Czy matka, która samotnie wychowywała dziecko - ale nie przez cały rok podatkowy - może zastosować preferencyjne, roczne rozliczenie PIT? Pytanie Matka samotnie wychowywała dziecko przez pierwsze 3 miesiące 2010 r. Dziecko urodziło się w 2009 r. Matka składa PIT 37 dla osób samotnie wychowujących dzieci i dodatkowo korzysta z ulgi na dziecko za pierwsze 3 miesiące. Ojciec składa oddzielny PIT 37 za 2010 r., rozliczając się samodzielnie i korzystając z ulgi na dziecko za okres od kwietnia do grudnia. Ślub zawarto dopiero w grudniu w 2010 r. Czy są potrzebne jakieś dodatkowe dokumenty? Odpowiedź Moim zdaniem matka może w tym przypadku zastosować preferencyjne rozliczenie, jako osoba samotnie wychowująca dziecko. Możliwość taka dotyczy osób, które wychowywały samotnie dziecko w roku podatkowym, a nie przez cały rok podatkowy. 1 / 5
Natomiast ulgę prorodzinną mogą zastosować oboje rodzice za okres faktycznego sprawowania opieki nad dzieckiem. Uzasadnienie Zgodnie z przepisami art. 6 ust. 5 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.) - dalej u.p.d.o.f., w brzmieniu obowiązującym do końca 2010 r., za osobę samotnie wychowującą dzieci uważa się jednego z rodziców albo opiekuna prawnego, jeżeli osoba ta jest panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem albo osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów. Za osobę samotnie wychowującą dzieci uważa się również osobę pozostającą w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności. Preferencyjne rozliczenie podatku jest możliwe w odniesieniu do osób objętych nieograniczonym obowiązkiem podatkowym samotnie wychowujących w roku podatkowym dzieci: 1. małoletnie, 2. bez względu na ich wiek, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną, 3. do ukończenia 25. roku życia uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach o systemie oświaty, przepisach o szkolnictwie wyższym lub w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe obowiązujących w innym niż RP państwie, jeśli w roku podatkowym nie uzyskały dochodów podlegających opodatkowaniu według skali podatkowej 2 / 5
lub opodatkowanych podatkiem liniowym w łącznej wysokości przekraczającej kwotę 3089 zł, z wyjątkiem renty rodzinnej (art. 6 ust. 4 u.p.d.o.f.). Moim zdaniem fakt samotnego wychowania dziecka nawet przez część roku podatkowego umożliwia preferencyjne rozliczenie podatku jako osoba samotnie wychowująca dziecko. Przepisy u.p.d.o.f. nie uzależniają prawa podatnika do preferencyjnego opodatkowania jego dochodów od tego, czy przez cały rok był osobą samotnie wychowującą dzieci. Wystarczające jest, aby taki stan zaistniał w ciągu roku (patrz interpretacja indywidualna wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 24 czerwca 2010 r., ILPB2/415-428/10-2/ES). Taki sposób opodatkowania nie ma zastosowania w sytuacji, gdy chociażby do jednego z małżonków, osoby samotnie wychowującej dzieci lub do jej dziecka mają zastosowanie przepisy art. 30c ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym lub ustawy z 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym (art. 6 ust. 8 u.p.d.o.f.). Jeśli więc w sytuacji przedstawionej w pytaniu zostały spełnione pozostałe warunki określone w powyższych przepisach, matka może skorzystać z preferencyjnego rozliczenia jako osoba samotnie wychowująca dziecko. Jeżeli zaś chodzi o możliwość skorzystania z ulgi prorodzinnej, to jak wiadomo ma do niej prawo podatnik w odniesieniu do każdego małoletniego dziecka, w stosunku do którego w roku podatkowym m.in. wykonywał władzę rodzicielską (art. 27f ust. 1 u.p.d.o.f.). Dotyczy to nie tylko dzieci małoletnich, ale też pełnoletnich: 1. które otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną, 2. do ukończenia 25. roku życia uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach o systemie oświaty, przepisach o szkolnictwie wyższym lub w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe obowiązujących w innym niż RP państwie, jeśli w roku podatkowym nie uzyskały dochodów podlegających opodatkowaniu według skali podatkowej 3 / 5
lub opodatkowanych podatkiem liniowym w łącznej wysokości przekraczającej kwotę 3089 zł, z wyjątkiem renty rodzinnej. Odliczenia dokonuje się w wysokości 92,67 zł za każdy miesiąc, w którym podatnik m.in. sprawował władzę rodzicielską. Dodajmy, że w przypadku, gdy w tym samym miesiącu kalendarzowym w stosunku do dziecka m.in. wykonywana jest władza rodzicielska, każdemu z podatników przysługuje odliczenie w kwocie stanowiącej 1/30 kwoty 92,67 zł za każdy dzień sprawowania pieczy nad dzieckiem (art. 27f ust. 2 i 3 u.p.d.o.f.). Jeśli chodzi o wspomnianą w pytaniu kwestię udokumentowania, należy pamiętać, że na żądanie organów podatkowych lub organów kontroli skarbowej, podatnik jest obowiązany przedstawić zaświadczenia, oświadczenia oraz inne dowody niezbędne do ustalenia prawa do odliczenia, w szczególności: 1. odpis aktu urodzenia dziecka, 2. zaświadczenie sądu rodzinnego o ustaleniu opiekuna prawnego dziecka, 3. odpis orzeczenia sądu o ustaleniu rodziny zastępczej lub umowę zawartą między rodziną zastępczą a starostą, 4. zaświadczenie o uczęszczaniu pełnoletniego dziecka do szkoły (art. 27f ust. 5 u.p.d.o.f.). Uwagi Proszę pamiętać, że to w zasadzie organ podatkowy będzie prosił o udokumentowanie przedstawionej sytuacji w razie ewentualnej weryfikacji. Przy czym, moim zdaniem, 4 / 5
wspomniane oświadczenie matki powinno wystarczyć. 5 / 5