GAZ-SYSTEM S.A. Projekty poprawiające konkurencyjność polskiej gospodarki Jan Chadam Prezes Zarządu GAZ-SYSTEM S.A. Wrzesień, 2013 r.
Niemcy GAZ-SYSTEM S.A. Informacje podstawowe Spółka Skarbu Państwa o znaczeniu strategicznym dla polskiej gospodarki i bezpieczeństwa energetycznego kraju; Właściciel spółki Polskie LNG S.A. GAZ-SYSTEM S.A. koordynuje i współfinansuje powstanie terminalu LNG w Świnoujściu; Operator polskiego systemu przesyłowego gazu ziemnego; Tietierowka Operator polskiego odcinka systemu gazociągów tranzytowych Jamał Europa; Niezależny, wydzielony własnościowo podmiot oferujący usługi w sposób transparentny i niedyskryminujący; Lwówek Włocławek Wysokoje Białoruś Przesyła gaz ziemny pozyskiwany z importu i wydobycia krajowego do sieci dystrybucyjnych oraz odbiorców bezpośrednio przyłączonych do systemu przesyłowego. Punkt wejścia Operator Przepustowość techniczna mld m 3 /rok Lasów Drozdowicze Naftohaz/GAZ SYSTEM S.A. 5,7 Wysokoje Biełtransgaz /GAZ SYSTEM S.A 5,5 Włocławek GAZ-SYSTEM S.A. 3,1 Cieszyn Drozdowicze Lwówek GAZ-SYSTEM S.A. 2,4 Słowacja Lasów ONTRAS /GAZ SYSTEM S.A 1,5 Długość sieci przesyłowej 10 033 km Tietierowka Biełtransgaz /GAZ SYSTEM S.A 0,2 Cieszyn NET4GAS/GAZ SYSTEM S.A 0,5 Liczba punktów wejścia 63 Liczba punktów wyjścia 966 Liczba węzłów gazowych 58 Liczba tłoczni 14
GAZ-SYSTEM S.A. GAZ-SYSTEM S.A. w liczbach 2,299 10,033 16.3 887 14 58 Liczba pracowników osoby Długość sieci przesyłowej km Ilość przesłanego paliwa gazowego mld m 3 Liczba stacji gazowych szt. Liczba tłoczni szt. Liczba węzłów szt. * Stan na: 31.12.2012
ROLA GAZ-SYSTEM S.A. NA RYNKU GAZU ZIEMNEGO Budowanie wartości w oparciu o aktywa Pełna integracja z europejskim rynkiem gazu Wzrost konkurencyjności polskiej gospodarki Wzrost konkurencyjności na rynku Bezpieczeństwo dostaw 4
NOWE MOŻLIWOŚCI IMPORTU GAZU DO POLSKI Budowa konkurencyjności na rynku gazu W 2011r. możliwości importu gazu z kierunku innego niż wschodni stanowiły 9%. Obecnie nawet 43% importu gazu łącznie, może pochodzić z kierunku: zachodniego oraz południowego. 1 stycznia 2011 r. 1 stycznia 2012 r. Struktura pozyskania gazu w Polsce w 2012 r. 31 grudnia 2012 r. 9% 91% kierunek wschodni kierunek zachodni (Lasów) 15% 57% 5% 23% kierunek wschodni kierunek zachodni (Lasów) kierunek południowy (Cieszyn) kierunek zachodni 28% 72% 3% 1 stycznia 2015 r. Lasów 1 stycznia 2018 r. Lasów 10% Czechy (Cieszyn) Czechy (Cieszyn) krajowe wydobycie import 15% 37% 34% LNG kierunek zachodni (Mallnow rewers fizyczny) kierunek wschodni LNG Czechy Hat/Słowacja kierunek zachodni (Mallnow rewers fizyczny/ interkonektor w rejonie Szczecina) kierunek wschodni
ROZWÓJ RYNKU GAZU Projekty dywersyfikacyjne i Interkonektory Terminal LNG Trwają prace budowlane, zdolność regazyfikacyjna oddanie do użytkowania 2014 r. 5mld m 3 /rok. Planowane Połączenia międzysystemowe (zrealizowane) Połączenie PL-CZ (Cieszyn) - Połączenie o przepustowości 0,5 mld m 3 /rok uruchomione zostało we wrześniu 2011. Połączenie PL-DE (Lasów) - Rozbudowa o 0,6 mld m 3 /rok (do 1,5 mld m3/rok) ukończona w styczniu 2012. Ogromne zainteresowanie podmiotów rynkowych 28 ofert w ramach alokacji przepustowości. Podpisano 27 umów na przesył. Dostęp do zachodnioeuropejskiego rynku gazu. Gazociąg jamalski (Mallnow rewers) W 2011 r. uruchomiono wirtualny rewers. Spółki GAZ-SYSTEM S.A. i GASCADE Gastransport GmbH podpisały porozumienie dotyczące rozbudowy stacji pomiarowej Mallnow, w celu umożliwienia fizycznego rewersu. 2011 r. Punkt wyjścia Hermanowice W 2012 r. uruchomiono fizyczny przesył gazu na Ukrainę w ilości 4 mln m3/dobę 9% Możliwości importu gazu do Polski 91% 5% 15% 23% 2012 r. kierunek zachodni - Lasów kierunek wschodni 57% kierunek zachodni - rewers wirtualny kierunek południowy - Cieszyn
TERMINAL LNG W ŚWINOUJŚCIU Strategiczny projekt infrastrukturalny Terminal LNG Realizacja programu inwestycyjnego GAZ-SYSTEM S.A. w praktyce oznacza: kilkadziesiąt projektów, wiele tysięcy zadań i czynności, które bez zdefiniowania procesów, wybrania wspólnej, jednej metodyki nie byłyby możliwe do skoordynowania i wdrożenia. Sieć gazociągów przesyłowych Korytarz Północ-Południe Projekt wspierany przez Unię Europejską; Poprawa bezpieczeństwa dostaw gazu; Rozwój i integracja europejskich rynków gazu; Dostęp do nowych źródeł surowca przez kraje europejskie.
TERMINAL LNG W ŚWINOUJŚCIU Informacje ogólne Przepustowość terminalu 5,0 mld m 3 rocznie (570 000 m 3 /h) Możliwość przyjęcia jednostek typu Q-flex od 120 000 do 216 000 m 3 Magazyny Dwa zbiorniki magazynujące LNG o pojemności 160 tys. m 3 każdy. Możliwość rozbudowy o trzeci zbiornik magazynujący Przyłączenie Średnica: DN 800 Długość: 80 km Ciśnienie: 8,4 MPa Przeładunek Dwa stanowiska przeładunku o zdolności 95 000 ton rocznie Termin realizacji Przewidywany termin zakończenia inwestycji: 31 grudnia 2014 r. zgodnie z zawartym 10 września 2013 r. aneksem z wykonawcą inwestycji.
TERMINAL LNG W ŚWINOUJŚCIU Kluczowy element Korytarza Północ-Południe Pierwszy Terminal LNG w Europie Północno- Wschodniej Planowany termin oddania do użytkowania: 31 grudnia 2014 r. Pierwsze nowe fizyczne źródło dostaw w regionie; Zdolności regazyfikacyjne udostępnione ZUP (procedury Open Season); Dostęp do światowego, płynnego rynku LNG; Integracja wysp gazowych w Państwach Bałtyckich Nowe źródło dostaw dla Litwy i innych Państw Bałtyckich, które będzie przedmiotem analiz w ramach połączenia międzysystemowego Polska-Litwa Znaczenie regionalne Ważne nowe źródło dostaw dla krajów Europy Środkowej w ramach Korytarza Północ-Południe. Przeładunek LNG Terminal LNG w Świnoujściu może stanowić regionalny ośrodek zaopatrujący lokalne, mniejsze terminale LNG w rejonie Morza Bałtyckiego (mniejsze statki). LNG w transporcie morskim Terminal LNG w Świnoujściu jest pierwszym tak zaawansowanym projektem w regionie i może być podstawą do rozwoju zastosowania LNG jako paliwa wykorzystywanego w transporcie morskim na Bałtyku.
TERMINAL LNG W ŚWINOUJŚCIU W trakcie budowy
PROGRAM INWESTYCYJNY GAZ-SYSTEM S.A. Projekty integrujące europejski system przesyłowy w fazie analiz Gazociąg Polska Litwa Gazociąg Polska Słowacja Rewers fizyczny Mallnow Zakończona analiza biznesowa oraz studium wykonalności Przepustowość 2,4 4,1 mld. M3 (dla krajów Bałtyckich) Projekt kandydujący o status PCI (Project of Common Interest) Możliwość rozpoczęcia prac projektowych przedmiot ustaleń ze stroną litewską. Zakończona analiza biznesowa oraz studium wykonalności Przepustowość 5,7 mld. m3 (I Etap) Projekt kandydujący o status PCI (Project of Common Interest) Możliwość rozpoczęcia prac projektowych przedmiot ustaleń ze stroną słowacką. Rozbudowa Stacji Mallnow w systemie niemieckiego Operatora Systemu Przesyłowego GASCADE. Docelowa ciągła przepustowość 5,5 mld m3. Zakończona procedura Badania Rynku Podpisane porozumienie z firmą GASCADE Gastransport GmbH W toku realizacja inwestycji. Gazociąg Polska Dania Gazociąg Polska Czechy Gazociąg Polska - Niemcy Projekt kandydujący o status PCI (Project of Common Interest). Przeprowadzone prace geofizyczne, potwierdzające możliwość ułożenia gazociągu wzdłuż analizowanych tras. Przepustowość 3 mld. m3 Możliwość rozpoczęcia dalszych prac przygotowawczych wymaga ustaleń ze stroną duńską Zakończona analiza biznesowa Projekt kandydujący o status PCI (Project of Common Interest) Przepustowość 6,5 mld. M3 (I Etap) Rozpoczęcie pierwszych prac przygotowawczych, w tym uzyskanie decyzji środowiskowej w trakcie. Zakończone wstępne analizy projektu W przygotowaniu: wstępne porozumienie o współpracy z partnerem zewnętrznym Przepustowość 3,5 5 mld. M3 Połączenie zwiększy możliwości dywersyfikacyjne rynku polskiego oraz zapewni możliwość większego wykorzystania Terminalu LNG w Świnoujściu (rewers).
. KORYTARZ PÓŁNOC-POŁUDNIE Korytarz Pn-Pd w Europie Środkowej Korytarz połączy Terminal LNG w Świnoujściu, przez południową Polskę, Republikę Czeską, Słowację i Węgry z proponowanym terminalem LNG w Chorwacji i innymi źródłami w regionie. LNG PL-LT Korytarz składa się z wielu dwustronnych międzysystemowych połączeń gazowych oraz krajowych gazociągów, które już istnieją lub są na różnych etapach planowania lub budowy. Stan realizacji Zakończono analizę biznesową rozbudowy połączenia Polska Czechy. Zakończono analizę biznesową oraz studium wykonalności połączenia Polska Słowacja; PL-CZ SK-HU PL-SK Połączenie Słowacja - Węgry: w grudniu 2012 r. Eustream wyłonił dostawcę rur oraz wykonawcę prac budowlanych słowackiej części gazociągu, docelowa przepustowość 5 mld m3/rok, przewidywany termin oddania 2015 r. Gazociąg Węgry Chorwacja: projekt zakończony w 2011 r., przepustowość 6,5 mld m3. Porozumienie o współpracy GAZ-SYSTEM S.A. z PLINACRO podpisane 13 września 2012 r. LNG Istniejąca infrastruktura Infrastruktura planowana/w trakcie budowy LNG
Nabucco LNG LNG/NCS GAZ ŁUPKOWY KORYTARZ PÓŁNOC POŁUDNIE Potencjalne korzyści Korytarz wpisuje się w europejską politykę bezpieczeństwa energetycznego UE i jest na liście priorytetów Komisji Europejskiej. Jest też wiodącym tematem prac państw Grupy Wyszehradzkiej V4. Potencjalne korzyści: Zwiększenie integracji regionalnych rynków gazu. Zwiększenie bezpieczeństwa dostaw. Umożliwienie dostępu do nowych źródeł dostaw Uruchomienie 2017-2020 (LNG, Norwegia) dla Europy Wschodniej. Koordynacja regionalnych projektów infrastrukturalnych. Europa Zachodni PL-CZ Harmonizacja zasad obowiązujących na rynku. Umożliwienie wdrożenia regionalnych procedur prewencyjnych i awaryjnych w przypadku AT-CZ CZ-SK HU-AT PL-SK SK-HU Wschód sytuacji kryzysowych
PROGRAM INWESTYCYJNY GAZ-SYSTEM S.A. 2022 2021 2020 2019 2018 2017 2016 2015 2014 2013 2012 2011 2010 Połączenie regionów BEMIP i CEE Rozbudowa Terminalu LNG w Świnoujściu Połączenie PL-DE w północno-zachodniej Polsce Baltic Pipe Dalszy rozwój systemu przesyłowego Rozwój pojemności magazynowych Utworzenie Korytarza Północ - Południe Połączenie PL-CZ w Hat Połączenie PL-SK Połączenie PL-LT Rozwój wewnętrznej sieci przesyłowej w celu zapewnienia wysokiej interoperacyjności pomiędzy systemami CEE Rynek gazu w Polsce Terminal LNG w Świnoujściu Rozbudowa wewnętrznej sieci przesyłowej (ponad 1000 km nowych gazociągów) Połączenie PL-CZ w Cieszynie Rozbudowa połączenia PL-DE w Lasowie Fizyczny przesył zwrotny na gazociągu jamalskim PL-DE LNG Jamał PL-DE Baltic Pipe PL-CZ PL-CZ PL-SK PL-LT Gaz łupkowy
PROGRAM INWESTYCYJNY GAZ-SYSTEM S.A. Finansowanie inwestycji do 2014 r. EBI - Terminal LNG 0,6 mld PLN EBOiR Terminal LNG 0,3 mld PLN PKO BP 0,2 mld PLN Środki Unijne POIiŚ EEPR Razem Gazociągi 1 mld PLN 0,3 mld PLN 1,3 mld PLN Terminal LNG 0,5 mld PLN 0,2 mld PLN 0,7 mld PLN EBI - gazociągi 0,6 mld PLN Razem 1,5 mld PLN 0,5 mld PLN 2,0 mld PLN TEN-E 0,03 mld PLN EEPR Terminal LNG 0,2 mld PLN Środki własne 2,5 mld PLN EEPR gazociągi 0,3 mld PLN POIiŚ terminal LNG 0,5 mld PLN POIiŚ gazociągi 1 mld PLN Banki komercyjne (konsorcjum) 1,7 mld PLN
PROGRAM INWESTYCYJNY GAZ-SYSTEM S.A. Zarządzanie procesem inwestycyjnym Nowy sposób organizacji procesu inwestycyjnego Ustawa specjalna usprawniająca proces inwestycyjny; Aktywny udział inwestora w procesie; Podział procesu na zakupy i wykonawstwo; Ograniczenie ryzyk procesu inwestycyjnego związanych z nadmiernymi obciążeniami wykonawców; Ograniczenie kosztów. Dostawy inwestorskie Umowy ramowe na dostawy rur i armatury Odbiór i kontrola jakości Roboty budowlane I Etap: Weryfikacja podobnych wykonawców i warunków ofert II Etap: Wybór dostawcy wyłącznie w oparciu o ustalone obiektywne kryteria W 2011 r. GAZ-SYSTEM S.A. rozstrzygnął 100% przetargów na zakup rur oraz wszystkie przetargi na wykonawstwo w projektach gazociągów strategicznych.
Podsumowanie GAZ-SYSTEM S.A. i polski system przesyłowy mogą stać się integratorami rynku regionalnego (Europa Środkowa, basen Morza Bałtyckiego) Procesy inwestycyjne i regulacyjne w kierunku budowy i integracji rynków zostały uruchomione Potrzeba infrastruktury i regulacji dla budowy płynnego i konkurencyjnego rynku w regionie Budowa Hub'u w Polsce i integracja rynków Konkurencja rynkowa - gas-to-gas competition Bezpieczeństwo dostaw Potrzeba rozwiązań ułatwiających realizację kluczowej infrastruktury dla potrzeb krajowych i wspólnotowych Procedury pozwoleniowe (np. tzw. Specustawa) CEF (wsparcie finansowe, nowe instrumenty finansowania) Pozytywny klimat inwestycyjny i zachęty do inwestowania w infrastrukturę Pozytywna przyszłość dla gazu w regionalnym energy-mix (ZRÓWNOWAŻENIE I BEZPIECZEŃSTEWO) Nowy potencjał popytowy (elektroenergetyka, przemysł) Paliwo zrównoważone środowiskowo (niska emisyjność), wspierające rozwój OZE Potencjał przyszłej produkcji ze źródeł niekonwencjonalnych
Dziękuję za uwagę jan.chadam@gaz-system.pl