RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 177794 (13) B1 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (21) Numer zgłoszenia: 310866 (22) Data zgłoszenia: 07.10.1995 (51) IntCl6 E03F 3/04 E03B 7/09 F16L 51/02 (54) Kształtka hydrauliczna (43) Zgłoszenie ogłoszono: 01.04.1996 BUP 07/96 (73) Uprawniony z patentu: Kubit Karol, Nakło n/notecią, PL (72) Twórca wynalazku: Karol Kubit, Nakło n/notecią, PL (45) O udzieleniu patentu ogłoszono: 31.01.2000 WUP 01/00 (74) Pełnomocnik: Ćwikliński Grzegorz, KANCELARIA PATENTOW A, "INWENT" PL 177794 B1 (57) 1. Kształtka hydrauliczna mająca w przybliżeniu kształt walca, znamienna tym, że część środkowa (1) od wewnątrz zawiera co najmniej dwie przegrody (4) w postaci odcinków kołowych usytuowanych na przeciwległych ściankach wewnętrznych części środkowej (1) o płaszczyznach przesuniętych względem siebie, których pola powierzchni są równe lub większe od połowy pola powierzchni koła stanowiącego poprzeczny przekrój wewnętrzny walca a łuki tych odcinków kołowych są trwale połączone z powierzchnią wewnętrzną części środkowej (1). Fig 1
Kształtka hydrauliczna Zastrzeżenia patentowe 1. Kształtka hydrauliczna mająca w przybliżeniu kształt walca, znamienna tym, że część środkowa (1) od wewnątrz zawiera co najmniej dwie przegrody (4) w postaci odcinków kołowych usytuowanych na przeciwległych ściankach wewnętrznych części środkowej (1) o płaszczyznach przesuniętych względem siebie, których pola powierzchni są równe lub większe od połowy pola powierzchni koła stanowiącego poprzeczny przekrój wewnętrzny walca a łuki tych odcinków kołowych są trwale połączone z powierzchnią wewnętrzną części środkowej (1). 2. Kształtka według zastrz. 1, znamienna tym, że zawiera wewnątrz trzy przegrody (4) w postaci odcinków kołowych usytuowanych na przeciwległych ściankach wewnętrznych części środkowej (1) na przemian na przeciw siebie o płaszczyznach przesuniętych względem siebie, których pola powierzchni są równe lub większe od połowy pola powierzchni koła stanowiącego poprzeczny przekrój wewnętrzny walca, a łuki tych odcinków kołowych są trwale połączone z powierzchnią wewnętrzną części środkowej (1). 3. Kształtka według zastrz. 1, znamienna tym, że cięciwy odcinków kołowych tworzących przegrody (4) są równoległe lub prawie równoległe do siebie. 4. Kształtka według zastrz. 1, znamienna tym, że łuki odcinków kołowych tworzących przegrody (4) są równoległe lub prawie równoległe do siebie. 5. Kształtka według zastrz. 1, znamienna tym, że zawiera co najmniej cztery przegrody (4) w postaci odcinków kołowych tworzących pary, a każda z kolejnych par usytuowana jest na przeciwległych ściankach wewnętrznych części środkowej (1), i których pola powierzchni są równe lub większe od połowy pola powierzchni koła stanowiącego poprzeczny przekrój wewnętrzny walca, a łuki tych odcinków kołowych są trwale połączone z powierzchnią wewnętrzną części środkowej (1), przy czym cięciwy odcinków kołowych tworzących pary łączą się ze sobą tworząc od zewnątrz części środkowej (1) wcięcia (5) o wysokości równej lub większej od średnicy części walcowej. 6. Kształtka według zastrz. 1, znamienna tym, że zawiera sześć przegród (4) w postaci odcinków kołowych usytuowanych parami, a każda z następnych par usytuowana jest na przeciwległej ściance części środkowej (1), i których pola powierzchni są równe lub większe od połowy pola powierzchni koła stanowiącego poprzeczny przekrój wewnętrzny walca, a łuki tych odcinków kołowych są trwale połączone z powierzchnią walca, przy czym cięciwy odcinków kołowych tworzących pary łączą się ze sobą tworząc od zewnątrz części środkowej (1) wcięcia (5) o wysokości równej lub większej od średnicy części walcowej. 7. Kształtka według zastrz. 5 albo 6, znamienna tym, że cięciwy odcinków kołowych stanowiących przegrody (4) będące parami i tworzące wcięcie (5) łączą się poprzez prostokątną lub walcową powierzchnię (6). 8. Kształtka według zastrz. 1 albo 5, znamienna tym, że część środkowa (1) połączona jest z częścią wlotową (2) i/lub wylotową (3) poprzez część pofałdowaną (7), która składa się z co najmniej dwóch elementów (8) w kształcie dwóch stożków ściętych (9) złączonych podstawami. 9. Kształtka według zastrz. 8, znamienna tym, że krawędzie stożków (9) łączą się ze sobą poprzez niewielki odcinek powierzchni walcowej (10). 10. Kształtka według zastrz. 8, znamienna tym, że część wlotowa (2) i/lub wylotowa (3) połączone są z częścią środkową (1) poprzez część stożkową (11). 11. Kształtka według zastrz. 8, znamienna tym, że część wlotowa (2) i/lub wylotowa (3) mają na końcach zukosowania (12). 12. Kształtka według zastrz. 8, znamienna tym, że część wlotowa (2) ma średnicę mniejszą niż część wylotowa (3).
177 794 3 Przedmiotem wynalazku jest kształtka hydrauliczna przeznaczona do łączenia przewodów rurowych wykonanych z tworzyw sztucznych, zwłaszcza przewodów rurowych w instalacjach wodno-ściekowych, a szczególnie przyłączania urządzeń sanitarnych do tych instalacji. Znane kształtki hydrauliczne stosowane przy montażu instalacji wodno-ściekowych do łączenia kolejnych odcinków, których osie symetrii nie pokrywają się ze sobą lub do przyłączania urządzeń sanitarnych charakteryzują się różnego rodzaju kształtem i średnicą części walcowych oraz różnymi promieniami części łukowej. W praktyce stosuje się kilka znormalizowanych średnic i promieni łuku określanych jako kąt załamania między osią symetrii części walcowych. Dla sprawnego i prawidłowego montażu konieczne staje się posiadanie wielu typów kształtek. Dużą uciążliwością jest wymiana instalacji w tzw. starym budownictwie, gdzie nowe instalacje trzeba prowadzić w miejscach trudno dostępnych i wymagających nietypowych połączeń zarówno pod względem średnic jak i kątów załamania. Niedogodności te eliminuje częściowo kształtka hydrauliczna znana z polskiego opisu zgłoszenia wynalazku nr P 307 208. Charakteryzuje się on tym, że środkowa część powierzchni walcowej ma postać połączonych ze sobą co najmniej dwóch elementów w kształcie dwóch stożków ściętych złączonych podstawami, przy czym wysokość jednego ze stożków jest nieco mniejsza od wysokości drugiego, a elementy te połączone są ze sobą w ten sposób, że stożek ścięty o mniejszej wysokości jednego elementu łączy się ze stożkiem ściętym o większej wysokości drugiego elementu. Takie ukształtowanie powierzchni walcowej umożliwia uformowanie dowolnego kształtu połączenia o długości zmiennej w szerokim zakresie oraz niezmiennej w usytuowaniu w przestrzeni. Umożliwia to, przy dostatecznej liczbie elementów, utworzenie trwałego i sztywnego połączenia syfonowego poprzez wygięcie kształtki w postaci litery U, S lub O. Niedogodnością tak utworzonego połączenia syfonowego jest zajmowanie sporej przestrzeni, co ma szczególne znaczenie przy montażu wanien, a zwłaszcza brodzików. Kształtka hydrauliczna według wynalazku eliminuje te niedogodności. Istotą rozwiązania według wynalazku jest to, że kształtka hydrauliczna mająca w przybliżeniu kształt walca ma część środkową zawierającą wewnątrz co najmniej dwie przegrody w kształcie odcinków koła stanowiących poprzeczny przekrój wewnętrzny walca i usytuowanych w płaszczyznach przesuniętych względem siebie, których pola powierzchni są równe lub większe od połowy pola powierzchni całkowitej koła stanowiącego poprzeczny przekrój wewnętrzny walca a odcinki koła są trwale połączone z wewnętrzną powierzchnią walca łukowymi krawędziami. Korzystnie, gdy kształtka zawiera co najmniej trzy przegrody w postaci odcinków koła usytuowanych w płaszczyznach przesuniętych względem siebie, których pola powierzchni są równe lub większe od połowy pola powierzchni całkowitej koła stanowiącego poprzeczny przekrój wewnętrzny walca, a odcinki koła są trwale połączone z wewnętrzną powierzchnią walca łukowymi krawędziami, a lepiej gdy płaszczyzny odcinków koła tworzących przegrody są równoległe lub prawie równoległe do siebie. Bardzo korzystnie, gdy kształtka zawiera co najmniej cztery przegrody widoczne w przekroju poprzecznym jako odcinki koła łączących się w pary, a kolejne pary usytuowane są przemiennie na przeciwległych ściankach części środkowej, przy czym pola powierzchni odcinków koła są równe lub większe od połowy pola powierzchni koła stanowiącego poprzeczny przekrój wewnętrzny walca, a łuki tych odcinków koła są trwale połączone z powierzchnią wewnętrzną walca, przy czym odcinki kołowe tworzące pary łączą się ze sobą cięciwami tworząc od zewnątrz części środkowej wcięcie o wysokości równej lub większej od średnicy części walcowej. Bardzo korzystnie, gdy kształtka zawiera sześć takich przegród w postaci odcinków kołowych usytuowanych parami na przemian na przeciw siebie a cięciwy odcinków kołowych stanowiących przegrody będące parami i tworzące wcięcie łączą się poprzez prostokątną lub powierzchnię walcową. Ponadto korzystnie, gdy kształtka ma część środkową połączoną z częścią wlotową i/lub wylotową poprzez część pofałdowaną, która składa się z co najmniej dwóch elementów w kształcie dwóch stożków ściętych złączonych podstawami, przy czym krawędzie sto--
4 177 794 żków łączą się ze sobą poprzez niewielki odcinek powierzchni walcowej, a część wlotowa i/lub wylotowa połączone są z częścią środkową poprzez część stożkową. Korzystnie, gdy część wlotowa i/lub wylotowa mają na końcach zukosowania, a część wlotowa ma średnicę mniejszą niż część wylotowa. Taka konstrukcja kształtki tworzy wewnątrz nieoczekiwanie skuteczne połączenie syfonowe, zwłaszcza w przypadku jej poziomego lub prawie poziomego położenia. Pozwala to na przyłączenie króćca wannowego bezpośrednio do odpływu i umożliwia bardzo niskie usytuowanie brodzików, co ma duży walor estetyczny i praktyczny. Ponadto szczególna postać wynalazku z przegrodami tworzącymi wcięcie pozwala na łatwe wykonanie kształtki z tworzywa sztucznego metodą rozdmuchu. Część pofałdowana umożliwia bardzo łatwy montaż i demontaż połączeń. Wynalazek przedstawiono w przykładach wykonania na rysunku, nie ograniczającym go jednak w żaden sposób, na którym fig. 1 przedstawia przykład wykonania kształtki hydraulicznej z dwoma przegrodami w schematycznym przekroju wzdłużnym, fig. 2 - drugi przykład wykonania kształtki hydraulicznej z trzema przegrodami w schematycznym przekroju wzdłużnym, fig. 3 - trzeci przykład wykonania kształtki hydraulicznej z sześcioma przegrodami tworzącymi trzy pary w schematycznym przekroju wzdłużnym, fig. 4 i 5 - schemat fragmentu instalacji ściekowej z zastosowaniem kształtki według wynalazku. W pierwszym przykładzie wykonania uwidocznionym na fig. 1 kształtka ma część środkową 1, część wlotową 2, część wylotową 3. Część środkowa 1 ma dwie przegrody 4 w postaci odcinków kołowych usytuowanych na przeciwległych ściankach wewnętrznych części środkowej 1. Płaszczyzny odcinków kołowych stanowiących przegrody 4 są równoległe do siebie. Część wlotowa 2 połączona jest z częścią środkową 1 poprzez część stożkową 11. Część wlotowa 2 i wylotowa 3 mają na końcach zukosowania 12, a część wlotowa 2 ma średnicę mniejszą niż część wylotowa 3. W drugim przykładzie wykonania uwidocznionym na fig. 2 kształtka ma część środkową 1, część wlotową 2, część wylotową 3. Część środkowa 1 ma trzy przegrody 4 w postaci odcinków kołowych usytuowanych na przeciwległych ściankach wewnętrznych części środkowej 1. Płaszczyzny odcinków kołowych stanowiących przegrody 4 są równoległe do siebie. Część wlotowa 2 połączona jest z częścią środkową 1 poprzez część stożkową 11. Część wlotowa 2 i wylotowa 3 mają na końcach zukosowania 12, a część wlotowa 2 ma średnicę mniejszą niż część wylotowa 3. W trzecim przykładzie wykonania uwidocznionym na fig. 3 kształtka ma część środkową 1, część wlotową2, część wylotową3. Część środkowa 1 ma sześć przegród 4 w postaci odcinków kołowych usytuowanych parami, a każda następna para umiejscowiona jest na przeciwległej ściance wewnętrznej części środkowej 1. Płaszczyzny odcinków kołowych stanowiących przegrody 4 będące parami tworzą na części środkowej trzy zewnętrzne wycięcia 5, a łączą się ze sobą poprzez walcową powierzchnię 6. Część środkowa 1 połączona jest z częścią wylotową 3 poprzez część pofałdowaną 7, która składa się z elementów 8 w kształcie dwóch stożków ściętych 9 złączonych podstawami. Krawędzie stożków 9 łączą się ze sobą poprzez niewielki odcinek powierzchni walcowej 10. Część wlotowa 2 połączona jest z częścią środkową 1 poprzez część stożkową 11. Część wlotowa 2 i wylotowa 3 mają na końcach zukosowania 12, a część wlotowa 2 ma średnicę mniejszą niż część wylotowa 3. Na figurze 4 i 5 przedstawiono schematycznie fragment instalacji ściekowej z zastosowaniem kształtki według wynalazku z trzema przegrodami. Trzy przegrody wewnątrz części środkowej kształtki są optymalnym rozwiązaniem. Niezależnie od sposobu zamontowania kształtki - jedna przegroda u góry, dwie na dole lub na odwrót, po przepływie wody powstaje układ syfonowy. Pozostająca woda odcina ewentualny swobodny dopływ gazów z instalacji ściekowej.
177 794 Fig 2
177 794 Fig. 3
177 794 Fig 4 Fig. 5
177 794 Fig 1 Departament Wydawnictw UP RP. Nakład 70 egz. Cena 2,00 zł.