NATURA 2000 W KARPATACH. Wojciech Mróz. Instytut Ochrony Przyrody PAN

NATURA 2000 W KARPATACH Wojciech Mróz Instytut Ochrony Przyrody PAN

Listopad 2005: Składamy wniosek do Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego (Norwegia, Islandia, Lichtenstein) Projekt Optymalizacja wykorzystania zasobów sieci Natura 2000 dla zrównoważonego rozwoju w Karpatach Pozytywna decyzja: Luty 2007 Okres realizacji: kwiecień 2007 kwiecień 2011

PROJEKT NATURA 2000 W KARPATACH - FINANSOWANIE 85 %: Mechanizm finansowy Europejskiego Obszaru Gospodarczego (Islandia, Liechtenstein, Norwegia) 15 %: polski wkład własny Małopolski Urząd Wojewódzki (od listopada 2008 Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Krakowie Podkarpacki Urząd Wojewódzki (od listopada 2008 - Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Krakowie Również wkład własny Instytutu Ochrony Przyrody PAN w Krakowie

KLUCZOWI PARTNERZY PROJEKTU Koordynacja projektu: Instutut Ochrony Przyrody PAN w Krakowie Partner norweski: Norwegian Institute for Nature Research (NINA) Główni partnerzy krajowi: Babiogórski Park Narodowy Bieszczadzki Park Narodowy Gorczański Park Narodowy Instytut Nauk o Środowisku, Uniwersytet Jagielloński Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Krakowie i Nadleśnictwo Nowy Targ Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Krakowie Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Rzeszowie Zespół Karpackich Parków Krajobrazowych w Krośnie

PROJEKT NATURA 2000 W KARPATACH GŁÓWNE CELE Projekt PL0108 Optymalizacja wykorzystania zasobów sieci Natura 2000 dla zrównoważonego rozwoju w Karpatach Główny cel projektu: Wsparcie procesu wdrażania sieci Natura 2000 w Karpatach wiedzieć co, dlaczego i jak chcemy chronić konsekwentnie chronić przynajmniej to co koniecznie musimy zachować w skali europejskiej, regionalnej i lokalnej nie przeszkadzać niepotrzebnie mieszkańcom i administracji pomóc mieszkańcom i administracji wykorzystać naturalny potencjał Karpat komunikować się!

PROJEKT NATURA 2000 W KARPATACH CELE Zaangażowanie lokalnych społeczności i instytucji oraz środowiska naukowego do współtworzenia sieci Natura 2000 Inicjowanie współpracy na rzecz racjonalnej ochrony przyrody w Karpatach Wypracowanie strategii zarządzania obszarami Natura 2000 oraz pilotażowe wdrożenie działań na rzecz aktywnej ochrony siedlisk przyrodniczych Gromadzenie danych o obszarach Natura 2000 Stworzenie systemu przepływu i udostępniania informacji o obszarach Natura 2000 Upowszechnienie wiedzy o zasobach przyrodniczych i kulturowych Karpat (programy edukacyjne) Określenie istniejących i potencjalnych konfliktów między rozwojem gospodarczym i ochroną przyrody oraz wskazanie sposobów ich rozwiązania

REGIONY BIOGEOGRAFICZNE SIECI NATURA 2000

ZASIĘG TERYTORIALNY PROJEKTU

OBSZARY NATURA 2000 w KARPATACH Region biogeograficzny alpejski Powierzchnia: 10 050 km 2

OBSZARY NATURA 2000 w KARPATACH Obszary siedliskowe 53 specjalne obszary ochrony siedlisk Powierzchnia: 4008 km 2 co stanowi 39,9 % regionu alpejskiego

OBSZARY NATURA 2000 w KARPATACH Obszary ptasie 11 obszarów specjalnej ochrony ptaków Powierzchnia: 3827 km 2 co stanowi 38,1 % regionu alpejskiego

OBSZARY NATURA 2000 w KARPATACH Wszystkie obszary Natura 2000: 53 soos + 11 osop Powierzchnia: 4952 km 2 co stanowi 49,3 % regionu alpejskiego

PROJEKT PL0108 - ZADANIA TRZY GRUPY DZIAŁAŃ Strategie zarządzania, zintegrowany system informacyjny i analizy spójności Programy aktywnej ochrony Programy edukacyjne, promocja projektu i koordynacja

PROJEKT PL0108 - ZADANIA ZADANIE 1 Strategie zarządzania, zintegrowany system informacyjny i analizy spójności Zgromadzanie i integracja istniejących danych przyrodniczych Badania terenowe (botaniczne, zoologiczne) uzupełnienie informacji o przedmiotach ochrony w obszarach Natura 2000 Warsztaty i spotkania z lokalnymi społecznościami Konsultacje z zarządzającymi obszarami Natura 2000 Analizy i prace kameralne Opracowanie strategii zarzadzania dla wybranych 23 obszarów Natura 2000 Opracowanie strategii ochrony dla poszczególnych gatunków i siedlisk przyrodniczych Sformułowanie rekomendacji do wdrażania sieci Natura 2000 w poszczególnych obszarach i w całych Karpatach Stworzenie zintegrowanego systemu informacji o obszarach Natura 2000 w Karpatach

STRATEGIE ZARZĄDZANIA DLA 23 OBSZARÓW NATURA 2000 woj. małopolskie ha PLC120001 Tatry 21018 PLH120001 Babia Góra 3350 PLH120002 Czarna Orawa 184 PLH120009 Kostrza 36 PLH120013 Pieniny 2335 PLH120016 Torfowiska Orawsko-Nowotarskie 8256 PLH120018 Ostoja Gorczańska 17998 PLH120019 Ostoja Popradzka 57931 PLH120024 Dolina Białki 716 PLH120025 Małe Pieniny 1876 PLH120043 Luboń Wielki 34 PLH120078 Uroczysko Łopień 45 PLH120094 Ostoje Nietoperzy Powiatu Gorlickiego 2789

STRATEGIE ZARZĄDZANIA DLA 23 OBSZARÓW NATURA 2000 woj. podkarpackie pow. [ha] PLC180001 Bieszczady 111519 PLH180011 Jasiołka 687 PLH180013 Góry Słonne 46071 PLH180014 Ostoja Jaśliska 29287 Dodatkowe prace również w obszarze Ostoja Magurska

STRATEGIE ZARZĄDZANIA DLA 23 OBSZARÓW NATURA 2000 woj. śląskie PLH240023 Beskid Mały 7186 PLH240006 Beskid Żywiecki 35276 PLH240005 Beskid Śląski 26405 PLH240007 Kościół w Radziechowach <1 PLH240008 Kościół w Górkach Wielkich <1

STRATEGIE ZARZĄDZANIA DLA 23 OBSZARÓW NATURA 2000

STRATEGIE ZARZĄDZANIA Ranga opracowania: Analiza naukowa (ale praktyczna) Nie jest to dokument w sensie prawnym Sposób wykonania: Koordynator strategii i grupa specjalistów w ścisłej współpracy z zarządzającymi obszarem Natura 2000 i innymi interesariuszami, na podstawie wniosków z warsztatów oraz dodatkowych prac terenowych proces partycypacyjny

STRATEGIE ZARZĄDZANIA Wykorzystanie strategii zarządzania Roboczy materiał do wykorzystania w zarządzaniu obszarem Natura 2000 Źródło szczegółowych danych przyrodniczych Podstawa do ubiegania się o środki na finansowanie działań ochronnych Punkt wyjścia do sporządzenia planów zadań ochronnych / planów ochrony dla obszarów Natura 2000 Informacje do wykorzystania w planowaniu przestrzennym Źródło informacji do ocen oddziaływania na środowiska (także strategicznych ocen oddziaływania)

STRATEGIA ZARZĄDZANIA PRZYKŁADOWY SPIS TREŚCI

Obszar Specjalnej Ochrony Siedlisk Ostoja Gorczańska informacje ogólne Powierzchnia Ostoi Siedliskowej Ostoja Gorczańska : 17 997,9 ha Powierzchnia Ostoi Ptasiej Gorce : 6 824,9 ha Użytkowanie terenu (według systemu CORINE land cover) Forma użytkowania: % powierzchni obszaru lasy liściaste 25 lasy iglaste 11 lasy mieszane 56 lasy w stanie zmian 2 lasy razem 94 grunty orne 1 naturalne murawy 3 tereny rolnicze z dużym udziałem elementów naturalnych 2 tereny nieleśne razem 6

Ostoja Gorczańska zarządzanie terenami leśnymi Lasy Skarbu Państwa - Gorczański Park Narodowy - Nadleśnictwo Limanowa - Nadleśnictwo Nowy Targ Lasy prywatne - właściciele indywidualni - wspólnoty leśne (m.in. wsi Klikuszowa, Obidowa, Lasek, Dębno, Ochotnica Dolna i Ochotnica Górna) Nadleśnictwo Powierzchnia gruntów Skarbu Państwa w granicach ostoi [ha] Pozostałe grunty pozostające w zasięgu nadleśnictw w granicach ostoi [ha] Limanowa 3100 1450 Nowy Targ 942 500 Krościenko 0 3300

Fot. J. Loch Strategia Zarządzania Obszarem zakres prac i materiały Zakres prac: 1. Weryfikacja posiadanych informacji, budowanie bazy danych 2. Analiza stanu poszczególnych przedmiotów ochrony 3. Opracowanie map 4. Ocena stanu zasobów przyrodniczych obszaru Ostoja Gorczańska i czynników wpływających na ich ochrone 5. Szczegółowy opis wybranych problemów ochrony przyrody w ostoi (ochrona siedlisk przyrodniczych oraz gatunków płazów na terenie gminy Ochotnica Dolna) Materiały: - dane o zasobach przyrodniczych Gorców gromadzone przez Gorczański Park Narodowy - opracowania wykonane w ramach projektu Natura 2000 w Karpatach, tj. strategie ochrony dla każdego z typów siedlisk przyrodniczych i gatunków - wyniki badań sondażowych poświęconych użytkowaniu łąk górskich własności prywatnej - wnioski z przeprowadzonych spotkań

OSTOJA GORCZAŃSKA PRZYKŁADOWA MAPA

Analiza możliwości skutecznej ochrony obszaru (SWOT) Strength Mocne strony Weakness Słabe strony - ochrona przyrody w ramach funkcjonowania Parku Narodowego, - przeprowadzone szczegółowe inwentaryzacje zasobów przyrodniczych obszaru, - obszerna, zweryfikowana komputerowa baza danych o walorach obszaru, - wykwalifikowana kadra Gorczańskiego PN uczestnicząca w procesie planowania i wdrażania ochrony w ramach systemu Natura 2000, - dobry kontakt między zarządzającą obszarem Dyrekcją PN, a społecznością lokalną obszaru - struktura własności (liczne, rozdrobnione działki prywatne), - ograniczone fundusze na ochronę (szczególnie na gruntach prywatnych) - pogarszająca się sytuacja ekonomiczna mieszkańców, - trudności w pozyskiwaniu dopłat dla rolnictwa ekstensywnego przez właścicieli prywatnych, - brak motywacji finansowej dla prywatnych gospodarzy lasów do realizowania zaleceń ochronnych w lasach ich własności Opportunities Szanse - dodatkowe możliwości promocji regionu - możliwości korzystania z dopłat z tytułu gospodarowania rolnego na obszarach objętych siecią Natura 2000 Threats Zagrożenia - nadmierne pozyskanie drewna - rozbudowa infrastruktury turystycznej - presja zabudowy (zimowa, letniskowa, osiedlowa)

Wyniki konsultacji społecznych - przykład Spotkanie przeprowadzone w ramach prac nad strategią: Gospodarowanie na terenach chronionych - ochrona nieleśnych siedlisk przyrodniczych oraz gatunków objętych programem Natura 2000 - spotkanie warsztatowe dla powiatu limanowskiego - Poręba Wielka, 27 maja 2009 r. Natura 2000 w Karpatach. Obszar Ostoja Gorczańska 29.03.2010 r. Miejski Ośrodek Kultury w Ochotnicy Górnej Wnioski, postulaty: Konieczność sprawnego wspierania ekstensywnego rolnictwa w polskich Karpatach (poprzez działania systemowe mające na celu dostosowanie programów rolnośrodowiskowych oraz innych sposobów dofinansowania rolnictwa do specyfiki warunków górskich) Uznanie społeczności lokalnej za stronę w procesach wdrażaniu programu Natura 2000, szczególnie w terenach, gdzie podstawą zachowania siedlisk czy też gatunków jest czynna ochrona zasobów będących dziedzictwem miejscowej ludności Precyzyjne określenie zasad użytkowania gruntów leżących w granicach ostoi Natura 2000 oraz rozpowszechnianie takiej wiedzy pośród społeczności lokalnej Inicjowanie i umacnianie współpracy między gospodarzami (poprzez realizację projektów, promocję regionu, organizację spotkań, a przede wszystkim szerzenie informacji o możliwościach rozwoju, jakie daje bogactwo Gorców oraz fakt objęcia ich ochrona w ramach programu Natura 2000)

Rekomendacje do zarządzania obszarem Natura 2000 1. W najbliższych latach należy uznać ochronę czynną polan jako zadanie priorytetowe i wykorzystać wszelkie możliwości organizacyjne, finansowe i edukacyjne żeby zachęcić właścicieli prywatnych do ich użytkowania. 2. Analiza wpływu lokowania na polanach budynków o charakterze letniskowym lub też z przeznaczeniem na inne funkcje komercyjne na obszar Natura 2000 na etapie planowania tego typu inwestycji. Problem ten powinien być monitorowany i sygnalizowany również poza obszarem Natura 2000, w strefach najważniejszych korytarzy migracyjnych. 3. Ze względu na stwierdzoną konieczność ograniczeń w użytkowaniu leśnym w niektórych miejscach ostoi należałoby szukać sposobów (programów dofinansowań, itp.), rekompensujących ewentualne straty ponoszone przez właścicieli. Fot. K. Staszyńska 4. Inwestycje z zakresu rozwoju infrastruktury sportowo rekreacyjnej należy dobrze rozpoznawać w kontekście oddziaływania na środowisko, biorąc jednocześnie pod uwagę potrzeby rozwoju regionu.

DALSZY LOS STRATEGII ZARZĄDZANIA Dostęp do wszystkich informacji Umieszczenie na stronie internetowej projektu Rozesłanie linków i pdf-ów do uczestników spotkań, zarządzających obszarami, RDOŚ, RDLP, RZGW, Urzędów Gmin (strategie zarządzania oraz ogólne rekomendacje) Prośba o uzupełnianie, modyfikację, propozycje możliwość zamieszczania zdań rozbieżnych

ZINTEGROWANY SYSTEM INFORMACJI O OBSZARACH NATURA 2000

ZINTEGROWANY SYSTEM INFORMACJI O OBSZARACH NATURA 2000 Współpraca polsko-norweska Instalacja oprogramowania Adaptive wykorzystującego podobne środowisko pracy (Mapserver, PostGIS) Badanie możliwości Adaptive oraz możliwych udogodnień i usprawnień w procesie obsługi Dostęp do konkretnych rozwiązań programistycznych Wsparcie doradcze i informacyjne Rozwiązywanie problemów

ZINTEGROWANY SYSTEM INFORMACJI O OBSZARACH NATURA 2000 Współpraca polsko-norweska Możliwość korzystania bezpośrednio z systemu norweskiego, korzystając z naszych danych (ale nieco ograniczona funkcjonalność w stosunku do założeń (Adaptive zainstalowano bezpośrednio na serwerze IOP PAN) Rozwinięcie własnego oprogramowania, o zbliżonym charakterze do norweskiego, ale ze zmodyfikowaną funkcjonalnością i optymalizacją kodu źródłowego (zastosowanie nowszych rozwiązań) (na serwerze IOP PAN)

ZINTEGROWANY SYSTEM INFORMACJI O OBSZARACH NATURA 2000

ZINTEGROWANY SYSTEM INFORMACJI O OBSZARACH NATURA 2000 System dostępny z poziomu przeglądarki internetowej Nie wymaga instalacji dodatkowego oprogramowania po stronie klienta Dostępny publicznie i nieodpłatnie Przyjazny dla użytkownika Możliwość łatwej rozbudowy i rozszerzalności

ZINTEGROWANY SYSTEM INFORMACJI O OBSZARACH NATURA 2000 Sekcja prezentacji mapy Dostępna publicznie Przeglądanie map Dodawania nowych elementów przestrzennych przez użytkownika (np. wyniki kartowania) Wyszukiwania elementów (podział na warstwy) Kontrola dostępu do danych Sekcja administracyjna Dostępna dla administratorów Zarządzanie danymi relacyjnymi (opisy siedlisk, gatunków)

ZINTEGROWANY SYSTEM INFORMACJI O OBSZARACH NATURA 2000 Funkcjonalność: Przeglądanie mapy z warstwami: OpenStreet Maps Google Maps Geoportal ortofotomapa Dodawanie stanowisk Siedlisk przyrodniczych Gatunków roślin i zwierząt z załącznika II Dyrektywy Siedliskowej Gatunków ptaków z załącznika I Dyrektywy Ptasiej

ZINTEGROWANY SYSTEM INFORMACJI O OBSZARACH NATURA 2000 Funkcjonalność: edycja opisów stanowisk Wyszukiwanie elementów skojarzonych z siatką atlasową 10 km 1 km 100 m W zależności od wyświetlanej siatki, oznaczanie zasobu jako możliwy do występowania, występujący Użytkownik wyszukuje zasoby znajdujące się w zadanym obszarze Moderator akceptuje zmiany

ZINTEGROWANY SYSTEM INFORMACJI O OBSZARACH NATURA 2000 Kontrola dostępu Dostęp do sekcji zaawansowanej wykorzystując uwierzytelnienie W zależności od przypisanego stopnia uprawnień, użytkownik ma możliwość przeglądania danego poziomu szczegółowości, dodawanie nowych informacji, wyświetlania warstw Bezpieczeństwo informacji chronionych

ZINTEGROWANY SYSTEM INFORMACJI O OBSZARACH NATURA 2000 Innowacyjność System napisany z myślą o potrzebach przyrodników i osób zajmujących się siecią Natura 2000 System nie tylko pozwala na wyświetlanie danych, ale również na kojarzenie ich ze szczegółowym opisem danej ostoi Użytkownik jest stroną aktywną ma możliwość rozwijać informacje zawarte w systemie dane przestrzenne i relacyjne

ZINTEGROWANY SYSTEM INFORMACJI O OBSZARACH NATURA 2000 Wykorzystane oprogramowanie Mapserver system dystrybucji map PostgGIS system bazujący na bazie danych PostgreSQL umożliwiający przechowywanie i wyszukiwanie danych przestrzennych OpenLayers biblioteka dostępu i prezentacji danych przestrzennych

ZINTEGROWANY SYSTEM INFORMACJI O OBSZARACH NATURA 2000 Sekcja prezentacji mapy Dostępna publicznie, Przeglądanie map Dodawania nowych elementów przestrzennych przez użytkownika (np. wyniki kartowania) Wyszukiwania elementów (podział na warstwy) Kontrola dostępu do danych Sekcja administracyjna Dostępna dla administratorów Zarządzanie danymi relacyjnymi (opisy siedlisk, gatunków)

ZINTEGROWANY SYSTEM INFORMACJI O OBSZARACH NATURA 2000 UDOSTĘPNIENIE NAJNOWSZEJ WERSJI SYSTEMU INFORMATYCZNEGO: 18/19 kwietnia 2011 (prośba o wnoszenie uwag link zostanie wysłany mailem) Poprawki zostaną wprowadzone do 29 kwietnia Po projekcie system utrzymywany, aktualizowany, moderowany i modernizowany przez IOP PAN Wykorzystywany przez RDOŚ, parki narodowe, parki krajobrazowe, urzędy gmin, hobbystów, inwestorów, właścicieli prywatnych, naukowców itd..

Sukcesy, sukcesiki Bardzo duże zainteresowanie stakeholderów liczny udział w konferencjach, seminariach, liczne zapytania telefoniczne, mailowe też problem logistyczny jak wykorzystać taki potencjał ;-) (to Bezpośrednie zaangażowanie leśników w realizację projektu (na poziomie RDLP i nadleśnictw) Stopniowa zmiana orientacji pracujących w projekcie naukowców i ekspertów (lepsze zrozumienie lokalnych uwarunkowań, partycypacyjny proces planowania ochrony przyrody) Bardzo dobry odbiór materiałów informacyjnych i edukacyjnych (duże zapotrzebowanie na informacje o sieci Natura 2000) Nowe, życzliwe podejście do wdrażania sieci Natura 2000 współpracujących instytucji Duże zainteresowanie projektem młodych przyrodników (np. studenckich kół naukowych), dużo zgłoszeń osób do pracy Stopniowe porządkowanie wiedzy i rozwój sieci Natura 2000 w Karpatach

PROBLEMY DO ROZWIĄZANIA Inwentaryzacje siedlisk przyrodniczych wątpliwości/niespójności w identyfikacji - dolnoreglowe bory świerkowe w 9410 (kiedy jest to w miarę naturalne Abieti-Piceetum montanum - jedliny w 9110/9130 (jedliny na ogół są mezofilne; zgodnie z IM powinny być w 9110); dodatkowo na pogórzu: 9110/9130/91P0 (Abietetum polonicum) - łąki 6510/6520 nasze najnowsze podejście Gladiolo-Agrostietum i Campanulo serratae- Agrostietum powinny być w 6520 (górskie łąki kośne dla ułatwienia należałoby zaliczyć tu wszystkie polany reglowe; natomiast w 6510 zostawić tylko łąki krainy dolin) - lasy zboczowe 91E0/9170/9180/9130, dodatkowo często zaburzony drzewostan - 6230 murawy bliźniczkowe co zrobić z kilkugatunkowymi tłokami na halach -6430 często klasyfikuje się tutaj wszystkie ziołorośla (nawet z Eupatorium cannabinum, Mentha longifolia, przy leśnych drogach, na zrębach. Wg nas tylko Betulo-Adenostyletea; zbiorowiska welonowe na niżu: np.. Dolina Warty i Odry) -co z traworoślami (np. zb. Calamagrostis arundinacea na bieszczadzkich połoninach) Słowacy i Czesi zaliczają też do 6430-6410 (łąki trzęślicowe) często wyróżniane przy pojedynczych gat. charakterystycznych; lub zbiorowiska z Calthion, Filipendulion: uważamy, że w reg. Alpejskim 6410 są tylko w Beskidzie Wyspowym

WNIOSKI OGÓLNE ZARZĄDZANIE OBSZARAMI NATURA 2000 Nie jest najistotniejsze kto, ale żeby wykonywać najistotniejsze prace Jeśli jest to w kompetencjach RDOŚ ludzie! Etaty! środki, wspieranie projektów wewnętrznych i zewnętrznych Facilitator/moderator/operator spoza lokalnych układów Pozostawić bezpośrednie zarządzanie obecnie władającym terenem!!!

WNIOSKI OGÓLNE PLANOWANIE Właściwa hierarchizacja zadań ochronnych: - w oparciu o monitoring przyrodniczy / wczesne ostrzeganie podejmujemy działania tam w ramach dostępnych środków możemy najwięcej zrobić - możliwość sprzeczności celów ochronnych pomiędzy siedliskami/gatunkami DOPÓKI NIE MA PLANÓW OCHRONY Spoiwem wszelkich działań w obszarze powinien być Program lokalnej współpracy na rzecz obszaru / strategia zarządzania

WNIOSKI OGÓLNE ŚRODKI! Ochrona przyrody musi kosztować! (ale przy dobrym planowaniu nie tak wiele ) Jasne powiązanie istniejących funduszy z priorytetami ochrony sieci Natura 2000, dobra wspóppraca między funduszami (co-financing) np.infrastruktura i Środowiska; Fundusze Norweskie; NFOŚiGW, WFOŚiGW Wykorzystanie istniejących prac (przepływ informacji; ogólnodostępność danych nie płacić kilka razy za tą samą pracę!) Wykorzystanie możliwości/wiedzy lokalnych stakeholderów np. Lasy Państwowe, ośrodki doradztwa rolniczego

WNIOSKI OGÓLNE BRAKI: -Brak przeszkolonej siły roboczej nie ma systemu szkolenia absolwentów studiów przyrodniczych w praktycznej ochronie przyrody -Nadal brak aktualnej informacji przyrodniczej, inwentaryzacje! -Otwarte rozwiązania prawne na ogół nie trzeba zmieniać ale mądrze rozwinąć istniejące instrumenty prawne (brak praktycznych wdrożeń)

WNIOSKI OGÓLNE O CZYM ZAPOMNIELIŚMY / ZAPOMINAMY Patrzeć na obszary Natura 2000 pod kątem ochrony najważniejszych siedlisk przyrodniczych i gatunków w skali kraju/regionu A z drugiej strony postrzegać spójność dużych kompleksów naturalnych siedlisk parki narodowe!!! (należy stosować inne, kompleksowe podejście do planowania) Całe zamieszanie jest po to, aby ochronić Kompleks siedlisk wysokogórskich ponad granicą lasu (świstaki, kozica) Kompleks górnoreglowych świerczyn i dolnoreglowych buczyn z żyjącymi tam dużymi drapieżnikami, nietoperzami i próchnojadami Polany reglowe (+ motylki) Naturalna roślinność nadrzeczna (bóbr, wydra) Kilka perełek torfowiska, młaki, jaskinie POWINNY POWSTAWAĆ KRAJOWE / REGIONALNE PROGRAMY OCHRONY POSZCZEGÓLNYCH GATUNKÓW I SIEDLISK PRZYRODNICZYCH

CO DALEJ Wykorzystanie danych / koncepcji / strategii / podejścia w skali lokalnej do rozwiązywania konkretnych problemów Przykład: Projekt RZGW/IOP PAN/WWF: Przywrócenie drożności korytarza ekologicznego doliny rzeki Biała Tarnowska Wykorzystanie doświadczeń / danych / pomysłów na wyższym poziomie pankarpackim Przykład: Mechanizm: South-East Transnational cooperation Progamme Projekt: Integrated management of biological and landscape diversity for sustainable regional development and ecological connectivity in the Carpathians Lider: Piatra Craiului National Park Czas trwania: 10-2010 do 09-2013 Rozwijanie pomysłów przez poszczególnych partnerów projektu i inne instytucje

GŁÓWNE PROBLEMY DO DYSKUSJI Niefunkcjonalność pakietów przyrodniczych programów rolnośrodowiskowych LASY PRYWATNE! WYKUP! rozwijać pomysł pakietów Natura 2000 upraszczać, upraszczać, upraszczać (decydować z automatu na podstawie planów zadań ochronnych i planów ochrony płatności w warunkach górskich zdecydowanie zbyt niskie wielki brak programów leśnośrodowiskowych konieczność pilnego sporządzania uproszczonych Planów Urządzania Lasu Najcenniejsze, małopowierzchniowe siedliska starać się wykupić (np.. Pucułowski Stawek w Gorcach, niewielkie młaki, fragment świerczyny bagiennej DROGI! Udrożnienie niektórych transgranicznych szlaków transportowych może być niebezpieczne (np. w Beskidzie Niskim droga nr 992 Grab-Ożenna-Niżna Polanka) WYCIĄGI NARCIARSKIE, ZAPORY, WIATRAKI, REGULACJA POTOKÓW i POBÓR ŻWIRU, MAŁE ELEKTROWNIE WODNE ZABUDOWA REKREACYJNO-MIESZKANIOWA!!!

Dziękuję. ;-) mroz@iop.krakow.pl