PGNiG SA Oddział CLPB inspiratorem jakości badań i pomiarów w branży gazowniczej. Jolanta Brzęczkowska

Transkrypt

1 PGNiG SA Oddział CLPB inspiratorem jakości badań i pomiarów w branży gazowniczej Jolanta Brzęczkowska

2 Misja laboratorium Centralne Laboratorium Pomiarowo-Badawcze pełni w sposób profesjonalny, niezależny, bezstronny i rzetelny nadzór metrologiczny nad urządzeniami pomiarowymi systemu gazowniczego służącymi do pomiarów rozliczeniowych. Głównym zadaniem CLPB jest wykonywanie wszystkich typów pomiarów niezbędnych do prowadzenia prawidłowych rozliczeń ilości i jakości paliwa gazowego. Laboratorium utrzymuje kompletny zestaw wzorców najwyższej klasy dla zapewnienia dokładności rozliczeń wymaganych w obrocie gazem ziemnym i zapewnia ich odniesienie do wzorców krajowych lub międzynarodowych. 2

3 Historia laboratorium 1994 utworzenie laboratorium 1995 uzyskanie uprawnień punktu legalizacyjnego gazomierzy (obecnie także przeliczników) 1999 akredytacja laboratorium wzorcującego Nr AP akredytacja laboratorium badawczego Nr AB wydzielenie laboratorium ze struktur Centrali PGNiG SA i stworzenie samodzielnego Oddziału Centralne Laboratorium Pomiarowo-Badawcze PGNiG SA 2009 notyfikacja na dyrektywę 2004/22/WE dot. przyrządów pomiarowych 3

4 Działalność laboratorium Zakres działalności: pomiary objętości i jakości gazu ziemnego wzorcowanie i badania przyrządów pomiarowych pomiary w terenie na stacjach gazu ziemnego badania potrzebne do oceny zgodności przyrządów pomiarowych badania nowych rozwiązań, ekspertyzy Szczegółowy zakres działalności CLPB znajduje się na stronie internetowej:

5 Inicjatywy laboratorium Większość wykonywanych przez CLPB badań i pomiarów jest specyficzna dla branży gazowniczej. W celu podniesienia jakości pomiarów gazu ziemnego Laboratorium zainicjowało wiele działań, między innymi: od kilku lat CLPB jest organizatorem badań porównawczych składu gazu, CLPB aktywnie uczestniczy w tworzeniu dokumentów normalizacyjnych i standardów pomiarowych dla gazownictwa, z sukcesem zaimplementowano rozwiązania typowe dla pomiarów laboratoryjnych do pomiarów w terenie, co pozwoliło na znaczne zwiększenie ich dokładności, CLPB jako jedyna jednostka w branży zajmuje się szacowaniem emisji CO 2 z obiektów sieci gazowej.

6 ciśnienie przepływ analizy chemiczne Laboratorium O/CLPB przeliczniki geometria temperatura

7 Zakres działalności: Pracownia Pomiarów Objętości wzorcowanie gazomierzy, przepływomierzy oraz rotametrów, legalizacja gazomierzy (we współpracy z GUM) badania wpływu różnych konfiguracji odcinków pomiarowych na dokładność wskazań gazomierzy, badania właściwości metrologicznych gazomierzy na zgodność z parametrami podanymi przez producentów. Możliwości pomiarowe: parametr Stanowiska wzorcowe: NSG-D20 i NSG-D160 NSG-R 01 NSG-T 01 zakres pomiarowy 0, ,0 m 3 /h 1,3 281,0 m 3 /h 0, m 3 /h Stanowiska wzorcowe PPO pokrywają cały zakres pomiarowy stosowanych w Polsce gazomierzy.

8 Wykonuje: Pracownia Badania Przeliczników wzorcowania w zakresie wielkości elektrycznych, wszystkie badania potrzebne do badania typu przeliczników i rejestratorów impulsów, poprawność obliczeń współczynnika korekcji, objętości i strumienia objętości, sprawdzenie interfejsów do przesyłania danych, poprawność wykrywania i sygnalizowania warunków awaryjnych, badania klimatyczne - odporność i wytrzymałość na zimno, suche gorąco, wilgotne gorąco cykliczne. Możliwości pomiarowe: parameter zakres pomiarowy PBP posiada notyfikację w zakresie oceny zgodności przeliczników do gazomierzy. Rezystancja: rezystory stałe i regulowane Prąd: amperomierze i kalibratory prądu Napięcie: woltomierze i kalibratory napięcia 1 mω do 2 GΩ 1 μa do 10 A 1 mv do 1000 V

9 Pracownia Pomiarów Ciśnienia wykonuje wzorcowania: przetworników ciśnienia, ciśnieniomierzy elektronicznych, zewnętrznych czujników ciśnienia do ciśnieniomierzy. Ze względu na posiadane wyposażenie CLPB może być laboratorium referencyjnym dla innych laboratoriów przy porównaniach międzylaboratoryjnych. Możliwości pomiarowe: parameter Ciśnienie względne: Ciśnienie absolutne Różnica ciśnienia: przy ciśnieniu statycznym zakres pomiarowy (-0,95 500) bar (0,04 500) bar (0 4,9) bar p stat =(10 100) bar

10 wykonuje wzorcowania: Sekcja Pomiarów Temperatury czujników termometrów rezystancyjnych, przetworników temperatury współpracujących z czujnikami rezystancyjnymi, kalibratorów temperatury, mierników termometrów, oraz badania klimatyczne mierników i przetworników temperatury Możliwości pomiarowe: ±0,01 C parameter zakres pomiarowy czujniki i mierniki temperatury ( ) ºC przetworniki temperatury ( ) ºC mierniki termometrów ( ) ºC kalibratory temperatury ( ) ºC

11 wykonuje pomiary następujących wielkości: długość, średnica, kąt, Pracownia Pomiarów Geometrycznych równoległość i prostopadłość, chropowatość powierzchni, promień zaokrąglenia krawędzi. Możliwości pomiarowe: Parameter średnica wewnętrzna promień zaokrąglenia krawędzi średnica zewnętrzna, grubość zakres pomiarowy max mm max. 0.5 mm max mm kąt max. 360 chropowatość powierzchni Ra max. 0.5 mm

12 Pracownia Pomiarów Fizykochemicznych wykonuje: analizay jakościowe i ilościowe gazów ziemnych: wysokometanowych i zaazotowanych, wyznaczanie parametrów fizykochemicznych gazów ziemnych, wzorcowanie chromatografów procesowych, wzorcowanie chromatografów laboratoryjnych, wzorcowanie wilgotnościomierzy, wzorcowanie gęstościomierzy.

13 Porównania międylaboratoryjne organizowane przez Pracownię Pomiarów Fizykochemicznych Badane parametry: temperatura punktu rosy wody w gazie ziemnym - porównania dwustronne wykonywane 4 razy, skład gazu ziemnego i wyznaczanie parametrów fizykochemicznych gazu zgodnie z PN-EN ISO 6976 badania wykonywane od 2007 corocznie, minimum 7 cykli różne warianty badanych próbek gazu - gaz E (wysokometanowy), gaz L (zaazotowany), różne składy gazu w różnych latach. Ilość uczestników: ok. 20 laboratoriów. O porównaniach informowano PCA.

14 Badania porównawcze 2011 Nazwa programu: Międzylaboratoryjne badania porównawcze próbek gazu ziemnego grupy E edycja 2011 Uczestnicy: W badaniach uczestniczyło łącznie 18 stanowisk, w tym: 2 laboratoria badawcze PGNiG SA, w tym jedno akredytowane (z dwoma niezależnymi stanowiskami analitycznymi), 1 laboratorium badawcze spółek gazowniczych (z dwoma niezależnymi stanowiskami analitycznymi), 2 akredytowane laboratoria badawcze z branży gazowniczej (z dwoma niezależnymi stanowiskami analitycznymi), 10 procesowych chromatografów gazowych. Czas trwania: czerwiec-grudzień 2011

15 Kryteria oceny uzyskanych wyników Zastosowano dwa rodzaje kryterium do oceny wyników laboratoriów biorących udział w badaniach porównawczych: - kryterium z wg normy PN-EN ISO/IEC 17043:2011, z = x lab s - drugi sposób oceny polegał na zastosowaniu arbitralnie przyjętych wartości wynikających z obowiązujących w przemyśle gazowniczym norm, standardów oraz procedur. X odn

16 Korzyści dla uczestników Standardowe korzyści: bezsporne Wiedza techniczna i doświadczenie uzyskane w ramach przeprowadzanych badań pozwoliły na zweryfikowanie kryteriów oceny stanowisk analitycznych podanych w normach serii ISO i potwierdziły wybór najbardziej trafnego. To wymaganie zostało umieszczone w standardach branżowych dotyczących chromatografów procesowych oraz stanowisk laboratoryjnych.

17 Badania porównawcze w innych Pracowniach Laboratorium bierze udział w porównaniach międzylaboratoryjnch we wszystkich akredytowanych dziedzinach, zgodnie z wymaganiami DA-05: porównania dwustronne (najczęściej z GUM), dostępne programy porównań międzylaboratoryjnych organizowane przez instytucje krajowe i zagraniczne, jako laboratorium referencyjne w porównaniach dwustronnych.

18 Zapraszamy do zwiedzenia naszej siedziby