PROBLEMY MECHATRONIKI UZBROJENIE, LOTNICTWO, INŻYNIERIA BEZPIECZEŃSTWA ISSN 2081-5891 6, 3 (21), 2015, 101-116 Karabinek standardowy systemu MSBS-5,56K podstawowa broń polskiego żołnierza przyszłości (część II) Norbert PIECHOTA 1, Ryszard WOŹNIAK 2*, Mirosław ZAHOR 2 1 Fabryka Broni Łucznik -Radom Sp. z o.o., ul. Grobickiego 23, 26-617 Radom 2 Instytut Techniki Uzbrojenia, Wydział Mechatroniki i Lotnictwa, Wojskowa Akademia Techniczna, ul. Gen. Sylwestra Kaliskiego 2, 00-908 Warszawa, * autor korespondencyjny, e-mail: ryszard.wozniak@wat.edu.pl Artykuł wpłynął do redakcji 24.05.2014. Zweryfikowaną wersję po recenzji otrzymano 11.06.2014 DOI: 10.5604/20815891.1166992 Streszczenie. W artykule zaprezentowano budowę podstawowych zespołów i mechanizmów 5,56 mm karabinka standardowego MSBS-5,56K, który został opracowany przez Zakład Konstrukcji Specjalnych Wojskowej Akademii Technicznej i Fabrykę Broni Łucznik -Radom. Krótką historię rozwoju tej broni i jej znaczenie w całym systemie MSBS-5,56 oraz ogólną charakterystykę techniczną wraz z podstawowymi danymi taktyczno-technicznymi, a także podstawowe zespoły i mechanizmy, działanie oraz perspektywy rozwoju broni przedstawiono w [1]. Słowa kluczowe: mechanika, broń, broń palna, broń strzelecka, broń automatyczna Artykuł został opracowany na podstawie referatu prezentowanego podczas X Międzynarodowej Konferencji Uzbrojeniowej nt. Naukowe aspekty techniki uzbrojenia i bezpieczeństwa, Ryn, 15-18 września 2014 r.
102 N. Piechota, R. Woźniak, M. Zahor 1. CHARAKTERYSTYJA PODSTAWOWYCH ZESPOŁÓW I MECHANIZMÓW KARABINKA 1.1. Zespół lufy W skład zespołu lufy (rys. 1) wchodzą: lufa długości 406 mm (z tłumikiem płomienia), wspornik bagnetu z zatrzaskiem bagnetu, węzeł gazowy (z komorą gazową i regulatorem gazowym), popychacz ze sprężyną oraz tuleja ryglowa, umieszczona we wlotowej części lufy. W ściance lufy znajduje się otwór gazowy służący do odprowadzania części gazów prochowych z przewodu lufy do komory gazowej. Tłumik płomienia typu szczelinowego ma w przedniej części wybranie współpracujące z jelcem noża-bagnetu. Tłumik jest osadzony na wylocie lufy na wcisk i zabezpieczony dwoma kołkami, ale opracowano też jego wariant demontowany z połączeniem gwintowym. Wspornik bagnetu składa się z pierścienia oraz dolnego występu, na którym umieszczono prowadnice do wsunięcia zbijaka bagnetu i sprężynujący zatrzask bagnetu. Rys. 1. Zespół lufy: 1 tuleja ryglowa, 2 popychacz, 3 sprężyna popychacza, 4 komora gazowa, 5 regulator gazowy, 6 wspornik bagnetu, 7 tłumik płomienia, 8 zatrzask bagnetu, 9 lufa, 10 kołek tulei ryglowej Fig. 1. Barrel assembly: 1 barrel extension, 2 operating rod, 3 operating rod spring, 4 gas bloc, 5 gas regulator, 6 bayonett lug, 7 flash hidder, 8 bayonett catch, 9 barrel, 10 barel extension locking pin Komora gazowa (rys. 2) prowadzi tłok gazowy oraz utrzymuje regulator gazowy. W jej dolnej części (poniżej lufy) umieszczono występ z otworem służącym do mocowania granatnika podwieszanego.
Karabinek standardowy systemu MSBS-5,56K podstawowa broń 103 Regulator gazowy typu zamkniętego służy do regulowania ilości gazów prochowych działających na tłok gazowy. Posiada dwa otwory przepływowe o różnej średnicy, które (w zależności od ustawienia regulatora) pozwalają na dopływ większej lub mniejszej ilości gazów. Odpowiada to normalnym i ciężkim warunkom pracy automatyki broni. W przedniej części regulatora znajdują się dwa występy utrzymujące regulator w komorze gazowej, a także gniazdo zatrzasku ustalającego położenie regulatora. Tłok gazowy napędza za pośrednictwem popychacza suwadło w czasie strzelania. Na zewnętrznej powierzchni tłoka znajdują się poprzeczne rowki, pełniące funkcję uszczelnienia labiryntowego. Tuleja ryglowa mocuje lufę w komorze zamkowej, za pomocą rygli lufy. We wzdłużny otwór, w przedniej części tulei jest wciśnięta lufa (dodatkowo zabezpieczona przed przemieszczeniem kołkiem), natomiast pierścieniowe przewężenie w tylnej części otworu zawiera opory ryglowe do rygli zamka. Na środku dolnej części tulei wykonano dwa symetryczne skośne wycięcia, współpracujące z ryglami lufy. W tylnej części tulei wykonano osiem prostokątnych wcięć, do przepuszczania rygli zamka. Przy dwóch dolnych wycięciach znajdują się dwa skośne wślizgi nabojowe. Rys. 2. Komora gazowa: 1 tłok gazowy, 2 komora gazowa, 3 regulator gazowy, 4 kołek zatrzasku regulatora gazowego, 5 zatrzask regulatora gazowego, 6 sprężyna zatrzasku regulatora gazowego, 7 kołki mocujące komory gazowej Fig. 2. Gas chamber: 1 gas piston, 2 gas chamber, 3 gas regulator detent, 4 gas regulator detent spring, 5 gas regulator, 6 gas regulator detent pin, 7 gas chamber locking pins 1.2. Zespół komory zamkowej z mechanizmami W skład komory zamkowej (rys. 3) wchodzą następujące elementy: płaszcz komory zamkowej, lewa i prawa prowadnica suwadła, tylec komory zamkowej oraz obsada lufy.
104 N. Piechota, R. Woźniak, M. Zahor Wykonany ze stopu aluminium płaszcz komory zamkowej ma w górnej części szynę standardu Picatinny. Poniżej tej szyny, po obu stronach środkowej części płaszcza komory zamkowej, znajdują się podłużne wycięcia prowadzące rękojeści napinacza. Tylna część płaszcza komory zamkowej jest wzmocniona tylcem komory zamkowej, mocowanym śrubami. Zewnętrzne, pionowe występy tylca komory zamkowej stanowią prowadnice dla obsady kolby, zaś wewnętrzne powierzchnie pozycjonują oporę urządzenia powrotnego. W środkowej części płaszcza komory zamkowej, z obu jej stron, umieszczono okna wyrzutowe łusek, a przed nimi przymocowano śrubami obsadę lufy. Przy tylnych krawędziach okien wyrzutowych przykręcono wkrętami z jednej strony odbijacz łusek (dla strzelca praworęcznego z prawej strony), a z przeciwnej strony osłonę okna wyrzutowego łusek. Elementy te muszą być zamienione miejscami przy zmianie kierunku wyrzucania łusek. Rys. 3. Komora zamkowa: 1 płaszcz komory zamkowej, 2 obsada lufy, 3 śruby mocujące obsady lufy, 4 odbijacz łusek, 5 wkręty mocujące odbijacza łusek, 6 wkręt mocujący prowadnicę suwadła, 7 śruby mocujące tylec komory zamkowej, 8 tylec komory zamkowej Fig. 3. Upper receiver: 1 receiver frame, 2 trunnion, 3 trunnion locking screws, 4 deflector, 5 deflector locking screws, 6 right bolt carrier guide locking screw, 7 receiver backplate locking screws, 8 receiver rear plate Do wewnętrznych ścian płaszcza komory zamkowej przymocowano prowadnice suwadła, mające postać listwy o przekroju odwróconej litery L. Dłuższe pionowe ramiona prowadnic mieszczą okno wyrzutowe łusek i otwory mocujące do śrub i wkrętów.
Karabinek standardowy systemu MSBS-5,56K podstawowa broń 105 Z kolei krótsze poziome ramiona prowadnic są asymetryczne (prawe ramię jest dłuższe) i współpracują z wycięciami prowadzącymi suwadła. Dodatkowo prawa prowadnica suwadła współpracuje z główką trzpienia sterującego zamka, ustalając jego położenie kątowe. W jej przedniej części wykonano poprzeczne wycięcie przepuszczające główkę trzpienia sterującego przy ryglowaniu i odryglowaniu zamka. Obsada lufy (rys. 4) ma kształt prostopadłościenny z przelotowym wzdłużnym otworem tworzącym gniazdo lufy. Z przodu obsady znajdują się wycięcia ustalające, współpracujące z odpowiednimi występami tulei ryglowej lufy. Poniżej otworu wzdłużnego umieszczono kształtowy otwór poprzeczny, zawierający mechanizm rygli lufy. Pod gniazdem lufy umieszczono wzdłużny otwór do kołka ustalającego śrubę rygli, współpracującego z jej wybraniem obwodowym. W tylnej części obsady, na jej górnej powierzchni znajduje się poprzeczne wycięcie współpracujące z zębem zapadki napinacza, do utrzymywania napinacza w skrajnym przednim położeniu. Rys. 4. Obsada lufy: 1 śruby rygli, 2 lewy rygiel lufy, 3 kołek ustalający śruby rygli, 4 prawy rygiel lufy Fig. 4. Barell trunion: 1 Romanian-screw, 2 left barrel wedge, 3 Romanian-screw retaining pin, 4 right barrel wedge Mechanizm rygli lufy utrzymuje lufę w gnieździe lufy obsady lufy komory zamkowej, zapewniając jednocześnie łatwe odłączenie i przyłączenie jej do broni. Mechanizm ten składa się z dwóch rygli lufy (prawego i lewego) połączonych gwintowo poprzeczną śrubą, tworząc układ tzw. śruby rzymskiej. Rygle lufy mają postać kształtowych płytek, w których wykonano gwintowany otwór przelotowy dla śruby sterującej ruchem rygli. Górne wewnętrzne powierzchnie rygli są ścięte pod kątem i współpracują ze skośnymi wycięciami tulei ryglowej lufy.
106 N. Piechota, R. Woźniak, M. Zahor Nacisk rygli na odpowiednie powierzchnie tulei ryglowej zapewnia pewne i powtarzalne pozycjonowanie lufy w obsadzie. Śruba rygli ma postać walca z dwoma odcinkami nagwintowanymi w przeciwnych kierunkach. Każdy z końców śruby mieści gniazdo do klucza sześciokątnego. Mechanizm napinacza służy do przeładowania broni. Składa się on z: napinacza, suwaka napinacza (poruszającego się w prowadnicach wewnątrz górnej części płaszcza komory zamkowej), zapadki napinacza ze sprężyną (współpracującej z wybraniem w suwadle), nakładki napinacza, dwóch nakładek rękojeści napinacza (wykonanych z tworzywa sztucznego) oraz wkrętów i kołków łączących. 1.3. Zespół suwadła z zamkiem Zespół suwadła z zamkiem składa się z: suwadła, zamka, trzpienia sterującego, iglicy i kołka iglicy. Suwadło (rys. 5) ma postać prostopadłościanu ściętego obustronnie w górnej części i składa się z korpusu suwadła oraz wkładki suwadła połączonych spawaniem. W korpusie suwadła znajduje się umieszczony wzdłużnie otwór zamka i iglicy, a nad nim otwór urządzenia powrotnego i poprzeczny otwór kołka iglicy. Rys. 5. Suwadło z zamkiem: 1 bezwładniki urządzenia przeciwodskokowego, 2 kołek iglicy, 3 suwadło, 4 kołek iglicy, 5 iglica, 6 zamek, 7 śruby zabezpieczające urządzenia przeciwodskokowego Fig. 5. Bolt carrier assembly: 1 anti rebound device weights, 2 firing pin retainer, 3 bolt carrier body, 4 bolt assembly, 5 cam pin, 6 firing pin, 7 anti rebound device plugs
Karabinek standardowy systemu MSBS-5,56K podstawowa broń 107 Otwór urządzenia powrotnego przechodzi przez całą długość suwadła i jest częściowo zaślepiony w przedniej części, tworząc oporę dla sprężyny mechanizmu powrotnego. Pozostawiony półkolisty otwór umożliwia wysunięcie przed suwadło prowadnicy mechanizmu powrotnego, która ma postać częściowo wybranej rurki. Wyżej umieszczono kształtowe wybranie współpracujące z mechanizmem przeładowania broni. Po obu stronach korpusu suwadła znajdują się: prawe i lewe wycięcia prowadzące, współpracujące odpowiednio z prawą i lewą prowadnicą suwadła w komorze zamkowej. Prawe wycięcie prowadzące jest głębsze od lewego, mieszcząc odpowiednio wydłużone ramię prawej prowadnicy suwadła komory zamkowej. Asymetria ta uniemożliwia włożenie suwadła do komory zamkowej w sposób niewłaściwy. Nad otworem zamka umieszczono (z obu stron suwadła) gniazda bezwładników suwadła, zamknięte od tyłu śrubami. Wewnątrz gniazd usytuowano bezwładniki urządzenia przeciwodskowowego w postaci walców wykonanych z materiału o dużej gęstości. Urządzenie przeciwodskokowe zapobiega odbiciu suwadła od obsady lufy w trakcie strzelania. W przedniej części korpusu suwadła, nad otworem zamka i iglicy, wykonano kształtowe wybranie sięgające prawego wycięcia prowadzącego suwadła. W jego dnie wykonano krzywkę suwadła dla trzpienia sterującego, zapewniającego ryglowanie i odryglowanie zamka. Górne wybranie korpusu suwadła jest w procesie produkcji przykryte wkładką suwadła (przyspawaną do korpusu), pozostawiając ukośne wycięcie z prawej strony (umożliwiające montaż i demontaż trzpienia sterującego) oraz wzdłużną szczelinę, zapewniającą współpracę główki trzpienia sterującego z ramieniem prawej prowadnicy suwadła. Zamek (rys. 6) składa się z: trzonu zamkowego, wyciągu ze sprężyną, wyrzutnika ze sprężyną oraz osi wyciągu i kołka wyrzutnika. Cechą charakterystyczną zamka jest jego całkowita symetria względem płaszczyzny pionowej. Trzon zamkowy ma sześć rygli rozmieszczonych co 45 (przy zachowaniu typowego podziału na 8), a w obszarze pozbawionym pozostałych dwóch rygli znajduje się gniazdo wyciągu. Rygle w czasie ryglowania zachodzą za opory ryglowe tulei ryglowej lufy. Dwa dolne rygle pełnią funkcję występów dosyłających naboje z magazynka do komory nabojowej.
108 N. Piechota, R. Woźniak, M. Zahor Rys. 6. Zamek: 1 trzon zamkowy, 2 sprężyna wyrzutnika, 3 kołek wyrzutnika, 4 wyrzutnik, 5 sprężyna wyciągu, 6 wyciąg, 7 kołek wyciągu Fig. 6. Bolt: 1 bolt body, 2 ejector spring, 3 ejector pin, 4 ejector, 5 extractor spring, 6 extractor, 7 extractor pin Naprzeciwko gniazda wyciągu znajduje się gniazdo wyrzutnika, tym samym wyciąg i wyrzutnik leżą w poziomej płaszczyźnie symetrii trzonu zamkowego. W tylnej części trzonu zamkowego, w pionowej płaszczyźnie symetrii umieszczono otwór trzpienia sterującego. Wzdłuż trzonu zamkowego znajduje się też otwór iglicy. Wyrzutnik ma konstrukcję typową dla broni tej klasy, natomiast wyciąg ma w części przedniej, od zewnątrz zagłębienie do przepuszczenia odpowiedniej opory ryglowej tulei ryglowej lufy. Trzpień sterujący współpracuje z krzywką suwadła i służy do obracania zamka podczas ryglowania (w prawo) i odryglowania (w lewo). Składa się on z części walcowej z otworem (do przepuszczenia iglicy) oraz kształtowej główki z bocznym ramieniem, współpracującym z krawędzią prawej prowadnicy suwadła. 1.4. Zespół mechanizmu powrotnego Zespół mechanizmu powrotnego (rys. 7) składa się z zespołu sprężyny powrotnej, opory ze zderzakiem suwadła i kołków łączących te elementy w całość. W skład zespołu sprężyny powrotnej wchodzą z kolei prowadnica mechanizmu powrotnego z ruchomym pierścieniem oporowym i sprężyny mechanizmu powrotnego. Prowadnica mechanizmu powrotnego jest częściowo wycięta z góry (w przedniej i środkowej części) do współpracy z półkolistym otworem suwadła.
Karabinek standardowy systemu MSBS-5,56K podstawowa broń 109 Rys. 7. Mechanizm powrotny: 1 opora, 2 kołek wkładki tylnej prowadnicy, 3 wkładka tylna prowadnicy, 4 kołek prowadnicy, 5 sprężyna powrotna, 6 pierścień oporowy, 7 prowadnica, 8 zderzak suwadła Fig. 7. Reciol spring assembly: 1 backplate, 2 guide insert pin, 3 guide insert, 4 guide pin, 5 recoil spring, 6 recoil spring retaining ring, 7 guide, 8 recoil buffer 1.5. Zespół komory spustowej Zespół komory spustowej (rys. 8) składa się z: kadłuba komory z gniazdem magazynka i chwytem pistoletowym, mechanizmu uderzeniowo-spustowego i zabezpieczającego, zatrzasku magazynka, zaczepu suwadła oraz ich obsady. Kadłub komory spustowej karabinka jest kształtowym elementem wykonanym technologią wtrysku z tworzywa sztucznego. Nad chwytem pistoletowym kadłuba usytuowano poprzeczny otwór do trzonu przełącznika rodzaju ognia-bezpiecznika oraz piktogramy oznaczające następujące nastawy przełącznika: Z broń zabezpieczona, P ogień pojedynczy, C ogień ciągły. Wewnątrz kadłuba komory spustowej, za gniazdem magazynka, znajduje się wkładka komory spustowej, która przed przemieszczaniem jest dodatkowo zabezpieczona wkrętem. Przed wkładką, w odpowiednich wycięciach kadłuba komory spustowej, umieszczono mechanizm zatrzasku magazynka i zaczepu magazynka wraz z ich obsadą.
110 N. Piechota, R. Woźniak, M. Zahor Rys. 8. Komora spustowa: 1 wkręt mocujący dźwigni przełącznika rodzaju ognia- -bezpiecznika, 2 dźwignia przełącznika rodzaju ognia-bezpiecznika, 3 oś przełącznika rodzaju ognia-bezpiecznika, 4 kadłub komory spustowej, 5 mechanizm uderzeniowo-spustowy, 6 wkręt mocujący tylną część wkładki komory spustowej, 7 zaczep suwadła, 8 obsada zaczepu suwadła i zatrzasku magazynka, 9 oś dźwigni zaczepu suwadła, 10 dźwignia zaczepu suwadła, 11 prawa dźwignia zatrzasku magazynka Fig. 8. Lower receiver: 1 safety-selector lever screw, 2 safety-selector lever, 3 safety-selector axe, 4 lower receiver body, 5 fire control group, 6 fire control group locking screw, 7 bolt catch, 8 magazine catch and bolt catch support, 9 bolt catch lever axe, 10 bolt catch lever, 11 left magazine catch lever Mechanizm uderzeniowo-spustowy (rys. 9) składa się z wkładki komory spustowej, w otworach której na trzech osiach są osadzone: kurek ze sprężynami uderzeniowymi, spust ze sprężyną spustu, zapadka ze sprężyną zapadki, zaczep ognia pojedynczego ze sprężyną oraz spust samoczynny ze sprężyną. W poprzecznym otworze wkładki znajduje się przełącznik rodzaju ognia-bezpiecznik.
Karabinek standardowy systemu MSBS-5,56K podstawowa broń 111 Rys. 9. Mechanizm uderzeniowo-spustowy: 1 sprężyna uderzeniowa kurka, 2 sprężyna spustu samoczynnego, 3 żerdź sprężyny spustu samoczynnego, 4 kołek opory spustu samoczynnego, 5 opora spustu samoczynnego, 6 spust samoczynny, 7 oś spustu samoczynnego, 8 kurek, 9 kołek oporowy kurka, 10 oś kurka, 11 wkładka komory spustowej, 12 opora sprężyny ustalacza przełącznika rodzaju ognia-bezpiecznika, 13 sprężyna ustalacza przełącznika rodzaju ognia-bezpiecznika, 14 ustalacz przełącznika rodzaju ognia-bezpiecznika, 15 tulejka oporowa spustu, 16 oś spustu, 17 sprężyna spustu, 18 spust, 19 sprężyna zaczepu ognia pojedynczego, 20 zaczep ognia pojedynczego Fig. 9. Fire control group: 1 hammer spring, 2 sear spring, 3 sear spring strut rod, 4 sear strut pin, 5 sear strut body, 6 sear, 7 sear pin, 8 hammer, 9 hammer stud pin, 10 hammer pin, 11 fire control group housing, 12 safety-selector detent retainer, 13 safety-selector detent spring, 14 safety-selector detent, 15 trigger collar, 16 trigger pin, 17 trigger spring, 18 trigger, 19 disconnector spring, 20 disconnector Kurek ma trzy zęby (przedni, środkowy i tylny), czopy kurka i kołek oporowy do sprężyn uderzeniowych. Sprężyny uderzeniowe, nałożone na czopy kurka, opierają się z jednej strony o kołek oporowy kurka, z drugiej o oś spustu.
112 N. Piechota, R. Woźniak, M. Zahor Ząb przedni współpracuje z zaczepem spustu samoczynnego, ząb środkowy zazębia się z zębem zaczepu ognia pojedynczego (podczas prowadzenia ognia pojedynczego), a ząb tylny współpracuje z zaczepem spustu. Spust utrzymuje kurek w stanie napiętym i zwalnia go. Występ w przedniej części spustu pełni funkcję zaczepu, który współpracuje z tylnym zębem kurka. W podłużnym wybraniu znajduje się zaczep ognia pojedynczego z gniazdem sprężyny zaczepu, a z dołu język spustowy. W tylnej części, w ramionach spustu umieszczono wycięcia do trzonu przełącznika rodzaju ognia- -bezpiecznika oraz wycięcie oporowe do sprężyny spustu. Zaczep ognia pojedynczego przechwytuje napięty kurek przy strzelaniu ogniem pojedynczym. Przechwycenie kurka zapewnia ząb umieszczony w górnej części zaczepu. Zaczep umieszczono na wspólnej osi ze spustem w jego wzdłużnym gnieździe. Sprężyna zaczepu zapewnia jego powrót w skrajne górne położenie. W tylnej części zaczepu znajduje się występ sterujący, który współpracuje z wycięciami kształtowymi trzonu przełącznika rodzaju ognia-bezpiecznika. Spust samoczynny ma postać dźwigni podpartej w przedniej części sprężyną osadzoną na żerdzi, jest zamocowany w przedniej części metalowej wkładki komory spustowej. Ma otwór do osi, ramiona górne współpracujące z występami suwadła, zaczep (współpracujący z przednim zębem kurka) oraz otwory dla kołka opory spustu samoczynnego. Przełącznik rodzaju ognia-bezpiecznik składa się z trzonu oraz dwóch dźwigni (prawej i lewej). Wymagane położenie kątowe przełącznika rodzaju ognia-bezpiecznika zapewnia ustalacz podparty sprężyną, umieszczony we wzdłużnym gnieździe w tylnej części wkładki komory spustowej, współpracujący z wycięciami w trzonie przełącznika. Mechanizm zatrzasku magazynka (rys. 10) składa się z następujących elementów: dźwigni prawej i lewej z osiami oraz sprężyny zatrzasku magazynka. Osie i sprężyna są umieszczone w gniazdach obsady zatrzasku magazynka i zaczepu suwadła. Dźwignia prawa ma przycisk, występ z czopem (do współpracy z widełkami dźwigni lewej) oraz pionowy otwór do osi. Z kolei dźwignia lewa ma przycisk, widełki, pionowy otwór do osi oraz występ zaczepowy magazynka. Obie dźwignie obracają się w przeciwnych kierunkach, dookoła swoich osi, a ich ruch jest powiązany w wyniku współpracy czopa dźwigni prawej z widełkami dźwigni lewej, tworząc układ nożycowy. Mechanizm zaczepu suwadła umieszczono w środkowej części komory spustowej, za gniazdem magazynka. Mechanizm zatrzymuje suwadło z zamkiem w tylnym położeniu po wystrzeleniu ostatniego naboju. Mechanizm ten składa się z: dźwigni zaczepu suwadła, opory sprężyny zaczepu ze sprężyną oraz zaczepu suwadła. Uniesienie zaczepu suwadła zapewnia kołek zaczepu suwadła umieszczony w górnej części zaczepu, współpracujący z donośnikiem magazynka. Dolna część zaczepu pełni funkcję żerdzi dla sprężyny zaczepu.
Karabinek standardowy systemu MSBS-5,56K podstawowa broń 113 Jej końcowy odcinek jest nagwintowany i współpracuje z oporą sprężyny zaczepu suwadła. Dźwignia zaczepu suwadła zamocowana jest wahliwie na swojej osi, umieszczonej w dolnej części gniazda magazynka. Rys. 10. Zatrzask magazynka: 1 popychacz zatrzasku magazynka, 2 sprężyna zatrzasku magazynka, 3 dźwignia lewa zatrzasku magazynka, 4 czop dźwigni prawej zatrzasku magazynka, 5 oś zatrzasku magazynka, 6 dźwignia prawa zatrzasku magazynka Fig. 10. Magazine catch: 1 pusher, 2 magazine catch spring, 3 magazine catch left lever, 4 right lever stud, 5 magazine catch axe, 6 magazine catch right lever 1.6. Kolba teleskopowa Kolba teleskopowa (rys. 11) składa się z: obsady, kadłuba, trzewika ze stopką, podpoliczka ze sprężyną, zatrzasku kolby z dźwignią, przyciskiem i sprężyną, zespołu zatrzasku blokady kolby oraz tulejek pasa (lewej i prawej). Naciśnięcie przycisku, umieszczonego w tylnej części trzewika kolby, powoduje obrót dźwigni zatrzasku trzewika kolby i wysunięcie zatrzasku z otworów regulacyjnych. Powrót zatrzasku w górne położenie (ustalające wybraną długość kolby) zapewnia sprężyna zatrzasku kolby. 1.7. Łoże Łoże (rys. 12) osłania od dołu lufę w obrębie komory zamkowej. Owalne wycięcia podłużne służą do mocowana szyn akcesoryjnych dla wyposażenia posiadającego standard mocowania Picatinny, takich jak np. chwyt przedni, oświetlenie i sprzęt optoelektroniczny. Wycięcia te ułatwiają także chłodzenie lufy podczas prowadzenia ognia. Kadłub łoża ma w górnej przedniej części dwa czopy wchodzące w wybrania płaszcza komory zamkowej. W tylnej dolnej części znajduje się poprzeczny otwór do trzpienia mocującego łoże do obsady lufy komory zamkowej.
114 N. Piechota, R. Woźniak, M. Zahor Trzpienie mocujące, służące do łączenia komory zamkowej z komorą spustową i łożem, zawierają zatrzask w postaci sprężyny, który zapobiega ich wysuwaniu się z otworów. Rys. 11. Kolba teleskopowa: 1 trzewik ze stopką kolby, 2 kadłub kolby, 3 sprężyna podpoliczka, 4 podpoliczek, 5 zatrzask blokady kolby, 6 kołek zatrzasku blokady kolby, 7 oś kolby, 8 sprężyna zatrzasku kadłuba kolby, 8 sprężyna zatrzasku kadłuba kolby, 9 kołek osi kolby, 10 obsada kolby, 11 sprężyna zatrzasku blokady kolby Fig. 11. Retractable stock: 1 rear stock with butt pad, 2 rear stock guide, 3 cheek rest spring, 4 cheek rest, 5 buttstock locking catch, 6 buttstock locking catch pin, 7 rear stock guide axe, 8 rear stock guide spring, 9 guide axe retaining pin, 10 stock backplate, 11 buttstock locking catch spring Rys. 12. Łoże: a czopy łoża, b otwór trzpienia mocującego Fig. 12. Handguard: a handguard studs, b push pin hole
Karabinek standardowy systemu MSBS-5,56K podstawowa broń 115 Projekt nr O ROB 0034 03 001 dofinansowany przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju ze środków na naukę w latach 2012-2016. LITERATURA [1] Piechota N., Woźniak R., Zahor M., Karabinek standardowy systemu MSBS-5,56K podstawowa broń polskiego żołnierza przyszłości (część I), Problemy mechatroniki. Uzbrojenie, lotnictwo, inżynieria bezpieczeństwa, vol. 5, nr 3, s. 119-130, 2014. [2] Jęczmyk A., Piechota N., Woźniak R., Zahor M., Karabinek modułowy, Patent PL 215028, 2013. [3] Jęczmyk A., Piechota N., Woźniak R., Zahor M., Mechanizm zatrzasku magazynka broni strzeleckiej, zwłaszcza karabinka modułowego, Patent PL 215027, 2013. [4] Jęczmyk A., Piechota N., Woźniak R., Zahor M., Mechanizm wymiany lufy, zwłaszcza karabinka modułowego, Patent PL 215007, 2013. [5] Arczewski A., Gawron A., Madej P., Piechota N., Woźniak R., Zahor M., Karabinek podstawowy MSBS, Przemysłowy Wzór Wspólnotowy nr 002264846-0001 z dnia 28.06.2013. [6] Arczewski A., Gawron A., Madej P., Piechota N., Woźniak R., Zahor M., Karabinek podstawowy MSBS, Przemysłowy Wzór Wspólnotowy nr 002264846-0002 z dnia 28.06.2013. Standard Rifle of the MSBS-5.56K Small Arm System as the Main Polish Future Soldier Weapon (part II) Norbert PIECHOTA, Ryszard WOŹNIAK, Mirosław ZAHOR Abstract. The main assemblies and mechanisms of the MSBS-5.56K assault rifle, developed by the Section of Special Technology of the Military University of Technology (Warsaw, Poland) and Archer -Radom Arms Factory LLC (Radom, Poland), are precisely described in this paper. The MSBS-5.56K Assault Rifle short development story, its role in the whole MSBS-5.56 weapon system, technical specifications, construction of main assemblies and their operation and perspectives of a project are presented in the first part [1]. Keywords: mechanics, armament, firearms, small arms, automatic weapon
116 N. Piechota, R. Woźniak, M. Zahor