornikow
20 kurier 01/2014 7 nowych przetworników poziomu Micropilot Evolution Series Rodzina innowacyjnych, radarowych przetworników poziomu zapewnia wysoki poziom bezpieczeństwa i wyjątkowo dokładne pomiary. Endress+Hauser jest światowym liderem wśród producentów przetworników poziomu dla inżynierii przemysłowej. W ciągu ostatnich 20 lat przetworniki poziomu Micropilot doczekały się ponad trzystu tysięcy zadowolonych użytkowników na całym świecie. Dalsze badania i rozwój bezkontaktowych, radarowych przetworników poziomu zaowocowały stworzeniem jeszcze wyższego poziomu technicznego i jakościowego w tym segmencie. Nowe radary Micropilot Evolution Series uwzględniają indywidualne oczekiwania i wymagania użytkowników, zawsze powiązane z branżą przemysłu, którą reprezentują. Unikatowo wysoki poziom bezpieczeństwa Micropilot ES są pierwszymi na rynku radarami, które są zgodne z normami PN 61508/61511:2010. Posiadają atest SIL2 TÜV do pracy w odpowiedzialnych obwodach zabezpieczeniowych SIS/ESD oraz aprobatę do pracy w blokadach SIL3 o architekturze nadmiarowej i homogenicznej, które gwarantują bezpieczeństwo ludzi, środowiska naturalnego i instalacji przemysłowej na najwyższym poziomie. Interwał między obowiązkowymi próbami sprawności urządzeń wydłużono aż do 3 lat dzięki wprowadzeniu tzw. okresowego testu częściowego. Każdy taki test trwa zaledwie 30 minut i jest inicjowany zdalnie z nastawni. Odbywa się on bez demontażu radaru ze zbiornika, bez przerywania procesu technologicznego i bez zalewania zbiornika od 0 do 100% objętości. Użytkownik Micropilot ES oszczędza swój czas i pieniądze, jednocześnie zyskując bezkonkurencyjną, wysoką niezawodność i jakość pomiarów. fabryczne nowych radarów Micropilot ES z niepewnością nie większą niż ±0,1 mm zapewnia dokładność pomiaru poziomu ±2 mm z pisemnym świadectwem sprawdzenia przyrządu w 5 punktach zakresu pomiarowego. Poręczne w codziennym użytkowaniu Użytkownicy mają dostęp do funkcji radarów Micropilot ES zgodnie z nadanymi uprawnieniami. Trzy tryby operator, inżynier i ekspert pozwalają na uniknięcie błędów podczas uruchomienia i późniejszej obsługi pomiaru. Jedno lub dwa wyjścia prądowe, do których oprócz poziomu użytkownik przyporządkowuje m.in. odległość do powierzchni mierzonej, wartość amplitudy echa roboczego, informację o napięciu zasilania przyrządu itp. gwarantują dostęp do informacji o procesie technologicznym, która była dotąd nieosiągalna. Wyjście dyskretne statusu umożliwia równoległe sygnalizowanie zdarzeń, ostrzeżeń i alarmów. Inteligentne, dokładne i powtarzalne Radary Micropilot ES jako jedyne na rynku rozpoznają np. zabrudzenie lub zawilgocenie anteny, spienienie powierzchni cieczy, postępującą korozję lub przerwanie izolacji przewodu sygnałowego itd. Dzięki temu służby UR otrzymują dodatkowe informacje, które umożliwiają podjęcie natychmiastowych działań. Algorytmy analizy widma mikrofalowego Multi-Echo- Tracking pozwalają na śledzenie nawet do 50 statycznych i dynamicznych zakłóceń równolegle do obserwacji echa użytecznego, w tym również poniżej krzywej rysującej mapę zbiornika. Urządzenia dostarczają informacje o poziomie m.in. w obrębie ramion mieszadeł, wystających króćców zalewowych lub nagrzewnic parowych, dotąd nieosiągalną dla zwykłych radarów bezkontaktowych. Wzorcowanie