Mining exploitation in flood risk areas

Podobne dokumenty
PLANOWANIE PRZESTRZENNE W ASPEKCIE ZAGROŻENIA POWODZIĄ

Monika Ciak-Ozimek. Mapy zagrożenia powodziowego i mapy ryzyka powodziowego stan obecny i wdrażanie

Wdrażanie Dyrektywy Powodziowej w POLSCE wpływ na planowanie i zagospodarowanie przestrzenne. 31 lipca 2013 r.

UCHWAŁA Nr VII/61/2015 RADY MIASTA PRUSZCZ GDAŃSKI. z dnia 12 maja 2015 r.

WPROWADZENIE Zarządzanie ryzykiem powodziowym

Wykorzystanie map zagrożenia i ryzyka powodziowego w ochronie przed powodzią obiektów kultury i dziedzictwa narodowego

r.pr. Michał Behnke kwiecień 2011

Warszawa, dnia 3 sierpnia 2015 r. Poz ROZSTRZYGNIĘCIE NADZORCZE NR LEX-I JF WOJEWODY MAZOWIECKIEGO. z dnia 30 lipca 2015 r.

Głównym celem tych aktów prawnych jest ograniczenie poziomu ryzyka powodziowego na obszarze dorzecza Wisły, przez podjęcie działań technicznych i

Wyznaczanie obszarów zagrożonych powodzią - realizacja założeń Dyrektywy Powodziowej w ramach projektu ISOK. Monika Mykita


Przykłady zniszczeń zabudowy potoków. Wierchomla

Mapy zagrożenia powodziowego i mapy ryzyka powodziowego

Ryzyko Powodziowe i strategia ograniczania skutków powodzi

Dotyczy: Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia dotyczącej ubezpieczenia mienia i Odpowiedzialności Gminy Mikołajki Pomorskie

Wdrożenie nowego Prawa Wodnego Państwowe Gospodarstwo Wodne Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Poznaniu JAGODA ANDRZEJEWSKA DYREKTOR ZARZĄDU

OCHRONA PRZECIWPOWODZIOWA W WOJEWÓDZTWACH MAŁOPOLSKIM I ŚWIĘTOKRZYSKIM

Prawo unijne w gospodarce wodnej. Leszek Karwowski Prezes Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej

Identyfikacja zagrożeń powodziowych w obszarze pilotowym projektu MOMENT, zgodnie w wymogami Dyrektywy Powodziowej

Zasoby informacyjne Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej jako źródło informacji o środowisku wodnym

dotyczą całego obszaru planu X Wskazanie wykracza poza kompetencje ustaleń planu X Wskazanie wykracza poza kompetencje ustaleń planu

INFORMACJE DO OCENY RYZYKA

Prewencja powodziowa w ramach planów w zagospodarowania przestrzennego z punktu widzenia Województwa Lubuskiego. Poczdam, dnia r.

Do czego potrzebne jest planowanie przestrzenne w adaptacji do zmian klimatu? Kto decyduje o tym co się planuje?

RAPORT Z WYKONANIA MAP ZAGROZ ENIA POWODZIOWEGO I MAP RYZYKA POWODZIOWEGO ZAŁĄCZNIK NR 6

dr hab. inż. Andrzej Tiukało, prof. IMGW-PIB Ogrodzieniec, marca 2017 r.

Legendy do map publikowanych przez Polskę w celu realizacji dyrektywy powodziowej UE (2007/60/WE)

Lokalne instrumenty. w gospodarce nadrzecznej

Plany zarządzania ryzykiem powodziowym w Polsce

OCENA ZAGROśENIA I SYSTEM OCHRONY PRZED POWODZIĄ. Wykład 7 kwietnia 2008 roku część 1.

ŻYNIERÓW I TECHN NEZ

Jak czytać miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego

Pozwolenia wodno prawne w nowym Prawie wodnym

W SPRAWIE AKTUALNIE OBOWIĄZUJĄCEJ USTAWY PRAWO WODNE ORAZ ZAŁOŻEŃ NOWEJ USTAWY W ZAKRESIE KONSEKWENCJI PLANISTYCZNYCH I FINANSOWYCH

PRZEPISY PRAWNE DOTYCZĄCE STOSOWANIA MATERIAŁÓW WYBUCHOWYCH DLA CELÓW CYWILNYCH. 2. Podstawy prawne regulujące stosowanie materiałów wybuchowych

UCHWAŁA NR VIII/73/15 RADY GMINY SZCZERCÓW. z dnia 20 maja 2015 r.

Nie. Zapytanie 4. Prosimy o uzupełnienie przedstawionej szkodliwości o aktualnie założone rezerwy.

USTAWA z dnia 25 czerwca 2010 r.

Wniosek o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację przedsięwzięcia. ...

Dane wejściowe do opracowania map zagrożenia powodziowego i map ryzyka powodziowego

STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY GORZYCE- II ZMIANA

SUPRA BROKERS. Pakiet I. Strona 1 z 5 F178. Wrocław, r.

OPINIOWANIE GMINNEGO PROGRAMU REWITALIZACJI DLA GMINY MIASTO USTKA NA LATA ORGAN OPINIUJĄCY TREŚĆ UWAGI ODNIESIENIE DO UWAGI

KUJAWSKO - POMORSKI ZARZĄD MELIORACJI I URZĄDZEŃ WODNYCH WE WŁOCŁAWKU

Zakres i zasady gospodarowania wodami w ramach nowej regulacji Prawo wodne. Mateusz Sztobryn Departament Zasobów Wodnych Ministerstwo Środowiska

Zarządzanie gospodarką wodną powinno być: zintegrowane czy scentralizowane?

System monitoringu ryzyka powodziowego jako element nowoczesnego zarządzania ryzykiem powodziowym

Zespół. na terenie gmin Gubin i Brody w Zmianie Planu zagospodarowania przestrzennego Województwa Lubuskiego

Poznań, dnia 1 czerwca 2015 r. Poz UCHWAŁA NR V/36/2015 RADY GMINY WŁOSZAKOWICE. z dnia 30 kwietnia 2015 r.

Metodyka opracowania Planów Zarządzania Ryzykiem Powodziowym

WYMAGANIA PRAWNE W ZAKRESIE OCHRONY ŚRODOWISKA W PROCESACH INWESTYCYJNYCH

Procedura realizacji inwestycji na terenach obszarów Natura 2000 z uwzględnieniem planowania przestrzennego

Inspekcja Sanitarna w procesie inwestycyjnym. mgr inż. Alina Jamka

Stanowiska organów sądowych i administracyjnych w sprawie statusu rzeki Rawy

Poznań, dnia 5 października 2016 r. Poz UCHWAŁA NR XXII/579/16 SEJMIKU WOJEWÓDZTWA WIELKOPOLSKIEGO. z dnia 26 września 2016 r.

Wzór. Karta informacyjna przedsięwzięcia

Wykaz aktów prawnych

Warunki korzystania z wód jako narzędzie wdrożenia planu gospodarowania wodami w obszarze dorzecza

UCHWAŁA Nr XXX/158/2013 RADY GMINY GRĘBKÓW z dnia 26 listopada 2013 r.

UCHWAŁA NR. SEJMIKU WOJEWÓDZTWA OPOLSKIEGO z dnia.

Ochrona powierzchni determinantem rozwoju przemysłu wydobywczego. Piotr Wojtacha Wiceprezes Wyższego Urzędu Górniczego

WNIOSEK O WYDANIE DECYZJI O ŚRODOWISKOWYCH UWARUNKOWANIACH

DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO

"Ochrona jakości wody podczas przejścia fali powodziowej w świetle obowiązujących przepisów prawnych"

Wniosek o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach przedsięwzięcia pn.:

Bydgoszcz, styczeń 2019 r.

Agnieszka Boroń, Magdalena Kwiecień, Tomasz Walczykiewicz, Łukasz Woźniak IMGW-PIB Oddział w Krakowie. Kraków, r.

ROZPORZĄDZENIE. z dnia r. w sprawie sposobu wyznaczania obszarów i granic aglomeracji

UCHWAŁA Nr XIX/166/2012 RADY GMINY CZARNA z dnia 28 marca 2012 r.

USTAWA z dnia 21 maja 2010 r.

Wniosek o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację przedsięwzięcia

Urząd Miasta w Ostrowcu Świętokrzyskim

PUGP. Ćwiczenie 5 analiza uwarunkowao hydrograficznych. Zagadnienia powodzi i podtopieo

- o zmianie ustawy - Prawo wodne oraz niektórych innych ustaw (druk nr 1634).

UCHWAŁA NR XI/92/2015 RADY MIEJSKIEJ W ŻAROWIE. z dnia 2 lipca 2015 r.

Nowe Prawo wodne. r.pr. Hubert Schwarz.

Regionalny Zarząd d Gospodarki Wodnej w Krakowie. Obowiązki Dyrektora RZGW w zakresie planowania przestrzennego

Rzeszów, dnia 12 listopada 2013 r. Poz UCHWAŁA NR XXXIX/784/13 SEJMIKU WOJEWÓDZTWA PODKARPACKIEGO. z dnia 28 października 2013 r.

Przyrodnicze uwarunkowania gospodarki

Warunki korzystania z wód regionu wodnego

Informacja do wniosku o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach dla

Olsztyn, dnia 22 maja 2019 r. Poz UCHWAŁA NR V/136/2019 RADY MIEJSKIEJ W ELBLĄGU. z dnia 18 kwietnia 2019 r.

UCHWAŁA Nr.. RADY GMINY KROKOWA z dnia r. w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla części terenu

Wyznaczenie stref zagrożenia powodziowego na terenach otaczających zbiornik Kolbudy II. ENERGA Elektrownie Straszyn sp. z o.o.

USTAWA. z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. (tekst jednolity) Rozdział 2. Planowanie przestrzenne w gminie

Wrocław, dnia 8 września 2017 r. Poz UCHWAŁA NR XXXIII/320/17 RADY GMINY MIĘKINIA. z dnia 31 sierpnia 2017

Warunki korzystania z wód regionu wodnego Dolnej Wisły

Wójt Gminy Niegosławice

ZGŁOSZENIE ROZBUDOWY BUDYNKU GOSPODARCZEGO

DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Prewencja przeciwpowodziowa w zagospodarowaniu przestrzennym

W N I O S E K. o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach

Druk nr 3425 Warszawa, 24 września 2010 r.

ROZPORZĄDZENIE NR 2/2016 DYREKTORA REGIONALNEGO ZARZĄDU GOSPODARKI WODNEJ W KRAKOWIE. z dnia 13 stycznia 2016 r.

Wnioskodawca: ANTEX II Sp. z o.o. ul. Dolna 1/ Lubycza Królewska

SPIS TREŚCI. Pro-eko-bud Sp. z o.o Kraków, ul. Balicka 100, tel/fax

Prawo wspólnotowe. Dyrektywa 85/337/EEC (oceny oddziaływania) Dyrektywa 92/43/EC (Dyrektywa Siedliskowa), Dyrektywa79/409/EWG (Dyrektywa Ptasia)

Gospodarka odpadami wydobywczymi z punktu widzenia organów nadzoru górniczego

USTAWA z dnia 5 stycznia 2011 r. o zmianie ustawy Prawo wodne oraz niektórych innych ustaw 1),2)

Druk nr 1299 Warszawa, 31 stycznia 2003 r.

Transkrypt:

6 UKD 622.333: 622.556.3: 622.333-049.7 Eksploatacja górnicza na obszarach szczególnego zagrożenia powodzią Mining exploitation in flood risk areas dr inż. Roman Uzarowicz* ) mgr inż. Piotr Wojtacha* ) Treść: W artykule przedstawiono uwarunkowania prawne podejmowania i prowadzenia eksploatacji górniczej na terenach zagrożonych powodzią, wynikające z ustawy Prawo geologiczne i górnicze oraz ustawy Prawo wodne. Analizując uchylone i obowiązujące przepisy ochrony powodziowej w ustawie Prawo wodne stwierdzono brak korelacji pomiędzy nowo wyznaczonymi obszarami narażonymi na niebezpieczeństwo powodzi a obszarami bezpośredniego i potencjalnego zagrożenia powodzią. Wskazano, że eksploatacja górnicza na obszarach szczególnego zagrożenia powodzią może spowodować drastyczny wzrost poziomu zagrożenia, co powoduje, że podjęcie eksploatacji górniczej na takich obszarach wymagać będzie uzyskania decyzji zwalniającej od zakazu zmiany ukształtowania terenu. Omówiono stan prac nad opracowywaniem dokumentów stanowiących podstawę ochrony powodziowej, jak: Wstępna Ocena Ryzyka Powodziowego, mapy zagrożenia powodziowego, mapy ryzyka powodziowego, w oparciu o które wyznacza się obszary narażone na niebezpieczeństwo powodzi oraz obszary szczególnego zagrożenia powodzią, ponieważ w wielu przypadkach znajomość występowania i lokalizacji obszarów zagrożonych powodzią jest niezbędna przy podejmowaniu i prowadzeniu eksploatacji górniczej na tego rodzaju obszarach. Abstract: This paper presents legal conditionality resulting from the Geological and Mining Law and the Water Law in planning and performing mining exploitation in the flood risk areas. During the analysis of repealed and effective regulations on anti- -flood protection in the Water Law, it was stated there is no correlation between the recently indicated flood risk areas and the areas of direct or potential flood risk. It was pointed that mining exploitation in the flood risk areas may cause a dramatic increase in the level of flood risk which in turn requires a decision releasing from the ban on changing the landform in order to plan and perform mining exploitation freely. This paper describes the completed works of documents preparation being the directions for anti-flood protection, such as: The Initial Flood Risk Evaluation, flood risk maps on which are the basis to indicate areas endangered with flood and areas of special flood risks. In many cases, however, the knowledge on location of flood risk areas is necessary for planning and performing mining exploitation in such places. Key words: górnictwo węgla kamiennego, ekslopatacja, zagrożenie powodziowe Słowa kluczowe: coal mining industry, exploitation, flood hazard 1. Wprowadzenie Uwarunkowania podejmowania i prowadzenia eksploatacji górniczej na obszarach zagrożonych powodzią zmieniły się w ostatnich latach w związku z wejściem w życie z dniem 1 stycznia 2012 r. przepisów ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. Prawo geologiczne [1] oraz transpozycją dyrektywy powodziowej do przepisów ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne [2], co nastąpiło z dniem 18 marca 2011 r. * ) Wyższy Urząd Górniczy, Katowice W pierwszej z wymienionych ustaw, nawiązując do uchylonych już pojęć z zakresu ochrony przeciwpowodziowej ustawy Prawo wodne [3], wprowadzono wymóg uzgodnienia koncesji na wydobywanie kopalin z obszarów bezpośredniego i potencjalnego zagrożenia powodzią z organem odpowiedzialnym za utrzymanie wód. Wprowadzając ten wymóg, w miejsce wymogu uzyskania opinii, tak jak stanowiły o tym przepisy wcześniej obowiązującej ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. Prawo geologiczne [4], wzmocniono rolę organu odpowiedzialnego za utrzymanie wód w procesie koncesjonowania.

Nr 8 PRZEGLĄD GÓRNICZY 7 Transpozycja dyrektywy 2007/60/118/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 października 2007 r. w sprawie oceny ryzyka powodziowego i zarządzania nim, do przepisów ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne [2], zmieniła w sposób zasadniczy obowiązujące wcześniej w Polsce zasady ochrony powodziowej. Zmieniając zasady ochrony powodziowej, wprowadzono nowe pojęcia, takie jak np. obszary narażone na niebezpieczeństwo powodzi, obszary szczególnego zagrożenia powodzią. Zmieniły się również dokumenty stanowiące podstawę prowadzenia ochrony przed powodzią, którymi obecnie są: wstępna ocena ryzyka powodziowego, mapy zagrożenia powodziowego, mapy ryzyka powodziowego oraz plany zarządzania ryzykiem powodziowym. Proces wdrażania nowych zasad ochrony przed powodzią nie został jeszcze zakończony. Wstępna ocena ryzyka powodziowego opublikowana została w grudniu 2011 r. Informacje o obszarach zagrożonych powodzią, określonych na mapach zagrożenia powodziowego i mapach ryzyka powodziowego podano do publicznej wiadomości w grudniu 2013 r. Kolejne dokumenty stanowiące podstawę ochrony powodziowej, plany zarządzania ryzykiem powodziowym, zostaną opracowane w terminie do dnia 22 listopada 2015 r. Wprowadzone zmiany przepisów ochrony powodziowej w istotny sposób wpływają na możliwość prowadzenia eksploatacji górniczej na terenach zagrożonych powodzią. W związku z tym, celem referatu jest zwrócenie uwagi na te przepisy i dokumenty dotyczące ochrony przed powodzią, które należy uwzględnić, planując eksploatację górniczą na tego rodzaju obszarach. 2. Uwarunkowania prawne Uwarunkowania podejmowania i prowadzenia eksploatacji górniczej na obszarach narażonych na niebezpieczeństwo powodzi wynikają z art. 23 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. Prawo geologiczne i górnicze [1] oraz przepisów ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne [2], w szczególności działu Va ochrona przed powodzią, określającego zasady ochrony terenów przed powodzią. Art. 23 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. Prawo geologiczne i górnicze stanowi, że: Udzielenie koncesji na: wydobywanie kopalin z obszarów bezpośredniego lub potencjalnego zagrożenia powodzią wymaga uzgodnienia z organem odpowiedzialnym za utrzymanie wód oraz opinii organu właściwego do wydania pozwolenia wodnoprawnego;. W świetle ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne, organami odpowiedzialnymi za utrzymywanie wód śródlądowych, a więc z którymi należy dokonać uzgodnienia koncesji na wydobywanie kopalin z obszarów zagrożonych powodzią, są organy wykonujące prawa właścicielskie w stosunku do wód. Są to: 1. Prezes Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej oraz działający w jego imieniu dyrektorzy regionalnych zarządów gospodarki wodnej w stosunku do wód istotnych dla kształtowania zasobów wodnych oraz ochrony przeciwpowodziowej, tj. wód: w potokach górskich i ich źródłach, w ciekach naturalnych o średnim przepływie z wielolecia równym lub wyższym od 2,0 m 3 /s w przekroju ujściowym, w jeziorach oraz sztucznych zbiornikach wodnych, przez które przepływają wzceśniej wspomniane cieki, granicznych, w śródlądowych drogach wodnych. 2. Dyrektor parku narodowego w stosunku do wód znajdujących się w granicach parku, z wyłączeniem wód granicznych oraz w śródlądowych drogach wodnych, sklasyfikowanych w klasie wyższej niż klasa I (na podstawie ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o żegludze śródlądowej). 3. Marszałek województwa, wykonujący zadanie z zakresu administracji rządowej, w stosunku do wód istotnych dla regulacji stosunków wodnych na potrzeby rolnictwa oraz w stosunku do pozostałych wód, w przypadku których wymienione organy nie wykonują praw właściciel-skich. Uchylony art. 82 ust 1 ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne [3] wskazywał, że obszary bezpośredniego zagrożenia powodzią to: tereny między linią brzegu a wałem przeciwpowodziowym lub naturalnym wysokim brzegiem, w który wbudowano trasę wału przeciwpowodziowego, a także wyspy i przymuliska, strefa przepływów wezbrań powodziowych określona w planie zagospodarowania przestrzennego na podstawie studium ochrony przeciwpowodziowej, opracowanego przez dyrektora regionalnej dyrekcji gospodarki wodnej. Obszary potencjalnego zagrożenia powodzią, wskazane w uchylonym art. 83 ust. 1 wyżej wymienionej ustawy, to tereny narażone na zalanie w przypadku: przelania się wód przez koronę wału przeciwpowodziowego, zniszczenia lub uszkodzenia wałów przeciwpowodziowych, zniszczenia lub uszkodzenia budowli piętrzących albo budowli ochronnych pasa technicznego. W aktualnie obowiązujących przepisach ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne [2], obszary zagrożone powodzią zostały zdefiniowane i określone z pominięciem wcześniej wyznaczonych obszarów bezpośredniego i potencjalnego zagrożenia powodzią. Określając, w oparciu o aktualnie obowiązujące przepisu ustawy Prawo wodne, obszary zagrożone powodzią przyjęto inną niż przy określaniu obszarów bezpośredniego i potencjalnego zagrożenia powodzią metodykę i narzędzia dla ich ustalenia. Z tego powodu brak jest korelacji pomiędzy nowo wyznaczonymi obszarami zagrożonymi powodzią a obszarami bezpośredniego i potencjalnego zagrożenia powodzią. W związku z powyższym zasadnym jest pytanie z jakich obszarów zagrożonych powodzią wydobywanie kopalin wymaga uzgodnienia koncesji? Odpowiedzi na to pytanie należy szukać w przyjętym przez Sejm RP projekcie ustawy z dnia 24 kwietnia 2014 r. o zmianie ustawy Prawo wodne oraz niektórych innych ustawach [5]. Projekt ten wprowadza zmiany w art. 23 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. Prawo geologiczne wskazujące, że wymóg uzgodnienia koncesji na wydobywanie kopalin z obszarów zagrożonych powodzią dotyczy obszarów, o których mowa w art. 88d ust. 2 ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne [2]. Są to następujące obszary narażone na niebezpieczeństwo powodzi wskazane we wstępnej ocenie ryzyka powodziowego, które przedstawione zostały na mapach zagrożenia powodziowego: a) obszary, na których prawdopodobieństwo wystąpienia powodzi jest niskie i wynosi raz na 500 lat lub na których istnieje prawdopodobieństwo wystąpienia zdarzenia ekstremalnego, b) obszary szczególnego zagrożenia powodzią, c) obszary obejmujące tereny narażone na zalanie w przypadku: przelania się wód przez koronę wału przeciwpowodziowego, zniszczenia lub uszkodzenia wału przeciwpowodziowego, zniszczenia lub uszkodzenia budowli piętrzących, zniszczenia lub uszkodzenia budowli ochronnych pasa technicznego.

8 Wyjaśnić należy, że w świetle definicji zamieszczonej w art. 9 ust. 1 pkt 6c ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne [2], obszarami szczególnego zagrożenia powodzią są: obszary, na których prawdopodobieństwo wystąpienia powodzi jest średnie i wynosi raz na 100 lat, obszary, na których prawdopodobieństwo wystąpienia powodzi jest wysokie i wynosi raz na 10 lat, obszary między linią brzegu a wałem przeciwpowodziowym lub naturalnym wysokim brzegiem, w który wbudowano trasę wału przeciwpowodziowego, a także wyspy i przymuliska powstałe w sposób naturalny na gruntach pokrytych wodami powierzchniowymi stanowiące działki ewidencyjne, pas techniczny w rozumieniu art. 36 ustawy z dnia 21 marca 1991 r. o obszarach morskich Rzeczypospolitej Polskiej i administracji morskiej. Warto zwrócić uwagę, że w szczególnych przypadkach, z zachowaniem wymogów art. 17 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o zmianie ustawy Prawo wodne [6], obszary bezpośredniego zagrożenia powodzią uznaje się za obszary szczególnego zagrożenia powodzią. Możliwe jest to pod warunkiem, że obszary bezpośredniego zagrożenia powodziowego zostały: wyznaczone przez właściwego dyrektora regionalnego zarządu gospodarki wodnej w studium ochrony przeciwpowodziowej sporządzonym w sposób spełniający wymogi uchylonego art. 79 ust. 2 ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne [3], zawarte w koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju, planie zagospodarowania przestrzennego województwa, miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego, decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego oraz decyzji o warunkach zabudowy. Istotne uwarunkowania planowania i prowadzenia eksploatacji górniczej na obszarach narażonych na niebezpieczeństwo powodzi wynikają z przepisów art. 88l ustawy Prawo wodne [2]. Art. 88l ust. 1 wskazanej ustawy stanowi, że na obszarach szczególnego zagrożenia powodzią zabrania się wykonywania robót oraz czynności utrudniających ochronę przed powodzią lub zwiększających zagrożenie powodziowe, w tym m.in.: wykonywania urządzeń wodnych oraz budowy innych obiektów budowlanych, zmiany ukształtowania terenu, składowania materiałów oraz wykonywania innych robót, z wyjątkiem robót związanych z regulacją lub utrzymywaniem wód oraz brzegu morskiego, a także utrzymywaniem, odbudową, rozbudową lub przebudową wałów przeciwpowodziowych wraz z obiektami związanymi z nimi funkcjonalnie. Zakaz wykonywania robót oraz czynności utrudniających ochronę przed powodzią na obszarach bezpośredniego zagrożenia powodzią zawierały uchylone przepisy Prawa wodnego [3]. W przepisach obecnie obowiązujących zakaz ten został rozszerzony przez wskazanie, że dotyczy on również wykonywania robót oraz czynności zwiększających zagrożenie powodziowe. Rozszerzenie zakazu może w istotny sposób wpłynąć na możliwość prowadzenia eksploatacji górniczej, ponieważ wskutek eksploatacji górniczej zmienia się ukształtowanie terenu, prowadząc m.in. do obniżenia jego powierzchni. Obniżenie powierzchni terenu może zwiększyć poziom zagrożenia powodziowego, ponieważ zwiększyć się może głębokość zalania terenu wodami powodziowymi. Zwiększyć się również może powierzchnia obszaru zagrożonego powodzią. Poziom zagrożenia powodziowego ludzi i mienia, w zależności od głębokości zalania terenu wodami powodziowymi, określony został w rozporządzeniu z dnia 21 grudnia 2012 r. w sprawie opracowania map zagrożenia powodziowego oraz map ryzyka powodziowego [7], co zestawiono w tabeli 1. Tablica 1. Poziom zagrożenia powodziowego w zależności od głębokości zalania terenu [7] Table 1. Level of flood risk depending on land inundation [7] Głębokość wody h, m h 0,5 0,5 < h 2 2 < h 4 h > 4 Poziom zagrożenia niski dla ludzi i budowli średni dla ludzi ze względu na możliwość ewakuacji na wyższe piętra, wysoki ze względu na straty materialne wysoki dla ludzi, zalaniu mogą podlegać nie tylko partery, ale również pierwsze piętra budynków wysoki dla ludzi i bardzo wysoki dla szkód całkowitych Obniżenia powierzchni terenu powodowane eksploatacją górniczą mogą być znaczne z punktu widzenia wzrostu poziomu zagrożenia powodziowego. Eksploatacja górnicza prowadzona metodą odkrywkową powoduje w przeciętnych warunkach obniżenia powierzchni terenu rzędu od kilku do kilkunastu metrów. W przypadku eksploatacji prowadzonej metodą podziemną, np. przez górnictwo węgla kamiennego, przeciętne, projektowane w okresach obowiązywania planu ruchu obniżenia powierzchni terenu osiągają wartości rzędu 2-3 metrów. Biorąc pod uwagę, jak zmienia się poziom zagrożenia powodziowego w zależności od głębokości zalania terenu wodą, nie trudno zauważyć, że eksploatacja górnicza prowadzona na obszarach zagrożonych może spowodować drastyczny wzrost poziomu zagrożenia powodziowego. Zgodnie z art. 88l ust. 2 obowiązującej ustawy Prawo wodne [2], dyrektor regionalnego zarządu gospodarki wodnej może zwolnić od zakazu wykonywania robót oraz czynności utrudniających ochronę przed powodzią lub zwiększających zagrożenia powodzią, jeżeli nie utrudni to ochrony przed powodzią. W przypadku, gdy zwolnienie dotyczy pasa technicznego, w rozumieniu art. 36 ustawy z dnia 21 marca 1991 r. o obszarach morskich Rzeczypospolitej Polskiej, organem właściwym do wydania decyzji zwalniającej od zakazu jest dyrektor właściwego urzędu morskiego. Do wniosku o wydanie decyzji zwalniającej od wspomnianego zakazu dołącza się charakterystykę planowanych działań wraz z podstawowymi danymi technicznymi i opisem planowanej technologii wykonywania robót, mapę sytuacyjno-wysokościową z naniesieniem planowanych obiektów i robót, a w razie potrzeby obliczenia hydrauliczne i hydrologiczne. Stroną postępowania jest wnioskodawca, właściciel wody i właściciel wału przeciwpowodziowego. Art. 88l ust. 6 ustawy Prawo wodne wskazuje, że decyzja zwalniająca od zakazu wykonywania robót oraz czynności utrudniających ochronę przed powodzią lub zwiększających zagrożenia powodzią wygasa, jeżeli w terminie 2 lat od dnia, w którym stała się ostateczna, nie uzyskano wymaganego pozwolenia wodnoprawnego. Nadmienić należy, że z treści art. 122 ust. 2 pkt 3 ustawy Prawo wodne [2] wynika, że pozwolenie wodnoprawne wymagane jest nie tylko w przypadku wydania decyzji zwalniającej od zakazu wykonywania robót oraz czynności utrudniających ochronę przed powodzią lub zwiększających zagrożenie powodziowe na obszarach szczególnego zagrożenia powodzią, lecz również w przypadku wydania przez dyrektora regionalnego zarządu go-

Nr 8 PRZEGLĄD GÓRNICZY 9 spodarki wodnej decyzji zwalniającej od zakazu lokalizowania na tych obszarach nowych przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko, w tym z zakresu górnictwa. 3. Obszary narażone na niebezpieczeństwo powodzi i ich lokalizacja Z przedstawionych uwarunkowań prawnych podejmowania eksploatacji górniczej na obszarach narażonych na niebezpieczeństwo powodzi wynika, że w wielu przypadkach znajomość ich występowania i lokalizacji, zwłaszcza obszarów szczególnego zagrożenia powodzią, może mieć kluczowe znaczenie przy planowaniu tego rodzaju działalności. Informacje o obszarach narażonych na niebezpieczeństwo powodzi dostępne są na stronie Prezesa Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej www.kzgw.gov.pl. W zakładce ISOK Wstępna Ocena Ryzyka Powodziowego udostępniony jest Raport z wykonania wstępnej oceny ryzyka powodziowego [8]. W zakładce Mapy zagrożenia powodziowego i mapy ryzyka powodziowego [9] opublikowano mapy sporządzone dla rzek wskazanych do opracowania w I cyklu planistycznym. Wstępna ocena ryzyka powodziowego została przygotowana w celu oszacowania ryzyka powodziowego i wskazania rzek lub odcinków rzek i wybrzeża, dla których zostaną opracowane mapy zagrożenia powodziowego. Jest to dokument poglądowy, opracowany w oparciu o łatwo dostępne dane, zawierający: Raport z wykonania wstępnej oceny ryzyka powodziowego, wstępną ocenę ryzyka powodziowego dla obszaru Polski oraz wstępne oceny ryzyka powodziowego oraz dla obszarów poszczególnych województw. Wymienione dokumenty zawierają: mapy obszarów narażonych na niebezpieczeństwo powodzi, mapy znaczących powodzi historycznych, mapy obszarów, na których wystąpienie powodzi jest prawdopodobne. Wstępna ocena ryzyka powodziowego nie stanowi podstawy dla planowania przestrzennego na danym obszarze lub innych działań mających na celu ograniczenie ryzyka powodziowego, ale na jej podstawie, dla obszarów narażonych na niebezpieczeństwo powodzi, wskazano do opracowania w I cyklu planistycznym mapy zagrożenia powodziowego dla 253 rzek o łącznej długości 14 481 km. Opracowane mapy zagrożenia powodziowego przedstawiają obszary zagrożone powodzią o określonym prawdopodobieństwie wystąpienia, tj.: niskim, na których prawdopodobieństwo wystąpienia powodzi wynosi 0,2%, tzn. powódź zdarzyć się może raz na 500 lat, średnim, na których prawdopodobieństwo wystąpienia powodzi wynosi 1%, tzn. powódź zdarzyć się może raz na 100 lat, wysokim, na których prawdopodobieństwo wystąpienia powodzi wynosi 10%, tzn. powódź zdarzyć się może raz na 10 lat. Na mapach zagrożenia powodziowego przedstawiono dodatkowo obszary narażone na zalanie w przypadku zniszczenia lub uszkodzenia wału przeciwpowodziowego lub budowli ochronnych pasa technicznego. Oprócz granic obszarów zagrożonych mapy zagrożenia powodziowego zawierają również informacje na temat głębokości wody oraz prędkości i kierunków przepływu wody. Mapy zawierające dane o prędkości i głębokości wody zostały wykonane dla wszystkich miast wojewódzkich, miast na prawach powiatu oraz innych miast o liczbie mieszkańców przekraczających 100 000 osób. Opublikowane mapy zagrożenia powodziowego, określające m.in. obszary szczególnego zagrożenia powodzią, nie są jeszcze dokumentami końcowymi, ponieważ podlegają one sprawdzeniu i weryfikacji. Mapy te nie zostały jeszcze przekazane organom odpowiedzialnym za ochronę powodziową, m.in. dyrektorowi regionalnego zarządu gospodarki wodnej, który jest organem właściwym do wydania decyzji zwalniającej od zakazu wykonywania robót oraz czynności zwiększających zagrożenia powodzią. Z dostępnych informacji wynika, że oficjalne przekazanie tych map przez Prezesa Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej organom administracji rządowej i samorządowej nastąpi w 2014 r. Od daty przekazania map, w ciągu 18 miesięcy (albo 30 miesięcy jeżeli parlament zaakceptuje propozycje zmian w Prawie wodnym), dane w nich zawarte powinny zostać uwzględnione w dokumentach planistycznych zagospodarowania przestrzennego. 4. Podsumowanie Zmiany przepisów i zasad ochrony powodziowej w ustawie Prawo wodne stały się źródłem wątpliwości odnośnie wskazanego w ustawie z dnia 9 czerwca 2011 r. Prawo geologiczne i górnicze wymogu uzgodnienia koncesji na wydobywanie kopalin z obszarów bezpośredniego i potencjalnego zagrożenia powodzią z organem odpowiedzialnym za utrzymanie wód. Zdefiniowanie w obowiązujących przepisach ustawy Prawo wodne obszarów zagrożonych powodzią, z pominięciem wcześniej stosowanych pojęć: obszary bezpośredniego i potencjalnego zagrożenia powodzią spowodowało, że pojawia się pytanie z jakich obszarów zagrożonych powodzią wydobywanie kopalin wymaga uzgodnienia koncesji? Pojawiające się wątpliwości zostaną usunięte po wejściu w życie przepisów przyjętego przez Sejm RP projektu ustawy z dnia 24 kwietnia 2014 r. o zmianie ustawy Prawo wodne oraz niektórych innych ustaw oraz po przyjęciu przez dyrektorów regionalnych zarządów gospodarki wodnej map zagrożenia powodziowego, przedstawiających obszary zagrożone powodzią, określone zgodnie z obowiązującą ustawą Prawo wodne. Zakaz wykonywania robót oraz czynności utrudniających ochronę przed powodzią na obszarach bezpośredniego zagrożenia powodzią został rozszerzony przez wskazanie, że dotyczy on również zakazu wykonywania robót oraz czynności zwiększających zagrożenie powodziowe. Rozszerzenie zakazu może w istotny sposób wpłynąć na możliwość prowadzenia eksploatacji górniczej na takich obszarach, ponieważ eksploatacja górnicza zwiększa zagrożenia powodziowe, powodując obniżenia powierzchni terenu. Warunkiem prowadzenia eksploatacji na obszarach bezpośredniego zagrożenia powodzią jest uzyskanie decyzji dyrektora regionalnego zarządu gospodarki wodnej, zwalniającej od powyższego zakazu. Ze względu na trwającą weryfikację map zagrożenia powodziowego oraz brak określenia terminu przekazania map organom właściwym do wydania decyzji zwalniającej od wskazanego zakazu, nie jest jasne od kiedy wymagane będzie uzyskanie wspomnianej decyzji. Nie jest jasne również, czy wymóg uzyskania decyzji zwalniającej od zakazu wykonywania robót oraz czynności utrudniających ochronę przed powodzią lub zwiększających zagrożenie powodziowe na obszarach szczególnego zagrożenia powodzią dotyczyć będzie podmiotów prowadzących już eksploatację górniczą na obszarach, które staną się obszarami szczególnego zagrożenia powodzią.

10 Literatura: 1. Ustawa z dnia 9 czerwca 2011 r. Prawo geologiczne (Dz.U. Nr 63, poz. 981, z późn. zm.). 2. Ustawa z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne (Dz.U. z 2012 r. poz. 145 z późn. zm.). 3. Ustawa z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne (Dz.U. z 2005 r., Nr 239 poz. 2019 z późn. zm.). 4. Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. Prawo geologiczne (Dz.U. z 2005 r. Nr 228 poz. 1947 z późn. zm.). 5. Projekt ustawy z dnia 24 kwietnia 2014 r. o zmianie ustawy Prawo wodne oraz niektórych innych ustawach druk sejmowy nr 2106. 6. Ustawa z dnia 5 stycznia 2011 r. o zmianie ustawy Prawo wodne (Dz.U. Nr 32 poz. 159). 7. Rozporządzenie Ministra Środowiska, Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej, Ministra Administracji i Cyfryzacji oraz Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 21 grudnia 2012 r. w sprawie opracowania map zagrożenia powodziowego oraz map ryzyka powodziowego (Dz.U. z 2013 r., poz. 104). 8. Wstępna ocena ryzyka powodziowego. http://www.kzgw.gov.pl/pl/ Wstepna-ocena-ryzyka-powodziowego.html, [15.05.2014]. 9. Mapy zagrożenia powodziowego i mapy ryzyka powodziowego. http:// www.isok.gov.pl/pl/mapy-zagrozenia-powodziowego-i-mapy-ryzykapowodziowego.html [15.05.2014].