INTRUKCJA UZYTKOWANIA Niniejsza instrukcja opisuje krok po kroku wykonanie chemicznej powłoki cyny na miedzi w wykonywaniu obwodów drukowanych. UWAGA ŚRODEK NIEBEZPIECZNY DLA ŚRODOWISKA!! R22: Działa szkodliwie po połknięciu R40: Ograniczone obwody działania rakotwórczego; R41/53 : Działa toksycznie na organizmy wodne i może powodować niekorzystne zmiany w środowisku wodnym; R64: Możliwe ryzyko szkodliwego działania na dziecko w łonie matki; S2: Chronić przed dziećmi; S22: Nie wdychać pyłu; S36/37: Nosić odpowiednią odzież ochronną i rękawice ochronne; S61: Unikać zrzutów do środowiska. Postępować zgodnie z instrukcją; PRODUKT ZAWIERA TIOMOCZNIK. Zastosowanie środka umożliwia uzyskanie zwartej błyszczącej warstwy czystej cyny nie zawierającej ołowiu, o grubości 1 do 12µm zapewniającej zabezpieczenie miedzi przed wpływem warunków środowiskowych (wilgoć) oraz poprawiające lutowalność. 1
Sporządzanie roztworu. Należy przygotować 500ml destylowanej lub demineralizowanej wody którą trzeba podgrzać do około 80 C (wystarczy ją zagotować o odczekać ~5min). Do tak przygotowanej wody należy wsypać CAŁĄ zawartość woreczka mieszając do całkowitego rozpuszczenia się preparatu. Po wymieszaniu roztwór należy ostudzić do temperatury pokojowej. Ciecz będzie wskazywać lekką mętność, lecz jest to normalne zjawisko. Na zdjęciu widoczny jest biały osad na dnie słoika. Klarowną ciesz można przelać do innego pojemnika a osad wypłukać. Do rozpuszczenia preparatu bezwzględnie należy używać dobrej jakościowo wody demineralizowanej lub destylowanej. Użycie wody wodociągowej może skutkować wysoką mętnością i zbrązowieniem roztworu pokrycie cyny będzie wtedy matowe i ciemne a roztwór będzie mało wydajny. W szczególnym przypadku wystąpienie brunatnego zabarwienia lub dużej mętności należy płyn pozostawić w zamkniętej butelce do opadnięcia osadu i zlać delikatnie klarowny płyn.. 2
Przygotowanie powierzchni miedzi. Otrzymanie zwartego, gładkiego i lśniącego pokrycia cyną w ogromnym stopniu zależy od właściwego przygotowania powierzchni miedzianej. Płytka powinna być dobrze wyczyszczona cienki papierem ściernym (gr. 600) gdyż wszelkie rysy i nierówności nie będą przez powłokę wyrównane. Wszelkie ślady korozji (śniedź lub korozja tlenkowa) należy bezwzględnie usunąć poprzez wypolerowanie lub wypłukanie w roztworze kwasku cytrynowego (zwykły spożywczy). Kolejnym bardzo ważnym etapem jest odpowiednie odtłuszczenie płytki. Stosować do tego można ogólnie dostępne rozpuszczalniki (benzynę ekstrakcyjną, aceton, alkohol). Cynowanie płytki można również przeprowadzić po nałożeniu solder maski lakierem EN_SoLDeR. Warunkiem jest odsłonięcie pól lutowniczych poprzez zastosowanie maski z tonera. Po wypłukaniu maski pól lutowniczych w acetonie płytkę wrzucamy na około 1-2min do nadsiarczanu sodowego B327 (środek trawiący) po czym umieszczamy ją na około 5-8min w roztworze wodnym kwasku cytrynowego. Tak przygotowaną płytkę umieszczamy w roztworze cynującym. Należy pamiętać że wszelkie pozostałości tonera po płukaniu solder maski w acetonie wpływają negatywnie na jakość naniesionej powłoki cynowej. Cynowanie. Roztwór o temperaturze pokojowej należy przelać do kuwety lub innego naczynia i zanurzyć przygotowaną płytkę przeznaczoną do cynowania. Na odpowiednio przygotowanej powierzchni już w kilkanaście sekund rozpocznie się widoczne nakładanie warstwy cyny. Grubość powłoki zależy od czasu kontaktu miedzi z roztworem oraz od stopnia zużycia roztworu i wynosi średnio 4µm przy czasie cynowania1min. Maksymalna mierzona grubość powłoki przy cynowaniu przez 15min wynosi 8µm. Przedłużenie procesu do kilkudziesięciu minut umożliwi wytworzenie warstwy o grubości 12 µm jednak stwierdzono że zbyt duża grubość powoduje pogorszenie lutowalności i lekkie zmatowienie powłoki. Optymalny czas cynowania to 1-5min (w zależności od stanu zużycia roztworu). Powłoka uzyskana w ten sposób jest wystarczająco trwała i posiada dobrą lutowalność. Bardzo ważną czynnością jest właściwe opłukanie w wodzie płytki po cynowaniu. Nawet minimalne ślady kąpieli cynującej spowodują zmatowienie i zaciemnienie powłoki. Po wyciągnięciu z roztworu należy NATYCHMIAST wypłukać płytkę w ciepłej a następnie zimnej wodzie oraz wytrzeć do sucha suchą szmateczką. Można również dodatkowo wypolerować powłokę przy pomocy kawałka materiału np: flaneli. Ważną czynnością jest mieszanie roztwory podczas cynowania. Nie należy wykonywać tego napowietrzając roztwór (który w kontakcie z tlenem traci swoje właściwości) lecz używać mieszania mechanicznego 3
Cynowanie pół lutowniczych. Po cynowaniu 4
5
6
Przechowywanie. Nierozpuszczony preparat jest bardzo trwały (o ile opakowanie foliowe nie zostało uszkodzone) i może być przechowywane przez minimum 2lata od daty produkcji. Natomiast po rozpuszczeniu środka w wodzie aby zachować jak najdłuższą przydatność do użytkowania, należy po każdorazowej kąpieli przelać roztwór do butelki (słoika) i szczelnie zamknąć. Starać się nie obniżać temperatury płynu poniżej zera i przechowywać go w zaciemnionym miejscu. Produkt jest niebezpieczny chronić przed dziećmi. Środki bezpieczeństwa. W czasie pracy stosować okulary, rękawice ochronne i maskę przeciwpyłową. Podczas stosowania preparatu nie jeść, nie pić, nie palić. Unikać tworzenia się pyłu i kontaktu z oczami. Przechowywać w pomieszczeniu chłodnym, i suchym, z daleka o żywności i napojów. W przypadku dostania się do oczu, natychmiast przepłukać je pod bieżącą wodą przez co najmniej 15min. Pilnie skontaktować się z lekarzem okulistą. PRODUKT POSIADA AKTUALNĄ KARTĘ CHARAKTERYSTYKI PREPARATU NIEBEZPIECZNEGO. Uwagi i problemy podczas pracy. Należy pamiętać, że uzyskanie powłoki o dobrych parametrach użytkowych (dobrej lutowalności, trwałości, połyskliwości) zależy od wstępnego przygotowania samej płytki. Należy zwrócić baczną uwagę na prawidłowe odtłuszczenie powierzchni przeznaczonej do cynowania oraz usunięcie śladów korozji. W przeciwnym przypadku powłoka cyny może nakładać się dłużej, będzie cienka i nietrwała a miejscami na płytce w ogóle nie będzie się wytwarzać. Do rozpuszczenia preparatu bezwzględnie należy używać dobrej jakościowo wody demineralizowanej lub destylowanej. Użycie wody wodociągowej może skutkować wysoką mętnością i zbrązowieniem roztworu pokrycie cyny będzie wtedy matowe i ciemne a roztwór będzie mało wydajny. W szczególnym przypadku wystąpienie brunatnego zabarwienia lub dużej mętności należy płyn pozostawić w zamkniętej butelce do opadnięcia osadu i zlać delikatnie klarowny płyn. Ważną czynnością jest mieszanie roztwory podczas cynowania. Nie należy wykonywać tego napowietrzając roztwór (który w kontakcie z tlenem traci swoje właściwości) lecz używać mieszania mechanicznego. Dziękuję i zapraszam ponownie. EnSysT Marek Kochniarczyk 7