, tjko 6&f 62019 355 NORMA BRANZOWA BN78 551008, OPTYKA, MECHANIKA PRECYZYJNA Chropowatość powierżcbni PRZYRZĄDY POMIAROWE eementów optycznych >, / Grupa kataogowa XIII co 1 WSTffe 2, PARAMETRY OZNACZENIA t ; L Przeąmot normy Przed!"iotem normy S{ł iiczbowe parametr6w oznaczenia chropowatości powierzchni eementów optycznych 1 2 Okreśenia wg PN73/M04251 wartości, 2, 1 Parametry i oznaczenia chropowatości powierzchni surowych wg tab 1 Tabica 1 oznaezenie Okreśten ie powierzchni Przykładowy sposób wykonania /V powierzchnia surowa matowa cięcie,, wiercenie, pr asowanie AJ powierzchnia surowa przezroczysta wyewanie, cittgnienie, dmuchanie* poerowanie ogniowe, prasowanie, eementy z tworzyw wykonane wtryskowo 2 2 arametry i oznaczenia chr9j)ewatości powiep;chni matowych wg tab 2 Tabica 2 Parametry chropowatości, }Jni Okreśenie Prżykładowy sposób wykonania matu Ra Rz 73 ponad 2, 5 ponad 10 gruby ziarnem ciernym do F280/37 ub narzędziem z proszkiem diamentowym o ziarnistości > 250 }Jm J 76 do 2, 5 do 10 z i arnem ściernym F320/29; F500/13 ub narzędziem średni,ponad o, 63 ponad 3, 2 z proszkiem diamentowym o ziarnistości 250 100 }Jffi ziarnem ściernym F600/9 + F1000/5 ub narzędziem z drobny ponad 0,16 ponad o, e łhem diamentowym o ziarnistości 100 30 }Jm 78 do 0,,63,! do 3,2 Zgłouona przez Centrane oboratorium Optyki Usłónowiońa prze Naczenego Dyrektora Zjednoczenia Przemy$łu Sprzętu Optycznego i Medycznego OMEL, dnia 2i kwiełnio N78 r jako norma obowiązująco od dnia 1 $łycznio 1980 r (Dz Norm i Miar nr 11/1979 poz 60), WYDAWNICTWA NOIIMAUZAC:YJNE 1979 Druo: W,d Norm W Ario: wyd 0 1 70 Nao:1900t55Zom 1512/79 Cena zł 5,4ł0
2 BN78/551008 Parametry chropowatości, Ra Rz JJm Okreśenie matu Przykładowy spos6b wyk,onania 110 do o, 16 do o, e średnio ziarnem ściernym F1200/3 ub narzędziem z proszkiem ponad O, 04 ponad O, 2 drobny diamentowym o ziarnistości 25 10 JJm f V/2 do O, 04 do 0,2 bardzo ziarne(ti ciernym F1200/3 na tworzywie (metapex) i na drobny rzędziem z proszkeni diamentowym o ziarnistości < 10 }m Wiekość ziarna wgpn76/m59107, 2 3, Parametry i oznaczenia chropowatości powierzchni poerowanych wg tab 3, Tabica 3 Okreenie powierzchni Jf3t1 powierzchnia zapoerowana i) mcłt widoczny gołym okfem Vf3 powierzchnia wypoerowana zgrubnie 1 ) mat niewidoc;zny gołym okiem 114 powierzchnia wypoerowana dokładnie; średnia wysokość nier6wności 10 2, 5 nm 2 ) mat niewidoczny pod upę 6x 1145 powierzchnia wypoeroana bardzo dokładnie; średni wysokość nierówności < 2, 5 nm 2 ) ) Wartości iczbowych nie norma izuje się 2) Średnię wysokość nier6wności przyjęto Rmax wym ( a ngstremometrze) 2 V2" 2 4 Przyi<łady oznaczeń chropowatości na rysunkach a } na powierzchni e ementu optycznego wg rys 1, Rmac wartość mi er zona na interferometrze wieiopromieni o b) na pomocniczej inii wymiarowej wg rys 2, Rys 2 c) zbiorcze oznaczenie chropowatości mo!na stosować w przypadku powtarzania się powierzchni o jednakowym o Rys, 1 znaczeniu chropowatości; óznaczenie zbiorcze nae!y u
BN78/ss t ooe 3, mieszczać w prawym górnym rogu arkusza rysunku, w Od egłości 5 + 10 mm od inii obramowania arkusza rysunku 2 5 Oznaczenia iczbowe a) jetełi oznaenia chropowatości sę niewystarczajęce Dopuszcza się umieszczenie oznaczenia zbiorczego w innej odegłości od inii obramowania arkusza, jetei miejs cew prawym górnym rogu arkusza rysunku nie jest VIOłne Znaki chropowatości y oznaczeniu zbiorczym być około 1, Skrotnie większe nit podane bezpośrednio rysunku przedmiotu Znak zbiorczy naety rysować powinny na inię do okreśenia tędane{ jakości powierzchni, wtedy nad zniakiem naety podać maksymatnę wartość iczbowę chropowatości Ra, np: 0,32 V parametru b) jetei tędana jest wartość innego parametru nit Ra, wpisuje si_ę ję nad znakem chropowatości w,raz z oznaczeniem, np,:z grubę KONIEC 1, Instytucja opracowujęca normę Centrane Laboratorium Optyki, Warszawa 2, Normy zwięzane PN73/M04251 Struktura geometryczna powierzchni: Chropowatość powierzchni Okre$1eni a podstawowe i parametry PN76/MS9107 Wyroby ścierne, Ściernjwo Kasyfikacja wiekości ziarna INFORMACJE DODATKOWE Wieka Brytania BS 4301 ;68 Recommendations for the preparaton of drawings for optica eements and systems ZSRR roct 2?89?3 ffiepoxobqtoptb nobepxhootmitapsmet H xapaktephcthkk 4 Autor projektu normy mgr int Wojciech Bojakowski, Centrane Laboratorium Optyki, Wrszawa S, Porównanie oznaczeń chropowatośc i z oznaczeniami wg PN76/N01630 podano w tab 11 na str 4, 3, Normy zagraniczne RFN DIN 3140 B, 8 11 11 Opt ikeinzejtei Ie, Oberfachengute 6, Chropowatość uzyskiwana w typowych procesach ob róbki podano w tab 12 na str S
4 Informacje oqatkowe d SN?e/551008 Tabica 11 wg BN78/SS1008 Powierzchnie nieprzezroczyste wg PN16/N01630 C: C i Parametry chropowatości, Materiał stosowany do obróbki Materiał stosowany do obróbki /V powierzchnia surowa matowa /V powierzchnia surowa matowa V3 Ra ponad 2, S pm R:: ponad 10 J! m proszki F280/37 i grubsze ziarno diamentowe o grubości większej nii 250 J! m V3 proszki 220 i grupsze grube frezy V6 "18 Rado 2, S JJm ponad O, 63 Jm Rz do 10!Jm ponad 3, 2 JJm proszki F320/29 + FS00/13 ziarno diamentowe o grubości 2SO 100 p m Rado o, 63 fji11 ponad O, 16 JJm Rz do 3, 2!Jm ponad o,e p m proszki F600/9 7 F1 ooojs ziarno diamentowe o grubości 100 30 J! m V6 proszki F240/ 45 F280/37 proszki o ziarnistości, 10 28 pm F400/17, "18 F360/23 VID Ra do O, 16,_m ponad O, 04 Jm Rz do o,s łm ponad o, 2 JJm proszki F1200/3 ziarno diamentowe o grubości 2S 10 Jm ł Ra do o, 04 Rz do o, 2 Jm " V/2 proszek F1200/3 na tworzywie ziarno diamentow,e o grubości 10 J ;!: rv Okreśenie powierzchni Parametry chropowatości Powierzchnie przezroczyste powierzchnie surowe przezroczyste rv Materiał stosowany do obróbki V/311 powierzchnia zapoerowana, mat widoczny gym okiem 713 powierzchnia wypoerowana zgrubnie, mat niewidoczny gołym okiem 713 powierzchnia wypoerowana na ficu, mo!iwe śady matu V14 powierzchnia wypoerowana dokładnie, mat nie powierzchnia wypoerowana na widoczny pod upę; średnia wysokość nierównośc i 114 smoe, mat niewidoczny 1 o 2, 5 n m V f4s _, powierzchnia wypoerowana bardziej dokładnie; średnia wysokość nierówności 2,S n m
r Informacje dodatkowe do BN78/551008 5 Rodzaj obr6bki Wyewanie, dmuchanie, cignienie, poerowanie ogniowe Tabica 12! Chropowatość uzysk;wana w typowych procesach obr6bk;, 1// /V 73 16 VB VID 112 f3m 713 114 f4s Prasowanie Rozcinanie, wiercenie Piaskowanie Sz i fowanif! wstępne Szi fowanie zgrubne 0// Szifowanie średnie Szifowanie dokładne Frezowani e [fi Docieranie m Poerowani e Poerowanie bardzo dokładne i