Nazwa pola Komentarz Nazwa (w języku Przetwórstwo polimerów i reologia polskim oraz angielskim) Polymer processing and rheology Jednostka oferująca przedmiot CBMiM PAN Liczba punktów ECTS 4 Sposób zaliczenia Egzamin Język wykładowy Polski Określenie, czy przedmiot Jednokrotnie może być wielokrotnie zaliczany Skrócony opis W ramach wykładu zostaną omówione: wstęp do reologii materiałów polimerowych, przetwórstwo polimerów, modele płynięcia polimerów, lepkosprężystość-podstawy molekularne, teoria układów ślimakowych maszyn przetwórczych, układy uplastyczniające, ważniejsze procesy przetwórcze: wytłaczanie, wtrysk, mieszanie dyspersyjne i dystrybucyjne, spienianie, wyznaczanie lepkości i innych parametrów przetwarzalności, niestabilności procesów. Wykład obejmie zatem zagadnienia związane zarówno z właściwościami materiałów jak i omówione zostaną najważniejsze technologie przetwórcze. Przeanalizowany zostanie wpływ parametrów molekularnych i parametrów przetwórczych na wymuszone przepływy uplastycznionych materiałów. Ze względu na istotny wpływ odkształceń ścinających w trakcie przetwarzania, przeanalizowany zostanie wpływ takich odkształceń przebieg procesów przetwórczych. Zostanie zwrócona uwaga na najczęściej występujące zaburzenia. Omówione zostaną również najważniejsze technologie przetwórcze polimerów, mieszanin polimerów, kompozytów i nanokompozytów polimerowych. Pełny opis Wykład "Reologia i przetwórstwo materiałów polimerowych" obejmuje zagadnienia dotyczące uplastyczniania materiałów polimerowych, podstaw reologicznych tych procesów, właściwości reologicznych polimerów oraz procesów przetwórczych włączając w to najważniejsze technologie przetwórcze. Szczegółowa zawartość to: - wstęp do przetwórstwa tworzyw sztucznych, - podstawowe procesy uplastyczniania tworzyw sztucznych, - najważniejsze techniki przetwórcze, - modele płynięcia polimerów, - lepkosprężystość tworzyw sztucznych i mechanizmy molekularne - podstawy reologiczne procesów przetwórczych, - odkształcenie postaciowe, - lepkość, - rodzaje parametrów lepkościowych, - modele reologiczne, przepływy ustalone i nieustalone, - przepływ Poiseuille a, - płyny reostabilne, - płyny pseudoplastyczne, - krzywe płynięcia, - modele matematyczne krzywych płynięcia, - płyny reologicznie niestabilne, - płyny lepkosprężyste, - efekt Weissenberga, - efekt Barusa, - przepływ w warunkach brzegowych, - czynniki uwzględniane przy projektowaniu procesów 1
Literatura przetwórczych, - zachowanie się tworzyw podczas przepływu rozciągającego, - uplastycznianie tworzyw sztucznych za pomocą wytłaczarki, - teoria układów jednoślimakowych, - współdziałanie stref ślimaka, - rodzaje ślimaków, - cylinder, - ślimaki niekonwencjonalne. - przetwarzalność tworzyw, - parametry przetwarzalności, - wyznaczanie parametrów przetwarzalności, - efekty uboczne pomiarów lepkościowych, - reometria kapilarna, - poprawki Bagley a, Mooney a, Rabinowitza, - reometria obrotowa, - ekstruzjometria, - zdolność tworzywa do przepływu w kanale, - modelowanie przepływów i wypełnianie formy, - modelowanie i obliczenia dla wytłaczarki jednoślimakowej, - najważniejsze technologie przetwórcze: wytłaczanie kształtowników, płyt i folii płaskiej, profile zamknięte i kalibracja, orientacja folii, współwytłaczanie, wytłaczanie z rozdmuchem, wytłaczanie z granulowaniem, wtryskiwanie i odmiany wtryskiwania, inne techniki-kalandrowanie, mieszanie, formowanie próżniowe, zgrzewanie, przędzenie. - Mieszanie dyspersyjne, - mechanizmy kapilarne, - rozrywanie strug, - koalescencja, - efektywne metody mieszania dyspersyjnego, - polimery częściowo mieszalne, - mieszane dystrybucyjne, - mieszalniki statyczne, - mieszalniki dynamiczne, - elementy wytłaczarki do mieszania dyspersyjnego i dystrybutywnego, - niestabilności przepływu, - liczba Weissenberga, - spienianie polimerów, - mechanizmy stabilizacji ścianek, - spieniacze, - zarodkowanie porów, - stabilizacja pianek, - technologia styropianu, - pianki poliuretanowe, PCV- pianki sztywne, - krystalizacja i skurcz termiczny, - otrzymywanie materiałów polimerowych o wysokiej wytrzymałości 1.W.Przygocki, A.Włochowicz, Fizyka polimerów, PWN, Warszawa 2001 2.L.H.Sperling, Introduction to Physical Polymer Science, Wiley, Hoboken 2006 3.J.Schultz, Polymer Crystallization. The Development of Crystalline 2
Efekty uczenia się Metody i kryteria oceniania Praktyki zawodowe w ramach Order in Thermoplastic Polymers, Oxford University Press, Washington, 2001 4.J.A.Pearson, Mechanics of Polymer Processing, Elsevier,London, 1985 5.C.Macosko, Rheology:Principles, Measurements and Applications, New York, VCH Pub., 1994 6. J.M.Ward, Mechaniczne własności polimerów, Warszawa, PWN, 1975 7. J.Ferry, Lepkosprężystość polimerów, Warszawa, PWN, 1965 K.Wilczyński, Reologia w przetwórstwie tworzyw sztucznych, Warszawa, WNT, 2001 8.J.M.McKelvey, Polymer Processing, J.Wiley, New York, 1962 9.J.Manas-Zloczower, Polymer Processing, Plenum, 1998 1.Student (doktorant) zapoznaje się z podstawowymi zjawiskami zachodzącymi podczas uplastyczniania polimerów, wymuszonych przepływów i formowania wyrobów oraz z czynnikami na nie 2.Zapoznaje się z podstawowymi procesami przetwórczymi stosowanymi w praktyce oraz zjawiskami zachodzącymi przetwórstwa materiałów polimerowych oraz czynnikami na nie 3.Poznaje stosowane techniki badania tych zjawisk oraz najważniejsze technologie przetwórcze. Wykład kończy się egzaminem. Studenci (doktoranci) otrzymują pełny zakres pytań dotyczących wymaganej wiedzy. Przewidziana jest jednodniowa wizyta w zakładzie przemysłowym stosującym najważniejsze technologie przetwórcze. 3
Nazwa pola Cykl dydaktyczny, w którym przedmiot jest realizowany Sposób zaliczenia w cyklu Forma(y) i liczba godzin zajęć oraz sposoby ich zaliczenia Imię i nazwisko koordynatora/ów cyklu Imię i nazwisko osób prowadzących grupy zajęciowe Atrybut (charakter) Semestr III Egzamin Prof. Andrzej Gałęski Prof. Andrzej Gałęski Do wyboru Komentarz 16 godzin Efekty uczenia się, zdefiniowane dla danej formy zajęć w ramach Metody i kryteria oceniania danej formy zajęć w ramach Zakres tematów 1.Student (doktorant) zapoznaje się z podstawowymi zjawiskami zachodzącymi podczas uplastyczniania polimerów, wymuszonych przepływów i formowania wyrobów oraz z czynnikami na nie 2.Zapoznaje się z podstawowymi procesami przetwórczymi stosowanymi w praktyce oraz zjawiskami zachodzącymi przetwórstwa materiałów polimerowych oraz czynnikami na nie 3.Poznaje stosowane techniki badania tych zjawisk oraz najważniejsze technologie przetwórcze. Wykład kończy się egzaminem. Studenci (doktoranci) otrzymują pełny zakres pytań dotyczących wymaganej wiedzy. Wykład "Reologia i przetwórstwo materiałów polimerowych" obejmuje zagadnienia dotyczące uplastyczniania materiałów polimerowych, podstaw reologicznych tych procesów, właściwości reologicznych polimerów oraz procesów przetwórczych włączając w to najważniejsze technologie przetwórcze. Szczegółowa zawartość to: - wstęp do przetwórstwa tworzyw sztucznych, - podstawowe procesy uplastyczniania tworzyw sztucznych, - najważniejsze techniki przetwórcze, - modele płynięcia polimerów, - lepkosprężystość tworzyw sztucznych i mechanizmy molekularne - podstawy reologiczne procesów przetwórczych, - odkształcenie postaciowe, - lepkość, - rodzaje parametrów lepkościowych, - modele reologiczne, przepływy ustalone i nieustalone, - przepływ Poiseuille a, - płyny reostabilne, - płyny pseudoplastyczne, - krzywe płynięcia, - modele matematyczne krzywych płynięcia, - płyny reologicznie niestabilne, - płyny lepkosprężyste, - efekt Weissenberga, - efekt Barusa, - przepływ w warunkach brzegowych, - czynniki uwzględniane przy projektowaniu procesów przetwórczych, 4
Metody dydaktyczne Literatura - zachowanie się tworzyw podczas przepływu rozciągającego, - uplastycznianie tworzyw sztucznych za pomocą wytłaczarki, - teoria układów jednoślimakowych, - współdziałanie stref ślimaka, - rodzaje ślimaków, - cylinder, - ślimaki niekonwencjonalne. - przetwarzalność tworzyw, - parametry przetwarzalności, - wyznaczanie parametrów przetwarzalności, - efekty uboczne pomiarów lepkościowych, - reometria kapilarna, - poprawki Bagley a, Mooney a, Rabinowitza, - reometria obrotowa, - ekstruzjometria, - zdolność tworzywa do przepływu w kanale, - modelowanie przepływów i wypełnianie formy, - modelowanie i obliczenia dla wytłaczarki jednoślimakowej, - najważniejsze technologie przetwórcze: wytłaczanie kształtowników, płyt i folii płaskiej, profile zamknięte i kalibracja, orientacja folii, współwytłaczanie, wytłaczanie z rozdmuchem, wytłaczanie z granulowaniem, wtryskiwanie i odmiany wtryskiwania, inne techniki-kalandrowanie, mieszanie, formowanie próżniowe, zgrzewanie, przędzenie. - mieszanie dyspersyjne, - mechanizmy kapilarne, - rozrywanie strug, - koalescencja, - efektywne metody mieszania dyspersyjnego, - polimery częściowo mieszalne, - mieszane dystrybucyjne, - mieszalniki statyczne, - mieszalniki dynamiczne, - elementy wytłaczarki do mieszania dyspersyjnego i dystrybutywnego, - niestabilności przepływu, - liczba Weissenberga, - spienianie polimerów, - mechanizmy stabilizacji ścianek, - spieniacze, - zarodkowanie porów, - stabilizacja pianek, - technologia styropianu, - pianki poliuretanowe, PCV- pianki sztywne, - krystalizacja i skurcz termiczny, - otrzymywanie materiałów polimerowych o wysokiej wytrzymałości Wykład interaktywny Jak wyżej 5
6