XXIV Kapituła Generalna Sprawozdanie Przełożonego Generalnego październik 2009 Wprowadzenie Drodzy Współbracia, 1. Jestem szczęśliwy, że mogę przekazać Wam sprawozdanie, które jak ufam pomoże wam kontynuować zasadnicze dzieło XXIV Kapituły Generalnej naszego Zgromadzenia. Zadaniem tym jest ponowne dogłębne rozważenie oraz nacechowane wiernością i odwagą umocnienie życia apostolskiego i misji Zgromadzenia w świecie. Praca, która jest przed nami domaga się od nas nie tylko odwagi, ale także pokory. Kapituła Generalna, która usiłowałaby zrobić zbyt dużo, nie doprowadziłaby wiele albo niczego do końca. 2. Pod przewodnictwem Ducha Świętego i zjednoczeni miłością pasterską, będziemy wspólnie pracować nad uważnym zbadaniem stanu Zgromadzenia w celu odkrycia wierności powierzonej mu misji. Pragniemy zbadać, czy jesteśmy podatni na głos Boży, który z pewnością do nas przemawia w Kościele i świecie (por. Konst. 108). Wreszcie, musimy nadać wyraźny kierunek przyszłości Zgromadzenia i wybrać nowego Przełożonego Generalnego i jego Radę dla wprowadzenia w życie tej wizji. Gdyby nasz wysiłek nie pomógł Redemptorystom w bardziej radosnym i wspaniałomyślnym przyjęciu wymagań życia apostolskiego, XXIV Kapituła Generalna nie spełniłaby swojego zadania. 3. Zarząd Generalny przygotował wiele materiałów mających pomóc członkom tej Kapituły w wypełnianiu powierzonego im zadania. Mieliście wiele możliwości przeczytania Conspectus Generalis C.Ss.R. i zbiór Sprawozdań Zarządu Generalnego na XXIV Kapitułę Generalną. Zakładam, że starannie przeczytaliście Instrumentum laboris, jak również sprawozdania z sześciu przedkapitulnych spotkań regionalnych. Prezentacje regionalne w ciągu tego pierwszego tygodnia Kapituły pomogły docenić aktualny stan Zgromadzenia i nasze perspektywy na przyszłość. 4. Przyjmiecie z zadowoleniem wiadomość, że sprawozdanie to nie ma na celu powtarzania informacji, które już do was dotarły. Chciałbym natomiast powrócić do trzech głównych trosk ostatniej Kapituły Generalnej, dołączając do nich czwartą sytuację, która nie cierpi zwłoki i domaga się waszej uwagi. Tematy te zajmują znaczące miejsce także w aktualnym Instrumentum laboris. Przedstawię tutaj moje rozumienie każdego z tych czterech tematów, a na zakończenie sprawozdania, przedstawię wam do przemyślenia kilka konkretnych zaleceń. 5. Wydaje mi się, że sześć lat temu, XXIII Kapituła Generalna przywiązywała właściwa wagę do trzech trosk: restrukturyzacja Zgromadzenia, znaczenie naszej konsekracji i doniosłość formacji. Przyglądnąwszy się uważnie razem z wami te trzy obszary naszego życia apostolskiego, chciałbym dołączyć kilka spostrzeżeń na temat kryzysu finansowego, jaki w tej chwili dotyka Zgromadzenie. Wybór tych tematów jest z pewnością selektywny, ale nie jest przypadkowy. W tych czterech sferach możemy dostrzec główne wyzwania, przed którymi stoi nasz Instytut i, jednocześnie tematy te łączą naszą obecna pracę z praca poprzedniej Kapituły Generalnej. Oczywiście, będę szczęśliwy, jeżeli zdołam wyjaśnić ostatecznie te punkty i, w miarę możliwości, wyjść naprzeciw waszym pytaniom.
Sprawozdanie Przełożonego Generalnego na XXIV Kapitułę Generalną 2 I. Restrukturyzacja dla Misji 6. Sześć lat temu XXIII Kapituła Generalna poświęciła większą część swojej refleksji problemowi restrukturyzacji w Zgromadzeniu. Refleksja ta zakończyła się szczegółowym upoważnieniem nakazem dla Rady Generalnej, jaki można znaleźć w n. 11 Wskazań, zatwierdzonych przez tę Kapitułę. Cieszę się z faktu, że mogę wam donieść, że Zarząd Generalny zdołał w pełni wywiązać się tych kroków zawartych w powyższej decyzji. W przeciągu sześciolecia Komisja dla Restrukturyzacji ściśle współpracowała z Zarządem Generalnym w celu zrealizowania zadań przewidzianych we Wskazaniach n. 11. W wyniku tej współpracy, spotkania regionalne w roku 2006 i w okresie poprzednim dostarczyły pomocnych sprawozdań i różnych modeli, które stanowiły bodziec do ciągłej refleksji nad strukturyzacją. Zgromadzenie winne jest wdzięczność Ojcom: Juan Manuel Lasso de la Vega, Cornelius Casey, Guy Pilote, Ulysses da Silva, Larry Kaufmann i Brendan Kelly za ich wspaniałomyślną i pełną mądrości posługę. Ich sześcioletnie analizy i wskazania stanowi nieoceniony wkład w pracę tej Kapituły. 7. Pozwólcie, że przez moment zatrzymam się na pozytywnych ruchach, jakie zostały wykonane w sprawie restrukturyzacji w ostatnich sześciu latach. Po pierwsze, Komisja dla Restrukturyzacji dostarczyła Zgromadzeniu sześć wiodących zasad, które zostały przekazane współbraciom i które były dyskutowane na spotkaniach regionalnych. W moim przekonaniu, zasady te pomogą Kapitule w wypracowaniu swojej ostatecznej refleksji i w dojrzewaniu decyzji opartych na solidnym fundamencie zdrowej eklezjologii i na charyzmatycznej inspiracji Zgromadzenia. Obecna Kapituła Generalna powinna zatwierdzić te zasady jako istotne elementy wizji dla przyszłości. 8. Po drugie, doświadczenie ubiegłego sześciolecia pozwoli obecnej Kapitule zbadać mocne i słabe punkty nowych struktur, które powstały po 2003 roku. Struktury te obejmują Prowincję Świętego Klemensa, która opiera się na pierwotnym projekcie łączącym istniejące dotąd Prowincje w nową Jednostkę; posiada ona zarząd centralny oraz kilka stopni autonomii regionalnej. Istnieje federacja Prowincji Monachijskiej i Prowincji Wiedeńskiej zainaugurowana na początku obecnego trzechlecia. Istnieją [w Zgromadzeniu] wspólne działania na jakie pozwalają nowe inicjatywy albo wzmocnienie istniejących już apostolatów, jak porozumienia pomiędzy Prowincją Canberra i Prowincją Wietnamską, czy Prowincją Cebu i Wiceprowincją Manila. Zaangażowanie URB (União dos Redentoristas do Brasil) na rzecz naszej misji w Surinamie oraz decyzja o przeniesieniu Kuby z podregionu Południowego do podregionu Północnego Ameryki Łacińskiej i Karaibów ukazują jak pewna grupa Prowincji przejęła odpowiedzialność za misję ad gentes. 9. Przełożeni Zgromadzenia w Afryce i Madagaskarze wolą mówić raczej o strukturyzacji niż o restrukturyzacji, czyli, większość Jednostek w tym Regionie stara się skonsolidować pewien typ organizacji, który byłby oparciem dla naszej pracy misyjnej w epoce pokolonialnej. W listopadzie 2006 roku, w wyniku inicjatywy Zarządu Generalnego, spotkanie regionalne Afryki i Madagaskaru zgromadziło po raz pierwszy Wyższych Przełożonych Prowincji macierzystych Jednostek afrykańskich wraz z Przełożonymi Prowincji, czterech Wiceprowincji, dwóch Regionów i czterech Misji tego kontynentu. Spotkanie to było pierwszą próbą ustanowienia sieci dla Afryki i Madagaskaru, a jego uczestnicy wypracowali kilka znaczących zaleceń dotyczących nowej struktury, Komisję dla Afryki i Madagaskaru, jak również apel o większą współpracę a zakresie formacji początkowej i ustano
Sprawozdanie Przełożonego Generalnego na XXIV Kapitułę Generalną 3 wienie Funduszu dla Afryki i Madagaskaru. Jeżeli zalecenia te czekają jeszcze na swoją pełną konkretyzację, to jednak przed Zgromadzeniem została otwarta nowa droga. 10. Reasumując, zostały ustanowione nowe struktury międzyprowincjalne na rzecz misji, a sześć wielkich Regionów Zgromadzenia dowiodło możliwości wielkiej współpracy pomiędzy Jednostkami. Chociaż istnieje znacząca różnica pomiędzy Regionami odnośnie stopnia i jakości tej współpracy, został jednak położony fundament, w oparciu o który Kapituła może budować, jeżeli podejmie taką decyzję. 11. Jak najszybciej zajmę się kilkoma ruchami jakie zostały dokonane we współpracy międzyprowincjalnej na polu formacji początkowej i ciągłej. Teraz chciałbym natomiast przywołać niektóre obszary, w których Zgromadzenie nie zdołało do końca wprowadzić w życie n. 11 Wskazań ostatniej Kapituły Generalnej lub wprowadzić w inny sposób próby restrukturyzacji dla misji. Analiza tych niepowodzeń może dostarczyć nieocenionych informacji dla decyzji tej Kapituły. 12. Rada Generalna nie zdołała wprowadzić w życie tego, czego domagały się Wskazania 11.4 XXIII Kapituły Generalnej, której życzeniem było stworzenie nowych struktur ad experimentum w przeciągu dopiero zakończonego sześciolecia, jak delegatów Regionalnych lub Podregionalnych, których antycypowałoby bardziej kompletna restrukturyzację, i którzy zostaliby poddani weryfikacji przez obecną Kapitułę Generalną. Największą przeszkodą była obawa, że utworzenie takich delegatów osłabi rolę Radnych Generalnych. Z jednej strony żałuję, że Kapituła Generalna nie będzie mogła ocenić doświadczenia z delegatami regionalnymi, z drugiej zaś jestem szczęśliwy, że idea ta dojrzewała i można ją odnaleźć w wielu z propozycji zawartych w Instrumentum laboris. To wy zadecydujecie, czy kwestia pośredniego lub regionalnego poziomu władzy nabrała już wystarczającej mocy i dojrzała w pełni. 13. Leadership Zgromadzenia nie zdołało włączyć efektywnie większości współbraci do poważnej refleksji na temat restrukturyzacji. W wielu Jednostkach nie było częstych spotkań, jakich życzyły sobie Wskazania 11 (por. 11.5) w wyniku czego Zgromadzenie straciło sposobność szerzej zakrojonego uświadomienia swoich członków. Takie jest wrażenie zebrane przez wizytatorów generalnych w ciągu tego sześciolecia. W umysłach wielu współbraci, pojęcie restrukturyzacji zdało się być dominującym tematem sześciolecia; istotnie, znaczna liczba współbraci błędnie uważało, że restrukturyzacja jest kwestią ostatnich sześciu lat. Już same wizytacje ukazały, że współbracia nie byli dobrze poinformowani na temat procesu lub racji jakie za nią przemawiają. Często dokumentacja wysłana do domu (Wice) Prowincjalnego przez Komisję dla Restrukturyzacji lub przez Zarząd Generalny nie dochodziły do wspólnot lokalnych. W wyniku tego istnieje uporczywy lęk wśród współbraci, że restrukturyzacja utożsamia się oznacza po prostu z narzucona odgórnie fuzjami i niepotrzebną biurokrację. Innym błędnym pojęciem jest to, że restrukturyzacja jest zastrzeżona dla innych, głównie dla tych Jednostek, które ucierpiały liczebny spadek. 14. Pozwólcie, że zwrócę uwagę na dwie przeszkody, które tamują proces restrukturyzacji. Jedną z nich jest dwuznaczność w odniesieniu do misji Zgromadzenia. Pierwszą przewodnią zasadą zaproponowaną przez Komisję dla Restrukturyzacji jest ta, że restrukturyzacja
Sprawozdanie Przełożonego Generalnego na XXIV Kapitułę Generalną 4 jest dla misji ; sformułowanie to pojawia się w tematyce obecnej Kapituły. Chociaż formuła ta jest prawdziwa i konieczna, narażona jest na ryzyko utraty swojej siły i staje się pustym sloganem, kiedy Redemptoryści nie są pewni co oznacza misja. Wówczas to, co zostaje zaproponowane jako misyjne, może w rzeczywistości stać się konserwacją. Tam, gdzie Zgromadzenie pozwoliło sobie na instalację w struktury i metody, które nie mają już charakteru misyjnego, restrukturyzacja może przekształcić się w usiłowanie znalezienia współbraci z innych Jednostek dla utrzymania dotychczasowych fundacji, aż do umacniania raczej tego co jest, niż rozwijania tego, co jest możliwe do zrobienia. Prowincje mogą zakładać, zatrzymywać lub opuszczać fundacje, kierując się w oparciu o kryteria dalekie od wartości, o których mówią Konstytucje. 15. Druga przeszkodą w restrukturyzacji jest nadmierny prowincjalizm, który sprawia, że faktyczna tożsamość współbraci ogranicza się prawie wyłącznie z własną Jednostką pochodzenia. Prowincje w dalszym ciągu dobrze służą Zgromadzeniu i nie powinniśmy ich demontować. Z drugiej strony, Prowincja przestaje być strukturą misyjną, kiedy energia, wyobraźnia i zasoby finansowe, które winny być przeznaczone na ewangelizację ubogich opuszczonych zostają skierowane raczej wprost na podtrzymanie niektórych instytucji Prowincji, które być może nie służą już misji dzisiaj. Autonomia Prowincji nie może być absolutna, jeżeli Zgromadzenie pragnie znaleźć struktury, które odpowiadałyby misji o wymiarze światowym i promować bardziej skuteczna solidarność w przekazywaniu, przydzielaniu zasobów ludzkich i finansowych. Prowincjalizm, kiedy łączy się z przesadnym zdroworozsądkowym nacjonalizmem lub z innymi formami szowinizmu, wznosi prawie nieprzenikalną barierę dla restrukturyzacji. 16. Dotychczasowe normy Zgromadzenia nie wystarczają do wyjścia naprzeciw potrzebie restrukturyzacji. Po pierwsze, Konstytucje i Statuty wydają się mieć na względzie Instytut w stanie ekspansji: Nowopowstała Wiceprowincja może w końcu stać się na tyle mocna, żeby przekształcić się w Prowincję. Co jednak można powiedzieć o ruchu przeciwnym, kiedy Prowincja lub Wiceprowincja nie jest w stanie utrzymać instytucji koniecznych dla jej życia apostolskiego? Przepisy naszego prawodawstwa zdają się nie brać pod uwagę tej sytuacji, która stała się raczej regułą niż wyjątkiem w Europie Zachodniej, w Ameryce Północnej i w Oceanii. Więcej jeszcze, Konstytucje i Statuty podają więcej wskazań odnośnie organizowania poszczególnych Jednostek niż odnośnie możliwej współpracy pomiędzy Prowincjami i Wiceprowincjami Zgromadzenia. Np. pięć rozdziałów Konstytucji i Statutów poświęconych jest wewnętrznemu zarządowi Prowincji; pięć zarządowi Wiceprowincji i sześć organizacji wspólnot lokalnych. Tymczasem to samo prawodawstwo zawiera trzy dość delikatne Konstytucje, które regulują współpracę pomiędzy (Wice) Prowincjami. Jeżeli Konstytucja 121 zachęca Prowincję do pracy we wspólnocie z innymi częściami Zgromadzenia i pod władzą Zarządu Generalnego, to nasze własne prawodawstwo i, w większym jeszcze stopniu, praktyka Zgromadzenia ostatnich dziesięcioleci przyznała wysoki stopień autonomii poszczególnym Jednostkom. 17. Wydaje się więc być czymś oczywistym, że obecna Kapituła powinna zdefiniować niektóre prowizoryczne normy w celu posunięcia do przodu procesu restrukturyzacji. Przedstawię kilka konkretnych zaleceń w tym względzie, wcześniej jednak zajmę się trzema innymi obszarami będącymi przedmiotem szczególnej troski.
Sprawozdanie Przełożonego Generalnego na XXIV Kapitułę Generalną 5 II. Konsekracja: życie szczególnie oddane Bogu 18. W Orędziu ostatniej Kapituły Generalnej, jej członkowie przekazują Zgromadzeniu ich własne rozumienie bycia powołanymi do zwracania szczególnej uwagi na jakość naszego apostolskiego oddania Odkupicielowi i do rozważenia konsekwencji naszej profesji zakonnej. Zaproponowany na sześciolecie temat, Dać życie dla obfitego Odkupienia, stanowił naturalny punkt wyjścia. Dla rachunku sumienia na poziomie Zgromadzenia. Istotnie, niektóre Prowincje podjęły wspólny wysiłek posługując się tym tematem dla animowania współbraci. W kursach duchowości redemptorystowskiej organizowanych przez Centrum dla Duchowości Remptorystowskiej uczestniczyła znaczna liczba współbraci, a niektóre Jednostki zaprosiły O. Catalá i O. Mendanha a także członków Zarządu Generalnego do prowadzenia dni skupienia lub seminarów. 19. W roku 2007 Zarząd Generalny zaproponował, aby Zgromadzenie ogłosiło 275 rocznicę założenia, inaugurując specjalny rok refleksji na temat życia zakonnego. Niektóre Jednostki i Regiony podjęły to zaproszenie i zaplanowały różne wydarzenia. W ciągu tego sześciolecia, setna rocznica kanonizacji św. Klemensa Marii Hofbauera, dwusetna rocznica urodzin błog. Piotra Dondersa i 170 rocznica kanonizacji św. Alfonsa, zostały także dowartościowane przez niektóre Prowincje jako uprzywilejowane momenty dla refleksji i celebracji naszego życia apostolskiego. 20. Jest oczywiste, że nasz sposób życia spotyka się dzisiaj z różnymi wyzwaniami kulturowymi. Dominująca gospodarka rynkowa stwarza i podtrzymuje stan niepewności w naszych Jednostkach wynosząc korzyści indywidualne nad dobro wspólne. Te same siły sprzyjają wzrostowi pokusy posiadania, prowadząc do zacierania granicy pomiędzy tym, czego pożądamy a tym czego naprawdę potrzebujemy. Z drugiej strony, nasze Zgromadzenie wzrasta w liczbę na terenie młodych Kościołów półkuli południowej; obawiam się, że nie zrobiliśmy wystarczająco dużo w zakresie inkulturacji naszego charyzmatu, aby świadectwo Redemptorystów było zrozumiałe bez bezkrytycznego przyjmowania wartości kulturowych przeciwnych Ewangelii. 21. Dlatego obecna Kapituła winna kontynuować wysiłek pomagania współbraciom docenić dar naszego charyzmatu, a jednocześnie badania jakości naszej odpowiedzi. Po pierwsze, nasze życie apostolskie nie jest utożsamia się po prostu z przepowiadaniem, ale przede wszystkim, jest fundamentalnym nawróceniem i duchem ewangelicznym. W ten sposób, redukowanie sensu życia apostolskiego do działalności duszpasterskiej albo do innych prac, oznacza sprzeniewierzenie się jego sensowi. Zostaliśmy powołani, aby być specjalistami w ukazywaniu prymatu Boga i duchowego wymiaru życia. Jako apostołowie nawrócenia, nie możemy dać innym tego, czego sami nie posiadamy i nie mamy prawa zalecać innym, nie biorąc sobie do serca tej samej dobrej rady. Decyzje tej Kapituły winny zostać przekazane współbraciom jako cząstka naszego ciągłego nawrócenia, abyśmy mogli lepiej realizować nasze powołanie i dawać bardziej wyraziste świadectwo naszej tożsamości jako pomocnicy, współpracownicy i słudzy Jezusa Chrystusa w wielkim dziele Odkupienia, głosząc Słowo zbawienia ubogim (Konst. 2).
Sprawozdanie Przełożonego Generalnego na XXIV Kapitułę Generalną 6 III. Formacja początkowa i ciągła 22. Trzecią wielką troską XXIII Kapituły Generalnej była formacja Redemptorystów, którą jej członkowie uznali za jedno z największych wyzwań dla Zgromadzenia w obecnym czasie (por. Wskazania 10). Kapituła wezwała nowy Zarząd Generalny i wszystkie Jednostki do promocji międzyprowincjalnej współpracy w zakresie formacji, do bardziej skutecznego włączenia się w przygotowanie formatorów oraz do większego zwracania uwagi na jakość formacji ludzkiej, religijnej, naukowej i duszpasterskiej naszych kandydatów i profesów. 23. Można zauważyć pewne postępy w realizacji ambitnego programu nakreślonego przez XXIII Kapitułę Generalną; istnieje jednak nadal kilka poważnych przeszkód. Formacja początkowa stanowiła jeden z priorytetów Zarządu Generalnego w minionym sześcioleciu. Temat ten pojawiał się w takiej czy innej formie w programie każdego Nadzwyczajnego Posiedzenia i zajmował ważne miejsce podczas wizytacji generalnych. Zarząd Generalny zatwierdził utworzenie funkcji sekretarza wykonawczego dla formacji; O. Luis Alberto Roballo wykonał nieocenioną pracę w zakresie ulepszenia programów formacji. 24. Sekretariat Generalny dla Formacji przygotował wiele cennych materiałów, włącznie z instrumentem pomagającym Zarządowi Generalnemu w ocenie programu formacyjnego poszczególnych Jednostek podczas wizytacji, oraz podręcznik dla dyrektorów formacji. Sekretariat zorganizował kursy przygotowujące formatorów w języku angielskim i hiszpańskim; gotowy jest do przeprowadzenia tych samych kursów w innych językach w najbliższym sześcioleciu. Członkowie Sekretariatu analizowali wreszcie Ratio formationis Prowincji i Wiceprowincji, przekazując swoje sugestie Radzie Generalnej przed podjęciem decyzji odnośnie zatwierdzenia tychże Ratio. 25. Dokonał się postęp na polu współpracy pomiędzy Jednostkami w zakresie programów formacji początkowej i ciągłej. Istnieją międzyprowincjalne nowicjaty w Europie, Ameryce Północnej, Ameryce Łacińskiej, Azji Południowo Wschodniej i w Afryce. O wiele gorzej jest ze wspólnymi programami formacji po zakończeniu nowicjatu, chociaż są wyjątki we Włoszech, Brazylii oraz ważny ośrodek w Południowo Wschodniej Azji. Niektóre Prowincje współdzielą odpowiedzialność w przygotowywaniu współbraci do profesji wieczystej. 26. Współpraca w zakresie formacji ciągłej jest mniej widoczna. W niektórych Regionach miały miejsce międzyprowincjalne dni skupienia i seminaria, jak również spotkania współbraci z kilku Jednostek pełniących podobną posługę duszpasterską, jak misje ludowe czy sanktuaria. 27. Moim zdaniem, największymi wyzwaniami w dziedzinie formacji, przed którymi dzisiaj staje Zgromadzenie, są prowincjalizm i improwizacja. Te dwie przeszkody często są ze sobą powiązane. Przesadne poczucie autonomii wstrzymuje Jednostki przed współpracą z innymi, nawet jeżeli taki opór prowadzi do posługiwania się gorszymi i bardzo kosztownymi programami. Częsta zmiana formatorów lub zatrudnianie współbraci zupełnie nieprzygotowanych do tej posługi, prowadzi do niestabilności i braku ciągłości w procesie formacyjnym. Innym przykładem szkodliwej improwizacji na polu formacji jest sytuacja, w której Jednostki zgadzają się wprawdzie na współpracę na etapie formacji, ale wystarczy nagła decyzja podjęta przez jedną z Jednostek, do natychmiastowego zerwania współpracy, bez żadnego dialogu lub próby rozwiązania zaistniałych problemów.
Sprawozdanie Przełożonego Generalnego na XXIV Kapitułę Generalną 7 Fakt, że międzyprowincjalną współpracą w zakresie formacji rządzą często nieformalne porozumienia pomiędzy Wyższymi Przełożonymi, nie ułatwia stabilności programu, szczególnie po wyborze nowego Przełożonego. 28. Proszę, byście rozważyli dwa inne faktory, które zagrażają jakości formacji początkowej w naszym Zgromadzeniu. Pierwszym z nich jest niewystarczające finansowanie programów formacji początkowej. Brak środków finansowych zmusza niekiedy Jednostkę do odesłania obiecujących kandydatów. Zarząd Generalny rozdziela środki jakie niektóre Jednostki wspaniałomyślnie przekazują na Fundusz Solidarności, dając pierwszeństwo programom współpracy międzyprowincjalnej. W ciągu ostatnich czterech lat musieliśmy jednak odrzucić niektóre, zasługujące na uwagę wnioski. 29. Inną kwestią jest promocja naszego powołania. Z jednej strony, są Jednostki, które niewiele, albo nic nie robią w kierunku zaproponowania młodym naszego sposobu życia. Zdarza się, że jeżeli istnieje nawet taka promocja, nie obejmuje ona powołania Brata Redemptorysty. W innych regionach świata, promocji powołań do Zgromadzenia nie towarzyszy uważna selekcja i właściwe towarzyszenie kandydatom. Konstytucja 79 przypomina nam, że wszyscy współbracia, z miłości i szacunku dla własnego powołania, będą się starać prowadzić apostolstwo rozwijania powołań do Zgromadzenia. Ma ono jednak na względzie nie zwykłą liczbę, gdyż żywotność Zgromadzenia w pełnieniu jego apostolskiej misji zależy od ilości i jakości kandydatów, którzy chcą się przyłączyć do wspólnoty Redemptorystów. 30. Jak już zaznaczyłem, w ciągu ostatnich sześciu lat nastąpił postęp w zakresie strategii i polityki dotyczącej formacji ciągłej albo permanentnej Redemptorystów. Prowincje lub grupy Prowincji promowały wspólne rekolekcje, seminaria i kursy z zakresu duchowości i historii Zgromadzenia, oraz dokształcanie w dziedzinie teologii pastoralnej i moralnej. Zgromadzenie nie powinno stracić z oczu doniosłości wykształcenia specjalistycznego współbraci w zakresie nauk teologicznych, ponieważ nasza misja potrzebuje dzisiaj bardziej niż kiedykolwiek kompetencji w tych właśnie dziedzinach. Jak to wynika z prezentacji jakiej dokonałem na spotkaniach przygotowawczych do tej Kapituły, jestem przekonany, że obecna Kapituła powinna potwierdzić nasze zaangażowanie na rzecz Akademii Alfonsjańskiej i zastanowić się nad sposobem pozyskiwania nowych Redemptorystów dla tejże Akademii. IV. Finanse 31. Czwarta troską, na którą chciałbym zwrócić waszą uwagę jest sytuacja finansowa Zgromadzenia. Wiem, że Ekonom Generalny i Komisja dla relacji ekonomicznej przekazali wam szczegółowe informacje, dlatego ograniczę się do kilku uwag ogólnych. Przykro mi jest powiadomić was, że w ostatnich sześciu latach finanse Zgromadzenia bardo znacznie się zmniejszyły; z sytuacji tej, której nie wolno lekceważyć, możemy wyjść jedynie na drodze wielkiej solidarności pomiędzy wszystkim Jednostkami. Z drugiej strony, obecny kryzys daje nam szczególną sposobność, ośmieliłbym się powiedzieć, stanowi łaskę dla Zgromadzenia. Pozwólcie mi wyjaśnić te dwa punkty. 32. W ciągu ostatnich dwóch lat, światowy kryzys finansowy zmniejszył majątek Zarządu Zgromadzenia o ponad 45%. Straty te obejmują redukcję wartości naszych inwestycji o
Sprawozdanie Przełożonego Generalnego na XXIV Kapitułę Generalną 8 ponad 40%, oraz nieoczekiwaną stratę 2.7 milionów EURO w wyniku kryminalnych oszustw ze strony Bernarda Madoff a, amerykańskiego finansisty, o którym pewnie słyszeliście. Na początku obecnego sześciolecia Zarząd Generalny zachował 10 milionów EURO po stronie zysków i podjął decyzję, że środków tych nie wolno ruszać, chyba że w wyniku kolegialnego głosowania całej Rady, włącznie z Ekonomem Generalnym. W ostatnim roku zostaliśmy zmuszeni do naruszenia tej rezerwy dla pokrycia bieżących wydatków. Kryzys pociągnął za sobą bolesne reperkusje dla Funduszu Solidarności; zmusił on Zarząd Generalny do odmowy finansowania prawie połowy wniosków Jednostek, jakie wpłynęły w ciągu ostatnich dwóch lat. 33. Spadek wpływów ograniczył pracę Zarządu Generalnego i osłabił rozwój niektórych instytucji powierzonych jego trosce, jak Akademia Alfonsjańska i sam Fundusz Solidarności. Obecna Kapituła musi się zastanowić nad najlepszym sposobem finansowania Zarządu Generalnego i jego instytucji: Wspólnoty Sant Alfonso, Akademii Alfonsjańskiej, Archiwum Generalnego, Instytutu Historycznego Redemptorystów i Funduszu Solidarności. Ponadto istnieje nadzieja, że Zgromadzenie będzie w stanie wyjść naprzeciw potrzebom finansowym naszej misji w Afryce. 34. Kryzys stanowi także sposobność, którą Zgromadzenie powinno odczytać. Po pierwsze, bolesne lekcje ostatnich lat są wezwaniem do większej czujności odnośnie sposobu finansowania misji. Biuro Ekonoma Generalnego, wraz z Sekretariatem Generalnym do spraw Finansowych i profesjonalnymi ekspertami, analizują gdzie został popełniony błąd i jakiego rodzaju zmiany strategii są wskazane. Po drugie, przygnębienie jakiego doświadczyliśmy z powodu tego kryzysu powinno dać nam odczuć, że stanowimy cząstkę świata realnego, pamiętając jednak, że nasze cierpienie jest niewielkie, w porównaniu z nędzą tak wielu ludzi na całym świecie jaką ten kryzys spowodował. Po trzecie, kryzys ten wzywa nas do okrycia sensu ubóstwa, które zobowiązuje nie tylko do prowadzenia życia pracowitego i rozsądnego oraz oderwanego od doczesnych bogactw, ale także nas uzależnia i ogranicza w używaniu i rozporządzaniu dobrami (Konst. 68). Wreszcie, skoro sami staliśmy się ofiarą manipulacji rynkowych i oszustwa ze strony zachłannych inwestorów, powinniśmy stać się bardziej dyspozycyjni do słuchania krzyku ubogich i poświecić się na nowo pracy na rzecz bardziej sprawiedliwego świata. 35. Wzywając was do wzięcia na serio tematu finansów, i prosząc, abyście zobaczyli w nim zarówno palaci problem do rozwiązania jak i sposobność do uświadomienia sobie pewnych spraw, przestrzegam was przed niebezpieczeństwem aby troski finansowe nie zaważyły w sposób nieproporcjonalny na obrazie tej Kapituły. Przypominam wam słowa, które Jezus wypowiedział przed wysłaniem swoich uczniów: Nie zdobywajcie złota ani srebra, ani miedzi do swych trzosów. Nie bierzcie na drogę torby ani dwóch sukien, ani sandałów, ani laski! Wart jest bowiem robotnik swej strawy (Mt 10,9 10); chciałbym przejąć nieco mądrości Rowana Williamsa, Arcybiskupa Canterbury, który tak komentuje powyższy tekst Mateusza: słowa Jezusa zakładają w sposób oczywisty, że najpierw jest inicjatywa a potem środki. Dla każdego, kto podejmuje się planowania działalności misyjnej, słowa te zawierają prawdziwe wyzwanie. Innymi słowy, musimy być bardzo uważni, by naszym planowaniem nie pozamykać różnych drzwi. To znaczy, musimy być prowadzeni poczuciem, gdzie Bóg obecnie otwiera drzwi i włożyć inicjatywę i energię w nadzieję, że w jakiś sposób takie działanie przywoła potrzebne nam środki ponieważ godzien jest robotnik swojej strawy.
Sprawozdanie Przełożonego Generalnego na XXIV Kapitułę Generalną 9 V. ZALECENIA 36. W kontekście powyższych czterech zadań, restrukturyzacji, konsekracji, formacji początkowej i finansów, chciałbym przekazać następujące zalecenia: a) Aby obecna Kapituła zatwierdziła sześć zasad przewodnich dla restrukturyzacji w formie przedstawionej przez Komisje dla Restrukturyzacji w Propozycji n. 1 Instrumentum laboris (nn. 89 100). b) Aby Kapituła zatwierdziła Propozycję n. 2 Komisji dla Restrukturyzacji (Instrumentum laboris, nn. 101 107) która przekształciłaby Zgromadzenie w Konferencje. Widzieliście, że Rada Generalna przedstawia w zasadzie tę samą propozycję w n. 173 Instrumentum laboris. Kapituła powinna także wypowiedzieć się na temat relacji między koordynatorami Konferencji i Zarządem Generalnym (por. Propozycja n. 6, Instrumentum laboris, nn. 122 125). Autorytet Zarządu Generalnego i jego odniesienie do Konferencji odegra decydującą rolę w uniknięciu zastąpienia prowincjalizmu pewnym typem regionalizmu, który z pewnością ograniczyłby skuteczność Zgromadzenia i mógłby zaszkodzić jego podstawowej jedności. Konferencje i ich uprawnienia zostałyby ustanowione za pomocą dekretu Rady Generalnej na początku nowego sześciolecia; zostałyby więc ocenione przez XXV Kapitułę Generalną w roku 2015. Na tym posiedzeniu Kapituła podjęłaby decyzję odnośnie ewentualnych poprawek do Konstytucji i Statutów. c) Aby obecna Kapituła zatwiedziała Propozycję n. 3 Komisji dla Restrukturyzacji odnośnie potrzeby Sieci w Zgromadzeniu (Instrumentum laboris, n. 108). d) Aby obecna Kapituła zwróciła szczególną uwagę na kwestię planowania przyszłości Zgromadzenia w Afryce, stwarzając struktury potrzebne dla koordynacji misji, formacji naszych kandydatów i studentów, zapewniając jednocześnie, na ile to możliwe, jakieś stałe źródło finansowania. e) Aby obecna Kapituła odroczyła każdą decyzję dotyczącą restrukturyzacji Kapituły Generalnej, aż do czasu kiedy zostaną uformowane i zaczną działać Konferencje. Propozycja Komisji dla Restrukturyzacji posiada wielką wartość; jednakże, moim zdaniem, jej skuteczność zakłada, że Zgromadzenie zdobędzie jakieś doświadczenie odnośnie uprzedniej reorganizacji w Konferencje. Ponadto wydaje się roztropnym danie współbraciom czasu na utożsamienie się z układem i funkcjonowaniem ich poszczególnych Konferencji, zanim nada się nowemu sposobowi organizacji tak decydującą rolę dla składu i funkcjonowania Kapituły Generalnej. f) Aby obecna Kapituła odnowiła upoważnienie dla najbliższego Zarządu Generalnego i dla wszystkich Jednostek do podejmowania wszelkich wysiłków zmierzających do poprawienia jakości formacji początkowej i ciągłej w Zgromadzeniu, wypowiadając się wyraźnie na rzecz preferencji dla współpracy międzyprowincjalnej na poziomie nowicjatu i po zakończeniu nowicjatu. g) Aby obecna Kapituła przekazała przyszłej Radzie Generalnej wskazówki odnośnie tworzenia wspólnot międzynarodowych. Szczególną uwagę należy poświęcić przyszłości Zgromadzenia w Europie Zachodniej, Ameryce Północnej, jak również potrzebie poważnej refleksji na temat relacji międzykulturowych w życiu wspólnotowym i naszej posłudze. h) Aby Kapituła zatwierdziła propozycję Zarządu Generalnego na temat solidarności ekonomicznej w Zgromadzeniu (por. Instrumentum laboris, n. 175).
Sprawozdanie Przełożonego Generalnego na XXIV Kapitułę Generalną 10 VI. Słowo podziękowania 37. Kończę to sprawozdanie słowami podziękowania i modlitwą. Wyrazy szczerego uznania kieruje w stronę moich najbliższych współpracowników w minionym sześcioleciu. O. Serafino Fiore, Wikariusz Generalny Zgromadzenia, okazał się być godnym zaufania, jakie położyła w nim ostatnia Kapituła Generalna; w ciągu ostatnich dwunastu lat, był on moim powiernikiem, doradcą i przyjacielem. Dziękuję pozostałym Radnym Generalnym, O. Enrique López owi, Athanase Nsiamina, Juventiusowi Andrade, Raymondowi Douziechowi i Jackowi Dembkowi, za oddanie swoich sił i poświęcenie, które cechowały ich posługę. Rada Generalna współpracowała ściśle i skutecznie z czterema wyższymi urzędnikami Zgromadzenia, O. Josephem Dorcey em, O. Stanisławem Wróblem, O. José Sousą i O. Antonio Marrazzo. Szczególne uznanie dla odważnej i wspaniałomyślnej posługi O. Stanisława Wróbla, który zgodził się być Ekonomem Generalnym kiedy O. Patrick O Keeffe wrócił do swojej Prowincji; O. Wróbel rozpoczął swoją pracę w momencie, kiedy finansowe tsunami spadło na Zgromadzenie. Razem z nami, w naszej małej wspólnocie byli obecni Bracia Placido i Antonio, jak również O. Félix Catalá, dyrektor Ośrodka Duchowości Redemptorystowskiej; ich obecność ubogacała życie naszej wspólnoty. 38. Kapituła niech zechce uznać z wdzięcznością pracę innych urzędników Kurii Generalnej, wśród których jest trzech osiemdziesiątlatków. Są to Ojcowie: Anthony Mulvey, Gabriel Boudreault i Hermann Schmid. Mogę was zapewnić, że wszyscy urzędnicy i asystenci posługiwali gorliwie, kompetentnie i zgodnie. 39. Kończąc moją posługę jako Przełożonego Generalnego, proszę członków XXIV Kapituły Generalnej, jako reprezentantów naszego wielkiego Instytutu, o wyrozumiałość dla mich słabości, o wybaczenie moich błędów i braków. Zgromadzenie zażądało od niegodnego brata pełnienia życiowej misji i, w ciągu ostatnich dwunastu lat, współbracia wspomagali mnie wspaniałomyślnie. Ufam, że nie zabraknie mi przebaczenia i wyrozumiałości z waszej strony. 40. Ufam, że za wstawiennictwem Matki Bożej Nieustającej Pomocy oraz wszystkich Świętych i Błogosławionych Zgromadzenia zapłonie w nas ta miłość, która nadaje kształt i jedność naszemu życiu (Konst. 54). Wobec programu tej Kapituły, tak bogatego w wyzwania, wyrażam pragnienie, byśmy umieli zaprzeć się samych siebie i byli gotowi podjąć to, co jest konieczne, aby uczestniczyć w misterium Chrystusa i ogłaszać je przez ewangeliczną prostotę życia i słowa, przynosząc ludziom obfite Odkupienie (por. Konst. 20). Maranatha! Przyjdź Panie Jezu! Joseph W. Tobin, C.Ss.R. Przełożony Generalny październik 2009