dr Małgorzata Serwach, Uniwersytet Medyczny w Łodzi, Uniwersytet Łódzki

Transkrypt

1 UBEZPIECZENIE ODPOWIEDZIALNOŚCI CYWILNEJ PODMIOTU PRZYJMUJĄCEGO ZAMÓWIENIE NA ŚWIADCZENIA ZDROWOTNE, ŚWIADCZENIODAWCY ORAZ INNYCH OSÓB UDZIELAJĄCYCH TAKICH ŚWIADCZEŃ dr Małgorzata Serwach, Uniwersytet Medyczny w Łodzi, Uniwersytet Łódzki Obowiązkowe ubezpieczenie OC w procesie medycznym porównanie stanu prawnego 1. Rozporządzenie Ministra Finansów z r. w sprawie obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej podmiotu przyjmującego zamówienie na świadczenia zdrowotne. Obowiązuje od 1 stycznia 2005 roku. 2. Rozporządzenie Ministra Finansów z r. w sprawie obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej świadczeniodawcy udzielającego świadczeń opieki zdrowotnej. Weszło w życie 9 stycznia 2008 r. Różnica: ubezpieczenie dotyczy podmiotu przyjmującego zamówienie na świadczenia zdrowotne lub świadczeniodawcy 3. Rozporządzenie Ministra Finansów z r. W sprawie obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej dysponenta jednostki systemu Państwowego Ratownictwa Medycznego (obowiązuje od 1 stycznia 2007 r.) Ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zakres podmiotowy przedmiotem ubezpieczenia OC jest odpowiedzialność za szkodę, jaką podmiot udzielający świadczeń zdrowotnych może wyrządzić pacjentowi (bezpośrednio poszkodowanemu) lub innym osobom trzecim - poszkodowanym na skutek jego śmierci (pośrednio poszkodowany)

2 (1) odpowiedzialność może ponosić w/w zakresie: lekarz, pielęgniarka, położna, zakład opieki zdrowotnej (publiczne, niepubliczne) lub inna placówka wykonująca świadczenia opieki zdrowotnej, ratownicy medyczni (2) wyróżniamy dwie kategorie osób poszkodowanych: bezpośrednio i pośrednio, każdej z nich przysługuje inna kategoria roszczeń Ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zakres przedmiotowy 3) ubezpieczyciel ma zatem obowiązek wypłaty odszkodowania lub zadośćuczynienia pacjentowi lub osobom pośrednio poszkodowany bezpośrednio poszkodowanemu przysługuje: zwrot kosztów leczenia i rehabilitacji; renty w sytuacji, gdy poszkodowany utracił całkowicie lub częściowo zdolność do pracy zarobkowej, zwiększyły się jego potrzeby lub zmniejszyły widoki powodzenia na przyszłość; jednorazowe odszkodowanie, zadośćuczynienie (art k.c.) pośrednio poszkodowanemu przysługuje: zwrot kosztów leczenia, rehabilitacji i pogrzebu należny temu, kto je faktycznie poniósł; renta obligatoryjna lub renta fakultatywna, jednorazowe odszkodowanie, zadośćuczynienie (art. 446 k.c.) dodatkowo może wchodzić w grę odpowiedzialność za produkt, leki, inne preparaty medyczne Ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zakres przedmiotowy (4) za co ubezpieczyciel nie odpowiada w ubezpieczeniach OC obowiązkowych wyłączenie z zakresu ochrony szkód polegających na utracie, zniszczeniu lub uszkodzeniu mienia; polegających na zapłacie kar umownych; powstałych wskutek działań wojennych, stanu wojennego, rozruchów i zamieszek, a także aktów terroru

3 brak możliwości umownego ograniczenia przez ubezpieczyciela wypłaty odszkodowań (ubezpieczenie OC obejmuje wszystkie szkody we wskazanym wcześniej zakresie) w ubezpieczeniach OC dobrowolnych sytuacje przewidziane w treści ogólnych warunków ubezpieczeń nazywane klauzulami wyłączającymi lub ograniczającymi odpowiedzialność Ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zakres kwotowy (4) Wysokość należnego świadczenia z jednej strony do wysokości poniesionej przez poszkodowanego szkody z drugiej strony ubezpieczyciel ponosi odpowiedzialność do wysokości sumy gwarancyjnej określonej w umowie przez strony (ubezpieczenia OC dobrowolne) lub w przepisach wykonawczych (ubezpieczenia OC dobrowolne). Nawet jednak w tym ostatnim przypadku możliwe jest doubezpieczenie suma gwarancyjna to górna granica odpowiedzialności ubezpieczyciela, powyżej tej kwoty odpowiada sam sprawca szkody suma gwarancyjna może być ustanowiona dla jednego lub wszystkich zdarzeń w okresie ubezpieczenia Ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zakres kwotowy (5) Suma gwarancyjna w obowiązkowych ubezpieczeniach OC w odniesieniu do pielęgniarek wykonujących zawód medyczny w ramach indywidualnej praktyki lub indywidualnej specjalistycznej praktyki pielęgniarek, położnych na zasadach określonych w odrębnych przepisach w odniesieniu do grupowej praktyki pielęgniarek, położnych prowadzących działalność na zasadach określonych w odrębnych przepisach

4 suma gwarancyjna wynosi równowartość w złotych euro na jedno zdarzenie oraz euro na wszystkie zdarzenia Ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zakres czasowy (6) ubezpieczyciel odpowiada jeżeli szkoda powstała, ujawniła się lub została zgłoszona w okresie ubezpieczenia. W braku odmiennego zastrzeżenia stron ubezpieczyciel ponosi odpowiedzialność, gdy w okresie ubezpieczenia wystąpiło zdarzenie będące źródłem szkody (art k.c.) de facto wadliwe działanie lub zaniechanie takie ujęcie wypadku ubezpieczeniowego obowiązuje w ubezpieczeniach OC obowiązkowych ubezpieczeniem OC objęta była odpowiedzialność cywilna podmiotu przyjmującego zamówienie na świadczenia zdrowotne/udzielającego świadczeń opieki zdrowotnej za szkody wyrządzone przez działanie lub zaniechanie ubezpieczonego, w okresie trwania ochrony ubezpieczeniowej, podczas udzielania tych świadczeń, w których następstwie została wyrządzona szkoda. Ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zakres czasowy w ubezpieczeniach OC dobrowolnych możliwe jest wprowadzenie różnych definicji wypadku ubezpieczeniowego, które nazywane są tzw. trigerrami (triggers) zgodnie z podstawowymi wariantami nazywanymi triggers możliwe jest związanie chwili powstania wypadku ubezpieczeniowego z jedną z następujących okoliczności: z samym zdarzeniem lub przyczyną szkody (act commited) z faktem wystąpienia czy powstania szkody (loss occurence) z faktem ujawnienia czy odkrycia szkody (loss manifestation) ze zgłoszeniem roszczenia (claims made)

5 (7) niezależnie od rodzaj ubezpieczenia na zakres odpowiedzialności ubezpieczonego sprawcy oraz ubezpieczyciela zasadniczy wpływ ma termin przedawnienia (art. 442¹ k.c.) Przedawnienie roszczeń deliktowych - art. 442¹ k.c. Zgodnie z jego treścią, jeżeli szkoda wynikła ze zbrodni lub występku, roszczenie o naprawienie szkody ulega przedawnieniu z upływem lat dwudziestu od dnia popełnienia przestępstwa bez względu na to, kiedy poszkodowany dowiedział się o szkodzie i osobie obowiązanej do jej naprawienia. W razie wyrządzenia szkody na osobie, przedawnienie nie może skończyć się wcześniej niż z upływem lat trzech od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się o szkodzie i osobie obowiązanej do jej naprawienia ( 3). Termin ten może jednak ulec wydłużeniu ze względu na postanowienia 4 proponowanego przepisu. Z jego brzmienia wynika, że przedawnienie roszczeń osoby małoletniej o naprawienie szkody na osobie nie może skończyć się wcześniej niż z upływem lat dwóch od uzyskania przez nią pełnoletności. Zawarcie umowy ubezpieczenia OC zasady ogólne ubezpieczyciel zobowiązuje się spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę ubezpieczenia OC powstają (dobrowolne, obowiązkowe) na podstawie umowy zawartej pomiędzy ubezpieczającym i wybranym przez niego ubezpieczycielem w ubezpieczeniach obowiązkowych obowiązek ten (zawarcia odpowiedniej umowy) ciąży na ubezpieczonym i ubezpieczycielu

6 Umowa ubezpieczenia ma charakter umowy adhezyjnej, zawieranej przez przystąpienie jednej strony do gotowych wzorców opracowanych przez druga stronę (tzw. OWU) umowa ubezpieczenia może być również zawarta w trybie ustawy o zamówieniach publicznych, w trybie negocjacji lub przetargu Zawarcie umowy ubezpieczenia OC - zasady szczególne umowa ubezpieczenia może być zawarta przez samego ubezpieczonego (pielęgniarkę, położną, lekarza) lub przez inną osobę na jego rachunek (zakład opieki zdrowotnej) ubezpieczający opłaca składki, a osoba trzecia jest objęta zakresem ochrony ubezpieczeniowej fakt zawarcia umowy ubezpieczenia powinien być potwierdzony polisą (art. 809 k.c.) przed zawarciem umowy ubezpieczyciel ma obowiązek doręczyć tekst ogólnych warunków ubezpieczeń umowa ubezpieczenia OC jak każda umowa ubezpieczenia rodzi prawa i obowiązki po obu stronach: ubezpieczonego i ubezpieczyciela