GLOBALNY RYNEK ZBÓŻ I NASION OLEISTYCH

GLOBALNY RYNEK ZBÓŻ I NASION OLEISTYCH Prognozy jeszcze wyższych, rekordowo dużych zbiorów zbóż ogółem w bieżącym sezonie. Według ostatnich prognoz Amerykańskiego Departamentu Rolnictwa USDA, łączne zbiory zbóż na świecie w bieżącym sezonie wyniosą rekordowe 2064 mln ton, tj. o 5,2 mln ton więcej od prognozy z października br. oraz o 80,5 mln ton (o 4,1%) więcej od wielkości produkcji zbóż osiągniętej w sezonie poprzednim. Z tej wielkości, globalna produkcja pszenicy w sezonie wyniesie około 745 mln ton, tj. o 1,3% więcej niż zebrano w sezonie, kukurydzy - 1031 mln ton (+7,4%), a jęczmienia 144 mln ton (-3,1%). Globalny bilans zbóż ogółem w sezonach 2014/15- (mln ton) Wyszczególnienie 2014/15 X 2016) XI 2016) Zapasy początkowe 405,8 462,4 486,0 486,4 5,2% Zbiory 2034,4 1983,9 2059,2 2064,4 4,1% Popyt Ogółem 1977,7 1960,0 2047,6 2051,0 4,6% Zapasy końcowe 462,4 486,4 497,6 499,7 2,7% wskaźnik zapasy-zużycie 23,4% 24,8% 24,3% 24,4% Kondycja bilansów głównych zbóż i oleistych na świecie w sezonie w porównaniu do ich stanu w sezonie W krótkim okresie, ceny zbóż na rynku światowym będą kształtować się pod presją rekordowych zbiorów i rosnących zapasów, a także notowanej dobrej kondycji zbóż ozimych w krajach położonych na Półkuli Północnej. Ponadto, na światowe ceny zbóż będą w dalszym ciągu oddziaływać wahania kursów walut. bilans pszenicy bilans kukurydzy bilans rzepaku bilans soi bardziej komfortowy komfortowy bardziej napięty komfortowy Według prognoz Międzynarodowej Rady Zbożowej (IGC), powierzchnia zbiorów pszenicy na świecie w kolejnym sezonie 2017/18 będzie zbliżona do areału zbiorów tego zboża w bieżącym sezonie. Spodziewane zmniejszenie areału w USA i Kazachstanie zostanie zrekompensowane większą powierzchnią zbiorów w Rosji i krajach Afryki Północnej. euro/t 180,00 175,00 170,00 165,00 160,00 155,00 150,00 145,00 140,00 135,00 130,00 21.XII.15 5.I.16 18.I.16 29.I.16 11.II.16 24.II.16 MATIF: CENY PSZENICY KONSUMPCYJNEJ W SEZONACH - (kontrakt najbliższy, EURO/t) 8.III.16 21.III.16 5.IV.16 18.IV.16 29.IV.16 12.V.16 25.V.16 7.VI.16 20.VI.16 1.VII.16 14.VII.16 27.VII.16 9.VIII.16 22.VIII.16 2.IX.16 15.IX.16 28.IX.16 11.X.16 24.X.16 4.XI.16 17.XI.16 30.XI.16 USD/t 200,00 190,00 180,00 170,00 160,00 150,00 140,00 130,00 21.XII.15 5.I.16 18.I.16 29.I.16 11.II.16 24.II.16 8.III.16 21.III.16 CBOT: CENY PSZENICY SRW W SEZONACH - (kontrakt najbliższy, USD/t) 5.IV.16 18.IV.16 29.IV.16 12.V.16 25.V.16 7.VI.16 20.VI.16 1.VII.16 14.VII.16 27.VII.16 9.VIII.16 22.VIII.16 2.IX.16 15.IX.16 28.IX.16 11.X.16 24.X.16 4.XI.16 17.XI.16 30.XI.16 Według ostatnich prognoz USDA, globalne zbiory soi w sezonie wyniosą rekordowe 336,1 mln ton, tj. o 22,9 mln ton powyżej wielkości zbiorów soi w poprzednim sezonie. Spodziewana rekordowo wysoka produkcja soi w Brazylii w sezonie i możliwe wcześniejsze rozpoczęcie jej zbiorów będzie wywierało presję na ceny amerykańskiej soi w dalszej części sezonu. euro/t 420,00 410,00 400,00 390,00 380,00 370,00 360,00 350,00 340,00 330,00 21.XII.15 5.I.16 18.I.16 29.I.16 11.II.16 24.II.16 8.III.16 21.III.16 MATIF: CENY RZEPAKU W SEZONACH - (kontrakt najbliższy, EURO/t) 5.IV.16 18.IV.16 29.IV.16 12.V.16 25.V.16 7.VI.16 20.VI.16 1.VII.16 14.VII.16 27.VII.16 9.VIII.16 22.VIII.16 2.IX.16 15.IX.16 28.IX.16 11.X.16 24.X.16 4.XI.16 17.XI.16 30.XI.16 USD/t 440,00 420,00 400,00 380,00 360,00 340,00 320,00 300,00 21.XII.15 5.I.16 18.I.16 29.I.16 11.II.16 24.II.16 CBOT: CENY SOI W SEZONACH - (kontrakt najbliższy, USD/t) 8.III.16 21.III.16 5.IV.16 18.IV.16 29.IV.16 12.V.16 25.V.16 7.VI.16 20.VI.16 1.VII.16 14.VII.16 27.VII.16 9.VIII.16 22.VIII.16 2.IX.16 15.IX.16 28.IX.16 11.X.16 24.X.16 4.XI.16 17.XI.16 30.XI.16 W krótkim okresie, ceny rzepaku i canoli na rynku światowym pozostaną pod presją uszczuplonej podaży tych nasion. Rozpoczęcie zbiorów soi w Ameryce Południowej oraz wzrost produkcji oleju palmowego w Azji wiosną 2017 roku powinny hamować dalsze zwyżki cen rzepaku/canoli. Źródło: giełdy towarowe [Wpisz tekst]

1 SPIS TREŚCI I. UPRAWY ZBÓŻ I OLEISTYCH NA ŚWIECIE POD ZBIORY W SEZONACH -2017/18 2 II. ZBOŻA 7 1. Podaż i popyt na zboża w sezonie 7 Pszenica Jęczmień Kukurydza Żyto 2. Ceny zbóż na świecie 12 III. NASIONA OLEISTE 16 1. Podaż i popyt na nasiona oleiste w sezonie 16 Rzepak Soja 2. Ceny nasion oleistych na świecie 18 1

2 I. UPRAWY ZBÓŻ I OLEISTYCH NA ŚWIECIE POD ZBIORY W SEZONACH -2017/18 BIEŻĄCY SEZON PÓŁKULA PÓŁNOCNA Kanada: oficjalne szacunki zbiorów pszenicy drugie co do wielkości w historii, produkcja canoli zbliżona do ubiegłorocznej. Według ostatnich szacunków kanadyjskiego biura statystycznego Statscan, łączne zbiory pszenicy w tym kraju w bieżącym sezonie wyniosły 31,7 mln ton, tj. o 15% więcej od wielkości produkcji osiągniętej w poprzednim sezonie oraz o 1 mln ton więcej od oczekiwań rynku. Tak więc pomimo niekorzystnych warunków pogodowych jesienią, zbiory pszenicy okazały się być bardzo dobre, drugie co do wielkości w historii. Wszystko za sprawą bardzo wysokich plonów, o 24% wyższych niż przed rokiem. Z kolei, według szacunków Statscan, produkcja canoli wyniosła 18,4 mln ton, a więc na poziomie zbliżonym do wielkości zbiorów w minionym sezonie. Bardzo dobre zbiory zostały osiągnięte dzięki rekordowym plonom. Areał uprawy canoli spadł bowiem aż o 6,6%, do 19,2 mln akrów, rok do roku. USA: zakończone zbiory kukurydzy i soi. Na koniec listopada br., zbiory kukurydzy i soi w USA były już zakończone. Według ostatnich szacunków USDA, produkcja kukurydzy w USA w bieżącym sezonie osiągnęła rekordowo wysoki poziom 386,7 mln ton (+12% rok do roku). Z kolei, zbiory soi były także rekordowo duże i wyniosły 118,7 mln ton (+11% rok do roku). PÓŁKULA POŁUDNIOWA Australia: spodziewane rekordowe zbiory pszenicy. Według ostatnich prognoz australijskiego biura rolnego ABARES, zbiory pszenicy w tym kraju w sezonie wyniosą rekordowe 32,6 mln ton, tj. o 16% więcej od wielkości produkcji w poprzednim sezonie. Dla porównania, według listopadowych prognoz USDA, produkcja pszenicy w Australii wyniesie 28,3 mln ton. Zbiory pszenicy w tym kraju przekroczyły półmetek. Brazylia: spodziewana rekordowa produkcja soi w bieżącym sezonie, zbiory mogą się rozpocząć wcześniej niż normalnie. Siewy soi w Brazylii są już na ukończeniu. Według brazylijskiego zrzeszenia producentów olejów Abiove, produkcja soi w Brazylii w bieżącym sezonie wyniesie rekordowe 101,4 mln ton. Do końca stycznia 2017 roku, w stanie Mato Grosso (w którym uprawia się najwięcej soi) może zostać zebranych już ponad 7 mln ton soi. Zbiory w tym stanie mogą się rozpocząć już w drugiej połowie grudnia br. w związku z korzystnymi warunkami pogodowymi w trakcie wegetacji; Brazylia: spodziewane bardzo wysokie zbiory kukurydzy. Siewy kukurydzy w Brazylii pod letni zbiór są już praktycznie zakończone. Według firmy Safras & Mercado, łączne zbiory tego zboża w Brazylii w sezonie mogą wynieść nawet 92,3 mln ton, tj. o 30% więcej od wielkości produkcji osiągniętej w poprzednim sezonie. Argentyna: trwają zbiory pszenicy. W północnych regionach Argentyny trwają zbiory pszenicy. Warunki pogodowe sprzyjają pracom żniwnym. Według ostatnich prognoz USDA, zbiory pszenicy w Argentynie w sezonie wyniosą około 14,4 mln ton wobec 11,3 mln ton osiągniętych w sezonie poprzednim. Argentyna: przewidywany najmniejszy areał zasiewów soi od 5 lat, farmerzy zwiększają uprawę kukurydzy kosztem soi. Według ocen giełdy towarowej w Buenos Aires, argentyńscy farmerzy zmniejszą areał uprawy soi pod zbiory w bieżącym sezonie do 19,6 mln ha, tj. o 0,5 mln ha mniej od wielkości areału sezon wcześniej. Byłaby to najmniejsza powierzchnia uprawy soi w Argentynie od sezonu 2011/12. Pojawią się jednak oceny, iż korekta areału może być jeszcze większa. Siewy soi w Argentynie są bowiem znacznie opóźnione w związku z opadami deszczu i niskimi temperaturami. Na koniec 2

3 listopada, soję w tym kraju wysiano na jedynie 57% planowanego areału, o 11% mniejszej powierzchni niż w tym samym okresie przed rokiem. Całkowite zniesienie ceł eksportowych na kukurydzę przez argentyńskie władze spowoduje, iż areał zasiewów kukurydzy może ulec zwiększeniu aż o 27% do 4,9 mln ha, kosztem soi właśnie. Jak dotychczas, kukurydzą w Argentynie obsiano około 48% planowanego areału. Wysokość ceł eksportowych na soję została jak na razie zmniejszona, a nie zniesiona całkowicie, jak to miało to miejsce w przypadku kukurydzy. Według prognoz giełdy towarowej w Buenos Aires, zbiory soi w Argentynie w bieżącym sezonie wyniosą nie więcej niż 52,5 mln ton, a więc znacznie poniżej ostatnich prognoz USDA (57 mln ton) oraz poniżej produkcji soi w poprzednim sezonie (56,8 mln ton). Pewne obawy budzi brak opadów w regionach uprawy kukurydzy i soi w Argentynie. Pojawiaj ą się prognozy, iż w okresie grudzień 2016 styczeń 2017 opady deszczu na południu kraju mogą stanowić jedynie 45-60% normy dla tego okresu. KOLEJNY SEZON 2017/18 W krajach położonych na Półkuli Północnej, zasiewy upraw ozimych zostały zakończone. Na razie kondycja zasiewów u głównych producentów jest zadowalająca. Jak podaje unijny ośrodek badawczy MARS, w II połowie października temperatury panujące na wschodzie Ukrainy i na południu europejskiej części Rosji były znacznie niższe od średnich w tym okresie. Z kolei, w I połowie listopada br., temperatury spadły poniżej średnich w Europie Centralnej i na północy kontynentu. W październiku br., obfite opady deszczu wystąpiły w pasie od Morza Bałtyckiego aż do Morza Czarnego. Z drugiej strony, do drugiej dekady października notowano brak opadów na północy Europy, w północno-zachodnich Niemczech, zachodniej Francji i na południu Wlk. Brytanii. W związku z powyższymi anomaliami pogodowymi, siewy zbóż ozimych były utrudnione. Z kolei, siewy i wschody rzepaku ozimego utrudniała susza we Francji, krajach Beneluksu i w Niemczech. MAPA 1 Obszary w UE, w których w okresie 16/10-18/11 notowano anomalie pogodowe błękitne pasy - akumulacja zbyt niskich temperatur, czerwone pasy - deficyt opadów deszczu, granatowe pasy - zbyt obfite opady deszczu Źródło: EU MARS 3

4 Świat: globalny areał zbiorów pszenicy w kolejnym sezonie 2017/18 będzie zbliżony do powierzchni zbiorów w bieżącym sezonie. Według prognoz IGC, powierzchnia zbiorów pszenicy na świecie w kolejnym sezonie 2017/18 będzie zbliżona do areału zbiorów tego zboża w bieżącym sezonie. Spodziewane zmniejszenie areału w USA i Kazachstanie zostanie zrekompensowane większą powierzchnią zbiorów w Rosji i krajach Afryki Północnej. W krajach położonych na Półkuli Północnej, kondycja zasiewów pszenicy ozimej pod zbiory w kolejnym sezonie 2017/18 jest na razie generalnie zadowalająca. UE-28: spodziewane niewielkie zmiany w areale uprawy pszenicy, kukurydzy i jęczmienia pod zbiory w sezonie 2017/18. Według listopadowych prognoz Strategie Grains, areał zasiewów pszenicy, kukurydzy i jęczmienia w UE-28 pod zbiory w kolejnym sezonie 2017/18 raczej nie ulegnie wi ększej zmianie w porównaniu do powierzchni uprawy tych zbóż pod zbiory w bieżącym sezonie. SG prognozuje łączny areał uprawy pszenicy miękkiej w UE-28 pod kolejne zbiory na poziomie 24,3 mln ha wobec 24,2 mln ha obsianych pod zbiory w sezonie, a powierzchnię uprawy jęczmienia i kukurydzy na odpowiednio 12,4 mln ha i 8,8 mln ha, bez zmian w stosunku do powierzchni zasiewów pod zbiory w bieżącym sezonie. UE-28: przewidywany nieznacznie większy areał zbiorów rzepaku w kolejnym sezonie 2017/18. Według ostatnich ocen Strategie Grains, powierzchnia zbiorów rzepaku w UE-28 w sezonie 2017/18 wyniesie 6,6 mln ha i będzie o 0,1 mln ha większa od areału zbiorów w bieżącym sezonie. Spośród największych producentów, wzrost areału zbiorów rzepaku spodziewany jest w Niemczech (+2% do 1,36 mln ha) i Polsce (+15% do 0,91 mln ha). Z kolei, powierzchnia zbiorów rzepaku ulegnie zmniejszeniu we Francji (-12% do 1,33 mln ha) oraz w Wlk. Brytanii (-8% do 0,52 mln ha). Rosja: areał uprawy ozimin największy od 7 lat, dobra kondycja zasiewów. Korzystne warunki pogodowe na jesieni br. w Rosji pozwoliły rolnikom na zwiększenie powierzchni upraw ozimin. Prace polowe przebiegały bez większych zakłóceń, co daje nadzieje na dobre zbiory w przyszłym roku. Jak podają rosyjskie służby meteorologiczne, kondycja zbóż ozimych jest dobra. Tylko w przypadku około 3% upraw stwierdzono zły stan. Areał ozimin jest największy od 7 lat. Według prognoz firmy SovEcon, w kolejnym sezonie 2017/18 Rosja może po raz kolejny odnotować wysoki poziom produkcji zbożowej ponad 112 mln ton, mniej w porównaniu z tegorocznym rekordem w wysokości 119,5 mln ton (w wadze brutto, tj. przed suszeniem i czyszczeniem). Ukraina: areał uprawy ozimin większy niż przed rokiem, ale mniejszy od prognozowanego. Jak szacuje UkrAgroConsult, powierzchnia upraw ozimin pod zbiory w kolejnym sezonie 2017/18 wynosi oko ło 5,9 mln ha, a więc mniej od wcześniejszych prognoz (6,2 mln ha). Jednak w zestawieniu z bieżącym sezonem tegoroczny areał ozimin jest o około 0,3 mln ha większy. USA: zakończone siewy pszenicy ozimej, kondycja zasiewów nieco lepsza niż w tym samym okresie przed rokiem. Na koniec listopada br., siewy pszenicy ozimej w USA były już zakończone. Wschody pszenicy zanotowano na 92% areału zasiewów, tj. takim samym areale jak przed rokiem i średnio w latach 2011-2015. Na koniec listopada br., około 58% już obsianego pszenicą ozimą areału było w dobrej/bardzo dobrej kondycji, a więc tak samo jak w tym samym okresie poprzedniego roku. W złej/bardzo złej kondycji znajdowało się natomiast 10% areału wobec 9% w tym samym okresie przed rokiem. 4

5 MAPA 2 Odchylenie wielkości opadów atmosferycznych od normy w Europie w listopadzie 2016 roku (%) Źródło: NOAA 5

6 MAPA 3 Odchylenie temperatury od normy w Europie w listopadzie 2016 roku (st. C): Źródło: NOAA 6

7 II. ZBOŻA 1. PODAŻ I POPYT NA ZBOŻA W SEZONIE Rekordowo Wysokie Zbiory Zbóż na Świecie w Bieżącym Sezonie Według listopadowych prognoz Amerykańskiego Departamentu Rolnictwa USDA, łączne zbiory zbóż na świecie w bieżącym sezonie wyniosą rekordowe 2064 mln ton, tj. o 5,2 mln ton więcej od prognozy z października br. oraz o 80,5 mln ton (o 4,1%) więcej od wielkości produkcji zbóż osiągniętej w sezonie poprzednim. Z tej wielkości, globalna produkcja pszenicy w sezonie wyniesie około 745 mln ton, tj. o 1,3% więcej niż zebrano w sezonie, kukurydzy - 1031 mln ton (+7,4%), a jęczmienia 144 mln ton (-3,1%). Z kolei, według listopadowych prognoz Międzynarodowej Rady Zbożowej (IGC), globalne zbiory zbóż ogółem w bieżącym sezonie wyniosą rekordowe 2084 mln ton, tj. o 6 mln ton więcej od prognozy z października br. oraz o ponad 80 mln ton więcej od wielkości produkcji osiągniętej w minionym sezonie. Z tej wielkości, globalne zbiory pszenicy w sezonie wyniosą rekordowe 749 mln ton, tj. o 0,2 mln ton więcej od prognozy z października br. i o 12 mln ton więcej niż zebrano w sezonie, kukurydzy - rekordowe 1042 mln ton (o 7 mln ton więcej w stosunku do prognozy z października br. oraz o 71 mln ton więcej niż zebrano w sezonie ), a jęczmienia - 145 mln ton (o 0,6 mln ton więcej w stosunku do prognozy z października br., ale o 3 mln ton mniej niż zebrano w sezonie poprzednim). TABELA 1 Globalny bilans zbóż ogółem w sezonach 2014/15- (mln ton) Wyszczególnienie 2014/15 X 2016) XI 2016) Zapasy początkowe 405,8 462,4 486,0 486,4 5,2% Zbiory 2034,4 1983,9 2059,2 2064,4 4,1% Popyt Ogółem 1977,7 1960,0 2047,6 2051,0 4,6% Zapasy końcowe 462,4 486,4 497,6 499,7 2,7% wskaźnik zapasy-zużycie 23,4% 24,8% 24,3% 24,4% USDA obecnie przewiduje globalne zapasy zbóż na koniec sezonu na ciągle rekordowym poziomie około 500 mln ton, tj. o 2,7% powyżej wielkości zapasów w sezonie poprzednim. Z tej wielkości, światowe zapasy pszenicy obecnie prognozowane są także na rekordowym poziomie 249 mln ton, o 8 mln ton powyżej wielkości zapasów na koniec sezonu. 7

8 WYKRES 1 Globalne zapasy zbóż w sezonach 2001/02- i prognoza wielkości zapasów na koniec sezonu (mln ton) 600,0 500,0 400,0 mln ton 300,0 200,0 100,0 0,0 2001/02 2002/03 2003/04 2004/05 2005/06 2006/07 2007/08 2008/09 2009/10 2010/11 2011/12 2012/13 2013/14 2014/15 (XI) PSZENICA Niewielkie Zwiększenie Światowych Zbiorów i Zapasów Pszenicy na Koniec Sezonu, Rekordowa Globalna Produkcja i Zapasy Pszenicy w Bieżącym Sezonie Według zaktualizowanych prognoz USDA, światowe zbiory pszenicy w bieżącym sezonie wyniosą rekordowe 744,7 mln ton, tj. o 0,3 mln ton więcej od oceny sprzed miesiąca i o 9,2 mln ton więcej od dotychczas rekordowej wielkości produkcji tego zboża w poprzednim sezonie. W porównaniu do oceny z października br., USDA zwiększył szacunek zbiorów pszenicy w UE-28 (o 0,3 mln ton do 143,6 mln ton). W listopadowym raporcie, USDA nieznacznie zwiększył prognozę zapotrzebowania rynku światowego na pszenicę w bieżącym sezonie o 0,8 mln ton do 736,5 mln ton, m.in. w Rosji i krajach azjatyckich. Taki poziom zużycia pszenicy byłby o prawie 25 mln ton większy niż w sezonie poprzednim. Pomimo tego, USDA przewiduje globalne zapasy pszenicy na koniec bieżącego sezonu na jeszcze wyższym, rekordowym poziomie 249,2 mln ton, o 0,8 mln ton więcej od prognozy zapasów sprzed miesiąca oraz o 8,2 mln ton więcej od wielkości zapasów na koniec poprzedniego sezonu. Warto zaznaczyć, iż w porównaniu z poprzednią oceną USDA zwiększył szacunek zbiorów pszenicy w UE-28 o 0,3 mln ton do 143,6 mln ton oraz utrzymał prognozę wielkości eksportu pszenicy z UE-28 w sezonie na poziomie 25 mln ton (o 9,7 mln ton mniej niż w poprzednim sezonie). Prognoza zapasów pszenicy w UE-28 na koniec bieżącego sezonu została zmniejszona o 0,2 mln ton do 10,4 mln ton (wobec 14,0 mln ton na koniec poprzedniego sezonu ). 8

9 TABELA 2 Globalny bilans pszenicy w sezonach 2014/15- (mln ton) Wyszczególnienie 2014/15 X 2016) XI 2016) Zapasy początkowe 194,69 217,20 239,66 241,03 11,0% Zbiory 728,26 735,48 744,44 744,72 1,3% Popyt Ogółem 705,74 711,65 735,73 736,52 3,5% Zapasy końcowe 217,20 241,03 248,37 249,23 3,4% wskaźnik zapasy-zużycie 30,8% 33,9% 33,8% 33,8% prognoza TABELA 3 Oceny zbiorów pszenicy u kluczowych producentów w sezonie na tle wcześniejszych sezonów (mln ton) Wyszczególnienie 2014/15 UE-28 156,9 160,0 143,6-10,3% USA 55,1 56,1 62,9 12,1% Rosja 59,1 61,0 72,0 18,0% Kanada 29,4 27,6 31,5 14,1% Australia 23,9 24,5 28,3 15,5% Ukraina 24,8 27,3 27,0-1,1% Kazachstan 13,0 13,7 16,5 20,4% Argentyna 13,9 11,3 14,4 27,4% Chiny 126,2 130,2 128,0-1,7% Indie 95,9 86,5 90,0 4,0% ŚWIAT OGÓŁEM 728,3 735,5 744,7 1,3% JĘCZMIEŃ Spadek Globalnych Zbiorów i Zapasów Jęczmienia w Sezonie w Porównaniu do Poprzedniego Sezonu Według listopadowych prognoz USDA, światowe zbiory jęczmienia w sezonie wyniosą 144 mln ton, tj. o 0,2 mln ton więcej niż przewidywano przed miesiącem, ale o 3,7 mln ton mniej w porównaniu do wielkości zbiorów w poprzednim sezonie. USDA obecnie szacuje zbiory jęczmienia w UE-28 na poziomie 59,7 mln ton, tj. o 1,8 mln ton mniej od wielkości produkcji w poprzednim sezonie. Światowe zużycie jęczmienia w sezonie w dalszym ciągu prognozowane jest na poziomie ponad 146 mln ton, tj. o 1,3 mln ton mniej od rozdysponowana tego zboża w poprzednim sezonie. W dalszym ciągu przewidujemy, iż spodziewany znaczny wzrost zbiorów kukurydzy w sezonie wpłynie na spadek zużycia innych zbóż na cele paszowe, w tym jęczmienia. Zapasy jęczmienia na świecie na koniec sezonu przewidywane są obecnie na poziomie 22,9 mln ton, tj. o około 2,3 mln ton mniej od wielkości zapasów tego zboża w sezonie. 9

10 TABELA 4 Globalny bilans jęczmienia w sezonach 2014/15- (mln ton) Wyszczególnienie 2014/15 X 2016) XI 2016) Zapasy początkowe 23,87 24,10 25,36 25,20 4,6% Zbiory 141,80 148,67 143,75 144,00-3,1% Popyt Ogółem 141,57 147,55 146,28 146,26-0,9% Zapasy końcowe 24,10 25,20 22,83 22,95-8,9% wskaźnik zapasy-zużycie 17,0% 17,1% 15,6% 15,7% TABELA 5 Oceny zbiorów jęczmienia u kluczowych producentów w sezonie na tle wcześniejszych sezonów (mln ton) Wyszczególnienie 2014/15 UE-28 60,7 61,5 59,7-2,9% Rosja 20,0 17,1 18,0 5,3% Kanada 7,1 8,2 8,5 3,7% Australia 8,6 8,6 9,9 15,1% Ukraina 9,5 8,8 9,8 11,4% USA 4,0 4,8 4,3-10,4% Argentyna 2,9 4,9 3,7-24,5% Kazachstan 2,4 2,7 2,7 0,0% Turcja 4,0 7,4 4,8-35,1% ŚWIAT OGÓŁEM 141,8 148,7 144,0-3,2% KUKURYDZA Spore Zwiększenie Prognoz Światowej Produkcji i Zapasów Kukurydzy w Sezonie, Spodziewane Rekordowo Wysokie Globalne Zbiory i Zapasy Kukurydzy Według zaktualizowanych prognoz USDA, globalne zbiory kukurydzy w sezonie wyniosą rekordowe 1030,5 mln ton, tj. o 4,5 mln ton więcej od październikowej prognozy oraz aż o 70,6 mln ton więcej od wielkości produkcji tego zboża w poprzednim sezonie. W porównaniu do październikowej oceny, USDA dokonał zwiększenia prognozy zbiorów kukurydzy w USA - o 4,3 mln ton do rekordowych 386,8 mln ton oraz na Ukrainie o 1,0 mln ton do 27,0 mln ton. Pomimo dalszego zwiększenia prognozy światowego zużycia kukurydzy w bieżącym sezonie o 2,8 mln ton do 1021,7 mln ton (aż o 63,2 mln ton więcej od wielkości zużycia w sezonie poprzednim), w porównaniu do prognozy z października br. USDA zwiększył wielkość globalnych zapasów kukurydzy o 1,4 mln ton do 218,2 mln ton, w związku ze spodziewaną jeszcze wyższą produkcją tego zboża. Byłby to rekordowo wysoki poziom zapasów tego zboża, o 8,8 mln ton większy niż w poprzednim sezonie. 10

11 TABELA 6 Globalny bilans kukurydzy w sezonach 2014/15- (mln ton) Wyszczególnienie 2014/15 X 2016) XI 2016) Zapasy początkowe 174,77 208,03 210,05 209,40 0,7% Zbiory 1014,02 959,89 1025,69 1030,53 7,4% Popyt Ogółem 980,76 958,52 1018,93 1021,74 6,6% Zapasy końcowe 208,03 209,40 216,81 218,19 4,2% wskaźnik zapasy-zużycie 21,2% 21,8% 21,3% 21,4% TABELA 7 Oceny zbiorów kukurydzy u kluczowych producentów w sezonie na tle wcześniejszych sezonów (mln ton) Wyszczególnienie USA 361,1 345,5 386,7 11,9% Brazylia 85,0 67,0 83,5 24,6% Ukraina 28,5 23,3 27,0 15,9% Argentyna 28,7 29,0 36,5 25,9% Chiny 215,6 224,6 216,0-3,8% UE-28 75,8 58,5 60,3 3,1% Indie 24,2 21,8 24,5 12,4% RPA 10,6 7,9 13,0 64,6% ŚWIAT OGÓŁEM 1014,0 959,9 1030,5 7,4% 2014/15 ŻYTO Napięty Globalny Bilans Żyta w Sezonie Według ostatnich prognoz USDA, światowa produkcja żyta w sezonie wyniesie około 12,9 mln ton, tj. bez zmian w porównaniu do poprzedniej oceny z października br., ale o 0,7 mln ton więcej od zbiorów produkcji tego zboża osiągniętych w sezonie. Ocenia się, iż globalne zużycie żyta w sezonie ulegnie niewielkiemu zwiększeniu do około 13,3 mln ton, co oznacza wzrost o 0,6 mln ton w porównaniu do wielkości jego rozdysponowania sezon wcześniej. Światowe zapasy żyta na koniec sezonu w dalszym ciągu prognozowane są na poziomie około 1,1 mln ton, tj. o 0,3 mln ton mniej od wielkości zapasów tego zboża w poprzednim sezonie. Spadek zapasów żyta spodziewany jest głównie w UE-28. 11

12 TABELA 8 Globalny bilans żyta w sezonach 2014/15- (mln ton) Wyszczególnienie 2014/15 X 2016) XI 2016) Zapasy początkowe 1,93 2,02 1,48 1,43-29,2% Zbiory 14,44 12,12 12,88 12,88 6,3% Popyt Ogółem 14,36 12,71 13,28 13,25 4,2% Zapasy końcowe 2,02 1,43 1,08 1,06-25,9% wskaźnik zapasy-zużycie 14,1% 11,3% 8,1% 8,0% TABELA 9 Oceny zbiorów żyta u kluczowych producentów w sezonie na tle wcześniejszych sezonów (mln ton) Wyszczególnienie 2014/15 UE-28 8,9 7,8 8,1 3,8% Rosja 3,3 2,1 2,3 9,5% Ukraina 0,5 0,4 0,4 0,0% Kanada 0,2 0,2 0,4 100,0% ŚWIAT OGÓŁEM 14,4 12,1 12,9 6,6% Źródło: IGC/USDA 2. CENY ZBÓŻ NA ŚWIECIE PSZENICA Spadek Cen Pszenicy na Giełdach Światowych w Listopadzie br. Na przestrzeni miesiąca listopada br., ceny pszenicy na giełdzie w Chicago wyraźnie osłabły. Spore spadki cen wywołało wyraźne umocnienie się dolara do koszyka walut (do najwyższego poziomu od 14 lat) oraz publikacja comiesięcznego raportu podażowo-popytowego Amerykańskiego Departamentu Rolnictwa USDA. W odniesieniu do bilansu pszenicy, USDA dokonał dalszego zwiększenia globalnych zbiorów pszenicy oraz zapasów końcowych tego zboża na koniec bieżącego sezonu zarówno w USA jak i w skali świata. Spodziewane wysokie plony i zbiory pszenicy w Australii i Argentynie (gdzie obecnie trwają żniwa) oraz pierwsze prognozy wskazujące na możliwą bardzo wysoką produkcję pszenicy w Rosji w 2017 roku wywierały presję na ceny pszenicy na giełdach światowych. W końcu listopada br., cena pszenicy SRW w kontrakcie najbliższym (grudzień 2016) na giełdzie w Chicago wyniosła 139,77 USD/t i była o 8,2% niższa od ceny tego zboża na początku miesiąca. Z kolei, cena pszenicy SRW w kontrakcie marcowym 2017 wyniosła 147,93 USD/t i była o 6,7% niższa niż na początku miesiąca (ceny według stanu na dzień 30 listopada br.). W listopadzie br., ceny pszenicy na giełdzie EURONEXT-MATIF także osłabły, ale w mniejszym stopniu niż na giełdzie w Chicago. Przy braku istotnych czynników fundamentalnych, większej korekcie cen pszenicy na giełdzie paryskiej przeciwdziałało osłabianie się kursu euro do dolara, co poprawiało konkurencyjność unijnej pszenicy w eksporcie. Niemniej jednak, należy także wskazać na niską rynkową podaż pszenicy o wysokich parametrach jakościowych na unijnym rynku, co przy uszczuplonej podaży i słabej jakości rosyjskiej pszenicy także może stanowić wsparcie cen tego zboża na MATIFie w dłuższym okresie. W dniu 30 listopada br., cena pszenicy w kontrakcie najbliższym (grudzień 2016) na giełdzie EURONEXT-MATIF wyniosła 162,00 EUR/t i była jedynie o 0,6% niższa w porównaniu do ceny tego zboża na początku miesiąca. Z kolei, cena pszenicy w kontrakcie marcowym 2017 wyniosła 166,50 euro/t i była o 1,8% niższa. 12

13 WYKRESY 1-2 Ceny pszenicy w kontraktach najbliższych na giełdach EURONEXT MATIF i CBOT w sezonach - MATIF: CENY PSZENICY KONSUMPCYJNEJ W SEZONACH - (kontrakt najbliższy, EURO/t) CBOT: CENY PSZENICY SRW W SEZONACH - (kontrakt najbliższy, USD/t) euro/t 180,00 175,00 170,00 165,00 160,00 155,00 150,00 145,00 140,00 135,00 130,00 21.XII.15 5.I.16 18.I.16 29.I.16 11.II.16 24.II.16 8.III.16 21.III.16 5.IV.16 18.IV.16 29.IV.16 12.V.16 25.V.16 7.VI.16 20.VI.16 1.VII.16 14.VII.16 27.VII.16 9.VIII.16 22.VIII.16 2.IX.16 15.IX.16 28.IX.16 11.X.16 24.X.16 4.XI.16 17.XI.16 30.XI.16 USD/t 200,00 190,00 180,00 170,00 160,00 150,00 140,00 130,00 21.XII.15 5.I.16 18.I.16 29.I.16 11.II.16 24.II.16 8.III.16 21.III.16 5.IV.16 18.IV.16 29.IV.16 12.V.16 25.V.16 7.VI.16 20.VI.16 1.VII.16 14.VII.16 27.VII.16 9.VIII.16 22.VIII.16 2.IX.16 15.IX.16 28.IX.16 11.X.16 24.X.16 4.XI.16 17.XI.16 30.XI.16 Źródło: EURONEXT-MATIF, CBOT Czynniki kształtujące ceny pszenicy w kolejnych miesiącach sezonu słaba jakość pszenicy zebranej w bieżącym sezonie u niektórych kluczowych producentów. Pomimo bardzo dużej podaży pszenicy na rynku światowym w bieżącym sezonie, niekorzystne warunki pogodowe w kilku kluczowych krajach-producentach ograniczyły podaż pszenicy jakości konsumpcyjnej, zwiększając tym samym dostępność pszenicy paszowej. Z tego też powodu pojawiają się oceny, iż ceny pszenicy wysokojakościowej na rynku światowym mogą być już blisko większego odbicia na giełdach światowych. W dalszej części sezonu premia płacona za ziarno jakości konsumpcyjnej może się zwiększać. ciągle bliska rekordowej pozycja krótka netto zajmowana przez fundusze spekulacyjne w odniesieniu do kontraktów na amerykańską pszenicę SRW na giełdzie w Chicago, co czyni rynek pszenicy wrażliwym na zwyżki cen w sytuacji wystąpienia niekorzystnych czynników rynkowych. zniesienie cła w imporcie pszenicy przez Indie. W związku z notowanymi w ostatnich 2 latach suszami i wyraźnym uszczupleniem zapasów, hinduskie władze zdecydowały o zniesieniu 10% cła w imporcie pszenicy. Tym samym import pszenicy przez Indie w sezonie kończącym się 30 marca 2017 roku może wynieść nawet 5 mln ton, tj. najwięcej od sezonu 2006/07, kiedy to sprowadzono 6,7 mln ton ziarna pszenicy. Głównymi dostawcami pszenicy do Indii prawdopodobnie będą kraje Basenu Morza Czarnego, USA i Argentyna. utrzymujące się prognozy rekordowo wysokich zbiorów i zapasów pszenicy w sezonie. Według ostatnich prognoz USDA, światowe zbiory pszenicy w bieżącym sezonie wyniosą rekordowe 744,7 mln ton, tj. o 0,3 mln ton więcej od oceny sprzed miesiąca i o 9,2 mln ton więcej od dotychczas rekordowej wielkości produkcji tego zboża w poprzednim sezonie spodziewane rekordowo wysokie zapasy pszenicy na świecie na koniec sezonu. USDA obecnie przewiduje globalne zapasy pszenicy na koniec bieżącego sezonu na rekordowym poziomie ponad 249 mln ton, o 8 mln ton wyższym od wielkości zapasów na koniec poprzedniego sezonu. spodziewane rekordowe wysokie zbiory kukurydzy na świecie w sezonie. Bardzo duża podaż kukurydzy będzie wywierać presję na ceny pszenicy paszowej na rynku światowym. przewidywany stabilny areał zbiorów pszenicy w kolejnym sezonie 2017/18 oraz prognozy wysokiej produkcji tego zboża. Według prognoz IGC, powierzchnia zbiorów pszenicy na świecie w 13

14 kolejnym sezonie 2017/18 będzie zbliżona do areału zbiorów tego zboża w bieżącym sezonie. Spodziewane zmniejszenie areału w USA i Kazachstanie zostanie zrekompensowane większą powierzchnią zbiorów w Rosji i krajach Afryki Północnej. W krajach położonych na Półkuli Północnej, kondycja zasiewów pszenicy ozimej pod zbiory w kolejnym sezonie 2017/18 jest na razie generalnie zadowalająca. WYKRES 3 Przewidywane kształtowanie się światowych cen pszenicy konsumpcyjnej w krótkim okresie (XII 2016 II 2017) KUKURYDZA Nieznaczny Spadek Cen Kukurydzy na Giełdach Światowych w Listopadzie br. W listopadzie br., ceny kukurydzy na giełdzie w Chicago osłabły. Wysoka podaż kukurydzy na rynku amerykańskim w związku z rekordowo wysokimi zbiorami tego zboża, silny kurs dolara w relacji do koszyka walut oraz spodziewany wyraźny wzrost zbiorów kukurydzy w krajach Ameryki Południowej w I połowie 2017 roku (co będzie osłabiać popyt na amerykańską kukurydzę w dalszej części sezonu) wpłynęły na korektę cen tego zboża za oceanem. W końcu listopada br., cena kukurydzy w kontrakcie najbliższym (grudzień 2016) na giełdzie w Chicago wyniosła 132,51 USD/t i była o 3,6% niższa od ceny tego zboża na początku miesiąca. Z kolei, cena kukurydzy w kontrakcie marcowym 2017 wyniosła 137,16 USD/t była o 2,6% niższa (ceny według stanu na dzień 30 listopada br.). Z kolei, w listopadzie br. ceny kukurydzy na giełdzie EURONEXT-MATIF także zniżkowały. Spadki notowań nie były jednak znaczne gdyż słabe zbiory kukurydzy we Francji oraz kończące się kukurydziane żniwa w UE-28 stanowiły wsparcie cen tego zboża. W końcu listopada br., cena kukurydzy w kontrakcie najbliższym (styczeń 2017) na giełdzie w Paryżu wyniosła 164,50 euro/t i była o 1,8% niższa od ceny tego zboża na początku miesiąca. Z kolei, cena kukurydzy w kontrakcie marcowym 2017 wyniosła 166,00 euro/t i była o 2,5% niższa (ceny według stanu na dzień 30 listopada br.). 14

15 WYKRESY 4-5 Ceny kukurydzy w kontraktach najbliższych na giełdach EURONEXT MATIF i CBOT sezonach - MATIF: CENY KUKURYDZY W SEZONACH - (kontrakt najbliższy, EURO/t) CBOT: CENY KUKURYDZY W SEZONACH - (kontrakt najbliższy, USD/t) 190,00 180,00 180,00 170,00 170,00 160,00 euro/t 160,00 150,00 140,00 130,00 21.XII.15 5.I.16 18.I.16 29.I.16 11.II.16 24.II.16 8.III.16 21.III.16 5.IV.16 18.IV.16 29.IV.16 12.V.16 25.V.16 7.VI.16 20.VI.16 1.VII.16 14.VII.16 27.VII.16 9.VIII.16 22.VIII.16 2.IX.16 15.IX.16 28.IX.16 11.X.16 24.X.16 4.XI.16 17.XI.16 30.XI.16 USD/t 150,00 140,00 130,00 120,00 110,00 21.XII.15 5.I.16 18.I.16 29.I.16 11.II.16 24.II.16 8.III.16 21.III.16 5.IV.16 18.IV.16 29.IV.16 12.V.16 25.V.16 7.VI.16 20.VI.16 1.VII.16 14.VII.16 27.VII.16 9.VIII.16 22.VIII.16 2.IX.16 15.IX.16 28.IX.16 11.X.16 24.X.16 4.XI.16 17.XI.16 30.XI.16 Źródło: EURONEXT-MATIF, CBOT Czynniki kształtujące ceny kukurydzy w kolejnych miesiącach sezonu ograniczenia drogowe na Ukrainie. Problemy logistyczne na Ukrainie spowalniają przemieszczanie tego zboża do portów. W związku z ochroną nawierzchni drogowej przed zimą, rząd wprowadził ograniczenia odnośnie transportowanej masy ładunku do 24 ton wobec 40 ton obowiązujących wcześniej. obawy o wpływ posuchy na kondycję zasiewów kukurydzy w Argentynie. Notowana posucha w Argentynie, gdzie obecnie trwają siewy kukurydzy budzi obawy o jej wpływ na wschody i wegetację w najbliższych tygodniach; zapowiadane przez Chiny ograniczenie areału uprawy kukurydzy w kolejnych 5 latach w związku z koniecznością zmniejszenia bardzo dużych i starzejących się zapasów tego zboża. zwiększenie wymogów stosowania biopaliw w USA w 2017 roku. Amerykańska Agencja Ochrony Środowiska (EPA) podniosła o 6,5% poziom całkowitego zużycia paliwa ze źródeł odnawialnych na 2017 rok do 19,28 mld galonów, w porównaniu z tegorocznym limitem 18,11 mld galonów. Całkowity limit zużycia biopaliw obejmuje 15 miliardów galonów konwencjonalnych biopaliw, głównie etanolu na bazie kukurydzy. W USA, około 40% kukurydzy przetwarzane jest na bioetanol. utrzymujące się prognozy rekordowych globalnych zbiorów kukurydzy. Według zaktualizowanych prognoz USDA, globalne zbiory kukurydzy w sezonie będą jeszcze wyższe od przewidywanych wcześniej i wyniosą rekordowe 1030,5 mln ton, tj. o 70,6 mln ton więcej od wielkości produkcji tego zboża w poprzednim sezonie. spodziewane bardzo wysokie zbiory kukurydzy w Brazylii i Argentynie. Całkowite zniesienie ceł eksportowych na kukurydzę przez argentyńskie władze spowoduje, iż areał zasiewów kukurydzy może ulec zwiększeniu aż o 27% do 4,9 mln ha, kosztem soi. prognozowany dalszy wzrost zapasów kukurydzy na koniec kolejnego sezonu do 216,8 mln ton. Byłby to rekordowo wysoki poziom zapasów tego zboża, o 8,8 mln ton większy niż w poprzednim sezonie. 15

16 WYKRES 6 Przewidywane kształtowanie się światowych ceny kukurydzy w krótkim okresie (XII 2016 II 2017) III. NASIONA OLEISTE 1. PODAŻ I POPYT NA NASIONA OLEISTE W SEZONIE Według listopadowych prognoz USDA, światowa produkcja nasion i owoców roślin oleistych (soi, bawełny, orzeszków ziemnych, rzepaku, słonecznika, ziaren palmowych, kopry) w sezonie wyniesie ponad 551 mln ton, tj. o 3 mln ton więcej niż przewidywano przed miesiącem oraz o 28 mln ton więcej od wielkości zbiorów w poprzednim sezonie. Wzrost produkcji spodziewany jest głównie w przypadku soi oraz słonecznika. RZEPAK Ciągle Napięty Globalny Bilans Rzepaku w Sezonie Według prognoz USDA z listopada br., globalne zbiory rzepaku w sezonie wyniosą 67,6 mln ton, tj. podobnie ja przewidywano przed miesiącem, ale o 2,0 mln ton mniej od wielkości zbiorów rzepaku w sezonie. Tym samym światowa produkcja rzepaku spadnie czwarty sezon z rzędu. Spośród wszystkich kluczowych producentów, większe zbiory zanotowały jedynie Kanada i Australia. Produkcja rzepaku w UE-28 w dalszym ciągu szacowana jest na poziomie 20,0 mln ton, tj. o o 2,2 mln ton mniej niż zebrano w poprzednim poziomie. Zużycie rzepaku na świecie w sezonie w dalszym ciągu spodziewane jest na poziomie 68,6 mln ton, tj. o 1,9 mln ton mniejszym niż w sezonie poprzednim. Będzie to najniższy poziom zużycia rzepaku od 4 sezonów. Wiele bowiem wskazuje na to, iż ceny alternatywnych surowców oleistych będą bardziej konkurencyjne w stosunku do cen rzepaku. Zapasy rzepaku na koniec sezonu ulegną dalszej redukcji i prognozowane są przez USDA na poziomie 5,4 mln ton, tj. o 0,9 mln ton mniej od wielkości zapasów spodziewanej na koniec poprzedniego sezonu i najmniej od 13 sezonów. TABELA 10 Globalny bilans rzepaku w sezonach 2014/15- (mln ton) Wyszczególnienie 2014/15 X 2016) XI 2016) Zapasy początkowe 6,63 7,33 6,33 6,33-13,6% Zbiory 71,45 69,61 67,61 67,61-2,9% Popyt Ogółem 70,75 70,49 68,60 68,60-2,7% Zapasy końcowe 7,33 6,33 5,36 5,36-15,3% wskaźnik zapasy-zużycie 10,4% 9,0% 7,8% 7,8% 16

17 TABELA 11 Oceny zbiorów rzepaku u kluczowych producentów w sezonie na tle wcześniejszych sezonów (mln ton) Wyszczególnienie 2014/15 UE-28 24,6 22,2 20,0-9,9% Ukraina 2,2 1,8 1,2-33,3% Kanada 16,4 18,4 18,5 0,5% Australia 3,5 2,9 3,6 24,1% Chiny 14,8 14,9 13,5-9,4% ŚWIAT OGÓŁEM 71,5 70,2 67,8-3,4% Źródło: IGC/USDA SOJA Dalsze Zwiększenie Prognozy Globalnych Zbiorów i Zapasów Soi w Bieżącym Sezonie, Oceny Jeszcze Wyższych Rekordowych Zbiorów Soi w USA Według zaktualizowanych prognoz USDA, globalne zbiory soi w bieżącym sezonie wyniosą rekordowe 336,1 mln ton, tj. o 2,9 mln ton więcej w stosunku do październikowej prognozy oraz o 22,9 mln ton powyżej wielkości zbiorów soi w poprzednim sezonie. W porównaniu z poprzednim raportem, USDA zwiększył ocenę zbiorów soi w USA o 2,5 mln ton do rekordowych 118,7 mln ton w związku z rekordowymi plonami. Prognozy zbiorów w Brazylii i Argentynie zostały utrzymane odpowiednio na poziomie 102 mln ton i 57 mln ton. W związku z dalszym zwiększeniem zapasów początkowych i zbiorów soi na świecie i nieznacznym zmniejszeniem jej zużycia w sezonie, USDA obecnie przewiduje zapasy soi na koniec sezonu na poziomie 81,5 mln ton, a więc o 4,1 mln ton większym od prognozy z października br. oraz o 4,4 mln ton większym od wielkości zapasów na koniec minionego sezonu. TABELA 12 Globalny bilans soi w sezonach 2014/15- (mln ton) Wyszczególnienie 2014/15 X 2016) XI 2016) Zapasy początkowe 61,90 78,60 75,45 77,07-1,9% Zbiory 319,78 313,20 333,22 336,09 7,3% Popyt Ogółem 300,73 315,54 328,75 328,69 4,2% Zapasy końcowe 78,60 77,07 77,36 81,53 5,8% wskaźnik zapasy-zużycie 26,1% 24,4% 23,5% 24,8% 17

18 TABELA 13 Oceny zbiorów soi u kluczowych producentów w sezonie na tle wcześniejszych sezonów (mln ton) Wyszczególnienie 2014/15 USA 106,9 106,9 118,7 11,0% Brazylia 97,2 96,5 102,0 5,7% Argentyna 61,4 56,8 57,0 0,4% Chiny 12,2 11,8 12,5 5,9% Indie 8,7 7,1 9,7 36,6% Paragwaj 8,2 9,0 9,2 2,2% Kanada 6,0 6,2 6,0-3,2% ŚWIAT OGÓŁEM 319,8 313,2 336,1 7,3% Źródło: IGC/USDA 2. CENY NASION OLEISTYCH NA ŚWIECIE RZEPAK Dalszy Wzrost Cen Rzepaku na Giełdzie EURONEXT-MATIF w Listopadzie br. Na przestrzeni miesiąca listopada br., ceny rzepaku na giełdzie EURONEXT-MATIF wzrosły kolejny miesiąc z rzędu, utrzymując się na najwyższym poziomie od kwietnia 2014 roku. Wyraźnie uszczuplona podaż rzepaku na unijnym rynku, a także notowany wzrost cen olejów roślinnych na giełdach światowych oraz zwyżka cen ropy naftowej to czynniki, które wpłynęły na umocnienie notowań cen rzepaku na giełdzie paryskiej. W końcu listopada br., cena rzepaku w kontrakcie najbliższym (luty 2017) na giełdzie EURONEXT-MATIF wyniosła 408,00 euro/t i była o 3,8% wyższa od ceny rzepaku na początku miesiąca. Z kolei, cena rzepaku w kontrakcie majowym 2017 wyniosła 409,00 USD/t i była o 4,6% wyższa (ceny wg stanu na 30 listopada br.). WYKRESY 7-8 Ceny rzepaku i kanadyjskiej canoli w kontraktach najbliższych na giełdach EURONEXT MATIF i WCE w sezonach - MATIF: CENY RZEPAKU W SEZONACH - (kontrakt najbliższy, EURO/t) WINNIPEG: CENY CANOLI W SEZONACH - (kontrakt najbliższy, CAD/t) 420,00 410,00 540,00 530,00 400,00 520,00 390,00 510,00 euro/t 380,00 370,00 360,00 350,00 500,00 490,00 480,00 470,00 460,00 340,00 450,00 330,00 440,00 21.XII.15 5.I.16 18.I.16 29.I.16 11.II.16 24.II.16 8.III.16 21.III.16 5.IV.16 18.IV.16 29.IV.16 12.V.16 25.V.16 7.VI.16 20.VI.16 1.VII.16 14.VII.16 27.VII.16 9.VIII.16 22.VIII.16 2.IX.16 15.IX.16 28.IX.16 11.X.16 24.X.16 4.XI.16 17.XI.16 30.XI.16 21.XII.15 5.I.16 18.I.16 29.I.16 11.II.16 24.II.16 8.III.16 21.III.16 5.IV.16 18.IV.16 29.IV.16 12.V.16 CAD/t 25.V.16 7.VI.16 20.VI.16 1.VII.16 14.VII.16 27.VII.16 9.VIII.16 22.VIII.16 2.IX.16 15.IX.16 28.IX.16 11.X.16 24.X.16 4.XI.16 17.XI.16 30.XI.16 Źródło: EURONEXT-MATIF, WCE 18

19 Czynniki kształtujące ceny rzepaku w kolejnych miesiącach sezonu utrzymujący się napięty globalny bilans rzepaku w sezonie. Spadek produkcji rzepaku/canoli praktycznie u wszystkich kluczowych producentów spowodował, iż światowa podaż rzepaku w sezonie jest wyraźnie uszczuplona, kolejny sezon z rzędu. bardzo wysokie ceny olejów roślinnych na giełdach światowych, w tym przede wszystkim oleju palmowego. W najbliższych 4 miesiącach, produkcja malezyjskiego oleju palmowego ulegnie sezonowemu spadkowi, co przy szacowanych wyjątkowo niskich jego zapasach w Malezji może wpływać na wzrost cen innych surowców oleistych. W końcu listopada br. cena malezyjskiego oleju palmowego wzrosła do najwyższego poziomu od 4,5 roku. przewidywany jedynie nieznacznie większy areał zbiorów rzepaku w UE-28 w kolejnym sezonie 2017/18. Według ostatnich ocen Strategie Grains, powierzchnia zbiorów rzepaku w UE-28 w sezonie 2017/18 wyniesie 6,6 mln ha i będzie o 0,1 mln ha większa od areału zbiorów w bieżącym sezonie. Uczestników rynku martwią prognozy niskich zbiorów rzepaku we Francji. W związku z posuchą w trakcie siewów i znacznym ograniczeniem areału uprawy rzepaku ozimego, zbiory rzepaku we Francji w sezonie 2017/18 mogą być o około 7% mniejsze od wielkości produkcji rzepaku w bieżącym sezonie, która wyniosła 4,7 mln ton. Oznaczałoby to zbiór na poziomie jedynie 4,0 mln ton rzepaku w kolejnym sezonie. wyraźny wzrost cen ropy naftowej na giełdach światowych, na co wpłynęło osiągnięcie porozumienia przez kraje OPEC w sprawie cięć dostaw surowca na rynek począwszy od stycznia 2017 roku. większa produkcja pozostałych surowców oleistych (soi, słonecznika). Ceny alternatywnych surowców oleistych będą bardziej konkurencyjne w stosunku do cen rzepaku. lepsze od spodziewanych zbiory canoli w Kanadzie. Według szacunków Statscan, produkcja canoli w Kanadzie w bieżącym sezonie wyniosła 18,4 mln ton, a więc na poziomie zbliżonym do wielkości zbiorów w minionym sezonie. Bardzo dobre zbiory rzepaku zostały osiągnięte dzięki rekordowym plonom. Areał uprawy canoli spadł bowiem aż o 6,6%, do 19,2 mln akrów, rok do roku. WYKRES 9 Przewidywane kształtowanie się światowych cen rzepaku/canoli w krótkim okresie (XII 2016 II 2017) SOJA Dalszy Wzrost Cen Soi na Giełdzie CBOT w Listopadzie br. W listopadzie br., ceny soi na giełdzie w Chicago ponownie wzrosły. Silne wybicie cen oleju sojowego za oceanem, a także znaczny wzrost cen oleju i śruty sojowej w Chinach wpłynęły na zwyżkę cen soi na giełdzie CBOT, do najwyższego poziomu od połowy lipca br. Ponadto, utrzymujące się dynamiczne tempo eksportu soi z rynku amerykańskiego, a także zakończenie jej zbiorów w USA to czynniki, które także wsparły ceny soi na rynku amerykańskim. W końcu listopada br., cena soi w kontrakcie najbliższym (styczeń 2017) na giełdzie w Chicago wyniosła 379,27 USD/t i była o 3,9% wyższa od jej ceny na początku miesiąca. Z kolei, cena soi w kontrakcie macowym 2017 wyniosła 382,57 USD/t i wzrosła o 4,1% (ceny według stanu na dzień 30 listopada br.). 19

20 WYKRES 10 Ceny soi w kontrakcie najbliższym na giełdzie CBOT w sezonach - 440,00 CBOT: CENY SOI W SEZONACH - (kontrakt najbliższy, USD/t) 420,00 400,00 USD/t 380,00 360,00 340,00 320,00 300,00 21.XII.15 5.I.16 18.I.16 29.I.16 11.II.16 24.II.16 8.III.16 21.III.16 5.IV.16 18.IV.16 29.IV.16 12.V.16 25.V.16 7.VI.16 20.VI.16 1.VII.16 14.VII.16 27.VII.16 9.VIII.16 22.VIII.16 2.IX.16 15.IX.16 28.IX.16 11.X.16 24.X.16 4.XI.16 17.XI.16 30.XI.16 Źródło: CBOT Czynniki kształtujące ceny soi w kolejnych miesiącach sezonu utrzymujące się bardzo duże zapotrzebowanie na soję ze strony Chin i duża sprzedaż eksportowa amerykańskiej soi, co zachęca kapitał spekulacyjny do rozszerzania gry na zwyżkę cen soi. wyraźny wzrost cen ropy naftowej na giełdach światowych, na co wpłynęło osiągnięcie porozumienia przez kraje OPEC w sprawie cięć dostaw surowca na rynek począwszy od stycznia 2017 roku. prognozy rekordowych globalnych zbiorów soi w bieżącym sezonie. Według ostatnich prognoz USDA, globalne zbiory soi w sezonie wyniosą rekordowe 336,1 mln ton, tj. o 22,9 mln ton powyżej wielkości zbiorów soi w poprzednim sezonie. spodziewana rekordowo wysoka produkcja soi w Brazylii w sezonie i możliwe wcześniejsze rozpoczęcie jej zbiorów, co będzie wywierało presję na ceny amerykańskiej soi. Do końca stycznia 2017 roku, w stanie Mato Grosso (w którym uprawia się najwięcej soi) może zostać zebranych już ponad 7 mln ton soi. Zbiory w tym stanie mogą się rozpocząć już w drugiej połowie grudnia br. w związku z korzystnymi warunkami pogodowymi w trakcie wegetacji. WYKRES 11 Przewidywane kształtowanie się światowych cen soi w krótkim okresie (XII 2016-II 2017) 20

21 Niniejszy materiał został przygotowany dla klientów BGŻ BNP PARIBAS S.A. przez SPARKS Polska Sp. z o.o. i jest jedynie materiałem informacyjnym do użytku odbiorcy. Nie może on być uznany za wyraz poglądów Banku BGŻ BNP PARIBAS ani za rekomendację do dokonania jakiejkolwiek inwestycji. Wszystkie opinie i prognozy wyrażone w niniejszym dokumencie są wyrazem oceny SPARKS Polska Sp. z o.o. w dniu publikacji i mogą ulec zmianie bez zapowiedzi. Żadna część jak i całość utworów zawartych w tej publikacji nie może być powielana i rozpowszechniania lub dalej rozpowszechniana w jakiejkolwiek formie i w jakikolwiek sposób (w tym tak że elektroniczny, mechaniczny lub inny albo na wszelkich polach eksploatacji) w łącznie z szeroko pojętą digitalizacją, fotokopiowaniem lub kopiowaniem, w tym także zamieszczaniem w Internecie - bez uprzedniej pisemnej zgody Banku BGŻ BNP Paribas S.A. z siedzibą w Warszawie. Jakiekolwiek użycie lub wykorzystanie z naruszeniem prawa utworów zawartych w Raporcie, w całości lub w części, bez uprzedniej pisemnej zgody Banku BGŻ BNP Paribas S.A. jest zabronione pod groźbą kary i może być ścigane prawnie. Raport opracowany przez firmę Sparks Polska Sp. z o.o. W celu pozyskania szerszej analizy skontaktuj się z info@sparks.com.pl 21