4 (34) / 2013 ISSN: 2081-6413 CZERPIĄC Z GDYŃSKIEGO MODERNIZMU Pomorski Park Naukowo- Technologiczny w Gdyni PŁYNĄCY W PRZESTRZENI Biurowiec Ambassador w Warszawie KSZTAŁTOWANIE ELEWACJI
EN FACE Odejście od stereotypów, przeciwstawianie się prawom wyobraźni, otwieranie nowych architektonicznych horyzontów. Wszystkie te punkty stanowią centrum nowych działań, zgodnie z którymi fasada staje się spektaklem. Rozwiązania architektoniczne usytuowane pomiędzy miejskimi pejzażami i krajobrazami naturalnymi coraz częściej wyrażają szacunek do środowiska połączony z techniką i swobodą tworzenia. Oto fasady: o żywych kątach lub dowolnie ukształtowanych liniach. Oto gra świateł i materiałów, kształtów i kolorów. Spójrzcie na twarze budynków i czytajcie z nich. Poznajcie fasady, które są wyzwaniem dla przyszłości. Zapraszam Państwa do wydania kwietniowego, Patrycja Fabiańska
Z AKCENTEM WINOROŚLI Autorem projektu jest NOW Biuro Architektoniczne sp. z o.o. Biblioteka Uniwersytecka w Zielonej Górze to największa tego typu realizacja w regionie. Obiekt położony jest na obszarze kampusu, w bliskim sąsiedztwie lasu. Przed głównym wejściem do budynku, które zostało wyniesione ponad otaczający teren, znajduje się spory plac z umiejętnie dobranymi elementami małej architektury. W aranżacji tego miejsca dostrzec można również nawiązania do tradycji regionu drewniane stelaże niebawem porośnie winorośl, czyli element rozpoznawalny miasta. Rysunek winorośli można odnaleźć także w detalach fasady, którą utrzymano w grafitowej kolorystyce. Wnętrza obiektu oprócz funkcji bibliotecznej mieszczą sale konferencyjne, wystawowe i dydaktyczne, galerię sztuki, pomieszczenia biurowe oraz przestrzenie do odpoczynku. W architekturze wnętrz dominują jasne okładziny brzozowe zestawione z szarością pozostałych elementów. Dzięki temu projektantom udało się stworzyć wnętrza o jednolitym charakterze. W celu wydzielenia pożarowego i akustycznego poszczególnych stref obiektu wybrano stolarkę drzwiową marki Porta KMI Poland. Wykorzystano drzwi techniczne EI60 w okleinie CPL, w kolorze Popielaty Euroinvest. Produkty tej kolekcji przeznaczone są głównie do stref, w których niezmiernie istotnym czynnikiem jest zapewnienie jak najlepszych parametrów ochrony ogniowej (EI60 odporność przez 60 minut) oraz akustycznej (32 db). Ramę skrzydła wykonano z klejonki drzewa iglastego, a wypełniono ognioodpornymi płytami wiórowymi ułożonymi warstwowo. Stolarka wyposażona jest dodatkowo w uszczelkę puchnącą. W ofercie znajdują się wzory jednoskrzydłowe pełne, płaskie (pełne lub przeszklone), frezowane z ramkami oraz dwuskrzydłowe. Z uwagi na wymagania wytrzymałościowe ww. drzwi mogą być stosowane w ciężkich warunkach, odpowiadających trzeciej klasie wymagań wg PN-EN 1192:2001. Wszystkie pytania dotyczące oferty niestandardowej prosimy kierować do Działu Kontraktów: tel. (+48) 58 67 78 140 www.portacad.eu e-mail: kontrakt@porta.com.pl
W numerze: 12 Fot. Bartosz Makowski Fot. Uniwersytet Rolniczy w Krakowie 48 WYDARZENIA 8 NOWOŚCI PRODUKTOWE 10 PROJEKT Z OKŁADKI CZERPIĄC Z GDYŃSKIEGO MODERNIZMU 12 Pomorski Park Naukowo-Technologiczny w Gdyni REALIZACJE W POLSCE W NASTROJU LAT 30. 24 Osiedle Enklawa Modernistyczna w Katowicach PŁYNĄCY W PRZESTRZENI 30 Biurowiec Ambassador w Warszawie 24 Fot. Wojciech Małecki Fot. Pracownia Urbanistyki i Architektury (PUiA) Marek Solnica 62 HISTORIA I WSPÓŁCZESNOŚĆ PRZYWRÓCONY DO ŻYCIA 62 Biurowiec HAMMERmed w Łodzi SYLWETKI Z PASJI DO DETALU 68 Wywiad z Anną Morasiewicz LABORATORIUM FASAD 74 Wywiad z Błażejem Dobrowolskim SPECJALIZACJE HISTORIA PEWNEJ FASADY 76 NA STYKU NAUKI Z BIZNESEM 38 BioNanoPark w Łodzi IDEA WCIELONA W ŻYCIE 44 Dom pod Gdańskiem FASADY WŚRÓD TRAW 48 Hala sportowa Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie FORMA DLA FUNKCJI 58 Biurowiec Iris w Warszawie 30 Fot. AMC - Andrzej M. Chołdzyński sp. z o.o. Fot. Lech Kwartowicz 76 6 7
WYDARZENIA Domy pasywne ArtHauss cenione w Europie Lider domów pasywnych, firma Art Hauss, podbiła nie tylko krajowy rynek, ale także eksportuje swoje rozwiązania do krajów Europy Środkowej i Zachodniej. Bliska kooperacja z Niemcami, Czechami, Słowakami, Holendrami, Skandynawami oraz Włochami powoduje, że domy pasywne szturmem zdobywają zagraniczne rynki. Jest to podyktowane przede wszystkim dużym zainteresowaniem deweloperów oraz inwestorów rozwiązaniami energooszczędnymi, a także dynamicznie rozwijającą się gospodarką krajów otwartych na innowacje. Nie bez znaczenia są także dyrektywy unijne, które nakładają na wykonawców konkretne wymogi związane z charakterystyką energetyczną budynków. Przykładowo w Holandii kładzie się nacisk na ekologię i wykorzystanie alternatywnych źródeł energii. Już dawno wprowadzono tam mechanizmy pozwalające na udzielanie ulg inwestycyjnych czy obniżanie podatków od nieruchomości spełniających tzw. zielone kryteria. Podobne rozwiązania są też wprowadzane w innych krajach, gdzie także opracowano mechanizmy dofinansowania budownictwa energooszczędnego. www.arthauss.pl Konkurs Fasada Roku W sierpniu okaże się, które realizacje zyskały przychylność jury, zdobywając główną nagrodę oraz tytuł Fasady Roku 2012. Szósta edycja konkursu przyniosła wiele zmian w regulaminie, terminach zgłoszeń, a także sposobie przyznawania głównych nagród. Obiekty można zgłaszać do 30 czerwca 2013 roku. Realizacje te powinny być oddane do użytku w roku 2012. Dodatkowym elementem jest możliwość głosowania internautów na swoich faworytów. Zwieńczeniem konkursu będzie uroczysta kolacja, podczas której wręczone zostaną nagrody i wyróżnienia. Realizacje, które zwyciężą w krajowym plebiscycie, wezmą udział w międzynarodowym konkursie Baumit Life Challenge. W tym roku mamy cztery kategorie: Budynek nowy, Budynek po rekonstrukcji i adaptacji, Budynek z wielkiej płyty oraz Budynek po renowacji. Zgłoszenia do konkursu można przesyłać pocztą tradycyjną, pocztą elektroniczną lub składać osobiście w siedzibie firmy Baumit. Można także skorzystać z interaktywnego formularza, dostępnego online. Firma Baumit przygotowała dla zwycięzców nagrody pieniężne w wysokości 10 000 zł. www.fasadaroku.pl www.baumit.com Nagrody dla systemu LEDIX Grupa ZAMEL CET zaprezentowała swoją ofertę na XXI Międzynarodowych Targach Sprzętu Oświetleniowego ŚWIATŁO 2013 oraz na XI Międzynarodowych Targach Sprzętu Elektrycznego i Systemów Zabezpieczeń ELEKTROTECHNIKA 2013. Targi odbyły się w dniach 11 13 marca 2013 roku na terenie Centrum EXPO XXI w Warszawie. Podczas imprezy firma CET Lighting (nowa spółka w grupie ZAMEL CET) wyróżniona została Nagrodą Prezydenta RP Lecha Wałęsy oraz Nagrodą Polskiej Izby Inżynierów Budownictwa za inteligentne oświetlenie LED serii LEDIX. Nagrodzony system to innowacja w dziedzinie oświetlenia LED. Grupę urządzeń tworzy osiem opraw zróżnicowanych pod względem wzornictwa oraz funkcjonalności. LEDIX obejmuje ponad tysiąc produktów najwyższej jakości. Nowoczesna linia opraw LED, wzbogacona o urządzenia zasilające i sterujące, pozwala na tworzenie ciekawych aranżacji wnętrz (podświetlenie ciągów komunikacyjnych, schodów, ścian) oraz niestandardowe podświetlanie elewacji budynków i ogrodów. Kolejna edycja targów ŚWIATŁO odbędzie się w dniach 26 28 lutego 2014 roku. www.zamelcet.com www.ledix.pl www.budma.pl 8
NOWOŚCI PRODUKTOWE NOWOŚCI PRODUKTOWE Biel dla dzieci Nowa wersja Vido Wisząca ekologia Firepanel A1 Meble dziecięce Bianko firmy ATB to praktyczna i atrakcyjna odsłona klasycznej bieli. Zestaw wykonany został z lakierowanej jednostronnie na wysoki połysk płyty, która delikatnie odbija światło i rozświetla pokój. Jednolita powierzchnia została ożywiona łącznikami i uchwytami w formie prostych listew z litego, wiązowego drewna. Minimalizm i prostota brył oraz łagodne połączenie nieskazitelnej bieli z naturalnym drewnem o rzadko spotykanym usłojeniu sprawiają, że kolekcja wprowadza do dziecięcego świata spokój i zrównoważoną elegancję. W ofercie Purmo pojawiła się czterorurowa wersja dwufunkcyjnego klimakonwektora Vido, dedykowana głównie większym obiektom hotelom, biurowcom, budynkom użyteczności publicznej. Konstrukcja urządzenia umożliwia podłączenie do dwóch niezależnie działających obiegów jednego dla ogrzewania i drugiego dla chłodzenia. Grzejnik można skonfigurować w taki sposób, aby działał samodzielnie, a także dopasować do systemów sterowania BMS. Istnieje możliwość regulacji prędkości wentylatorów, a za pomocą podświetlanego ekranu LCD można m.in. wprowadzić blokadę bezpieczeństwa. www.purmo.pl Nowoczesne podgrzewacze z pompą ciepła pozyskują energię cieplną z naturalnych źródeł środowiskowych, takich jak powietrze. O wyższości tych urządzeń nad standardowymi podgrzewaczami elektrycznymi świadczy mniejsze zużycie energii elektrycznej nawet do 70%. W ofercie Ariston Thermo znajdziemy podgrzewacze NUOS i NUOS EVO w wersji wiszącej. Wystarczy zamontować je na ścianie wewnątrz budynku, dzięki czemu zyskamy szerokie możliwości rozbudowy instalacji, niezależnie od miejsca, którym dysponujemy. Osobny moduł wentylatora i sprężarki można montować na ścianie zewnętrznej. W Brnie powstał obiekt administracyjny w standardzie budownictwa pasywnego Centrum Doradztwa i Edukacji Ogród otwarty. Jego projekt opracowało biuro Projektil. Podczas realizacji wykorzystano około 1000 m 2 nowoczesnych płyt gipsowo-włóknowych Fermacell Firepanel A1. Głównym walorem tego produktu jest niepalność (klasa A1). W zależności od potrzeb jest on w stanie za- w procesie produkcji. Oprócz cech związa- gipsowej z rdzeniem hydrofobizowanym pewnić odporność ogniową przez 60, 90 nych z ochroną przeciwpożarową produkt bądź 120 minut (odpowiednio klasy EI60, charakteryzuje się również współczynnikiem przewodzenia ciepła na poziomie EI90 oraz EI120). Wyniki te osiągnięto dzięki nowej recepturze, opartej na płycie = 0,38 W/mK. www.fermacell.pl Elektroniczna armatura Niewidoczny dla oka www.atbmeble.pl Innowacyjna wełna mineralna Zaprojektowana i opatentowana przez Knauf Insulation wełna mineralna w ECOSE Technology sprawia, że izolacja budynku znacząco ogranicza utratę ciepła przez piwnicę, podłogi, ściany i dach. Powstały z naturalnie występujących lub wtórnych surowców produkt stworzono, wykorzystując zaawansowaną biotechnologię łączenia włókien. To odkrycie naukowe eliminuje formaldehyd i fenole, zawarte w tradycyjnych spoiwach. www.knauf.pl Armatura na podczerwień firmy Schell pozwala zachować higienę w pomieszczeniach tują oszczędności rzędu 62% w porównaniu i niski przepływ na poziomie 6 l/min gwaran- sanitarnych, a przy tym zmniejszyć zużycie z jednouchwytowymi bateriami. Cztery linie wody. Wypływ wody następuje w momencie wzornicze i różne wersje wykonania pozwalają zbliżenia rąk do wylewki, a jego zamknięcie na dobór odpowiedniego rozwiązania. w momencie odsunięcia dłoni. W ten sposób skutecznie wyeliminowano ryzyko przenoszenia bakterii i mikrobów na korpus baterii, a następnie na kolejnych użytkowników. Istnieje możliwość płukania antystagnacyjnego, które uruchamiając się po 24 godzinach od ostatniego użycia, uniemożliwia rozwój drobnoustrojów. Sterowanie na podczerwień www.schell-armaturen.de Listonosz nie zawsze dzwoni dwa razy Firma Siedle przygotowała skrzynki się do przodu, co zapobiega wypadaniu na listy z wbudowanym czujnikiem otrzymywania poczty. Komunikat wyświetla być wyposażone w domofon lub wideofon. korespondencji. Skrzynki dodatkowo mogą się na panelu, smartphonie lub ipodzie. Produkt występuje w czterech seriach: Select, Vario, Classic i Steel. Każda z nich charakteryzuje się odmiennym wzornictwem i użyciem różnorakich materiałów od aluminium dostępnego w dowolnym kolorze z palety RAL po eleganckie wykonania w stali nierdzewnej szczotkowanej, mosiądzu czy chromie. Drzwiczki do wybierania listów zamiast w bok otwierają www.technikadesign.pl www.ariston.com GRANDE z lustrem Solidna konstrukcja i profesjonalne wykończenie w modnych kolorach charakteryzują kolekcję Porta GRANDE. Drzwi można zamówić z lustrem na jedną lub dwie strony albo szybą matową. Skonstruowane są ze skrzydła ramowo-płycinowego i ramiaków z klejonki sosnowej. Całość obłożona jest płytą HDF, a wąskie płaszczyzny ramiaków doklejkami MDF. W cenie jest również pochwyt okrągły (do drzwi przesuwnych) oraz zamek z czołem w kolorze srebrnym lub złotym na klucz zwykły, z blokadą łazienkową lub dostosowany pod wkładkę patentową. www.porta.com.pl Na system BEZOKAPOWY Galeco składają się stalowe rynny o prostokątnym progłym. Innowacyjne jest również zatrzaskowe rynny o wymiarach 125 mm o profilu okrąfilu o szerokości 125 mm i rury spustowe połączenie specjalnie zaprojektowanego wykonane z PVC o wymiarze 70 x 80 mm. haka doczołowego z maskownicą, która jest Rynny powstały z połączenia najwyższej elementem służącym do zabudowy całego jakości rdzenia stalowego pokrytego ocynkiem z powłoką polimerową tworzącą sta- poziomu rynnowego. łą, solidną i zwartą warstwę chroniącą stal przed korozją. Dzięki prostokątnemu profilowi system umożliwia schowanie rynien oraz pionu spustowego w ociepleniu budynku. Prostokątny przekrój sprawia, że rynna jest znacznie bardziej wydajna niż konkurencyjne www.galeco.pl Świat innowacji Kaldewei oferuje innowacyjne rozwiązania. Sound Wave system audio do sposób powstaje trwała powierzchnia, emaliowanej wiąże się z podłożem. W ten wanien odtwarza muzykę ze wszystkich która zapewnia pod prysznicem poczucie urządzeń posiadających funkcję Bluetooth, takich jak tablety, smartfony czy stabilności i bezpieczeństwa. laptopy. Wanna pełni funkcję wzmacniacza i niezależnie od tego, czy jest napełniona wodą czy pusta, zapewnia doskonałej jakości dźwięk. Z kolei Secure Plus niemal niewidoczne wykończenie przeciwpoślizgowe składa się z mieszaniny kwarcowo-piaskowej, która po naniesieniu na powierzchnię prysznicową oraz pokrywę odpływu w procesie wypalania stali www.kaldewei.pl 10 11
Nowa ikona Pomorza PROJEKT Z OKŁADKI Fot. Bartosz Makowski CZERPIĄC Z GDYŃSKIEGO MODERNIZMU Pomorski Park Naukowo- Technologiczny w Gdyni Gdy zrozumieliśmy potrzeby tego projektu, stało się oczywiste, że obiekt musi być ultranowoczesny i nie możemy sięgać do tradycji zbyt głęboko, powinniśmy z niej tylko nieco zaczerpnąć opowiada autor projektu, Jerzy Krymow z pracowni AEC Krymow i Partnerzy. 12 13
Obłe fronty inspirowane nurtem lat 30. Patrycja Fabiańska: Park Naukowo-Technologiczny w Gdyni był jednym z pierwszych tego typu kompleksów w Polsce. Jaka jest jego historia? Jerzy Krymow: Przedsięwzięcie było realizowane od 2001 roku. Park powstał na terenie byłej zajezdni trolejbusowej w Gdyni-Redłowie, która zajmowała obszar sześciu hektarów. Początkowo jego siedziba znalazła się w zabytkowych, wyremontowanych Halach Łukowych pozostałych z okresu międzywojennego, pełniących uprzednio funkcji warsztatów naprawczych. W 2006 roku udostępniono pierwsze powierzchnie biurowe i laboratoryjne, a także salę konferencyjną i wystawienniczą. Powstała prototypownia, kilka warsztatów oraz zaplecze gastronomiczne. Rozpoczęło działalność Centrum Nauki Experyment (CN). PF: Z jakich względów podjęto decyzję o rozbudowie kompleksu? JK: Stary Park już po kilku latach pękał w szwach. Powiększano go stopniowo do w sumie około 12 tys. m 2, adaptując na ten cel szkołę zawodową znajdującą się przy zajezdni. Gdy pojawiła się możliwość dofinansowania ze środków Unii Europejskiej, miasto rozpisało konkurs na projekt rozbudowy. Obecnie powierzchnia Parku wynosi ponad 80 tys. m 2, a główną częścią kompleksu jest nowy budynek. PF: Gdy tworzono pierwsze obiekty Parku, jego ówcześni architekci opracowali koncepcję dalszej rozbudowy. JK: Ich zamysł był tradycyjny. Opierał się na idei oderwanego od miasta kampusu, gdzie budynki są rozrzucone na terenie, a całość jest ogrodzona. Nowy konkurs dał możliwość innego spojrzenia na dzielnicę, miasto i Park. My szukaliśmy wartości dodanej, zastanawialiśmy się, jak spełniając oczekiwania inwestora dotyczące funkcji, zyskać też coś dla miasta i mieszkańców dzielnicy. PF: Rozpoczął Pan od wnikliwej analizy urbanistycznej? JK: Najpierw musiałem poznać miasto na nowo. W Sopocie wsiadłem do kolejki SKM (szybka kolej miejska przyp. red.) i pojechałem do trochę opuszczonej i zaniedbanej stacji Gdynia- Redłowo. Wtedy zrozumiałem, że dotychczasowy, kampusowy charakter Parku nie jest w stanie ożywić tej części miasta. To był moment przełomowy. Wprowadziłem wówczas do projektu nowe elementy, których nie było w pierwotnym założeniu: pierzeję wzdłuż Klarowne bryły hali wystawienniczej 14 15
Strefa wejściowa z recepcją al. Zwycięstwa, sklepy, kawiarnie. Byłem pewien, że tu właśnie musi powstać nowe centrum dzielnicy. Ucieszyłem się, kiedy nasz projekt wygrał i miasto podjęło decyzję o realizacji tej wizji. PF: Od tamtego czasu powstało w okolicy wiele budynków mieszkaniowych i biurowych. JK: Tak, to prawda. Dzielnica dynamicznie się rozwija i moim zdaniem staje się jedną z ładniejszych w mieście. PF: Jak zespolono nową architekturę z istniejącym otoczeniem? GK: Nie dopasowywaliśmy się do zastanego kontekstu. Zabytkowa hala z lat 30. jest wyjątkowa, dlatego chcieliśmy połączyć budynki w taki sposób, żeby jej nie przytłumić. Ale główny ciężar założenia przenieśliśmy w stronę przystanku SKM, jak najdalej od hali. PF: Jak wygląda rozdysponowanie funkcji w nowych obiektach? JK: Jeden z budynków oferuje powierzchnie biurowe, laboratoryjne, warsztaty, sale konferencyjne, a w parterze komercję: sklepy i usługi. Drugi obiekt ma funkcję wystawienniczo-konferencyjną w nim znajdzie siedzibę nowe Centrum Nauki Experyment. Budynek biurowy został wymyślony na zasadzie grzebienia. Układ można skojarzyć z pięcioma statkami stojącymi w poprzek działki i połączonymi mostem komunikacyjnym, przy którym mamy klatki schodowe i windy. Z kolei układ drugiego budynku jest bardzo prosty i klasyczny, oparty na koncepcji klarownej bryły hali wystawienniczej. Z uwagi na to, że wystawy w CN będą miały różny charakter, zaproponowaliśmy inwestorowi jedną przestrzenną halę wystawienniczą. Jej fasada w całości jest wykonana ze szkła. W hali umieściliśmy budynek, który pomieścił inne niezbędne funkcje: sale konferencyjne i kinowe, toalety oraz część pomieszczeń wystawienniczych, które wymagają zaciemnienia. PF: Mocno przeszklone obiekty stają się powoli ikoną Pomorza. JK: Do projektu podeszliśmy emocjonalnie, ale nie było to szukanie jakiejś bryły na siłę, lecz intuicyjna próba zrozumienia Gdyni i jej aspiracji. Wiedzieliśmy, że to nie może być budynek przeciętny, lecz dobra, Hol i przeszklenia 16 17
SPRAWDZONA JAKOŚĆ Ogólnodostępne przestrzenie komunikacyjno-rekreacyjne Sala konferencyjna rozpoznawalna architektura z ładnym detalem. Gdy zrozumieliśmy potrzeby tego projektu, stało się oczywiste, że obiekt musi być ultranowoczesny i nie możemy sięgać do tradycji zbyt głęboko, powinniśmy z niej tylko nieco zaczerpnąć. PF: Inspiracją był gdyński modernizm? JK: Zdecydowanie tak. Obłe fronty wyższego budynku Parku przypominają gdyńskie budynki z lat 20. i 30. Nie chodziło o kopiowanie formy, ale o nawiązanie do niej skalą i kształtem. Był to nasz ukłon wobec architektury, którą szanujemy. Przejście między przeszłością a przyszłością stanowiło główną ideę. Jesteśmy modernistami i funkcjonalistami. PF: I hołdują Państwo w swojej pracowni tym nurtom? JK: Dość restrykcyjnie staramy się dać pewien wyraz architekturze, szukamy tematów, które pasują do niej, a nie odwrotnie. Architektura powinna być różnorodna. Monokultura i olbrzymie powierzchnie spod jednej ręki nie służą miastu. W dzisiejszych czasach trudno powiedzieć o jakimś nurcie robi się właściwie wszystko i to jest piękne. Architektura, którą tworzymy, nie podąża za modą i trendami, nie śledzimy projektów architektonicznych gwiazd. Staramy się w jakimś sensie dalej rozwijać myśl mniej znaczy więcej. Nie jest to jednak stylistyka nacechowana puryzmem, nie uważamy, że ornament to zbrodnia, ale na pewno prostota detalu, rzutu i funkcji jest rozpoznawalna w naszych projektach, co daje szansę, że taka architektura nie opatrzy się i obroni po latach. PF: Projekt wnętrz powstał również w Państwa pracowni? JK: Tak. Potraktowaliśmy je skromnie. Staraliśmy się tak dobierać rozwiązania konstrukcyjne, aby nie było potrzeby ich zabudowywania i aby były widoczne od razu, stanowiąc aranżację. Wiedzieliśmy, że w tej dziedzinie musimy ciąć koszty. Pozostawialiśmy ściany betonowe, bez tynków, sufitów podwieszanych. Chcielibyśmy, by taka surowa aranżacja pozostała. Uważam, że park technologiczny może być skromny w wyrazie, mimo że stosuje nowoczesne technologie. Bazowaliśmy na czterech naturalnych materiałach: aluminium, szkle, betonie i stali. Szarości metaliczne zostały przełamane drewnem. Oprócz lad recepcyjnych oraz foteli w salach konferencyjnych i studiu teatralnym niczego nie aranżowaliśmy. Dobór mebli zależy od inwestora oraz najemców. PF: Czy w konstrukcji obiektu pojawiły się nietypowe rozwiązania? JK: Rozwiązaniem godnym uwagi jest konstrukcja dachu hali konferencyjnej, która jest kratownicą przestrzenną i zaledwie na paru słupach pokrywa przestrzeń kilku tysięcy metrów kwadratowych. Imponujące są też wychodzące na dwanaście metrów wykusze dziobów statków. PF: Powierzchnia szkła fasadowego to ponad 30 tys. m 2. Jaki cel wyznaczono w projekcie elewacji? JK: Szukaliśmy rozwiązania, które spełni wyśrubowane wymagania technologiczne w zakresie izolacyjności i energooszczędności. Dodatkową kwestią była akustyka. Ponieważ Park z obu stron graniczy z głośnymi arteriami komunikacyjnymi, musieliśmy chronić obiekty przed hałasem, co miało duży wpływ na podział konstrukcji elewacji. Wspólnie z firmą Aluprof opracowaliśmy nowy system Płyty gipsowo-włóknowe FERMACELL Idealne rozwiązanie do efektywnej suchej zabudowy Płyta gipsowo-włóknowa do wszechstronnego zastosowania od piwnicy aż po dach Już od ponad 40 lat firma FERMACELL przoduje w produkcji wysokiej jakości systemów suchej zabudowy a płyty FERMACELL, z uwagi na ich skład można stosować jako płyty budowlane, ognioodporne, dzwięko izolacyjne i odporne na wilgoć. Sprawdzono je pod względem biologiczno-budowlanym i wyróżniono certyfikatem ekologicznym. FERMACELL oryginał wśród płyt gipsowo- -włóknowych Fermacell systemy suchej zabudowy ul. Migdałowa 4, 02-796 Warszawa Tel. +48-22-645 13 38,-9 fermacell-pl@xella.com www.fermacell.pl www.budowaniedoskonale.pl Możliwość zastosowania w pomieszczeniach wilgotnych Wysoka nośność Przyjemny klimat wnętrz Łatwe w obróbce Najlepsza dostępna na rynku izolacja akustyczna Ochrona przeciwpożarowa Wysoka obciążalność Bezproblemowe spoinowanie TESTOWANE PRODUKTY 18
fasadowy, który spełnił nasze oczekiwania. Zastosowane w nim szkła mają grubości nawet do 4 cm. Od strony al. Zwycięstwa zaprojektowaliśmy podwójną fasadę. Mimo że w budynkach działa pełna klimatyzacja, łącznie z chłodzeniem i nawilżaniem powietrza, zgodnie z życzeniem inwestora zagwarantowaliśmy użytkownikom możliwość otwierania okien. Technologia miała priorytet, a estetyka wynika tylko z decyzji dotyczących podziału szkła. Mniejsze podziały miały nadać kubaturom kameralnego charakteru, a poprzez duże przeszklenia na parterze, gdzie znajdują się pomieszczenia handlowe, chcieliśmy uzyskać transparentność między ulicą a wnętrzem. PF: Trudno było zapanować nad taką masą szkła? JK: Tak, ponieważ w budynku stosujemy kilka systemów fasadowych: semistrukturalne, o pełnej strukturze, systemy słupoworyglowe, dachowe itd. Wszystkie musiały być certyfikowane, przejść pomyślnie badania akustyczne i termiczne. Wspólnie z dostawcą fasad rozwiązywaliśmy sporo problemów. PF: Poprzez pewne zabiegi udało się Państwu stworzyć iluminację, właściwie jej nie robiąc. Most komunikacyjny łączący pięcioczłonowy układ kompleksu 20
JK: Projektowaliśmy w szkle, więc zdawaliśmy sobie sprawę, że poprzez rozświetlenie pewnych części budynku biurowego, np. klatek schodowych i korytarzy, pokażemy je w elewacji. Wygląda to atrakcyjnie i oświetla obiekt. W hali podświetliliśmy konstrukcję kratownicową, którą też widać z zewnątrz, i efekt ten robi piorunujące wrażenie jakby budynek wisiał w powietrzu. PF: Jakie innowacyjne technologie znalazły się w kompleksie? JK: Fasada i instalacje wewnętrzne to dwa zasadnicze elementy budynków Parku naszpikowane technologiami. Zgodnie z europejskimi normami i ze względu na swoją specyfikę obiekty musiały spełnić kryteria energooszczędności. Budynki są podłączone do grzewczej sieci miejskiej. Zastosowaliśmy nowoczesne wymienniki ciepła oraz bardzo efektywny system rekuperacji i odzysku nie marnujemy ciepła i energii. Zadbaliśmy o jakość powietrza, które w razie potrzeby jest chłodzone i nawilżane. Sterowanie instalacjami odbywa się automatycznie, ale każdemu użytkownikowi zapewniliśmy możliwość indy- przyjazne dla człowieka, zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz obiektu. Ponadto fasady szklane nie starzeją się tak szybko i są bardzo łatwe w utrzymaniu. PF: Jak została rozwiązana przestrzeń parkingowa i dostawcza? JK: Główne parkingi znajdują się w garażu podziemnym. Na terenie Parku został też zorganizowany nieduży parking tymczasowy dla autobusów i zwiedzających CN Experyment. Chcieliśmy zaktywizować ruch rowerowy, dlatego powstał obszerny parking dla rowerów oraz szatnie z prysznicami. PF: Planuje się dalszą rozbudowę kompleksu? JK: Mam nadzieję, że nie, bo to oznaczałoby zabudowanie terenów zielonych, które powinny pozostać. Zależało nam na tym, by nie tylko stworzyć pierzeję zabudowy, ale też utrzymać widok na wzgórza morenowe. PF: Co wyróżnia Państwa realizację na tle innych obiektów tego typu? Lokalizacja/adres Gdynia, al. Zwycięstwa 96/98 Pracownia projektowa Główny projektant Zespół projektowy: konkurs i koncepcja projekt budowlany i wykonawczy AEC Krymow & Partnerzy Architekci / Warszawa Jerzy Krymow / Dipl. Ing. Architekt Jerzy Krymow, Joanna Rogóyska, Joanna Kessler, Tomasz Żarnowski, Artur Stachura Jerzy Krymow, Daniel Cabanek, Joanna Rogóyska, Karol Zdanuczyk, Michał Reduta, Patrycja Marcinkowska, Krzysztof Starzyk, Dominik Dratwa, Marcin Wesoły, Jacek Pietruszka, Andrzej Sobótka, Ireneusz Sosnowski, Artur Bronisz nadzór autorski Jerzy Krymow, Daniel Cabanek Data opracowania 2010 Data realizacji 2013 Inwestor Gdyńskie Centrum Innowacji Powierzchnia całkowita 64 000 m 2 Powierzchnia zabudowy 13 055 m 2 Sala kinowa widualnego ustawienia parametrów. Mam nadzieję, że w przyszłości obiekt zostanie wyposażony w dodatkowe urządzenia pozyskujące naturalne źródła energii, takie jak np. ogniwa fotowoltaiczne. PF: W projekcie obiektu o takim profilu funkcjonalnym i w tak uciążliwej lokalizacji szczególnie potraktowana musi być akustyka. JK: Wysokie parametry akustyczne fasad były podstawą. Zadbaliśmy o to, aby w pomieszczeniach biurowych było cicho. Wszędzie JK: Nietypowość tego obiektu polega na tym, że łączy on w sobie wiele funkcji: park technologiczny, centrum naukowe, wystawy, konferencje i pasaż handlowy. Dla architekta jest to bardzo interesujące, wielkie wyzwanie. Udało nam się stworzyć kawałek ciekawego miasta, nowe centrum dzielnicy, z którym identyfikują się jej mieszkańcy i osoby pracujące w Parku. I to jest ta wartość dodana. PF: Dziękuję za rozmowę. Kubatura brutto 246 055 m 3 Generalny wykonawca Płyty o grubości 15 i 18 mm jako suchy tynk w ilości około 1200 m 2 Armatura sanitarna Kompleksowe wykonanie oraz montaż aluminiowej ślusarki fasadowej (elewacyjnej) oraz ślusarki wewnętrznej Warbud SA FERMACELL Systemy suchej zabudowy Oras Olesno sp. z o.o. OPEUS tam, gdzie to niezbędne, np. w laboratoriach, zostały przewidziane Aranżacja stref sanitarnych sufity akustyczne. W części wystawienniczo-konferencyjnej akustyka była szczególnie istotna. W hali zastosowaliśmy podsufitowy system z elementów pochłaniających hałas, a w sali audytorium odpowiednio dobrane i ukształtowane okładziny akustyczne, które dały parametry i jakość porównywalne do sal koncertowych. Zależało nam na tym, by także na dużej sali uzyskać warunki pozwalające na kameralną rozmowę w czasie konferencji, podczas której nie będziemy uzależnieni od nagłośnienia. Geometria sufitu została ukształtowana w taki sposób, żeby bez wspomagania w każdym miejscu sali słychać było głos osoby mówiącej z podestu. Stworzyliśmy więc optymalne pomieszczenie multifunkcjonalne na 300 miejsc, w którym z powodzeniem może odbyć się zarówno konferencja, jak i kameralny koncert. PF: Czy zauważają Państwo jakieś trendy w projektowaniu fasad? JK: Projektanci i inwestorzy coraz częściej decydują się na szklane fasady. Są to bardzo nowoczesne systemy szkleń posiadające wysokie parametry techniczne (termiczne i akustyczne), które sprzyjają użytkowaniu. Możliwości w tworzeniu i kształtowaniu, jakie daje nam technologia high-tech w szklanych fasadach, są prawie nieograniczone. Takie fasady są lekkie i ażurowe, czyli oszczędne materiałowo i bardzo łatwe w recyklingu. Przy zastosowaniu odpowiedniej konstrukcji można uzyskać różnorodną estetykę i poszerzyć percepcję danego obiektu. Poza tym przeszklone struktury mogą być nośnikiem informacji multimedialnej. Z kolei wnętrza dają poczucie bliskości ze światem zewnętrznym. Dzięki nowym technologiom szklanych fasad, przezierności szkła, a zarazem odporności na warunki zewnętrzne, tworzy się środowisko 22
Tektoniczne fasady enklawy REALIZACJE W POLSCE W NASTROJU LAT 30. Osiedle Enklawa Modernistyczna w Katowicach Fot. Wojciech Małecki Niecodzienny i wysmakowany kompleks mieszkalny wyrósł na osiedlu Bażantów. W jego skład wchodzą modernistyczne wille wielorodzinne oraz domy w zabudowie szeregowej. Założeniem projektantów z pracowni MAŁECCY biuro projektowe było nawiązanie do wzorców rozpoznawalnego w całej Polsce katowickiego modernizmu. 24 25
Patrycja Fabiańska: Zespół obiektów został niedawno doceniony w konkursie Architektura Roku Województwa Śląskiego 2012, organizowanym przez katowicki oddział SARP-u. Czy to dla Państwa pierwsze tego typu wyróżnienie? Wojciech Małecki: Nasza pracownia działa od 1996 roku. Zrealizowaliśmy do tej pory ponad 200 kontraktów i otrzymywaliśmy wiele różnych nagród. Ostatnio byliśmy również nagradzani za wnętrza w konkursie Architektura Roku, otrzymaliśmy także wyróżnienie w kategorii Młody Twórca. PF: Nazwa osiedla wskazuje na inspiracje modernizmem. Joanna Małecka: Zachwyt nad modernizmem dwudziestolecia międzywojennego towarzyszył nam niemal zawsze, a inspiracje pojawiły się dwutorowo. Z jednej strony wpływ na naszą wizję miał fakt, że mieszkamy w przedwojennej dzielnicy, o dobrze zachowanej modernistycznej architekturze, więc na co dzień obcujemy ze świetnym detalem. Katowice to perełka modernizmu lat 20. i 30., dlatego budynki mieszkaniowe z tego okresu były główną inspiracją. WM: Z drugiej strony istotne było stanowisko inwestora, który w modernizmie widział nadzieję na to, że architektura może znowu stać się sztuką. PF: Neomodernistyczny wizerunek był więc jego decyzją? WM: To była wspólna droga. XX wiek był najlepszym okresem dla architektury w Polsce i dlatego zgodnie przyjęliśmy założenia modernizmu lat 30. Nasze rozwiązania to powrót do dobrego standardu: mieszkania są większe, wyższe, mają ciekawy układ komunikacyjny, a budynki wyróżnia starannie zaaranżowana klatka schodowa. PF: Proces budowy został podzielony na trzy etapy. Co się składa na poszczególne fazy? JM: Budowa Enklawy Modernistycznej ruszyła w 2011 roku. Wyróżniony zespół B1 obejmował realizację budynków szeregowych oraz jednej willi wielorodzinnej, w skład której wchodzi sześć mieszkań. Etap drugi B2 dotyczy budowy pięciokondygnacyjnego budynku wielorodzinnego, w którym mieści się dwanaście mieszkań. Jest on właśnie oddawany do użytku. Ostatnia zrealizowana część enklawy, czyli B3, składa się z zespołu trzykondygnacyjnych domów szeregowych i dwóch budynków wielorodzinnych: czteroi trzykondygnacyjnego. Inwestor planuje jednak już kolejny etap, na który złożą się cztery wielorodzinne wille modernistyczne. W tej chwili je projektujemy. WM: Układ urbanistyczny przewiduje na tym terenie jeszcze około sześciu lub ośmiu budynków. Inwestor planuje utrzymać charakter całej zabudowy w duchu modernizmu i zamknąć całą inwestycję zwartym kwartałem. Kolejne etapy nawiązują bardziej do modernizmu corbusierowskiego niż katowickiego. Nowe projekty nie będą kopiami poprzednich budynków. Charakter zostanie utrzymany, ale niczego nie będziemy powielać szukamy nowych rozwiązań. PF: Jaki wpływ na osiedle miało najbliższe sąsiedztwo? JM: Nie mieliśmy ograniczeń, bo nie było wiążącego kontekstu. Wokół granic naszej inwestycji znajdują się pola, obiekty gospodarcze, a dopiero w pewnym oddaleniu domy jednorodzinne z lat 80. Wyznacznikiem dla kompozycji urbanistycznej i posadowienia budynku był tylko układ terenu. Plan miejscowy był dobrze napisany i pozwalał na ukształtowanie ciekawej architektury. PF: Zabudowa szeregowa w tym zespole to moduły o elewacjach ujętych w białe kwadraty z szerokimi pasami okien i zgrabnie zaprojektowaną zewnętrzną przestrzenią półprywatną. Moduły są spójne ze sobą, a jednocześnie każdy budynek zachowuje indywidualność. Z czego wynika takie ukształtowanie fasad? JM: Poprzez zabawę tektoniczną chcieliśmy urozmaicić elewację fasad wejściowych. Służy temu również układ tąpnięć tektonicznych w bryle od strony elewacji ulicznej. WM: Białe kubiczne elementy wychodzące do przodu podkreślają prywatność strefy wejścia i oddzielają poszczególne budynki od siebie. Zastosowana tektonika informuje wizualnie, że jest to zespół obiektów, a nie jedna płaska fasada. Ma ona również inne zalety pozwala zastosować wiele praktycznych rozwiązań funkcjonalnych: naturalne zadaszenia wejść i podjazdów dla garaży czy okna narożne. PF: Ciekawy jest kontrast tych białych elementów z grafitowym tłem. Jakimi względami kierowali się Państwo, definiując kolorystykę? JM: Kolorystyka podkreśla tektonikę. Inwestor nie chciał powielać drewnianych elewacji, dlatego aby uzyskać potrzebny kontrast, posłużyliśmy się kolorem. Dzięki użyciu dwóch barw udało się wywołać grę kubiczną i dalekie skojarzenie ze światłocieniem. PF: Z czego wynika rozkład mieszkań? JM: Szczególną uwagę zwracaliśmy na układ funkcjonalny oraz ukształtowanie powierzchni odpowiadające zarówno wymaganiom dewelopera, jak i potrzebom przyszłego mieszkańca. Staraliśmy się, by mieszkania oferowały pewną mobilność i elastyczność aranżacji. W przypadku zabudowy szeregowej chcieliśmy zagwarantować domom intymność. Poprzez układ architektoniczny i tektonikę niektórych stref budynku (np. tarasów) utworzyliśmy przestrzenie oferujące namiastkę domu jednorodzinnego. PF: Aranżację wnętrz w apartamentach pozostawiono przyszłym właścicielom, natomiast Państwo zadbali o design klatki schodowej w budynku wielorodzinnym. WM: Na życzenie inwestora poświęciliśmy jej sporo czasu. Muszę przyznać, że taka dbałość o przestrzeń ogólnodostępną to rzadkość wśród deweloperów. Schody mają układ spiralny i doświetlenie naturalnym światłem, które przez świetlik wpada z góry. Forma i rozwiązania materiałowe nawiązują do architektury lat 30. Na posadzce, fragmentach ścian i zewnętrznych Budynek wielorodzinny, w głębi domy szeregowe Kontrastowość barw podkreślająca tektonikę 26 27
Podczas prac nad Enklawą Modernistyczną na osiedlu Bażantów w Katowicach poszukiwano kompleksowych rozwiązań, które zagwarantują atrakcyjny wygląd elewacji oraz skuteczność systemu izolacyjnego. Co więcej, nie bez znaczenia był wybór technologii zapewniającej inwestorowi najlepszy stosunek jakości do ceny. Ostatecznie wykorzystano wyprawę wierzchnią z barwionego tynku akrylowego Caparol Capatect Fassadenputz K15 w kolorach LAWA 18 i RAL 7016. Dodatkowo zastosowano system ociepleń, w skład którego weszły następujące materiały: klej Capatect 190S do przyklejania materiału termoizolacyjnego, masa szpachlowa Capatect 190 WYPOWIEDŹ EKSPERTA Arkadiusz Wolski Regionalny Kierownik Sprzedaży, Caparol Polska sp. z o.o. szara, wzmocniona włóknami do wykonania warstwy zbrojącej z siatki o szerokości 110 cm firmy Caparol. Jako wyprawy wierzchniej użyto warstwy podkładowej Putzgrund 610, a tynk strukturalny akrylowy barwiony w masie został wzmocniony siloksanami. Dzięki wykorzystaniu systemu ociepleń Caparol Capatect 100 udało się osiągnąć optymalną kombinację efektywnego systemu izolacyjnego z atrakcyjnym wyglądem elewacji. Więcej informacji o skutecznych systemach ociepleń oraz nowoczesnych farbach elewacyjnych znajdą Państwo na stronie www.caparol.pl lub bezpośrednio u naszych doradców techniczno-handlowych. elementach balustrad zastosowaliśmy lastrico. Szczególną uwagę zwraca balustrada klatki schodowej, która jest jednolitym elementem biegnącym od parteru po ostatnią kondygnację. W tym przypadku też bawimy się kontrastem, bo klatka schodowa jest jasna, natomiast ten element wykonany został z czarnego lastrico. JM: Mieliśmy z tym sporo problemów wykonawczych lastrico na posadzkach jest obecnie dość popularne, natomiast technologia jego kładzenia na ścianie czy balustradzie jest znacznie trudniejsza. PF: Co zapewnia mieszkańcom poczucie bezpieczeństwa? JM: Podobnie jak większość osiedli tego typu zespół jest monitorowany i ogrodzony, a do Enklawy prowadzi brama wjazdowa. Nie wygradzaliśmy osiedla w każdym miejscu wewnątrz nie powielaliśmy bram, furtek i ogrodzeń. PF: Są Państwo zwolennikami grodzenia osiedli? WM: Tworzenie zamkniętego getta z wieloma wydzieleniami to przesada. PF: W dobie kryzysu na rynku deweloperskim osiedle cieszy się powodzeniem wśród klientów. Czy nastrój lat 30. XX wieku ma na to wpływ? JM: Tak, na dodatek ciągle jest zapotrzebowanie na kolejne etapy. Domki i mieszkania zamawiane są już na etapie projektowania. Istnieje Lokalizacja/adres Pracownia projektowa Architekci prowadzący Architekci Data opracowania 2011 Data realizacji 2012 Inwestor Powierzchnia całkowita 3546 m 2 Powierzchnia zabudowy 1766 m 2 Kubatura brutto 10 249 m 3 Katowice, os. Bażantów, ul. Zabłockiego MAŁECCY biuro projektowe Joanna Małecka, Wojciech Małecki Anna Siwińska, Łukasz Piszczek, Tomasz Bąbski Millenium Inwestycje sp. z o.o. Generalny wykonawca Millenium Inwestycje sp. z o.o. Specjalistyczna chemia budowlana Caparol Polska sp. z o.o. grupa klientów, którzy mimo trochę wyższej ceny szukają mieszkań i przestrzeni publicznych w lepszym standardzie, z ciekawszą architekturą. PF: Dziękuję za rozmowę. Detal balustrady Hol komunikacyjny i rozwiązania materiałowe Wyjątkowy design klatki schodowej w klimacie lat 30. 28 29
Plastyczna i czysta forma fasady REALIZACJE W POLSCE PŁYNĄCY W PRZESTRZENI Biurowiec Ambassador w Warszawie Nowy właściciel działki uznał, że powinien tu powstać biurowiec, więc zrobiliśmy całkiem odmienny projekt, również pod względem funkcjonalnym. Często trudno jest wyjść poza pewne ramy, wyzwolić się od poprzedniego wizerunku. A wydaje mi się, że mimo to zachowaliśmy świeże spojrzenie mówi Andrzej Chołdzyński, autor projektu biurowca klasy A+. Fot. Bartosz Makowski 30 31
Fot. Bartosz Makowski Patrycja Fabiańska: Czy wkomponowanie obiektu w otoczenie było trudnym zadaniem? Andrzej Chołdzyński: W obrębie trzech hektarów wokół to jedyny budynek, natomiast na północ od niego znajdują się tereny postindustrialne Telewizji Polskiej. Sama ul. Domaniewska jest poligonem najróżniejszych form architektonicznych, ale dla mnie kontekstem urbanistycznym naszego obiektu jest położony około 500 metrów na wschód wspaniały ceglany kościół z dachem w odwróconym układzie kopertowym i piękną wieżą. Jego układ tektoniki i bryły kojarzy mi się z Ratuszem w Säynätsalo w Finlandii, znakomitego Alvara Aalto. Ponadto, z racji tego, że budynki zlokalizowane od zachodu i południa mają różne formy, prześcigają się w różnorodnym detalu i w za każdym razem różnie rozumianej nowoczesności, Ambassador miał być powściągliwie dostojny. Wprowadziliśmy uspokojone Rzeźbiarski koncept linie poziomych pasów międzypiętrowych oraz stosowny detal elementów pionowych. Współgrają one z elementami poziomymi, tworząc kompozycję świetlistej siatki stalowej i szklanej. Zgodnie z założeniem Ambassador nadaje ton zabudowie północnej pierzei ul. Domaniewskiej i stanowi pierwszy akord tego kwartału. PF: W architekturze Ambassadora odnajdziemy fascynacje twórczością zagranicznych projektantów? AC: Jestem na przykład od dawna zafascynowany Świątynią Hatszepsut pejzażowym ukształtowaniem ramp w naturalnym terenie, które dostojnie prowadzą na poziom główny obiektu. Pewnie i stąd pomysł wyniesienia parteru ponad poziom ul.domaniewskiej o około 1,5 m. Ambassador wznosi się nad ulicą, a wejście do niego odbywa się przez układ ramp o łagodnym nachyleniu. Daje to, moim zdaniem, interesujący, rzeźbiarski i plastyczny efekt. PF: Biurowiec jest pierwszym obiektem większego zespołu, który powstanie tu w przyszłości. AC: Tak, to prawda. W przyszłości ma tu powstać zabudowa o podobnych gabarytach i różnej funkcji: biurowej, mieszkalnej i usługowej. Mówi o tym miejscowy plan zagospodarowania terenu, uchwalony zresztą w trakcie budowy Ambassadora. Biurowiec został wpisany w zastaną działkę o kształcie ściętego trapezu. Podobną formę ma sam budynek, ponieważ chcieliśmy maksymalnie wykorzystać teren. Założone przez nas elementy kompozycji urbanistycznej obejmowały podział obiektu w poziomie parteru na trzy części, aby przebiegały tam pasaże piesze łączące ul. Domaniewską z placem w północnej części. Dzięki temu parter ma otwarty charakter. Inwestor rozumiał nasze intencje i wymyślił w tej strefie nie tylko wejścia do biur, ale również usługi, np. przedszkole. PF: Siła Ambassadora tkwi w rzeźbiarskiej kompozycji dominanty i bazy trapezowej budynku głównego, z umiejętnie zaokrąglonymi narożnikami. AC: Zaokrąglone narożniki tworzą korpus o płynnych kształtach, kontrastujący i współgrający z prostokątną elewacją od strony ul. Domaniewskiej. Dominanta dopełnia ten rzeźbiarski koncept. Kreowanie bryły nie było jednak tworzeniem wyłącznie czystej formy, bez uwzględnienia potrzeb funkcjonalno-przestrzennych. Okazało się, że na planie trapezu najlepszy poziom biur w systemie open space można uzyskać poprzez umiejętne połączenie z dominantą prostokątną. PF: Skąd czerpał pan inspiracje? AC: Nie kopiuję innych obiektów, staram się za każdym razem zrozumieć potrzebę miejsca i stosowność danej decyzji. Natomiast naturalnie przyglądam się istniejącym pięknym projektom i realizacjom zarówno współczesnym, jak i czasu minionego, np. modernizmowi lat 60. i 70. czy architekturze skandynawskiej. Uważam, że niedoścignionym źródłem inspiracji są wytwory przyrody ożywionej i nieożywionej. Wszystko może inspirować od małego kamyka do układu gór i oceanów. PF: Według jakich zasad kreowano program funkcjonalno-przestrzenny? Fot. AMC - Andrzej M. Chołdzyński sp. z o.o. AC: W tym budynku ważny był ze szczególnych powodów parter, do holu zbiegają się bowiem wszystkie kierunki ruchu od ul. Domaniewskiej. Rozdzieliliśmy ten ruch pieszy poprzez podział tej kondygnacji na trzy części. Pochylnie umieszczone od wschodu i zachodu pozwalają na płynne wprowadzenie użytkowników do holu. Dzięki trójpodziałowi uzyskaliśmy też ciekawe powierzchnie w formie trójkątów, gdzie znajdą się punkty usługowo-handlowe w sumie 1000 m 2. Są dwa trzony windowe: w budynku głównym i wieży. Spektakularny jest plan piętra typowego. Na siódmym piętrze został stworzony zielony taras o powierzchni 1800 m 2. PF: Czy na tej wysokości będzie to bezpieczna przestrzeń do odpoczynku? AC: Jedną z propozycji zawartych w pięciu ideach Le Corbusiera jest pią- Obiekt płynący w przestrzeni miasta ta elewacja w postaci tarasu. Dla architekta projektującego w klimacie śródziemnomorskim było to zrozumiałe, ale w naszych warunkach klimatycznych też jest możliwe, choć niełatwe. Dach został otoczony szklaną attyką o wysokości jednej kondygnacji, która chroni przed wiatrem i pozwala użytkować taras bezpiecznie i komfortowo. Zadaszenie biegnące wzdłuż obwodu dachu ma około 2 m szerokości, więc umożliwia spacer wokół budynku bez względu na opady. Taras oferuje wspaniałe widoki we wszystkich kierunkach. Opracowany został także projekt pejzażowy zazielenienia dachu. PF: Warunki gruntowe były trudne, a rozpiętości konstrukcji duże. Jakie rozwiązania technologiczne i konstrukcyjne zostały zastosowane? AC: To budynek słupowo-płytowy. Jego żelbetowa, szkieletowa konstrukcja jest ambitna, akademicko modernistyczna. Kolejne przęsła mają rozpiętość 10,80 m w kierunku wschód-zachód oraz 8,10 m w kierunku północ-południe. Strop jest więc bezpodciągowy, sprężany po wylaniu żelbetu. Posadowienie zostało wykonane ze ścian szczelinowych obwodowych, a najniższy poziom garażu podziemnego jest szczelnie zamknięty płytą denną. Dzięki takiemu systemowi ściany szczelinowej i płyty dennej, tworzących białą wannę, udało się osiągnąć stosowną statykę i szczelność przed wodami napływowymi. Zdecydowaliśmy się na tak duże rozpiętości słupów, aby uzyskać wrażenie rzeźby oderwanej od gruntu. Dzięki temu budynek niemal płynie w przestrzeni. Ponadto jest to korzystne dla użytkowni- 32 33
Zaokrąglony, ostry narożnik korpusu Fot. Bartosz Makowski ków pomieszczeń biurowych mniej jest słupów żelbetowych przeszkadzających w optymalnym urządzeniu biur. PF: Rytm fasady wynika z modułu konstrukcyjnego. Elewacja jest cała ze stali nierdzewnej. Jakimi względami należy się kierować podczas kształtowania fasad w tego typu obiektach? AC: Głównym dylematem architekta podczas pracy nad elewacją biurowca jest pogodzenie antynomii związanych z tektoniką budynku i jego ceną z postulatem jak największej ilości światła dziennego, które powinno oświetlać miejsca pracy. Antynomią jest to, na przykład, że im lepszy wskaźnik izolacyjności termicznej, tym szkło jest droższe. Jeśli jest tańsze, to zwykle pogarszają się automatycznie inne wskaźniki, np. wskaźnik przepuszczania światła widzialnego, a współczynnik odbijania także wzrasta i szkło staje się bardziej lustrzane. Rolą architekta jest stosowne, świadome dobranie właściwej proporcji między wszystkimi tymi współczynnikami zastawów szklanych, musi je bowiem podporządkować konceptowi architektury, w tym elewacji. PF: Co zatem ma wpływ na wybór rozwiązań dla fasad w naszym klimacie? AC: Budynki, które mają elewacje w połowie z elementów nieprzeziernych, a w połowie z okien, są tańsze i bardziej ekonomiczne. W Polsce przez większą część roku mamy jednak deficyt słońca. W miejsce elementów murowanych można co prawda wprowadzać szkło półprzezierne, przepuszczające trochę więcej światła, choć nie widać przez nie na przestrzał, jednak te rozwiązania są droższe. Fasada może być bardziej sprawna energetycznie, gdy np. co drugi moduł jest ciemny, ale wtedy połowa elewacji nie przepuszcza światła. Proszę zwrócić uwagę, że w krajach skandynawskich licznie buduje się obiekty z elewacjami całoszklanymi, ponieważ cały rok panuje tam niedobór światła dziennego. Odwrotnie jest z architekturą śródziemnomorską, którą cechuje mała liczba otworów okiennych i ograniczona powierzchnia szkła. PF: A co kierowało wyborem szkła w przypadku fasady Ambassadora? AC: Zastosowaliśmy szkło nie najdroższe, dość ekonomiczne, ale przy tym optymalne, AGC GLASS EUROPE International Building Projects Team Wykorzystaj naszą sieć specjalistów do szkła architektonicznego AGC Glass Europe. AGC Flat Glass Polska Sp. z o.o. ul. Bysławska 73 04-993 Warszawa tel.: + 48 22 872 02 23 fax: + 48 22 872 97 60 e-mail: dariusz.podobas@eu.agc.com www.yourglass.com 34
Hol wejściowy Fot. Bartosz Makowski Przestrzeń użytkowa, rozwiązania materiałowe Fot. Bartosz Makowski aby wykonać pozostałe elementy elewacji na najwyższym poziomie. Choć zwykle w naszych projektach staramy się nie przekraczać 10% wskaźnika światła odbijanego, aby efekt lustrzany był jak najmniejszy, w przypadku tego projektu wynosi on trochę więcej. Swoją drogą, dzięki temu percepcja elewacji zmienia się wraz z porami dnia i rodzajem światła zewnętrznego. PF: Przestrzeń z zewnątrz łagodnie przepływa do wnętrza. AC: To może być cecha architektury, syntezy abstrakcyjnej i minimalizmu. Materiały podkreślają rzeźbiarskość i nadają bryle surową elegancję. Z zasady dobra architektura nie psuje się w trakcie użytkowania, lecz starzeje szlachetnie. Mają też w tym udział odpowiednio zestawione materiały dobrej jakości. Kolorystykę holi utrzymaliśmy w barwach neutralnych: popielatej i białej, a światło sztuczne zostało w nich tak zaprogramowane, że można uzyskać poświatę różnych kolorów podstawowych. Podłogi wykonano ze szlifowanego, jasnego granitu, którego plastyczna faktura współgra ze ścianami utrzymanymi w tonacji białej ze szkła matowego. Uwagę w holu przyciąga mebel recepcji, który jest wykonany w tym samym kamieniu co posadzka i jakby wyrasta z niej. Jednorodność materiałowa uspokaja wnętrza, a przy zmianie schematu świetlnego kształtuje jego powściągliwość. Na posadzkach, ścianach, okładzinach ramp zjazdowych do parkingu i elementach małej architektury zastosowano kamień jednego rodzaju, dzięki czemu budynek utrzymuje pod względem materiałowym spokojny i moim zdaniem harmonijny charakter. PF: Czy projekt wymagał opracowania specjalnych rozwiązań? AC: Najwięcej czasu poświęciliśmy detalom elewacji do tego stopnia, że modelowaliśmy je w skali 1:1 na makiecie, która została wzniesiona na budowie. Zgodnie z naszym zaleceniem stworzono cztery rodzaje profili przykrywających i trzymających szkło. Jedne z nich są wyoblone, mają przekrój owalny, inne prostokątny. Sporo elementów ze stali nierdzewnej było produkowanych na zamówienie. Dzięki temu koronka elewacji jest elegancka, ma interesujący rysunek. Przy standardowej cenie daje wrażenie luksusu. PF: Który aspekt projektu dał Panu najwięcej zadowolenia? AC: Ta realizacja ma ciekawą historię. Wcześniej opracowaliśmy w tym miejscu inny projekt, projekt mieszkaniowy, który został sprzedany razem z terenem inwestorowi z Hiszpanii. Nowy właściciel lubił ten projekt budynku mieszkalnego, ale uznał po sporządzeniu rachunku fi nansowego, że powinien tu powstać biurowiec, więc zrobiliśmy całkiem odmienny projekt, również pod względem formy i funkcjonalności. A mimo to wydaje mi się, że zachowaliśmy świeże spojrzenie. Po projektowaniu dla danej funkcji, w danym miejscu i kontekście, często trudno jest wyjść poza pewne ramy i wyzwolić się od poprzedniego wizerunku. Tutaj się chyba udało formalnie, rzeźbiarsko, tektonicznie i materiałowo powstał zupełnie inny obiekt. Poza tym biurowiec został już w całości wynajęty, co też jest dla nas szczególną nagrodą. Cieszymy się, że inwestor nam zaufał. PF: Dziękuję za rozmowę. Lokalizacja/adres Pracownia projektowa Autor projektu Współpraca autorska Współpraca Data opracowania 2008 2010 Data realizacji 2011 2013 Inwestor Powierzchnia całkowita 32 080 m 2 Powierzchnia użytkowa 15 900 m 2 Kubatura całkowita 109 320 m 3 Generalny wykonawca Grzejniki Kompleksowe wykonanie oraz montaż aluminiowej ślusarki fasadowej (elewacyjnej) oraz ślusarki wewnętrznej Szkło AGC Stopray Vision 50 T Warszawa, ul. Domaniewska 34A AMC Andrzej M. Chołdzyński sp. z o.o. Andrzej M. Chołdzyński, Architekt Artur Chołdzyński, Architekt Radosław Gawryś, Anna Kowalczyk, Kinga Bogdanowska-Dzigowska Kronos Platinum sp. z o.o. Warbud SA VERANO Ryszard Miazga OPEUS AGC Flat Glass Polska sp. z o.o. 36
REALIZACJE W POLSCE Nowoczesna architektura, dynamiczny kształt i trwałe materiały NA STYKU NAUKI Z BIZNESEM BioNanoPark w Łodzi Zlokalizowano w nim biura dla 50 firm zrzeszonych w Łódzkim Inkubatorze Technologicznym, jednak najistotniejszą funkcję pełnią mieszczące się tu laboratoria biofizyki molekularnej i nanostrukturalnej oraz biotechnologii przemysłowej. Na temat łódzkiej realizacji rozmawiamy z właścicielem pracowni Archi-dea, Przemysławem Dudkiem. Fot. Mikołaj Zacharow 38 39