Spadek wartości rynku w 2009 r. -odwrócenie trendu czy wypadek przy pracy? GRZEGORZ BERNATEK, EMIL KONARZEWSKI, TOMASZ KULISIEWICZ AUDYTEL S.A. Strona 1 z 17
Agenda Audytel - o firmie Portfolio usługł Metodyka badania Wyniki i główne obserwacje Rynek telekomunikacyjny na tle rynków TMT (Telecom, Media, Technology) Zmiana struktury rynku telekomunikacyjnego Specyfika usług mobilnych i stacjonarnych Przychody od klientów domowych, biznesowych i hurtowych Granice rozwoju usług mobilnych W poszukiwaniu obszarów wzrostu: internet Zmiana w strukturze przychodów z transmisji danych i internetu (na przykładzie Netia S.A.) Podsumowanie Strona 2 z 17
Audytel S.A. -o firmie Niezależna firma analityczno-audytorska wbranży ICT, na rynku od 2002. META Group Value Added Partner w latach 2003-2005 Zespół: Przewodniczący RN: prof. Jan Madey Partnerzy zarządzający: Emil Konarzewski, Tomasz Dobkowski, k Marek Cichy 12 stałych konsultantów 2 audytorów CISA 1 certyfikowany LA BS 7799-2 2 certyfikowanych konsultantów META Group Prof. Jan Madey, Przewodniczący Rady Nadzorczej Misją firmy Audytel jest doradzanie jak budować i eksploatować efektywne i bezpieczne rozwiązania teleinformatyczne Strona 3 z 17
Raport rynkowy Audytela Sprawdzona metodyka badawcza: Kontynuacja projektu zainicjowanego w roku 2005 wg metodyki Meta Group, Stały monitoring rynku prowadzony przez Audytel od 5 lat, Weryfikacja danych z wielu źródeł. Źródła danych Dane z własnych badań Audytela, Raporty okresowe operatorów, oraz firm będących ich właścicielami, Publiczne prezentacje, informacje prasowe i briefingi analityczne, Dane z rejestrów sądowych, Raporty i publiczne dokumenty UKE, Publicznie dostępne raporty badawcze i analizy niezależnych instytucji, t Niezależne oceny ekspertów. Strona 4 z 17
Zawartość raportu Obszary rynku Dane operacyjne operatorów, m.in.: Telefonia stacjonarna (detal, hurt, IN) Aster Telefonia mobilna (pre/post-paid, paid, hurt) Crowley Data Poland Dostęp do Internetu (4 rodzaje Dialog dostępu) Exatel Transmisja danych (5 typów usług) GTS Energis Zakres informacji MNI Wartości rynku, liczba klientów i dane Multimedia Polska dotyczące zużycia (wolumeny minut) Netia na poszczególnych rynkach w latach 2003-2009 Polkomtel Charakterystyka segmentu klientów Sferia indywidualnych i biznesowych PTC Prognozy rozwoju poszczególnych PTK Centertel segmentów rynku do 2015 r. Telekomunikacja Kolejowa Dane operacyjne wiodących operatorów Telekomunikacja Polska Omówienie wpływu regulacji UKE i KE na rynek ktelekomunikacyjny UPC Polska Vectra Analiza i prognoza cen usług Strona 5 z 17
25% 20% Rynek telekomunikacyjny na tle rynków TMT Rynek gier* Prognozy na rok 2015 Wartość rynku telekomunikacyjnego w 2009 r. wyniosła 4187mldzł 41,87 Dy ynamika 20 008/091 15% Płatna TV Telefonia stacjonarna Dostęp do 23% 10% Telefonia Internetu komórkowa Transmisja 5% danych 7% 0% -5% -10% -15% Transmisja danych Telefonia stacjonarna Przychody 2009 Rynek IT** 0 10 20 30 40 Telefonia komórkow a 60% * - źródło CD Projekt ** - źródło IDC Polska (obejmuje sprzęt, oprogramowanie i usługi) (mld zł) Dostęp do Internetu 10% Strona 6 z 17
Dane za lata 2007-2009 i prognoza do roku 2015 (mld zł) 55 50 45 40 35 30 25 20 15 10 5 Całkowita wartość rynku usług telekomunikacyjnych w podziale na segmenty 48,65 50,80 51,49 52,42 CAGR 4,0% -1,1% 42,34 41,87 43,07 45,74 39,73 Transmisja danych Dostęp do Internetu Telefonia komórkow a Telefonia stacjonarna Skąd korekta w 2009 r.? Spadek rynku stacjonarnego szybszy niż prognozy Obniżka stawek MTR zdjęła 1,6 mld zł z rynku mobilnego Wzrost wartości usług niegłosowych nie zdołał skompensować zmniejszenia przychodów z głosu 0 2007 2008 2009E 2010P 2011P 2012P 2013P 2014P 2015P Strona 7 z 17
Ewolucja rynku stacjonarnego i mobilnego ARPU Porównanie zależności ARPU w funkcji liczby Rok 2009 rokiem użytkowników przełomu w telefonii 110 zł 2002 mobilnej: 100 zł Telefonia stacjonarna Ostatni (?) rok wojny cenowej 90 zł 2002 Ceny detaliczne coraz Telefonia ruchoma bliższe cenom usług 80 zł stacjonarnych Odbicie ARPU dzięki 70 złł większemu zużyciu 60 zł 2009 usług głosowych/vas 2015 Telefonia stacjonarna: 50 zł Dalszy spadek liczby 2015 linii dzwoniących 2009 40 zł (substytucja) Rozpaczliwa walka 30 zł o utrzymanie ARPL 0 10 20 30 40 50 60 Wzrost konkurencji na Liczba użytkowników (mln) infrastrukturze TP Strona 8 z 17
Prognoza rozwoju rynku telekomunikacyjnego do 2015 roku w podziale na grupy odbiorców Rynek w podziale na grupy odbiorców Rynek konsumencki (mld zł) Pakietyzacja usług 55 Substytucja FMS 48,65 50,80 51,49 52,42 50 45,74 Wzrost rynku 45 40 biznesowego 41,87 43,07 39,73 w ślad za koniunkturą gospodarczą 35 Managed services klienci 30 domowi Komunikacja zintegrowana 25 Stagnacja na rynku 20 klienci hurtowym 15 biznesowi Wzrost rynku w usługach na 10 łączach stałych 5 0 klienci hurtowi spadek przychodów z interkonektu MTR 2007 2008 2009E 2010P 2011P 2012P 2013P 2014P 2015P Strona 9 z 17
Spadek wartości rynku telefonii stacjonarnej Przychody największych operatorów na rynku (mld zł) telefonii stacjonarnej a j w latach a 2003-2009 009 14 13,94 13,75 12,80 11,71 Pozostałe 12 10,81 10 10,11 9,68 GTS Energis Exatel 8 Dialog 6 Tele2 4 Netia 2 TP 0 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009E Główne obserwacje: Od 2003 r. rynek maleje średnio o 6% rok do roku Udział TP w rynku spadł z 86% w 2003 do 65% w 2009 WLR ciągnie udział TP w rynku detalicznym jeszcze mocniej w dół Rosnąca ą rola operatorów CATV oraz MNO Strona 10 z 17
Spadki stawek hurtowych i cen detalicznych na rynku telefonii komórkowej 0,6 zł 05 0,5 złł 0,4 zł 0,3 zł 0,2 zł 0,1 zł Średnie krańcowe ceny połączeń do P4 i MNO w taryfach Czynniki powodujące pre-paid pa zasiedziałych a operatorów o MNO (netto) spadek cen: 0,5600zł 0,5803 zł wojna cenowa na rynku detalicznym malejąca asymetria stawek hurtowych h 0,4300 zł MTR/FTR 0,4000 zł 0,4042 zł 0,3790 zł wzrost udziału 0,3387 zł tańszego ruchu on-net Średnia P4 Wbrew zapowiedziom 0,2162 zł 0,2421 zł MTR - P4 MNO, ceny detaliczne Średnia MNO 0,1677 zł nie wzrosły ypo MTR - MNO spadku MTR 0,0 zł lip 06 paź 06 sty 07 kwi 07 lip 07 paź 07 sty 08 kwi 08 lip 08 paź 08 sty 09 kwi 09 lip 09 paź 09 sty 10 kwi 10 Strona 11 z 17
Niespełnione obietnice MVNO kart SIM [ tys.] Liczba aktywnych 350 300 250 200 150 100 50 0 Liczba aktywnych kart SIM u operatorów MVNO w latach aa 2007-2009 009 (estymacja) Liczba kart SIM Liczba marek MVNO 0,5% rynku w 2009 1Q'07 2Q'07 3Q'07 4Q'07 1Q'08 2Q'08 3Q'08 4Q'08 1Q'09 2Q'09 3Q'09 4Q'09 20 18 16 14 12 10 8 6 4 2 0 Liczba mare ek MVNO Brak wielkiego gracza Liczba MVNO rosła szybciej niż liczba ich abonentów Obrazu rynku nie poprawiły nowe warunki MNP MNO bronią się skutecznie uruchamiając nowe marki (np. 36i6) i submarki L( (np. Tak-Tak Hot) wiążąc użytkowników w grupy oraz wewnątrz sieci Strona 12 z 17
Nowe aktywacje netto na rynku telefonii komórkowej w latach 2007-20152015 Aktywacje netto kart SIM/USIM (mln SIM) 5 4,7 4 Aktywacje netto post-paid 3 2,6 Aktywacje netto pre-paid 2 1,8 1,5 1,0 1,4 1,1 1,0 1,1 1 Czynniki wzrostu aktywacji post-paid: paid: Transmisja danych Zastosowania M2M Migracja z pre-paid Stagnacja na rynku pre-paid: Wyczerpanie prostych rezerw (penetracja bliska nasycenia) Brak subsydiów 0 2007 2008 2009E 2010P 2011P 2012P 2013P 2014P 2015P -1 Strona 13 z 17
Dostęp do Internetu Czynniki powodujące wzrost rynku dostępu Przychody na rynku dostępu do Internetu do Internetu jako 7 000 (mln zł) 6 122 całości: 6 000 5 452 5 786 Pozostałe * Elastyczność rynku 5 117 Znaczne rezerwy 4 798 wzrostu (51% 5000 4 464 LAN/WLAN/ gospodarstw 4 004 WiMAX/ domowych) 4 000 3 606 CDMA Wzrost 3 014 TV Kablowe zapotrzebowania 3 000 na wyższe przepływności 2 000 xdsl Konkurencja ze strony operatorów 1 000 komórkowych: Dial-up ok. 2,76 mln 0 abonentów 2007 2008 2009E 2010P 2011P 2012P 2013P 2014P 2015P dedykowanych * pozostałe typy usług: dostęp satelitarny, dostęp gwarantowany ofert dostępu do (FR/ATM/Eth), FTTH itp. nie obejmuje GPRS/EDGE/UMTS/HSPA Internetu Strona 14 z 17
Zmiany w strukturze przychodów z usług niegłosowych na przykładzie Netii Przychody Netii z transmisji danych i Internetu Czy 37% to stan (mln zł) 37,8% 37,9% 36,9% nasycenia? 600 Zanik usług dial-up 27,4% 552 Usługi pakietowe Szybki wzrost xdsl, 500 21,2% 2% i pozostałe ł ograniczony 400 11,5% 12,0% 418 Kanały zdolnością absorpcji cyfrow e nowych klientów na 300 33% 3,3% 292 BSA/LLU Dial-up 237 Stabilne przychody z 193 kanałów 200 xdsl dzierżawionych 103 79 100 Udział Rosnące przychody z 41 przychodów Udział w usług pakietowych i z przychodach usług zarządzanych 0 niegłosowych całkowitych 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009E w przychodach całkowitych Strona 15 z 17
Podsumowanie Spadek wartości polskiego telekomunikacyjnego jest głównie skutkiem nacisków regulacyjnych, które doprowadziły d do głębokich ł przetasowań na rynku hurtowym Rynek detaliczny nie zdążył zareagować na spadek cen hurtowych W najbliższych 2-3 latach wpływ na rynek zwłaszcza dostępowy będzie miało porozumienie UKE-TP z października 2009 r. oraz tempo realizacji programu inwestycyjnego związanego z tym porozumieniem Nadal rośnie segment mobilny, ale głównie dzięki usługom niegłosowym Znaczny potencjał wzrostu w usługach dostępu do Internetu i transmisji danych. Strona 16 z 17
Dziękujemy z uwagę! Audytel S.A. ul. Wspólna 47/49 VI p. 00-684 Warszawa tel.: (22) 537 5050 fax: (22) 537 5051 e-mail: info@audytel.pl web : http://www.audytel.pl pl Strona 17 z 17 AUDYTEL S.A., ul. Wspólna 47/49, 00-684 Warszawa, tel. (+48 22) 537 50 50, fax (+48 22) 537 50 51, NIP 779-21-69-697 REGON 634288697 KRS 0000309391 Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy XII Wydział Gospodarczy KRS Wysokość kapitału zakładowego 500 112 zł (w całości opłacony)
Portfolio usług Audytela Doradztwo Badania i Analizy Konsulting strategiczny ICT Dedykowane projekty analityczne Feasibility study i ROI inwestycji ICT Serwisy specjalistyczne rynku ICT Doradztwo o technologiczne ne ICT Raporty na temat rynku ICT w Polsce Najlepsze praktyki w nabywaniu ICT Seminaria i szkolenia dla dostawców Baza wiedzy o rynku Audyt i Optymalizacja Audyt infrastruktury ICT Optymalizacja kosztów usług ICT Audyt bezpieczeństwa ICT Audyt energetyczny n Dział Wsparcia Administracyjnego Audyt zgodności ODO Outtasking ABI Outtasking wybranych ról projektowych Strona Strona 18 z 17I
Dlaczego Audytel kompetencja i neutralność Bieżąca realizacja audytów oraz projektów doradczych bezpośrednio związanych z ICT: Ponad 1 milion rekordów billingowych jest poddawanych analizie w każdym miesiącu, ą Ponad 2 miliony zł nienależnych kosztów zwrócono klientom Audytela tylko w 1 połowie 2007 roku, Ponad 20 milionów zł wynoszą budżety telekomunikacyjne klientów Audytela zarządzane w trybie outtaskingu, Klienci Audytela oszczędzają ę na infrastrukturze ICT ponad 20% kosztów, Niezależne analizy polskiego rynku ICT, regularnie od 2003: Badania rynkowe na temat Outsourcingu ICT i Bezpieczeństwa ICT, Serwis benchmarkowy usługi i rozwiązania ICT. Klienci Audytela sektor biznesowy: Bankowość: BRE Bank, BGŻ, BISE, BGK, Usługi finansowe: Pramerica, Provident, PZU, Farmaceutyki: Abbott, AstraZeneca, Berlin Chemie, Roche, FMCG: AgrosNova, LG Electronics, Torfarm, Sektor paliwowy: BP, ORLEN, PGNiG, Shell, Media: AxelSpringer, Bauer, PAP, TVP, Transport: Poczta Polska, TradeTrans, WSiP, Inne: AS Kontakt, Cameron McKenna, GTC, Dostawcy IT i operatorzy: IBM, HP, Microsoft, Novell, Orange, P4, Polkomtel, QAD, SBS, TP, Sektor publiczny: ARP, Ministerstwo Transportu, Mazowiecki Urząd Wojewódzki, UKE, ZUS. Kodeks Etyczny Audytela wymaga od pracowników firmy dochowania staranności zawodowej, poufności oraz unikania konfliktu interesów Strona Strona 19 z 17II