INFORMACJA LOKALNA O ZAWODZIE SPECJALISTA DO SPRAW DIETETYKI kod 229301 ZAKRES TEMATYCZNY INFORMACJI: 1. ZADANIA ZAWODOWE ORAZ PROFIL KOMPETENCYJNY 2. SYTUACJA NA RYNKU PRACY MONITORING ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYŻKOWYCH 3. ZAPOTRZEBOWANIE NA PRACOWNIKÓW BADANIA PRACODAWCÓW, ANALIZA INTERNETOWYCH OFERT PRACY, BADANIA LOSÓW ABSOLWENTÓW 4. PROGNOZY RYNKU PRACY BAROMETR ZAWODÓW 5. KSZTAŁCENIE W ZAWODZIE 6. INFORMACJE DODATKOWE 7. MOŻLIWOŚCI I WARUNKI ZATRUDNIENIA W KRAJACH UNII EUROPEJSKIEJ Wojewódzki Urząd Pracy w Toruniu Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej we Włocławku 1
1. ZADANIA ZAWODOWE ORAZ PROFIL KOMPETENCYJNY Specjalista do spraw dietetyki ( kod 229301) to jeden z 2443 zawodów i specjalności ujętych w obowiązującej od 1 stycznia 2015 r. klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy (Dz..U.. z 2014 r. poz. 1145). W poprzedniej wersji klasyfikacji obowiązującej w okresie od 01 lipca 2010 r. do 31 grudnia 2014 r. zawód ten miał nazwę specjalista dietetyk (kod 228401).Do zawodu przygotowuje kierunek studiów dietetyka. Specjalista do spraw dietetyki organizuje, prowadzi i nadzoruje proces produkcyjny przygotowywania potraw dietetycznych i monitoruje jego zgodność z recepturą i standardami; bada i ocenia wartość dietetyczną i kaloryczną potraw, prawidłowości zastosowanych receptur oraz zachowania norm racjonalnego żywienia; udziela porad i konsultacji w zakresie racjonalnego żywienia zarówno dla klientów indywidualnych jak i zbiorowych (instytucjonalnych) takich jak: publiczne i niepubliczne zakłady opieki zdrowotnej, sanatoria i uzdrowiska, placówki zbiorowego żywienia (przedszkola, szkoły, restauracje); nadzoruje i kontroluje pomiary laboratoryjne współpracowników i podwładnych. Zadania zawodowe: kierowanie procesem prawidłowego przyrządzania potraw dietetycznych przez zespół pracowników; przeprowadzanie prób laboratoryjnych wartości dietetycznej potraw; kontrola wyników i nadzór pomiarów organoleptycznych i laboratoryjnych dokonywanych przez dietetyków i podległych pracowników zgodnie ze standardami jakościowymi produktów gastronomicznych; opracowywanie receptur diet dla dzieci i dorosłych zarówno zdrowych jak i chorych; opracowywanie jadłospisów zarówno dietetycznych jak i specjalistycznych; opracowywanie diet indywidualnych dla dzieci i dorosłych zarówno zdrowych jak i chorych; sporządzanie kalkulacji cenowej opracowywanych jadłospisów i diet; organizowanie procesu produkcyjnego potraw dietetycznych; kontrola i nadzór stanu higienicznego miejsca przygotowywania potraw zgodnie ze standardami prowadzenie dokumentacji żywieniowej w zakładzie gastronomicznym; prowadzenie dokumentacji żywieniowej w publicznych i niepublicznych zakładach opieki zdrowotnej; udzielanie porad dietetycznych i prowadzenie edukacji żywieniowej; organizowanie własnego stanowiska pracy zgodnie z zasadami i przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ergonomii, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska; współpraca z innymi działami przedsiębiorstwa w zakresie zapewnienia warunków niezbędnych dla prawidłowego prowadzenia procesu produkcji żywności dietetycznej; współpraca z pozostałymi działami przedsiębiorstwa w zakresie zapewnienia właściwego wykonania usługi żywieniowej 1. 1 Wortal Publicznych Służb Zatrudnienia http://psz.praca.gov.pl/rynek-pracy/bazy-danych/klasyfikacja-zawodow-i-specjalnosci/wyszukiwarka-opisow-zawodow 2
Profil kompetencyjny 2 dla grupy dużej Specjaliści do spraw zdrowia - kod 22 3 Specjaliści do spraw zdrowia prowadzą badania, udoskonalają, opracowują nowe metody działania oraz stosują wiedzę naukową w takich dziedzinach, jak: medycyna, pielęgniarstwo, stomatologia, weterynaria, farmacja, diagnostyka laboratoryjna, ochrona i promocja zdrowia 4. Przykładowe zawody: lekarz specjalista chorób wewnętrznych, pielęgniarka specjalista pielęgniarstwa kardiologicznego, położna specjalista pielęgniarstwa położniczego, lekarz weterynarii specjalista chorób koni, lekarz dentysta specjalista ortodoncji, diagnosta laboratoryjny specjalista epidemiologii, farmaceuta specjalista farmakologii, specjalista do spraw dietetyki, fizjoterapeuta, kosmetolog, psychoonkolog Kompetencje to cechy osoby, które przejawiają się w działaniach prowadzących do wykonywania zadań zawodowych na wymaganym poziomie oraz w zachowaniach przekładających się na konkretne efekty, dzięki czemu są obserwowalne, podlegają rozwojowi poprzez szkolenia oraz nabyte doświadczenia w realizacji określonych zadań. Dla grupy Specjaliści do spraw zdrowia określono cztery kluczowe kompetencje: 1) Sprawność motoryczna- Wykonywanie złożonych ruchów dokładnie, szybko i w zmiennych warunkach, w celu realizacji zadań. Na sprawność motoryczną wpływają: zdolności kondycyjne (siła, szybkość, moc, wytrzymałość, gibkość) oraz koordynacyjne (dostosowanie ruchu, różnicowanie ruchu, zdolności: utrzymywania równowagi, szybkiej reakcji, orientacja, sprzężenia ruchów, rytmizacji). 2) Sumienność w dążeniu do rezultatów - wysoka efektywność realizacji zadań w ściśle określonym terminie i z należytą starannością, uwzględniającą własne kompetencje i możliwości. Determinacja w działaniu i osiąganie zakładanych rezultatów przez utrzymywanie odpowiedniego tempa oraz jakości pracy, nawet w obliczu trudności. 3) Otwartość na innych - pozytywne nastawienie i traktowanie innych oraz okazywanie chęci ich zrozumienia. 3) Gotowość do podnoszenia kwalifikacji. - otwartość na wiedzę i na zadania umożliwiające jej zdobycie. Wykorzystywanie napotkanych problemów jako okazji do rozwoju. Chęć eksperymentowania i podejmowania nowych zadań. Staranna analiza sukcesów i porażek oraz traktowanie tych drugich jako cennej lekcji. 2. SYTUACJA NA RYNKU PRACY MONITORING ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYŻKOWYCH W 2015 roku w ewidencji powiatowych urzędów pracy w województwie kujawskopomorskim odnotowano 10 nowych rejestracji w zawodzie specjalista do spraw dietetyki. Jedna osoba z zarejestrowanych była w okresie do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki. 2 NBK Narzędzie do badania kompetencji. Podręcznik dla doradców zawodowych. Warszawa, 2014 3 Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 7.08.2014r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania (Dz. U. 2014 poz. 1145). 4 Klasyfikacja zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy. Tworzenie i stosowanie. Warszawa, 2014 3
W końcu 2015 roku w ewidencji nie pozostawała ani jedna osoba z zawodem specjalista do spraw dietetyki. W 2015 roku do powiatowych urzędów pracy nie zgłoszono wolnych miejsc pracy lub aktywizacji zawodowej w zawodzie. specjalista do spraw dietetyki BEZROBOTNI I ZGŁOSZONE WOLNE MIEJSCA PRACY LUB AKTYWIZACJI ZAWODOWEJ W ZAWODZIE SPECJALISTA DO SPRAW DIETETYKI W WOJEWÓDZTWIE KUJAWSKO-POMORSKIM W LATACH 2010-2015 5 Wyszczególnienie Bezrobotni zarejestrowani w okresie ogółem Bezrobotni według stanu na koniec okresu Osoby do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki ogółem Osoby do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki na koniec okresu Wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej ogółem Wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej na koniec okresu 2015 10 0 1 0 0 0 2014 22 9 18 6 0 0 2013 16 6 8 2 0 0 2012 15 4 11 1 1 0 2011 7 4 2 1 0 0 2010 2 2 1 0 0 0 W 2015r. w skali województwa zawód specjalista do spraw dietetyki nie miał określonego statusu na rynku pracy 6. Większa liczba nowych rejestracji niż zgłoszonych wolnych miejsc pracy lub aktywizacji zawodowej spowodowała, że zawód specjalista do spraw dietetyki w latach 2010-2014 był zawodem nadwyżkowym, tzn. takim, na który na rynku pracy istniało mniejsze zapotrzebowanie niż liczba osób poszukujących pracy w zawodzie 7. 5 Informacja przygotowana na podstawie Załącznika Nr3 do Sprawozdania o rynku pracy MRPiPS- Bezrobotni oraz wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej według zawodów i specjalności dane za 2015r. Raporty z lat 2010-2014 znajdują się na stronie WUP Toruń http://podlupa.wup.torun.pl/ 6 W 2015 roku zmieniono metodologię prowadzenia monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych. Zmianę zainicjował Departament Rynku Pracy Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej w ramach projektu Opracowanie nowych zaleceń metodycznych prowadzenia monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych na lokalnym rynku pracy. Metodologia dostępna jest na stronie internetowej http://podlupa.wup.torun.pl/ w zakładce Biblioteka. Informacja o zawodach deficytowych i nadwyżkowych za rok 2015 dostępna jest na stronie www.mz.praca.gov.pl 7 W latach 2010-2014 podziału na zawody deficytowe, zrównoważone i nadwyżkowe dokonywano na podstawie wskaźnika intensywności nadwyżki (deficytu) wyrażonego jako iloraz liczby zgłoszonych wolnych miejsc pracy i miejsc aktywizacji zawodowej w badanym okresie, w danym zawodzie i liczby zarejestrowanych bezrobotnych w badanym okresie, w danym zawodzie. Zawody deficytowe to takie, dla których wskaźnik przekracza wartość 1,1; zawody zrównoważone to te, dla których wartość wskaźnika mieści się w przedziale od 0,9 do 1,1; natomiast zawody nadwyżkowe to te, w których przypadku wskaźnik wynosi poniżej 0,9. 4
LICZBA BEZROBOTNYCH ZAREJESTROWANYCH W OKRESIE PRZYPADAJĄCYCH NA 1 OFERTĘ PRACY W ZAWODZIE SPECJALISTA DO SPRAW DIETETYKI W WOJEWÓDZTWIE KUJAWSKO-POMORSKIM W LATACH 2010-2015 2015 2014 2013 0 0 0 2012 15 2011 2010 0 0 0 2 4 6 8 10 12 14 16 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Załącznika Nr3 do Sprawozdania o rynku pracy MRPiPS- Bezrobotni oraz wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej według zawodów i specjalności. dane za lata 2010-2015 Brak wartości oznacza, iż w 2010, 2011 i 2013-2015 roku nie zgłoszono ofert pracy w zawodzie specjalista do spraw dietetyki. BEZROBOTNI Z ZAWODEM SPECJALISTA DO SPRAW DIETETYKI WEDŁUG POWIATÓW SPECJALISTA DO SPRAW DIETETYKI Bezrobotni Wolne miejsca pracy WYSZCZEGÓLNIENIE nowozarejestrowani i miejsca aktywizacji Bezrobotni wg stanu w 2015r. zawodowej w dniu 31.12.2015r. zgłoszone w 2015r. Województwo kujawskopomorskie 10 0 0 Bydgoszcz grodzki 4 0 0 Bydgoszcz ziemski 2 0 0 Grudziądz grodzki 0 0 0 Grudziądz ziemski 0 0 0 Toruń grodzki 0 0 0 Toruń ziemski 0 0 0 Włocławek grodzki 0 0 0 Włocławek ziemski 1 0 0 Aleksandrów Kujawski 0 0 0 Brodnica 1 0 0 Chełmno 0 0 0 Golub-Dobrzyń 1 0 0 Inowrocław 1 0 0 Lipno 0 0 0 Mogilno 0 0 0 Nakło nad Notecią 0 0 0 Radziejów 0 0 0 Rypin 0 0 0 5
Sępólno Krajeńskie 0 0 0 Świecie 0 0 0 Tuchola 0 0 0 Wąbrzeźno 0 0 0 Żnin 0 0 0 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Załącznika Nr3 do Sprawozdania o rynku pracy MRPiPS- Bezrobotni oraz wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej według zawodów i specjalności. 3. ZAPOTRZEBOWANIE NA PRACOWNIKÓW BADANIA PRACODAWCÓW I ANALIZA INTERNETOWYCH OFERT PRACY W badaniu ankietowym pracodawców kluczowych branż województwa kujawskopomorskiego w 2014 roku nie występują informacje na temat zawodu specjalista do spraw dietetyki 8. W badaniach sondażowych zrealizowanych w latach 2010-2013 pracodawcy nie zgłaszali planów zatrudnienia lub zwolnienia osób z zawodem specjalista do spraw dietetyki 9. Raport z monitoringu internetowych ofert pracy dla województwa kujawskopomorskiego nie zawiera informacji dotyczących zawodu specjalista do spraw dietetyki 10. 4. PROGNOZY RYNKU PRACY BAROMETR ZAWODÓW Barometr zawodów to badanie, które przewiduje zapotrzebowanie na pracowników na 2016 rok. Prognoza ta opiera się na opinii ekspertów (pracowników urzędów pracy oraz agencji zatrudnienia) analizujących sytuację w poszczególnych zawodach. Ocenie podlegają zawody najczęściej występujące na rynku pracy. Głównym efektem badania są informacje o grupach zawodów (poszczególne zawody z uwagi na podobieństwo wykonywanych zadań zostały zgrupowane w 177 grup), dla których prognozuje się, iż będą charakteryzować się deficytem, równowagą lub nadwyżką osób poszukujących pracy. Do grupy zawodów specjaliści technologii żywności i żywienia zalicza się zawód specjalista do spraw dietetyki. W skład omawianej grupy wchodzi również zawód inżynier technologii żywności oraz grupa elementarna KZiS 11 : dietetycy i specjaliści do spraw żywienia, technicy technologii żywności oraz dietetycy i żywieniowcy. Według ww. prognozy na 2016 r. w województwie kujawsko-pomorskim grupa zawodów specjaliści technologii żywności i żywienia będzie grupą nadwyżkową 12, to znaczy taką, w której popyt pracodawców jest mniejszy niż podaż pracowników. 8 9 10 11 12 Raport z badania ankietowego 445 pracodawców 6 kluczowych branż woj. kujawsko-pomorskiego przeprowadzonego w 2014r. w ramach projektu Rynek Pracy pod Lupą II znajduje się na stronie http://podlupa.wup.torun.pl/ Wyniki badań 2000 pracodawców woj. kujawsko-pomorskiego przeprowadzonych w latach 2010-2013 w ramach projektu Rynek Pracy pod Lupą znajdują się na stronie http://podlupa.wup.torun.pl/ Analiza ilościowa i jakościowa treści 10406 internetowych ofert pracy o zasięgu regionalnym. Badanie przeprowadzono w 2 okresach, tj. IX-XI 2014r. oraz II-IV 2015r. Analiza obejmowała wybrane portale ogólnopolskie: Pracuj.pl, Praca.Gratka.pl, GazetaPraca.pl, Regiopraca.pl. Raport z badania znajduje się na stronie http://podlupa.wup.torun.pl/ Klasyfikacja Zawodów i Specjalności Raport podsumowujący badanie w województwie kujawsko-pomorskim znajduje się na stronie http://podlupa.wup.torun.pl/ 6
5. KSZTAŁCENIE W ZAWODZIE W roku akademickim 2016/17 na terenie województwa kujawsko-pomorskiego kształcenie na kierunku dietetyka oferują: Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Wyższa Szkoła Gospodarki w Bydgoszczy oraz Bydgoska Szkoła Wyższa 13. W 2015 roku kierunek dietetyka ukończyło 95 osób. W roku akademickim 2015/16 kształcenie na tym kierunku odbywało się w 3 szkołach wyższych posiadających siedzibę na terenie województwa. Łączna liczba studentów na kierunku dietetyka wyniosła 572 14. ABSOLWENCI KIERUNK UDIETETYKA W LATACH 2010-2015 (STAN NA 30 WRZEŚNIA DANEGO ROKU) 2015 95 2014 124 2013 2012 86 92 2011 44 2010 5 0 50 100 150 ABSOLWENCI I STUDENCI KIERUNKU DIETETYKA W WOJEWÓDZTWIE KUJAWSKO-POMORSKIM WEDŁUG UCZELNI Nazwa szkoły Wyszczególnienie Absolwenci Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Wyższa Szkoła Gospodarki w Bydgoszczy Bydgoska Szkoła Wyższa 2010 Absolwenci 2011 Absolwenci 2012 Absolwenci 2013 Absolwenci 2014 Absolwenci 2015 Studenci 2015/16 ogółem 5 44 81 59 101 63 300 studia I stopnia 5 44 59 46 52 34 229 studia II stopnia 0 0 22 13 49 29 63 po ostatnim roku bez egzaminu - - - - - - 8 ogółem 0 0 11 27 0 12 71 studia I stopnia 0 0 11 27 0 12 71 studia II stopnia - - - - - - - ogółem 0 0 0 0 23 20 201 studia I stopnia 0 0 0 0 23 20 80 13 14 Zestawienie prowadzonych kierunków studiów https://polon.nauka.gov.pl/opi/aa/kierunki/studia?execution=e2s1 Informacja przygotowana na podstawie danych Głównego Urzędu Statystycznego na temat studentów roku akademickiego 2015/16 oraz absolwentów z lat 2010-2015. 7
Województwo kujawskopomorskie studia II stopnia - po ostatnim roku bez egzaminu - - - - - - - - - - 121-8 ogółem 5 44 92 86 124 95 572 studia I stopnia 5 44 70 73 75 66 380 studia II stopnia - - 22 13 49 29 184 po ostatnim roku bez egzaminu - - - - - - 8 Zasady kształcenia w odniesieniu do studiów wyższych są regulowane przez następujące przepisy: - Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz. U. 2005, Nr 164, poz. 1365 z późn. zm.), http://isip.sejm.gov.pl/detailsservlet?id=wdu20051641365 - Ustawa z dnia 18 marca 2011 r. o zmianie ustawy - Prawo o szkolnictwie wyższym, ustawy o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki oraz o zmianie niektórych innych ustaw 1 (Dz. U. Nr 84 poz. 455), http://isap.sejm.gov.pl/detailsservlet?id=wdu20110840455 - Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 2 listopada 2011r. w sprawie Krajowych Ram Kwalifikacji dla Szkolnictwa Wyższego (Dz. U. Nr 253, poz. 1520), http://isap.sejm.gov.pl/detailsservlet?id=wdu20112531520 - Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 3 października 2014 r. w sprawie warunków prowadzenia studiów na określonym kierunku i poziomie kształcenia (Dz. U. 2014, Nr 0, poz. 1370). http://isap.sejm.gov.pl/detailsservlet?id=wdu20140001370. 6. INFORMACJE DODATKOWE Polskie Towarzystwo Dietetyki http://ptd.org.pl Centrum Dietetyczne Metamorfoza http://www.dietetyka-24.pl Dobry dietetyk http://dobrydietetyk.pl Dietetyka, żywienie zdrowego i chorego człowieka Ciborowska Helena i Rudnicka Anna, PZWL 2010 Dietetyka i żywienie kliniczne Jan Chojnacki, Urban& Partner 2013 Opracowała: Bożena Antoszewska - Woźniak doradca zawodowy WUP w Toruniu - Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej we Włocławku Akceptowała: Bogusława Szewczyk-Modrzejewska Kierownik Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej we Włocławku Aktualizacja, czerwiec 2016r. 8
7. MOŻLIWOŚCI I WARUNKI ZATRUDNIENIA W ZAWODZIE W KRAJACH UNII EUROPEJSKIEJ DOSTĘP DO RYNKÓW PRACY KRAJÓW EUROPEJSKIEGO OBSZARU GOSPODARCZEGO (EOG) W państwach należących do Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG) swobodny przepływ pracowników jest prawem podstawowym pozwalającym obywatelom danego państwa EOG podjąć pracę w innym państwie należącym do EOG na tych samych warunkach jak obywatele wybranego państwa. Polacy, podejmujący legalną pracę w innym państwie EOG, mają takie same prawa i obowiązki jak pracownicy lokalni. INFORMACJA DLA OSÓB POSZUKUJĄCYCH PRACY W ZAWODZIE SPECJALISTA DO SPRAW DIETETYKL (KIERUNEK DIETETYKA) W KRAJACH EOG Osoba chcąca podjąć pracę jako dietetyk (kierunek dietetyka) w jednym z krajów EOG, powinna sprawdzić czy zawód ten nie jest w tym kraju regulowany, co wiąże się z oficjalnym uznaniem kwalifikacji i doświadczenia zawodowego. Każdy kraj EOG decyduje o uregulowaniu zawodu, dlatego też może się zdarzyć, że dany zawód jest regulowany w jednym kraju, podczas gdy w innych nie będzie regulowany. Aby sprawdzić, czy zawód dietetyk jest regulowany należy skorzystać z wyszukiwarki na portalu Twoja Europa prowadzonym przez Komisję Europejską: http://ec.europa.eu/internal_market/qualifications/regprof/index.cfm?action=homepage Obecnie w 23 krajach EOG zawód dietetyk jest regulowany, są to: Austria, Belgia, Cypr, Dania, Finlandia, Francja, Niemcy, Grecja, Węgry, Islandia, Włochy, Liechtenstein, Litwa, Luxemburg, Malta, Holandia, Polska, Portugalia, Słowenia, Hiszpania, Szwecja, Szwajcaria, Wielka Brytania. W przypadku braku informacji o danym zawodzie w powyższej wyszukiwarce lub w razie potrzeby uzyskania dodatkowych informacji, należy zgłosić się do jednego z punktów informacyjnych utworzonych w tym celu w każdym z krajów EOG (tzw. contact points): http://ec.europa.eu/internal_market/qualifications/contact/national_contact_points_en.htm ZAPOTRZEBOWANIE NA OSOBY Z ZAWODEM SPECJALISTA DO SPRAW DIETETYKI WG EUROPEJSKIEGO PORTALU MOBILNOŚCI ZAWODOWEJ http://eures.europa.eu Z danych dostępnych na portalu EURES wynika, że dla osób w grupie zawodowej dietetycy i żywieniowcy na dzień 12.12.2013 r. zgłoszono 4216 ofert pracy w 13 krajach EOG, w tym najwięcej w Wielkiej Brytanii (3966 ofert), Niemczech (111 ofert), Belgii (92 oferty). Osoby ubiegające się o pracę w zawodzie dietetyk w krajach EOG muszą spełniać wymóg odpowiedniego wykształcenia (tytuł zawodowy minimum licencjat), dysponować odpowiednim doświadczeniem oraz wiedzą zawodową w zakresie dietetyki m.in. w zakresie leczenia i profilaktyki żywieniowej w leczeniu chorób. Konieczne są standardowe badania dopuszczające do pracy w sektorze żywieniowym oraz certyfikat HACCP tj. System Analizy Zagrożeń i Krytycznych Punktów Kontroli w związku z produkcją i obrotem żywnością i produktami spożywczymi. Przykładowe stawki płacy w zawodzie dietetyk w wybranych krajach: Wielka Brytania: 20.000-25.000 rocznie brutto, Niemcy: Francja: 9,43-13 /godz. 9
brutto bądź 1600-1800 /miesięcznie brutto, Niemcy: według odrębnych uregulowań. Opracowała: Magdalena Zboińska pośrednik pracy, WUP w Toruniu, Wydział Pośrednictwa Pracy OZ WUP we Włocławku 1