ZALECENIA DOTYCZĄCE UŻYCIA AKUSTYCZNYCH SUFITÓW PODWIESZANYCH i PANELI ŚCIENNYCH w WYBRANYCH POMIESZCZENIACH SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 340 w WARSZAWIE MIKOŁAJ JAROSZ GRUDZIEŃ, 2015
1. Korytarze i hole 1.1. Wymagania Korytarze i hole są zwykle najgłośniejszymi wnętrzami w budynkach szkolnych. Najczęściej, mierzone w czasie przerw poziomy L Aeq wahają się w granicach 80 90 db(a). 19 listopada 2015 wykonano pomiary poziomu dźwięku w holu na I piętrze. Równoważny poziom dźwięku w czasie przerwy (11:25 11:35) wyniósł L Aeq,1min = 85,2 db(a). Tak wysokie poziomy dźwięku wynikają z aktywności uczniów w czasie przerw, ale także ze zwykle twardego wykończenia tych pomieszczeń. Zwiększając chłonność akustyczną korytarzy zmniejsza się w nich poziom hałasu oraz ogranicza jego zasięg przestrzenny. Polska norma PN-B-02151-4:2015-06 zaleca dla korytarzy szkolnych minimalną chłonność akustyczną A odniesioną do pola powierzchni podłogi S tych pomieszczeń na poziomie A/S 1,0. Chłonność ta powinna być osiągnięta w każdym z pasm o środkowych częstotliwościach 500, 1000 i 2000 Hz. Przeprowadzono analizę dwóch pomieszczeń: holu I-go pietra oraz jednego z korytarzy (1.46) na tej samej kondygnacji. Chłonność akustyczna tych pomieszczeń jest dużo niższa od minimalnej chłonności wymaganej przez PN-B-02151-4: 500 Hz 1 khz 2 khz Hol I-go pietra 0,11 0,11 0,17 Korytarz 1.46 0,21 0,21 0,27 1.2. Rozwiązania Sufit. Na całej powierzchni korytarzy i holi dźwiękochłonny modułowy sufit podwieszany. Płyty ze sprasowanej wełny szklanej grubości 15 mm, krawędzie prosto cięte, powierzchnia licowa pokryta welonem szklanym barwionym na biało, powierzchnia tylna wykończona surowym welonem szklanym. Kolor płyt: biel (NCS : S 0500-N), współczynnik odbicia światła min 80%. Powłoka licowa umożliwiająca czyszczenie na sucho raz w tygodniu. Płyty odporne na wilgotność względną powietrza do 95% przy 30ºC (zgodnie ISO 4611). Klasa reakcji na ogień A2-s1,d0 (materiał niepalny) wg EN ISO 1182. Płyty w formatach 600/600 i 1200/600. Własności akustyczne Klasa pochłaniania dźwięku A dla c.w.k. 200mm wg EN ISO 11654. α w = 1,00 współczynniki pochłaniania dźwięku dla cwk=200mm α p 0,40 0,85 1,00 0,90 1,00 1,00 Płyty w formacie 600/600 lub 1200/600 i grubości 15 mm. Konstrukcja nośna z profili T24 w kolorze białym. 2
1.3. Rezultaty Przy opisanym powyżej sposobie instalacji sufitów dźwiękochłonnych i przy założeniu, że pokryją one co najmniej 95% powierzchni holi i korytarzy (resztę zajmą oprawy oświetleniowe) chłonność akustyczna tych pomieszczeń odniesiona do ich powierzchni A/S wyniesie: 500 Hz 1 khz 2 khz Hol I-go pietra 1,06 0,97 1,11 Korytarz 1.46 1,14 1,04 1,18 Zwiększenie chłonności akustycznej będzie skutkowało słabszym wzmocnieniem dźwięku przez pomieszczenie. Nastąpi więc redukcja poziomu hałasu. Obliczeniowe wartości tej redukcji L podano poniżej: Częstotliwość 125 Hz 250 Hz 500 Hz 1 khz 2 khz 4 Khz Hol I-go pietra - 7,2 db - 10,5 db - 10,1 db - 9,5 db - 8,4 db - 7,0 db Korytarz 1.46-4,1 db - 7,0 db - 7,2 db - 6,8 db - 6,3 db - 5,2 db Rzeczywista redukcja poziomu dźwięku będzie o ok. 2-3 db większa, ze względu na odruchową zmianę zachowania dzieci w cichszym otoczeniu. Można więc liczyć na redukcję hałasu w czasie przerw o 10-12 db. Będzie to radykalna zmiana środowiska akustycznego ponieważ redukcja poziomu dźwięku już o 8 db sprawia, że subiektywnie wydaje się on dwa razy cichszy. Obliczenia dotyczące holi i korytarzy wykonano tylko dla dwóch pomieszczeń, które wyznaczają wartości skrajne (hol I-go piętra ma najniższą chłonność akustyczną podczas gdy korytarz 1.46 największą). Wartości A/S i L dla pozostałych holi i korytarzy będą się mieściły w tych widełkach. 2. Świetlice 3
2.1. Wymagania Pomieszczenia o powierzchni 65,68 m 2 i kubaturze ok. 210 m 3. Największym problemem akustycznym w świetlicach (zarówno dla nauczycieli jaki i uczniów) jest zbyt wysoki poziom hałasu. Do świetlic należy zatem wprowadzić jak najwięcej materiałów dźwiękochłonnych aby obniżyć stopień wzmocnienia dźwięku przez ich wnętrza. Norma PN-B-02151-4 zaleca dla świetlic szkolnych czas pogłosu nie dłuższy niż 0,6 s. Powyższe wymaganie powinno być spełnione we wszystkich pasmach oktawowych o środkowych częstotliwościach 250, 500, 1000, 2000 i 4000 Hz.. 2.2. Rozwiązania Sufit. Na całej powierzchni korytarzy i holi dźwiękochłonny modułowy sufit podwieszany. Płyty ze sprasowanej wełny szklanej grubości 15 mm, krawędzie prosto cięte, powierzchnia licowa pokryta welonem szklanym barwionym na biało, powierzchnia tylna wykończona surowym welonem szklanym. Kolor płyt: biel (NCS : S 0500-N), współczynnik odbicia światła min 80%. Powłoka licowa umożliwiająca czyszczenie na sucho raz w tygodniu. Płyty odporne na wilgotność względną powietrza do 95% przy 30ºC (zgodnie ISO 4611). Klasa reakcji na ogień A2-s1,d0 (materiał niepalny) wg EN ISO 1182. Płyty w formatach 600/600 i 1200/600. Własności akustyczne Klasa pochłaniania dźwięku A dla c.w.k. 200mm wg EN ISO 11654. α w = 1,00 współczynniki pochłaniania dźwięku dla cwk=200mm α p 0,40 0,85 1,00 0,90 1,00 1,00 Płyty w formacie 600/600 lub 1200/600 i grubości 15 mm. Konstrukcja nośna z profili T24 w kolorze białym. 4
Ściany W każdym pomieszczeniu, na jednej z krótszych ścian zaleca się umieszczenie materiałów pochłaniających dźwięk. Optymalnie powinna to być strefa od 100-120 do 220-240 cm ponad poziom podłogi. W tym pasie montowane poziomo 2 panele dźwiękochłonne wykonane ze sprasowanej wełny szklanej o grubości 40 mm, w formacie 1200/2700. Lico płyt pokryte tkaniną z włókna szklanego, tył płyty wykończony welonem szklanym. Krawędź płyt prosto cięta. Powierzchnia licowa umożliwiająca czyszczenia na sucho i przecierania na mokro raz w tygodniu. Płyty odporne na wilgoć do 95% przy 30 C (zgodnie z normą ISO 4611). Materiał niepalny wg badań i klasyfikacji EN ISO 1182. Własności akustyczne Klasa pochłaniania dźwięku A dla c.w.k. 40mm wg EN ISO 11654. α w = 0,95. Praktyczne współczynniki pochłaniania dźwięku dla c.w.k. 40 mm podano poniżej: α p 0,15 0,65 1,00 1,00 1,00 1,00 Panele montowane bezpośrednio do ściany za pomocą systemowych profili ceowych. Panele dźwiękochłonne mogą być używane jako gazetka ścienna. 2.3. Rezultaty 5
Czas pogłosu w pomieszczeniu zależy od jego chłonności akustycznej, rozmieszczenia materiałów dźwiękochłonnych, a także stopnia rozproszenia dźwięku przez meble i wyposażenie. Przy założeniu doskonałego rozproszenia dźwięku we wnętrzu, przy wykończeniu j.w. czas pogłosu wyniósłby: T 0,83 0,42 0,35 0,39 0,34 0,31 Ponieważ uzyskanie w pełni rozproszonego pola dźwiękowego w normalnym pomieszczeniu jest praktycznie niemożliwe, należy przyjąć, że czas pogłosu w świetlicy będzie nieco dłuższy. Biorąc pod uwagę fakt, że umeblowanie (nie uwzględnione w obliczeniach) wpłynie korzystnie na rozproszenie dźwięku i do tego wniesie swoja chłonność akustyczną można przyjąć, że realne poziomy czasu pogłosu będą o ok. 10% wyższe. Zatem spodziewany czas pogłosu (w pasmach 250-4000 Hz) w pustej klasie lekcyjnej (bez uczniów ale z meblami) wyniesie ok. T = 0,35-0,45 s.. Zwiększenie chłonności akustycznej będzie skutkowało słabszym wzmocnieniem dźwięku przez pomieszczenie. Nastąpi więc redukcja poziomu hałasu. Obliczeniowe wartości tej redukcji podano poniżej: Częstotliwość 125 Hz 250 Hz 500 Hz 1 khz 2 khz 4 Khz L - 5,6 db - 8,9 db - 9,1 db - 8,8 db - 8,0 db - 6,7 db Rzeczywista redukcja poziomu dźwięku będzie o 2-3 db większa, ze względu na odruchową zmianę zachowania dzieci w cichszym otoczeniu. arch. Mikołaj Jarosz 6