STAROSTWO POWIATOWE W WOŁOWIE UPROSZCZONY PLAN URZĄDZENIA LASU, INWENTARYZACJA STANU LASU PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO UPROSZCZONYCH PLANÓW URZĄDZENIA LASU ORAZ INWENTARYZACJI STANU LASÓW DLA LASÓW NIESTANOWIĄCYCH WŁASNOŚCI SKARBU PAŃSTWA, POŁOŻONYCH NA TERENACH GMIN BRZEG DOLNY I WOŁÓW Dokumentacja dofinansowana ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej we Wrocławiu Kraków 215 r. 323 Kraków, ul. Mazowiecka 18 email: sekretariat@krameko.com.pl tel: 48(12) 2945222 fax: 48(12) 3767394 Za KRAMEKO sp. z o.o. Zastępca Prezes, Dyrektor Zarządzający mgr inż. Marcin Czerny
SPIS TREŚCI Spis treści 1. INFORMACJE OGÓLNE... 6 1.1. Podstawa prawna opracowania... 8 1.2. Układ opracowania... 8 1.3. Streszczenie w języku niespecjalistycznym... 8 2. CHARAKTERYSTYKA UPROSZCZONEGO PLANU URZĄDZENIA LASU ORAZ INWENTARYZACJI STANU LASU... 14 2.1. Zawartość elaboratów inwentaryzacji stanu lasu oraz uproszczonego planu urządzenia lasu...14 2.2. Cel sporządzenia uproszczonego planu urządzenia lasu i inwentaryzacji stanu lasu...15 2.3. Lokalizacja obiektu... 17 2.4. Przynależność do jednostek podziału przyrodniczoleśnego kraju...17 2.5. Powiązania inwentaryzacji stanu lasu i uproszczonych planów urządzenia lasu z innymi dokumentami... 18 3. OPIS ISTNIEJĄCYCH FORM OCHRONY PRZYRODY OBEJMUJĄCYCH SWYM ZASIĘGIEM GRUNTY OBJĘTE INWENTARYZACJĄ STANU LASU... 2 3.1. Obszary Natura 2... 21 3.1.1. Specjalne Obszary Ochrony Siedlisk Natura 2...21 3.1.1.1. PLH22 Dębniańskie Mokradła...21 3.1.1.2. PLH218 Łęgi Odrzańskie...24 3.1.1.3. PLH253 Zagórzyckie Łąki... 27 3.1.1.4. PLH279 Wzgórza Warzęgowskie...3 3.1.2. Obszary Specjalnej Ochrony Ptaków Natura 2...32 3.1.2.1. PLB28 Łęgi Odrzańskie...32 3.2. Park Krajobrazowy Dolina Jezierzycy...36 3.3. Pomniki przyrody... 37 3.4. Ochrona gatunkowa... 44 3.5. Stan środowiska na obszarach objętych znaczącym oddziaływaniem...44 4. CELE OCHRONY ŚRODOWISKA ISTOTNE Z PUNKTU WIDZENIA UPROSZCZONEGO PLANU URZĄDZENIA LASU ORAZ INWENTARYZACJI STANU LASU...45 5. PROJEKTOWANE ZABIEGI GOSPODARCZE ORAZ ANALIZA ICH WPŁYWU NA DRZEWOSTANY...47 5.1. Omówienie przyjętych do stosowania w projektach u.p.u.l. oraz inwentaryzacji stanu lasu typów drzewostanów (TD) i składów gatunkowych upraw i odnowień oraz wieków rębności...47 5.2. Zestawienie tabelaryczne powierzchni gruntów objętych inwentaryzacją stanu lasu z zasięgiem obszarów chronionych... 5 5.2.1. Zestawienie tabelaryczne powierzchni gruntów objętych inwentaryzacją stanu lasu z zasięgiem obszaru Natura 2 PLH22 Dębniańskie Mokradła...51 5.2.2. Zestawienie tabelaryczne powierzchni gruntów objętych inwentaryzacją stanu lasu z zasięgiem obszaru Natura 2 PLH218 Łęgi Odrzańskie...52 5.2.3. Zestawienie tabelaryczne powierzchni gruntów objętych inwentaryzacją stanu lasu z zasięgiem obszaru Natura 2 PLH253 Zagórzyckie Łąki...53 5.2.4. Zestawienie tabelaryczne powierzchni gruntów objętych inwentaryzacją stanu lasu z zasięgiem obszaru Natura 2 PLH279 Wzgórza Warzęgowskie...54 5.2.5. Zestawienie tabelaryczne powierzchni gruntów objętych inwentaryzacją stanu lasu z zasięgiem obszaru Natura 2 PLB28 Łęgi Odrzańskie...55 5.2.6. Zestawienie tabelaryczne powierzchni gruntów objętych inwentaryzacją stanu lasu z zasięgiem Park Krajobrazowego Dolina Jezierzycy... 56 5.3. Propozycje zmian zapisów projektów u.p.u.l. oraz zapisów inwentaryzacji stanu lasów mające na celu uniknięcie znaczącego negatywnego oddziaływania na środowisko...58 6. OPIS PRZEWIDYWANYCH SKUTKÓW DLA ŚRODOWISKA W PRZYPADKU NIE PODEJMOWANIA PRZEDSIĘWZIĘCIA... 59 7. OKREŚLENIE PRZEWIDYWANEGO ODDZIAŁYWANIA ZABIEGÓW PLANOWANYCH W U.P.U.L ORAZ INWENTARYZACJACH STANU LASÓW NA FORMY OCHRONY PRZYRODY I ELEMENTY ŚRODOWISKA... 6 7.1. Oddziaływanie zabiegów na obszary Natura 2 i ich przedmioty ochrony...6 7.2. Oddziaływanie zabiegów gospodarczych na Park Krajobrazowy Dolina Jezierzycy...7 7.3. Oddziaływanie zabiegów gospodarczych na pomniki przyrody...75 7.4. Oddziaływanie na środowisko... 75 7.4.1. Różnorodność biologiczna... 75 3
SPIS TREŚCI 7.4.2. Ludzie... 77 7.4.3. Rośliny i zwierzęta... 77 7.4.4. Woda... 83 7.4.5. Powietrze... 83 7.4.6. Powierzchnia ziemi... 84 7.4.7. Krajobraz... 85 7.4.8. Klimat... 85 7.4.9. Zasoby naturalne... 85 7.4.1. Zabytki, obiekty pamięci narodowej, obiekty kultury...86 7.4.11. Dobra materialne... 86 7.4.12. Podsumowanie... 86 7.5. Oddziaływanie na dziko występujące populacje gatunków i chronionych gatunków ptaków oraz ich siedlisk... 88 7.6. Działania mające na celu minimalizację ewentualnego negatywnego wpływu projektu u.p.u.l. i inwentaryzacji stanu lasu na środowisko... 9 7.7. Oddziaływanie transgraniczne... 9 8. INFORMACJE DODATKOWE DOTYCZĄCE PROJEKTU U.P.U.L. I INWENTARYZACJI STANU LASU..92 8.1. Terminy realizacji zaplanowanych zabiegów...92 8.2. Technologie realizacji zaplanowanych zabiegów...92 8.3. Analiza możliwych konfliktów społecznych związanych z planowanym przedsięwzięciem...92 9. METODY ZASTOSOWANE PRZY SPORZĄDZANIU PROGNOZY...93 1. METODY ANALIZY SKUTKÓW REALIZACJI PROJEKTU U.P.U.L. ORAZ INWENTARYZACJI STANU LASU... 94 11. ŹRÓDŁA INFORMACJI... 95 11.1. Akty prawne... 95 11.2. Literatura... 96 11.3. Strony internetowe... 99 12. ZAŁĄCZNIKI... 1 Spis tabel Tabela nr 1. Typy siedlisk przyrodniczych występujących na terenie obszaru Natura 2 PLH22 Dębniańskie Mokradła (według SDF)... 22 Tabela nr 2. Zestawienie gatunków zwierząt występujących w obszarze Natura 2 PLH22 Dębniańskie Mokradła... 23 Tabela nr 3. Typy siedlisk przyrodniczych występujących na terenie obszaru Natura 2 PLH218 Łęgi Odrzańskie (według SDF)... 25 Tabela nr 4. Zestawienie gatunków zwierząt występujących w obszarze Natura 2 PLH218 Łęgi Odrzańskie (według SDF)... 26 Tabela nr 5. Typy siedlisk przyrodniczych występujących na terenie obszaru Natura 2PLH253 Zagórzyckie Łąki (według SDF)... 28 Tabela nr 6. Zestawienie gatunków zwierząt występujących w obszarze Natura 2 PLH253 Zagórzyckie Łąki (według SDF)... 29 Tabela nr 7. Typy siedlisk przyrodniczych występujących na terenie obszaru Natura 2 PLH279 Wzgórza Warzęgowskie (według SDF)... 31 Tabela nr 8. Zestawienie gatunków zwierząt występujących w obszarze Natura 2 PLH279 Wzgórza Warzęgowskie (według SDF)... 32 Tabela nr 9. Typy siedlisk przyrodniczych występujących na terenie obszaru Natura 2 PLB28 Łęgi Odrzańskie (według SDF)... 33 Tabela nr 1. Zestawienie gatunków zwierząt występujących w obszarze Natura 2 PLB28 Łęgi Odrzańskie (według SDF)... 34 Tabela nr 11. Wykaz istniejących pomników przyrody na terenie gminy Brzeg Dolny...38 Tabela nr 12. Wykaz istniejących pomników przyrody na terenie gminy Wołów...4 Tabela nr 13. Typy drzewostanów, proponowane orientacyjne składy upraw i odnowień, zespoły roślinne i siedliska Natura 2... 48 Tabela nr 14. Zestawienie powierzchni gruntów objętych projektami u.p.u.l. z powierzchnią obszaru Natura 2 PLH22 Dębniańskie Mokradła... 51 Tabela nr 15. Struktura zabiegów gospodarczych planowanych do realizacji w latach 216225 w granicach obszaru PLH22 Dębniańskie Mokradła... 52 4
SPIS TREŚCI Tabela nr 16. Zestawienie powierzchni gruntów objętych projektami u.p.u.l. z powierzchnią obszaru Natura 2 PLH218 Łęgi Odrzańskie... 52 Tabela nr 17. Struktura zabiegów gospodarczych planowanych do realizacji w latach 216225 w granicach obszaru PLH218 Łęgi Odrzańskie... 53 Tabela nr 18. Zestawienie powierzchni gruntów objętych projektami u.p.u.l. z powierzchnią obszaru Natura 2 PLH253 Zagórzyckie Łąki... 53 Tabela nr 19. Struktura zabiegów gospodarczych planowanych do realizacji w latach 216225 w granicach obszaru PLH253 Zagórzyckie Łąki... 54 Tabela nr 2. Zestawienie powierzchni gruntów objętych projektami u.p.u.l. z powierzchnią obszaru Natura 2 PLH279 Wzgórza Warzęgowskie...54 Tabela nr 21. Struktura zabiegów gospodarczych planowanych do realizacji w latach 216225 w granicach obszaru PLH279 Wzgórza Warzęgowskie... 55 Tabela nr 22. Zestawienie powierzchni gruntów objętych projektami u.p.u.l. z powierzchnią obszaru Natura 2 PLB28 Łęgi Odrzańskie... 56 Tabela nr 23. Struktura zabiegów gospodarczych planowanych do realizacji w latach 216225 w granicach obszaru PLB28 Łęgi Odrzańskie... 56 Tabela nr 24. Zestawienie powierzchni gruntów objętych inwentaryzacją stanu lasu z powierzchnią Parku Krajobrazowego Dolina Jezierzycy... 57 Tabela nr 25. Struktura zabiegów gospodarczych planowanych do realizacji w latach 216225 w granicach Parku Krajobrazowego Dolina Jezierzycy... 57 Tabela nr 26. Zagrożenia występujące na terenie Parku Krajobrazowego Dolina Jezierzycy (wg Załącznika nr 1 do uchwały nr XVI/328/11 Sejmiku Województwa Dolnośląskiego z dnia 27 października 211 r. w sprawie ustanowienia planu ochrony dla Parku Krajobrazowego Dolina Jezierzycy )...71 Tabela nr 27. Syntetyczne zestawienie przewidywanego wpływu projektów u.p.u.l. na elementy środowiska... 87 5
1. INFORMACJE OGÓLNE 1. INFORMACJE OGÓLNE Przedmiotem niniejszego opracowania (prognozy) jest analiza oddziaływania na środowisko projektów uproszczonych planów urządzenia lasu oraz inwentaryzacji stanu lasów dla lasów niestanowiących własności Skarbu Państwa, położonych na terenach gmin Brzeg Dolny i Wołów. Powierzchnia lasów w gminach Brzeg Dolny i Wołów, objęta opracowaniem, wynosi 258,594 ha. Szczególną uwagę podczas opracowywania prognozy zwrócono na analizę wpływu zabiegów gospodarczych na przedmioty ochrony, ze względu na które zostały powołane formy ochrony przyrody: Obszary Natura 2: Specjalny Obszar Ochrony Siedlisk Natura 2: PLH22 Dębniańskie Mokradła, PLH218 Łęgi Odrzańskie, PLH253 Zagórzyckie Łąki, PLH279 Wzgórza Warzęgowskie, Obszary Specjalnej Ochrony Ptaków Natura 2: PLB28 Łęgi Odrzańskie. Park Krajobrazowy: Park Krajobrazowy Dolina Jezierzycy, Należy tutaj wspomnieć, że grunty położone w wymienionych wyżej obszarach ochrony objęte były inwentaryzacją stanu lasu. Grunty objęte uproszczonym planem urządzenia lasu położone są poza obszarami chronionymi, zarówno poza obszarami Natura 2, jak i poza granicami Parku Krajobrazowego. Wykaz obrębów ewidencyjnych objętych inwentaryzacją oraz uproszczonym planem został przedstawiony szczegółowo w rozdziale 2.1. oraz graficznie na mapie zamieszczonej w załącznikach opracowania. W najbliższym sąsiedztwie gruntów objętych opracowaniem znajdują się: 6 Obszar Natura 2 PLH23 Dolina Łachy, Obszar Chronionego Krajobrazu Dolina Odry, Rezerwaty przyrody: Odrzysko, Jodłowice, Uroczysko Wrzosy,
1. INFORMACJE OGÓLNE Użytki ekologiczne: Ścinawskie Bagna, Dolina Juszki. Biorąc pod uwagę charakter zabiegów gospodarczych, zaplanowanych w najbliższym sąsiedztwie wyżej wymienionych obszarów chronionych, można wnioskować, że zapisy projektu planu urządzenia lasu oraz inwentaryzacji stanu lasu nie stwarzają zagrożenia i nie spowodują negatywnego oddziaływania na te obszary. Zaplanowane zabiegi mają lokalne znaczenie dla powierzchni, na której są wykonywane, nie oddziałują na obszary usytuowane w pobliżu kompleksów zarządzanych przez Starostwo Powiatowe w Wołowie. W związku z tym pominięto w niniejszej prognozie analizę wpływu uproszczonych planów urządzenia lasu i inwentaryzacji stanu lasów na obszary chronione położone w sąsiedztwie gruntów objętych opracowaniem. Opracowanie powstało w zgodzie z wymogami formalnoprawnymi. W dokumencie zawarto informacje na temat charakterystyki uproszczonego planu urządzenia lasu, stanu środowiska, wpływu realizacji uproszczonego planu urządzenia lasu na elementy środowiska i obszary Natura 2, działań zapobiegawczych, rozwiązań alternatywnych. Wszystkie informacje zawarte w prognozie opracowano stosownie do stanu współczesnej wiedzy i metod oceny oraz dostosowano do zawartości i stopnia szczegółowości uproszczonego planu urządzenia lasu dla lasów niestanowiących własności Skarbu Państwa, położonych na terenach gmin Brzeg Dolny i Wołów. 7
1. INFORMACJE OGÓLNE 1.1. Podstawa prawna opracowania Zlecającym Sporządzenie uproszczonych planów urządzenia lasu oraz inwentaryzacji stanu lasów dla lasów niestanowiących własności Skarbu Państwa, położonych na terenach gmin Brzeg Dolny i Wołów jest Powiat Wołowski Starostwo Powiatowe w Wołowie z siedzibą w Wołowie, pl. Piastowski 2, 561 Wołów. Wykonawcą projektów u.p.u.l., inwentaryzacji stanu lasów i prognozy oddziaływania na środowisku jest firma KRAMEKO sp. z o. o., ul. Mazowiecka 18, 323 Kraków. Podstawą prawną opracowania jest Umowa Nr RL.6164.3.215 zawarta dnia 7 kwietnia 215 roku pomiędzy Starostwem Powiatowym w Wołowie, a KRAMEKO sp. z o. o. Dokumentacja została dofinansowana ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej we Wrocławiu. 1.2. Układ opracowania Forma opracowania wynika bezpośrednio z art. 51 ustawy z dnia 3 października 28 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (tekst jednolity: Dz. U. 213 r. poz. 1235 z późn. zm.) z uwzględnieniem art. 52 ust. 1 i 2 wyżej cytowanej ustawy. Opracowanie powstało w zgodzie z wymogami formalnoprawnymi, w tym uzgodnieniem zakresu i stopnia szczegółowości prognozy z Regionalną Dyrekcją Ochrony Środowiska we Wrocławiu (pismo z dnia 1 lipca 215, znak sprawy: WPN.411.3.215.PS) oraz z Dolnośląskim Państwowym Wojewódzkim Inspektorem Sanitarnym we Wrocławiu (pismo z dnia 12 czerwca 215, znak sprawy: ZNS.911.3.861.215). 1.3. Streszczenie w języku niespecjalistycznym Przedmiotem niniejszego opracowania jest Prognoza oddziaływania na środowisko projektów uproszczonych planów urządzenia lasu oraz inwentaryzacji stanu lasów dla lasów niestanowiących własności Skarbu Państwa, położonych na terenach gmin Brzeg Dolny i Wołów. Prognoza oddziaływania na środowisko jest elementem Strategicznej Oceny Oddziaływania na Środowisko i ma za zadanie scharakteryzować wpływ, jaki 8
1. INFORMACJE OGÓLNE będzie wywierać na środowisko realizacja uproszczonego planu urządzenia lasu oraz inwentaryzacja stanu lasu. Podstawą prawną sporządzenia niniejszej prognozy jest Ustawa z dnia 3 października 28 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (tekst jednolity: Dz. U. 213 r. poz. 1235) oraz Ustawa z dnia 16 kwietnia 24 r. o ochronie przyrody (tekst jednolity: Dz. U. 213 r. poz. 627). Zakres i treść prognozy wynika bezpośrednio z art. 51 Ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko. Forma i treść opracowania wynika również z pism, uzgadniających stopień i szczegółowość prognozy z Regionalną Dyrekcją Ochrony Środowiska we Wrocławiu oraz z Dolnośląskim Państwowym Wojewódzkim Inspektorem Sanitarnym we Wrocławiu, a Wykonawcą. Celem prognozy jest określenie wpływu zabiegów zaprojektowanych w uproszczonym planie urządzenia lasu (zwanego dalej u.p.u.l.) oraz inwentaryzacjach stanu lasu na środowisko, obszary Natura 2 oraz inne obszary chronione leżące w zasięgu gmin Brzeg Dolny i Wołów w powiecie wołowskim. Przy sporządzaniu niniejszej prognozy wykorzystano dane zamieszczone w projekcie u.p.u.l., inwentaryzacjach stanu lasu, a w szczególności w opisach taksacyjnych, bazach danych i na warstwach numerycznych. Dane o występowaniu siedlisk przyrodniczych i przedmiotów ochrony w obszarach Natura 2 znajdujących się na gruntach objętych opracowaniem pochodzą głównie ze standardowych formularzy danych (SDF). Ocenę wyników analiz oparto w znacznym stopniu na wiedzy eksperckiej oraz informacjach zawartych w stosownych publikacjach naukowych, głównie w przewodnikach metodycznych, a także Planach Zadań Ochronnych dla obszarów chronionych. Powierzchnia lasów w gminach Brzeg Dolny i Wołów objęta opracowaniem wynosi 258,594 ha. Inwentaryzacją stanu lasu objęte były wszystkie grunty będące przedmiotem opracowania, natomiast uproszczone plany urządzenia lasu sporządzane zostały tylko dla dwóch obrębów ewidencyjnych gminy wiejskiej Wołów, tj. Gliniany oraz Krzydlina Mała. Dla gminy miejskiej Brzeg Dolny (14) sporządzono elaborat inwentaryzacji stanu lasu dla obrębu ewidencyjnego Brzeg Dolny (1); 9
1. INFORMACJE OGÓLNE Dla gminy wiejskiej Brzeg Dolny (15) sporządzono elaboraty inwentaryzacji stanu lasu dla obrębów ewidencyjnych: Bukowice (1), Godzięcin (2), Jodłowice (3), Pogalewo Wielkie (6), Pysząca (7), Radecz (8), Wały (9), Żerków (1), Żerkówek (11), Grodzanów (12); Dla gminy wiejskiej Wołów (35) sporządzono elaborat inwentaryzacji stanu lasu dla obrębu ewidencyjnego: Bożeń (1), Dębno (2), Garwół (3), Golina (4), Gródek (5), Lipnica (6), Łazarzowice (7), Łososiowice (8), Mikorzyce (9), Miłcz (1), Moczydlnica Dworska (11), Mojęcice (12), Nieszkowice (13), Pawłoszewo (14), Pełczyn (15), Pierusza (16), Piotroniowice (17), Proszkowa (18), Rudno (19), Sławowice (21), Smarków (22), Stary Wołów (23), Stęszów (24), Stobno (25), Straża (26), Uskorz Mały (27), Uskorz Wielki (28), Warzęgowo (29), Wróblewo (3), Wrzosy (31), Boraszyn (32), Domaszków (33), Krzydlina Wielka (36), Lubiąż (37), Prawików (38), Tarchalice (4), Zagórzyce (41), Dla gminy miejskiej Wołów (34) sporządzono elaborat inwentaryzacji stanu lasu dla obrębu ewidencyjnego Wołów (1); Dla gminy wiejskiej Wołów (35) sporządzono elaboraty uproszczonego planu urządzenia lasu dla obrębów ewidencyjnych: Gliniany (34), Krzydlina Mała (35). Szczególną uwagę podczas opracowywania prognozy zwrócono na analizę wpływu zabiegów gospodarczych na przedmioty ochrony, ze względu na które zostały powołane formy ochrony przyrody: Obszary Natura 2: Specjalny Obszar Ochrony Siedlisk Natura 2: PLH22 Dębniańskie Mokradła, PLH218 Łęgi Odrzańskie, PLH253 Zagórzyckie Łąki, PLH279 Wzgórza Warzęgowskie, Obszary Specjalnej Ochrony Ptaków Natura 2: PLB28 Łęgi Odrzańskie. Park Krajobrazowy: Park Krajobrazowy Dolina Jezierzycy, 1
1. INFORMACJE OGÓLNE Należy tutaj wspomnieć, że grunty położone w wymienionych wyżej obszarach ochrony objęte były inwentaryzacją stanu lasu. Grunty objęte uproszczonym planem urządzenia lasu położone są poza obszarami chronionymi, zarówno poza obszarami Natura 2, jak i poza granicami Parku Krajobrazowego. W ramach oddziaływania inwentaryzacji stanu lasu na środowisko, zgodnie z przedstawionym przez RDOŚ zakresem szczegółowości niniejszego opracowania, główny nacisk położono na analizę wpływu zapisów wspomnianej inwentaryzacji na siedliska przyrodnicze i gatunki występujące w poszczególnych obszarach chronionych. W wyniku przeprowadzonych analiz w niniejszej prognozie ustalono: Na podstawie analizy tabeli zawierającej długoterminowe cele hodowlane, czyli strukturę gatunkową przyszłych drzewostanów, można stwierdzić, że docelowe składy gatunkowe w zakresie gatunków głównych odpowiadają zaproponowanym przez J.M. Matuszkiewicza (27) regionalnym optymalnym składom gatunkowym drzewostanów w odpowiednich typach siedliskowych lasu i zbiorowiskach roślinnych. Nie stwierdzono, aby działania zaprojektowane w inwentaryzacjach stanu lasu miały negatywny wpływ na siedliska przyrodnicze, rośliny i zwierzęta, zarówno w obszarach Natura 2 PLH1289 Tarnawka, jak i w bezpośrednim sąsiedztwie tych obszarów. Nie stwierdzono, aby działania zaprojektowane w inwentaryzacjach stanu lasu miały negatywny wpływ na obszar Parku Krajobrazowego Dolina Jezierzycy. Nie stwierdzono, aby działania zaprojektowane w u.p.u.l. i inwentaryzacjach stanu lasu miały negatywny wpływ na stan i zachowanie pomników przyrody. Stwierdzono brak negatywnego oddziaływania zapisów u.p.u.l. i inwentaryzacji stanu lasu na ludzi, natomiast realizacja części zapisów może nieznacznie negatywnie wpłynąć na populacje niektórych gatunków roślin i zwierząt. W prognozie zamieszczono zalecenia minimalizujące ten wpływ. Oddziaływanie na różnorodność biologiczną, w tym na rośliny i zwierzęta. W projekcie u.p.u.l. i inwentaryzacjach stanu lasu ujęto zapisy pozwalające zminimalizować ryzyko obniżenia różnorodności biologicznej poprzez stosowanie właściwych, zbliżonych do naturalnych składów gatunkowych, pozostawianie drzew 11
1. INFORMACJE OGÓLNE o nietypowych cechach, pozostawianie martwego drewna, ochronę stanowisk i siedlisk gatunków. Oddziaływanie na wodę. Ustalenia projektu u.p.u.l. i inwentaryzacji stanu lasu nie wpływają negatywnie na wody znajdujące się na terenie objętym opracowaniem. Oddziaływanie na powietrze. Nie stwierdzono negatywnego wpływu zapisów u.p.u.l. oraz inwentaryzacji stanu lasu na powietrze atmosferyczne, głównie ze względu na sam charakter gospodarki leśnej. Stwierdzono możliwe pośrednie niekorzystne oddziaływanie zapisów u.p.u.l. i inwentaryzacji stanu lasu na powierzchnię ziemi. Związane jest to z wykonywaniem zrywki i transportu drewna. W uproszczonym planie urządzania lasu zawarto zapisy pozwalające zredukować niekorzystne oddziaływanie, takie jak wyznaczanie sieci szlaków zrywkowych, na których koncentruje się ruch pojazdów. Projekty uproszczonych planów urządzenia lasu oraz inwentaryzacje stanu lasu nie wpływają negatywnie na kształtowanie krajobrazu leśnego. Wszelkie działania, takie jak: odnowienia, pielęgnacje, rębnie docelowo mają zachować ciągłość istnienia lasu. Należy tutaj wspomnieć, że na obszarach chronionych nie zaplanowano żadnych zabiegów rębnych. Oceniono, że zapisy u.p.u.l. i zapisy inwentaryzacji stanu lasu wpływają na klimat. Las w widoczny sposób łagodzi warunki klimatyczne, a uproszczony plan gwarantuje nie tylko zachowanie, ale również powiększanie się zasobów drzewnych, co zwiększy asymilację dwutlenku węgla z atmosfery. Oddziaływanie na zasoby naturalne. Głównym celem planowania urządzeniowego jest zapewnienie trwałości i ciągłości użytkowania zasobów przyrodniczych, głównie odnawialnego surowca, jakim jest drewno. Racjonalnie prowadzona gospodarka leśna oparta na zapisach projektów u.p.u.l. oraz inwentaryzacji stanu lasu spowoduje wzrost zasobów drewna, co należy uznać za aspekt pozytywny. Nie stwierdzono negatywnego oddziaływania na zabytki i dobra kultury materialnej oraz turystykę. Nie stwierdzono, aby zaplanowane zabiegi miały negatywne transgraniczne oddziaływanie na środowisko, głównie ze względu na charakter gospodarki leśnej i położenie geograficzne omawianego obszaru. 12
1. INFORMACJE OGÓLNE Podsumowując Uproszczony plan urządzenia lasu oraz inwentaryzacji stanu lasów dla lasów niestanowiących własności Skarbu Państwa, położonych na terenach gmin Brzeg Dolny i Wołów na lata 216225 nie wpływa negatywnie na środowisko, w tym również na cele i przedmioty ochrony oraz integralność obszarów chronionych. Realizacja zapisów projektu u.p.u.l. oraz inwentaryzacji stanu lasu nie będzie negatywnie oddziaływać na bioróżnorodność terenów objętych opracowaniem, w tym na cenne siedliska przyrodnicze, chronione gatunki roślin i zwierząt, nie zaburzy również spójności czynników strukturalnych i funkcjonalnych warunkujących trwałość ich populacji i biotopów. Stosowane dotąd oraz zalecane obecnie metody działań we właściwy sposób chronić będą różnorodność siedlisk i gatunków obecnych na analizowanym terenie, głównie poprzez prowadzenie racjonalnej, wielofunkcyjnej gospodarki leśnej, zachowującej trwałość i dobry stan zdrowotny lasów zgodnie z zasadami przyjętymi w projektowanym uproszczonym planie urządzenia lasu. 13
2. CHARAKTERYSTYKA UPROSZCZONEGO PLANU URZĄDZENIA LASU ORAZ INWENTARYZACJI STANU LASU 2. CHARAKTERYSTYKA UPROSZCZONEGO PLANU URZĄDZENIA LASU ORAZ INWENTARYZACJI STANU LASU 2.1. Zawartość elaboratów inwentaryzacji stanu lasu oraz uproszczonego planu urządzenia lasu Inwentaryzacją stanu lasu objęte były wszystkie grunty będące przedmiotem opracowania, natomiast uproszczone plany urządzenia lasu sporządzane zostały tylko dla dwóch obrębów ewidencyjnych gminy wiejskiej Wołów tj. Gliniany oraz Krzydlina Mała. Dla gminy miejskiej Brzeg Dolny (14) sporządzono elaborat inwentaryzacji stanu lasu dla obrębu ewidencyjnego Brzeg Dolny (1); Dla gminy wiejskiej Brzeg Dolny (15) sporządzono elaboraty inwentaryzacji stanu lasu dla obrębów ewidencyjnych: Bukowice (1), Godzięcin (2), Jodłowice (3), Pogalewo Wielkie (6), Pysząca (7), Radecz (8), Wały (9), Żerków (1), Żerkówek (11), Grodzanów (12); Dla gminy miejskiej Wołów (34) sporządzono elaborat inwentaryzacji stanu lasu dla obrębu ewidencyjnego Wołów (1); Dla gminy wiejskiej Wołów (35) sporządzono elaborat inwentaryzacji stanu lasu dla obrębu ewidencyjnego: Bożeń (1), Dębno (2), Garwół (3), Golina (4), Gródek (5), Lipnica (6), Łazarzowice (7), Łososiowice (8), Mikorzyce (9), Miłcz (1), Moczydlnica Dworska (11), Mojęcice (12), Nieszkowice (13), Pawłoszewo (14), Pełczyn (15), Pierusza (16), Piotroniowice (17), Proszkowa (18), Rudno (19), Sławowice (21), Smarków (22), Stary Wołów (23), Stęszów (24), Stobno (25), Straża (26), Uskorz Mały (27), Uskorz Wielki (28), Warzęgowo (29), Wróblewo (3), Wrzosy (31), Boraszyn (32), Domaszków (33), Krzydlina Wielka (36), Lubiąż (37), Prawików (38), Tarchalice (4), Zagórzyce (41), Dla gminy wiejskiej Wołów (35) sporządzono elaboraty uproszczonego planu urządzenia lasu dla obrębów ewidencyjnych: Gliniany (34), Krzydlina Mała (35). Elaboraty zawierają ogólną charakterystykę lasów oraz ich stanu, zestawienia powierzchni i miąższości gatunków panujących (głównych) według klas i podklas oraz opisy taksacyjne lasu, stanowiące charakterystykę poszczególnych drzewostanów 14
2. CHARAKTERYSTYKA UPROSZCZONEGO PLANU URZĄDZENIA LASU ORAZ INWENTARYZACJI STANU LASU (zawarte są w nich szczegółowe opisy lasu, oparte na inwentaryzacji oraz projektowane zabiegi gospodarcze i ochronne). Materiały kartograficzne stanowią mapy opracowane elektroniczne. Poszczególne warstwy mapy obrazują wybrane elementy dotyczące lasów objętych opracowaniem. Na podstawie tych danych wykonano wydruki map gospodarczych w skali 1:1 i 1:5, które stanowią załączniki kartograficzne do części opisowych u.p.u.l. i inwentaryzacji stanu lasu. Na bazie tych materiałów opracowano również mapę do niniejszej prognozy. 2.2. Cel sporządzenia uproszczonego planu urządzenia lasu i inwentaryzacji stanu lasu Naczelnym celem uproszczonego planu urządzenia lasu jest umożliwienie prowadzenia trwale zrównoważonej, wielofunkcyjnej gospodarki leśnej (art. 6, ust. 1, pkt. 1a Ustawy o lasach: tekst jednolity: Dz. U. 214 r. poz. 1153). Podstawowymi celami sporządzenia uproszczonego planu urządzenia lasu dla poszczególnych obrębów geodezyjnych gmin Brzeg Dolny i Wołów są: rozpoznanie stanu lasu i zasobów leśnych na podstawie taksacji, ocena stanu lasu, w tym drzewostanów i występujących w nich warstw młodego pokolenia oraz określenie i kształtowanie naturalnych relacji między nimi, rozpoznanie walorów przyrodniczych w lasach, zaprojektowanie zadań związanych z poprawą struktury gatunkowej, wiekowej i przestrzennej lasów, z istotnym wykorzystaniem cennych warstw młodego pokolenia (podrost, nalot czy podsadzenia) powstałych w sposób naturalny bądź sztuczny, ocena zagrożeń lasu, sporządzanie planów szczegółowych, ustalenie kierunkowych zadań i potrzeb z zakresu ochrony lasu, opracowanie materiałów kartograficznych, rozliczenie stanu posiadanej powierzchni oraz dostosowanie do powszechnej ewidencji gruntów. 15
2. CHARAKTERYSTYKA UPROSZCZONEGO PLANU URZĄDZENIA LASU ORAZ INWENTARYZACJI STANU LASU Uproszczony plan urządzenia lasu po zatwierdzeniu i wprowadzeniu decyzją Starosty Powiatowego staje się od dnia określonego w decyzji przez okres dziesięciu lat podstawowym dokumentem technicznoprawnym do: prowadzenia przez wieczystego użytkownika lub właściciela lasu trwale zrównoważonej gospodarki leśnej (art. 7 Ustawy o lasach; tekst jednolity: Dz. U. 214 r. poz. 1153), sprawowania przez starostę powiatowego nadzoru nad gospodarką leśną (art. 5 ust. 1, pkt. 2 Ustawy o lasach tekst jednolity: Dz. U. 214 r. poz. 1153), naliczania przez właściwy urząd gminy podatku leśnego wg zasad określonych w ustawie o podatku leśnym (art. 3 Ustawy o podatku leśnym; tekst jednolity: Dz. U. 213 r. poz. 465). Potrzeba prowadzenia wielkoobszarowych inwentaryzacji stanu lasu (WISL) została zapisana w ustawie z dnia 28 września 1991 r. o lasach (art. 13a i 54) oraz w ustawie z dnia 2 lipca 1991 r. o Inspekcji Ochrony Środowiska. Celem inwentaryzacji jest ocena stanu lasu wszystkich form własności i kierunku jego zmian w skali wielkoobszarowej na podstawie odpowiednio dobranych wskaźników. Metodyka wielkoobszarowej inwentaryzacji stanu lasu (WISL) została opracowana w Instytucie Badawczym Leśnictwa, z uwzględnieniem wyników badań krajowych i światowych (Austrii, Finlandii, Niemiec, Szwajcarii i Stanów Zjednoczonych) z tego zakresu. WISL ma za zadanie cykliczne dostarczanie wiarygodnych informacji o lesie, poczynając od podstawowych charakterystyk dotyczących biomasy drzewnej (miąższość, przyrost, pozyskanie, śmiertelność), a na specjalistycznych obserwacjach kończąc. Cykliczność obserwacji na stałych powierzchniach próbnych pozwala monitorować wybrane procesy zachodzące w lasach i ich otoczeniu. W Instrukcji WISL odzwierciedlone zostało duże znaczenie zasobów drzewnych, równoprawną rolę uzyskały m.in. zagadnienia stanu zdrowotnego lasu, trwałości i różnorodności ekosystemów leśnych oraz niedrzewnych dóbr i służebności lasu. Inwentaryzacja umożliwia ocenę stanu lasu w aspekcie pełnionych przez niego funkcji (produkcyjnych, ochronnych, socjalnych), a również ocenę intensywności użytkowania zasobów leśnych znajdujących się w różnych kategoriach lasów. 16
2. CHARAKTERYSTYKA UPROSZCZONEGO PLANU URZĄDZENIA LASU ORAZ INWENTARYZACJI STANU LASU Wyniki wielkoobszarowej inwentaryzacji stanowią wartościowe źródło informacji do badań z zakresu m.in.: ekologii, fitopatologii, hodowli, ochrony, produkcyjności, urządzania i użytkowania lasu (http://www.encyklopedialesna.pl/hasla/index/8786). 2.3. Lokalizacja obiektu Grunty ujęte w projektach u.p.u.l. położone są w województwie dolnośląskim, w powiecie wołowskim, w gminie: Wołów (gmina wiejska) obręby ewidencyjne: Gliniany, Krzydlina Mała. Grunty ujęte w inwentaryzacjach stanu lasu położone są w województwie dolnośląskim, w powiecie wołowskim, w gminach: Brzeg Dolny (gmina miejska), Brzeg Dolny (gmina wiejska) obręby ewidencyjne: Bukowice, Godzięcin, Jodłowice, Pogalewo Wielkie, Pysząca, Radecz, Wały, Żerków, Żerkówek, Grodzanów, Wołów (gmina miejska), Wołów (gmina wiejska) obręby ewidencyjne: Bożeń, Dębno, Garwół, Golina, Gródek, Lipnica, Łazarzowice, Łososiowice, Mikorzyce, Miłcz, Moczydlnica Dworska, Mojęcice, Nieszkowice, Pawłoszewo, Pełczyn, Pierusza, Piotroniowice, Proszkowa, Rudno, Sławowice, Smarków, Stary Wołów, Stęszów, Stobno, Straża, Uskorz Mały, Uskorz Wielki, Warzęgowo, Wróblewo, Wrzosy, Boraszyn, Domaszków, Gliniany, Krzydlina Mała, Krzydlina Wielka, Lubiąż, Prawików, Tarchalice, Zagórzyce. 2.4. Przynależność do jednostek podziału przyrodniczoleśnego kraju Według Regionalizacji przyrodniczoleśnej Polski (Zielony R., Kliczkowska A., 212) omawiany obszar położony jest w Krainie Śląskiej i mezoregionach: Obniżenia Ścinawskiego, Pradoliny Wrocławskiej, Wzgórz TrzebnickoOstrzeszowskich. Poniżej znajduje się szczegółowy podział. 17
2. CHARAKTERYSTYKA UPROSZCZONEGO PLANU URZĄDZENIA LASU ORAZ INWENTARYZACJI STANU LASU Na terenie gminy miejskiej Brzeg Dolny lasy objęte inwentaryzacją stanu lasu położone są w: V Krainie Śląskiej Mezoregionie Wzgórz TrzebnickoOstrzeszowskich (V.17) Na terenie gminy wiejskiej Brzeg Dolny lasy objęte inwentaryzacją stanu lasu położone są w: V Krainie Śląskiej Mezoregionie Pradoliny Wrocławskiej (V.16) Mezoregionie Wzgórz TrzebnickoOstrzeszowskich (V.17) Na terenie gminy miejskiej Wołów lasy objęte inwentaryzacją stanu lasu położone są w: V Krainie Śląskiej Mezoregionie Obniżenia Ścinawskiego (V.6) Mezoregionie Wzgórz TrzebnickoOstrzeszowskich (V.17) Na terenie gminy wiejskiej Wołów lasy objęte projektami u.p.u.l. położone są w: V Krainie Śląskiej Mezoregionie Obniżenia Ścinawskiego (V.6) Mezoregionie Pradoliny Wrocławskiej (V.16) Mezoregionie Wzgórz TrzebnickoOstrzeszowskich (V.17) 2.5. Powiązania inwentaryzacji stanu lasu i uproszczonych planów urządzenia lasu z innymi dokumentami Z terenami objętymi inwentaryzacją stanu lasu oraz uproszczonymi planami urządzenia lasu związane są następujące postanowienia aktów prawa lokalnego (istotne dla dokumentu): w województwie dolnośląskim: Raport o stanie środowiska w województwie dolnośląskim w 212 roku, Inspekcja ochrony środowiska, Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska we Wrocławiu, Wrocław 212 r. 18
2. CHARAKTERYSTYKA UPROSZCZONEGO PLANU URZĄDZENIA LASU ORAZ INWENTARYZACJI STANU LASU Projekt Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Dolnośląskiego na lata 21422, Wrocław 214 r. w powiecie wołowskim: Strategia rozwoju społecznogospodarczego powiatu wołowskiego do 22, Opracowanie Starostwo Powiatowe w Wołowie, Samorząd Powiatu Wołowskiego, Wołów 26 r., Na szczeblu gmin dokumentami powiązanymi z projektem uproszczonego planu urządzenia lasu są przede wszystkim programy ochrony środowiska. Programy Ochrony Środowiska w zakresie zadań ochrona i powiększanie zasobów leśnych zakładają opracowanie planów urządzenia lasu. Gminy, w zasięgu których położone są grunty objęte prognozą, posiadają również opracowania dotyczące planowania przestrzennego Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego (SUiKZP), w których określono politykę przestrzenną gminy, ogólny planowany sposób zagospodarowania całego terytorium gminy, a także zawarto informacje o położeniu lasów, obszarów przeznaczonych pod zabudowę, do zalesień, o przebiegu głównych szlaków komunikacyjnych, terenów chronionych itp. Innego typu dokumentami planistycznymi powiązanymi z projektem uproszczonego planu urządzenia lasu oraz dokumentacją inwentaryzacji stanu lasu są plany ochrony dla form ochrony przyrody wynikające z Ustawy o ochronie przyrody. Nadzór nad gospodarką leśną na gruntach objętych opracowaniem na terenie powiatu wołowskiego jest sprawowany bezpośrednio przez Starostwo Powiatowe w Wołowie. Lasy należące do osób fizycznych na terenie gmin objętych inwentaryzacją stanu lasu i projektami uproszczonych planów urządzenia lasu położone są w zasięgu terytorialnym Nadleśnictwa Wołów (część północnozachodnia) oraz Nadleśnictwa Oborniki Śląskie (część południowowschodnia). Położenie gruntów objętych opracowaniem na tle granic nadleśnictw przedstawia Mapa przeglądowa form ochrony przyrody na tle gruntów objętych uproszczonym planem urządzenia lasu oraz inwentaryzacją stanu lasu. 19
3. OPIS ISTNIEJĄCYCH FORM OCHRONY PRZYRODY OBEJMUJĄCYCH SWYM ZASIĘGIEM GRUNTY OBJĘTE INWENTARYZACJĄ STANU LASU 3. OPIS ISTNIEJĄCYCH FORM OCHRONY PRZYRODY OBEJMUJĄCYCH SWYM ZASIĘGIEM GRUNTY OBJĘTE INWENTARYZACJĄ STANU LASU W zasięgu obszaru podlegającego prognozie oddziaływania na środowisko występują: Specjalny Obszar Ochrony Siedlisk Natura 2: PLH22 Dębniańskie Mokradła, PLH218 Łęgi Odrzańskie, PLH253 Zagórzyckie Łąki, PLH279 Wzgórza Warzęgowskie; Obszary Specjalnej Ochrony Ptaków Natura 2: PLB28 Łęgi Odrzańskie; Park Krajobrazowy: Park Krajobrazowy Dolina Jezierzycy. Należy tutaj wspomnieć, że wszystkie grunty położone w wymienionych wyżej obszarach ochrony objęte były inwentaryzacją stanu lasu. Grunty objęte uproszczonym planem urządzenia lasu położone są poza obszarami chronionymi. Wykaz obrębów ewidencyjnych objętych inwentaryzacją oraz uproszczonym planem został przedstawiony szczegółowo w rozdziale 2.1. Istniejące formy ochrony przyrody obejmujące swym zasięgiem grunty objęte opracowaniem oraz grunty położone w bezpośrednim sąsiedztwie przedstawia Mapa przeglądowa form ochrony przyrody na tle gruntów objętych uproszczonym planem urządzenia lasu oraz inwentaryzacją stanu lasu, zamieszczona w załącznikach do niniejszego opracowania. 2
3. OPIS ISTNIEJĄCYCH FORM OCHRONY PRZYRODY OBEJMUJĄCYCH SWYM ZASIĘGIEM GRUNTY OBJĘTE INWENTARYZACJĄ STANU LASU 3.1. Obszary Natura 2 3.1.1. Specjalne Obszary Ochrony Siedlisk Natura 2 3.1.1.1. PLH22 Dębniańskie Mokradła Obszar zlokalizowany jest w centralnej części województwa dolnośląskiego, na terenie powiatu wołowskiego. Przeważająca część obszaru znajduje się w zasięgu granic gminy Wołów, z kolei mniejszy, północny fragment obszaru w zasięgu gminy Wińsko. Obszar stanowią głównie tereny leśne, w mniejszej części tereny użytkowane rolniczo i stawy hodowlane w okolicy wsi Wrzosy, Dębno oraz Krzydlina Mała, będące ważnym miejscem lęgowym dla ptaków wodnobłotnych. Duży udział w obszarze mają siedliska wilgotne o naturalnym charakterze: okresowo zalewane olsy, łęgi, bagna śródleśne, podmokłe łąki, starorzecza i stawy. Często w ich sąsiedztwie występują piaszczyste pagórki z charakterystyczną florą. Przeważająca część gruntów znajduje się w zarządzie Nadleśnictwa Wołów oraz w zarządzie gmin. Pozostałą część stanowią grunty prywatne lub grunty innej własności, których udział w całkowitej powierzchni obszaru jest marginalny. W związku z rolniczym charakterem regionu, na gruntach rolnych w obszarze utrzymuje się dotychczasowe ich użytkowanie. Sporadycznie obserwuje się zamianę użytków zielonych na grunty orne lub intensyfikację użytkowania łąk w kierunku pastwisk, szczególnie w południowej części obszaru. W związku z obecnością dość licznych stawów istotne znaczenie w obszarze ma również prowadzona na jego terenie gospodarka rybacka. Wiąże się z nią duże zapotrzebowanie na wodę, której deficyty obserwuje się okresowo. Dalszy rozwój tego typu działalności może pogłębić problem niedoboru wody i gospodarowania nią w obszarze. Obszar położony jest w obrębie Obniżenia Ścinawskiego. Od północy okala go pas Wzgórz Trzebnickich, od zachodu dolina Odry, południową i wschodnią granicę wyznaczają lokalne wysoczyzny. Średnia wysokość obszaru wynosi 18 m n.p.m., maksymalna 125 m n.p.m. Teren obniża się w kierunku północnym doliny Jezierzycy. Najniższy punkt położony jest na wysokości 92 m n.p.m. Strukturę rzeźby terenu budują formy akumulacji lodowcowej, wodnolodowcowej i rzecznej. Północną część obszaru, położoną w dolinie rzecznej, pokrywają holoceńskie dna dolin. Obszar ostoi nie jest w bezpośredni sposób powiązany z innymi obszarami Natura 2. W najbliższym sąsiedztwie znajduje się obszar mający znaczenie dla Wspólnoty Łęgi Odrzańskie PLH218 oraz obszar specjalnej ochrony ptaków Łęgi Odrzańskie 21
3. OPIS ISTNIEJĄCYCH FORM OCHRONY PRZYRODY OBEJMUJĄCYCH SWYM ZASIĘGIEM GRUNTY OBJĘTE INWENTARYZACJĄ STANU LASU PLB28. Wymienione obszary graniczą z obszarem OZW Dębniańskie Mokradła od zachodniej i południowej strony rozciągając się wzdłuż doliny Odry (opis według SDF). Tabela nr 1. Typy siedlisk przyrodniczych występujących na terenie obszaru Natura 2 PLH22 Dębniańskie Mokradła (według SDF) Objaśnienia do tabeli: Jakość danych: G = wysoka" (np. na podstawie badań); M = przeciętna" (np. na podstawie częściowych danych i ekstrapolacji); P = niska" (np. zgrubne dane szacunkowe). Na obszarze Natura 2 PLH22 Dębniańskie Mokradła występuje 9 siedlisk przyrodniczych. Spośród nich 7 siedlisk jest przedmiotami ochrony, należą do nich: 326, 641, 651, 917, 919, 91E, 91F (posiadają ocenę ogólną A lub B). 22
3. OPIS ISTNIEJĄCYCH FORM OCHRONY PRZYRODY OBEJMUJĄCYCH SWYM ZASIĘGIEM GRUNTY OBJĘTE INWENTARYZACJĄ STANU LASU Tabela nr 2. Zestawienie gatunków zwierząt występujących w obszarze Natura 2 PLH22 Dębniańskie Mokradła Objaśnienia do tabeli: Grupa: A = płazy, B = ptaki, F = ryby, I = bezkręgowce, M = ssaki, P = rośliny, R = gady. Typ: p = osiadłe, r = wydające potomstwo, c = przelotne, w = zimujące (w przypadku roślin i gatunków niemigrujących należy użyć terminu osiadłe"). Jednostka: i = osobniki pojedyncze, p = pary lub inne jednostki według standardowego wykazu jednostek i kodów zgodnego ze sprawozdawczością na podstawie art. 12 i 17. Kategorie liczebności (kategoria): C = powszechne, R = rzadkie, V = bardzo rzadkie, P = obecne wypełnić, jeżeli brak jest danych (DD), lub jako uzupełnienie informacji o wielkości populacji. Jakość danych: G = wysoka" (np. na podstawie badań); M = przeciętna" (np. na podstawie częściowych danych i ekstrapolacji); P = niska" (np. zgrubne dane szacunkowe); DD = brak danych 23
3. OPIS ISTNIEJĄCYCH FORM OCHRONY PRZYRODY OBEJMUJĄCYCH SWYM ZASIĘGIEM GRUNTY OBJĘTE INWENTARYZACJĄ STANU LASU Na obszarze Natura 2 PLH22 Dębniańskie Mokradła występuje 15 gatunków zwierząt objętych art. 4 Dyrektywy 29/147/WE oraz wymienionych w załączniku II do Dyrektywy 92/43/EWG. Wszystkie gatunki wymienione w tabeli nr 2 są przedmiotami ochrony (posiadają ocenę ogólną B lub C). 3.1.1.2. PLH218 Łęgi Odrzańskie Obszar stanowi fragment doliny Odry o długości 11 km, od Brzegu Dolnego do Głogowa (od km 29 do km 385 szlaku żeglugowego rzeki Odry), w granicach dawnej terasy zalewowej rzeki wraz z ujściowym odcinkiem doliny Baryczy. Obszar obejmuje siedliska nadrzeczne zachowane w międzywalu oraz najlepiej wykształcone lasy, łąki i torfowiska niskie poza jego obrębem. Duża część terenu jest regularnie zalewana. Obszar porośnięty jest lasami, głównie łęgami jesionowymi i wiązowymi, rozwijającymi się na glebach aluwialnych. Przeważają dobrze zachowane płaty siedlisk, częste są starodrzewia ponad 1letnie, z licznymi drzewami pomnikowymi. Lasy są intensywnie eksploatowane. Liczne, pozostałe po dawnym korycie Odry, starorzecza są w różnych fazach zarastania. Można tu obserwować kolejne stadia sukcesyjne zbiorowisk związanych z dynamicznym układem doliny rzecznej, w tym także zbiorowisk szuwarowych, charakterystycznych dla starorzeczy. W dolinie znajdują się też duże kompleksy wilgotnych łąk. Najbardziej na południe wysunięta część obszaru tworzy tzw. Zielone Łąki koło Miękini. Jest to rozległy kompleks wilgotnych i świeżych łąk, częściowo użytkowanych kośnie, oraz olsów i łęgów olchowych (opis według SDF). 24
3. OPIS ISTNIEJĄCYCH FORM OCHRONY PRZYRODY OBEJMUJĄCYCH SWYM ZASIĘGIEM GRUNTY OBJĘTE INWENTARYZACJĄ STANU LASU Tabela nr 3. Typy siedlisk przyrodniczych występujących na terenie obszaru Natura 2 PLH218 Łęgi Odrzańskie (według SDF) Objaśnienia do tabeli: Jakość danych: G = wysoka" (np. na podstawie badań); M = przeciętna" (np. na podstawie częściowych danych i ekstrapolacji); P = niska" (np. zgrubne dane szacunkowe). Na obszarze Natura 2 PLH218 Łęgi Odrzańskie występuje 11 siedlisk przyrodniczych. Wszystkie są przedmiotami ochrony (posiadają ocenę ogólną A, B lub C). 25
3. OPIS ISTNIEJĄCYCH FORM OCHRONY PRZYRODY OBEJMUJĄCYCH SWYM ZASIĘGIEM GRUNTY OBJĘTE INWENTARYZACJĄ STANU LASU Tabela nr 4. Zestawienie gatunków zwierząt występujących w obszarze Natura 2 PLH218 Łęgi Odrzańskie (według SDF) Objaśnienia do tabeli: Grupa: A = płazy, B = ptaki, F = ryby, I = bezkręgowce, M = ssaki, P = rośliny, R = gady. Typ: p = osiadłe, r = wydające potomstwo, c = przelotne, w = zimujące (w przypadku roślin i gatunków 26
3. OPIS ISTNIEJĄCYCH FORM OCHRONY PRZYRODY OBEJMUJĄCYCH SWYM ZASIĘGIEM GRUNTY OBJĘTE INWENTARYZACJĄ STANU LASU niemigrujących należy użyć terminu osiadłe"). Jednostka: i = osobniki pojedyncze, p = pary lub inne jednostki według standardowego wykazu jednostek i kodów zgodnego ze sprawozdawczością na podstawie art. 12 i 17. Kategorie liczebności (kategoria): C = powszechne, R = rzadkie, V = bardzo rzadkie, P = obecne wypełnić, jeżeli brak jest danych (DD), lub jako uzupełnienie informacji o wielkości populacji. Jakość danych: G = wysoka" (np. na podstawie badań); M = przeciętna" (np. na podstawie częściowych danych i ekstrapolacji); P = niska" (np. zgrubne dane szacunkowe); DD = brak danych Na obszarze Natura 2 PLH218 Łęgi Odrzańskie występują 23 gatunki zwierząt objętych art. 4 Dyrektywy 29/147/WE oraz wymienionych w załączniku II do Dyrektywy 92/43/EWG. Spośród nich 22 gatunki są przedmiotami ochrony (posiadają ocenę ogólną A,B lub C). 3.1.1.3. PLH253 Zagórzyckie Łąki Obszar jest położony na Wysoczyźnie Rościsławickiej pomiędzy miejscowościami Rataje, Zagórzyce, Grodzanów i Prawików. Obejmuje łąki kośne oraz zadrzewienia śródłąkowe i polne rozwijające się na skarpie pradoliny Odry. Są to głównie zbiorowiska łąk trzęślicowych i świeżych, a także pastwiska z rzędu Arrhenatheretalia, mniejszą rolę mają fitocenozy z innych typów roślinności (ziołorośla, turzycowiska). Stan wykształcenia tych łąk ma wyjątkowe znaczenie ze względu na obecność licznej grupy gatunków ginących i zagrożonych oraz dużej mozaikowości siedlisk. Główną formą użytkowania tych terenów była ekstensywna gospodarka kośna i pastwiskowa. Obecnie ma ona mniejsze znaczenie, co powoduje zanikanie najcenniejszych siedlisk przyrodniczych związanych z użytkami zielonymi. W obszarze występuje unikalny w skali Dolnego Śląska zespół higro i termofilnych owadów (głównie motyli) i roślin łąkowych, z którymi są one związane. Większość powierzchni zajmują siedliska przyrodnicze roślinności nieleśnej ujęte w I załączniku Dyrektywy Siedliskowej. Spośród nich największe znaczenie mają bogate w gatunki i dobrze wykształcone łąki trzęślicowe. W ich składzie florystycznym znajdują się liczne gatunki rzadkie i ginące. Łąki są siedliskiem modraszka telejusa i nausitousa, a także przeplatki aurini gatunku zagrożonego i rzadkiego w Polsce, mającego nieliczne stanowiska w kraju. Na eksponowanych południowych stokach porośniętych tarniną, występuje ciepłolubny motyl barczatka kataks. Wyjątkowe walory kulturowe i przyrodnicze mają łąki świeże, użytkowane ekstensywnie. Z łąkami tymi związany jest ślimak 27
3. OPIS ISTNIEJĄCYCH FORM OCHRONY PRZYRODY OBEJMUJĄCYCH SWYM ZASIĘGIEM GRUNTY OBJĘTE INWENTARYZACJĄ STANU LASU poczwarówka zwężona, występujący na tym obszarze na co najmniej kilku stanowiskach. O ile w północnej i północnozachodniej Polsce gatunek ten ma wiele stanowisk, o tyle w Dolinie Odry na Dolnym Śląsku jest rzadko spotykany. Stanowiska te są ważne dla zasobów gatunku na Dolnym Śląsku (opis według SDF). Tabela nr 5. Typy siedlisk przyrodniczych występujących na terenie obszaru Natura 2PLH253 Zagórzyckie Łąki (według SDF) Objaśnienia do tabeli: Jakość danych: G = wysoka" (np. na podstawie badań); M = przeciętna" (np. na podstawie częściowych danych i ekstrapolacji); P = niska" (np. zgrubne dane szacunkowe). Na obszarze Natura 2 PLH253 Zagórzyckie Łąki występuję 7 siedlisk przyrodniczych, wszystkie są przedmiotami ochrony (posiadają ocenę ogólną A, B lub C). 28
3. OPIS ISTNIEJĄCYCH FORM OCHRONY PRZYRODY OBEJMUJĄCYCH SWYM ZASIĘGIEM GRUNTY OBJĘTE INWENTARYZACJĄ STANU LASU Tabela nr 6. Zestawienie gatunków zwierząt występujących w obszarze Natura 2 PLH253 Zagórzyckie Łąki (według SDF) 29
3. OPIS ISTNIEJĄCYCH FORM OCHRONY PRZYRODY OBEJMUJĄCYCH SWYM ZASIĘGIEM GRUNTY OBJĘTE INWENTARYZACJĄ STANU LASU Objaśnienia do tabeli: Grupa: A = płazy, B = ptaki, F = ryby, I = bezkręgowce, M = ssaki, P = rośliny, R = gady. Typ: p = osiadłe, r = wydające potomstwo, c = przelotne, w = zimujące (w przypadku roślin i gatunków niemigrujących należy użyć terminu osiadłe"). Jednostka: i = osobniki pojedyncze, p = pary lub inne jednostki według standardowego wykazu jednostek i kodów zgodnego ze sprawozdawczością na podstawie art. 12 i 17. Kategorie liczebności (kategoria): C = powszechne, R = rzadkie, V = bardzo rzadkie, P = obecne wypełnić, jeżeli brak jest danych (DD), lub jako uzupełnienie informacji o wielkości populacji. Jakość danych: G = wysoka" (np. na podstawie badań); M = przeciętna" (np. na podstawie częściowych danych i ekstrapolacji); P = niska" (np. zgrubne dane szacunkowe); DD = brak danych Na obszarze Natura 2 PLH253 Zagórzyckie Łąki występują 33 gatunki zwierząt objętych art. 4 Dyrektywy 29/147/WE oraz wymienionych w załączniku II do Dyrektywy 92/43/EWG. Spośród nich 7 gatunków jest przedmiotami ochrony (posiadają ocenę ogólną B lub C), należą do nich bezkręgowce: Eriogaster catax, Euphydryas aurina, Euphydras maturna, Lycaena dispar, Phengaris nausithous, P. teleius, Vertigo angustior. 3.1.1.4. PLH279 Wzgórza Warzęgowskie Pod względem administracyjnym obszar w całości znajduje się w granicach powiatu wołowskiego (niewielki fragment w powiecie trzebnickim) w województwie dolnośląskim. Jest częścią niewielkich wzniesień położonych w mikroregionie Wzgórza Strupińskie, na Wale Trzebnickim. W podłożu zalegają piaski i żwiry z głazami polodowcowymi, pochodzące z moren czołowych, a także gliny zwałowe i iły oraz utwory pochodzenia rzecznego. Pokrywę glebową stanowią głównie gleby brunatne wyługowane i gleby płowe, z niewielkim udziałem gleb bielicowych. 3
3. OPIS ISTNIEJĄCYCH FORM OCHRONY PRZYRODY OBEJMUJĄCYCH SWYM ZASIĘGIEM GRUNTY OBJĘTE INWENTARYZACJĄ STANU LASU Obszar wyznaczono pomiędzy miejscowościami: Warzęgowo, Pierusza, Pawłoszewo, Ligota Strupińska i Straża. Obejmuje on wzniesienia pokryte zbiorowiskami leśnymi, wśród których dominują grądy środkowoeuropejskie oraz mozaikowy krajobraz rolny w części wschodniej. Tereny odlesione zajmuje roślinność łąkowa, fragmenty dawnych muraw, a w otoczeniu stawów mozaika roślinności wodnej i szuwarowej. Lasy to głównie grądy oraz w niewielkim stopniu łęgi olszowojesionowe (opis według SDF). Tabela nr 7. Typy siedlisk przyrodniczych występujących na terenie obszaru Natura 2 PLH279 Wzgórza Warzęgowskie (według SDF) Objaśnienia do tabeli: Jakość danych: G = wysoka" (np. na podstawie badań); M = przeciętna" (np. na podstawie częściowych danych i ekstrapolacji); P = niska" (np. zgrubne dane szacunkowe). Na obszarze Natura 2 PLH279 Wzgórza Warzęgowskie występuje 8 siedlisk przyrodniczych, wszystkie są przedmiotami ochrony (posiadają ocenę ogólną A, lub C). 31
3. OPIS ISTNIEJĄCYCH FORM OCHRONY PRZYRODY OBEJMUJĄCYCH SWYM ZASIĘGIEM GRUNTY OBJĘTE INWENTARYZACJĄ STANU LASU Tabela nr 8. Zestawienie gatunków zwierząt występujących w obszarze Natura 2 PLH279 Wzgórza Warzęgowskie (według SDF) Objaśnienia do tabeli: Grupa: A = płazy, B = ptaki, F = ryby, I = bezkręgowce, M = ssaki, P = rośliny, R = gady. Typ: p = osiadłe, r = wydające potomstwo, c = przelotne, w = zimujące (w przypadku roślin i gatunków niemigrujących należy użyć terminu osiadłe"). Jednostka: i = osobniki pojedyncze, p = pary lub inne jednostki według standardowego wykazu jednostek i kodów zgodnego ze sprawozdawczością na podstawie art. 12 i 17. Kategorie liczebności (kategoria): C = powszechne, R = rzadkie, V = bardzo rzadkie, P = obecne wypełnić, jeżeli brak jest danych (DD), lub jako uzupełnienie informacji o wielkości populacji. Jakość danych: G = wysoka" (np. na podstawie badań); M = przeciętna" (np. na podstawie częściowych danych i ekstrapolacji); P = niska" (np. zgrubne dane szacunkowe); DD = brak danych Na obszarze Natura 2 PLH279 Wzgórza Warzęgowskie występuje 6 gatunków zwierząt objętych art. 4 Dyrektywy 29/147/WE oraz wymienionych w załączniku II do Dyrektywy 92/43/EWG. Spośród nich 2 gatunki są przedmiotami ochrony (posiadają ocenę ogólną A, lub C). 3.1.2. Obszary Specjalnej Ochrony Ptaków Natura 2 3.1.2.1. PLB28 Łęgi Odrzańskie Obszar PLB28 Łęgi Odrzańskie na przeważającej większości pokrywa się z obszarem PLH218 Łęgi Odrzańskie. Obszar ten stanowi fragment doliny Odry o długości 11 km, od Brzegu Dolnego do Głogowa, w przybliżeniu od km 29 do km 385, 32
3. OPIS ISTNIEJĄCYCH FORM OCHRONY PRZYRODY OBEJMUJĄCYCH SWYM ZASIĘGIEM GRUNTY OBJĘTE INWENTARYZACJĄ STANU LASU w granicach dawnej terasy zalewowej rzeki. Obejmuje też ujście Baryczy. Granica obszaru poprowadzona jest zgodnie z zasięgiem aktualnego terenu zalewowego wraz z planowanymi polderami. Obejmuje siedliska nadrzeczne zachowane w międzywalu oraz najlepiej wykształcone lasy, łąki i torfowiska niskie poza jego obrębem. Duża część terenu jest regularnie zalewana. Obszar porośnięty jest lasami, głównie łęgami jesionowymi i wiązowymi, rozwijającymi się na glebach aluwialnych. Przeważają dobrze zachowane płaty siedlisk, częste są starodrzewia ponad 1letnie, z licznymi drzewami pomnikowymi. Liczne, pozostałe po dawnym korycie Odry, starorzecza są w różnych fazach zarastania. Można tu obserwować kolejne stadia sukcesyjne zbiorowisk związanych z dynamicznym układem doliny rzecznej, w tym także zbiorowisk szuwarowych, związanych ze starorzeczami. W dolinie znajdują się też duże kompleksy wilgotnych łąk. Najbardziej na południe wysuniętą część obszaru tworzą tzw. Zielone Łąki koło Miękini. Jest to rozległy kompleks wilgotnych i świeżych łąk, częściowo użytkowanych kośnie, oraz olsów i łęgów olchowych (opis według SDF). Tabela nr 9. Typy siedlisk przyrodniczych występujących na terenie obszaru Natura 2 PLB28 Łęgi Odrzańskie (według SDF) Objaśnienia do tabeli: Jakość danych: G = wysoka" (np. na podstawie badań); M = przeciętna" (np. na podstawie częściowych danych i ekstrapolacji); P = niska" (np. zgrubne dane szacunkowe). Na obszarze Natura 2 PLB28 Łęgi Odrzańskie występuje 11 siedlisk przyrodniczych, żadne z nich nie jest przedmiotem ochrony. 33