Mozaika handlowa 2015-03-23 11:53:52

Mozaika handlowa 2015-03-23 11:53:52

2 Nowoczesne śmigłowce, samoloty, maszyny budowlane, wyroby ze szkła, oprogramowanie IT, drewno, miód spadziowy, konie huculskie, a nawet dzwony kościelne - to niektóre z wielu produktów oferowanych przez firmy z Podkarpacia. Region specjalizuje się również w usługach głównie turystycznych. Wędrówkę po mapie ewentualnych zakupów warto zacząć od Mielca. Tam w Polskich Zakładach Lotniczych (PZL Mielec) od 2010 r. powstają seryjnie śmigłowce S-70i Black Hawk. Maszyny wyposażone są m.in. w pełni zintegrowany cyfrowy kokpit, podwójny, automatyczny i cyfrowy system kontroli lotu połączony z autopilotem, aktywny system tłumienia drgań oraz podwójny system GPS/INS z mapami cyfrowymi. PZL w Mielcu są też największym w kraju producentem samolotów; produkują m.in. maszyny M28 Skytruck i M28B Bryza. Fabryka, od marca 2007 r. należąca do Sikorsky Aircraft Corporation kooperuje z największymi firmami lotniczymi na świecie. Jeśli potencjalny nabywca woli samolot ultralekki, powinien wybrać się do Krosna. Produkcją takich maszyn zajmuje się tu kilka firm - wśród nich Ekolot. Zasadnicze zespoły płatowca maja strukturę skorupową i powstają z kompozytów na bazie włókien szklanych lub węglowych. Istotnym miastem na mapie lotniczych zakupów jest Rzeszów i działająca tam od 1938 r. Wytwórnia Sprzętu Komunikacyjnego PZL-Rzeszów. Od 2002 roku firma wchodzi w skład korporacji United Technologies. Produkuje komponenty lotnicze i kompletne jednostki napędowe m.in. do samolotów F16. W krośnieńskiej spółce Goodrich powstają z kolei elementy podwozi lotniczych do samolotów cywilnych i wojskowych m.in. takich firm jak Boeing, Gulfstream, Bombardier, Lockheed Martin i Airbus. Od końca lat 30. ubiegłego wieku w województwie podkarpackim działa też największy w kraju producent sprzętu wojskowego i budowlanego - Huta Stalowa Wola. Po restrukturyzacji jej część cywilna znalazła się w rękach Chińczyków z Liugong Machinery; powstają tu maszyny budowlane. Firma od lat specjalizuje się w produkcji m.in. koparek gąsienicowych, spycharek gąsienicowych, ładowarek kołowych, spychaczy oraz zespołów napędowych. Zaś część wojskowa, która zachowała nazwę HSW, należy do Skarbu Państwa i wytwarza produkty wojskowe - m.in. samobieżne haubice, transportery opancerzone i wyrzutnie rakiet. Podkarpacie to też kolebka sektora nowych technologii, szczególnie branży IT. Przykładem może być firma Asseco Poland, której siedziba mieści się w Rzeszowie. Rzeszowskie Asseco specjalizuje się w produkcji i rozwoju oprogramowania m.in. dla sektora bankowego, służby zdrowia, służb mundurowych, rolnictwa, instytucji ubezpieczeniowych czy dla administracji publicznej. Dostarcza oprogramowanie m.in. dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Grupa Kapitałowa Asseco działa w ponad 30 państwach na całym świecie. W Lubzinie - niewielkiej miejscowości koło Dębicy od 30 lat swoją działalność prowadzi Fabryka Farb i Lakierów Śnieżka. Rocznie na rynek krajowy oraz za granicę produkuje około 90 mln litrów różnego rodzaju wyrobów chemii budowlanej. Najmocniejszą pozycję na rynku firma ma w segmencie farb emulsyjnych. Artykułów gospodarstwa domowego należy szukać w Rzeszowie. Tamtejszy Zelmer od lata jest producentem sprzętu AGD i silników komutatorowych małej mocy. Z rzeszowskiego zakładu pochodzą m.in.: czajniki elektryczne, krajalnice, kuchenki mikrofalowe, miksery, opiekacze, roboty kuchenne. Z taśm produkcyjnych firmy schodzą również odkurzacze, wentylatory, żelazka, lokówki, golarki i wagi domowe. Na Podkarpaciu swoje siedziby mają też firmy motoryzacyjne. W Autosanie w Sanoku, oprócz autobusów, można zamówić nadwozia szynobusów i tramwajów. Z kolei w Krośnie dwie fabryki produkują amortyzatory do samochodów wielu światowych marek. Po opony do samochodów osobowych i dostawczych trzeba jechać do Dębicy. Większościowym udziałowcem Fabryki Oponiarskiej Dębica SA jest amerykański koncern Goodyear. Spółka zajmuje wiodącą pozycję również na

3 rynku opon całostalowych do samochodów ciężarowych, opon do samochodów terenowych, maszyn i urządzeń rolniczych oraz innych produktów z branży oponiarskiej. W okolicach Dębicy od prawie dwudziestu lat powstają też rowery i motocykle. W Krośnie można zaopatrzyć się w wyroby ze szkła. Istniejące od 1923 r. Krośnieńskie Huty Szkła Krosno są największym producentem szkła gospodarczego w kraju. Kieliszki, szklanki, filiżanki, dzbany, karafki, patery formowane są produkowane zarówno metodą tradycyjną, czyli ręcznie przez hutników szkła, jak i mechanicznie. W ośrodku wzornictwa KHS jest ponad 100 tys. wzorów szkła, które można zamówić do wykonania, a co roku zatrudnieni tam plastycy projektują 3-4 tys. nowych wzorów. Krosno i okolice, zwane szklanym zagłębiem, są największym w Polsce skupiskiem hut szkła gospodarczego. Szkło gospodarcze i artystyczne, oprócz KHS, wytwarza tam też ok. 30 mniejszych hut i pracowni szklarskich. Szeroka gamę produktów z włókna szklanego oferuje np. firma Krosglass. Krosno to nie tylko wyroby ze szkła. Swoją siedzibę ma tu również jeden z największych w Europie producentów mebli biurowych - firma Nowy Styl. Prawie 85 proc. sprzedaży Grupy trafia na eksport do 100 krajów. Firma posiada 19 oddziałów na całym świecie oraz 14 fabryk: w Polsce, Niemczech, Rosji i na Ukrainie. Osoby zainteresowane dzwonami kościelnymi należy zaprosić do Przemyśla. W tutejszych pracowniach ludwisarskich odlewane są dzwony o wadze nawet 10 ton. Wyroby z przemyskich pracowni trafiają do wielu krajów na wszystkich kontynentach. Podkarpacie to region zasobny w drewno. Co roku Lasy Państwowe wycinają w tutejszych lasach ok. 1,9 mln metrów sześciennych drewna. Miejscowe zasoby, szacowane na 116,6 mln m sześc., wciąż rosną. Średni wiek drzewostanu wynosi 73 lata i jest o 10 lat wyższy niż średnia dla Polski. 1/3 podkarpackich lasów to drzewostany posadzone 50-60 lat temu na gruntach porolnych. Drewno można zamówić w nadleśnictwach. Pod koniec zimy każdego roku leśnicy organizują też przetarg na cenne gatunki tego surowca. Oprócz kupców z Polski zazwyczaj biorą w nich udział firmy m.in. z Niemiec, Słowacji, Austrii i Estonii. Cenne gatunki drewna wykorzystywane są głównie w przemyśle meblarskim. Wśród oferowanych na Podkarpaciu produktów nie sposób pominąć miodów, a w szczególności miodu ze spadzi iglastej. Ponad 40 proc. krajowej produkcji tego miodu pochodzi z pasiek podkarpackich pszczelarzy. Krople spadzi, zwanej też rosą miodową, widać latem na igłach i gałęziach jodły i świerka, a także na niektórych drzewach liściastych. Miód spadziowy, znany ze swych właściwości leczniczych, jest dwa-trzy razy droższy od innych. Ten poszukiwany produkt eksportowy produkowany jest głównie w pasiekach Bieszczadach, lasach Beskidu Niskiego oraz pogórzy Dynowskiego i Przemyskiego. Na Podkarpaciu pszczoły hoduje ok. 4 tys. pszczelarzy. Pod swoją opieką mają oni ponad 70 tys. rodzin tych owadów. W południowo-wschodniej Polsce na jeden kilometr kwadratowy przypada sześć rodzin pszczelich, podczas gdy średnia krajowa jest dwukrotnie mniejsza. Turyści goszczący na Podkarpaciu od niedawna mogą degustować wina z tamtejszych winnic. Pierwsze winnice powstały w latach 80. ubiegłego stulecia i teraz ich liczba przekroczyła 150. W tutejszych uprawach winorośli przeważają odmiany odporniejsze, sprawdzone w lokalnym klimacie - m.in. seyval blanc, hibernal, bianca, jutrzenka, johanniter na białe wina i rondo, regent, marechal foch i leon millot na czerwone. Na Podkarpaciu żyje najwięcej koni huculskich w Polsce; u prawie 200 hodowców jest ponad 400 klaczy matek. Oprócz hodowli w zakładzie doświadczalnym w Odrzechowej k. Sanoka w Beskidzie Niskim, są też dwie hodowle tabunowe w Bieszczadach. Konie huculskie kupują nie tylko osoby, które dopiero zaczynają jeździć i zajmować się końmi, ale również doświadczeni hodowcy. Hucuły można używać m.in. do jazdy wierzchem, zaprzęgu czy hipoterapii. Za klacz tej

4 rasy trzeba zapłacić 6-7 tys. zł, a za ogiera - od 6 do 8 tys. zł. Hucuły to konie górskie, wyhodowane na Huculszczyźnie w Karpatach Wschodnich. Ich przodkami były konie rasy mongolskiej lub tarpany skrzyżowane z arabami. Hucuły ważą ok. 400 kg, a ich wysokość w kłębie nie przekracza 140 cm. Doskonale radzą sobie w warunkach górskich. Turystyka Ważnym sektorem usług w regionie jest turystyka. Oprócz wędrówek górskich po Bieszczadach i Beskidzie Niskim oraz uprawiania sportów wodnych na Zalewie Solińskim, na turystów czeka wiele innych atrakcji. Mogą odwiedzić m.in. wystawę prac Zdzisława Beksińskiego oraz ekspozycje ikon karpackich w Muzeum Historycznym w Sanoku. Natomiast w Krośnie - można obejrzeć największą w Europie kolekcję lamp naftowych, a w Bóbrce k. Krosna - najstarszą na świecie kopalnię ropy naftowej. Na Podkarpaciu działa także ponad 600 gospodarstw agroturystycznych, które oferują w sumie prawie 6 tys. miejsc noclegowych w 2,5 tys. pokoi. Ich właściciele proponują m.in. jazdy konne, sporty wodne, wycieczki rowerowe, przejażdżki samochodami terenowymi, wędkowanie oraz towarzyszenie w polowaniach. Nowością wśród ofert turystycznych jest astroturystyka. W bieszczadzkiej gminie Lutowiska są trzy miejsca do obserwacji nieba. Amatorzy astroturystyki mogą podzielić się swoimi doświadczeniami oraz skorzystać z zamontowanych na platformach teleskopów do obserwacji dziennej i nocnej.

5