2014 Rok Kolberga Autor: Agnieszka Rutkowska
Fot. Oskar Kolberg.
Sejm RP ogłosił rok: 2014 Rokiem Kolberga 200 lat mija od urodzin Oskara Kolberga - etnografa, folklorysty i kompozytora, artysty i naukowca.
W ciągu swojego pracowitego życia stworzył wielki zbiór tradycji ludowej i opublikował w dziele: Lud. Jego zwyczaje, sposób życia, mowa, podania, obrzędy, gusła, zabawy, pieśni, muzyka i tańce.
Kolberg wydał 33 tomy monografii i opublikował około 200 artykułów z zakresu etnografii, folklorystyki, językoznawstwa i muzykologii, był również autorem haseł w Encyklopedii powszechnej Orgelbranda, kompozytorem dwóch oper i wielu innych mniejszych form muzycznych. Fot. Rękopis melodii O. Kolberga.
Całość jego dorobku zajmuje 85 tomów, czyli 39780 stron druku. Instytut im. Oskara Kolberga w Poznaniu opiekuje się dorobkiem Kolberga i wydaje suplementy do jego dzieła. Fot. Strona tytułowa Mazowsza.
Organizatorzy Roku Kolberga kładą duży nacisk na popularyzację postaci i dzieła Kolberga. Odbywać to się będzie przez planowane na terenie całego kraju działania: koncerty, wystawy, warsztaty edukacyjne, digitalizacja dzieł, nagrywanie płyt zawierających melodie ludowe zaczerpnięte z zapisów Kolberga. Planowana jest publikacja zbioru bajek zaczerpniętych z dzieł wielkiego zbieracza, do których dołączony będzie audiobook.
Rok Kolberga rozpocznie się koncertem w Przysusze koło Radomia gdzie 22 lutego 1814 roku przyszedł na świat Henryk Oskar Kolberg. Fot. Dom, w którym urodził się O. Kolberg.
Fot. Wyciąg z aktu urodzenia O. Kolberga.
Matka Karolina de Mercoeur - pochodziła ze spolszczonej rodziny francuskich emigrantów.
Ojciec Juliusz Kolberg pochodził z Maklenburgii. Do Polski przybył z Prus, podjąwszy decyzję pozostania w Polsce szybko dostosował do nowego środowiska i przywiązał do kraju.
W domu Kolbergów mówiono po polsku a wczesne zetknięcie z twórczością ludu zawdzięcza mamce Zuźce Wawrzek- chłopce spod Sandomierza.
W 1819 roku rodzina Kolbergów przeniosła się do Warszawy, gdzie młody Kolberg uczył się w Liceum Warszawskim, zdobył także wykształcenie muzyczne u Józefa Elsnera nauczyciela F. Chopina Fot. Zaświadczenie wystawione O. Kolbergowi przez J.Elsnera
W domu rodzinnym spotykał się z ważnymi przedstawicielami środowiska kulturalnego ówczesnej Warszawy. Kolbergowie przyjaźnili się z rodziną Chopinów, Kazimierzem Brodzińskim, Samuelem Bogumiłem Linde. Zafascynowany Fryderykiem Chopinem Kolberg marzył o karierze kompozytorskiej i koncertowej.
Nowy kierunek literacki Romantyzm stawiał z pasją i rozmachem kwestię zwrotu do ludu a wyrazem tej pasji były wyprawy za miasto organizowane przez warszawskie środowisko artystyczne, do którego należał Oskar Kolberg.
Wyprawy te, początkowo spontaniczne, później zaś starannie planowane zaowocowały powstaniem monumentalnego dzieła zatytułowanego: Lud. Jego zwyczaje, sposób życia, mowa, podania, obrzędy, gusła, zabawy, pieśni, muzyka i tańce.
Kolberg zebrał i usystematyzował według regionów rodzimą kulturę ludową, obejmując swym zainteresowaniem badawczym dawne ziemie I Rzeczypospolitej. Fot. Mapa ziem I Rzeczpospolitej.
W latach 1857-1890 wydał 33 tomy. Niedługo po śmierci wydano jeszcze 3 tomy z jego spuścizny. Całość to 85 tomów. Jak tego dokonał jeden człowiek?
Kolberg łączył w sobie romantyczny zapał z konsekwencją i szacunkiem do pracy charakterystycznym dla kolejnej epoki, w której przyszło mu żyć Pozytywizmu.
Aby zapewnić środki na publikowanie swoich prac, pracował jako urzędnik lub nauczyciel muzyki, reklamował swoje przedsięwzięcia w prasie warszawskiej,szukał protektorów i mecenasów, aż w roku 1870 Krakowskie Towarzystwo Naukowe przyznało mu odpowiedni zasiłek na kontynuację Ludu i Kolberg przeniósł się do Krakowa.
Każdego roku latem przemierzał wybrany obszar badawczy i dokumentował życie wsi, wyprawy te starannie planował. Korzystał z pomocy zaprzyjaźnionych osób. Resztę roku poświęcał opracowywaniu zebranych materiałów, posiłkując się innymi źródłami i pracami swoich poprzedników. Fot. Rękopis O. Kolberga.
Interesujące jest, że Kolberg doceniał do celów dokumentacyjnych wartość stosunkowo jeszcze młodej dziedziny techniki, jaką w jego czasach była fotografia. Fot. Rękopis O. Kolberga.
Zmarł w Krakowie w 1890. grób z popiersiem Tadeusza Błotnickiego na cmentarzu Rakowickim w Krakowie. Fot. Grób Oskara Kolberga.
Ze spuścizny Kolberga korzystają do dziś pokolenia twórców i badaczy kultury. Fot. Oskar Kolberg.
Bibliografia Górski Ryszard: Oskar Kolberg: zarys życia i działalności. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, 1974 http://culture.pl/pl/tworca/oskar-kolberg Zdjęcia pochodzą z książki: R.Górski: Oskar Kolberg: zarys życia i działalności. Warszawa, 1974 oraz Wikipedii. Zgoda IMiT na wykorzystanie Logo Roku Kolberga.
Dziękuję za uwagę.