Unijnepłatności.pl UROSŁA NAM BRUKSELKA Parlament Europejski wciąż przygotowuje budżet Wspólnej Polityki Rolnej w latach 2014 2020, z którego ma trafić do nas 32,1 mld euro, tj. o 12 proc. więcej niż w latach 2007 2013. Aż 21,1 mld euro uzyskamy na dopłaty bezpośrednie, nadal jednak płatności te będą niższe od średniej unijnej. Obecnie rolnicy dostają ok. 82 83 proc. przeciętnej płatności unijnej, a w najnowszej perspektywie ich udział zbliży się do 93 94 proc. W 2014 r. dopłaty wyniosą ok. 240 euro na hektar, bowiem rząd zgodził się na uzupełnienie płatności kwotą 2,1 mld euro z budżetu krajowego (z poziomu 216 euro na hektar). W przyszłym roku rząd będzie mógł wypłacić dodatkowe subsydia do poziomu 80 proc. tych z 2013 r., potem co roku o 5 proc. mniej, aż do poziomu 50 proc. w 2020 r. Pula środków Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich to 10,9 mld euro. KURS EURO W KOPERCIE ARiMR poinformowała, że po przeliczeniu euro na złotówki jednolita płatność obszarowa wyniesie 830,30 zł za 1 hektar. Uzupełniająca płatność obszarowa dla producentów zbóż wyniesie ponad 139 zł. Europejski Bank Centralny podał, że stawki płatności w Polsce będą przeliczane według kursu 4,2288 zł za 1 euro, tj. o 3 proc. wyższego niż w 2012 r. (4,10 zł). Płatności bezpośrednie są przekazywane na rachunki bankowe rolników w okresie od 1 grudnia roku złożenia wniosku do 30 czerwca kolejnego roku kalendarzowego. ARiMR zapowiedziała, że płatności uzupełniające będą wypłacane od 1 stycznia 2014 r. 11/2013 35
SIŁA WYŻSZA ARiMR uruchomiła pomoc rolnikom w likwidacji szkód klęskowych, wnioski będą przyjmowane do 12 grudnia br. Finansowe wsparcie przysługuje rolnikom, którzy ponieśli straty w 2012 lub 2013 r. w wyniku działania m.in. przymrozków wiosennych, suszy i powodzi (szkody w majątku trwałym co najmniej 10 tys. zł i straty wyższe niż 30 proc. wielkości średniej rocznej produkcji). Na jedno gospodarstwo rolne można maksymalnie dostać 300 tys. zł, agencja zwraca do 90 proc. kosztów kwalifikowalnych poniesionych na inwestycje przywracające potencjał produkcyjny. Obecny nabór wniosków jest już z szóstym z kolei, zostanie przeprowadzony dzięki zwiększeniu puli środków na ten cel o 31,5 mln euro (dotychczas było 100 mln euro). DALEKO ZA LIDERAMI Projekt WPR na lata 2014 2020 zakłada zwiększenie dopłat bezpośrednich o 1/3 różnicy między 90 proc. średniej płatności w UE a obecnie otrzymywanymi przez dany kraj. Z symulacji KE wynika, że w 2019 r. średnio do hektara polscy rolnicy otrzymają 218 euro. Liderami płatności pozostaną Maltańczycy i Grecy, do których trafi odpowiednio 492 i 494 euro, wyprzedzą nas m.in. Wielka Brytania, Szwecja, Czechy, Węgry czy Irlandia (19 państw). Najbardziej skorzystają na zmianach rolnicy z krajów bałtyckich, którzy posiadają obecnie niskie dopłaty (niecałe 100 euro). Ocenia się, że największe cięcia czekają farmerów z Belgii, Holandii czy Włoch. Niemieccy farmerzy w 2019 r. wezmą na hektar 100 euro więcej niż nasi. NOŻYCE DOPŁAT W 2012 r. mechanizm modulacji (pomniejszania) dopłat bezpośrednich powyżej 300 tys. euro o 4 proc., w Polsce objął 182 gospodarstwa rolne i dotyczył kwoty 1,1 mln euro pieniądze te trafiły na PROW. Dodatkowo zastosowano obniżkę płatności krajowej z tego tytułu o kolejne 110 mln euro obcięto dopłaty dla 130 tys. gospodarstw. Modulacja została utrzymana w 2013 r., a rolników oczekuje ponadto redukcja wynikająca z zastosowania tzw. dyscypliny finansowej dla płatności powyżej 2 tys. euro. W Polsce ok. 70 proc. gospodarstw uzyskuje dopłaty poniżej tej granicy i nie obejmie ich ewentualna redukcja. W budżecie unijnej WPR co roku jest tworzona rezerwa kryzysowa wynosząca 400 mln euro (w cenach z 2011 r.), środki niewykorzystane są wypłacane w kolejnym roku. 36 Nowoczesny Bank Spółdzielczy
GÓRSKA PREMIA ARiMR uruchomiła wypłatę dopłat dla rolników gospodarujących na obszarach górskich i ONW. O wsparcie ubiegało się wiosną tego roku ponad 726 tys. producentów, a przeznaczono dla nich w sumie 1,37 mld zł. Agencja wypłaca także unijną pomoc w ramach Programu rolnośrodowiskowego, w którym aplikację złożyło ponad 118,5 tys. rolników, na kwotę 1,63 mld zł. PRIORYTET: MODERNIZACJA Europejski Fundusz Rozwoju Wsi Polskiej przedstawił uwagi do projektu PROW na lata 2014 2020, sporządzonego przez MRiRW. Zdaniem fundacji, niektóre działania programu mogą okazać się mało efektywne, a powinny mieć charakter prorozwojowy. Tymczasem dominują propozycje o charakterze socjalnym, np. Modernizacja małych gospodarstw. W opinii EFRWP szczególnie istotne w nowym PROW jest tworzenie pozarolniczych miejsc pracy na wsi. Z raportu IERiGŻ wynika, że zaledwie 16 proc. spośród 2,27 mln rolników dostarcza na rynek aż 64 proc. żywności. Milion małych gospodarstw nie prowadzi produkcji towarowej, a około 700 tys. jest na skraju bankructwa. W dotychczasowych PROW modernizacja gospodarstw 58 685 beneficjentów uzyskało wsparcie na kwotę 8,2 mld zł. W działaniu tym przeprowadzono do tej pory pięć konkursów, rolnicy złożyli 96 tys. wniosków, zawarto 58 tys. umów. Dodatkowe pół miliarda zł zostanie rozdzielone na koperty we wszystkich województwach, skorzysta na tym ok. 3 tys. gospodarstw. WISIENKI DLA MŁODYCH Komisja Europejska postanowiła, że podstawowa płatność bezpośrednia dla młodych rolników (w wieku poniżej 40 lat) powinna być uzupełniona dodatkowym wsparciem przez okres do 5 lat od rozpoczęcia przez nich działalności. Ma być na to przeznaczone do 2 proc. środków przyznanych państwu członkowskiemu (z puli PROW). W Polsce jest ok. 100 tys. młodych rolników, tj. 7 proc. wszystkich otrzymujących płatności. 11/2013 37
DROGA DO BANKU Związek Gmin Wiejskich RP ocenia, że w przyszłej perspektywie finansowej UE samorządy lokalne są w stanie zagospodarować około 64 mld zł. Na lata 2014 2020 zamierzają prowadzić inwestycje infrastrukturalne o wartości 97 mld zł. W opinii ekspertów urzeczywistnienie tych planów stoi jednak pod znakiem zapytania. Jak bowiem wynika z informacji MRR, w nowym PROW nie będzie możliwe finansowanie inwestycji drogowych. Ponadto gminy mogą nie być w stanie wnieść do każdego projektu 25 30 proc. wkładu własnego. ALTERNATYWA W LEASINGU Firma ING Lease udostępniła nowy program Agroleasing pozwalający na finansowanie zakupu nowych i używanych maszyn i urządzeń rolniczych. Dotychczas spółki ING oferowały rolnikom m.in. kredyty preferencyjne, kredyt G-6 oraz kredyt 15 lat na zakup ziemi oraz kredyty inwestycyjne. W ramach Agroleasingu istnieje możliwość finansowania gospodarstw prowadzących zarówno pełną księgowość, jak i uproszczoną oraz ryczałtową. Związek Polskiego Leasingu ocenia, że od 2004 r. rynek zwiększył się prawie 2,5-krotnie, a istotny udział miał w nim segment maszyn i urządzeń. W 2004 r. wartość ich leasingu wyniosła 2,8 mld zł, podczas gdy w tym roku obroty osiągną pułap 11 mld zł. PROW Z POŚLIZGIEM ARiMR ocenia, że przyjmowanie wniosków o dofinansowanie w ramach PROW 2014 2020 zostanie uruchomione w 2015 r. W latach 2014 2020 Polska ma 12 proc. środków na Wspólną Politykę Rolną. Więcej z WPR dostają tylko Francja, Niemcy, Hiszpania i Włochy. Budżet UE na lata 2007 2013 wynosi 1,13 proc. PKB państw członkowskich, w sumie 975 mld euro na siedem lat. Polska jest największym beneficjentem tej pomocy, otrzymamy w tym okresie z Brukseli 67,3 mld euro. Unijne dopłaty bezpośrednie odpowiadają już za połowę dochodów polskich rolników. W Polsce 50 proc. dotacji trafia do rolników w ramach I filara WPR, a np. we Francji aż 90 proc. 38 Nowoczesny Bank Spółdzielczy
UPRAWA ŚRODOWISKA Uzyskanie dotacji rolno-środowiskowej PROW związanej z ochroną ginących gatunków ptaków czy siedlisk przyrodniczych wymaga realizacji 147 zaleceń. Procedury wymuszają np., aby małżonkowie prowadzący odrębne gospodarstwa rolne zarejestrowali jedno i uzyskali wspólny numer identyfikacyjny. W systemie WPR 2014 2020 do 30 proc. dopłat będą stanowić płatności ekologiczne za spełnianie norm ochrony środowiska (greening): dywersyfikację kultur (uprawę minimum trzech roślin), utrzymanie w kulturze użytków zielonych oraz przeznaczenie 7 proc. gruntów pod miedzę, żywopłoty i drzewa, czyli obowiązkowe odłogowanie ziemi. Rolnik, który nie spełni tych norm, otrzyma tylko 70 proc. dotacji. WEHIKUŁ EKSPORTU MRiRW poinformowało, że w ciągu ośmiu miesięcy br. wyeksportowaliśmy do Niemiec żywność za około 2,8 mld euro. Wartość eksportu artykułów rolnospożywczych ogółem wyniosła 12,6 mld euro i była wyższa o 12,7 proc. niż rok wcześniej. W ciągu ostatnich dziewięciu lat eksport żywności wzrósł czterokrotnie z 4,5 do 17,9 mld euro w 2012 r. Polska jest pierwszym w UE producentem jabłek i pieczarek, drugim ziemniaków i żyta oraz trzecim buraków i rzepaku. ODNAWIALNE ŹRÓDŁA FINANSOWANIA Ministerstwo Gospodarki przedstawiło nowy wariant reformy systemu wsparcia odnawialnych źródeł energii, który zmniejszy koszty dotowania zielonej energii do 4,6 mld zł w 2020 r. Przy utrzymaniu obecnego systemu koszty te sięgnęłyby z 8,9 mld zł. Jak ustalił dziennik Rzeczypospolita zielona energia ma być tańsza głównie dzięki aukcjom, które zaczną się od 2015 r. Inwestor, który zwycięży ma nabywać prawo sprzedawania energii po stałej cenie przez 15 lat. Koncepcja reformy przewiduje powołanie państwowej spółki Sprzedawcy Energii Odnawialnej (SEO), której zadaniem będzie zakup po cenie z aukcji energii elektrycznej z odnawialnych źródeł i sprzedaż tej energii na TGE (Towarowa Giełda Energii). Ministerstwo planuje zachować prawa obecnych inwestorów, którzy będą mogli do końca 2021 r. rozliczać się z produkcji zielonej energii na podstawie świadectw pochodzenia tzw. zielonych certyfikatów. Świadectwa będą ważne przez 24 miesiące od daty ich wydania. Ponadto reforma wprowadzi obowiązek sprzedaży certyfikatów na TGE, początkowo 30 proc. ich liczby, a od 2016 r. 50 proc. Zdjęcia: www.fotolia.com 11/2013 39