ZMIANY PROPONOWANE PRZEZ APMAR DO PROJEKTU USTAWY O PRACY NA STATKACH MORSKICH z dn. 28.10.2014 Związek Agentów i Przedstawicieli Żeglugowych (APMAR) z uznaniem przyjmuje postęp prac nad ustawą o pracy na statkach morskich. Wprawdzie ustawa ta, będąc implementacją Konwencji MLC 2006 do polskich przepisów, reguluje przede wszystkim kwestie pracy na statkach o polskiej przynależności, jednakże swoje miejsce znajdują w niej także najistotniejsze zagadnienia dotyczące pośrednictwa pracy na statki o obcej przynależności. Rada APMAR, znajdując istotne różnice w podejściu prawa do praw i obowiązków podmiotów ustawy w kontekście przynależności państwowej statków, widzi potrzebę doprecyzowania niektórych zapisów ustawy dla uniknięcia niejednoznaczności interpretacyjnej tychże zapisów. Poniżej sugerowane korekty zapisów: Art. 1. 1. Ustawa reguluje: 2) pośrednictwo pracy dla osób poszukujących pracy na statkach morskich o polskiej i obcej przynależności; 3) wymagania dotyczące dokumentów związanych z pracą na statkach morskich o polskiej przynależności; 4) warunki pracy i życia marynarzy na statkach morskich o polskiej przynależności; Uzasadnienie: Prawodawstwo państwa polskiego z pewnością nie uzurpuje sobie prawa do narzucania swoich regulacji prawnych innym państwom (tudzież osobom prawnym innych państw), w zakresie którym te państwa mają swobodę wyboru własnych regulacji (oczywiście z zastrzeżeniem uwzględnienia obowiązujących te państwa konwencji międzynarodowych). Dotyczy to m. in. stosunków pracy na statkach morskich, warunków takiej pracy, dokumentów związanych z wykonywaniem takiej pracy, itp. Dlatego też widzimy potrzebę dookreślenia podmiotowego zakresu regulacji, w punktach 2) - 4) Art. 1 ust. 2 - w taki sam sposób jaki to zrobił sam ustawodawca w punkcie 1) ust. 1 tegoż Artykułu. Art. 3. Ilekroć w ustawie jest mowa o: 2) armatorze należy przez to rozumieć armatora w rozumieniu ustawy z dnia 18 września 2001 r. Kodeks morski (Dz. U. z 2013 r. poz. 758 i 1014 ) oraz właściciela statku o polskiej przynależności albo organizację lub osobę, taką jak zarządzający statkiem, agent lub czarterujący statek bez załogi, która przejęła od właściciela statku odpowiedzialność za jego eksploatację oraz przyjęła obowiązki armatora wynikające z ustawy i ponosi wyłączną odpowiedzialność z tego tytułu bez względu na to, czy jakikolwiek inny podmiot wypełnia niektóre obowiązki w imieniu armatora, chyba że z treści ustawy wynika, że jej zapis dotyczy armatora statku o obcej przynależności; Uzasadnienie: Konsekwentnie do poprzedniej propozycji, sugerujemy uściślenie definicji armatora w zgodzie z intencją Ustawy, która to intencja de facto została sformułowana w Art. 1 ust. 1 pkt 1) ustawy w stwierdzeniu o obowiązkach stron stosunku pracy: jeśli tymi stronami są marynarz i armator, to z powyższego wynika, że wszędzie tam, gdzie jest mowa o obowiązkach armatora rozumie się przez to określenie armatora statku morskiego o polskiej przynależności chyba, że w treści ustawy jest jednoznacznie i wyraźnie napisane inaczej.
Art. 18. 1. Agencja zatrudnienia świadczy usługi pośrednictwa pracy dla osób poszukujących pracy na statkach zarówno o polskiej jak i obcej przynależności po uzyskaniu od dyrektora urzędu morskiego, właściwego dla jej siedziby, dokumentu uprawniającego do kierowania marynarzy do pracy na statkach morskich. Uzasadnienie: Zapis ten jest konieczny dla uściślenia definicji pośrednictwa pracy; w tym przypadku dokument uprawniający do prowadzenia przedmiotowych usług jest wymagany w przypadku pośrednictwa na statki polskie jak i obce. Art. 19. 5. W przypadku braku odpowiednich kandydatów na statku, agencja zatrudnienia informuje o tym armatora, który może wycofać ofertę. Uzasadnienie: Oferta pracy pochodzi od armatora i jest przez niego składana w agencji zatrudnienia. W kontekście art. 19, jej wycofanie przez agencję może być tylko konsekwencją decyzji zleceniodawcy. Proponowana zmiana służy dostosowaniu zapisów ustawy do rzeczywistego obrazu relacji pomiędzy agencją zatrudnienia i armatorem. Art. 20. 1. Oferta pracy na statku stanowi zestaw informacji otrzymanych od armatora, które agencja zatrudnienia zobowiązana jest przedstawić marynarzowi spełniającemu określone w tej ofercie wymagania. Obejmuje ona w szczególności : 1) nazwę i adres armatora 2) imię i nazwisko osoby upoważnionej do kontaktów 3) numer telefonu oraz adres poczty elektronicznej osoby, o której mowa pkt. 2 4) nazwę statku i liczbę dostępnych miejsc pracy na danym stanowisku 5) nazwę stanowiska oraz wysokość i warunki wynagradzania 6) dodatkowe wymagania od kandydata 7) termin rozpoczęcia pracy oraz okres na jaki zostanie zawarta marynarska umowa o pracę 8) warunki ubezpieczenia społecznego oraz ubezpieczenia od następstw nieszczęśliwych wypadków, choroby i śmierci Uzasadnienie: Art. 20. ust. 1. Oferta pracy na statku ze względu na swoją specyfikę i brak jej zdefiniowania w ustawie o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy wymaga proponowanego sprecyzowania. Art. 20. ust. 1 pkt 4. Obecne zapisy ( liczba miejsc pracy na statku oraz stanowiska na statku) stanowią zbyt rozległe pole interpretacyjne. Ponadto informacje te są przedmiotem dynamicznych zmian, na które agencja zatrudnienia nie ma wpływu. Proponowany zapis zapewnia zgodność z duchem i literą ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy i wymogami Konwencji MLC 2006. Art. 20. ust. 1 pkt 5. Stanowisko marynarza jest wystraczającym na poziomie procesu rekrutacyjnego opisem zakresu obowiązków. Szczegółowy zakres obowiązków stanowi element obowiązującego na statku regulaminu pracy, właściwego dla specyfiki statku,
podlegającego regulacjom Konwencji MLC 2006. Regulamin pracy czy tez szczegółowy zakres obowiązków wynikają ze stosunku pracy pomiędzy armatorem a marynarzem, a na podstawie art. 84 ustawy o promocji Podejmowanie pracy za granicą u pracodawców zagranicznych odbywa się w trybie i na zasadach obowiązujących w państwie zatrudnienia oraz określonych w umowach międzynarodowych Art. 20. ust. 1 pkt 6. Określenie oczekiwania wobec kandydatów do pracy jest określeniem zbyt ogólnym zamienionym w proponowanych przez nas rozwiązaniach na dodatkowe wymagania od kandydata. Pozwala ono zawrzeć w ofercie pracy na statku informacje dotyczące oczekiwań związanych z dodatkowymi kwalifikacjami.. Art. 20. 2 W przypadku składania oferty pracy do powiatowego urzędu pracy armator zarejestrowany w Polsce dodatkowo podaje Uzasadnienie: Proponowana zmiana zapisu ogranicza jego zakres stosowania do armatora zarejestrowanego w Polsce, a tym samym nie ogranicza możliwości składania ofert pracy przez armatorów zagranicznych bezpośrednio w powiatowych urzędach pracy. Art. 20. 3. Armator składając ofertę pracy na statku jest zobowiązany dołączyć do niej następujące dokumenty 1) kopię ważnej Deklaracji Zgodności i ważnego Morskiego Certyfikatu Pracy albo Tymczasowego Morskiego Certyfikatu Pracy, o których mowa odpowiednio w art. 90, 89, 88 ustawy lub pisemne oświadczenie zawierające zobowiązanie armatora o przestrzeganiu zapisów Konwencji MLC 2006. 2) projekt marynarskiej umowy o pracę Uzasadnienie: Dotychczasowe brzmienie ustawy wyklucza możliwość zatrudnienia na statkach podnoszących banderę państw, które nie ratyfikowały Konwencji MLC 2006 ( nie wydają wymaganych nią certyfikatów). W proponowanym zapisie łączącym dotychczasowe pkt. 1 i 3, oświadczenie armatora traktowane jest jako równorzędne wobec dwóch wymaganych w pkt. 1 konwencyjnych dokumentów. Art. 20. 5. W przypadku pośrednictwa pracy dla osób poszukujących pracy na statku o obcej przynależności oferta pracy oraz dokumenty, o których mowa w ust. 3, są przedkładane w języku polskim lub angielskim. Uzasadnienie: Oczywista zmiana i na lub wynika z realiów międzynarodowego morskiego rynku pracy i powszechnego używania na nim języka angielskiego. Art. 22. 1 1 ) z osobą zainteresowaną podjęciem pracy na statku pisemną, zgodną z art. 85 ust. 2 pkt 1-6, 8 i 9 ustawy o promocji zatrudnienia Uzasadnienie: Punkt 8 jest w praktyce niemożliwy do spełnienia, ze względu na eksterytorialność statku, oraz fakt wykonywania żeglugi międzynarodowej, mimo podnoszenia bandery danego kraju, warunki dopuszczenia cudzoziemców do pracy są inne niż
dla pracowników lądowych, kontrakt jest natomiast podpisywany z pracodawcą z kraju trzeciego. Próba ustalenia faktycznego miejsca wykonywania pracy rodzi wiele sprzecznych interpretacji 2 ) z armatorem, do którego zamierza kierować osoby do pracy, pisemną umowę, w której armator w szczególności potwierdza przestrzeganie zasad określonych w Konwencji MLC 2006 a także zakres odpowiedzialności cywilnej stron w przypadku niewykonania lub nienależytego wykonania umowy zawartej między pracownikiem a pracodawcą, w tym stronę pokrywającą koszty dojazdu i powrotu osoby skierowanej do pracy w razie niewywiązania się pracodawcy zagranicznego z warunków umowy, oraz tryb dochodzenia związanych z tym roszczeń. Uzasadnienie : Art. 85 ust. 3 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy zawiera dwa elementy niemożliwe do spełnienia w przypadku pośrednictwa do pracy na morzu. Nierealne jest jednorazowe określenie w długookresowej umowie (są to umowy o świadczenie usług przez długie lata) liczby dostępnych miejsc pracy, która to liczba zmienia się praktycznie z każdym dniem współpracy, oraz podanie jednorodnej długości trwania marynarskiego kontraktu, dlatego też proponujemy zdefiniowanie wymogów wobec umowy łączącej agencję zatrudnienia z armatorem w oparciu o wymaga konwencyjne i punkt 4 ust. 3 art. 85 ustawy o promocji. Stworzenie na poziomie ustawy o pracy na statkach morskich wymogów dotyczących umowy pomiędzy agencją zatrudnienia a armatorem pozwoliłoby na stworzenie jej ram prawnych odpowiadających rzeczywistej sytuacji. Art. 22. 4., Art. 22.5 - Wykreślone Uzasadnienie: Obydwa ustępy przenoszą na agencję zatrudnienia zobowiązania armatora i pozostają w oczywistej sprzeczności z A.1.4.5 Konwencji MLC 2006 i Art. 85 ust.2 pkt. 7 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Jest to w naszej ocenie niefortunne przeniesienie do projektu ustawy zapisów ustawy o promocji z jednoczesnym odwróceniem ich znaczenia. Na podkreślenie zasługuje fakt, że zapisów tych nie było w projekcie z dnia 14.10.2014. Art. 23. Agencja zatrudnienia obowiązana jest posiadać ubezpieczenie lub inne zabezpieczenie finansowe od odpowiedzialności za szkody poniesione przez marynarzy, z którymi podpisała umowę wymienioną w art. 22 ust.1 z tytułu nieskuteczności pośrednictwa pracy lub niewypełnienia przez armatora zobowiązań wynikających z umowy o pracę. Odpowiedzialność agencji zatrudnienia za szkody z tytułów wymienionych powyżej ograniczona jest w każdym przypadku do wysokości, o której mowa w art. 33 ust. 1. Uzasadnienie: Istotą zapisów Art. 23 jest zabezpieczenie finansowe marynarzy na wypadek nieskuteczności pośrednictwa lub niewypełnienia przez armatora zobowiązań wynikających z umowy o pracę i sugerowana przez nas korekta zapisu tej istoty nie zmienia, uściślając jednocześnie przedmiot ubezpieczenia jako ryzyko niekorzystnego dla marynarza zdarzenia, co wydaje się być dla potencjalnego ubezpieczyciela bardziej zrozumiałe. Wykreślenie ust. 2 jest zabiegiem technicznym, wynikającym z logiki włączenia jego istotnej treści do zapisu ust. 1. Art. 74. 1. Na statku o polskiej przynależności z załogą liczącą co najmniej 15 osób wprowadza się regulamin pracy i przebywania na statku.
Uzasadnienie: Kolejny raz nasza propozycja wychodzi naprzeciw postulatowi nie narzucania polskich regulacji prawnych innym państwom (tudzież osobom prawnym innych państw), w zakresie którym te państwa mają swobodę wyboru własnych regulacji (oczywiście z zastrzeżeniem uwzględnienia obowiązujących te państwa konwencji międzynarodowych), tym bardziej, że oryginalny zapis zdawał się mieć wszelkie znamiona niewykonalności. Art. 112. 1. Kto, prowadząc pośrednictwo pracy nie odstępuje od realizacji oferty pracy składanej przez armatora, w przypadku 1) nieprzedłożenia jej w języku polskim lub angielskim 2) braku kopii ważnej Deklaracji Zgodności i ważnego Morskiego Certyfikatu Pracy albo Tymczasowego Morskiego Certyfikatu Pracy, o których mowa odpowiednio w art. 90, 89, 88 ustawy lub pisemnego oświadczenia zawierającego zobowiązanie armatora o przestrzeganiu zapisów Konwencji MLC 2006 podlega karze grzywny. Uzasadnienie: W następstwie ewentualnej korekty wymogów określonych w Art. 20. ust. 3 i ust. 5, należy konsekwentnie skorygować zapis Art. 112. ust. 1. Art. 120. W ustawie z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (.) w art. 68 ust. 9 dodaje się oraz marynarzy posiadających obywatelstwo polskie, zatrudnionych na statkach morskich o obcej przynależności Uzasadnienie: Przy założeniu, że zamiarem autorów projektu było umożliwienie marynarzom powrotu po okresie pobytu na statku do dobrowolnego ubezpieczenia w NFZ bez dodatkowej opłaty określonej art. 68 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej, zaliczenie tej grupy zawodowej do osób uprawnionych do świadczeń w art. 3 tej ustawy rodzi poważne pole do nadużyć. Już w chwili obecnej kluby P&I podejmują działania zmierzające do pokrycia kosztów leczenia polskich marynarzy na terenie UE z tytułu posiadanego przez nich ubezpieczenia w NFZ. Obecny zapis w projekcie ustawy o pracy na statkach morskich stworzy sytuację, gdzie prawo do leczenia polskiego marynarza za granicą ze środków NFZ rozszerzone zostanie praktycznie na cały świat. Zasadne wydaje się więc umieszczenie zapisu o szczególnym traktowaniu marynarzy w art. 68 mówiącym o opłatach dodatkowych, zamiast w artykule o podleganiu ubezpieczeniu. Indeks proponowanych poprawek: Art. 1. Ust. 1., pkty 2), 3) i 4) Art. 3. Ust. 2. Art. 18. Ust. 1. Art. 19. Ust. 5. Art. 20. Ust. 1. Art. 20. Ust. 2. Art. 20. Ust. 3. Art. 20. Ust. 5. Art. 22. Ust. 1., pkty 1), 2) Art. 22. Ust. 4.
Art. 22. Ust. 5. Art. 23. Ust. 1. Art. 23. Ust. 2. Art. 74. Ust. 1. Art. 112. Ust. 1. Art. 120.