OCENA REALIZACJI STRATEGII TRANSPORTOWEJ M. ST. WARSZAWY

Zamawiający: OCENA REALIZACJI STRATEGII TRANSPORTOWEJ M. ST. WARSZAWY Wykonawca: 00-660 Warszawa, ul. Lwowska 9/1A www.transeko.pl Warszawa, 2013r

Ocena realizacji Strategii Transportowej m.st. Warszawy 2 Spis treści: 1 WSTĘP... 4 2 AKTUALIZACJA DIAGNOZY SYSTEMU TRANSPORTOWEGO... 5 2.1 Warszawa jako węzeł transportowy... 5 2.2 Powiązania transportowe Warszawy... 9 2.3 Motoryzacja... 10 2.4 System drogowo uliczny... 10 2.5 System transportu zbiorowego... 20 2.5.1 Komunikacja autobusowa ZTM... 23 2.5.2 Komunikacja tramwajowa... 25 2.5.3 System metra... 26 2.5.4 Kolej... 28 2.6 System rowerowy... 40 2.7 System transportu towarów... 43 2.8 Ruch pieszy... 46 2.9 Parkowanie... 49 2.10 Organizacja i zarządzanie ruchem... 55 2.11 Bezpieczeństwo ruchu drogowego... 63 3 ANALIZA SWOT... 68 4 OCENA DZIAŁAŃ... 73 4.1 Wstęp... 73 4.2 Ocena działań w ramach podsystemu transportu zbiorowego... 73 4.3 Ocena działań w ramach układu drogowego... 79 4.4 Ocena działań w zakresie poprawy bezpieczeństwa ruchu... 90 4.5 Ocena działań w ramach podsystemu transportu pieszego i parkowania... 92 4.6 Ocena działań w ramach podsystemu transportu rowerowego... 94 5 PODSUMOWANIE DANYCH Z MONITORINGU STRATEGII... 97 6 PROMOCJA STRATEGII... 99 7 PRIORYTETY i WYTYCZNE DALSZYCH DZIAŁAŃ... 103 7.1 Priorytety realizacji Strategii... 103 7.2 Szczegółowe rekomendacje dotyczące publicznego transportu zbiorowego... 104 7.3 Rekomendacje dotyczące systemu drogowego... 110 7.4 Rekomendacje dotyczące bezpieczeństwa ruchu... 114 7.5 Rekomendacje dotyczące ruchu rowerowego... 119

Ocena realizacji Strategii Transportowej m.st. Warszawy 3 Spis tabel: Tabl. 2.1. Liczba pojazdów zarejestrowanych w Warszawie (1995-2011)... 10 Tabl. 2.2. Natężenia ruchu na mostach w Warszawie [poj./doba/przekrój].... 12 Tabl. 2.3. Natężenie ruchu na trasach wylotowych z miasta [pojazdy/dobę/przekrój]... 14 Tabl. 2.4. Natężenie ruchu w wybranych przekrojach pomiarowych [pojazdy/dobę/przekrój]... 15 Tabl. 2.5. Natężenie ruchu w wybranych przekrojach pomiarowych [pojazdy/dobę/przekrój]... 16 Tabl. 2.6. Dobowe natężenia pojazdów wybranych przekrojach, dane z APR-ZDM... 17 Tabl. 2.7. Natężenie i udział godzin w dobie, dla typowego dnia roboczego, dane z APR-ZDM>... 18 Tabl. 2.8. Średnie liczba osób wchodzących do metra (średnie z okresu styczeń-maj 2012)... 27 Tabl. 2.9 Przyrost infrastruktury rowerowej w latach 2010-2012.... 40 Tabl. 2.10. Miejsca docelowe podróży pojazdów ciężarowych na terenie Warszawy.... 45 Tabl. 2.11. Funkcjonujące wydzielone pasy dla transportu zbiorowego (stan na lipiec 2012)... 63 Tabl. 2.12. Podstawowe dane o liczbie wypadków i poszkodowanych w Warszawie, w latach 2000-2011... 64 Tabl. 2.13. Płeć i wiek ofiar wypadków, dane dla okresu 2006-2011.... 65 Tabl. 2.14. Dane o wypadkach z pieszymi z okresu: 2006-2011... 66 Tabl. 2.15. Dane o wypadkach z rowerzystami z okresu 2006 2011... 66 Tabl. 4.1Stopień realizacji układu autostrad i dróg ekspresowych w woj. mazowieckim... 79 Tabl. 4.2 Stopień realizacji tras ekspresowych tworzących układ obwodowy oraz powiązania z układem DSR... 80 Tabl. 4.3 Powierzchnie infrastruktury komunikacyjnej ZDM poddane zabiegom remontowym.... 82 Tabl. 4.4Stan realizacji budowy tras obwodowych w Warszawie.... 85 Tabl. 5.1 Zestawienia wskaźników produktu 2008-2012.... 97 Tabl. 5.2 Zestawienia wskaźników rezultatu dla roku 2012... 98 Spis rysunków: Rys. 2.1. Wyniki pomiarów natężenia ruchu na moście Marii Skłodowskiej Curie listopad 2012 r... 13 Rys. 2.2. Dolina Służewiecka, miesięczne natężenia ruchu (pojazdy/przekrój), w latach 2008-2011.... 17 Rys. 2.3. Wisłostrada, miesięczne natężenia ruchu (pojazdy/przekrój), w latach 2008-2011... 17 Rys. 2.4. Most Gdański, miesięczne natężenia ruchu (pojazdy/przekrój), w latach 2009-2011.... 18 Rys. 2.5. ul. Czecha, miesięczne natężenia ruchu (pojazdy/przekrój), w latach 2010-2011.... 18 Rys. 2.6. Al. Prymasa Tysiąclecia, miesięczne natężenia ruchu (pojazdy/przekrój), w latach 2010-2011.... 18 Rys. 2.7. Dolina Służewiecka, rozkład ruchu w ciągu doby... 19 Rys. 2.8. Wisłostrada, rozkład ruchu w ciągu doby... 19 Rys. 2.9. Most Gdański, rozkład ruchu w ciągu doby... 19 Rys. 2.10. ul. B. Czecha, rozkład ruchu w ciągu doby... 19 Rys. 2.11. Al. Prymasa Tysiąclecia, rozkład ruchu w ciągu doby... 20 Rys. 2.12. Sieć linii kolejowych Warszawskiego Węzła Kolejowego.... 29 Rys. 2.13. Linia S1 (źródło: www.skm.warszawa.pl).... 31 Rys. 2.14. Linia S2 (źródło www.skm.warszawa.pl).... 32 Rys. 2.15. Linia S3 (źródło www.skm.warszawa.pl).... 33 Rys. 2.16. Linia S9 (źródło www.skm.warszawa.pl).... 33 Rys. 2.17. Schemat linii obsługiwanych przez Koleje Mazowieckie, wrzesień 2012... 37 Rys. 2.18. Przebieg linii WKD (Źródło: http://en.wikipedia.org/wiki/warszawska_kolej_dojazdowa).... 39 Rys. 2.19 Układ dróg rowerowych na terenie Warszawy, stan z października 2012r... 41 Rys. 2.20 Struktura motywacji podróży rowerowych w Warszawie w ujęciu dobowym... 42 Rys. 2.21 Liczba podróży rowerowych w przedziałach długości.... 42 Rys. 2.22 Schemat lokalizacji bezobsługowych wypożyczalni roweru publicznego w Warszawie.... 43 Rys. 2.23. Granice strefy płatnego parkowania w Warszawie (źródło ZDM)... 51 Rys. 2.24. Lokalizacja parkingów przesiadkowych Parkuj i Jedź, według stanu na listopad 2012... 55 Rys. 2.25. Zasięg rozwoju Systemu Zrządzania Ruchem w Warszawie.... 59 Rys. 4.1 Docelowy rozwoju układu dróg szybkiego ruchu w woj. mazowieckim.... 81

Ocena realizacji Strategii Transportowej m.st. Warszawy 4 1 WSTĘP Zasadniczą ocenę realizacji Strategii Transportowej m.st. Warszawy przeprowadzono w okresie sierpień - grudzień 2012 r. Przedmiotem oceny był dokument pt.: Strategia Zrównoważonego Rozwoju Systemu Transportowego Warszawy do 2015 roku i na lata kolejne, załącznik nr 1 do uchwały nr LVIII/1749/2009 Rady Miasta st. Warszawy. W okresie od opracowania wstępnej wersji dokumentu do 2 lipca 2013 r. zbierano opinie o dokumencie oraz odbywały się jego prezentacje z udziałem władz m.st. Warszawy oraz przedstawicieli jednostek miejskich. Niniejszy dokument uwzględnia wnioski z tego okresu. Opracowanie zostało wykonane na zamówienie Biura Drogownictwa i Komunikacji, Urzędu Miasta Stołecznego Warszawy pod kierunkiem dr inż. Andrzej Brzezińskiego, przy współpracy zespołu w składzie: Karolina Jesionkiewicz-Niedzińska, Magdalena Rezwow-Mosakowska, Agnieszka Rogala, Piotr Szagała. W opracowaniu wykorzystano materiały udostępnione przez: Zarząd Dróg Miejskich, Zarząd Miejskich Inwestycji Drogowych, Zarząd Transportu Miejskiego, Metro Warszawskie, Tramwaje Warszawskie. Warszawskie Koleje Dojazdowe, Szybka Kolej Miejska, PP Porty Lotnicze, Miejskie Zakłady Autobusowe, Uwagi zgłoszone przez ww. instytucje do wstępnej wersji opracowania, oraz materiały robocze przekazane przez Zamawiającego.

Ocena realizacji Strategii Transportowej m.st. Warszawy 5 2 AKTUALIZACJA DIAGNOZY SYSTEMU TRANSPORTOWEGO 1 2.1 Warszawa jako węzeł transportowy Międzynarodowy węzeł transportowy W ruchu międzynarodowym Warszawa stanowi ważne ogniwo systemu transeuropejskich korytarzy drogowokolejowych (Trans European Network TEN), łączących państwa członkowskie UE. Spośród dziesięciu głównych korytarzy sieci TEN, trzy przebiegają przez Warszawę: Korytarz I Warszawa - Białystok - Suwałki - Kowno - Ryga - Tallin - Helsinki, korytarz obejmuje: drogę E-67 (nr 8) Szypliszki - Suwałki - Białystok - Warszawa (Via Baltica) objętą umową AGR, o projektowanych parametrach drogi ekspresowej S, linię kolejową E75 Trakiszki - Białystok - Warszawa objętą umową AGC i zgłoszoną do umowy AGTC, Korytarz II Berlin - Poznań - Warszawa - Mińsk - Moskwa Niżnyj Nowogorod; korytarz obejmuje: szlak drogowy E30 Berlin - Warszawa - Mińsk (autostrada A-2) linię kolejową E-20 Berlin - Kunowice - Warszawa - Terespol objętą umowami AGC i AGTC, z obwodnicą towarową CE20 Łowicz Skierniewice Łuków objętą umową AGTC), Korytarz VI Gdańsk - Warszawa(Łódź) - Katowice Ostrawa; korytarz obejmuje: szlak drogowy E77 z Gdańska do Warszawy i szlak E67 z Warszawy do Katowic (autostrada A-1), fragment drogi krajowej Nr 7 i 8, linię kolejową E65. W Planie Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Mazowieckiego oprócz trzech ww. korytarzy koncepcja systemu transportowego uwzględnia czwarty, postulowany korytarz KA Gdańsk - Warszawa - Kowel Konstanca Odessa. Zakłada się, że będzie on obejmować fragment autostrady A-1 i drogi nr 10 oraz drogę nr 17, a także linię kolejową E28. Warszawski węzeł drogowy W warszawskim węźle drogowym zbiegają się następujące drogi znaczenia podstawowego: cztery drogi krajowe o znaczeniu międzynarodowym objęte umową międzynarodową AGR: E30 (Nr 2 GP) (Berlin) - Poznań - Warszawa - Siedlce - Terespol -(Mińsk), E77 (Nr 7 GP/S) (Helsinki) - Gdańsk - Elbląg - Warszawa - Kraków - Chyżne - (Budapeszt), E67 (Nr 8 GP) (Ryga) - Białystok - Warszawa - Piotrków Trybunalski - Wrocław - (Praga), E372 (Nr 17 GP) Warszawa - Lublin - Hrebenne - (Lwów), dwie drogi krajowe: Nr 61(GP) Warszawa - Ostrołęka - Łomża Augustów, Nr 79 (G) Warszawa - Góra Kalwaria - Sandomierz - Kraków - Katowice - Bytom, trzynaście dróg wojewódzkich: Nr 580 (G) Warszawa - Kampinos Sochaczew, Nr 631 (GP/Z) Warszawa - Marki - Nieporęt - Zegrze - Nowy Dwór Mazowiecki, Nr 633 (G) Warszawa Nieporęt, Nr 634 (GP/G) Warszawa - Wołomin Tłuszcz, Nr 637 (GP) Warszawa Węgrów, Nr 719 (GP/G) Warszawa - Pruszków - Żyrardów Kamion, Nr 724 (GP/G) Warszawa - Konstancin Jeziorna - Góra Kalwaria, 1 Na podstawie danych zebranych w okresie sierpień grudzień 2012 r

Ocena realizacji Strategii Transportowej m.st. Warszawy 6 Nr 801 (G/GP) Warszawa - Karczew - Wilga - Dęblin Puławy, Nr 898 (G/Z) Warszawa - Mościska - Babice Stare, Nr 629 (G) Warszawa (Wolska - Al. Solidarności - Radzymińska), Nr 706 (Z) Warszawa (17Styczna - Wirażowa), Nr 711 (Z) Warszawa (Bysławska), Nr 717 (G) Warszawa (Al. Jerozolimskie - Niemcewicza). Warszawski Węzeł Kolejowy W Warszawskim Węźle Kolejowym zbiegają się linie kolejowe o znaczeniu państwowym i lokalnym. Ze względu na warunki techniczne i bezpieczeństwo ruchu dzielą się one na linie magistralne, I-rzędne, II-rzędne i III-rzędne. Są to: - trzy magistralne linie kolejowe o państwowym znaczeniu objęte umowami międzynarodowymi AGC i AGTC: E20 (Nr 2,3) (Berlin) - Kunowice - Poznań - Warszawa - Terespol - (Moskwa) AGC, AGTC, E65 (Nr 4,9) Gdańsk - Warszawa - Katowice (CMK) AGC, AGTC, E75 (Nr 6, 449) Warszawa - Białystok - Kuźnica Białostocka - (Sankt Petersburg) AGC; - jedna pierwszorzędna linia kolejowa oczekująca na wpisanie do umów europejskich AGC i AGTC: E28 (Nr 7) Warszawa - Pilawa - Dęblin - Lublin Dorohusk; - dwie magistralne i pierwszorzędne linie kolejowe o państwowym znaczeniu nie objęte umowami międzynarodowymi: Nr 1 Warszawa - Koluszki - Częstochowa - Katowice (magistralna), Nr 8 Warszawa - Radom - Kraków (I-rzędne), - jedna linia kolejowa o lokalnym znaczeniu: WKD (Warszawska Kolej Dojazdowa) Warszawa - Milanówek - Grodzisk Mazowiecki. Warszawski węzeł lotniczy Warszawa jest największym węzłem komunikacji lotniczej w Polsce. Międzynarodowy Port Lotniczy im. F. Chopina w roku 2011 obsłużył ponad 9,3 mln pasażerów. Do niedawna obsługiwał większość lotniczego ruchu pasażerskiego w Polsce. Ze względu na szybki wzrost roli lotnisk regionalnych jego udział w obsłudze ruchu lotniczego jednak maleje, do ok. 43% w roku 2011. Warszawskie lotnisko jest także ważnym węzłem ruchu towarowego. W 2011 roku przeładowano na nim ponad 60,6 tys. ton ładunków. Warszawskie lotnisko położone jest na pograniczu dzielnic Ursynów i Włochy, w odległości ok. 8 kilometrów na południowy zachód od centrum miasta. Zajmuje powierzchnię ponad 830 ha. Operacje lotnicze wykonywane są z dwóch asfaltobetonowych dróg startowych o wymiarach: 3690m x 60m i 2800m x 50m. Samoloty poruszają się po 21 drogach kołowania. W ciągu godziny na lotnisku Chopina w Warszawie mogą być wykonane 42 operacje lotnicze w okresie szczytów ruchu. W wyniku realizacji planowanych inwestycji po 2014 r. liczba możliwych operacji w ciągu godziny ma wzrosnąć do 48 w okresie szczytów ruchu. Port Lotniczy im. Chopina posiada około 100 połączeń rejsowych z portami w kraju i na świecie oraz stale rosnącą liczbę połączeń czarterowych. W połączeniach krajowych pasażerowie najczęściej podróżują do Wrocławia, Gdańska i Krakowa. Głównym celem podróży dla ok. 50% pasażerów portu lotniczego (przylatujących) jest Warszawa. Obecnie port lotniczy dysponuje dwoma terminalami pasażerskimi, oznaczonymi jako Terminal A (do roku 2010 funkcjonujące jako "Terminal 1" i "Terminal 2") oraz Terminal General Aviation (po przemianowaniu byłego Terminala VIP Aviation). W roku 2009 zamknięto terminal Etiuda. Ponadto w kompleksie lotniska znajdują się specjalistyczne dworce lotnicze: Dworzec Towarowy CARGO - zlokalizowany w południowej części lotniska przy ul. Wirażowej. Wojskowy Port Lotniczy - zlokalizowany przy ul. Żwirki i Wigury przed wjazdem do cywilnego portu lotniczego. Terminal w szczególności służy do obsługi władz państwowych, przyjmowania rządowych delegacji zagranicznych i innych zadań związanych z obsługą administracji państwowej.

Ocena realizacji Strategii Transportowej m.st. Warszawy 7 Wielkość ruchu towarowego (frach i poczta) w ostatnich latach kształtowała się następująco: 54 667 ton w 2008 r., 50 143 ton w 2009 r., 57 115 ton w 2010 r., 60 625 ton w 2011 r. W roku 2012 prognozuje się przeładunek od 58 095 do 60 836 ton. W ostatnich latach ruch pasażerski na Lotnisku Chopina wyniósł: 9 460 606 pasażerów w 2008 r., 8 320 927 pasażerów w 2009 r., 8 712 384 pasażerów w 2010 r., 9 337 734 pasażerów w 2011 r. W roku 2012 prognozuje się 9 583 293 pasażerów. Dotychczasowy wzrost ruchu był związany z wejściem na rynek tanich linii lotniczych oraz wstąpieniem Polski do Unii Europejskiej. Stanowiło to także podstawę optymistycznych prognoz. Przedsiębiorstwo Państwowe Porty Lotnicze przewidywało, że liczba pasażerów obsługiwanych przez lotnisko Chopina w ciągu najbliższych 10 lat wzrośnie od ok. 12 do 20 mln, w zależności od rozwoju sieci lotnisk na Mazowszu. W roku 2011 na zlecenie Portów Lotniczych została wykonana Kompleksowa Analiza Przepustowości Portu Lotniczego im. Fryderyka Chopina w Warszawie, której celem było obliczenie maksymalnej przepustowości najważniejszych elementów infrastruktury portu lotniczego (pole ruchu naziemnego, terminal, dojazdy), uwzględniając przy tym planowane inwestycje do roku 2015 oraz ograniczenia zewnętrzne (środowisko). Analiza wykazała, że przepustowość infrastruktury Lotniska Chopina zostanie wyczerpana najwcześniej w 2032 roku. Dostępność portu lotniczego zapewnia miejska komunikacja autobusowa (pętla obsługująca cztery linie) oraz kolej. 1 czerwca 2012 oddano do użytku połączenie kolejowe wraz z podziemną stacją kolejową zlokalizowaną przy terminalu lotniska (obecnie budowane jest podziemne połączenie stacji z terminalem). Połączenia obsługują pociągi: Szybkiej Kolei Miejskiej, na liniach: S2, która obsługuje trasę: WARSZAWA LOTNISKO CHOPINA Warszawa Służewiec Warszawa Żwirki i Wigury Warszawa Rakowiec Warszawa Aleje Jerozolimskie Warszawa Zachodnia Warszawa Ochota Warszawa Śródmieście Warszawa Powiśle Warszawa Stadion Warszawa Wschodnia Warszawa Rembertów Warszawa Wesoła Warszawa Wola Grzybowska Sulejówek SULEJÓWEK MIŁOSNA. Pociągi pokonują całą trasę w około 50 minut. Z lotniska do centrum Warszawy można się dostać w 25 minut. S3, która obsługuje trasę: WARSZAWA LOTNISKO CHOPINA Warszawa Służewiec Warszawa Żwirki i Wigury Warszawa Rakowiec Warszawa Aleje Jerozolimskie Warszawa Zachodnia Warszawa Centralna Warszawa Wschodnia Warszawa Praga Warszawa Toruńska Warszawa Żerań Warszawa Płudy Warszawa Choszczówka Legionowo LEGIONOWO PIASKI. Kurs na całej trasie zajmuje niecałą godzinę. Kolei Mazowieckich, które zapewniają połączenie pomiędzy Warszawą Wschodnią a Lotniskiem. Większość połączeń realizowanych jest przez Warszawę Centralną (z wyjątkiem dwóch kursów), omijając przystanki: Warszawa Stadion, Warszawa Powiśle, Warszawa Śródmieście i Warszawa Ochota. W godzinach porannego i popołudniowego szczytu komunikacyjnego pociągi w kierunku Lotniska Chopina odjeżdżają z centrum miasta co 10 12 minut, przy czym część kursów jest realizowana przez stację Warszawa Śródmieście, a część przez Warszawę Centralną. W przeciwnym kierunku, czyli z lotniska do centrum pociągi kursują z podobną częstotliwością. Poza godzinami szczytu pociągi są uruchamiane średnio co 15 minut.

Ocena realizacji Strategii Transportowej m.st. Warszawy 8 Funkcjonuje także terminal autokarowy dla autobusów dalekobieżnych oraz wycieczkowych. Usytuowany jest na wysokości pirsu południowego (poziom przylotów). Terminal posiada 21 stanowisk dla autobusów dalekobieżnych i nierozkładowych oraz trzy stanowiska techniczne do ich obsługi. Strefa oczekiwania dla pasażera jest zadaszona. Układ drogowy zapewnia bezpośrednie połączenie z centrum Warszawy z północy na południe al. Żwirki i Wigury. Końcowy odcinek alei (na południe od ul. 17 Stycznia) jest w zarządzie lotniska. Ulice Poleczki oraz Wirażowa połączone wiaduktem stanowią bezpośrednie powiązanie dzielnicy Ursynów z Portem Lotniczym. Obecnie trwa budowa dróg ekspresowych S2 i S79, wraz z bezkolizyjnym węzłem MPL Okęcie położonym na zachód od terenu lotniska. Węzeł ten zapewniać będzie bezpośrednie połączenie z układem komunikacyjnym lotniska. W okresie 2009-2011 Zarząd Miejskich Inwestycji Drogowych wybudował ciąg ulic Cybernetyki i 17 Stycznia od ul. Rzymowskiego do ul. Żwirki i Wigury. Ciąg ten umożliwia połączenie al. Krakowskiej z ul. Rzymowskiego. W ramach tej inwestycji wybudowano dwie jezdnie o szerokości po 7 m, wiadukt nad torami PKP oraz nad budowaną trasą N-S (w gestii GDDKiA), chodniki po obu stronach jezdni oraz budowę dwukierunkowej ścieżki rowerowej. Lokalizacja portu lotniczego w granicach miasta jest bardzo korzystna pod względem czasu dojazdu do celu podróży (domu, hotelu, biura, dworca kolejowego, itp.), ale jednocześnie powoduje ograniczone możliwości rozbudowy lotniska. 20 czerwca 2011 Sejmik Województwa Mazowieckiego podjął uchwałę nr 76/11 w sprawie utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania dla Portu Lotniczego im. Fryderyka Chopina w Warszawie. Weszła ona w życie 4 sierpnia, po upływie 14 dni od dnia jej ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym Województwa Mazowieckiego. (Dz. Urz. Woj. Maz. nr 128 poz. 4086). Drugie lotnisko w Warszawie zlokalizowane jest na Bemowie. Jest ono administrowane przez Centrum Usług Logistycznych "Lotnisko Warszawa-Babice" w Warszawie i wykorzystywane głównie przez lotnictwo sportowe (aeroklub). Może służyć też do obsługi innych samolotów lekkich (do jego użytkowników należą również m. in. Lotnicze Pogotowie Ratunkowe). Lotnisko dysponuje betonową drogą startową o wymiarach 1301m x 90m, a także, położonym równolegle do niej, pasem trawiastym o wymiarach 1000m x 150m. W drugiej połowie lipca 2012 roku regularne rejsy lotnicze rozpoczęły się z Mazowieckiego Portu Lotniczego Warszawa-Modlin, położonego w Modlinie około 40 km na północny-zachód od centrum Warszawy. Port ten ma obsługiwać głównie samoloty tanich linii, czarterowe i towarowe. Lotnisko może przyjmować wszystkie samoloty z/do kodu C. Obecnie na lotnisku funkcjonują dwie linie lotnicze pasażerskie: Wizz Air oraz Ryanair. Dotychczas Mazowiecki Port Lotniczy Warszawa-Modlin obsłużył: ok. 78,5 tys. pasażerów w lipcu, ok. 171,2 tys. pasażerów w sierpniu oraz ok. 183,1 tys. pasażerów we wrześniu 2012 r. Lotnisko to wykorzystuje istniejące połączenie kolejowe poprzez linię kolejową Warszawa Gdańsk. Pociągi Kolei Mazowieckich dowożą na stację Modlin, gdzie trzeba się przesiąść do autobusu (shuttle-bus), kursującego pomiędzy stacją kolejową a lotniskiem co 20 minut. Podróż pomiędzy Lotniskiem Chopina a Modlinem zajmuje ok. 65 minut. Pomiędzy Portem Lotniczym Warszawa-Modlin a Warszawą Centralną kursują autobusy linii Modlinbus (czas podróży ok. 50 minut), które zatrzymują się na przystankach: Metro Młociny (ul. Tomasza Nocznickiego, przestanek ZTM Metro Młociny oraz w okolicy Dworca Centralnego (Aleje Jerozolimskie 56 C, na Parkingu Strzeżonym Usługowej Spółdzielni Uniwersum). Cena biletu w jedną stronę wynosi 33 zł. Połączenie drogowe umożliwia droga krajowa nr 62, która łączy port lotniczy z drogą krajową nr 61 oraz drogą ekspresową S7 Warszawa-Gdańsk.

Ocena realizacji Strategii Transportowej m.st. Warszawy 9 2.2 Powiązania transportowe Warszawy Transport autobusowy aglomeracyjny i dalekobieżny W Warszawie zbiega się gęsta sieć linii autobusowych, obsługiwanych przez przedsiębiorstwa PPKS oraz innych przewoźników autobusowych. Linie autobusowe prowadzone są przeważnie z wykorzystaniem dróg krajowych i wojewódzkich. Autobusy dowożą pasażerów głównie do dworców położonych poza strefą śródmiejską (Dworzec Zachodni i pętla autobusowa Dworzec Wschodni (Lubelska)). Dworzec Zachodni jest największym dworcem autobusowym, na którym odprawianych jest ok. 4,5 mln pasażerów rocznie w ruchu krajowym i międzynarodowym. Jakość obsługi oferowanej na tym dworcu jest jednak w wysokim stopniu niezadowalająca. Dotyczy to przede wszystkim standardu technicznego infrastruktury (dojść pieszych, budynku dworcowego, peronów) stopnia zintegrowania (system informacji pasażerskiej, bezpieczeństwo, komfort, dostępność dla niepełnosprawnych) oraz funkcjonalności (parkowanie samochodów i rowerów, dojazd samochodami i rowerami). Pętla autobusowa Dworzec Wschodni (Lubelska) powstała pod koniec maja 2012 r. w wyniku remontu istniejącej wcześniej pętli autobusowej ZTM. W granicach tej pętli umieszczono stanowiska dla autobusów miejskich i podmiejskich ZTM (1 peron) jak i autobusów dalekobieżnych (4 perony). Pętla jest zlokalizowana w bezpośrednim sąsiedztwie dworca kolejowego Warszawa Wschodnia, od strony ulicy Lubelskiej i umożliwia przesiadkę z autobusów do pociągów dalekobieżnych oraz pociągów podmiejskich jadących do centrum Warszawy i do Lotniska Chopina. Stanowiska pętli autobusowej są zadaszone i jest ona dostosowana do potrzeb osób o ograniczonej mobilności i rowerzystów (od strony ul. Lubelskiej, pod zadaszeniem budynku, znajduje się monitorowany parking na 18 rowerów). Na pętli zlokalizowany jest budynek, w którym znajdują się: Punkt Obsługi Pasażerów ZTM czynny od poniedziałku do piątku w godzinach 7-20 oraz czynna cały tydzień w godzinach 6-20 kasa biletowa PKS Polonus, w której sprzedawane są bilety komunikacji dalekobieżnej oraz gdzie są zlokalizowane ogólnodostępne toalety. Autobusy przewoźników prywatnych w komunikacji dalekobieżnej oraz podmiejskie linie prywatne odjeżdżają także: - z centrum miasta: z al. Jana Pawła II przy Dworcu Centralnym, z ulicy Emilii Plater przy Sali Kongresowej PKiN, sprzed Muzeum Techniki, z Al. Jerozolimskich przy Hotelu Marriott oraz z ulicy Marszałkowskiej przy Domach Towarowych Wars i Sawa, - z węzła przesiadkowego Metro Wilanowska (podmiejskie linie prywatne oraz PKS, obsługujące tereny na południe od Warszawy), - z węzła przesiadkowego Metro Młociny. Powiązania drogowe Warszawa stanowi centrum regionu mazowieckiego. Układ drogowy zapewnia połączenia z większością ważnych ośrodków województwa (Radom, Płock, Siedlce, Ostrołęka, Ciechanów) położonych promieniście w odległości do 100 km od stolicy. Standard tych połączeń jest zróżnicowany. Najlepszy z Radomiem (droga ekspresowa S7), a najsłabszy z Ostrołęką i Ciechanowem. Powiązania regionalne realizowane są drogami krajowymi oraz siecią dróg wojewódzkich, które wchodzą do centralnego obszaru miasta, wykorzystując układ ulic głównych: - droga nr 580 - Warszawa Leszno Kampinos Żelazowa Wola- Sochaczew, - droga nr 631 - Nowy Dwór Mazowiecki Zegrze Nieporęt Marki Warszawa, - droga nr 633 - Warszawa Rembelszczyzna Nieporęt, - droga nr 634 - Warszawa Zielonka Wołomin Tłuszcz Wólka Kozłowska, - droga nr 637 - Warszawa Stanisławów Węgrów, - droga nr 719 - Warszawa Pruszków Żyrardów Kamion, - droga nr 724 - Warszawa Konstancin Jeziorna Góra Kalwaria, - droga nr 801 - Warszawa Karczew Wilga Maciejowice Dęblin.

Ocena realizacji Strategii Transportowej m.st. Warszawy 10 Powiązania kolejowe Kolej regionalna i aglomeracyjna zapewnia podstawowe powiązania Warszawy w obszarze województwa mazowieckiego. Siedem linii kolejowych i linia WKD zapewniają bezpośrednie połączenia z większością miast województwa. Pod względem podaży usług przewozowych do najważniejszych kierunków należą: Warszawa- Grodzisk Mazowiecki, Warszawa-Tłuszcz, Warszawa-Mińsk Mazowiecki, Warszawa-Otwock, Warszawa- Nasielsk, Warszawa-Błonie, Warszawa-Warka. Wszystkie linie są zelektryfikowane oraz dwutorowe (z wyjątkiem 4-torowego odcinka od Grodziska i do Rembertowa z oddzielonym ruchem podmiejskim i dalekobieżnym). Długość linii kolejowych na terenie Warszawy, po których kursują pociągi pasażerskie, wynosi ok. 95 km. Zlokalizowanych jest na nich 10 stacji i 37 przystanków. 2.3 Motoryzacja W Warszawie odnotowywany jest stały wzrost liczby samochodów. Wskaźnik samochodów osobowych/tysiąc mieszkańców w roku 2011 przekroczył 560 (tabl. 2.1) i jest wyższy niż w niektórych miastach najlepiej rozwiniętych krajów Unii Europejskiej (Berlin, Kopenhaga poniżej 300, Wiedeń, Paryż, Goeteborg poniżej 400). W porównaniu do roku 2005 liczba samochodów osobowych wzrosła aż o 38%. Natomiast w ostatnich 3 latach, tj. w okresie 2009 2011, liczba samochodów osobowych w Warszawie wzrastała średnio ok. 3% rocznie. Tabl. 2.1. Liczba pojazdów zarejestrowanych w Warszawie (1995-2011). Rok Samochody osobowe Samochody ciężarowe Liczba s.o. Liczba s.o./tys. mk Liczba s.c. Liczba s.c./tys. mk Razem 1995 626 651 383 77 341 47 752 226 2000 610 637 363 129 952 77 786 122 2005 697 670 413 222 028 131 961 010 2009 914 524 536 153 690 94,4 106 8214 2010 931 495 544 168 815 102,8 110 0310 2011 964 927 560 173 215 105,2 113 8142 Źródło: GUS Wzrost wskaźnika motoryzacji jest niekorzystny, ponieważ oznacza większą możliwość wykorzystywania samochodów (ich dostępność), co grozi zwiększaniem się liczby podróży w obrębie tego podsystemu transportowego. Utrudnia też uzyskiwanie przewagi przez alternatywne rodzaje transportu (transport zbiorowy i rowerowy) nad samochodami. 2.4 System drogowo uliczny Prezydent m. st. Warszawy, na mocy ustawy o drogach publicznych z 21 marca 1985 r, zarządza warszawskimi drogami krajowymi, wojewódzkimi, powiatowymi i gminnymi, za wyjątkiem dróg ekspresowych, które są pod zarządem Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad. Prezydent powierza zarząd nad drogami krajowymi, wojewódzkimi i powiatowymi Zarządowi Dróg Miejskich (ZDM), natomiast nad drogami gminnymi Burmistrzom 18 Dzielnic Warszawy. Do zadań ZDM należy między innymi utrzymanie i remontowanie: istniejących ulic, oświetlenia ulic, oznakowania ulic, placów, sygnalizacji świetlnej, urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego, drogowych obiektów inżynierskich oraz iluminacji drogowych obiektów inżynierskich. Większość remontów i inwestycji wykonują firmy

Ocena realizacji Strategii Transportowej m.st. Warszawy 11 wyłaniane w przetargach. Drobne naprawy wykonywane są w ramach zadań własnych Zarządu Dróg Miejskich. Projektowanie i realizacja nowych inwestycji jest zadaniem Zarządu Miejskich Inwestycji Drogowych, który w takich przypadkach pełni wtedy obowiązki inwestora i odpowiada za odbiory techniczne inwestycji. Według stanu na koniec roku 2011 drogi publiczne, zarządzane przez M. st. Warszawę mają długość ok. 2.495 km. Podział sieci drogowej według kategorii przedstawia się następująco: drogi krajowe i wojewódzkie, które obsługują głównie powiązania krajowe i regionalne, stanowią łącznie ok. 10% długości sieci publicznej, w tym: dróg krajowych jest 105,9 km, a dróg wojewódzkich jest 144,3 km. drogi powiatowe, obsługujące głównie powiązania dzielnicowe i międzydzielnicowe stanowią łącznie ok. 557,7 km 22,4% długości sieci publicznej. drogi gminne, służące głównie powiązaniom lokalnym stanowią łącznie 1686,9km - 67,6% długości sieci publicznej. Na terenie Warszawy znajdują się także drogi ekspresowe zarządzane przez Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad (droga S8 od węzła Konotopa do węzła z ul. Prymasa Tysiąclecia i od węzła z ul. Modlińską do Marek). Sieć uliczną stanowią także ulice wewnętrzne, głównie będące w administracji spółdzielni mieszkaniowych i zakładach pracy. Szacuje się, że mają one długość ok. 326 km. Gęstość sieci ulicznej jest zadowalająca. Podstawowy problem stanowi natomiast niedorozwój tras wyższych klas, zwłaszcza w obszarze otaczającym obszar centralny (trasy obwodowe) i na połączeniach z drogami zewnętrznymi. Stanowią one 15% sieci dróg publicznych ( 374,5 km,) w tym drogi: ekspresowe (S) mają długość ok. 10 km (pod zarządem GDDKiA), główne ruchu przyspieszonego (GP) mają długość ok. 154,5 km, główne (G) mają długość ok. 210,5 km. W Warszawie funkcjonuje 8 mostów drogowych, w okresie po uchwaleniu Strategii powstała jedna przeprawa mostowa, w północnej część miasta most Marii Skłodowskiej-Curie. W Warszawie zbierane są informacje dotyczące stanu infrastruktury transportowej. Ich ocena oraz plan działań wynika z doświadczenia zespołów ludzkich zajmujących się utrzymaniem (ZDM). Nie funkcjonuje natomiast w pełni zintegrowany system zarządzania infrastrukturą drogową, w ramach którego zbierane są informacje (dot. sieci drogowej i obiektów), oceniane, a następnie przeprowadzane analizy optymalizacyjne z uwzględnieniem prognozowanego ruchu, modeli zniszczeń konstrukcji i nawierzchni drogowych, strategii utrzymania oraz dostępnych środków finansowych. Utrudnia to właściwe utrzymanie bieżące dróg oraz planowanie remontów i modernizacji. Wielkości ruchu Analiza danych o ruchu uzyskanych z ZDM (z systemu APR, w punktach gdzie prowadzony jest automatyczny pomiar ruchu) oraz porównanie ich z danymi o ruchu z WBR 2005 wskazuje, że obciążenie sieci drogowej ruchem stale wzrasta. Na głównych trasach mostowych największe natężenia ruchu (wiosną 2012 r.) odnotowano na mostach: Grota-Roweckiego, Łazienkowskim i Siekierkowskim. Łącznie mosty te obsługiwały 71% całego ruchu przez Wisłę (tabl. 2.2). Porównując obciążenia mostów w okresie 2005-2012, największe zmiany zaobserwowano na: moście Gdańskim, gdzie natężenie ruchu (na dobę/przekrój) wzrosło prawie dwukrotnie z ok. 30,9 tys. w roku 2005 do ok. 60,3 tys. pojazdów w roku 2012, na moście Śląsko-Dąbrowskim, gdzie natężenie pojazdów (na dobę/przekrój) zmniejszyło się ponad 7- krotnie, z wartości ok. 52,5 tys. w roku 2005 do ok. 7 tys. w roku 2012,

Ocena realizacji Strategii Transportowej m.st. Warszawy 12 na moście Siekierkowskim, gdzie natężenie pojazdów (na dobę/przekrój) wzrosło o ok. 80% z wartości ok. 60 tys. w roku 2005 do ok. 108 tys. w roku 2012, na moście Świętokrzyskim, gdzie natężenie pojazdów (na dobę/przekrój) zmniejszyło się o ok. 37% z wartości ok. 30 tys. w roku 2005 do ok. 19 tys. w roku 2012. W odniesieniu do pozostałych przepraw mostowych, natężenie ruchu wyrażone w pojazdach/dobę/przekrój: zmniejszyło się o ok. 12% na moście Grota-Roweckiego, wzrosło o ok. 9% na moście Poniatowskiego, zmniejszyło się o ok. 3% na moście Łazienkowskim. Największe zmniejszenie natężenia ruchu odnotowano na moście Śląsko-Dąbrowskim co m.in. jest związane z wydzieleniem torowiska tramwajowo-autobusowego i ograniczeniem szerokości przekroju dostępnego dla ruchu samochodowego. Okresowe zmiany są także związane ze zmianami w organizacji ruchu na czas budowy II linii metra. Wywołuje to m.in. przeniesieniem się ruchu i wzrost obciążenia mostów Gdańskiego i Poniatowskiego. Ograniczenie przekroju dla samochodów osobowych na moście Łazienkowskim spowodowane wydzieleniem pasów autobusowych nie wpłynęło znacząco na ograniczenie dobowego natężenia ruchu. Zauważalny jest znaczny wzrost ruchu na moście Siekierkowskim związany jest z dokończeniem budowy Trasy Siekierkowskiej wraz z węzłem z ulicami Marsa/Płowiecka/Ostrobramska. Za korzystną zmianę należy uznać zmniejszenie natężeń ruchu w grupie mostów przebiegających przez obszar śródmiejski (mosty: Śląsko-Dąbrowski, Świętokrzyski i Poniatowskiego). Ich udział w obsłudze ruchu zmniejszył się z ok. 27% do ok. 17%, o łącznie blisko 52 tys. pojazdów w ciągu doby. Znaczący przyrost ruchu odnotowano na mostach leżących w ciągach tras obwodowych, w tym najwyższy na mostach Siekierkowskim i Gdańskim. Most Tabl. 2.2. Natężenia ruchu na mostach w Warszawie [poj./doba/przekrój]. Dane z WBR 2005 oraz z pomiarów z wiosny 2012, dane z APR ZDM. Natężenie ruchu na moście [poj./dobę/przekrój] WBR 2005 2011 (APR-ZDM) WBR 2005 Udział [%] 2011 (APR-ZDM) Grota-Roweckiego 144 353 127 468 29% 25,7% Gdański 30 852 60 245 6% 12,2% Śląsko-Dąbrowski 52 449 6 904 11% 1,4% Świętokrzyski 30 059 18 910 6% 3,8% Poniatowskiego 51 925 56 729 11% 11,4% Natężenie ruchu w grupie mostów [poj./dobę/przekrój] WBR 2005 2011 (APR ZDM) WBR 2005 Udział [%] 2011 (APR-ZDM) 175 205 187 713 36% 38% 134 433 82 543 27% 17% Łazienkowski 121 361 117 521 25% 23,7% 181 309 225 302 37% 45% Siekierkowski 59 948 107 781 12% 21,7% Razem 490 947 495 558 100% 100% 490 947 495 558 100% 100% W listopadzie 2012 ZDM uruchomił automatyczne pomiary natężenia ruchu na moście Marii Skłodowskiej Curie. Odczyt z 7 listopada wskazuje, że natężenie ruchu dobowego jest na poziomie 46 tys. poj. Oznacza to, że most ten jest na razie na 6 miejscu pod względem obciążenia ruchem.

Ocena realizacji Strategii Transportowej m.st. Warszawy 13 Rys. 2.1. Wyniki pomiarów natężenia ruchu na moście Marii Skłodowskiej Curie listopad 2012 r. W odniesieniu do głównych tras wlotowych do Warszawy 2 w roku 2011 (wg pomiarów APR-ZDM) największe natężenia występowały na drogach (pomiar na granicy miasta): - E77 (nr 7,8), wlot południowy (al. Krakowska) ok. 76,6 tys. poj./dobę/przekrój (wzrost w stosunku do WBR 2005 o ok. 4%), - Nr 79 (ul. Puławska) ok. 67,3 tys. poj./dobę/przekrój (wzrost w stosunku do WBR 2005 o ok. 14%), - E77 (nr 7), wlot północny (ul. Pułkowa) ok. 60,6 tys. poj./dobę/przekrój, (wzrost w stosunku do WBR 2005 ok. 4%), - Nr 719 Al. Jerozolimskie) ok. 60,5 tys. poj./dobę/przekrój, (wzrost w stosunku do WBR 2005 o ok. 5%), - E30 (nr 2), wlot wschodni (ul. B. Czecha) ok. 58,8 tys./poj./dobę/przekrój, (wzrost w stosunku do WBR 2005 o ok. 5%), - Nr 61 (ul. Modlińska) ok. 45,6 tys. poj./dobę/przekrój. (wzrost w stosunku do WBR 2005 o ok. 32%), - E30 (nr 2), wlot zachodni (ul. Połczyńska) ok. 38,6 tys./poj./dobę/przekrój, (zmniejszenie w stosunku do WBR 2005 o 15%). Na większości wlotów nastąpił wzrost natężeń ruchu. Największy odnotowano na ul. Patriotów Zach. (o 37%), Cyrulików (o 36%), Modlińskiej (32%), Wale Miedzeszyńskim (26%) i Płochocińskiej (23%). Zmniejszenie 2 Brak danych dot. wlotu E67 (nr 8) (Trasa Toruńska), który w roku 2005 miał obciążenie ok. 35 tys. poj./dobę/przekrój i także należał do najbardziej obciążonych wlotów do miasta.

Ocena realizacji Strategii Transportowej m.st. Warszawy 14 natężenia zaobserwowano tylko na ul. Połczyńskiej (o 15%), Górczewskiej (8%) i Chełmżyńskiej (8%), co może mieć związek z oddaniem do użytku trasy ekspresowej S8. Generalnie sumując natężenie dobowe w przekrojach tras wylotowych, dla których są dostępne dane liczba pojazdów w roku 2011 była większa o ok. 45 tys., w stosunku do roku 2005 (wzrost średnio o 7 %). Tabl. 2.3. Natężenie ruchu na trasach wylotowych z miasta [pojazdy/dobę/przekrój] Dane z WBR 2005 oraz z pomiarów APR-ZDM z roku 2011. WBR 2005 2011 (APR-ZDM) Różnica Al. Krakowska 73 701 76 635 4% Puławska 59 012 67 341 14% Pułkowa 58 078 60 600 4% Al. Jerozolimskie 57 821 60 518 5% B. Czecha 55 961 58 827 5% Modlińska 34 585 45 611 32% Połczyńska 45 368 38 568-15% Żołnierska 32 183 32 214 0% Drewny 29 670 32 176 8% Płochocińska 20 030 24 731 23% Łodygowa 22 322 24 226 9% Wał Miedzeszyński 19 155 24 049 26% Górczewska 19 426 17 834-8% Warszawska 15 804 16 004 1% Chełmżyńska 16 298 15 068-8% Patriotów zach. 10 518 14 360 37% Arkuszowa 13 362 13 686 2% Patriotów wsch. 11 415 12 840 12% Cyrulików 9 138 12 463 36% Poza mostami i głównymi wlotami do Warszawy, największe natężenia ruchu występują na następujących odcinkach ulic (dane wg ZDM-ZPR 2011): al. Prymasa Tysiąclecia ok. 129 tys. poj./dobę/przekrój (odcinek Bema Al. Jerozolimskie), w odniesieniu do WBR 2005 nastąpił spadek natężenie o 17%, ul. Modlińskiej, przekrój po północnej stronie mostu Grota-Roweckiego ok. 108 tys. poj./dobę/przekrój (w przekroju tym nie było pomiaru podczas WBR 2005), Wybrzeże Kościuszkowskie ok. 106 tys. poj./dobę/przekrój (odcinek Tamka Jaracza), w odniesieniu do WBR 2005 nastąpił wzrost natężenia o 24%, Wybrzeżu Gdyńskim, odcinek Boleść Sanguszki ok. 102 tys. poj./dobę/przekrój (nie było pomiaru w WBR 2005), ul. Płowieckiej ok. 95 tys. poj./dobę/przekrój (odcinek Marsa Trakt Lubelski), (nie było pomiaru w WBR 2005), ul. Czerniakowskiej ok. 92 tys./dobę/przekrój (odcinek Łazienkowska Szwoleżerów), w odniesieniu do WBR 2005 nastąpił wzrost natężenia o 31%, Al. Jerozolimskich ok. 92 tys. poj./dobę/przekrój (odcinek Śmigłowca Popularna (nie było pomiaru w WBR 2005), al. Jana Pawła II ok. 91 tys. poj./dobę/przekrój (odcinek Chmielna Al. Jerozolimskie), w odniesieniu do WBR 2005 nastąpił wzrost natężenia o 16% Dolina Służewiecka (odcinek Nowoursynowska - al. Wilanowska) ok. 88 tys. poj./dobę/przekrój (nie było pomiaru w WBR 2005), Witosa (odcinek Sobieskiego Beethovena) ok. 86 tys. poj./dobę/przekrój (nie było pomiaru w WBR 2005), Al. Stanów Zjednoczonych ok. 80 tys. poj./dobę/przekrój (odcinek Międzynarodowa Kinowa), w odniesieniu do WBR 2005 nastąpił spadek natężenie o 14%, Al. Niepodległości ok. 78 tys. poj./dobę/przekrój (odcinek Wawelska Leszowa), w odniesieniu do WBR 2005 natężenie jest na tym samym poziomie,

Ocena realizacji Strategii Transportowej m.st. Warszawy 15 Grójecka (odcinek Instalatorów Korotyńskiego) ok. 78 tys. poj./dobę/przekrój (nie było pomiaru w WBR 2005), Puławska (odcinek Rzymowskiego, al. Lotników) ok. 70 tys. poj./dobę/przekrój (nie było pomiaru w WBR 2005), W tabl. 2.4 i tabl. 2.5 przedstawiono natężenia ruchu w przekrojach, w których prowadzone były pomiaru ruchu podczas WBR 2005, a także prowadzone są automatyczne pomiary ruchu przez ZDM. Na podstawie tych danych oszacowano, że w tym okresie natężenie ruchu w Warszawie wzrosło o ok. 5-7%. Przekroje ulic wewnątrz miasta, w których zaobserwowano największy wzrost ruchu w okresie 2005-2011 to: Żwirki i Wigury, odcinek pomiędzy Portem Lotniczym a ul. 17 Stycznia wzrost o ok. 69%, Żelazna, Chmielna - Aleje Jerozolimskie wzrost o ok. 50%, Wolska, odcinek Towarowa - Karolkowa wzrost o ok. 34%, Leszno, odcinek Okopowa - Karolkowa wzrost o ok. 34%, Czerniakowska, odcinek Łazienkowska Szwoleżerów wzrost o ok. 31%, Jagiellońska, odc. Wybrzeże Helskie Pożarowa wzrost o ok. 29%, Kruczkowskiego, Czerwonego Krzyża - Al. 3 Maja wzrost o ok. 25%, Wybrzeże Kościuszkowskie, Tamka Jaracza wzrost o ok. 24%, Odrowąża, odc. Staniewicka - Św. Wincentego wzrost o ok. 21%, Św. Wincentego, Odrowąża Oszmiańska wzrost o ok. 21%. Natomiast zmniejszenie natężenia ruchu w okresie 2005-2011 odnotowano na ulicach: Grochowskiej, odc. Międzynarodowa - Gocławska spadek o 28%, Targowej, odc. Kijowska-Skaryszewska spadek o 17%, Towarowej, odc. pl. Zawiszy Srebrna spadek o 17%, Marszałkowskiej, odc. Al. Jerozolimskie Widok spadek o 15%, Wybrzeżu Szczecińskim, odc. Sokola most Poniatowskiego spadek o 15%, Nowy Świat, odc. Smolna Al. Jerozolimskie spadek o 15%, Al. Stanów Zjednoczonych, odc. Międzynarodowa Kinowa spadek o 14%, Al. Ujazdowskich, odc. Agrykola Bagatela spadek o 11%, Waryńskiego spadek o 10%. Zmniejszenia ruchu dotyczą zwłaszcza ulic leżących w centralnym obszarze miasta, co należy uznać za zjawisko korzystne. Część tego efektu należy jednak przypisać prowadzonym w ostatnim czasie w centralnym obszarze miasta budowom i remontom infrastruktury i związanym z tym zmianom w organizacji ruchu. Tabl. 2.4. Natężenie ruchu w wybranych przekrojach pomiarowych [pojazdy/dobę/przekrój] Dane z WBR 2005 (kordon obszaru centralnego) oraz z pomiarów APR-ZDM z roku 2011. 2011 WBR 2005 Różnica (APR-ZDM) Jagiellońska, odc. Wybrzeże Helskie-Pożarowa 39 546 51 165 29% Odrowąża, odc. Staniewicka - Św. Wincentego 25 315 30 738 21% Św. Wincentego, Odrowąża - Oszmiańska 25 788 31 084 21% Grochowska, odc. Międzynarodowa - Gocławska 37 623 27 219-28% Waszyngtona, odc. Międzynarodowa - Kinowa 26 144 26 400 1% Al. Stanów Zjednoczonych, odc. Międzynarodowa Kinowa 93 439 80 137-14% Czerniakowska, odcinek Łazienkowska Szwoleżerów 70 067 91 871 31% Al. Ujazdowskie, odc. Agrykola - Bagatela 28 864 25 558-11% Waryńskiego 61 389 55 145-10% Al. Niepodległości, odcinek Wawelska Leszowa, 77 989 78 187 0% Żwirki i Wigury, odc. Wawelska - Banacha 54 785 55 788 2% Wawelska, odcinek Żwirki i Wigury - Pługa 52 173 52 934 1%

Ocena realizacji Strategii Transportowej m.st. Warszawy 16 Wolska, odcinek Towarowa - Karolkowa 29 574 39 487 34% Leszno, odcinek Okopowa - Karolkowa 26 162 34 927 34% Powązkowska, odcinek Okopowa - Krasińskiego 32 092 33 881 6% al. Solidarności, odcinek Szwedzka-Naczelnikowska 49 815 50 872 2% Radzymińska, odcinek Wołomińska-Naczelnikowska 24 141 28 509 18% Rzymowskiego Puławska - Modzelewskiego 55 919 53 689-4% Wybrzeże Gdyńskie, Pułkowa - Dewajtis 55 033 63 610 16% Marymoncka, Pstrowskiego - Dorycka 20 458 21 272 4% Żwirki i Wigury, Port Lotniczy - 17 Stycznia 30 898 52 069 69% Tabl. 2.5. Natężenie ruchu w wybranych przekrojach pomiarowych [pojazdy/dobę/przekrój] Dane z WBR 2005 (ekran linii średnicowej PKP) oraz z pomiarów APR-ZDM z roku 2011 (ekran WZ). 2011 WBR 2005 Różnica (APR-ZDM) Dźwigowa 27 774 38 632 39% Al. Prymasa Tysiąclecia, odcinek Bema Al. Jerozolimskie 10 9849 128 683 17% Marsa, odcinek Bellony-Cyrulików 12 345 13 210 7% Towarowa, Pl. Zawiszy - Srebrna 65 331 54 373-17% Żelazna, Chmielna - Aleje Jerozolimskie 15 679 23 564 50% al. Jana Pawła II, Chmielna - Aleje Jerozolimskie 78 369 90 724 16% E. Plater, Złota - Al. Jerozolimskie 24 120 23 954-1% Marszałkowska, Al. Jerozolimskie - Widok 59 323 50 412-15% Krucza, Widok-Al. Jerozolimskie 23 331 23 166-1% Nowy Świat, Smolna - Al.Jerozolimskie 10 773 9 188-15% Kruczkowskiego, Czerwonego Krzyża - Al. 3 Maja 16 782 20 968 25% Solec, Czerwonego Krzyża - Al. 3 Maja 12 826 13 077 2% Wybrzeże Kościuszkowskie, Tamka - Jaracza 85 511 105 809 24% Wybrzeże Szczecińskie, Sokola-Most Poniatowskiego 56 047 47 655-15% Zamoyskiego, Wiadukt PKP-Sokola 17 469 17 884 2% Targowa, Kijowska-Skaryszewska 55 087 45 546-17% Szczegółowe dane uzyskane z systemu APR-ZDM, dla 5 przekrojów (Dolina Służewiecka, odcinek: Nowoursynowska - al. Wilanowska, Wisłostrada, odcinek Boleść Sanguszki, most Gdański, ul. Bronisława Czecha, granica miasta, al. Prymasa Tysiąclecia, odcinek Wolska - Al. Jerozolimskie) pozwalają na analizę zmian natężeń w poszczególnych latach, ich zmienność w miesiącach oraz w ciągu doby. W Tabl. 2.6 przedstawiono dobowe natężenia pojazdów w przekroju dla poszczególnych lat, z okresu 2008 2011 (jako średnią z dni roboczych: wtorek, środa i czwartek z miesiąca październik) oraz z WBR 2005, jeżeli w tych samych przekrojach był robiony pomiar. W odniesieniu do poszczególnych miesięcy, największe natężenia ruchu występują w październiku. Natomiast najmniejsze w miesiącach zimowych tj. grudzień, styczeń i luty. Średni udział (na podstawie analizowanych punktów) w poszczególnych miesiącach kształtował się na poziomie: styczeń 7,7%, luty 7,4%, marzec 8,6%, kwiecień 8,3%, maj 8,6%, czerwiec 8,5%, lipiec 8,5%, sierpień 8,4%, wrzesień 8,5%, październik 9%, listopad 8,3% i grudzień 8,1%. W odniesieniu do dni tygodnia największe natężenia odnotowywane są w czwartki 15,2% natężenia z tygodnia, wtorki oraz środy po 15,1% natężenia z tygodnia, a najmniejsze w niedziele 11,1%. W odniesieniu do pozostałych dni średni udział poszczególnych dni w tygodniu kształtował się na poziomie: poniedziałek 14,9%, piątek 14,8%, sobota 13,2%.

Ocena realizacji Strategii Transportowej m.st. Warszawy 17 W przypadku poszczególnych godzin w dobie, największe natężenia występują w zależności od położenia ulicy w stosunku do centrum miasta, jej znaczenia itp. Jednak w każdym przypadku są to najczęściej typowe godziny uznawane za godziny szczytu w mieście tj. pomiędzy 7 a 8 rano i 15-18 po południu. Średni udział poszczególnych godzin w dobie dla analizowanych przekrojów przedstawiono w tabl. 2.7 oraz rys. 2.7 - rys. 2.11 (jest to średnia z typowych dni roboczych: wtorek, środa, czwartek z miesiąca październik 2011r.). Tabl. 2.6. Dobowe natężenia pojazdów wybranych przekrojach pomiarowych, średnia z dni: wtorek, środa, czwartek z miesiąca październik (pojazdy/przekrój/dobę), dane z APR-ZDM. Przekroje pomiarowe WBR APR-ZDM 2005 2008 2009 2010 2011 Dolina Służewiecka, odcinek: Nowoursynowska - al. Wilanowska bd 89 625 87 138 95 743 88 659 Wisłostrada, odcinek Boleść - Sanguszki b.d 99 199 96 995 100 241 105 002 Most Gdański 30852 b.d 56 398 53 499 54 549 ul. Bronisława Czecha 55961 b.d b.d 57 612 57 039 al. Prymasa Tysiąclecia, odcinek Wolska - Al. Jerozolimskie 109849 b.d b.d 122 054 121 152 3000000 2500000 2000000 1500000 1000000 500000 0 styczeń luty marzec kwiecień maj czerwiec lipiec sierpień wrzesień październik listopad grudzień 3500000 2008 2009 2010 2011 Rys. 2.2. Dolina Służewiecka, miesięczne natężenia ruchu (pojazdy/przekrój), w latach 2008-2011. 3000000 2500000 2000000 1500000 1000000 500000 0 styczeń luty marzec kwiecień maj czerwiec lipiec sierpień wrzesień październik listopad grudzień 2008 2009 2010 2011 Rys. 2.3. Wisłostrada, miesięczne natężenia ruchu (pojazdy/przekrój), w latach 2008-2011.

Ocena realizacji Strategii Transportowej m.st. Warszawy 18 1800000 1600000 1400000 1200000 1000000 800000 600000 400000 200000 0 styczeń luty marzec kwiecień maj czerwiec lipiec sierpień wrzesień październik listopad grudzień 2009 2010 2011 Rys. 2.4. Most Gdański, miesięczne natężenia ruchu (pojazdy/przekrój), w latach 2009-2011. 2000000 1800000 1600000 1400000 1200000 1000000 800000 600000 400000 200000 0 styczeń luty marzec kwiecień maj czerwiec lipiec sierpień wrzesień październik listopad grudzień 2010 2011 Rys. 2.5. ul. Czecha, miesięczne natężenia ruchu (pojazdy/przekrój), w latach 2010-2011. 4000000 3500000 3000000 2500000 2000000 1500000 1000000 500000 0 styczeń luty marzec kwiecień maj czerwiec lipiec sierpień wrzesień październik listopad grudzień 2010 2011 Rys. 2.6. Al. Prymasa Tysiąclecia, miesięczne natężenia ruchu (pojazdy/przekrój), w latach 2010-2011. Tabl. 2.7. Natężenie i udział godzin w dobie, dla typowego dnia roboczego (średnia z wtorków, śród i czwartków z miesiąca październik z roku 2011) dane z APR-ZDM>.

Ocena realizacji Strategii Transportowej m.st. Warszawy 19 Godzina Dolina Służewiecka natężenie [poj./przekrój] udział Wisłostrada Most Gdański Czecha natężenie [poj./przekrój] udział natężenie [poj./przekrój] udział natężenie [poj./przekrój] udział Prymasa Tysiąclecia natężenie [poj./przekrój] 0 625 0,7% 635 0,6% 352 0,6% 376 0,7% 1 319 1,1% 1 370 0,4% 354 0,3% 225 0,4% 278 0,5% 921 0,8% 2 295 0,3% 287 0,3% 175 0,3% 273 0,5% 925 0,8% 3 320 0,4% 308 0,3% 199 0,4% 340 0,6% 1 068 0,9% 4 503 0,6% 516 0,5% 234 0,4% 523 1,0% 1 600 1,3% 5 1568 1,8% 1 717 1,6% 819 1,5% 1 437 2,7% 3 933 3,2% 6 4102 4,6% 5 438 5,2% 2813 5,2% 2 866 5,4% 6 040 5,0% 7 6050 6,8% 6 789 6,5% 3668 6,7% 3 126 5,9% 5 578 4,6% 8 5467 6,2% 6 549 6,2% 3527 6,5% 3 219 6,1% 5 216 4,3% 9 5472 6,2% 6 299 6,0% 3056 5,6% 3 154 6,0% 5 469 4,5% 10 5360 6,0% 6 239 5,9% 2926 5,4% 3 006 5,7% 5 824 4,8% 11 5412 6,1% 6 261 6,0% 3021 5,5% 2 924 5,6% 6 314 5,2% 12 5332 6,0% 6 428 6,1% 3116 5,7% 2 923 5,5% 6 759 5,6% 13 5150 5,8% 6 576 6,3% 3313 6,1% 3 032 5,8% 6 485 5,4% 14 5626 6,3% 6 926 6,6% 3554 6,5% 3 192 6,1% 7 005 5,8% 15 5586 6,3% 7 188 6,8% 4054 7,4% 3 325 6,3% 7 369 6,1% 16 5325 6,0% 6 933 6,6% 3976 7,3% 3 447 6,5% 7 645 6,3% 17 5211 5,9% 6 811 6,5% 3807 7,0% 3 395 6,4% 8 021 6,6% 18 5015 5,7% 6 323 6,0% 3367 6,2% 3 284 6,2% 8 090 6,7% 19 5101 5,8% 5 440 5,2% 2838 5,2% 2 877 5,5% 7 633 6,3% 20 4213 4,8% 4 266 4,1% 2170 4,0% 2 174 4,1% 6 597 5,4% 21 3151 3,6% 3 201 3,0% 1622 3,0% 1 648 3,1% 5 221 4,3% 22 2185 2,5% 2 286 2,2% 1140 2,1% 1 179 2,2% 3 842 3,2% 23 1222 1,4% 1 234 1,2% 580 1,1% 677 1,3% 2 282 1,9% udział 7000 8000 6000 7000 5000 6000 5000 4000 4000 3000 3000 2000 2000 1000 1000 0 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 0 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 Rys. 2.7. Dolina Służewiecka, rozkład ruchu w ciągu doby (dzień powszedni, październik 2011). Rys. 2.8. Wisłostrada, rozkład ruchu w ciągu doby (dzień powszedni, październik 2011). 4500 4000 4000 3500 3500 3000 3000 2500 2000 1500 2500 2000 1500 1000 1000 500 500 0 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 Rys. 2.9. Most Gdański, rozkład ruchu w ciągu doby Rys. 2.10. ul. B. Czecha, rozkład ruchu w ciągu doby

Ocena realizacji Strategii Transportowej m.st. Warszawy 20 (dzień powszedni, październik 2011). (dzień powszedni, październik 2011). 9000 8000 7000 6000 5000 4000 3000 2000 1000 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 Rys. 2.11. Al. Prymasa Tysiąclecia, rozkład ruchu w ciągu doby. (dzień powszedni, październik 2011) Bardzo duże obciążenie ruchem przepraw mostowych, bardzo duże i duże natężenia ruchu na podstawowych ciągach ulic, w tym prowadzących do centrum miasta, oraz pogarszające się warunki ruchu wskazują, że nadal podstawowym problemem układu drogowego Warszawy jest brak w pełni wykształconych tras obwodowych. Planowane od dawna obwodnice zrealizowano tylko częściowo. Duża część podstawowych arterii, stanowiących kontynuację wlotów dróg międzynarodowych i krajowych, przebiega przez strefę śródmiejską. Brak obwodnic powoduje przeciążenie układu drogowego ruchem, w tym ulic prowadzących do obszaru centralnego. 2.5 System transportu zbiorowego W świetle ustawy o ustroju miasta stołecznego Warszawy miejski transport zbiorowy jest przedsięwzięciem publicznym o charakterze infrastrukturalnym mającym znaczenie dla całego miasta. Rada m.st. Warszawy zajmuje się ustalaniem polityki transportowej oraz polityki taryfowej, poprzez ustalenie cen za usługi przewozowe oraz nadawanie uprawnień do bezpłatnych i ulgowych przejazdów. Finansowanie komunikacji miejskiej odbywa się z budżetu miasta zatwierdzanego przez Radę Miasta. Za realizację polityki transportowej oraz jej finansowanie odpowiada Prezydent m.st. Warszawy. Organizacja transportu zbiorowego w Warszawie oparta jest na podziale kompetencji polegającej na oddzieleniu nadzoru od realizacji usług. Transportem miejskim zarządza Zarząd Transportu Miejskiego (ZTM) powołany Uchwałą Rady m.st. Warszawy. Przedmiotem działania ZTM jest zarządzanie transportem zbiorowym w Warszawie, tworzenie form organizacyjnych transportu zbiorowego odpowiadających potrzebom aglomeracji warszawskiej oraz prowadzenie prac nad właściwym i sprawnym funkcjonowaniem tego transportu, a w szczególności: udział w pracach studialnych i planistycznych prowadzonych przez odpowiednie jednostki miejskie w zakresie transportu zbiorowego, zbieranie danych i prowadzanie analiz w zakresie potrzeb przewozowych, planowanie, organizacja i koordynacja układu komunikacyjnego oraz rozkładów jazdy linii w m.st. Warszawie, a także w innych gminach, jeżeli to wynika z zawartego porozumienia międzygminnego lub członkostwa m.st. Warszawy w związku międzygminnym, planowanie i organizacja usług transportowych w ramach promocji lokalnego transportu zbiorowego, zlecanie przewoźnikom wykonywania usług przewozowych i kontrola jakości ich realizacji, opracowywanie projektów systemów taryfowych, realizacja polityki taryfowej oraz sprzedaż biletów uprawniających do korzystania z transportu zbiorowego w aglomeracji warszawskiej, kontrola posiadania przez pasażerów dokumentów uprawniających do korzystania z przejazdów środkami transportu zbiorowego oraz pobieranie opłat dodatkowych,