RZECZPOSPOLITA POLSKA Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (12) OPIS OCHRONNY WZORU UŻYTKOWEGO (21) Numer zgłoszenia: 117163 (22) Data zgłoszenia: 14.12.2007 (19) PL (11) 64281 (13) Y1 (51) Int.Cl. E05D 3/06 (2006.01) E05D 3/18 (2006.01) E05D 7/04 (2006.01) (54) Zawiasa chowana do drzwi i okien (43) Zgłoszenie ogłoszono: 09.06.2008 BUP 12/08 (73) Uprawniony z prawa ochronnego: POL-SOFT Sp. z o.o., Złotów, PL (45) O udzieleniu prawa ochronnego ogłoszono: 27.02.2009 WUP 02/09 (72) Twórca(y) wzoru użytkowego: Andrzej Brzeziński, Złotów, PL Jan Astapczyk, Złotów, PL PL 64281 Y1
2 PL 64 281 Y1 Opis wzoru Przedmiotem wzoru użytkowego jest zawiasa chowana do drzwi i okien, umożliwiająca otwieranie skrzydeł drzwiowych lub okiennych o kąt rozwarty do 180. Zawiasa jest przeznaczona głównie do drzwi wewnątrzlokalowych bezprzylgowych. Korpus ościeżnicowy zawiasy jest osadzony w ramiaku ościeżnicy, a korpus skrzydłowy - w ramiaku skrzydła drzwiowego. Wkładki zawias są umieszczone w gniazdach korpusów i połączone ze sobą cięgnami. Po zamknięciu skrzydła drzwiowego zawiasy są niewidoczne, co wpływa na estetyczny wygląd drzwi. Zawiasy są wyposażone w mechanizmy regulacji ustawienia skrzydła względem ościeżnicy. Najczęściej istniejące mechanizmy regulacji umożliwiają przemieszczanie skrzydła drzwiowego względem ościeżnicy w dwóch lub trzech kierunkach. Przykład regulacji trójkierunkowej jest przedstawiony w opisie patentowym DE 10239446. Regulacja pionowa odbywa się w ten sposób, że poluzowuje się wkręty łączące wkładkę ościeżnicową z korpusem ościeżnicowym a następnie poprzez obrót mimośrodu osadzonego na wkręcie regulacyjnym przemieszcza się pionowo wkładkę ościeżnicową w gnieździe korpusu ościeżnicowego a tym samym przemieszcza się skrzydło drzwiowe względem ościeżnicy w płaszczyźnie pionowej. Natomiast regulacja pozioma czyli przemieszczanie się wkładki skrzydłowej w gnieździe korpusu skrzydłowego w płaszczyźnie poziomej w dwóch kierunkach odbywa się przy pomocy wkrętów i odpowiadających im otworów gwintowanych umieszczonych w korpusie i wkładce skrzydłowej. Inne rozwiązanie regulacji trójkierunkowej jest uwidocznione w opisie patentowym EP 1063376. Przemieszczanie elementów składowych zawiasy względem siebie w osi pionowej odbywa się poprzez wkręt usytuowany w osi połączenia cięgien ze sobą, w osi poziomej - poprzez wkręt i otwór gwintowy usytuowany we wkładce ościeżnicowej i w drugiej osi poziomej - poprzez wkręt mimośrodowy i otwór usytuowany we wkładce skrzydłowej. W tym rozwiązaniu regulacja trójkierunkowa odbywa się w trzech punktach regulacyjnych. W opisie wzoru użytkowego DE 202006004198 pokazano sposób regulacji pionowej przy wykorzystaniu zasady oddziaływania na siebie elementów klinowych. Na skutek obrotu wkręta, przesuwa się element klinowy a ten z kolei naciskając na powierzchnię klinową wkładki przemieszcza ją w kierunku pionowym. Dążeniem projektantów zawias jest ograniczenie liczby punktów regulacyjnych przy jednoczesnym zachowaniu trójkierunkowego przemieszczania skrzydła drzwiowego względem ościeżnicy oraz zminimalizowanie oporów tarcia współpracujących ze sobą elementów szczególnie w zawiasach o cięgnach płytkowych. Założony cel osiągnięto przez konstrukcję zawiasy przedstawioną we wzorze użytkowym. Zawiasa chowana do drzwi i okien według wzoru użytkowego składająca się z korpusów ościeżnicowego z wkładką ościeżnicową i skrzydłowego z wkładką skrzydłową połączonych ze sobą cięgnami płytkowymi oraz z mechanizmu regulacji pionowej usytuowanym w korpusie ościeżnicowym i mechanizmu regulacji poziomej dwukierunkowej usytuowanym w korpusie skrzydłowym charakteryzuje się tym, że mechanizm regulacji pionowej stanowi ukośny bok wkładki ościeżnicowej i współdziałający z nim wkręt stożkowy wraz z otworem gwintowym usytuowanym w korpusie ościeżnicowym prostopadle do jego płaszczyzny czołowej a mechanizm regulacji poziomej dwukierunkowej stanowi wkręt mimośrodowy wraz z otworem gwintowym usytuowanym we wkładce skrzydłowej i otworem fasolkowym usytuowanym w dnie korpusu skrzydłowego a ponadto tym, że każde z cięgien płytkowych stanowi pakiet płytek konstrukcyjnych obłożonych z dwóch stron płytkami osłonowo-ślizgowymi o grubości mniejszej od grubości płytek konstrukcyjnych i o lepszych właściwościach ciernych. Ukośny bok jest nachylony pod kątem najkorzystniej 45 do płaszczyzny czołowej wkładki ościeżnicowej. Ukośny bok jest zaopatrzony w rowek w obszarze styku z wkrętem stożkowym. Rowek ma kształt dostosowany do powierzchni bocznej stożka. Koniec wkręta stożkowego ma kształt stożka. Wkręt mimośrodowy ma część walcową umieszczoną w otworze fasolkowym i część gwintową umieszczoną w otworze gwintowym, przy czym osie symetrii części walcowej i części gwintowej są przesunięte względem siebie. Szerokość otworu fasolkowego jest dostosowana do wielkości przesunięcia osi symetrii części walcowej i części gwintowej tak, żeby podczas obrotu wkręta mimośrodowego w otworze gwintowym, część walcowa mogła obracać się w otworze fasolkowym. Wkręt mimośrodowy swoją częścią walcową jest umieszczony w otworze fasolkowym i połączony z korpusem skrzydłowym przy pomocy podkładek ustalających i poprzez roznitowanie końca części walcowej.
PL 64 281 Y1 3 Zawiasa według wzoru użytkowego umożliwia przemieszczanie z dwóch punktów regulacyjnych skrzydła drzwiowego względem ościeżnicy w trzech płaszczyznach: w płaszczyźnie pionowej - unoszenie lub opuszczanie skrzydła drzwiowego, w płaszczyźnie poziomej - oddalanie lub przybliżanie skrzydła drzwiowego do płaszczyzny ościeżnicy leżącej po strome osadzenia zawias a w drugiej płaszczyźnie poziomej - oddalanie lub przybliżanie skrzydła drzwiowego do płaszczyzny ościeżnicy leżącej po stronie osadzenia uszczelki. W stosunku do dotychczasowych rozwiązań konstrukcja mechanizmów regulacyjnych jest uproszczona co znacznie ułatwia wykonawstwo zawias, a wyposażenie pakietów cięgien płytkowych w płytki osłonowo-ślizgowe o lepszych właściwościach ciernych, zmniejsza opory tarcia elementów współpracujących ze sobą. Przedmiot wzoru użytkowego jest pokazany na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia zawiasę osadzoną w ościeżnicy i skrzydle drzwiowym w pozycji otwartej, a fig. 2 - zawiasę w pozycji zamkniętej częściowo w przekroju. Zawiasa składa się z korpusu ościeżnicowego 1 osadzonego w ościeżnicy 2 i z korpusu skrzydłowego 3 osadzonego w skrzydle drzwiowym 4. W gniazdach korpusów ościeżnicowego 1 i skrzydłowego 3 są umieszczone wkładki ościeżnicowa 5 i skrzydłowa 6 połączone ze sobą cięgnami płytkowymi 7. Wkładki ościeżnicowa 5 i skrzydłowa 6 są połączone z korpusami ościeżnicowym 1 i skrzydłowym 3 przy pomocy kołków. W korpusie ościeżnicowym 1 jest usytuowany mechanizm regulacji pionowej 8 a w korpusie skrzydłowym 3 - mechanizm regulacji poziomej dwukierunkowej 9. Mechanizm regulacji pionowej 8 stanowi ukośny bok 10 wkładki ościeżnicowej 5 i współdziałający z nim wkręt stożkowy 11 z otworem gwintowym 12 usytuowanym w korpusie ościeżnicowym 1 prostopadle do jego płaszczyzny czołowej. Ukośny bok 10 jest nachylony pod kątem 45 do płaszczyzny czołowej wkładki ościeżnicowej 5 i jest zaopatrzony w rowek 13 o kształcie dostosowanym do powierzchni bocznej stożka. Koniec wkręta stożkowego 11 ma kształt stożka 14. Mechanizm regulacji poziomej dwukierunkowej 9 stanowi wkręt mimośrodowy 15 wraz z otworem gwintowym 16 usytuowanym we wkładce skrzydłowej 6 i z otworem fasolkowym 17 usytuowanym w dnie korpusu skrzydłowego 3. Wkręt mimośrodowy 15 ma część walcową 18 umieszczoną w otworze fasolkowym 17 i część gwintową 19 umieszczoną w otworze gwintowym 16, przy czym osie symetrii części walcowej 18 i części gwintowej 19 są przesunięte względem siebie. Wielkość przesunięcia osi symetrii odpowiada założonemu przesunięciu wkładki skrzydłowej 6 względem korpusu skrzydłowego 3 i jest sprzężona z szerokością otworu fasolkowego 17 tak, żeby podczas obrotu wkręta mimośrodowego 15 w otworze gwintowym 16 część walcowa 18 mogła obracać się w otworze fasolkowym 17. Wkręt mimośrodowy 15 swoją częścią walcową 18 jest osadzony w otworze fasolkowym 17 i połączony z korpusem skrzydłowym 3 przy pomocy podkładek ustalających 20 21 i poprzez roznitowanie końca części walcowej 18. Cięgno płytkowe 7 stanowi pakiet płytek konstrukcyjnych 22 obłożonych z dwóch stron płytkami osłonowo-ślizgowymi 23 o grubości mniejszej od grubości płytek konstrukcyjnych 22 i o lepszych właściwościach ciernych. W celu uniesienia skrzydła drzwiowego 4 względem ościeżnicy 2 obraca się przy pomocy klucza sześciokątnego wkręt stożkowy 11 w otworze gwintowym 12. Podczas obrotu, wkręt stożkowy 11 przemieszczając się swoim stożkowym zakończeniem naciska na ukośny bok 10 wkładki ościeżnicowej 5 i przesuwa ją w kierunku pionowym. Razem z wkładką ościeżnicową 5 unosi się korpus skrzydłowy 3 zawiasy a wraz z nim skrzydło drzwiowe 4. Opuszczanie skrzydła drzwiowego 4 odbywa się podczas obrotu wkręta stożkowego 11 w kierunku odwrotnym. Ustalanie skrzydła drzwiowego 4 względem ościeżnicy 2 w kierunkach poziomych odbywa się przez obrót wkręta mimośrodowego 15 w otworze gwintowym 16. W czasie obrotu zgodnie z ruchem wskazówek zegara następuje wysuwanie wkładki skrzydłowej 6 z korpusu skrzydłowego 3 a tym samym oddalanie skrzydła drzwiowego 4 od płaszczyzny ościeżnicy 2 leżącej po stronie osadzenia zawias. W przypadku zmiany kierunku obrotu, następuje przybliżanie skrzydła drzwiowego 3 do ościeżnicy 2. Natomiast przemieszczanie skrzydła drzwiowego 4 w kierunku płaszczyzny ościeżnicy 2 leżącej po strome osadzenia uszczelki następuje przez częściowy obrót wkręta mimośrodowego 15 w otworze gwintowym 16 o kąt odpowiadający założonemu przesunięciu wkładki skrzydłowej 6 względem korpusu skrzydłowego 3. W trakcie obracania wkręta mimośrodowego 15 część walcowa 18 naciska na ściankę otworu fasolkowego 17 i przesuwa wkładkę skrzydłową 6, a tym samym zmienia się położenie skrzydła drzwiowego 4 w ościeżnicy 2.
4 PL 64 281 Y1 Zastrzeżenia ochronne 1. Zawiasa chowana do drzwi i okien składająca się z korpusów ościeżnicowego z wkładką ościeżnicową i skrzydłowego z wkładką skrzydłową połączonych ze sobą cięgnami płytkowymi oraz z mechanizmu regulacji pionowej usytuowanym w korpusie ościeżnicowym i mechanizmu regulacji poziomej dwukierunkowej usytuowanym w korpusie skrzydłowym, znamienna tym, że mechanizm regulacji pionowej (8) stanowi ukośny bok (10) wkładki ościeżnicowej (5) i współdziałający z nim wkręt stożkowy (11) wraz z otworem gwintowym (11) usytuowanym w korpusie ościeżnicowym (1) prostopadle do jego płaszczyzny czołowej a mechanizm regulacji poziomej dwukierunkowej (9) stanowi wkręt mimośrodowy (11) wraz z otworem gwintowym (16) usytuowanym we wkładce skrzydłowej (6) i otworem fasolkowym (17) usytuowanym w dnie korpusu skrzydłowego (3) a ponadto tym, że każde z cięgien płytkowych (7) stanowi pakiet płytek konstrukcyjnych (22) obłożonych z dwóch stron płytkami osłonowo-ślizgowymi (23) o grubości mniejszej od grubości płytek konstrukcyjnych (22) i o lepszych właściwościach ciernych. 2. Zawiasa według zastrz. 1, znamienna tym, że ukośny bok (10) jest nachylony pod kątem 45 do płaszczyzny czołowej wkładki ościeżnicowej (5). 3. Zawiasa według zastrz. 2, znamienna tym, że ukośny bok (10) w obszarze styku z wkrętem stożkowym (11) jest zaopatrzony w rowek (13). 4. Zawiasa według zastrz. 3, znamienna tym, że rowek (13) ma kształt dostosowany do powierzchni bocznej stożka (14). 5. Zawiasa według zastrz. 1, znamienna tym, że koniec wkręta stożkowego (11) ma kształt stożka (14). 6. Zawiasa według zastrz. 1, znamienna tym, że wkręt mimośrodowy (11) ma część walcową (18) umieszczoną w otworze fasolkowym (11) i część gwintową (19) umieszczoną w otworze gwintowym (16), przy czym osie symetrii części walcowej (18) i części gwintowej (19) są przesunięte względem siebie. 7. Zawiasa według zastrz. 6, znamienna tym, że wielkość przesunięcia osi symetrii odpowiada założonemu przesunięciu wkładki skrzydłowej (6) względem korpusu skrzydłowego (1) i jest sprzężona z szerokością otworu fasolkowego (17) tak, żeby podczas obrotu wkręta mimośrodowego (15) w otworze gwintowym (16) część walcowa (18) mogła obracać się w otworze fasolkowym (17). 8. Zawiasa według zastrz. 1, znamienna tym, że wkręt mimośrodowy (15) swoją częścią walcową (18) jest osadzony w otworze fasolkowym (11) i jest połączony na stałe z korpusem skrzydłowym (3) przy pomocy podkładek ustalających (20 21).
PL 64 281 Y1 5 Rysunki
6 PL 64 281 Y1 Departament Wydawnictw UP RP