Liczba spraw WPROWADZENIE PROCESY MEDYCZNE Sprawy o odszkodowania za szkody wyrządzone przez służbę zdrowia w latach 2009-2015 861 971 990 921 947 656 663 2009 r. 2010 r. 2011 r. 2012 r. 2013 r. 2014 r. 2015 r. Rok wniesienia pozwu Źródło: Ewidencja spraw o odszkodowania za szkody wyrządzone przez służbę zdrowia w latach 2009-2015. Wydział Statystyki Ministerstwa Sprawiedliwości
WPROWADZENIE ROSZCZENIA MEDYCZNE 2006 2016 GRUPA 230 SZPITALI LICZBA ROSZCZEŃ WARTOŚĆ ROSZCZEŃ WARTOŚĆ WYPŁACONYCH ZADOŚĆUCZYNIEŃ /ODSZKODOWAŃ WARTOŚĆ MIESIECZNYCH RENT ZASĄDZONYCH WARTOŚĆ ROSZCZEŃ W PROCESIE SĄDOWYM 4904 742.594.484,00 PLN 50.297.493,00 PLN 291.352,00 PLN 201.532.998 PLN Źródło własne SUPRA BROKERS grupa docelowa 230 podmiotów leczniczych
Wzrost roszczeń pacjentów w latach 2009-2015 Obecnie obserwuje się stały wzrost liczby roszczeń formułowanych i kierowanych przeciwko lekarzom i placówkom medycznym. W 2015 roku nastąpił wzrost o ok. 20 % w stosunku do roku 2009. Przyczyny wzrostu liczby i wartości roszczeń pacjentów Łatwiejszy dostęp pacjentów do informacji (internet). Otwarcie rynku usług prawniczych i łatwiejszy dostęp do prawnika profesjonalisty (adwokata, radcy prawnego). Zwiększona świadomość ubezpieczeniowa społeczeństwa oraz niepewna sytuacja ekonomiczna, sprzyja poszukiwaniu dodatkowego źródła dochodu.
LICZBA ROSZCZEŃ ZGŁOSZONYCH PRZEZ PACJENTÓW W LATACH 2010-2014 824 655 723 454 297 2010 2011 2012 2013 2014 Źródło własne SUPRA BROKERS grupa docelowa 230 podmiotów leczniczych
WARTOŚCI ROSZCZEŃ ZGŁOSZONYCH PRZEZ PACJENTÓW W LATACH 2010-2014 200 000 000 180 000 000 160 000 000 140 000 000 138 617 161 152 306 044 120 000 000 100 000 000 80 000 000 79 231 803 88 814 317 60 000 000 54 737 132 40 000 000 20 000 000 0 2010 2011 2012 2013 2014 Źródło własne SUPRA BROKERS grupa docelowa 230 podmiotów leczniczych
Ogólna charakterystyka roszczeń medycznych Przyczyny roszczeń medycznych w latach 2009-2013 Źródło: Charakterystyka roszczeń PZU SA, Warszawa, 22 październik 2013 R.
Diagnoza czarnych punktów Podział roszczeń pacjetów ze względu na rodzaj szkody 872 627 558 407 147 48 32 Zabiegowa Terapeutyczn Diagnostyczny Zakażenia Organizacyjna Naruszenie Farmakoterap y praw pacjenta ii Liczba roszczeń 872 627 558 407 147 48 32 Suma roszczeń 151 511 065,02 122 133 984,06 112 134 992,26 56 797 841,79 z 22 399 771,09 z 7 116 976,31 zł 15 432 391,79 z Suma wypłat 9 718 873,64 zł 5 823 368,98 zł 4 736 035,31 zł 2 970 964,57 zł 1 140 944,16 zł 172 685,83 zł 317 904,95 zł
Przykład Roszczenia medyczne w orzecznictwa sądów powszechnych i Sądu Najwyższego BŁĘDNIE PRZEPROWADZONY PORÓD BŁĄD MEDYCZNY: SZKODA: zdrowia. Nie wykonanie cięcia cesarskiego pomimo wskazań. Skrajnie ciężki stan dziecka bezpośrednio po urodzeniu. Trwałe uszkodzenie mózgu, ogólny rozstrój Roszczenie pozwu: 2.000.000,00 zł tytułem zadośćuczynienia, 200.000,00 zł tytułem zryczałtowanych kosztów leczenia, 10.000,00 zł tytułem zwiększonych potrzeb życiowych.
POSTĘPOWANIA WYJAŚNIAJĄCE PROWADZENE PRZEZ RZECZNIKA PRAW PACJENTA W 2013
WZROST LICZBY WNIOSKÓW O UKARANIE WNIESIONYCH DO SĄDÓW LEKARSKICH Świadczeniodawca odpowiada za tzw. błędy medyczne: -diagnostyczne -terapeutyczne Skutkujące szkodą lub krzywdą po stronie pacjenta. Odpowiada także za zawinione naruszenie praw pacjenta.
Ryzyko kliniczne w ujęciu statystycznym Skala bezpieczeństwa przedsiębiorstw według Rene Amalberti DANGEROUS REGULATED ULTRA-SAFE Źródło: David A. Shore, The Trust Crisis in Healthcare. Cause, Consequenceces and Cures, Oxford University Press 2007, s. 61
Ubezpieczenia OC w sektorze medycznym Rodzaje ubezpieczeń OC w sektorze medycznym Ustawa o działalności leczniczej (art. 24 ust. 1 pkt. 1) - obowiązkowe ubezpieczenie OC obejmujące szkody będące następstwem udzielania świadczeń zdrowotnych albo niezgodnego z prawem zaniechania udzielania tych świadczeń leczniczych. ZAKRES : Podmioty lecznicze, indywidualne praktyki lekarskie i pielęgniarskie. Dobrowolne ubezpieczenie OC - zawierane na podstawie OWU OC ZAKRES: ubezpieczenia nadwyżkowego, zakresu nie objętego obowiązkowym ubezpieczeniem, podmiotów nie objętych obowiązkowym ubezpieczeniem w tym lekarzy i pielęgniarki zatrudnione wyłącznie na umowę o pracę oraz farmaceutów i aptek.
Ubezpieczenia OC w sektorze medycznym Rodzaje ubezpieczeń OC w sektorze medycznym Wysokość Sum gwarancyjnych - na podstawie RMF z dnia 22.12.2011r. (Dz.U. 2011, Nr 293, Poz. 1729) Podmiot SG na jedno zdarzenie SG na wszystkie zdarzenia Podmiot leczniczy (bez szpitali) 75.000 EUR 350.000 EUR Szpital 100.000 EUR 500.000 EUR Lekarz (praktyka zawodowa) 75.000 EUR 350.000 EUR Piele gniarka (praktyka zawodowa) 30.000 EUR 150.000 EUR
KONTEKST PRAWNY ZARZĄDZANIE RYZYKIEM KLINICZYNYM PRAWO CZY OBOWIĄZEK PODMIOTÓW LECZNICZYCH
KONTEKST PRAWNY art. 69 ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy z dnia z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz.U. z 2009 r. Nr 157, poz. 1240 z późn. zm). Komunikat Nr 23 Ministra Finansów z dnia 16 grudnia 2009 r. w sprawie standardów kontroli zarządczej dla sektora finansów publicznych (Dz.Urz.MF z 2009 r. Nr 15, poz. 84). ZARZĄDZANIE RYZYKIEM STANOWI ELEMENT KONTROLI ZARZĄDCZEJ WYTYCZNE DO ZARZĄDZANIA RYZYKIEM: 1.OKREŚLENIE CELÓW I ZADAŃ 2.IDENTYFIKACJA RYZYKA 3.ANALIZA RYZYKA 4.REAKCJA NA RYZYKO Komunikat Nr 6 Ministra Finansów z dnia 6 grudnia 2012 r. w sprawie szczegółowych wytycznych dla sektora finansów publicznych w zakresie planowania i zarzadzania ryzkiem (Dz.Urz.MF. z 2012 r. Poz 56) PRZYKŁADY PRAKTYCZNEGO STOSOWANIA STANDARDÓW W ZAKRESIE PLANOWANIA I ZARZĄDZANIA RYZYKIEM
RYZYKO KLINICZNE ZMIANY PRAWNE W SEKTORZE MEDYCZNYM CZY MAMY KIERUNEK Projekt funduszu wypadkowego szybkiej, pozasądowej ścieżki rekompensaty dla pacjenta (model non fault ) Nowelizacja ustawy Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw Utworzenie samodzielnych prokuratorskich działów ds. błędów medycznych
NOWE PODEJŚCIE DO ZARZADZANIA RYZYKIEM KLINICZNYM PN-ISO 31000 RYZYKO WPŁYW NIEPEWNOŚCI NA CELE EN 15224:2012 KLINICZNY KONTEKST W KTÓRYM DOCHODZI DO INTERAKCJI POMIĘDZY PACJENTAMI A PERSONELEM OPIEKI ZDROWOTNEJ DOTYCZĄCEJ PROBLEMU ZDROWOTNEGO RYZYKO KLINICZNE niepewność i straty związane z każdą interakcją pomiędzy pacjentami a personelem opieki zdrowotnej, powstałą na tle problemu zdrowotnego NEGATYWNY WPŁYW NA BEZPIECZEŃSTWO PACJENTA
ZARZĄDZANIE RYZYKIEM KLINICZNYM TO PROCES W ramach systemu zarządzania ryzykiem klinicznym należy zapewnić poprawne funkcjonowanie procedur: ORGANIZACJA Procedury narzędzia Identyfikacji ryzyka Pomiaru ryzyka Kontroli i przeciwdziałania ryzyku Monitorowania i raportowania ryzyka Działania korygujące Doskonalenie procesu zarządzania ryzkiem
STRUKTURA RAMOWA ZINTEGROWANEGO PROGRAMU ZARZĄDZANIA RYZYKIEM KLINICZNYM Zgodnie z zaleceniami Ministerstwa Finansów dokumentacja dotycząca zarządzania ryzykiem powinna obejmować: ORGANIZACJA PROCEDURY NARZĘDZIA politykę zarządzania ryzykiem określa ogólny cel zarządzania ryzykiem, strukturę zarządzania ryzykiem, zespoły oraz osoby odpowiedzialne za ryzyko, DOKUMENTACJA procedury zarządzania ryzykiem praktyczne sposoby zarządzania ryzykiem, zasady identyfikacji, analizy, monitorowania, raportowania ryzyka oraz postępowania z ryzykiem, roczny raport z zarządzania ryzykiem dotyczy weryfikacji metod zarządzania ryzykiem.
SUPRA RISK MANAGER NOWE PODEJŚCIE DO ZARZĄDZANIA RYZYKIEM KLINICZNYM ZINTEGROWANY PROGRAM ZARZĄDZANIA RYZYKIEM KLINICZNYM DZIAŁANIA PROAKTYWNE DZIAŁANIA REAKTYWNE DYDAKTYKA
POTRZEBA BUDOWANIA SYSTEMU DANYCH NA TEMAT RYZYKA KLINICZNEGO (DANE WYJŚCIOWE) CIĄGŁE DOSKONALENIE opracowanie procedur postępowania analiza roszczeń i zdarzeń medycznych, skarg i wniosków pacjentów, krytycznych incydentów medycznych (CIRS) Identyfikacja obszarów, które są słabe pod względem proceduralnym
W około 50% przypadków można byłoby uniknąć szkód poprzez wdrożenie kompleksowego i systematycznego podejścia do zagadnień związanych z bezpieczeństwem pacjentów. Model przygotowany przez RAND na zlecenie Komisji Europejskiej dowodzi, że strategie wdrażane w celu ograniczenia liczby zdarzeń niepożądanych w Unii Europejskiej powinny doprowadzić do zapobieżenia: 750.000 przypadków błędów medycznych rocznie, co z kolei prowadzi do zmniejszenia ponad 3.200.000 dni hospitalizacji, zmniejszenia o 260.000 przypadków trwałego kalectwa Zmniejszenia o 95.000 liczby zgonów.
ZINTEGROWANY PROGRAMU ZARZĄDZANIA RYZYKIEM KLINICZNYM PODNOSZENIE POZIOMU WIEDZY I ŚWIADOMOŚCI PERSONELU MEDYCZNEGO ŚWIADOMY ZAANGAŻOWANY WSPÓŁODPOWIEDZIALNY OGRANICZENIE RYZYKA KLINICZNEGO POPRAWA BEZPIECZEŃSTWA PACJENTÓW OBNIŻENIE KOSZTÓW LECZENIA POWIKŁAŃ OGRANICZENIE ROSZCZEŃ OGRANICZENIE KOSZTÓW SKŁADKI OC
PROCES 7 KROKÓW WE WDROŻENIU ZARZĄDZANIA RYZYKIEM KLINICZYM 1. Edukacja personelu. 2. Dokumentacja procesu. 3. Koordynacja jednostek organizacyjnych szpitala 4. Zapobieganie 5. Korekta (pracownicy reagują na zagrożenia, które są nieuniknione) 6. Skargi (procedura rozpatrywania skarg w celu ograniczenia ryzyka dla organizacji). 7. Incydenty (jak zgłosić incydent w celu zmniejszenia ryzyka dla organizacji). The Importance of Healthcare Risk Management By Dan Moskowitz July 23, 2015
Rekomendacj e ekspertów sesji warsztatowych I Kongres Zdrowia Pracodawców RP Deklaracje MZ 1) Wprowadzenie zmian w systemie kształcenia przedstawicieli zawodów medycznych poprzez wprowadzenie do procesu edukacyjnego zagadnień związanych z bezpieczeństwem pacjenta, ryzykiem w medycynie i procesem zarządzaniem tym ryzkiem. 2) Wprowadzenie na poziomie ustawowym obowiązku zarządzania ryzkiem klinicznym w sektorze medycznym jako standard organizacji z jednoczesnym określeniem minimalnego zakresu tego procesu dla wszystkich szpitali w Polsce, przy szczególnym uwzględnieniu ryzyka zakażeń. 3) Wsparcie ze strony Państwa w procesie centralnego gromadzenia i analizy przez polskie szpitale danych na temat błędów medycznych oraz zdarzeń niepożądanych.
Liczba składanych ofert na ubezpieczenie OC obowiązkowe 7% 24% 69% Źródło: dane o 532 przetargach Supra Brokers w latach 2013-2016
37,000 162,000 32,000 68,500 51,000 79,500 145,000 225,000
DZIĘKUJEMY ZA UWAGĘ