Towarzystwo Regionalne Ziemi Świdnickiej

Transkrypt

1 Dolnośląska Biblioteka Pedagogiczna we Wrocławiu Filia w Świdnicy Towarzystwo Regionalne Ziemi Świdnickiej Opracowanie Agnieszka Nawrocka Katarzyna Giedrys-Woźny Świdnica 2015

2 Na zjeździe założycielskim, który odbył się w dniach października 1960 r. w klubie Bolko w Świdnicy, powołano do życia Towarzystwo Kulturalne Ziemi Świdnickiej. Pierwszym prezesem został wybrany Andrzej Bucholski, kierownik Wydziału Kultury Prezydium Miejskiej Rady Narodowej. W późniejszych latach funkcję te pełnili kolejno: Jerzy Michalski, Franciszek Jarzyna, Władysław Lange, Stanisław Marciniak, Jan Skała, Włodzimierz Bernacki, Stanisław Kotełko. Początkowo głównym zadaniem Towarzystwa miało być koordynowanie działań kulturalnych w mieście i powiecie, inspirowanie różnych form kulturalnej aktywności oraz działalność oświatowa. Powołano sekcje: naukową, wydawniczą, muzyczną i teatralną skupiające zainteresowanych członków. Obok nich powstał przy Towarzystwie Klub Filmowy. W latach 60. działalność Towarzystwa obejmowała miasto i powiat. Tworzono oddziały, z których najprężniejszy w Strzegomiu przekształcił się w Towarzystwo Miłośników Strzegomia. Organizowano sesje popularnonaukowe na temat historii miasta i regionu, wystawy prac plastyków, koncerty, występy amatorskich zespołów kabaretowych, teatralnych, muzycznych, tanecznych. Towarzystwo należało do inicjatorów utworzenia Muzeum Dawnego Kupiectwa, którego pierwszym dyrektorem został wybitny działacz i wieloletni prezes Towarzystwa, Franciszek Jarzyna. Na nadzwyczajnym Walnym Zgromadzeniu 10 grudnia 1969 r. nazwa organizacji została zmieniona na Towarzystwo Regionalne Ziemi Świdnickiej. W latach 70. wydawano utwory literackie miejscowych twórców i opublikowano małą monografię historyczną Świdnica ziemia Bolków. Od 1973 r. zaczęto wydawać Rocznik Świdnicki. Do r ukazało się 41 tomów tego periodyku wysoko ocenianego w grupie wydawnictw regionalnych. Zamieszczane w nim artykuły poświęcono historii oraz aktualnym problemom miasta i regionu, zakładom pracy, szkołom, sylwetkom ciekawych ludzi. Rocznik przekazywany jest wszystkim bibliotekom naukowym w kraju, figuruje w wykazach tego typu wydawnictw zarówno zachodnioeuropejskich, jak i amerykańskich. Franciszek Jarzyna, przewodniczący pierwszego kolegium redakcyjnego, opracował szczegółową Kronikę miasta Świdnicy, obejmującą lata , która stanowi do dziś podstawowe źródło wiedzy o tamtym okresie. Kontynuacją tego dzieła stały się roczne kroniki miasta publikowane w każdym tomie Rocznika Świdnickiego. W 1972 r. przy Towarzystwie powstało Koło Pionierów skupiające osoby, które przybyły do Świdnicy przed 31 grudnia 1945 r. Zadaniem tej organizacji była popularyzacja wiedzy o tzw. okresie pionierskim ( ), gromadzenie dokumentów, wspomnień i zdjęć z tego okresu, organizowanie wystaw. 2

3 Członkowie Towarzystwa podjęli szeroką działalność proekologiczną przeprowadzając wspólnie z ZHP akcję nasadzenia dwóch tysięcy drzew z okazji początku trzeciego tysiąclecia. Rozwijali współpracę z dyrekcjami szkół i nauczycielami regionalistami, dążąc do tworzenia w szkołach kół regionalistycznych. Nauczycielom oferowali materiały do zajęć pozalekcyjnych, zintegrowanych planów nauczania z uwzględnieniem problematyki regionalnej, konspektów zajęć, bibliografii i publikacji. Towarzystwo zorganizowało dwie konferencje na temat roli regionalizmu w wychowaniu młodego pokolenia. We współpracy z Urzędem Miejskim i Starostwem Powiatowym organizowano konkursy wiedzy historycznej dla szkół podstawowych i ponadpodstawowych. Towarzystwo wydało Kalendarz Świdnicki, książkę Świdnica. Zarys monografii miasta pod redakcją Wacława Korty opracowaną przez zespół autorów wrocławskich i świdnickich, publikację Krzysztofa Czarneckiego Świdnica. Przewodnik turystyczny. Razem z Muzeum Dawnego Kupiectwa opracowano publikację Dzieje Świdnicy w datach. W r wydano książkę Moje dwie małe ojczyzny. Wspomnienia świdniczan ukazującą okres pionierski poprzez indywidualne relacje, przeżycia i odczucia osób przybyłych do Świdnicy po zakończeniu drugiej wojny światowej. Od czerwca 2012 r. pod patronatem TRZŚ zaczęto publikować Encyklopedię Świdnicy, dzieło tworzone przez mieszkańców, dokumentujące dzieje miasta od początków do czasów współczesnych. Równolegle z papierowym wydaniem Encyklopedii, ze strony Urzędu Miejskiego w Świdnicy można nieodpłatnie pobierać kolejne części publikacji w wersji elektronicznej. Obecnie siedziba Towarzystwa mieści się w wyremontowanej kamienicy Centrum Wspierania Organizacji Pozarządowych w Świdnicy przy ul. Długiej 33. Prezesem Towarzystwa jest Urszula Pawłowska. Bibliografia: 1. Kotełko S.: 50 lat Towarzystwa Regionalnego Ziemi Świdnickiej. Rocznik Świdnicki T. 38 (2010) s

4 Wykaz publikacji wydanych lub współwydanych przez Towarzystwo Regionalne Ziemi Świdnickiej 1. Czarnecki, Krzysztof Świdnica : przewodnik turystyczny / Krzysztof Czarnecki ; il. Marian Ruszkiewicz ; konsultacja merytoryczna Stanisław Kotełko. [Świdnica] : Towarzystwo Regionalne Ziemi Świdnickiej, [1996]. 2. Czarnecki, Krzysztof Świdnica = Schweidnitz : ein Touristenführer / Krzysztof Czarnecki ; [Überstz. Anna Stroka]. Świdnica : Towarzystwo Regionalne Ziemi Świdnickiej, Encyklopedia Encyklopedia Świdnicy / Urząd Miejski w Świdnicy ; Towarzystwo Regionalne Ziemi Świdnickiej. Świdnica : Gmina Miasto Świdnica, Kalendarz Kalendarz świdnicki 1985 / [dane do informatora zebrał, opracował i zredagował Andrzej Scheer]. Świdnica : Towarzystwo Regionalne Ziemi Świdnickiej, Marciniak, Stanisław Józef Lurka rzeźbiarz ludowy / Stanisław Marciniak. Świdnica : Wydział Kultury i Sztuki Urzędu Wojewódzkiego w Wałbrzychu : Towarzystwo Regionalne Ziemi Świdnickiej, Moje Moje dwie małe ojczyzny : wspomnienia świdniczan / [aut. Stanisław Bielawski i in. ; red. Krystyna Bartela i in.]. Świdnica : Towarzystwo Regionalne Ziemi Świdnickiej, [2013]. 7. Rocznik Rocznik Świdnicki / Towarzystwo Regionalne Ziemi Świdnickiej. Świdnica : Towarzystwo Regionalne Ziemi Świdnickiej,

5 8. Scheer, Andrzej Krzyże pokutne ziemi świdnickiej / Andrzej Scheer. Świdnica : Towarzystwo Regionalne Ziemi Świdnickiej, Świdnica Świdnica : zarys monografii miasta / pod red. Wacława Korty ; [w oprac. udział wzięli Franciszek Biały i in.] ; Dolnośląskie Towarzystwo Społeczno-Kulturalne, Instytut Historyczny Uniwersytetu Wrocławskiego ; Towarzystwo Regionalne Ziemi Świdnickiej. Wrocław ; Świdnica : Silesia, ( Monografie Regionalne Dolnego Śląska). 10. Świdnica Świdnica ziemia Bolków / [aut.witold Stankiewicz i in. ; red. Ryszard Pollak, Witold Stankiewicz] ; Towarzystwo Regionalne Ziemi Świdnickiej. Świdnica : Prezydium Miejskiej Rady Narodowej : Prezydium Powiatowej Rady Narodowej,

6 Siedziba Towarzystwa Regionalnego Ziemi Świdnickiej Fot. Tomasz Pietrzyk 6

7 Logo Towarzystwa Regionalnego Ziemi Świdnickiej Źródło: 7

8 Pierwszy i ostatnio wydany numer Rocznika Świdnickiego 8