Znaczenie. Intuicyjnie najistotniejszy element teorii języka Praktyczne zastosowanie teorii lingwistycznej wymaga uwzględnienia znaczeń



Podobne dokumenty
Umysł-język-świat. Wykład XII: Semantyka języka naturalnego

Z punktu widzenia kognitywisty: język naturalny

Co to jest znaczenie? Współczesne koncepcje znaczenia i najważn. i najważniejsze teorie semantyczne

A teraz coś z zupełnie innej beczki:

Z punktu widzenia kognitywisty: język naturalny

Kognitywistyka, poznanie, język. Uwagi wprowadzające.

Co to jest znaczenie? Współczesne koncepcje znaczenia i najważn. i najważniejsze teorie semantyczne

Główne problemy kognitywistyki: Reprezentacja

Umysł-język-świat 2012

Języki programowania zasady ich tworzenia

Język myśli. ang. Language of Thought, Mentalese. Dr hab. Maciej Witek Zakład Filozofii Nauki, Wydział Humanistyczny Uniwersytet Szczeciński

Percepcja, język, myślenie

Filozofia umysłu. Eliminatywizm. Wykład VIII: w filozofii umysłu

Elementy kognitywistyki:

IDEOLOGIA, POSTAWA A KOMUNIKACJA

Księgarnia PWN: Szymon Wróbel - Umysł, gramatyka, ewolucja

Przedmiotowy system oceniania z języków obcych: j. angielski, j. niemiecki, j. włoski, j. hiszpański, j. rosyjski

Wprowadzenie do składni

Kultura logicznego myślenia

Spis treści. ROZDZIAŁ 2 Wzajemne oddziaływanie między leksykonem a innymi środkami służącymi kodowaniu informacji... 67

Wprowadzenie do logiki Język jako system znaków słownych

Logika dla socjologów Część 2: Przedmiot logiki

Elementy kognitywistyki II: Sztuczna inteligencja. WYKŁAD XII: Modele i architektury poznawcze

DOTACJA NA UTRZYMANIE POTENCJAŁU BADAWCZEGO DOTACJA Wykaz planowanych do realizacji zadań badawczych, ujętych w planie zadaniowym jednostki

KRYTERIA OCENIANIA Z JĘZYKA NIEMIECKIEGO DLA KLAS TRZECICH ODDZIAŁÓW GIMNAZJALNYCH

2. Wymagania wstępne w zakresie wiedzy, umiejętności oraz kompetencji społecznych (jeśli obowiązują): BRAK

OCENA CELUJĄCA SPRAWNOŚĆ PISANIA

SPRAWNOŚĆ MÓWIENIA SPRAWNOŚĆ PISANIA GRAMATYKA I SŁOWNICTWO

WYMAGANIA EDUKACYJNE Z JĘZYKA NIEMIECKIEGO KLASA

Elementy kognitywistyki II: Sztuczna inteligencja. WYKŁAD IX: Agent przetwarza język naturalny

SPRAWNOŚĆ MÓWIENIA SPRAWNOŚĆ PISANIA GRAMATYKA I SŁOWNICTWO

OCENA CELUJĄCA INNE UMIEJĘTNOŚCI I FORMY ROZUMIENIE TEKSTU SPRAWNOŚĆ MÓWIENIA SPRAWNOŚĆ PISANIA GRAMATYKA I SŁOWNICTWO

ZAKRES WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH NA POSZCZEGÓLNE OCENY SZKOLNE

Kryteria wymagań na poszczególne oceny z języka niemieckiego dla klasy VII OCENA CELUJĄCA

AUTOMATYKA INFORMATYKA

JĘZYK NIEMIECKI - ZAKRES WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH NA POSZCZEGÓLNE OCENY SZKOLNE

Wykład 11a. Składnia języka Klasycznego Rachunku Predykatów. Języki pierwszego rzędu.

2.2. Gramatyki, wyprowadzenia, hierarchia Chomsky'ego

Z punktu widzenia kognitywisty

-stopień celujący -stopień bardzo dobry:

Kryteria wymagań na poszczególne oceny do podręcznika Meine Deutschtour do języka niemieckiego do klasy VII

SPRAWNOŚĆ MÓWIENIA SPRAWNOŚĆ PISANIA GRAMATYKA I SŁOWNICTWO

ZAKRES WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH NA POSZCZEGÓLNE OCENY Z JĘZYKA NIEMIECKIEGO Nauczyciel prowadzący: mgr Agnieszka Krzeszowiak, mgr Teresa Jaśkowska

WYMAGANIA EDUKACYJNE Z JĘZYKA FRANCUSKIEGO

JĘZYK NIEMIECKI liceum

Kryteria oceniania języka angielskiego w Szkole Podstawowej nr 16 w Zespole Szkolno-Przedszkolnym nr 1 w Gliwicach

PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z JĘZYKA NIEMIECKIEGO DLA KLASY 7 W ROKU SZKOLNYM 2017/2018. PODRĘCZNIK Meine Deutschtour.

prof. dr hab. Jadwiga Woźniak-Kasperek Instytut Informacji Naukowej i Studiów Bibliologicznych Uniwersytet Warszawski

Z punktu widzenia kognitywisty: język naturalny

Umysł-język-świat 2012

PRAGMATYKA rok akademicki 2015/2016 semestr zimowy. Temat 2: Grice a teoria znaczenia

Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny z języka niemieckiego MEINE DEUTSCHTOUR 3 OCENA CELUJĄCA GRAMATYKA I SŁOWNICTWO SPRAWNOŚĆ PISANIA

WYMAGANIA EDUKACYJNE Z JĘZYKA NIEMIECKIEGO W KLASIE VII PODRĘCZNIK MEINE DEUTSCHTOUR ZAKRES WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH NA POSZCZEGÓLNE OCENY SZKOLNE

Przedmiotowy system oceniania z języka niemieckiego

ZAKRES WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH NA POSZCZEGÓLNE OCENY SZKOLNE MEINE DEUTSCHTOUR KL.II gimnazjum

OCENA CELUJĄCA SPRAWNOŚĆ PISANIA

OCENA CELUJĄCA ROZUMIENIE TEKSTU SPRAWNOŚĆ GRAMATYKA INNE UMIEJĘTNOŚCI I SŁUCHANEGO/ MÓWIENIA SPRAWNOŚĆ PISANIA

ZAKRES WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH NA POSZCZEGÓLNE OCENY SZKOLNE

Uniwersytet Śląski w Katowicach str. 1 Wydział Filologiczny

Umysł-język-świat 2012

Główne problemy kognitywistyki: Reprezentacja

Logika dla prawników

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z JĘZYKA NIEMIECKIEGO W SZKOLE PODSTAWOWEJ NR 11 W JAWORZNIE NA PODSTAWIE PODRĘCZNIKA MEINE DEUTSCHTOUR 3

Filozofia z elementami logiki Język jako system znaków słownych część 2

Elementy kognitywistyki III: Modele i architektury poznawcze

Słowa jako zwierciadło świata

Wstęp do logiki. Kto jasno i konsekwentnie myśli, ściśle i z ładem się wyraża,

OCENA CELUJĄCA SPRAWNOŚĆ PISANIA

Kilka innych faktów...

MODUŁ KSZTAŁCENIA: Praktyczna nauka języka angielskiego: moduł 1

ZAŁĄCZNIK NR 1 DO PZO - ZAKRES WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH NA POSZCZEGÓLNE OCENY

Egzamin ósmoklasisty w 2019 r. Diagnoza kompetencji ósmoklasistów przeprowadzona w grudniu 2018 r.

ZAKRES WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH NA POSZCZEGÓLNE OCENY SZKOLNE

WYMAGANIA EDUKACYJNE Z JĘZYKA POLSKIEGO - POZIOM PODSTAWOWY

Wymagania edukacyjne język niemiecki dla klas: I, II i III

Kontrola i ocena pracy ucznia.

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z JĘZYKA ANGIELSKIEGO KLASY IV-VI SZKOŁA PODSTAWOWA NR 43 w BIAŁYMSTOKU

Kryteria oceniania osiągnięć uczniów (wymagania konieczne wiadomości i umiejętności): Dostosowane dla wszystkich etapów kształcenia.

Załącznik Nr 4. Standardy nauczania dla kierunku studiów: filologia STUDIA MAGISTERSKIE I. WYMAGANIA OGÓLNE

WYMAGANIA EDUKACYJNE Z JĘZYKA ANGIELSKIEGO, FRANCUSKIEGO I NIEMIECKIEGO DLA DRUGICH I TRZECICH KLAS ODDZIAŁÓW GIMNAZJALNYCH

Wymagania edukacyjne z języka angielskiego dla klasy czwartej

Metodologia prowadzenia badań naukowych Semiotyka, Argumentacja

Wymagania edukacyjne z języka niemieckiego w roku szkolnym 2017/2018. Kryteria Oceniania

WYMAGANIA EDUKACYJNE Z JĘZYKA NIEMIECKIEGO. Romana Dudzic

prawda symbol WIEDZA DANE komunikat fałsz liczba INFORMACJA kod (pojęcie interdyscyplinarne) znak NEGENTROPIA wiadomość forma przekaz

Teoria relewancji Sperbera i Wilson. Nowe modele komunikacyjne

Ontogeneza aktów mowy

VI KSZTAŁCENIE LITERACKIE I KULTUROWE

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z JĘZYKA NIEMIECKIEGO

dr hab. Maciej Witek, prof. US PRAGMATYKA rok akademicki 2016/2017

Kryteria oceniania ogólne klasa I, II, III gimnazjum język angielski

!!!!!!!!!! WNIOSEK O PORTFOLIO:

Logika Matematyczna (1)

Kryteria ocen z języka polskiego dla klasy V szkoły podstawowej

Filozofia języka i podstawy lingwistyki

SZCZEGÓŁOWE KRYTERIA OCENIANIA Z JĘZYKA NIEMIECKIEGO I ANGIELSKIEGO. Klasy IV-VIII. Szkoła Podstawowa w Zdunach

Wstęp do logiki. Semiotyka cd.

EFEKTY UCZENIA SIĘ JĘZYKOZNAWSTWO. Filologia włoska - I stopień PODSTAWY JĘZYKOZNAWSTWA

Semiotyka logiczna (1)

Transkrypt:

Znaczenie Intuicyjnie najistotniejszy element teorii języka Praktyczne zastosowanie teorii lingwistycznej wymaga uwzględnienia znaczeń postulaty teorii semantycznej: uznajemy zdania za znaczące z racji pewnych zdarzeń mózgowych; nie ma tutaj żadnej magii (naturalizacja) znaczenie jest centralne dla tego, co ludzkie

Semantyka a GG Odsuwanie znaczenia na drugi plan Katz, Fodor (1963): struktura głęboka bezpośrednio powiązana ze znaczeniem Fodor (1975): próby stworzenia fundamentów teorii semantycznej zgodnej z celami gg w jakim stopniu składnia jest niezależna od semantyki? jak wiele ze znaczenia sygnalizowane jest bezpośrednio w składni? Każdy w tym pokoju zna dwa języki - mianowicie angielski i niemiecki - Jan zna rosyjski i angielski, Anna niemiecki i węgierski, Adam francuski i włoski

Kognitywistyczne ujęcie znaczenia (1) Jak można charakteryzować wiadomości/myśli/ pojęcia które mówiący wyrażają/przekazują używając języka? (2) W jaki sposób język je wyraża/przekazuje? (3) Dzieki czemu takie jednostki mentalne funkcjonują jako znaczenia? Procesy kognitywne wykorzystujące wiadomości językowe: procesy integrujące je z dotychczasową wiedzą procesy wyciągające wnioski i wydające sądy procesy wykorzystujące wiadomości językowe do kierowania uwagi na świat postrzegany zmysłowo i wyrabiające ocenę

Semantyka w teorii umysłu procesy wiążące wiadomości językowe z działaniami na/w świecie

Semantyka jako moduł mentalny lingwistyczna semantyka: (1) + (2) wnioskowanie: praktyczne i społeczne (plany, intencje działań) wiedza: pragmatyka (+poczucie kontekstu, + poczucie intencji mówiącego) T: myśl jest niezależna od języka i może mieć miejsce również przy jego braku, m.in. język (zwł. fonologia) udostępnia myśli świadomości oderwanie form dostępnych świadomości od nieświadomych form odpowiedzialnych za rozumienie uwagi o podejściu ewolucyjnym

Chomsky a semantyka ambiwalentny stosunek Chomsky'ego do semantyki: postuluje internalistyczne (konceptualistyczne) podejście do znaczenia nie rozwinął systematycznego podejścia kłopoty terminologiczne: składnia w sensie szerokim i wąskim; semantyka Jeśli semantyka ma być traktowana jako badania nad relacjami słów/pojęć i rzeczy, gdzie rzecz ma jakąś nie-mentalistyczną interpretację, wówczas nie ma takiego zagadnienia, jak semantyka języka naturalnego [...] Jeśli semantyka jest rozumiana jako badania nad relacjami między językiem (pojęciami) a zewnętrznym i wewnętrznym światem, wówczas zagadnienie jest...

Fodor, hipoteza języka myśli znaczenia muszą być realizowane w postaci systemu kombinatorycznego język myśli (mentaleski, Mentalese) a: język naturalny język formalny język formalny plus zasady interpretacji Język myśli ma składnię (w sensie szerokim) oraz semantykę (odwzorowanie) Wyrażenia języka myśli to reprezentacje mentalne Język myśli jest intencjonalny próba naturalizacji semantyki (przyczynowość), ale: użycia niepoprawne, wyobrażenia

Podejścia kontekstualistyczne istnieje szereg podejść traktujących znaczenie nie jako zjawsko mentalne, ale jako element (część) środowiska : behawioryzm: myślenie to cicha mowa Wittgenstein: nie ma ustalonych znaczeń związanych z wyrażeniami językowymi; najlepiej skatalogujmy kontekstualne użycia wyrażeń znaczenie nie jest czymś w mówiącym lub słuchającym, ale jest negocjowane w interakcjach pomiędzy nimi (konstrukt społeczny)

Kolejne pytania (4) Co jest obecne w umysłach ludzi, gdy chwytają znaczenie? (5a) Jak społeczne interakcje pomiędzy jednostkami kształtują myśli i znaczenia (5b) W jaki sposób współdziałające jednostki uznają, że podzielaja pewne idee? (6a) Jak współdziałające jednostki rozpoznaja, że mają odmienne idee? (6b) W jakich warunkach jednostka decyduje się przyjmować idee kogoś innego?

H. Putnam o znaczeniach The Meaning of Meaning (1975) istnieją słowa, których (pełnych) znaczeń nie znamy propozycja lingwistycznego podziału pracy : eksperci i laicy Konkluzja: znaczenia nie są w głowach, ale gdzieś w społeczności ale: (4), (5a), (6a,b) 6b: dyskutujący eksperci (brak znaczenia w społeczności )

Jak dopasować semantykę do składni?

Semantyka (specyficznie) lingwistyczna... w odróżnieniu od wiedzy nielingwistycznej, myśli, znaczenia kontekstualnego Dwa sposoby oddzielenia: istnieje forma struktur poznawczych odmienna od formy lingwistycznej (fonologia i składnia) oraz znaczenia kontekstualnego (konceptualizacji) Katz, Chomsky, Sperber

Semantyka (specyficznie) lingwistyczna semantyka lingwistyczna to okrojona wersja znaczenia kontekstualnego obejmująca jedynie podzbiór jednostek i rozróżnień tego ostatniego

Motywacje dla semantyki lingwistycznej wiedza tła, nasze przekonania to studnia bez dna Fregego postulat eliminacji osobistych skojarzeń z semantyki na rzecz sensu gdzie granica między publicznym znaczeniem a osobistymi skojarzeniami? różne znaczenia w różnych sytuacjach (zmiana granicy jw.?) w zamian coś w rodzaju zasady konwersacji Grice'a: tak budować wypowiedź, by można było oczekiwać, iż słuchający zrekonstruuje wiadomość

Semantyka lingwistyczna i konceptualiacja (1): semantyka to słownik, pragmatyka to encyklopedia znaczenie słowa i wiedza tła dotycząca obiektu nazywanego znaczna część publicznego znaczenia to informacje encyklopedyczne niektóre treści informacji encyklopedycznych staja się informacjami słownikowymi dla innych słów Katz: słownik obejmuje czynniki wiodące do ostrych (analitycznych) rozróżnień, stopniowalne trafiają do encyklopedii Pustejovsky: typowość w słowniku

Semantyka lingwistyczna vs konceptualizacja (2): własności semantyczne logiczne i pozalogiczne semantykę lingwistyczną interesują własności wiodące do wynikań logicznych i biorących udział w ustalaniu analityczności; pozalogiczne własności semantyczne lokują sie w pragmatyce warunki konieczne i elementy znaczenia dopuszczające wyjątki podejście wyklucza znaczną część publicznych znaczeń z semantyki lingwistycznej argumentacja Wittgensteina (brak definicji słownikowych)

Semantyka lingwistyczna vs konceptualizacja (3): treści realizowalne gramatycznie i bez związku z gramatyką niektóre własności semantyczne (l.poj/mn., osoba, czas, siła illokucyjna) mają odzwierciedlenie w gramatyce, inne (kolor, miara metryczna, gatunek) nie mają te należą do ogólnej wiedzy różne języki kodują w gramatyce różne własności semantyczne: lingwistyka semantyczna jest specyficzna dla języka lub języki kodują różne podzbiory semantyki lingwistycznej bardziej zawęża semantykę niż (1) i (2)

Semantyka lingwistyczna vs konceptualizacja (4): semantyka charakterystyczna dla języka implikuje szczególną semantykę lingwistyczną języki mają odmienne zbiory jednostek leksykalnych zakładających odmienne systemy kulturowe (problem przekładu) języki wykorzystują odmienne wzorce leksykalizacji skorelowane z odmiennymi wzorcami gramatycznymi odmienne kategorie form fleksyjnych skutkujące odmiennym podziałem przestrzeni semantycznej (rodzaj, czas)