Innowacja i kooperacja symbioza nauki i biznesu IV Konferencja: Innowacyjna przedsiębiorczość i zarządzanie wiedzą Serwisy Web 2.0 wspierające generowanie innowacji i nowej wiedzy Maria Sidor Dyrektor Biblioteki WSB-NLU Projekt dofinansowany ze środków MNiSW w ramach programu Kreator innowacyjności - wspieranie innowacyjnej przedsiębiorczości akademickiej
Web 2.0 (Social Web)- określenie serwisów internetowych, powstałych po 2001 roku, w których działaniu podstawową role odgrywa treść generowana przez uŝytkowników danego serwisu. Web 2.0 nie jest nową World Wide Web, ale innym sposobem na wykorzystanie jego dotychczasowych zasobów. UwaŜa się, Ŝe serwisy Web 2.0 zmieniają paradygmat interakcji między właścicielem serwisu i jego uŝytkownikami, oddając tworzenie większości treści w ręce uŝytkowników [Cisek, S., Web 2.0: Nowe narzędzia...2008]
Typologia serwisów Web 2.0 Blogi profesjonalne i naukowe. Serwisy agregujące informacji z blogów, wyszukiwarki blogów. Dyskusje Internetowe (fora, grupy i listy dyskusyjne). Serwisy typu collaborative writing (współtworzenia dokumentów, publikacji). RSS, News, Feeds i in. Sharing sites/ communities (dzielące się publikacjami, prezentacjami, upowszechniające materiały). Bookmarking and Tagging, Social bookmarking sites.
Serwisy Web 2.0 mogą być szczególnie uŝyteczne, zwłaszcza gdy: poszukujemy inspiracji, tematu badań, szukamy nowych idei, gdy identyfikujemy najnowsze tendencje w jakimś zakresie czy dziedzinie.
Przykład: Information Research http://info-research.blogspot.com/
Research Blogging http://researchblogging.org/
Społeczności profesjonalne www.linkedin.net Społeczność profesjonalistów zawiera dane kontaktowe milionów osób, które tworzą sieć wzajemnych powiązań i rekomendacji. www.biznes.net - Serwis społecznościowy przeznaczony dla profesjonalistów: specjalistów, menedŝerów, przedsiębiorców, naukowców, czy osób wykonujących wolne zawody. http://www.researchgate.net ResearchGate - Serwis społecznościowy dla naukowców.
ResearchGate - serwis społecznościowy dla naukowców http://www.researchgate.net/ umoŝliwia wymianę wiadomości w sieci, utrzymywanie kontaktów z innymi uŝytkownikami na forach internetowych, tworzenie blogu oraz udział w wirtualnych grupach dyskusyjnych, których liczba przekroczyła juŝ 1100. Baza uczestników sieci obejmuje juŝ milion naukowców ze 196 państw. UŜytkownicy zarządzają własna lista publikacji, bezpośrednio przejęta z siedmiu fachowych baz danych (IEEE, CiteSeer), oraz ponad 1000 baz ogólnodostępnych (DOAI, PubMed, ArXiv, NASA Library i liczne repozytoria uczelniane).
Portal jest przydatny dla wszystkich jako zwykły, bezpłatny serwis czasopism oraz artykułów naukowych (w duŝej części pełnotekstowych), których jest juŝ ponad 35 mln. Nowa platforma udostępnia naukowcom roŝne aplikacje, skutecznie zachęcając do zacieśniania współpracy i wymiany wiedzy. ResearchGate współpracuje z wieloma placówkami naukowymi w Polsce. Wśród nich są m.in.: Katalog Centralny Polskich Bibliotek Naukowych i Akademickich NUKAT, Wirtualna Biblioteka Nauki, Akademia Ekonomiczna w Katowicach, Śląski Uniwersytet Medyczny, Politechnika Lubelska, Politechnika Łódzka, Instytuty Polskiej Akademii Nauk oraz Koła Naukowe.
Przykład : Technorati http://www.technorati.com
Przykład http://groups.google.pl
Serwisy WWW typu Collaborative Writing (Collaborative Authorship) Główną ich cechę stanowi świadome i zamierzone współautorstwo, współredagowanie jednego duŝego dokumentu, tekstu, źródła informacji. Występuje tutaj nie tylko asynchroniczne wspólne pisanie, lecz równieŝ pojawiają się ponad jednostkowe mechanizmy edycji i kontroli jakości a takŝe konstytuuje się nowy byt zbiorowy autor, który jest czymś więcej niŝ prosta suma autorów jednostkowych. Klasycznym przykładem jest oczywiście Wikipedia [Ganicz, 2009].
Serwisy typu wiki ogólne: Citizendium http://en.citizendium.org/wiki/welcome_to_citizendium Wikipedia http://pl.wikipedia.org Wiktionary http://www.wiktionary.org Biznesowe i ekonomiczne Encyklopedia Zarządzania http://mfiles.pl/pl/index.php/ Naukowe: Scholarpedia http://www.scholarpedia.org Kontrolowana jakość - artykuły recenzowane
Citizendium - http://en.citizendium.org/wiki/welcome_to_citizendium /
Encyklopedia Zarządzania - http://mfiles.pl/pl/index.php/
Scholarpedia http://www.scholarpedia.org/
Knowledge sharing [dzielenie się wiedzą] stanowi trzon społecznościowego przetwarzania informacji. Polega nie tylko na rozpowszechnianiu własnej wiedzy, informowaniu innych, podawaniu jej do publicznej wiadomości i uŝytku lecz związane jest takŝe z oczekiwaniem, iŝ inni wiedzę tą skomentują, rozszerzą, uzupełnią.[cisek 2008] Przykłady: prezentacje, filmy, wykłady, wykresy i in.
Data sharing : Many Eyes http://manyeyes.alphaworks.ibm.com/manyeyes
SlideShare http://slideshare.net
Swivel http://www.swivel.com
Serwisy WWW typu Social Bookmarking (Bookmarks Sharing, Online Reference Management, Sharing Bookmarks and Bibliographies) Social bookmarking polega na umieszczaniu w publicznie dostępnych, wyspecjalizowanych w tym zakresie serwisach WWW odnośników (linków) do polecanych przez internautów stron internetowych, plików, tekstów, usług wyszukanych w Sieci. WyróŜnikiem tych serwisów WWW jest wspólne indeksowanie i wartościowanie zasobów Sieci, a więc współorganizowanie dostępu i porządkowanie. Jako rezultat tych działań powstają zbiory, które pełnią funkcje katalogów internetowych, bibliografii specjalnych, bibliografii zalecających i tematycznych zestawień bibliograficznych często opatrzone adnotacjami i komentarzami.
Ogólne (dzielenie się odnośnikami do polecanych stron WWW = sharing bookmarks): Deliciouse Social Bookmarking pozwala na zapisywanie linków i serwisów oraz przeglądanie i wyszukiwanie juŝ zapisanych linków przez inne osobny. MojeTropy.pl http://www.mojetropy.pl/ Naukowe porządkujące (dzielenie się odnośnikami do polecanych stron WWW oraz tekstów online = sharing bookmarks and bibliographies, online reference management): Bibsonomy http://www.bibsonomy.org/ CiteULike http://www.citeulike.org/ Connotea: Free online reference management for all researchers, clinicians and scientists http://www.connotea.org/
DELICIOUS BOOKMARK http://del.icio.us Aby rozpocząć korzystanie z Delicious naleŝy się zarejestrować. Do rejestracji wymagane jest konto na Yahoo
DELICIOUS BOOKMARK Dodajemy TYTUŁ, OPIS STRONY, TAGI* i zaznaczamy czy zakładka ma być PRYWATNA** *TAGI pomogą nam później łatwo znaleźć informacje ** Jeśli nie zaznaczymy, Ŝe zakładka ma być prywatna inni uŝytkownicy mogą znaleźć naszą zakładkę
DELICIOUS BOOKMARK Przy duŝej ilości zakładek TAGi pozwalają szybciej wyszukać potrzebne informacje Z prawej strony jest wyszukiwanie, edycja, dodawanie nowych zakładek Zakładki moŝemy w kaŝdej chwili edytować, usuwać, zmieniać opisy, ustawiać jako widoczne dla innych uŝytkowników lub nie.
DELICIOUS BOOKMARK UŜywając TAGów moŝesz odnaleźć zakładki o podobnej tematyce
Bibsonomy http://www.bibsonomy.org/
CiteuLike http://www.citeulike.org /
CiteuLike http://www.citeulike.org /
Connotea (http://www.connotea.org/) to naleŝący do Nature America Inc. serwis on-line do tworzenia zestawień bibliograficznych dokumentów elektronicznych z odnośnikami do materiałów źródłowych. Budowa serwisu i jego kolekcji przypomina serwisy typu wiki, z dodatkową moŝliwością przechwytywania podstawowych danych dokumentu, a w przypadku konkretnych źródeł równieŝ dodatkowych danych bibliograficznych. Serwis pomocny przy tworzeniu zestawienia - kolekcje dokumentów elektronicznych on-line bez konieczności gromadzenia ich na własnych przestrzeniach dyskowych. Serwis oferuje moŝliwość utworzenia własnej kolekcji ("biblioteki") po zarejestrowaniu się w nim.
Connotea automatycznie ściąga wszystkie dane bibliograficzne dotyczące dokumentów z następujących źródeł: Nature.com PubMed PubMed Central Science Obsługiwane repozytoria EPrints Obsługiwane wydawnictwa Highwire Press Blackwell Synergy Wiley Interscience Amazon HubMed D-Lib Magazine
Serwisy WWW Open Innovation (crowdsourcing, ideagora, user innovation) Są to miejsca w Internecie, gdzie spotykają się ci, którzy mają jakieś profesjonalne (biznesowe, informacyjne, naukowe, techniczne, z zakresu opieki zdrowotnej, zarządzania itd.) problemy oraz ci, którzy chcą i potrafią owe problemy rozwiązywać. Cel i istotę Open Innovation stanowi generowanie innowacji i nowej wiedzy. Firmy i inne organizacje (solution seekers, sponsors) umieszczają w odpowiednim serwisie WWW, najczęściej anonimowo, opis wyzwania/zadania, oferując jednocześnie nagrodę pienięŝną za jego wykonanie, a następnie niezaleŝni innowatorzy, naukowcy, wolni strzelcy, wynalazcy (innovators, problem solvers) proponują swoje rozwiązania. [szerzej zob.cisek 2008]
Services WWW Open Innovation (crowdsourcing, ideagora, user innovation) Przykłady: InnoCentive http://www.innocentive.com/ Open Innovation Innovation Exchange http://www.innovationexchange.com/ OpenInnovation.eu http://www.openinnovation.eu/index.php PhilOptima http://www.philoptima.org/ Bibliografia: Open Innovation. Bibliography as of February 23, 2008 [online]. 2008 http://www.openinnovation.net/research/bibliography.html.
Chesbrough, który rozpowszechnił termin Open Innovation charakteryzuje w swojej ksiąŝce Open Innovation: The Imperative for Creating and Profiting from Technology (2003) ideę otwartych innowacji jako przejście firm z tzw. procesu zamkniętych innowacji w kierunku bardziej otwartej drogi innowacji. Tradycyjnie nowe technologie, produkty i marketing tych produktów powstaje za zamkniętymi drzwiami firm lub laboratorium badawczych. Mobilność ludzi z wysokimi kwalifikacjami wzrasta, czego rezultatem jest przepływ wiedzy, umiejętności i doświadczeń pomiędzy róŝnymi firmami. MoŜliwości kapitałowe firm wzrastają i firmy poszukują nowych pomysłów na własny rozwój, nowych technologii i rozwiązań poza murami swoich laboratoriów badawczych. Inne firmy odgrywają bardzo waŝna rolę w procesach innowacyjnych. Open Innovation to łączenie wewnętrznych i zewnętrznych pomysłów oraz róŝnych zewnętrznych dróg do rynku celem rozwoju nowych technologii.
http://www.openinnovation.eu/index.php
Przykład: Poprzez platformę InnoCentive moŝna zarobić od 5000 do 100000 dolarów amerykańskich. Innowatorzy zgłaszają się sami i nie stawia się przed nimi barier formalnych, nie muszą na przykład być pracownikami wyŝszych uczelni czy instytutów naukowo-badawczych. Serwis InnoCentive zachęca potencjalnych wynalazców do rejestrowania się w serwisie: MoŜesz wybrać nad czym chcesz pracować, kiedy chcesz pracować i jak bardzo chcesz się zaangaŝować (You have the freedom to choose what you want to work on, when you want to work, and how much commitment you want to make) [ What is a Solver? [online]. http://www.innocentive.com/solvers-contract-research]
Cisek, S. (2008). Analiza i krytyka piśmiennictwa a Web 2.0. Wybrane zagadnienia metodologiczne. [online]. http://www.slideshare.net/sabinacisek/analiza-i-krytykapimiennictwa-a-web-20-wybrane-zagadnienia-metodologiczne-presentation [dostęp 30.05.2011] Cisek, S. [2008]. Nauka 2.0: nowe narzędzia komunikacji naukowej. [online]. http://eprints.rclis.org/archive/00012894/01/nauka_2.0.pdf [dostęp 30.05.2011] http://informacjacyfrowa.wsb.edu.pl/pdfs/nauka%202.0.pdf Ganicz T. [2009], Mechanizmy kontroli jakości Wikipedii czyli jak pół-anarchiczna społeczność moŝe skutecznie zastąpić radę redakcyjną. EBIB. Elektroniczny Biuletyn Informacyjny Bibliotekarzy [online]. 2009, nr 1 (101) http://www.ebib.info/2009/101/a.php?ganicz. [dostęp 30.05.2011] Kamiński A. [2006], Connotea nowy typ serwisów informacyjnych. EBIB. Elektroniczny Biuletyn Informacyjny Bibliotekarzy [online]. 2006, nr 7 (77) http://www.ebib.info/2006/77/kaminski.php. [dostęp 30.05.2011] Kaszowska A. [2008], Informacja w społecznościowym Internecie. Narzędzia, źródła, twórcy [online]. http://informacjacyfrowa.wsb.edu.pl/pdfs/wsb_koszowska.pdf. Open Innovation. Bibliography as of February 23, 2008 [online]. http://www.openinnovation.net/research/bibliography.html. [dostęp 30.05.2011] Piller F. [2005], Open (User) Innovation. W: Frank Piller's Web Site on Mass Customization & Open Innovation. Glossary: Mass Customization, Open Innovation, Personalization and Customer Integration [online]. http://www.openinnovation.com/glossary.htm. [dostęp 30.05.2011] What is a Solver? [online]. http://www.innocentive.com/solvers-contractresearch.php. [dostęp 30.05.2011]
Dziękuję za uwagę