REGIONY JAKO GŁÓWNY BENEFICJENT SYSTEMU TRANSPORTU MAŁYMI SAMOLOTAMI Biała Podlaska, 22 X 2009 Propozycje prowadzenia dalszych prac nad STMS z udziałem zainteresowanych samorządów i innych podmiotów Krzysztof Piwek, Andrzej Iwaniuk, Instytut Lotnictwa 1
Główne bazowe dokumenty STMS Dokumenty Europejskie: A Vision 2020 Framework Programes Strategic Research Agenda Rezolucja Parlamentu Europejskiego Dokumenty Krajowe: Fundusze Europejskie 2007-2013 (Programy Operacyjne Infrastruktura i Środowisko, Innowacyjna Gospodarka, Kapitał Ludzki, Rozwój Polski Wschodniej, Pomoc Techniczna) Programy badań naukowych i prac rozwojowych NCBiR (Programy Strategiczne, Projekty Badawcze Rozwojowe, Inicjatywa Technologiczna, Projekty Międzynarodowe) Krajowy Program Badań Naukowych i Prac Rozwojowych MNiSzW Programy Rozwoju Regionalnego (Regionalne Strategie Innowacyjne, Platformy Współpracy Międzyregionalnej) 2
Główne bazowe dokumenty STMS - Europejskie 3
Główne bazowe dokumenty STMS - Europejskie ACARE in the Framework Programmes 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 FP5 activity FP6 activity FP7 activity FP8 activity SRA 1 (Oct 2002) SRA-1 SRA 2 (Oct 2004) SRA-2 SRA 3 SRA-3 Vision 2020 Vision 2040(?) Vision 2020 Vision 2040 4
Rezolucja Parlamentu Europejskiego 3 Feb 2009 Dotyczy: stabilnej przyszłości Lotnictwa Ogólnego i Korporacyjnego DIAGNOZA: Najszybciej rozwijający się sektor przynosi szczególne korzyści społeczno-gospodarcze: - wzrost mobilności obywateli - wzrost produktywności przedsiębiorstw - wzrost spójności regionalnej Współmierność przepisów Przepisy dotyczące uŝytkowania handlowych statków powietrznych mogą nakładać niewspółmierne obciąŝenia finansowe i regulacyjne Kluczowa kwestia Dostęp do przestrzeni powietrznej i portów lotniczych 5
Rezolucja Parlamentu Europejskiego 3 Feb 2009 ZALECENIA: Współmierność przepisów PE wzywa Komisję aby tworzone przepisy były współmierne do złoŝoności danej kategorii statków powietrznych i operacji Przepustowość lotnisk i przestrzeni powietrznej PE zachęca Państwa Członkowskie, władze regionalne i lokalne do inwestowania w modernizację i tworzenie małych i średnich portów lotniczych, PE oczekuje, Ŝe SESAR zwiększy przepustowość przestrzeni powietrznej równieŝ i dla LOiK bez nakładania niepotrzebnych obciąŝeń zbyt kosztownych wymogów technologicznych na małe statki powietrzne (VFR) Inne kwestie PE popiera inicjatywy Clean Sky, CESAR dotyczące poprawy parametrów ekologicznych przez uŝycie czystszych paliw, czy wspieranie badań i rozwoju technologicznego i innowacji, PE wzywa Komisję do udzielenia większego wsparcia badaniom i rozwojowi i innowacjom LOiK, a takŝe do ułatwienia unijnemu przemysłowi LOiK dostępu do rynków światowych. 6
Główne bazowe dokumenty STMS - Krajowe Krajowy Program Badań Naukowych i Prac Rozwojowych MNiSzW Priorytetowy Obszar Badawczy ENERGIA I INFRASTRUKTURA Priorytet Bezpieczne, Efektywne i Ekologiczne Środki Transportu ( Inteligentny Środek Transportu dostarczający i przetwarzający dane o stanie pojazdu, warunkach ruchu, zagroŝeniach) Priorytet Nowoczesne Systemy Zarządzania Transportem i Infrastrukturą Transportową (tworzenie powiązań między róŝnymi środkami transportu i integracja usług z nimi związanych; wykorzystanie małych lotnisk i lekkich samolotów w systemach transportowych) 7
STMS - Podstawy System Transportu Małymi Samolotami Analizy i Opracowania Modelu Transportowego Rodzaj projektu: Projekt badawczy rozwojowy Finansowanie: Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa WyŜszego Nadzór: Narodowe Centrum Badań i Rozwoju Partnerzy: Instytut Lotnictwa, Szkoła Główna Handlowa, Politechnika Warszawska wydział Transportu Finał, okres realizacji: Grudzień 2009, 18 miesięcy 8
STMS Idea, Główny Cel STMS Analizy i Opracowania Modelu Transportowego IDEA: Rozwinąć nowy rodzaj transportu lotniczego szczególnie: dla regionów oddalonych od głównych szlaków komunikacyjnych na trasach powyŝej 250 km przy niewielkich potokach pasaŝerskich Główny Cel: Opracowanie zweryfikowanych badaniami narzędzi (modeli) pozwalających na ocenę celowości wprowadzenia STMS do Strategii Rozwoju Transportu w Polsce 9
Struktura Projektu STMS STMS System Transportu Małymi Samolotami Analizy i Opracowania Modelu Transportowego BZ 1 Przegląd i analiza wskaźników regionów, infrastruktury transportu i mobilności ludności BZ 2 Analiza param. transportowych i ekologicznych pojazdów lądowych i statków powietrznych BZ 3 Analiza porównawcza wewnętrznych kosztów transportowych lądowych i statków powietrznych (od strony uŝytkownika) BZ 4 Analiza porównawcza zewnętrznych kosztów transportowych poszczególnych syst transportowych (od strony podatnika) BZ 5 Analiza struktury kosztów podróŝy i czynników wpływających na wybór środka transportu BZ 6 Opracowanie Ogólnych Wymagań na STMS BZ 7 Sformułowanie Zadania Transportowego i opracowanie modelu BZ 8 Synteza i zalecenia do Strategii Rozwoju Transportu w Polsce Dane demograficzne i socjoekonomiczne regionów Miedzyregionalne potoki podróŝnych i ich struktura Analiza porównawcza cz I Analiza porównawcza cz II Opłaty za publiczne dalekobieŝneśrodki transportu osobowego Modele kosztów operacyjnych samochodu i samol osobowego State of art zewnętrznych kosztów transportowych Analiza kosztów podróŝy i czynniki wyboru środków transportu Ogólne wymagania na samoloty STMS Minimalne wymagania na lotnisko STMS Sformułowanie zadania transportowego - cz I zadanie Sformułowanie zadania transportowego cz II kryteria wyboru Raport Końcowy i zalecenia do Strategii Rozwoju Transportu Konferencje: Potrzeby na samoloty Małe lotniska Infrastruktura transportu Wizja rozwoju lotnisk STMS w Polsce Model optymalnego rozdziałuśrodków transportu Rozpowszechnienie wyników pracy Wizja rozwoju systemu kontroli i zarządzania ruchem powietrznym Obliczenie zapotrzebowania na samoloty STMS 10
Realizacja Projektu Nazwa projektu R1.1 CZAS R1.2 STRUMIENIE R1.3 GEOGRAFIA R2.1.1 IMPACT - I R2.1.2 IMPACT - II R3.1 RYNEK R3.2 INSIDE COST R4.1 OUTSIDE COST R5.1 STRUKTURA R7.1 KRYTERIA R2.2-3 MODEL R6.1 WIZJA - I R6.2-4 WIZJA - II R8.1-2 KONFERENCJA R8.3 PROJECT MANAGEMENT START VII 08 ETAP I III 09 ETAP II VI 09 ETAP III X 09 FINAL XII 09 11
STMS Rezultaty STMS Analizy i Opracowania Modelu Transportowego Główne rezultaty: Otoczenie socjo-ekonomiczne zdefiniowane (wartości czasu podróŝy, potoki mobilności podbudowane badaniami ankietowymi) Specyfika kosztów transportu określona (wewnętrznych i zewnętrznych) Wizja rozwoju elementów STMS określona (charakterystyk samolotów, lotnisk i portów, organizacji ruchu powietrznego, uwarunkowań biznesowych) Model Transportowy zdefiniowany (wraz z określeniem ilościowym zapotrzebowania na samoloty dwiema metodami) Koncepcja Inteligentnego Systemu Transportu Małymi Samolotami opracowana 12
EPATS Potrzeby 2020 Prognoza transferu do EPATS w 2020 roku: 3% całego europejskiego ruchu 89 000 samolotów osobowych Jet 26% Jet 26% 43 000 000 lotów rocznie Turboprop 18% Turboprop 18% Piston 56% Piston 56% 25 500 samolotów osobowych jeśli ich operacyjne koszty wzrosną o 30% (koszty paliwa, podatki, wymagania SESARa, itp.) 13
Główne Idee EPATSa 14
EPATS STUDY kryteria wyboru DOC Direct Operating Cost Bezpośrednie Koszty UŜytkowania DOC Jest silnie zaleŝny od rocznego nalotu DOC [E/(pax*km)] 1.30 1.20 1.10 1.00 0.90 0.80 0.70 0.60 0.50 0.40 0.30 0.20 0.10 0.00 DOC jest zaleŝny od dystansu i od współczynnika wypełnienia samolotu 200 400 600 Annual Utilization [block hours] 800 1000 1200 1400 1600 1800 2000 1482 740 370 185 Distance [km] Dzisiejsze Koszty Pośrednie : 100 % DOC Cel do osiagnięcia: 50 % DOC 15
INTELIGENTNY SYSTEM TRANSPORTU MAŁYMI SAMOLOTAMI OPERATOR 1, 2, n LOTNISKO 1, 2, n SERWIS 1, 2, n KLIENT 1, 2, n CENTRUM ZARZĄDZANIA DANYMI STMS CENTRALNY SERWER REALIZACJA LOTU PASAśER 1, 2, n TERMIN 1, 2, n TRASA 1, 2, n SAMOLOT 1, 2, n PILOT 1, 2, n KONTROLA LOTU LOKALIZACJA SAMOLOTU (GPS+GSM) LOKALNY OŚRODEK LOGISTYKI 1, 2, n CENTRUM LOGISTYKI STMS ATM-ATC Air Traffic Management -Control SWIM since 2020 System Wide Information Management 16
Następne Kroki Inteligentny System Transportu Małymi Samolotami (Informatyczny system on line zarządzania serce STMS) STMS - Demonstrator (lotniska, samoloty, serwer zarządzający, wsparcie finansowe rozruchu) Projekty Europejskie EPATS - STUDY EPATS+ EPATS Technology Platform EPATS Demonstrator 17
WdroŜenie STMS w Regionach Działania prowadzące do wdroŝenia STMS w Regionach: Zbadanie i ustalenie wielkości i struktury potoków podróŝnych. Przeprowadzenie rozeznania co do wdroŝenia STMS w innych regionach Kraju i Europy w celu podjęcia działań synergicznych w dziedzinie logistyki, struktury floty i serwisu. Ustalenie optymalnej struktury floty samolotów. Zbadanie moŝliwości i kosztów adaptacji infrastruktury lotniska lokalnego jako bazy samolotów STMS. Przeprowadzenie analizy kosztów i korzyści projektu inwestycyjnego STMS Opracowanie Regionalnego Planu WdroŜenia STMS 18
Następne Kroki Czego oczekujemy od samorządów? Koncepcja funkcjonowania STMS uzgodnienie dokumentu Definiowanie mobilności mieszkańców dostęp do istniejących danych + współudział w badaniach, Inteligentny STMS wsparcie projektu badawczo rozwojowego; Demonstrator STMS - współpraca zainteresowanych samorządów nad przygotowaniem projektu zamawianego Mechanizmy wspierające wdroŝenie finansowe, prawne, implementacja STMS do lokalnych strategii 19
Samoloty wzorcowe 20
Samoloty Polskie 21
Dziękuję za uwagę! Krzysztof PIWEK Kierownik Projektu STMS khp@ilot.edu.pl Instytut Lotnictwa, 00-256 Warszawa, Al. Krakowska 110/114 22