Harmonogram postępowania administracyjnego, dotyczącego realizacji elektrowni atomowej Wykonanie wstępnej koncepcji inwestycji do wniosku o uzyskanie lokalizacji inwestycji, celem określenia obszaru lokalizacji elektrowni. Badanie stanu własności gruntów pod inwestycję przez inwestora, w tym ustalenie adresów właścicieli 1 miesiąc. Wystąpienie o zgody właścicieli na wejście na teren, celem wykonania badań (art. 11 ust 2) 1 miesiąc. Wniosek do Wojewody o decyzję o wskazaniu lokalizacji inwestycji i zezwolenie na wejście na teren, celem wykonania badań (w tym pakiet załączników art. 11 ust 4) 1 do 5 miesięcy. Postępowanie administracyjne w sprawie wydania w/w decyzji ustawowo 30 dni realnie kilka miesięcy 3-6 (decyzja przenoszalna i klauzula wykonalności natychmiastowej). Jest zaskarżalna. Badania terenowe do raportu lokalizacyjnego, a przy okazji do decyzji środowiskowej (art. 35b ust 2) 1 do 3 miesięcy. Czasem rok z uwagi na okres wegetacji i okresy lęgowe fauny i flory chronionej. Wykonanie raportu lokalizacyjnego, o którym mowa w art. 35b Prawa Atomowego (szczegółowy zakres opracowania zgodnie z Rozporządzeniem Ministra, o którym mowa w art. 35b ust 4 Prawa Atomowego) 3 do 6 miesięcy. Postępowanie administracyjne w sprawie wyprzedzającej opinii Prezesa Agencji Atomistyki, o której mowa w art. 36a PA, dotyczącej zaopiniowania lokalizacji na podstawie raportu o lokalizacji w związku z art. 5 ust 1 pkt 7. Ustawowy termin wydania tej opinii 3 miesiące. Brak określenia formy prawnej tej opinii. Chyba przenaszalne, bo dotyczy przedmiotu. Brak trybu odwoławczego (skargowego). Wystąpienie o decyzję środowiskową (opracowanie wniosku) - 1 do 3 miesięcy. Postępowanie w sprawie decyzji środowiskowej termin wydania 45 dni (absurdalny) realny termin ok. 1 roku, ale z odwołaniami 2-3 lata (decyzja przenoszalna i zaskarżalna bez klauzuli wykonalności natychmiastowej)). Wniosek do Wojewody o wydanie decyzji o wskazaniu lokalizacji (zakres art. 5) przygotowanie ok. 3 do 6 miesięcy, w tym w szczególności: charakterystyka inwestycji i zakres terenowy, koncepcja obiektów,
opinie różnych organów (instytucji), opinia operatora sieci elektroenergetycznej, wykaz nieruchomości objętych wnioskiem do wywłaszczenia, wykaz nieruchomości objętych wnioskiem do objęcia czasowym zajęciem, wykaz ujawnionych praw rzeczowych obciążających nieruchomości, wyprzedzająca opinia Prezesa Agencji Atomistyki, inne. Postępowanie administracyjne w sprawie decyzji o ustaleniu lokalizacji ustawowy termin 30 dni. Realnie od 3 do 6 miesięcy (decyzja przenoszalna, brak klauzuli natychmiastowej wykonalności, zaskarżalna). Wniosek o ogólną opinię (decyzję) Prezesa Agencji Atomistyki na podstawie art. 39b PA, w związku z działalnością inwestora związaną z narażaniem, polegającym na budowie obiektu jądrowego sporządzanie od 3 do 6 miesięcy. Opinia ta jest niezbędna do wystąpienia o decyzję zasadniczą Ministra. Dokumenty do wniosku: projekty umów na odbiór zużytego paliwa (źródła), projekty zabezpieczeń finansowych na koszty odbioru zużytego paliwa (źródła), dokumenty, o których mowa w art. 6 ust 2 ustawy tj. określone w Rozporządzeniu Rady Ministrów, inne dokumenty. Ogólna opinia Prezesa Agencji Atomistyki a art. 39b PA ustawowy termin wydania 6 9 miesięcy. Forma opinii administracyjnie nieokreślona. Dejcza nieprzenoszalna, bo wydana ad persona. Wniosek o decyzję zasadniczą ministra (art. 23) z załącznikami do wniosku: decyzja lokalizacyjna, wykazanie doświadczenia, studium wykonalności, plan ochrony obiektu, ogólna opinia Prezesa Agencji Atomistyki (art. 39b PA), zapewnienie finansowania, inne dokumenty. Przygotowanie od 1 do 3 miesięcy. 2
Decyzja zasadnicza Ministra (art. 22) termin chyba 30/60 dni KPA, ale brak w ustawie terminu (decyzja nieprzenoszalna). Wnioski inwestora do Wojewody o wykup gruntów Skarbu Państwa pod inwestycje (art. 30). Akty notarialne nabycia 1 miesiąc. Projekt budowlany wstępny (koncepcyjny) od 6 do 12 miesięcy. Decyzja środowiskowa (prawdopodobnie ponowna) na podstawie wstępnego projektu ustawowo 45 dni, optymistycznie 1 rok, realnie 2 lata, z odwołaniami 3 lata. Pozyskanie przez inwestora opinii Komisji Europejskiej na podstawie art. 43 Traktatu ustanawiającego Europejską Wspólnotę Energii Atomowej, zgodnie z art. 39i PA termin? (brak danych). Wniosek do Prezesa Agencji Atomistyki, zgodnie z art. 39 Prawa Atomowego o zezwolenie na wykonanie działalności związanej z narażaniem, polegającym na budowie, a potem rozruchu, a następnie eksploatacji obiektu jądrowego 1 miesiąc (załączniki zgodnie z art. 38f, art. 38g oraz art. 39i PA i innych). Opłata administracyjna do decyzji 5 mln, a potem 1,9 mln i 1,9 mln. Postępowanie w sprawie decyzji Prezesa Agencji Atomistyki, o której mowa w art. 39 PA: termin ustawowy 24 miesiące, realny brak danych i doświadczeń decyzja wydawana po rozprawie administracyjnej każdy może złożyć uwagi i wnioski, przed wydaniem decyzji obowiązkowa opinia Rady do Spraw Bezpieczeństwa Jądrowego i Ochrony Radiologicznej do projektu decyzji na wniosek PAA, możliwe żądanie dodatkowych ekspertyz na koszt wnioskodawcy, w tym na zlecenie PAA (decyzja nieprzenoszalna i zaskarżalna bez klauzuli natychmiastowej wykonalności). Prace projektowe 1-2 lata. Wniosek do Wojewody o pozwolenie na budowę art. 15 ust 4. Decyzja Wojewody o pozwolenie na budowę ustawowy termin 30 dni, realnie 3 do 6 miesięcy (decyzja przenoszalna, klauzula natychmiastowej wykonalności, zaskarżalna). 3
Łącznie: biorąc najkrótsze terminy 74 miesiące 6 lat biorąc terminy optymistyczne 112 miesięcy ok. 10 lat biorąc terminy realne 253 miesiące 20 lat biorąc pod uwagę odwołania 25 lat Prawdą jest, że niektóre postępowania będą mogły się zazębiać pokrywać. Nie zmienia to w istotny sposób obrazu. Nie brano pod uwagę terminu zgody Unii Europejskiej oraz założono, że Minister wyda decyzję zasadniczą polityczną w 30-60 dni. Punkty krytyczne to postępowania środowiskowe i opinia Prezesa Agencji Atomistyki 24 miesiące. Na prace koncepcyjne i projektowe przyjęto Etap I 3 6 mc + Etap II 3 6 mc + Etap III 12 24 mc. Komentarz do terminów wydawania decyzji Każda istotna zmiana projektu w rozumieniu Prawa budowlanego wymaga zamiennego pozwolenia na budowę, a to może powodować wykonanie ponownych uzgodnień i uzyskanie nowych decyzji, w tym środowiskowej i lokalizacyjnej (jeśli zmieni się zakres terenowy) zajęcia terenu pod sieci (jeśli zmieni się ich przebieg). Ponadto każdorazowe wydanie decyzji o zgodzie na budowę przez Wojewodę wymaga zaopiniowania całej dokumentacji przez Prezesa Agencji na co nie ustalono terminu w ustawie. Prezes Agencji może zażądać stosownych ekspertyz do dokumentacji. Haromonogram w istocie nie zawarł wszystkich czynności i scenariuszy, z których wynika, że terminy mogą się skrócić lub wydłużyć, co bardziej prawdopodobne. Harmonogram nie zakłada zmian prawa, które mogą nastąpić w między czasie. Haromonogram wykonano w załączeniu do analizy ustawy, która wskazuje na wiele niejasności ustawowych, które mogą być powodem dalszych opóźnień. Terminy ustawowe wydawania decyzji lokalizacyjnych (wstępnych i ostatecznych) oraz zgód na budowę i szeregu innych decyzji są nierealne. Optymistycznie jest to 3 miesiące, a praktycznie do 6 lub dłużej. W tym czasie organ powinien (przy decyzjach lokalizacyjnych, zgodach na budowę, decyzji środowiskowej, wodno prawnej i innych): Ustalić (zweryfikować) nr działek ewidencyjnych objętych wnioskiem czas 3-7 dni. 4
Ustalić strony postępowania tj. wystąpić do ewidencji gruntów (starosty) o adresy stron postępowania czas 7-14 dni. Zweryfikować wniosek o wydanie decyzji pod względem formalnym czas 3-7 dni. Jeśli wniosek ma braki formalne organ wzywa wnioskodawcę do jego uzupełnienia w terminie 7 dni, a w przypadku braku uzupełnienia umarza postępowania czas 7dni zawiadomienia +7 dni odpowiedź + opóźnienia poczty. Wysłać do stron postępowania zawiadomienia o wszczęciu postępowania i możliwości składania uwag w terminie 14 dni od zawiadomienia oraz dokonać obwieszczeń w sprawie (jeśli wniosek jest kompletny formalnie) czas 7+14 dni. Zweryfikować wniosek pod względem merytorycznym czas min 14 do 30 dni. Zawiadomić stronę o brakach w dokumentacji (wniosku) i konieczności ich uzupełnienia: zawiadomienie - 7 dni, czas na uzupełnienie 30-60 dni. W przypadku braku uzupełnienia w terminie organ umarza postępowanie lub wydaje decyzję odmowną. Wnioskodawca może wystąpić o zawieszenie postępowania na czas uzupełnienia wniosku, ale wymogiem jest uzyskanie zgody wszystkich stron postępowania, co praktycznie jest nierealne (trwa co najmniej 2-3 tygodnie). Gdy organ uzna dokumentację za kompletną zawiadamia strony postępowania o zebraniu całości dokumentacji i możliwości zapoznania się z nią stronom czas 7+14 dni. Organ wydaje decyzje, w tym opisuje w uzasadnieniu decyzji cały tok postępowania, w tym zgłoszone uwagi stron postępowania oraz ustosunkowuje się do zgłaszanych uwag czas 7-14 dni. Realnie miesiąc. Łączny czas na decyzje optymistycznie ok. 12 tygodni, realnie 24 tygodnie. W przypadku optymistycznym założono: kompletny wniosek; brak braków w dokumentacji; brak potrzeby zawieszania postępowania; super krótkie terminy na ustalenie stron (7 dni); weryfikację dokumentacji (7 dni); napisanie decyzji (2 dni). W przypadku realnym założono: 5
uzupełnienie wniosku + 14 dni; weryfikację dokumentacji 30 dni; uzupełnienie dokumentacji 30 dni; inne + 14 dni; brak wymogu zawieszania postępowania. Scenariusz nie opisuje sytuacji, w której nie można ustalić stron postępowania, bo nie ma adresu strony w ewidencji gruntów, co jest częstym zjawiskiem (nie mówię o właściwym adresie, tylko o jego braku). Wtedy trzeba występować do sądu o ustalenie kuratora, co trwa kilka miesięcy. Odrębną kwestią jest zwłoka w dostarczaniu stronom zawiadomień z uwagi na ich nieobecność, co przedłuża każde postępowanie o 7-14 dni. Organy winny prowadzić postępowania z dużą starannością, bo mimo iż część decyzji w postępowaniach dotyczących realizacji obiektu jądrowego ma klauzulę natychmiastowej wykonalności, to nie oznacza, że decyzje te są niezaskarżalne. Przy takie skali inwestycji, szczególnie w wymiarze finansowym i międzynarodowym byłoby naiwnością sądzić, że inwestor będzie podejmował istotne decyzje biznesowe nie posiadając klauzuli ostateczności decyzji. Zwraca się uwagę, że ostateczna decyzja też może być podważona, gdy zostanie pominięta strona postępowania i strona ta wykaże jej błędność (niezgodność z prawem). Harmonogram nie obejmuje dni świątecznych i sytuacji szczególnych np. choroby bądź urlopu urzędnika itp. W sprawach skomplikowanych celem weryfikacji faktów i stanowisk stron organ winien przeprowadzić rozprawę administracyjną. Klauzulę natychmiastowej wykonalności ustawowo nadaje się następującym decyzjom: - art. 11 ust 1 dec. o wskazaniu lokalizacji inwestycji (tylko celem wykonania badań); - art. 15 ust 1 dec. o pozwoleniu na budowę; - art. 17 ust 1 dec. o pozwoleniu na prace przygotowawcze. Pozostałe decyzje z prawa jądrowego nie mają klauzuli natychmiastowej wykonalności dotyczy: - art. 7 ust 1 dec. o ustaleniu lokalizacji inwestycji; 6
- art. 19 ust 1 dec. o pozwoleniu wodno prawnym; - art. 20 ust 3 dec. środowiskowa. Odwołania od decyzji, o których mowa w ustawie składa się w terminie 7 dni od dostarczenia decyzji, a rozpatruje się je w terminie 14 dni??? A skargi w sądzie administracyjnym 30 dni, a przekazanie akt ma każdorazowo wynosić 15 dni. To są ustalenia życzeniowe - fikcja. Ustawowe terminy wydania większości decyzji z ustawy jądrowej to 30 dni od dnia wszczęcia postępowania. Termin jest fikcyjny, mimo iż w ustawie określono kary dla urzędu, który jest w zwłoce w kwocie - 500 zł za każdy dzień zwłoki. Po pierwsze organ będzie opóźniał wszczęcie postępowania, bo brak terminu jego wszczęcia, dając sobie w ten sposób czas na weryfikację dokumentacji. Po drugie po wyłapaniu pierwszego braku w dokumentacji organ będzie wydawał w ostatnim możliwym terminie postanowienie o wymogu uzupełnienia dokumentacji. Zwracam uwagę, że na całe postępowanie nakłada się odpowiedzialność osobistą urzędnika do 12 średnich pensji za straty będące wynikiem wydania złej decyzji. Należy też zwrócić uwagę, że wnioskodawca o decyzję o lokalizacji winien przed złożeniem wniosku zbadać stan prawny nieruchomości, a w szczególności określić we wniosku ujawnione prawa rzeczowe obciążające nieruchomości objęte wnioskiem. Ale nie dano inwestorowi narzędzi prawnych umożliwiających wykonanie tego zadania, a w szczególności dostępu do akt księgi wieczystej by np. określić przedmiot służebności lub innych praw rzeczowych (dzierżaw, zachowków itp.). Zatem ustawa jest niewykonalna. Zwracam uwagę, że decyzja o lokalizacji inwestycji jest jednocześnie decyzją podziałową i wywłaszczeniową, a do wniosku składa się jedynie projekt podziału nieruchomości. To oznacza, że organ w trakcie postępowania o wydanie decyzji lokalizacyjnej winien wykonać mapę podziałową i dokonać określonych czynności celem jej zatwierdzenia, co trwa. Ustawodawca o tym zapomniał. Należy też zwrócić uwagę, że każdorazowo winny być ustalone strony postępowania, bo mogą się one zmieniać wraz z upływem czasu. 7
W harmonogramie nie ujęto postępowań o zajęcie terenu celem budowy infrastruktury poza terenem zasadniczej lokalizacji elektrowni. Takie postępowanie nie jest w ustawie o obiektach jądrowych opisane. Ustawa odwołuje się do ustawy o gospodarce nieruchomościami. Opracowanie: mgr inż. Bogdan Żmijewski 8