Organizacja ochrony konkurencji i konsumentów. Ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów z dnia 16 lutego 2007 r. (Dz.U. Nr 50, poz. 331) Ustawa określa: 1) warunki rozwoju i ochrony konkurencji oraz zasady podejmowanej w interesie publicznym ochrony interesów przedsiębiorców i konsumentów 2) zasady i tryb przeciwdziałania praktykom ograniczającym konkurencję, praktykom naruszającym zbiorowe interesy konsumentów, antykonkurencyjnym koncentracjom przedsiębiorców i ich związków, 3) organy właściwe w sprawach ochrony konkurencji i konsumentów.
Organizacja ochrony konkurencji i konsumentów.. Prezes UOKiK Prezes UOKiK został określony jako centralny organ administracji rządowej, nad którym nadzór sprawuje Prezes Rady Ministrów. Prezesa UOKiK powołuje i odwołuje Prezes Rady Ministrów. Prezes wykonuje swoje zadania przy pomocy Urzędu OKiK. Prezes Urzędu wydaje Dziennik Urzędowy Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Dziennik dostępny jest na stronie internetowej www.uokik.gov.pl Przy Prezesie Urzędu działa Krajowa Rada Rzeczników Konsumentów, zwana dalej Radą.
Organizacja ochrony konkurencji i konsumentów. Powiatowy (miejski) rzecznik praw konsumentów. Zadania w dziedzinie ochrony interesów konsumentów w zakresie określonym ustawą oraz odrębnymi przepisami wykonują również: samorząd terytorialny, a także organizacje konsumenckie i inne instytucje, do których statutowych lub ustawowych zadań należy ochrona interesów konsumentów. Zadania samorządu powiatowego w zakresie ochrony praw konsumentów wykonuje powiatowy (miejski) rzecznik konsumentów
Organizacja ochrony konkurencji i konsumentów.. Powiatowy (miejski) rzecznik praw konsumentów. Z rzecznikiem konsumentów stosunek pracy nawiązuje starosta lub w miastach na prawach powiatu prezydent miasta. Rzecznik konsumentów jest bezpośrednio podporządkowany staroście (prezydentowi miasta). Rzecznika konsumentów wyodrębnia się organizacyjnie w strukturze starostwa powiatowego (urzędu miasta), a w powiatach powyżej 100 tys. mieszkańców i w miastach na prawach powiatu rzecznik konsumentów może wykonywać swoje zadania przy pomocy wyodrębnionego biura.
Organizacja ochrony konkurencji i konsumentów.. Powiatowy (miejski) rzecznik praw konsumentów. Do zadań rzecznika konsumentów w szczególności należy: 1) zapewnienie bezpłatnego poradnictwa konsumenckiego i informacji prawnej w zakresie ochrony interesów konsumentów; 2) składanie wniosków w sprawie stanowienia i zmiany przepisów prawa miejscowego w zakresie ochrony interesów konsumentów; 3) występowanie do przedsiębiorców w sprawach ochrony praw i interesów konsumentów; 4) współdziałanie z właściwymi miejscowo delegaturami Urzędu, organami Inspekcji Handlowej oraz organizacjami konsumenckimi; 5) wykonywanie innych zadań określonych w ustawie lub w przepisach odrębnych.
Organizacja ochrony konkurencji i konsumentów. Powiatowy (miejski) rzecznik praw konsumentów. Rzecznik konsumentów może w szczególności wytaczać powództwa na rzecz konsumentów oraz wstępować, za ich zgodą, do toczącego się postępowania w sprawach o ochronę interesów konsumentów. Przedsiębiorca, do którego zwrócił się rzecznik konsumentów jest obowiązany udzielić rzecznikowi wyjaśnień i informacji będących przedmiotem wystąpienia oraz ustosunkować się do uwag i opinii rzecznika.
Organizacja ochrony konkurencji i konsumentów. Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów Wydział Sądu Okręgowego w Warszawie. Rozpatruje odwołania od decyzji, zażalenia na postanowienia Prezesa UOKiK. Odwołanie od decyzji Prezesa Urzędu wnosi się za jego pośrednictwem do sądu ochrony konkurencji i konsumentów w terminie dwutygodniowym od dnia doręczenia decyzji. Zażalenie na postanowienie Prezesa Urzędu wnosi się do sądu ochrony konkurencji i konsumentów w terminie tygodnia od dnia doręczenia tego postanowienia.
PRAKTYKI OGRANICZAJĄCE KONKURENCJĘ Praktyki ograniczające konkurencję Wśród praktyk ograniczających konkurencję wyróżniamy: zakazane porozumienia nadużycie pozycji dominującej.
PRAKTYKI OGRANICZAJĄCE KONKURENCJĘ ZAKAZANE POROZUMIENIA Zakazane są porozumienia, których celem lub skutkiem jest wyeliminowanie, ograniczenie lub naruszenie w inny sposób konkurencji na rynku właściwym. Mają one charakter działań z pozycji zmowy.
PRAKTYKI OGRANICZAJĄCE KONKURENCJĘ Zakazane są porozumienia polegające w szczególności na: 1) ustalaniu, bezpośrednio lub pośrednio, cen i innych warunków zakupu lub sprzedaży towarów; 2) ograniczaniu lub kontrolowaniu produkcji lub zbytu oraz postępu technicznego lub inwestycji; 3) podziale rynków zbytu lub zakupu; 4) stosowaniu w podobnych umowach z osobami trzecimi uciążliwych lub niejednolitych warunków umów, stwarzających tym osobom zróżnicowane warunki konkurencji;
PRAKTYKI OGRANICZAJĄCE KONKURENCJĘ Zakazane są porozumienia polegające w szczególności na: 5) uzależnianiu zawarcia umowy od przyjęcia lub spełnienia przez drugą stronę innego świadczenia, niemającego rzeczowego ani zwyczajowego związku z przedmiotem umowy; 6) ograniczaniu dostępu do rynku lub eliminowaniu z rynku przedsiębiorców nieobjętych porozumieniem; 7) uzgadnianiu przez przedsiębiorców przystępujących do przetargu lub przez tych przedsiębiorców i przedsiębiorcę będącego organizatorem przetargu warunków składanych ofert, w szczególności zakresu prac lub ceny.
PRAKTYKI OGRANICZAJĄCE KONKURENCJĘ Zakaz porozumień ograniczających konkurencję ma charakter zakazu względnego, gdyż ustawodawca wprowadził dwa wyjątki od art. 6 ustawy: A) reguła rozsądku wyrażona w art. 8, B) porozumienia bagatelne porozumienia zawierane między przedsiębiorcami, którzy nie są konkurentami, jeżeli udział w rynku posiadany przez któregokolwiek z nich nie przekracza 10%, na żadnym z rynków właściwych objętych porozumieniem, a także porozumienia zawierane między konkurentami, których łączny udział w rynku nie przekracza 5%.
PRAKTYKI OGRANICZAJĄCE KONKURENCJĘ Nadużycie pozycji dominującej. Odmiennie niż przy zakazanych porozumieniach mamy do czynienia z działaniem nie z pozycji zmowy ale z pozycji siły. Wszelkie działania, których przejawem jest nadużywanie pozycji dominującej, są w całości bądź w odpowiedniej części nieważne.
PRAKTYKI OGRANICZAJĄCE KONKURENCJĘ pozycja dominująca - rozumie się przez to pozycję przedsiębiorcy, która umożliwia mu zapobieganie skutecznej konkurencji na rynku właściwym przez stworzenie mu możliwości działania w znacznym zakresie niezależnie od konkurentów, kontrahentów oraz konsumentów; domniemywa się, że przedsiębiorca ma pozycję dominującą, jeżeli jego udział w rynku właściwym przekracza 40%. rynek właściwy - rozumie się przez to rynek towarów, które ze względu na ich przeznaczenie, cenę oraz właściwości, w tym jakość, są uznawane przez ich nabywców za substytuty oraz są oferowane na obszarze, na którym, ze względu na ich rodzaj i właściwości, istnienie barier dostępu do rynku, preferencje konsumentów, znaczące różnice cen i koszty transportu, panują zbliżone warunki konkurencji
PRAKTYKI OGRANICZAJĄCE KONKURENCJĘ Nadzór nad koncentracjami przedsiębiorców. Zamiar koncentracji podlega zgłoszeniu Prezesowi Urzędu, w przypadku gdy łączny światowy obrót przedsiębiorców uczestniczących w koncentracji w roku obrotowym poprzedzającym rok zgłoszenia przekracza równowartość 1.000.000.000 euro lub łączny obrót na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przedsiębiorców uczestniczących w koncentracji w roku obrotowym poprzedzającym rok zgłoszenia przekracza równowartość 50.000.000 euro.
PRAKTYKI OGRANICZAJĄCE KONKURENCJĘ Zakaz praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów Przez praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów ustawodawca rozumie godzące w nie bezprawne działanie przedsiębiorcy, a w szczególności: stosowanie postanowień wzorców umów wpisanych do rejestru wzorców umów uznanych za niedozwolone; naruszanie obowiązków udzielania konsumentom rzetelnej, prawdziwej i pełnej informacji, nieuczciwe praktyki rynkowe lub czyny nieuczciwej konkurencji. Ze zbiorowym interesem konsumentów mamy do czynienia wówczas, gdy bezprawne działanie przedsiębiorców dotyczy, lub może dotyczyć nieograniczonej liczby konsumentów, których nie da się zindywidualizować.
POSTĘPOWANIE PRZED PREZESEM UOKIK Postępowanie przed Prezesem Urzędu jest prowadzone jako: 1) postępowanie wyjaśniające, 2) postępowanie antymonopolowe a) w sprawach praktyk ograniczających konkurencję b) w sprawach koncentracji 3) postępowanie w sprawie praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów.
POSTĘPOWANIE PRZED PREZESEM UOKIK Postępowanie wyjaśniające (art. 48) ma na celu wstępne ustalenie, czy wystąpiły przesłanki uzasadniające wszczęcie właściwego postępowania antymonopolowego bądź postępowania z zakresu praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów albo czy powstał obowiązek zgłoszenia zamiaru koncentracji. Może ono również służyć badaniu struktury określonych rynków właściwych.
POSTĘPOWANIE PRZED PREZESEM UOKIK Postępowanie wyjaśniające ma charakter fakultatywny i nie musi poprzedzać wszczęcia postępowania antymonopolowego. Postępowania wyjaśniające wszczyna się wyłącznie z urzędu w drodze postanowienia i ma ono charakter postępowań w sprawie, a nie przeciwko określonym przedsiębiorcom. Postępowanie wyjaśniające nie powinno trwać dłużej niż 30 dni, a w sprawach szczególnie skomplikowanych - nie dłużej niż 60 dni od dnia jego wszczęcia.
POSTĘPOWANIE PRZED PREZESEM UOKIK Kary pieniężne Za stosowanie praktyk ograniczających konkurencję lub naruszającą zbiorowe interesy konsumentów, dokonanie koncentracji bez zgody Prezesa, naruszenie przepisów Traktatu WE dotyczących reguł konkurencji Prezes może nałożyć na przedsiębiorcę w drodze decyzji karę pieniężną w wysokości nie większej niż 10% przychodu osiągniętego w roku rozliczeniowym poprzedzającym rok nałożenia kary. Za podawanie nieprawdziwych informacji, brak współdziałania w toku kontroli - do 50 000 000 euro. Prezes Urzędu może nałożyć na przedsiębiorców, w drodze decyzji, karę pieniężną w wysokości stanowiącej równowartość od 500 do 10 000 euro za każdy dzień zwłoki w wykonaniu decyzji Prezesa.
POSTĘPOWANIE PRZED PREZESEM UOKIK Kary pieniężne Za stosowanie praktyk ograniczających konkurencję lub naruszającą zbiorowe interesy konsumentów, dokonanie koncentracji bez zgody Prezesa, naruszenie przepisów Traktatu WE dotyczących reguł konkurencji Prezes może nałożyć na przedsiębiorcę w drodze decyzji karę pieniężną w wysokości nie większej niż 10% przychodu osiągniętego w roku rozliczeniowym poprzedzającym rok nałożenia kary. Za podawanie nieprawdziwych informacji, brak współdziałania w toku kontroli - do 50 000 000 euro. Prezes Urzędu może nałożyć na przedsiębiorców, w drodze decyzji, karę pieniężną w wysokości stanowiącej równowartość od 500 do 10 000 euro za każdy dzień zwłoki w wykonaniu decyzji Prezesa.
POSTĘPOWANIE PRZED PREZESEM UOKIK PROGRAM LENIENCY UOKiK wprowadził w życie program łagodzenia kar dla uczestników niedozwolonych porozumień ograniczających konkurencję (karteli). Program leniency dotyczy przedsiębiorców, którzy zgłoszą swój udział w zmowie, dostarczą informacje o pozostałych podmiotach biorących w niej udział oraz przedłożą dowody pozwalające przeprowadzić postępowanie administracyjne i będą współpracować z organem antymonopolowym. Na podstawie art. 109 przedsiębiorcy decydujący się na współpracę z Urzędem mogą otrzymać niższe kary pieniężne lub uniknąć sankcji.