Ewaluacja ex ante RPO dla woj. Pomorskiego na lata 2007-2013 Dorota Folaron Sylwia Kasztelan WNE UW 2008 Dokument przyjęty przez Zarząd Województwa Pomorskiego 2 października 2007. Plan prezentacji Charakterystyka woj. Pomorskiego. Struktura diagnozy RPO dla woj. Pomorskiego. Ocena diagnozy. Analiza SWOT. Osie priorytetowe programu. Wnioski. 2 1
Charakterystyka woj. Pomorskiego 1 z 3 województw położonych nad morzem. Stolica: Gdańsk. Środowisko: Jedna z najwyższych w kraju lesistości Ok. 450 jezior 1/3 powierzchni to przyrodnicze obszary chronione Dobry poziom wykształcenia mieszkańców. Dodatni przyrost naturalny i dodatnie saldo migracyjne. Obszar zurbanizowany (67,3%). Obszar metropolitalny -> Trójmiasto! Turystyka. 3 Struktura diagnozy RPO dla woj. Pomorskiego A. INFORMACJE OGÓLNE Sytuacja makroekonomiczna i atrakcyjność inwestycyjna. Kluczowe obszary polityki regionalnej. B. ZASOBY LUDZKIE I ZAGADNIENIA SPOŁECZNE Struktura demograficzna. Poziom wykształcenia ludności. Rynek pracy i poziom życia mieszkańców. Stan zdrowotny ludności. Kultura i sport. Bezpieczeństwo. 4 2
Struktura diagnozy RPO dla woj. Pomorskiego C. INFRASTRUKTURA WARUNKUJĄCA KONKURENCYJNOŚĆ I SPÓJNOŚĆ REGIONU Infrastruktura transportowa. Infrastruktura ochrony środowiska. Infrastruktura energetyczna. Energetyka odnawialna. Turystyka i dziedzictwo kulturowe. D. PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ I INNOWACJE Mała i średnia przedsiębiorczość. Inwestycje zagraniczne. Działalność badawczo-rozwojowa. Społeczeństwo informacyjne. 5 Ocena diagnozy Uwagi ogólne: Główne problemy województwa. Porównanie z całym krajem i Unią Europejską, lecz za mało wskaźników społecznogospodarczych. Pominięto rolnictwo i gospodarkę morską. Brak wzmianki na temat problemów ośrodków subregionalnych i miast powiatowych. Brak prognozy przy części problemów. Brak źródeł przy część wskaźników i danych jakościowych. 6 3
Ocena diagnozy A. Informacje Ogólne Zarysowane główne cechy charakterystyczne regionu. Nie każdy z zarysowanych problemów opisany w dalszej diagnozie. B. Zasoby ludzkie i zagadnienia społeczne. 1. dodać wskaźnik % ludności objętej pomocą społeczną ( wyższy od średniej krajowej tzn. ile?) 2. stopa ubóstwa różnice między miastem a wsią lub Trójmiastem a resztą regionu ( najczęściej w biedzie żyją rodziny na wsi i w małych miasteczkach ) 3. Podano % zgonów powodowanych chorobami serca i nowotworami a ile osób choruje? 7 Ocena diagnozy C. Infrastruktura warunkująca konkurencyjność i spójność regionu. 1. Dodać wskaźnik obrazujący jaki % linii kolejowych wymaga remontu (podobnie jak zrobiono przy drogach). 2. wysoki jest odsetek mieszkańców korzystających z ogrzewania piecowego ile wynosi? D. Przedsiębiorczość i innowacje. 1. Dodać wskaźnik % zatrudnienia w sektorze MŚP 8 4
Analiza SWOT Podział analizy na takie same części jak diagnoza bardziej czytelna Brak nieścisłości terminologicznych Często pojawiają się niemierzalne pojęcia ( dużo, niska wysoka ) W analizie SWOT pojawiają się aspekty nieopisane w analizie Brak analizy oddziaływania na siebie mocnych i słabych stron oraz szans i zagrożeń 9 Analiza SWOT ATUTY SŁABOŚCI ZASOBY LUDZKIE I ZAGADNIENIA SPOŁECZNE Wysoki na tle kraju udział mieszkańców z wykształceniem wyższym Relatywnie wysoka wydajność pracy Duża liczba organizacji pozarządowych Relatywnie młoda struktura wiekowa społeczeństwa Dodatni przyrost naturalny oraz stały napływ migracyjny Niski poziom bezpieczeństwa publicznego Wysoka zachorowalność na choroby nowotworowe, układu sercowo-naczyniowego i cukrzycę Wysokie bezrobocie oraz niska aktywność zawodowa mieszkańców, zwłaszcza na obszarach wiejskich Niski poziom wykształcenia mieszkańców wsi oraz niezadowalająca jakość oferty edukacyjnej poza dużymi ośrodkami miejskimi 10 5
ATUTY SŁABOŚCI ŚRODOWISKO I INFRASTRUKTURA WARUNKUJĄCE KONKURENCYJNOŚĆ I SPÓJNOŚĆ REGIONU Duże możliwości rozwoju energetyki Niska jakość infrastruktury technicznej i społecznej odnawialnej, zwłaszcza w oparciu o biomasę oraz przestrzenne dysproporcje w jej rozwoju i wiatr Niska dostępność transportowa w tym Duże zróżnicowanie i bogactwo środowiska przyrodniczego oraz kulturowego Nadmorskie, przygraniczne położenie na skrzyżowaniu transeuropejskich korytarzy transportowych, tworzące warunki dla dynamicznego rozwoju gospodarczego regionu Znaczny potencjał ośrodków subregionalnych oraz kształtującej się wielofunkcyjnej metropolii Trójmiasta niewystarczające powiązania do/z obszaru metropolitalnego, a także między najważniejszymi ośrodkami aktywności gospodarczej regionu Ograniczone oddziaływanie Obszaru Metropolitalnego Trójmiasta na region Niedostateczna podaż odpowiednio przygotowanych terenów inwestycyjnych Występowanie zdegradowanych obszarów miejskich wymagających rewitalizacji Niezadowalający stan obiektów dziedzictwa kulturowego Brak zintegrowanego systemu informacji turystycznej i kulturalnej Niezorganizowany regionalny system gospodarki odpadami Nie w pełni efektywny system zarządzania środowiskiem, w tym monitoring środowiska 11 ATUTY SŁABOŚCI PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ I INNOWACJE Relatywnie duży potencjał badawczorozwojowy regionu Zróżnicowana struktura gospodarki regionalnej Dominująca rola usług rynkowych w strukturze gospodarki i zatrudnienia Dużaaktywność gospodarcza ludności oraz wysoki udział MŚP w strukturze przedsiębiorstw Stosunkowo aktywne instytucje otoczenia biznesu Relatywnie wysoka dynamika eksportu Niskie nakłady na działalność badawczo-rozwojową oraz słabe powiązania nauki z gospodarką, w tym brak efektywnych mechanizmów generowania i komercjalizacji innowacji Słaba dostępność do atrakcyjnych źródeł finansowania inwestycji rozwojowych dla przedsiębiorstw Zróżnicowana jakość i relatywnie niska dostępność usług instytucji otoczenia biznesu Dysproporcje w zakresie dostępu do Internetu oraz usług publicznych świadczonych drogą elektroniczną 12 6
SZANSE Koncentracja środków strukturalnych na inwestycjach i działaniach sprzyjających wzrostowi konkurencyjności i tworzeniu trwałych miejsc pracy Zmiana systemu wartości i stylu życia społeczeństwa europejskiego - w tym powrót do kultury, dbałość o zdrowie Rozwój badań, wiedzy i nowoczesnych terapii leczniczych w Europie Pełne włączenie Polski w transeuropejskie sieci infrastrukturalne, w tym wdrożenie koncepcji europejskich autostrad morskich Realny wzrost znaczenia wykorzystania energii odnawialnej w Polsce Regionalizacja polityki rozwoju społeczno - gospodarczego państwa Rozwój powiązań gospodarczych z krajami rozwiniętymi w zakresie innowacji (zwłaszcza w Regionie Morza Bałtyckiego) Przystąpienie Polski do strefy Euro ZASOBY LUDZKIE I ZGADANIENIA SPOŁECZNE Nasilenie zagrożeń naturalnych oraz skutkami awarii (w tym katastrof na morzu) Silna presja inwestorska wokół i na obszarach cennych przyrodniczo PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ I INNOWACJE ZAGROŻENIA Bezzatrudnieniowy wzrost gospodarczy Niekorzystne tendencje demograficzne (starzenie się społeczeństwa) Stagnacja społeczno - gospodarcza i utrwalanie strukturalnego bezrobocia na obszarach wiejskich Dostęp do europejskiego rynku pracy i edukacji Brak rozwiązań systemowych w zakresie ochrony zdrowia ŚRODOWISKO I INFRASTRUKTURA WARUNKUJĄCE KONKURENCYJNOŚĆ I SPÓJNOŚĆ REGIONU Opóźnienia w realizacji sieci autostrad i dróg szybkiego ruchu, peryferyzacja transportowa Polski północnej Wzrost natężenia ruchu samochodowego przy braku wydajnego systemu transportowego Bariery prawne oraz ekonomiczne rozwoju energetyki odnawialnej Zmienność prawa i niewydolny system prawny Kryzys finansów publicznych w Polsce Utrzymanie wysokich kosztów pracy i kapitału Prosocjalne ukierunkowanie interwencji strukturalnej Nasilona migracja ludności aktywnej gospodarczo i wykwalifikowanej zawodowo Uzależnienie eksportu oraz gospodarki regionalnej od kondycji nielicznych dużych przedsiębiorstw 13 Cel strategiczny poprawa konkurencyjności gospodarczej, spójności społecznej i dostępności przestrzennej województwa przy zrównoważonym wykorzystaniu specyficznych cech potencjału gospodarczego i kulturowego regionu oraz przy pełnym poszanowaniu jego zasobów przyrodniczych. 14 7
Osie priorytetowe programu 1. Rozwój i innowacje w MŚP. 2. Społeczeństwo wiedzy. 3. Funkcje miejskie i metropolitalne. 4. Regionalny system transportowy. 5. Środowisko i energetyka przyjazna środowisku. 6. Turystyka i dziedzictwo kulturowe. 7. Ochrona zdrowia i system ratownictwa. 8. Lokalna infrastruktura podstawowa. 9. Lokalna infrastruktura społeczna i inicjatywy obywatelskie. 10. Pomoc techniczna. 15 Osie priorytetowe programu W ramach każdej osi wyszczególniono: Cel główny Cele szczegółowe Przedstawione osie priorytetowe i ich cele są w większości spójne z przedstawioną diagnozą. Oś 10 nie wynika ani z diagnozy ani ze SWOTa, cel: sprawna i efektywna realizacja RPO. 16 8
Ocena diagnozy Trafność doboru obszarów diagnostycznych Diagnoza wskazuje główne potrzeby i obszary problemowe wynikające z charakterystyki województwa. Użyteczność diagnozy nie we wszystkich dziedzinach pokazano tendencje zmian z uwzględnieniem pewnych procesów dobrze zidentyfikowano bariery rozwoju społ.-gosp. Kompletność diagnozy brak źródeł niektórych danych ilościowych i jakościowych Spójność wewnętrzna diagnozy program charakteryzuje się spójnością i logicznością 17 Wnioski i propozycje zmian Diagnoza przedstawia charakterystyczne potrzeby woj. Pomorskiego. Poprawny podział analizy SWOT na mocne i słabe strony oraz na szanse i zagrożenia. Spójność diagnozy z priorytetami. Program w jasny sposób formułuje problemy i wyzwania przed którymi stoi województwo pomorskie Wyznaczone cele i priorytety są przejrzyste, a ich osiągnięcie realne. Proponowane przez nas zmiany: Podanie brakujących źródeł, do których odnosi się diagnoza i analiza SWOT. Uzupełnienie diagnozy o problematykę obszarów wiejskich oraz terenów nadmorskich. 18 9
Dziękujemy za uwagę!!! 10