21/1 Lesson 21 Hurry up! Let s not be late! A PATTERNS 4.23 Listen to the recording and read aloud. Learn all the underlined words and expressions. 1 Call the police, please. There was an accident. Call me later, please. I m busy at the moment. Follow the instructions of the firemen, please. Follow me, please. It s really far from here. Drive me to the airport, please. Drive Jane home, please. It s late already. Pospiesz się! Nie spóźnijmy się! A WZORY Wysłuchaj nagrania i przeczytaj na głos. Naucz się wszystkich podkreślonych słów i wyrażeń. 1 Zadzwoń na policję, proszę. Był wypadek. Zadzwoń do mnie później, proszę. Jestem teraz zajęty. Proszę, przestrzegaj instrukcji strażaków. Proszę, chodźcie za mną. To jest naprawdę daleko stąd. Proszę, zawieź mnie na lotnisko. Proszę, zawieź Janinę do domu. Jest już późno. 21/2 2 Get up, Henry! It s already ten. You re late. Get up, Mary! You re already late for work. Hurry up, Tom. We have very little time. Hurry up, Betty. We re already late for the party. Come in, John. Sit down, please. Come in, Mary. Sit down here, please. 3 Look at this lady over here. She s very pretty. Look at that man over there. He s very handsome. Listen to your doctor. He s usually right. Listen to that nurse. She s never wrong. Talk to John. He s the manager of the company. Talk to Susan. She s the boss here. 4 Tom, open the door, please. But how? Just pull it. I see, thanks. Betty, close the door, please. But how? Just push it. That s it, thanks. 5 Mary, put on this dress, please. Why this one? Because this is your size. Tom, put on this shirt, please. Why this one? Because this is the right size for you. 2 Wstawaj, Henryku! Już dziesiąta. Jesteś spóźniony. Wstawaj, Mario! Spóźniłaś się już do pracy. Pospiesz się, Tomku. Mamy bardzo mało czasu. Pospiesz się, Beato. Już jesteśmy spóźnieni na przyjęcie. Wejdź, Janie. Usiądź, proszę. Wejdź, Mario. Usiądź tutaj, proszę. 3 Popatrz na tą panią, tutaj. Jest bardzo ładna. Popatrz na tamtego mężczyznę, tam. Jest bardzo przystojny. Słuchaj swego lekarza. On zazwyczaj ma rację. Słuchaj tamtej pielęgniarki. Ona nigdy się nie myli. Porozmawiaj z Janem. On jest menedżerem przedsiębiorstwa. Porozmawiaj z Zuzą. Ona jest tu szefem. 4 Tomku, otwórz drzwi, proszę. Ale jak? Po prostu je pociągnij. Rozumiem (widzę), dzięki. Beato, zamknij, proszę, drzwi. Ale jak? Po prostu je popchnij. No jasne, dzięki. 5 Mario, włóż tę sukienkę, proszę. Dlaczego tę? Ponieważ to jest twój rozmiar. Tomku, załóż, proszę, tę koszulę. Dlaczego tę? Ponieważ to jest właściwy rozmiar dla ciebie.
21/3 21/4 6 Try on these shoes, Betty. Which ones? These black ones here. Try on those trousers, Jack. Which ones? Those blue ones over there. 6 Beato, przymierz te buty. Które? Te czarne, tutaj. Jacku, przymierz tamte spodnie. Które? Te niebieskie, tam. 7 Molly, take off this dirty shirt, please. Take it off, please. Okay, mum, in a minute. Chris, take off your boots, please. Take them off, please. All right, dad, in a moment. 8 Turn on the heating, please. It s too cold in here. Turn off the air-conditioning, please. It s already cold in here. Turn down the music, please. It s too noisy for me. Turn up the radio. Let s listen to the latest news. 9 Let s go for a walk. It s really warm outside. Let s watch TV. There is a good film on tonight. Let s not go for a walk. It s really cold outside. Let s not watch TV. There are no good films on tonight. 10 Don t drink beer here. It s a public place. Don t smoke here. It s a no-smoking area. Don t park here. It s a no-parking zone. Don t stop the car here. It s a no-stopping zone. Dialogue Box 4.24 What s wrong with your wife? What a pity. She s down with flu. 7 Marysiu, zdejmij, proszę, tę brudną koszulę. Zdejmij ją, proszę. Dobrze, mamo, za minutę. Krzysiu, zdejmij, proszę, buty. Zdejmij je, proszę. Dobrze, tato, za chwilę. 8 Włącz ogrzewanie, proszę. Tutaj jest za zimno. Wyłącz klimatyzację, proszę. Tutaj jest już zimno. Ścisz tę muzykę, proszę. Jest za głośno dla mnie. Pogłośnij radio. Posłuchajmy ostatnich wiadomości. 9 Chodźmy na spacer. Na dworze jest naprawdę ciepło. Oglądnijmy telewizję. Dzisiaj wieczorem jest jakiś dobry film. Nie idźmy na spacer. Na dworze jest zimno. Nie oglądajmy telewizji. Nie ma dziś żadnych dobrych filmów. 10 Nie pij tutaj piwa. To jest miejsce publiczne. Nie pal tutaj. To jest strefa dla niepalących. Nie parkuj tutaj. To jest strefa bez parkowania. Nie zatrzymuj samochodu tutaj. To jest strefa bez zatrzymywania. REMARKS Po polsku mówimy zadzwoń na policję i zadzwoń do mnie, ale po angielsku powiemy call the police oraz call me. Po polsku idź za mną, po angielsku follow me. Angielskie follow to niemieckie folgen, a stąd polskie folgować; a zatem folgować sobie to iść za własnymi zachciankami. Porównaj: sit siedź; sit down usiądź. He is right on ma rację, ale he has a right on ma prawo! Manager pochodzi od manage dawać radę, podołać, co pierwotnie znaczyło ręcznie manualnie okiełznać zwierzę, zwłaszcza konia; por. menażeria, maneż. Thanks to skrótowa forma od thank you; tak jak polskie dzięki i dziękuję. There s a good film on w domyśle: on TV w telewizji. Porównaj angielskie area z polskim areał oraz jednostką miary powierzchni ar. Co się stało pańskiej żonie? Ma grypę. Jaka szkoda.
21/5 B SPELLING AND PRONUNCIATION 1. Zwróć uwagę na wymowę następujących słów: 4.25 door drzwi obok floor podłoga to dwa wyrazy, w których litery oor wymawia się jak litery ore w more więcej. listen słuchaj wymawia się bez t /lissn/; porównajmy je ze słowem castle zamek, które wymawia się /kassl/. push pchać, pull ciągnąć, put kłaść to trzy wyjątkowe wyrazy, w których litera u, choć znajdująca się w sylabie zamkniętej, jest wymawiana krótko, tak jak w sylabie otwartej /poosh, pool, poot/. shoe but wyjątkowo wymawia się jak /shoo/. talk rozmawiać, walk spacerować oraz chalk kreda to tylko trzy takie wyrazy, w których litera l jest niema i które wymawia się: /tok, wok, chok/. 2. Litery oa wymawiamy tak jak w wyrazie road droga; litery ou wymawiamy tak jak w wyrazie house dom: 4.26 [oł] road boat coal roam toast coast coat loan [ał] round about cloud mount shout count pound hound C GRAMMAR 1. Rozkazy czy polecenia formułujemy, posługując się słownikową postacią czasownika, np. listen słuchać, help pomagać: Listen! Słuchaj! Słuchajcie! Listen to me! Słuchaj(cie) mnie! Help! Pomóż! Pomóżcie! Help me! Pomóż(cie) mi! W rozkazach i poleceniach nie ma różnicy między rób a róbcie, pomóż a pomóżcie. Rozkaz możemy złagodzić i zamienić w prośbę, dodając słowo please proszę na początku lub na końcu zdania (w tym ostatnim przypadku please poprzedza przecinek): Please help me. Help me, please. Proszę, pomóżcie mi. Pomóż mi, proszę. Choć przed każdym rozkazem/poleceniem możemy wstawić słowo you you listen to me (ty) słuchaj mnie, you do it ty to zrób jednak im rzadziej tak robimy, tym lepiej. W mowie rozpoczęcie rozkazu/polecenia od you może sprawiać wrażenie szorstkości, niegrzeczności, apodyktyczności; w piśmie, gdzie brak intonacji, wypowiedź w rodzaju you help your mother można zrozumieć dwojako: 1) (ty) pomagasz mamie albo 2) (ty) pomóż mamie. Zabraniamy wykonywania jakiejś czynności, umieszczając przed rozkazem/poleceniem wyraz don t nie: Don t listen to me! Don t do it! Nie słuchaj(cie) mnie! Nie rób(cie) tego! 2. Propozycję czy zachętę do wspólnego działania wyrażamy, wypowiadając przed poleceniem/rozkazem frazę let s. Przeczenie do let s tworzymy, dodając not: Let s do it. Zróbmy to. Let s not do it. Nie róbmy tego. 3. Często czasowniki (np. look patrzeć, listen słuchać) łączą się z rzeczownikami lub zaimkami (np. her nią, your boss twój szef) za pomocą przyimków (np. at, to): Look at her. Listen to your boss. Popatrz na nią. Posłuchaj swojego szefa. 4. Obok przyimków (at, in, on, from) czasowniki są również modyfikowane przez przysłówki (on, off, down, up), które uściślają ich znaczenie. Porównajmy rolę angielskich przysłówków z rolą, jaką spełniają przedrostki przy polskich czasownikach: Come to me. Come up to me. Chodź do mnie. Pod- -ejdź do mnie. Przysłówki przy czasownikach mogą być ruchome, tzn. mogą poprzedzać lub następować po dopełnieniu czasownika, o ile tym dopełnieniem nie jest zaimek. Jeśli przysłówek przy czasowniku jest ruchomy, wówczas jest on akcentowany. Mówimy take off, put on, turn down, turn up: Put on this shirt. Take off these shoes. Put this shirt on. Take these shoes off. Put it on. Take them off. 21/6 PAMIĘTAJMY! Rzeczownik może zająć pozycję między czasownikiem a przysłówkiem bądź za przysłówkiem, ale jedyną możliwą pozycją, którą zajmuje zaimek (it, him, her, me, them, us, this, that, some itp.), jest pozycja między czasownikiem a przysłówkiem.
21/7 21/8 Exercise 1A. Wysłuchaj nagrania i przeczytaj na głos. 4.27 Zwróć uwagę na całkowitą zmianę znaczenia zdania po zamianie don t na let s. 1 Don t call Lucy now. Let s call Lucy now. 2 Don t follow that car. Let s follow that car. 3 Don t drive them home. Let s drive them home. 4 Don t look at the photo. Let s look at the photo. (zdjęcie) 5 Don t listen to the teacher. Let s listen to the teacher. 6 Don t talk to them about it. Let s talk to them about it. Exercise 2A. Wysłuchaj nagrania i przeczytaj na głos. 4.28 Zwróć uwagę na różne sposoby wyrażania tego samego. 1 Try this jacket on. Try it on. 2 Try these trousers on. Try them on. 3 Turn the radio off. Turn it off. 4 Turn your laptops on. Turn them on. 5 Turn the volume down. (głośność) Turn it down. 6 Turn the volume up. Turn it up. Exercise 3A. Wysłuchaj nagrania i przeczytaj na głos. 4.29 1 Try this jacket on. 2 Don t take off your jacket. It s cold here. 3 Put on these new shoes. They are the right size. 4 Let s talk to them about the problem. 5 Don t listen to your friends. Listen to your father. 6 Look at me! 7 Let s hurry up. It s very late. 8 Who s there? It s me. Come in. 9 Get up! There s no time. Word Focus 1A. Wysłuchaj nagrania i przeczytaj na głos. 4.30 Zwróć uwagę na różnicę w znaczeniu i wymowie close to /clow-ss/ i close /cloze/. close to close 1 Brenda is my close friend. 2 The shop is close to my house. 3 Close the door, please. 4 Don t close the window; it s too hot inside. (okno) 5 Is there a hotel close to the town centre? 6 Let s close the business down. (interes, firma) Exercise 1B. Utwórz dwa dodatkowe zdania według wzoru: Give him this book. Don t give him this book. Let s give him this book. 1 Call Lucy now. 2 Follow that car. 3 Drive them home. 4 Look at the photo. 5 Listen to the teacher. 6 Talk to them about it. Exercise 2B. Utwórz dwa dodatkowe zdania według wzoru: Take off the shoes. Take these shoes off./take them off. 1 Try on this jacket. 2 Try on these trousers. 3 Turn off the radio. 4 Turn on your laptops. 5 Turn down the volume. 6 Turn up the volume. Exercise 3B. Wstaw brakujące słowa. 1 Try this jacket. 2 Don t take your jacket. It s cold here. 3 Put these new shoes. They are the right size. 4 Let s talk them about the problem. 5 Don t listen your friends. Listen your father. 6 Look me! 7 Let s hurry! It s very late. 8 Who s there? It s me. Come. 9 Get! There s no time. Word Focus 1B. Wstaw odpowiednie słowo: close zamykać; close to bliski, blisko. close to close 1 Brenda is my friend. 2 The shop is my house. 3 the door, please. 4 Don t the window; it s too hot inside. 5 Is there a hotel the town centre? 6 Let s the business down.
21/9 21/10 Word Focus 2A. Wysłuchaj nagrania i przeczytaj na głos. 4.31 Zwróć uwagę na wynikającą z kontekstu różnicę w znaczeniu między push i pull. push pull 1 Push the button. (guzik, przycisk) 2 Don t pull the cat s tail. (ogon) 3 Please pull the plug out of the bath. (korek) (wanna) 4 Don t push me! There s too little room for all of us here. 5 Don t pull me by the hand. (ręka) 6 Hey, boys, let s push his car to the petrol station. (benzyna) 7 Take your car and pull my car with it. 8 Don t push people just because you re angry! (tylko) Word Focus 3A. Wysłuchaj nagrania i przeczytaj na głos. 4.32 Zwróć uwagę na różnicę w znaczeniu put down i pick up. put down pick up 1 Put your name down here. 2 Let s pick up these apples from the floor. (jabłka) (podłoga) 3 Don t pick up those dirty things from the street! 4 Put down your gun and don t pick it up again. (broń) 5 Put these papers down on the table. (dokumenty) 6 Pick up these boxes from the floor and then put them down in the same place. 7 Put your keys down on the table and go. 8 It s an important message, so please pick up the phone. Word Focus 4A. Wysłuchaj nagrania i przeczytaj na głos. 4.33 Zwróć uwagę na różnicę w znaczeniu look i see. look see 1 Look at me! 2 They were in Prague. They saw the Old Town. 3 Look before you cross the street. (przekroczyć) 4 Susan looked at the photo and she saw me in it. (zdjęcie) 5 I never saw a worse error in my life! 6 Look at that lady over there. She s very pretty. 7 I saw Molly with her boyfriend at the cinema yesterday. 8 Last time I was in New York, I saw a lot of famous people. Word Focus 2B. Wstaw odpowiednie słowo: push pchać, naciskać, pull ciągnąć. push pull 1 the button. 2 Don t the cat s tail. 3 Please the plug out of the bath. 4 Don t me! There s too little room for all of us here. 5 Don t me by the hand. 6 Hey, boys, let s his car to the petrol station. 7 Take your car and my car with it. 8 Don t people just because you re angry! Word Focus 3B. Wstaw odpowiednie słowo: put down położyć, pick up podnieść. put down pick up 1 your name here. 2 Let s these apples from the floor. 3 Don t those dirty things from the street! 4 your gun and don t it again. 5 these papers on the table. 6 these boxes from the floor and then them in the same place. 7 your keys on the table and go. 8 It s an important message, so please the phone. Word Focus 4B. Wstaw odpowiednie słowo: look patrzeć, see widzieć, zobaczyć w odpowiedniej formie. look see 1 at me! 2 They were in Prague. They the Old Town. 3 before you cross the street. 4 Susan at the photo and she me in it. 5 I never a worse error in my life! 6 at that lady over there. She s very pretty. 7 I Molly with her boyfriend at the cinema yesterday. 8 Last time I was in New York, I a lot of famous people.