Niniejszy materiał prezentuje stanowisko Departamentu Energii Odnawialnej w Ministerstwie Gospodarki wobec najczęściej zadawanych pytań dotyczących ustaw: z dnia 25 sierpnia 2006 r. o biokomponentach i biopaliwach ciekłych (Dz. U. z 2013 r., poz. 1164 oraz z 2014 r., poz. 457, poz. 900 oraz poz. 1088), z dnia 21 marca 2014 r. o zmianie ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 457 i 1088), z dnia 11 lipca 2014 r. o zmianie ustawy o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1088). NaleŜy zaznaczyć, Ŝe Minister Gospodarki nie posiada uprawnień ustawowych do wydawania interpretacji przepisów ustaw, co najwyŝej moŝe przedstawić swoje stanowisko odnośnie ich zapisów. Pragnę zwrócić równieŝ uwagę, Ŝe wszystkie osoby i podmioty stosujące prawo dokonują interpretacji przepisów prawa na własną odpowiedzialność i ryzyko, przy czym dokonana interpretacja podlega późniejszej weryfikacji w ewentualnym postępowaniu sądowym. Organy administracji publicznej czynią to w szczególności w toku postępowania administracyjnego, w odniesieniu do konkretnego stanu faktycznego. Pytanie 1 Jakie warunki, w świetle nowych przepisów regulujących rynek biokomponentów i biopaliw ciekłych, powinny zostać spełnione przez biomasę/biokomponenty, aby mogły one zostać zaliczone do realizacji Narodowego Celu Wskaźnikowego (NCW)? NaleŜy wskazać, Ŝe kwestie dotyczące moŝliwości wykorzystania biomasy lub biokomponentów do realizacji NCW w związku z obowiązkiem spełnienia kryteriów zrównowaŝonego rozwoju, o których mowa w ustawie o biokomponentach i biopaliwach ciekłych zaleŝą od następujących czynników: momentu wytworzenia biomasy/biokomponentów oraz momentu ich wykorzystania na potrzeby realizacji NCW. RozwaŜając powyŝsze pytanie naleŝy zatem wskazać potencjalne sytuacje, które mogą mieć miejsce w odniesieniu do biomasy i biokomponentów, które mogą być wykorzystane do realizacji NCW z uwzględnieniem momentu wytworzenia biomasy/biokomponentów oraz momentu ich wykorzystania na potrzeby realizacji NCW. 1
1) Biomasa/biokomponenty zostały wytworzone przed dniem wejścia w Ŝycie ustawy o zmianie ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych oraz niektórych innych ustaw tj. przed dniem 9 maja 2014 r. W takiej sytuacji mogą one zostać wykorzystane do realizacji NCW za pełny okres roku 2014 r. bez konieczności wystawiania dla nich dokumentów potwierdzających spełnienie kryteriów zrównowaŝonego rozwoju. Zgodnie bowiem z art. 5 ustawy o zmianie ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych oraz niektórych innych ustaw, przepisów ustawy nie stosuje się do biomasy i biokomponentów, które zostały wytworzone przed dniem wejścia w Ŝycie tej ustawy, tj. przed dniem 9 maja 2014 r. MoŜliwość zaliczenia do NCW w 2014 r. biokomponentów wytworzonych przed dniem 9 maja 2014 r. na zasadach określonych powyŝej wynika z faktu, iŝ nie wszedł jeszcze w Ŝycie art. 28a ust. 1 pkt 1 i 2 dodany do ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych poprzez ustawę o zmianie ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych oraz niektórych innych ustaw, zgodnie z którym biokomponenty mogą być zaliczone podmiotowi realizującemu NCW na poczet realizacji obowiązku, o którym mowa w art. 23 ust. 1 ustawy, wyłącznie wtedy, gdy: 1) spełniają kryteria zrównowaŝonego rozwoju określone w art. 17 ust. 3-6 dyrektywy 2009/28/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 kwietnia 2009 r. w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych zmieniającej i w następstwie uchylającej dyrektywy 2001/77/WE oraz 2003/30/WE (Dz. Urz. UE L 140 z 05.06.2009, str. 16, z późn. zm); 2) spełniają wymóg ograniczenia emisji gazów cieplarnianych określony w art. 28b ust. 1 i 2 ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych; 3) nie zostały wcześniej zaliczone na poczet realizacji obowiązku określonego w art. 3 ust. 4 dyrektywy 2009/28/WE. Ww. obowiązek wejdzie w Ŝycie w dniu 1 stycznia 2015 r. (zgodnie z art. 13 pkt 2 ustawy o zmianie ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych oraz niektórych innych ustaw). W przypadku biomasy lub biokomponentów, które zostały wytworzone przed dniem wejścia w Ŝycie ustawy o zmianie ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych oraz niektórych innych ustaw, czyli przed dniem 9 maja 2014 r., a wykorzystane na potrzeby realizacji NCW za 2015 r. i lata kolejne obowiązuje przepis art. 5 ww. ustawy, zgodnie z którym przepisów ustawy o zmianie ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych oraz 2
niektórych innych ustaw, nie stosuje się do biomasy i biokomponentów, które zostały wytworzone przed dniem wejścia w Ŝycie tej ustawy. Inaczej natomiast przedstawia się sytuacja podmiotów zobowiązanych do realizacji NCW, w związku z wejściem w Ŝycie (od dnia 1 stycznia 2015 r.) wymienionych powyŝej warunków określonych w art. 28a ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych. Formalnie spełnienie ww. warunków przez podmioty realizujące NCW odbywa się na podstawie uzyskania od dostawcy biokomponentów przeznaczonych do realizacji NCW prawidłowo wystawionych dokumentów, o których mowa: (1) w art. 28c ust. 1 pkt 2 ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych (poświadczenie) albo, (2) w art. 28c ust. 2 pkt 1 ww. ustawy (dokumenty wystawione w innym niŝ Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej, w państwie członkowskim Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) stronie umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub w kraju trzecim, pod warunkiem Ŝe zostały wystawione w ramach uznanego systemu certyfikacji). W związku z faktem, Ŝe wobec biokomponentów wytworzonych przed dniem wejścia w Ŝycie ustawy o zmianie ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych oraz niektórych innych ustaw nie stosuje się przepisów ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych w brzmieniu nadanym ustawą o zmianie ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych oraz niektórych innych ustaw (art. 5 ustawy o zmianie ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych oraz niektórych innych ustaw) dostawca tych biokomponentów nie będzie mógł wystawić dokumentów, o których mowa powyŝej, potwierdzających spełnienie przez te biokomponenty kryteriów zrównowaŝonego rozwoju, które są niezbędne do rozliczenia NCW przez podmiot zobowiązany do realizacji tego obowiązku. 2) Biomasa/biokomponenty zostały wytworzone w okresie od dnia 9 maja 2014 r. (dzień wejścia w Ŝycie ustawy o zmianie ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych oraz niektórych innych ustaw) do dnia 1 października 2014 r. (wejście w Ŝycie obowiązków wynikających z art. 28e ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych). a) jeŝeli biokomponenty wytworzone w ww. okresie zostały następnie zuŝyte w tym samym okresie, tj. od dnia 9 maja 2014 r. do dnia 1 października 2014 r. mogą one zostać zaliczone do realizacji NCW za 2014 r. bez dokumentów potwierdzających spełnienie kryteriów zrównowaŝonego rozwoju. Nie ma bowiem wobec tych biokomponentów obowiązku wystawiania dla nich dokumentów potwierdzających spełnienie kryteriów zrównowaŝonego rozwoju, określonych w art. 28c ustawy o biokomponentach 3
i biopaliwach ciekłych. Ponadto, podmiot zobowiązany do realizacji NCW, nie ma w ww. okresie (od dnia 9 maja 2014 r. do dnia 1 października 2014 r.) obowiązku wykazania, Ŝe biokomponenty wykorzystane do realizacji NCW, spełniają warunki, o których mowa w art. 28a ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych, w tym w zakresie kryteriów zrównowaŝonego rozwoju. b) jeŝeli biokomponenty wytworzone w ww. okresie, tj. od dnia 9 maja 2014 r. do dnia 1 października 2014 r., zostały następnie zuŝyte w okresie od dnia 1 października 2014 r. do dnia 31 grudnia 2014 r. podobnie jak w przypadku pkt 2a), mogą one zostać zaliczone do realizacji NCW za 2014 r. równieŝ wówczas, gdy nie posiadają dokumentów potwierdzających spełnienie kryteriów zrównowaŝonego rozwoju. PowyŜsze wynika z faktu, Ŝe podmiot zobowiązany do realizacji NCW nie ma w ww. okresie obowiązku wykazania, Ŝe biokomponenty wykorzystane do realizacji NCW spełniają warunki, o których mowa w art. 28a ust. 1 ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych, w tym w zakresie kryteriów zrównowaŝonego rozwoju. Niemniej jednak naleŝy pamiętać, iŝ z dniem 1 października 2014 r. wszedł w Ŝycie obowiązek wynikający z art. 28e ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych. W związku z powyŝszym, podmiot certyfikowany, dokonując: sprzedaŝy lub zbycia w innej formie biomasy lub sprzedaŝy lub zbycia w innej formie biokomponentów, które mają być zaliczone do realizacji NCW, jest obowiązany posiadać waŝny certyfikat oraz wystawić poświadczenie. JednakŜe, jak juŝ wspomniano powyŝej, brak wystawienia takiego dokumentu i tym samym brak przekazania go podmiotowi zobowiązanemu do realizacji NCW nie stanowi przesłanki uniemoŝliwiającej rozliczenie takiego biokomponentu do NCW w 2014 r. c) jeŝeli biokomponenty zostały wytworzone w okresie od dnia 9 maja 2014 r. do dnia 1 października 2014 r., i mają być następnie zuŝyte po dniu 1 stycznia 2015 r. mogą one zostać zaliczone do realizacji NCW za 2015 r. i lata następne podmiotowi zobowiązanemu do realizacji tego obowiązku wyłącznie wówczas, gdy spełniają one warunki określone w art. 28a ust.1 ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych, w tym w zakresie kryteriów zrównowaŝonego rozwoju oraz wystawione zostały dla nich dokumenty potwierdzające spełnienie tych kryteriów (określone w art. 28c ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych). Obowiązek wynikający z art. 28a ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych wchodzi bowiem w Ŝycie od dnia 1 stycznia 2015 r. Zgodnie z tym przepisem, biokomponenty mogą być zaliczone podmiotowi realizującemu Narodowy Cel Wskaźnikowy 4
na poczet realizacji obowiązku, o którym mowa w art. 23 ust. 1 ustawy, wyłącznie wtedy, gdy: 1) spełniają kryteria zrównowaŝonego rozwoju określone w art. 17 ust. 3-6 dyrektywy 2009/28/WE; 2) spełniają wymóg ograniczenia emisji gazów cieplarnianych określony w art. 28b ust. 1 i 2 ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych; 3) nie zostały wcześniej zaliczone na poczet realizacji obowiązku określonego w art. 3 ust. 4 dyrektywy 2009/28/WE. Formalnie spełnienie warunków wskazanych powyŝej przez podmioty realizujące NCW odbywa się na podstawie uzyskania od dostawcy biokomponentów przeznaczonych do realizacji NCW prawidłowo wystawionych dokumentów, o których mowa: (1) w art. 28c ust. 1 pkt 2 ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych (poświadczenie) albo, (2) w art. 28c ust. 2 pkt 1 ww. ustawy (dokumenty wystawione w innym niŝ Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej, w państwie członkowskim Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) stronie umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub w kraju trzecim, pod warunkiem, Ŝe zostały wystawione w ramach uznanego systemu certyfikacji). 3) Biomasa lub biokomponenty zostały wytworzone w okresie od dnia 1 października 2014 r. do dnia 31 grudnia 2014 r. a) jeŝeli biokomponenty wytworzone w ww. okresie zostały następnie zuŝyte w okresie od dnia 1 października 2014r. do dnia 31 grudnia 2014 r. mogą one zostać zaliczone do realizacji NCW za 2014 r. Nie ma bowiem wobec tych biokomponentów obowiązku posiadania dla nich dokumentów potwierdzających spełnienie kryteriów zrównowaŝonego rozwoju, określonych w art. 28c ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych. RównieŜ podmiot zobowiązany do realizacji NCW, nie ma w ww. okresie obowiązku wykazania, Ŝe biokomponenty wykorzystane do realizacji NCW, spełniają warunki, o których mowa w art. 28a ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych, w tym w zakresie kryteriów zrównowaŝonego rozwoju. Niemniej jednak naleŝy pamiętać, iŝ z dniem 1 października 2014 r. wszedł w Ŝycie obowiązek wynikający z art. 28e ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych. W związku z powyŝszym, podmiot certyfikowany, dokonując: sprzedaŝy lub zbycia w innej formie biomasy lub sprzedaŝy lub zbycia w innej formie biokomponentów, które mają być zaliczone do realizacji NCW, jest obowiązany posiadać waŝny certyfikat oraz wystawić 5
poświadczenie. JednakŜe, jak juŝ wspomniano powyŝej, brak wystawienia takiego dokumentu i tym samym brak przekazania go podmiotowi zobowiązanemu do realizacji NCW nie stanowi przesłanki uniemoŝliwiającej rozliczenie takiego biokomponentu do NCW w 2014 r. b) jeŝeli biokomponenty zostały wytworzone w okresie od dnia 1 października 2014 r. do dnia 31 grudnia 2014 r., i mają być zuŝyte po dniu 1 stycznia 2015 r. mogą one zostać zaliczone do realizacji NCW za 2015 r. i lata następne podmiotowi zobowiązanemu do realizacji tego obowiązku, wyłącznie wówczas, gdy spełniają one warunki określone w art. 28a ust. 1 ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych, w tym w zakresie kryteriów zrównowaŝonego rozwoju oraz wystawione zostały dla nich dokumenty potwierdzające spełnienie tych kryteriów (określone w art. 28c ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych). Od dnia 1 stycznia 2015 r. wchodzi bowiem w Ŝycie obowiązek wynikający z art. 28a ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych, zgodnie z którym biokomponenty mogą być zaliczone podmiotowi realizującemu Narodowy Cel Wskaźnikowy na poczet realizacji obowiązku, o którym mowa w art. 23 ust. 1 ustawy, wyłącznie wtedy, gdy: 1) spełniają kryteria zrównowaŝonego rozwoju określone w art. 17 ust. 3-6 dyrektywy 2009/28/WE; 2) spełniają wymóg ograniczenia emisji gazów cieplarnianych określony w art. 28b ust. 1 i 2 ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych; 3) nie zostały wcześniej zaliczone na poczet realizacji obowiązku określonego w art. 3 ust. 4 dyrektywy 2009/28/WE. Formalnie spełnienie warunków wskazanych powyŝej przez podmioty realizujące NCW odbywa się na podstawie uzyskania od dostawcy biokomponentów przeznaczonych do realizacji NCW prawidłowo wystawionych dokumentów, o których mowa: (1) w art. 28c ust. 1 pkt 2 ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych (poświadczenie) albo, (2) w art. 28c ust. 2 pkt 1 ww. ustawy (dokumenty wystawione w innym niŝ Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej, w państwie członkowskim Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) stronie umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub w kraju trzecim, pod warunkiem, Ŝe zostały wystawione w ramach uznanego systemu certyfikacji). 4) Biomasa lub biokomponenty zostały wytworzone w okresie po dniu 1 stycznia 2015 r. W takiej sytuacji mogą one zostać zaliczone do realizacji NCW za 2015 r. i lata następne podmiotowi zobowiązanemu do realizacji tego obowiązku, wyłącznie wówczas, 6
gdy spełniają one warunki określone w art. 28a ust.1 ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych, w tym w zakresie kryteriów zrównowaŝonego rozwoju oraz wystawione zostały dla nich dokumenty potwierdzające spełnienie tych kryteriów (określone w art. 28c ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych). Od dnia 1 stycznia 2015 r. wchodzi bowiem w Ŝycie obowiązek wynikający z art. 28a ust. 1 ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych, zgodnie z którym biokomponenty mogą być zaliczone podmiotowi realizującemu Narodowy Cel Wskaźnikowy na poczet realizacji obowiązku, o którym mowa w art. 23 ust. 1 ustawy, wyłącznie wtedy, gdy: 1) spełniają kryteria zrównowaŝonego rozwoju określone w art. 17 ust. 3-6 dyrektywy 2009/28/WE; 2) spełniają wymóg ograniczenia emisji gazów cieplarnianych określony w art. 28b ust. 1 i 2 ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych; 3) nie zostały wcześniej zaliczone na poczet realizacji obowiązku określonego w art. 3 ust. 4 dyrektywy 2009/28/WE. Formalnie spełnienie warunków wskazanych powyŝej przez podmioty realizujące NCW odbywa się na podstawie uzyskania od dostawcy biokomponentów przeznaczonych do realizacji NCW prawidłowo wystawionych dokumentów, o których mowa: (1) w art. 28c ust. 1 pkt 2 ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych (poświadczenie) albo, (2) w art. 28c ust. 2 pkt 1 ww. ustawy (dokumenty wystawione w innym niŝ Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej, w państwie członkowskim Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) stronie umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub w kraju trzecim, pod warunkiem Ŝe zostały wystawione w ramach uznanego systemu certyfikacji). Podmiot realizujący NCW będzie zobowiązany przekazać Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki (URE), wraz ze sprawozdaniem, o którym mowa w art. 30b ust. 1 ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych, oryginały wystawionych świadectw potwierdzających spełnienie kryteriów zrównowaŝonego rozwoju przez biokomponenty, które zostały zaliczone do realizacji obowiązku, o którym mowa w art. 23 ust. 1 ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych, pod rygorem kary pienięŝnej przewidzianej w art. 33 ust. 1 pkt 8d tej ustawy. Świadectwo zostało zdefiniowane w art. 2 ust. 1 pkt 39 ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych, jako dokument wystawiany przez podmiot realizujący Narodowy Cel Wskaźnikowy potwierdzający, Ŝe wskazana w tym dokumencie ilość biokomponentów, 7
zawartych w sprzedanych przez ten podmiot lub zbytych w innej formie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub zuŝytych na tym terytorium na potrzeby własne paliwach ciekłych lub biopaliwach ciekłych, spełnia kryteria zrównowaŝonego rozwoju określone w art. 17 dyrektywy 2009/28/WE. Zgodnie z art. 28f ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych świadectwa są wystawiane na podstawie poświadczeń, a w przypadku biokomponentów, które zostały wytworzone poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie dokumentów, o których mowa w art. 28c ust. 2 ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych. Pytanie 2. Jakie są skutki wejścia w Ŝycie art. 3 pkt 7 ustawy o zmianie ustawy o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw oraz niektórych innych ustaw, w którym dokonano zmiany w ustawie o zmianie ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych oraz niektórych innych ustaw (wprowadzono nowy art. 11a)? W art. 3 pkt 7 ustawy o zmianie ustawy o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw oraz niektórych innych ustaw wprowadzono nowy art. 11a do ustawy o zmianie ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych oraz niektórych innych ustaw, zgodnie z którym dokumenty uprawniające podmioty wykonujące działalność gospodarczą w zakresie: wytwarzania biokomponentów, przetwarzania biomasy, zakupu, importu lub nabycia wewnątrzwspólnotowego biomasy lub biokomponentów, do stosowania uznanego systemu certyfikacji, które zostały wydane przed dniem 1 października 2014 r. przez podmiot posiadający zgodę na stosowanie uznanego systemu certyfikacji, zachowują swoją waŝność do upływu terminu na jaki zostały wydane, nie dłuŝej jednak niŝ do 30 września 2015 r. Przepis ten wszedł w Ŝycie w dniu 1 października 2014 r. W związku z faktem, Ŝe ww. dokumenty uprawniają do wystawienia dokumentów potwierdzających spełnienie przez biokomponenty kryteriów zrównowaŝonego rozwoju, o których mowa w art. 17 dyrektywy 2009/28/WE, wprowadzony przepis umoŝliwia zaliczenie tych biokomponentów, które zostaną wykorzystane do realizacji NCW po dniu 1 stycznia 2015 r. Jak bowiem wskazano powyŝej w odpowiedzi na pytanie nr 1, biokomponenty mogą zostać zaliczone do realizacji NCW za 2015 r. oraz za lata następne, wyłącznie wtedy, gdy spełniają warunki określone w art. 28a ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych (co powinno zostać potwierdzone dokumentami 8
wskazanymi w art. 28c ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych, wystawionymi zgodnie z wymogami tej ustawy) oraz nie zostały wcześniej zaliczone na poczet realizacji obowiązku określonego w art. 3 ust. 4 dyrektywy 2009/28/WE (art. 28a ust. 1 pkt 3 ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych). Mając na uwadze powyŝsze naleŝy wskazać, Ŝe dokumenty, o których mowa w art. 28c ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych, potwierdzające spełnienie przez biomasę lub biokomponenty kryteriów zrównowaŝonego rozwoju i umoŝliwiające zaliczenie tych biokomponentów do realizacji NCW, wystawione przez podmioty wykonujące działalność gospodarczą w zakresie: wytwarzania biokomponentów, przetwarzania biomasy, zakupu, importu lub nabycia wewnątrzwspólnotowego biomasy lub biokomponentów, które uzyskały dokumenty uprawniające te podmioty do stosowania uznanego systemu certyfikacji, wystawione przed dniem 1 października 2014 r. (dzień wejścia w Ŝycie obowiązku określonego w art. 28e ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych), utrzymają swoją waŝność, niezaleŝnie od tego czy właściciel danego systemu certyfikacji jest zarejestrowany od dnia 1 października 2014 r. w rejestrze administratorów systemów certyfikacji czy teŝ nie. Pytanie 3. Jakie są skutki wejścia w Ŝycie art. 3 pkt 4 ustawy o zmianie ustawy o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw oraz niektórych innych ustaw, w którym dokonano zmiany w ustawie o zmianie ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych oraz niektórych innych ustaw (wprowadzono nowy art. 5a)? W art. 3 pkt 4 ustawy o zmianie ustawy o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw oraz niektórych innych ustaw wprowadzono nowy art. 5a do ustawy o zmianie ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych oraz niektórych innych ustaw, zgodnie z którym do dnia 31 grudnia 2016 r. jednostka certyfikująca moŝe wykonywać działalność gospodarczą, o której mowa w art. 28q ust. 1 ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych, na podstawie pisemnej zgody na korzystanie z uznanego systemu certyfikacji podmiotu, który nie posiada wpisu do rejestru administratorów systemów certyfikacji. Przepis ten wszedł w Ŝycie w dniu 1 października 2014 r. Art. 5a został wprowadzony do ustawy o zmianie ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych oraz niektórych innych ustaw w związku z ryzykiem wystąpienia 9
sytuacji, w której podmioty dysponujące uznanymi systemami certyfikacji nie zdąŝyłyby uzyskać wpisu do rejestru administratorów systemów certyfikacji z dniem 1 października 2014 r., co uniemoŝliwiłoby funkcjonowanie jednostek certyfikujących. Art. 5a ustawy o zmianie ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych oraz niektórych innych ustaw odnosi się zarówno do: podmiotu dysponującego uznanym systemem certyfikacji zamierzającego wykonywać na terytorium RP działalność gospodarczą w zakresie wyraŝania zgody na korzystanie z uznanego systemu certyfikacji, o której mowa w art. 28k ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych (czyli zgodnie z przepisami ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2013 r. poz. 672, z późn. zm.) będącego przedsiębiorcą i wykonującego działalność gospodarczą na terytorium RP w oparciu o polskie przepisy), jak równieŝ do podmiotu dysponującego uznanym systemem certyfikacji, który nie posiada siedziby lub oddziału w Polsce (tym samym nie jest przedsiębiorcą w rozumieniu ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, natomiast zgodnie z tą ustawą jest przedsiębiorcą zagranicznym). Oba ww. podmioty będą mogły udzielać zgody na korzystanie z uznanego systemu certyfikacji, przedsiębiorcom zamierzającym prowadzić działalność polegającą na wydawaniu certyfikatów, w tym przedsiębiorcom zamierzającym prowadzić działalność gospodarczą w Polsce jako jednostki certyfikujące, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 35 ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych, bez obowiązku wpisu do rejestru administratorów systemów certyfikacji prowadzonego przez Prezesa ARR. Brak wpisu podmiotu dysponującego uznanym systemem certyfikacji do rejestru administratorów systemów certyfikacji nie będzie skutkował wymierzaniem kary dla tego podmiotu na podstawie art. 33 ust. 1 pkt 1b ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych. Na skutek art. 5a ustawy o zmianie ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych oraz niektórych innych ustaw zgody udzielone przez ww. podmioty, wydane po dniu 1 października 2014 r., do dnia 31 grudnia 2016 r. będą mogły stanowić podstawę działalności jednostek certyfikujących. 10
Pytanie 4. Na jakich zasadach zakłady przetwórcze mają kupić biomasę w III i IV kwartale 2014 r., aby biokomponent z niej wyprodukowany spełniał kryteria zrównowaŝonego rozwoju i mógł zostać zaliczony do realizacji NCW? W odniesieniu do ogólnie postawionego pytania dotyczącego zasad, na jakich zakłady przetwórcze powinny kupić rzepak w III i IV kwartale 2014 r., aby olej z niego wyprodukowany spełniał kryteria zrównowaŝonego rozwoju informuję, iŝ w odniesieniu do rzepaku powinien on spełniać kryteria zrównowaŝonego rozwoju potwierdzone dokumentem wystawionym w ramach jednego z uznanych w Komisji Europejskiej systemów certyfikacji. W szczególności potwierdzeniem spełnienia kryteriów zrównowaŝonego rozwoju przez biomasę (w tym przypadku mając na uwadze brzmienie art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych biomasą jest zarówno rzepak jak równieŝ olej rzepakowy) są: dokumenty wystawione przez producenta rolnego i przewidziane przez uznany system certyfikacji, poświadczenia czyli dokumenty przewidziane przez uznane systemy certyfikacji lub umowy, o których mowa w art. 28c ust. 2 pkt 2 ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych, potwierdzające, Ŝe wskazana w nich ilość biomasy lub biokomponentów spełnia kryteria zrównowaŝonego rozwoju określone w art. 17 dyrektywy 2009/28/WE, wystawiane przez przedsiębiorcę, który posiada certyfikat jednego z uznanych systemów certyfikacji i wystawia przedmiotowy dokument zgodnie z wymogami tego systemu. NaleŜy mieć na uwadze, iŝ ustawa o biokomponentach i biopaliwach ciekłych nie reguluje szczegółowo kwestii dotyczących zasad wystawiania przez przedsiębiorcę dokumentów potwierdzających spełnienie kryteriów zrównowaŝonego rozwoju, tak aby spełnić wymogi uznanego systemu certyfikacji. Te szczegółowe kompetencje naleŝą wyłącznie do ww. systemów oraz wynikają z procedur stosowanych przez te systemy. NaleŜy zwrócić uwagę, Ŝe w odpowiedzi na pytanie nr 1 opisano szczegółowo potencjalne sytuacje, które mogą mieć miejsce w odniesieniu do biomasy i biokomponentów, które mogą być wykorzystane do realizacji NCW z uwzględnieniem momentu wytworzenia biomasy/biokomponentów oraz momentu ich wykorzystania na potrzeby realizacji NCW. 11
Pytanie 5. Czy w świetle przepisów ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych biomasa kupiona w Ŝniwa 2014 r., jako certyfikowana przez uznany system, po rejestracji właściciela systemu po dniu 1 października 2014 r. w Polsce równieŝ będzie mogła być wykorzystana do wykonania NCW? Czy na cele NCW będzie moŝna zaliczać wyłącznie biomasę kupowaną jako certyfikowana po dniu 1 października 2014 r., tj. po rejestracji w rejestrze administratorów systemu certyfikacji uznanego systemu certyfikacji? Jak juŝ wskazano w odpowiedzi na pytanie nr 1, kwestie dotyczące moŝliwości wykorzystania biomasy/biokomponentów do realizacji NCW, w kontekście obowiązków dotyczących potwierdzenia kryteriów zrównowaŝonego rozwoju, zaleŝą od dwóch czynników: momentu wytworzenia biomasy/biokomponentów oraz momentu ich wykorzystania na potrzeby realizacji NCW. Ponadto, w ww. odpowiedzi opisano szczegółowo potencjalne sytuacje, które mogą mieć miejsce w odniesieniu do biomasy i biokomponentów, które mogą być wykorzystane do realizacji NCW z uwzględnieniem momentu wytworzenia biomasy/biokomponentów oraz momentu ich wykorzystania na potrzeby realizacji NCW. Kolejną istotną kwestią jest takŝe status podmiotów właścicieli uznanych systemów certyfikacji, jak równieŝ podmiotów posiadających dokumenty uprawniające do stosowania określonego uznanego systemu certyfikacji. W tym kontekście naleŝy odwołać się do zmian wprowadzonych do ustawy o zmianie ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych oraz niektórych innych ustaw, które zostały wprowadzone wraz z wejściem w Ŝycie przepisów art. 3 pkt 4 oraz art. 3 pkt 7, ustawy o zmianie ustawy o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw oraz niektórych innych ustaw (zostały one szczegółowo opisane w odpowiedziach na pytania nr 2 i 3). W art. 3 pkt 4 ustawy o zmianie ustawy o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw oraz niektórych innych ustaw wprowadzono nowy art. 5a do ustawy o zmianie ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych oraz niektórych innych ustaw. Zgodnie z tym przepisem, do dnia 31 grudnia 2016 r. jednostka certyfikująca moŝe wykonywać działalność gospodarczą, o której mowa w art. 28q ust. 1 ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych, na podstawie pisemnej zgody na korzystanie z uznanego systemu certyfikacji podmiotu, który nie posiada wpisu do rejestru administratorów systemów certyfikacji. Przepis ten wszedł w Ŝycie w dniu 1 października 2014 r. 12
Z kolei w art. 3 pkt 7 ustawy o zmianie ustawy o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw oraz niektórych innych ustaw wprowadzono nowy art. 11a do ustawy o zmianie ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych oraz niektórych innych ustaw. Zgodnie z tym przepisem, dokumenty uprawniające podmioty wykonujące działalność gospodarczą w zakresie: wytwarzania biokomponentów, przetwarzania biomasy, zakupu, importu lub nabycia wewnątrzwspólnotowego biomasy lub biokomponentów, do stosowania uznanego systemu certyfikacji, wydane przed dniem 1 października 2014 r. przez podmiot posiadający zgodę na stosowanie uznanego systemu certyfikacji, zachowują waŝność do upływu terminu na jaki zostały wydane, nie dłuŝej jednak niŝ do 30 września 2015 r. Odpowiadając zatem na pytanie naleŝy w pierwszej kolejności zwrócić uwagę czy biomasa została wytworzona przed dniem wejścia w Ŝycie ustawy o zmianie ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych oraz niektórych innych ustaw, tj. przed dniem 9 maja 2014 r. czy teŝ po tym terminie. Zgodnie bowiem z art. 5 ustawy o zmianie ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych oraz niektórych innych ustaw, przepisów ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych w brzmieniu nadanym ustawą o zmianie ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych oraz niektórych innych ustaw nie stosuje się do biomasy i biokomponentów, które zostały wytworzone przed dniem wejścia w Ŝycie tej ustawy (9 maja 2014 r.). JeŜeli natomiast biomasa, o której mowa w pytaniu została wytworzona po tym terminie, moŝe ona zostać zaliczona do realizacji NCW zgodnie z opcjami: 2a, 2b, 2c przedstawionymi w odpowiedzi na pytanie nr. 1 w zaleŝności od tego w jakim okresie zostanie zuŝyta do NCW. W odniesieniu natomiast do kwestii dotyczącej rejestracji w rejestrze administratorów systemów certyfikacji właściciela uznanego systemu certyfikacji, w ramach którego biomasa to została poddana certyfikacji naleŝy wskazać nowy art. 11a ustawy o zmianie ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych oraz niektórych innych ustaw, zgodnie z którym dokumenty uprawniające podmioty wykonujące działalność gospodarczą w zakresie: wytwarzania biokomponentów, przetwarzania biomasy, zakupu, importu lub nabycia wewnątrzwspólnotowego biomasy lub biokomponentów, do stosowania uznanego systemu certyfikacji, wydane przed dniem 1 października 2014 r. przez podmiot posiadający zgodę na stosowanie uznanego systemu certyfikacji, zachowują waŝność do upływu terminu na jaki zostały wydane, nie dłuŝej jednak niŝ do 30 września 2015 r. Mając na uwadze powyŝsze naleŝy wskazać, Ŝe dokumenty, o których mowa w art. 28c ustawy, potwierdzające spełnienie przez biomasę lub biokomponenty kryteriów 13
zrównowaŝonego rozwoju i umoŝliwiające zaliczenie tych biokomponentów do realizacji NCW, wystawione przez podmioty wykonujące działalność gospodarczą w zakresie: wytwarzania biokomponentów, przetwarzania biomasy, zakupu, importu lub nabycia wewnątrzwspólnotowego biomasy lub biokomponentów, które uzyskały dokumenty uprawniające te podmioty do stosowania uznanego systemu certyfikacji, wystawione przed dniem 1 października 2014 r. (dzień wejścia w Ŝycie obowiązku określonego w art. 28e ustawy), utrzymają swoją waŝność, niezaleŝnie od tego czy właściciel danego systemu certyfikacji będzie zarejestrowany od dnia 1 października 2014 r. w rejestrze administratorów systemów certyfikacji czy teŝ nie. Biokomponenty wskazane w ww. dokumentach będą mogły zostać wykorzystane do realizacji NCW w 2014 r. na zasadach dotychczasowych (sytuacja 2a i 2b z odpowiedzi na pytanie nr 1), natomiast w 2015 r. oraz w latach następnych (sytuacja 2c z odpowiedzi na pytanie nr 1), pod warunkiem, Ŝe spełniają warunki określone w art. 28a ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych (co powinno zostać potwierdzone dokumentami wskazanymi w art. 28c ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych, wystawionymi zgodnie z wymogami ustawy) oraz nie zostały wcześniej zaliczone na poczet realizacji obowiązku określonego w art. 3 ust. 4 dyrektywy 2009/28/WE (art. 28 a ust. 1 pkt 3). Pytanie 6. Czy systemy ISCC EU i RedCert EU powinny zarejestrować się w Polsce pomimo ich uznania przez Komisję Europejską? W art. 2 ust. 1 pkt 31 ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych zdefiniowano administratora systemu certyfikacji. Jest to przedsiębiorca w rozumieniu ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, który ma tytuł prawny do dysponowania uznanym systemem certyfikacji i wykonuje działalność gospodarczą w zakresie udzielania zgody na korzystanie z tego systemu. Ponadto, zgodnie z art. 28k ust. 1 ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych działalność gospodarcza w zakresie udzielania zgody na korzystanie z uznanego systemu certyfikacji jest działalnością regulowaną w rozumieniu przepisów ustawy o swobodzie działalności gospodarczej i wymaga wpisu do rejestru administratorów systemów certyfikacji. Mając na uwadze powyŝsze naleŝy stwierdzić, Ŝe systemy ISCC EU oraz RedCert EU powinny uzyskać wpis do ww. rejestru, w sytuacji gdy zamierzają 14
prowadzić działalność gospodarczą na terenie Polski. Kwestie związane z prowadzeniem w Polsce działalności gospodarczej przez przedsiębiorcę zagranicznego zostały uregulowane w ustawie o swobodzie działalności gospodarczej. Niemniej jednak naleŝy zwrócić uwagę na fakt, Ŝe jak juŝ wskazano wcześniej w odpowiedzi na pyt. 2 w ustawie o zmianie ustawy o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw oraz niektórych innych ustaw wprowadzono zmianę, zgodnie z którą, do dnia 31 grudnia 2016 r. jednostka certyfikująca moŝe wykonywać działalność gospodarczą, o której mowa w art. 28q ust. 1 ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych, na podstawie pisemnej zgody na korzystanie z uznanego systemu certyfikacji podmiotu, który nie posiada wpisu do rejestru administratorów systemu certyfikacji (dodano art. 5a w ustawie o zmianie ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych oraz niektórych innych ustaw). Art. 5a został wprowadzony do ustawy o zmianie ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych oraz niektórych innych ustaw w związku z ryzykiem wystąpienia sytuacji, w której podmioty dysponujące uznanymi systemami certyfikacji nie zdąŝyłyby uzyskać wpisu do rejestru administratorów systemów certyfikacji z dniem 1 października 2014 r., co uniemoŝliwiłoby funkcjonowanie jednostek certyfikujących. Art. 5a ustawy o zmianie ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych oraz niektórych innych ustaw odnosi się zarówno do: podmiotu dysponującego uznanym systemem certyfikacji zamierzającego wykonywać na terytorium RP działalność gospodarczą w zakresie wyraŝania zgody na korzystanie z uznanego systemu certyfikacji, o której mowa w art. 28k ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych (czyli zgodnie z przepisami ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2013 r. poz. 672, z późn. zm.) będącego przedsiębiorcą i wykonującego działalność gospodarczą na terytorium RP w oparciu o polskie przepisy), jak równieŝ do podmiotu dysponującego uznanym systemem certyfikacji, który nie posiada siedziby lub oddziału w Polsce (tym samym nie jest przedsiębiorcą w rozumieniu ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, natomiast zgodnie z tą ustawą jest przedsiębiorcą zagranicznym). Oba ww. podmioty będą mogły udzielać zgody na korzystanie z uznanego systemu certyfikacji, przedsiębiorcom zamierzającym prowadzić działalność polegającą na wydawaniu 15
certyfikatów, w tym przedsiębiorcom zamierzającym prowadzić działalność gospodarczą w Polsce jako jednostki certyfikujące, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 35 ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych, bez obowiązku wpisu do rejestru administratorów systemów certyfikacji prowadzonego przez Prezesa ARR. Brak wpisu podmiotu dysponującego uznanym systemem certyfikacji do rejestru administratorów systemów certyfikacji nie będzie skutkował wymierzaniem kary dla tego podmiotu na podstawie art. 33 ust. 1 pkt 1b ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych. Na skutek art. 5a ustawy o zmianie ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych oraz niektórych innych ustaw zgody udzielone przez ww. podmioty, wydane po dniu 1 października 2014 r., do dnia 31 grudnia 2016 r. będą mogły stanowić podstawę działalności jednostek certyfikujących. Pytanie 7. Jak przebiega proces rejestracji w Polsce uznanych systemów certyfikacji rejestr administratorów systemów certyfikacji? Czy dostępne są formularze zgłoszeniowe dla tych systemów? Jakie dokumenty są wymagane przy rejestracji? Czy dokumenty powinny zostać przetłumaczone na język polski czy mogą być w języku angielskim? Wymaganie dotyczące wpisu do rejestru administratorów systemów certyfikacji zostały zawarte w nowym rozdziale 4b ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych: Zasady wykonywania działalności gospodarczej w zakresie udzielania zgody na korzystanie z uznanego systemu certyfikacji oraz wykonywania działalności gospodarczej w zakresie wydawania certyfikatów dodane art. 28k do art. 28o tej ustawy. Rejestr administratorów systemów certyfikacji prowadzi organ rejestrowy, którym jest Prezes ARR. W związku z powyŝszym, w celu uzyskania szczegółowych informacji dotyczących procedury rejestracji w rejestrze administratorów systemów certyfikacji naleŝy zwrócić się ze stosownym zapytaniem do Prezesa ARR. Ponadto, podczas konferencji Kryteria zrównowaŝonego rozwoju aspekty praktyczne, która odbyła się w Ministerstwie Gospodarki w dniu 17 czerwca 2014 r. przedstawiciel ARR przedstawił prezentację pt. Warunki uzyskania wpisu do rejestrów prowadzonych przez Prezesa ARR. Prezentacja ta jest dostępna na stronie internetowej 16
Ministerstwa Gospodarki (http://www.mg.gov.pl/node/20923). Informacje w niej zawarte mogą być pomocne przy analizie działań, które powinny zostać podjęte w celu dokonania wpisu do rejestru administratorów systemów certyfikacji. Pytanie 8. Czy jest oficjalna data, do której uznane systemy certyfikacji powinny się zarejestrować w rejestrze administratorów systemów certyfikacji? Data rejestracji administratorów systemów certyfikacji w rejestrze Prezesa ARR wynika bezpośrednio z art. 13 pkt 1 ustawy o zmianie ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych oraz niektórych innych ustaw jest to 1 października 2014 r. Niemniej jednak naleŝy mieć na uwadze, Ŝe ustawa o zmianie ustawy o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw oraz niektórych innych ustaw dokonuje zmian w przepisach ustawy o zmianie ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych oraz niektórych innych ustaw dodany został nowy art. 5a. Zgodnie z powyŝszymi zmianami, do dnia 31 grudnia 2016 r. jednostka certyfikująca moŝe wykonywać działalność gospodarczą, o której mowa w art. 28q ust. 1 ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych, na podstawie pisemnej zgody na korzystanie z uznanego systemu certyfikacji podmiotu, który nie posiada wpisu do rejestru administratorów systemu certyfikacji. PowyŜszy przepis wszedł w Ŝycie w dniu 1 października 2014 r. Art. 5a został wprowadzony do ustawy o zmianie ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych oraz niektórych innych ustaw w związku z ryzykiem wystąpienia sytuacji, w której podmioty dysponujące uznanymi systemami certyfikacji nie zdąŝyłyby uzyskać wpisu do rejestru administratorów systemów certyfikacji z dniem 1 października 2014 r., co uniemoŝliwiłoby funkcjonowanie jednostek certyfikujących. Art. 5a ustawy o zmianie ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych oraz niektórych innych ustaw odnosi się zarówno do: podmiotu dysponującego uznanym systemem certyfikacji zamierzającego wykonywać na terytorium RP działalność gospodarczą w zakresie wyraŝania zgody na korzystanie z uznanego systemu certyfikacji, o której mowa w art. 28k ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych (czyli zgodnie z przepisami ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. 17
o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2013 r. poz. 672, z późn. zm.) będącego przedsiębiorcą i wykonującego działalność gospodarczą na terytorium RP w oparciu o polskie przepisy), jak równieŝ do podmiotu dysponującego uznanym systemem certyfikacji, który nie posiada siedziby lub oddziału w Polsce (tym samym nie jest przedsiębiorcą w rozumieniu ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, natomiast zgodnie z tą ustawą jest przedsiębiorcą zagranicznym). Oba ww. podmiot będą mogły udzielać zgody na korzystanie z uznanego systemu certyfikacji, przedsiębiorcom zamierzającym prowadzić działalność polegającą na wydawaniu certyfikatów, w tym przedsiębiorcom zamierzającym prowadzić działalność gospodarczą w Polsce jako jednostki certyfikujące, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 35 ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych, bez obowiązku wpisu do rejestru administratorów systemów certyfikacji prowadzonego przez Prezesa ARR. Brak wpisu podmiotu dysponującego uznanym systemem certyfikacji do rejestru administratorów systemów certyfikacji nie będzie skutkował wymierzaniem kary dla tego podmiotu na podstawie art. 33 ust. 1 pkt 1b ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych. Na skutek art. 5a ustawy o zmianie ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych oraz niektórych innych ustaw zgody udzielone przez ww. podmioty, wydane po dniu 1 października 2014 r., do dnia 31 grudnia 2016 r. będą mogły stanowić podstawę działalności jednostek certyfikujących. Pytanie 9. Czy organy certyfikujące ISCC, RedCert i inne powinny się w Polsce zarejestrować zgodnie z nowymi przepisami? W opinii Ministerstwa Gospodarki, pod pojęciem organ certyfikujący ISCC oraz RedCert zawarty w pytaniu rozumie się jednostkę certyfikującą w rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt 35 ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych, którą jest przedsiębiorca w rozumieniu ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, działający w ramach uznanego systemu certyfikacji i posiadający prawo wydawania certyfikatu podmiotom certyfikowanym. 18
Zasady funkcjonowania jednostek certyfikujących zostały określone w nowym rozdziale 4b ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych: Zasady wykonywania działalności gospodarczej w zakresie udzielania zgody na korzystanie z uznanego systemu certyfikacji oraz wykonywania działalności gospodarczej w zakresie wydawania certyfikatów nowe art. 28q do art. 28y ww. ustawy. Zgodnie z art. 28q ust. 1 ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych działalność gospodarcza w zakresie wydawania certyfikatów podmiotom certyfikowanym jest działalnością regulowaną w rozumieniu przepisów ustawy o swobodzie działalności gospodarczej i wymaga wpisu do rejestru jednostek certyfikujących. Rejestr ten, podobnie jak w przypadku administratorów systemu certyfikacji, jest prowadzony przez Prezesa ARR. Jak wskazano powyŝej, obowiązek uzyskania wpisu do rejestru przez jednostki certyfikujące wszedł w Ŝycie w dniu 1 października 2014 r. Pytanie 10. Czy Komisja Europejska została powiadomiona przez Polskę o transpozycji dyrektywy 2009/28/WE? Komisja Europejska została powiadomiona o transpozycji do polskiego porządku prawnego przepisów dyrektywy 2009/28/WE. Ustawa o zmianie ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych oraz niektórych innych ustaw oraz rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 29 kwietnia 2014 r. w sprawie wzoru świadectwa (Dz. U., poz. 578) zostały notyfikowane Komisji poprzez Bazę Krajowych Środków Wykonawczych w dniu 6 maja 2014 r. Pytanie 11. Czy wystarczającym jest, aby importowane biokomponenty były certyfikowane zgodnie z systemem EU czy będzie konieczna certyfikacja w uznanym systemie krajowym? Czy wystarczającym jest, aby produkcja biokomponentów była certyfikowana zgodnie z systemem EU czy będzie konieczna certyfikacja w uznanym systemie krajowym? Przede wszystkim naleŝy zwrócić uwagę, iŝ ustawa o biokomponentach i biopaliwach ciekłych, jak równieŝ ustawa o zmianie ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych oraz niektórych innych ustaw nie wprowadzają pojęcia systemu krajowej weryfikacji 19
kryteriów zrównowaŝonego rozwoju - nie nakładają zatem równieŝ obowiązku certyfikacji biokomponentów w ramach systemu krajowego. Istotą wprowadzonych rozwiązań jest natomiast wykorzystanie uznanych systemów certyfikacji, zaakceptowanych decyzją Komisji Europejskiej, do celu potwierdzenia spełnienia kryteriów zrównowaŝonego rozwoju. Natomiast, z uwagi na fakt, iŝ działalność w obszarze wydawania certyfikatów przez jednostki certyfikujące przedsiębiorcom, którzy następnie są uprawnieni do wystawiania potwierdzeń spełnienia kryteriów zrównowaŝonego rozwoju (tzw. poświadczeń), jest szczególnie istotna z punktu widzenia prawidłowości funkcjonowania systemu podjęto decyzję, iŝ w szczególności tę działalność naleŝy umieścić w katalogu działalności gospodarczych objętych obowiązkiem uzyskania wpisu do rejestru działalności regulowanej. Ustawa tym samym nie tworzy odrębnego systemu krajowego, ale wskazuje warunki jakie muszą spełnić jednostki certyfikujące, aby móc prowadzić działalność gospodarczą na terenie RP, w zakresie obejmowania certyfikacją przedsiębiorców zainteresowanych korzystaniem z uznanych systemów certyfikacji. Efektem wprowadzenia systemu weryfikacji spełnienia przez biomasę i biokomponenty kryteriów zrównowaŝonego rozwoju opartego na systemach dobrowolnych uznanych przez Komisję Europejską są przepisy art. 28 ust. 1 ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych, zgodnie z którym dokumentami potwierdzającymi spełnienie przez biomasę lub biokomponenty kryteriów zrównowaŝonego rozwoju i umoŝliwiającymi zaliczenie tych biokomponentów na poczet realizacji NCW, wystawianymi na poszczególnych etapach wytwarzania biokomponentów, są: 1) dokument wystawiony przez producenta rolnego przewidziany przez uznany system certyfikacji; 2) poświadczenie; 3) świadectwo. Ponadto, jeŝeli chodzi o zakupy biomasy oraz biokomponentów za granicą i następnie obrót nimi na terenie Polski naleŝy zauwaŝyć, Ŝe zgodnie z art. 28c ust 2 ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych, za dokumenty, o których mowa w art. 28 ust. 1 ww. ustawy, uznaje się równieŝ dokumenty wystawione: 1) w innym niŝ Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej, w państwie członkowskim Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - stronie umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub w kraju trzecim, pod warunkiem Ŝe zostały wystawione w ramach uznanego systemu certyfikacji; 20
2) w kraju trzecim, pod warunkiem Ŝe Unia Europejska zawarła z tym krajem umowę, na mocy której uznaje się, Ŝe biomasa wytworzona w tym kraju spełnia kryteria zrównowaŝonego rozwoju. Pytanie 12. Czy i od kiedy przemysł olejarski będzie zobligowany do wykonywania indywidualnych kalkulacji dotyczących ograniczenia emisji gazów cieplarnianych? Zgodnie z art. 28b ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych biokomponenty spełniają wymóg ograniczenia emisji gazów cieplarnianych, jeŝeli ograniczenie emisji gazów cieplarnianych wynosi co najmniej: 1) 35% - do dnia 31 grudnia 2016 r.; 2) 50% - od dnia 1 stycznia 2017 r. W przypadku biokomponentów wytworzonych w instalacjach, w których produkcja zostanie rozpoczęta po dniu 31 grudnia 2016 r. wymóg ograniczenia emisji gazów cieplarnianych wynosi co najmniej 60% od dnia 1 stycznia 2018 r. W związku z faktem, Ŝe obecnie obowiązujące ograniczenie, określone na poziomie 35%, jest moŝliwe do spełnienia przy wykorzystaniu wartości standardowych emisji poszczególnych biokomponentów, do momentu jego obowiązywania, tj. do dnia 31 grudnia 2016 r., nie jest konieczne stosowanie przez przemysł olejarski wartości innych niŝ standardowe. Natomiast od dnia 1 stycznia 2017 r., wraz z istotnym wzrostem minimalnego ograniczenia emisji gazów cieplarnianych do poziomu 50%, naleŝy się spodziewać konieczności przeprowadzenia przez wytwórców biokomponentów racjonalizacji w obszarze produkcji, która moŝe równieŝ zmierzać do oczekiwania od przedstawicieli przemysłu olejarskiego zastosowania się do wartości rzeczywistych. Kwestie te naleŝą jednak do indywidulanych decyzji wytwórców dokonujących zakupu rzepaku lub oleju rzepakowego. Pragnę jednocześnie poinformować, iŝ w 2012 r. Ministerstwo Gospodarki zleciło Instytutowi Technologicznemu Wojsk Lotniczych opracowanie: Analizy wypełnienia przez biokomponenty, wytwarzane w istniejących instalacjach i wykorzystywane do wytwarzania paliw ciekłych i biopaliw ciekłych, kryteriów zrównowaŝonego rozwoju zawartych w dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/28/WE w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych, pod kątem wprowadzania w nich zmian 21
technologicznych lub zastąpienia nowymi, zapewniającymi spełnienie powyŝszych kryteriów. Opracowany materiał przedstawia ogólne wskazówki dotyczące ewentualnych działań (w tym równieŝ działań o charakterze inwestycyjnym), których przeprowadzenie, w zaleŝności od charakteru i wielkości zakładu produkcyjnego, umoŝliwi wytwórcy spełnienie wymogów w zakresie emisji gazów cieplarnianych po roku 2016. Analiza jest dostępna na stronie internetowej Ministerstwie Gospodarki. Pytanie 13. Czy i kiedy oraz w jakim dokumencie obwieszczono wykaz obszarów, o których mowa z art. 28 ust. 6 ustawy? W art. 28b ust. 6 ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych minister właściwy do spraw rolnictwa został zobowiązany do ogłoszenia, w drodze obwieszczenia, wykazu obszarów, o których mowa w art. 28b ust. 4 tej ustawy, mając na względzie charakterystykę gleby, klimat i spodziewany poziom zbioru surowców oraz badania wysokości poziomu emisji gazów cieplarnianych w poszczególnych województwach oraz do przedłoŝenia tego wykazu w formie sprawozdania Komisji Europejskiej. NaleŜy w tym miejscu zaznaczyć, iŝ juŝ w 2011 r., przy współpracy Ministerstwa Gospodarki oraz Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi, został opracowany dokument pt. Poziom emisji gazów cieplarnianych (CO2, N2O i CH4) dla upraw pszenicy, pszenŝyta, kukurydzy i Ŝyta przeznaczonych do produkcji bioetanolu oraz upraw rzepaku przeznaczonych do produkcji biodiesla. W dokumencie tym zawarto informacje, wskazujące obszary Polski (na poziomie NUTS 2 a więc w przypadku Polski - województwa), na których emisje gazów cieplarnianych z upraw są równe lub niŝsze od poziomów określonych w załączniku V dyrektywy 2009/28/ WE oraz informacje o metodyce prowadzonych badań w zakresie emisji z upraw. Dokument ten został przekazany przez Ministra Gospodarki do Komisji Europejskiej w dniu 3 października 2011 r. Jest on opublikowany na stronie internetowej Komisji Europejskiej: (http://ec.europa.eu/energy/renewables/biofuels/emissions_en.htm). Mając na uwadze powyŝsze naleŝy podkreślić, Ŝe dokument juŝ oficjalnie funkcjonuje, natomiast na skutek delegacji zawartej w art. 28b ust. 6 ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych minister właściwy do spraw rolnictwa ogłosi ten dokument w drodze obwieszczenia, co niewątpliwie umoŝliwi nadanie ww. zestawieniu bardziej powszechnego charakteru. 22