Informacja nt. podejmowanych w 2009 r. przez Okręgowy Inspektorat Pracy w Warszawie działań prewencyjnych i promocyjnych na rzecz społeczności wiejskiej, w tym pracodawców (przedsiębiorców) zainteresowanych zapewnieniem pracownikom bezpiecznych warunków pracy i właściwej ochrony zdrowia. Przedsięwzięcia OIP w Warszawie na rzecz społeczności wiejskiej to przede wszystkim odrębne projekty programy lub kampanie informacyjno-edukacyjne, adresowane do rolników, dzieci i młodzieży oraz pracodawców. Konieczna jest w powyższym zakresie współpraca z partnerami społecznymi i organizacjami samorządowymi, w tym z władzami gmin, powiatów, Związku Harcerstwa Polskiego, Związku Harcerstwa Rzeczypospolitej, sołtysami, Kołami Gospodyń Wiejskich, Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, Ośrodków Doradztwa Rolniczego, Izb Rolniczych, itp. Realizowane kampanie: I Kampania Bezpieczeństwo pracy w budownictwie: upadki i poślizgnięcia Z danych GUS o wypadkach na placach budów w 2007 r. wynika, że aż 23 tyś. tych zdarzeń (spośród 99 tyś) polegało na poślizgnięciu się, potknięciu lub upadku (w tym z wysokości). Szczególna uwaga poświęcona będzie bezpieczeństwu przy wykonywaniu prac na dachach a także podczas prac na ścianach zewnętrznych budynków. Zaplanowane jest m. innymi zorganizowanie w okresie do 30.10.2009 r. bezpłatnych szkoleń dla małych firm budowlanych (do 49 zatrudnionych). Program zakłada dobrowolny udział i zaangażowanie pracodawców w działania zmierzające do poprawy warunków pracy (zgłoszenie do programu telefon, e-mail, osobiście przez inspektora pracy).
Szkolenia mogą być przeprowadzone w siedzibie OIP w Warszawie, Oddziale OIP w Siedlcach albo też podczas wizyt inspektorów pracy u pracodawców, w trakcie których dokonana zostanie wstępna ocena stanu bezpieczeństwa na budowie. W kolejnym etapie pracodawcy podejmować będą działania zmierzające do dostosowania przedsiębiorstwa do obowiązującego prawa pracy a także do wdrożenia dobrych praktyk eliminujących lub zagrażających stwierdzone zagrożenia, w szczególności te związane z pracami. Program zakończony zostanie oceną dokonywaną przez inspektora pracy. Uczestnictwo w programie potwierdzone zostanie Dyplomem udziału w programie. II. Program informacyjno-edukacyjny Młodzi pracownicy 2009 Kultura bezpieczeństwa dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych i promocja prawa pracy w grupie < 26. Celem realizowanego od 2006 r. programu jest zwiększenie wśród młodych pracowników świadomości zagrożeń związanych z pracą, a także promocja obecności zagadnień bezpieczeństwa pracy w procesie edukacji i przygotowania młodych ludzi do pracy zawodowej. III. Działania prewencyjne w rolnictwie Ochrona pracy w rolnictwie indywidualnym Kontynuujemy działania na rzecz ochrony pracy w rolnictwie indywidualnym, które są ukierunkowane na poprawę poziomu wiedzy o zagrożeniach w pracy rolniczej i ich skutkach. Adresatami działań, oprócz rolników, są ich rodziny, a zwłaszcza dzieci, szkoły podstawowe, gimnazjalne, rolnicze, przedszkola.. Szczególną uwagę przykładamy do przedsięwzięć o charakterze edukacyjnym realizowanych w trakcie: - wizytacji gospodarstw indywidualnych rolników, polowych prac (wiosennych, żniwnych i jesiennych), - szkoleń oraz spotkań, imprez regionalnych, itp. 2
podczas których miedzy innymi przekazywane będą mieszkańcom wsi broszury, ulotki w prosty sposób omawiające najważniejsze zagrożenia oraz popularyzujące praktyczne rozwiązania. W odniesieniu do rolników w dalszym ciągu szczególną uwagę skupiamy na kształtowaniu umiejętności oceny ryzyka zawodowego i stosowaniu niezbędnych środków profilaktycznych, zwłaszcza przy obsłudze maszyn, użytkowaniu preparatów chemicznych i pracach związanych z hodowlą zwierząt, zabiegami agrotechnicznymi (szkolenia, seminaria, konkursy z zakresy wiedzy o bhp, np. Bezpieczeństwo pracy przy obsłudze zwierząt, BHP przy obsłudze maszyn urządzeń do produkcji zwierzęcej, Bezpieczne wykonywanie prac polowych, Bezpieczna praca dzieci w gospodarstwie rolnym, Konkurs Bezpieczne gospodarstwo Rolne 2009 ). W stosunku do dzieci i młodzieży środowisk wiejskich planowane jest organizowanie i współorganizowanie szkoleń, pogadanek, seminariów, konkursów (w tym plastyczne o tematyce Bezpieczeństwa na wsi, Zagrożeń występujących w moim gospodarstwie ), podczas których: - omawiane są zagadnienia związane z bezpieczeństwem pracy w rolnictwie, w tym - prace wzbronione, których nie należy powierzać dzieciom do lat 16, - dystrybuowane wydawnictwa pip, - wyświetlane filmy promujące bezpieczna pracę, - realizowane są przedsięwzięcia poświęcone Bezpieczeństwu wypoczynku i pracy w miejscu zamieszkania Bezpiecznej drodze do szkoły, Bezpiecznym wakacjom itp. Należy także podkreślić, iż masowe imprezy organizowane z różnych okazji w środowisku wiejskim, takie jak giełdy rolnicze, festyny, dożynki są świetną okazją do propagowania wiedzy na temat bezpieczeństwa i higieny pracy w rolnictwie szerokiemu gronu odbiorców. W specjalnie zorganizowanych stoiskach doradczo-informacyjnych OIP w Warszawie były udzielane porady z zakresu bhp w rolnictwie a także dot. zatrudniania dzieci i młodzieży w okresie wakacji, urlopów wypoczynkowych oraz kolportowane materiały informacyjne, ulotki, broszury. 3
IV. Program prewencyjny Zapobieganie zagrożeniom czynnikami chemicznymi w małych zakładach (do 49 pracowników). Kontrole wykazują, ze pracodawcy niedostatecznie znają przepisy regulujące problematykę bhp w zakresie prac z niebezpiecznymi chemikaliami. W szczególności dotyczy to niebezpiecznych substancji i preparatów chemicznych o właściwościach rakotwórczych, mutagennych i działających na rozrodczość. Właściciele firm nie posiadają wystarczającej wiedzy umożliwiającej prawidłową identyfikację czynników chemicznych w środowisku pracy oraz w wielu przypadkach nie znają zasad bezpiecznego ich stosowania. Dla przykładu w małych zakładach wykorzystuje się środki chemiczne w postaci np. farb, lakierów, rozpuszczalników, paliw, preparatów myjących, czyszczących, a których pracownicy nie są poinformowani o niebezpiecznych właściwościach tych czynników. Dlatego też celem programu jest eliminowanie zagrożeń i zmniejszenie ryzyka zawodowego związanego z występowaniem na stanowiskach pracy niebezpiecznych czynników chemicznych, poprzez: - podnoszenie świadomości pracodawców małych zakładów pracy - udostępnianie polskojęzycznych materiałów dotyczących oceny ryzyka zawodowego - przeprowadzenie szkoleń i warsztatów w zakresie wykonania oceny ryzyka zawodowego - udzielanie porad pracodawcom w zakresie eliminacji lub ograniczania zidentyfikowanych zagrożeń. V. Europejska kampania informacyjna dotycząca ryzyka zawodowego Kampania została rozpoczęta w 2008 r. i zakończy się w listopadzie 2009 r. Celem kampanii jest budowanie świadomości znaczenia oceny ryzyka zawodowego dla stanu bezpieczeństwa pracy i zdrowia pracowników. Działania Okręgowego Inspektoratu Pracy w Warszawie skierowane są do małych zakładów pracy (do 49 zatrudnionych) charakteryzujących się najwyższymi wskaźnikami wypadkowości, w tym: budownictwo, produkcja drewna i wyrobów z drewna, produkcja mebli, wyrobów gumowych, tworzyw sztucznych. 4
W drugim i trzecim kwartale br będą organizowane szkolenia pracodawców w zakresie oceny ryzyka zawodowego (pracodawcy nie ponoszą kosztów szkolenia; istotne jest tylko ich zainteresowanie ). Problematyka oceny ryzyka zawodowego może być prezentowana (w zależności od zainteresowania) w czasie wykładów, seminariów, targów i innych imprez masowych, itd. VI. Program prewencyjny dot. spełniania minimalnych wymagań Ze względu na skalę i rangę problemu, planujemy kontynuowanie programu informacyjno-prewencyjnego jako zadania wspierającego działania kontrolnonadzorcze. Celem programu jest redukcja ryzyka zawodowego przy użytkowaniu maszyn, przez dostosowanie ich do standardów unijnych w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy w grupie zakładów, w których użytkowane są obrabiarki do metali, a także w przedsiębiorstwach branży budowlanej, wykorzystującej sprzęt do tymczasowej pracy na wysokości (rusztowania budowlane). W Okręgowym Inspektoracie Pracy w Warszawie i w oddziałach planujemy uruchomienie punktów konsultacyjnych celem udzielania porad technicznych (np. w stałych godzinach, raz w tygodniu). Problematyka minimalnych wymagań technicznych (w zależności od zainteresowania) może być prezentowana w czasie wykładów, seminariów, targów i innych imprez masowych. VII. Program prewencyjny Przestrzeganie prawa pracy w mikroprzedsiębiorstwach (do 9 zatrudnionych) oraz w zakładach, w których pracodawca sam wykonuje zadania służby bhp (do 20 zatrudnionych). Od 2003 r. realizujemy program, który oparty jest na zasadzie samokontroli i dowolnym zaangażowaniu uczestników (pracodawców), reprezentujących zakłady produkcyjne i usługowe, z których działalnością wiążą się zagrożenia zawodowe i zdrowotne. 5
Pracodawca, za pomocą przygotowanych przez OIP w Warszawie narzędzi, identyfikuje występujące w jego zakładzie problemy i nieprawidłowości, ocenia ich skalę oraz określa sposoby i terminy likwidacji naruszeń. Zadaniem OIP w Warszawie jest przeprowadzenie szkoleń pracodawców (bezpłatne) pod kątem identyfikacji w swoich zakładach zagrożeń oraz pomoc ekspercka w ich eliminowaniu, a następnie po dostosowaniu zakładu do obowiązującego prawa przeprowadzenie audytu. Pozytywny wynik audytu determinuje otrzymanie prestiżowego Dyplomu PIP stanowiącego wyróżnienie zadziałania zmierzające do podniesienia poziomu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia w zakładzie. IX. Konkursy promujące problematykę ochrony pracy oraz działalność ludzi zaangażowanych w przedsięwzięcia na rzecz bezpieczeństwa pracy: - Pracodawca organizator pracy bezpiecznej Od 2007 r. konkurs został objęty patronatem Prezydenta RP. Założeniem konkursu jest promowanie najlepszych praktyk w sferze ochrony pracy oraz inspirowanie pracodawców do działań mających eliminacje zagrożeń występujących w ich zakładach. Okręgowy Inspektorat Pracy w Warszawie będzie promować i rekomendować jako godne naśladowania wzorce laureatów konkursu wśród innych uczestników rynku pracy, w mediach. - Konkurs wiedzy o zasadach bezpieczeństwa i higieny pracy dla uczniów z zakładów rzemieślniczych Corocznie konkurs na szczeblu regionalnym przeprowadzają Regionalne Izby Rzemiosła we współpracy z Okręgowym Inspektorem Pracy w Warszawie (zakończenie do 31.03.2009 r.). Jego celem jest ugruntowanie wiedzy młodych pracowników z zakresu prawnej ochrony pracy oraz przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy. 6
- Bezpieczne gospodarstwo rolne (vide pkt. III) Konkurs przygotowany jest przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Państwową Inspekcje Pracy, Kasę Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, Agencje Nieruchomości Rolnych oraz inne instytucje i organizacje działające na rzecz poprawy bezpieczeństwa pracy w gospodarstwach rolnych. - Z zakresu wiedzy o bhp w szkołach rolniczych i rolnictwie indywidualnym (vide pkt. III) Konkursy rolnicze organizujemy oraz współorganizujemy z innymi partnerami funkcjonującymi w rolnictwie dla dzieci i młodzieży oraz dla rolników indywidualnych - Bezpieczna budowa Celem konkursu jest upowszechnianie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy na placach budów, a także promowanie tych wykonawców robót budowlanych, którzy zapewniają odpowiednie standardy bezpieczeństwa w procesie realizacji inwestycji. 7