..'. 1 Slodkowodne skorupiaki planktonowe
Slodkowodne skorupiaki planktonowe Klucz do oznaczania gatunk6w Jan Igor Rybak Zaklad Hydrobiologii Instytut Zoologii Uniwersytet Warszawski Leszek A. BIQdzki Department of Biological Sciences Mount Holyoke College Massachusetts, USA
Recenzenci prof dr hab. Jolanta Ejsmont-Karabin prof dr hab. Wojciech Jurasz Projekt okladki Joanna Rybak Redaktor prowadz,!cy Malgorzata Yamazaki Redakcja i korekta Elibieta Betlejewska Redakcja techniczna Zofia Kosinska Sklad i lamanie Pracownia DTP Aneta Osipiak-Wypi6r Podr~cznik akademicki dotowany przez Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyzszego Copyright by Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego 2010 Rysunki Copyright by Jan 1. Rybak, Leszek A. Bl~dzki 2010 ISBN 978-83-235-0738-3 Wydanie I Naklad 1000 + 50 egz. Ark.wyd.25,ark.druk.23 Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego 00-497 Warszawa, ul. Nowy Swiat 4 http://www.wuw.pl; e-mail: wuw@uw.edu.pl Dzial Handlowy: tel (048 22) 55 3 I 333 e-mail: dz.handlowy@uw.edu.pl Ksi~garnia internetowa: http://www.wuw.pllksiegarnia Druk i oprawa: Wojskowa Drukarnia w Lodzi Sp. z 0.0. 90-520 L6dt, ul. Gdanska 130
SPIS TREseI Przedmowa 7 I. Metodyka 9 II. Cladocera 17 1. Wprowadzenie 17 2. Cz~sc ogolna 23 3. Klucz dychotomiczny 41 4. Opisy gatunkow w porz~dku alfabetycznym 79 III. Copepoda 185 1. Wprowadzenie 185 2. Cz~sc ogolna 186 IlIA. Cydopoida 199 1. Wprowadzenie 199 2. Klucz dychotomiczny 202 3. Opisy gatunkow w porz~dku alfabetycznym 221 I1IB. Calanoida 308 1. Wprowadzenie 308 2. Klucz dychotomiczny 310 3. Opisy gatunkow w por~dku alfabetycznym 326 IV. Pismiennictwo 357
Skorupiaki planktonowe (Cladocera, Copepoda) nalezet do najbardziej rozpowszechnionych bezkr~gowc6w wodnych. Wyst~pujet we wszystkich rodzajach w6d powierzchniowych i w wielu wodach podziemnych. Set waznym skladnikiem diety ryb. Kontrolujet tez rozw6j glon6w, czym przyczyniajet si~ do naturalnego oczyszczania si~ w6d. Wiele gatunk6w jest wskaznikiem stopnia zanieczyszczenia i zyznosci zbiornik6wwodnych i ciek6w. Niniejsze opracowanie obejmuje wszystkie gatunki slodkowodnych skorupiak6w planktonowych, wyst~pujetce w Polsce i w krajach setsiednich. Jest to pierwsza w Polsce tego typu publikacja, nadrabiajetca nasze kilkudziesi~cioletnie zaleglosci pod tym wzgl~dem. Wykorzystano w niej najnowsze informacje na temat systematyki tych grup - nie rna, jak dotetd, podobnego odpowiednika w innych j~zykach. Cz~sc poswi~conet oznaczaniu gatunk6w opracowano w formie ilustrowanego dychotomicznego klucza, co znakomicie ulatwia zastosowanie go w praktyce. Publikacja ta jest adresowana do pracownik6w naukowych prowadzetcych badania w dziedzinie zoologii i systematyki bezkr~gowc6w oraz student6w wszelkich kierunk6w przyrodniczych, a takze do os6b zatrudnionych w instytucjach zajmujetcych si~ kontrolet srodowiska, w laboratoriach uj~c wodnych, sanepidach, oczyszczalniach sciek6w. Zainteresuje r6wniez z pewnosciet nauczycieli przyrody i biologii szk61 r6znych stopni. Jan Igor Rybak, wieloletni pracownik naukowy w Zaktadzie Hydrobiologii Uniwersytetu Warszawskiego, zajmuj'e si~ gtownie ekologiq Iitoralu jeziornego, a zwtaszcza analizq czynnikow biotycznych i abiotycznych warunkujqcych wyst~powanie skorupiakow planktonowych (obiektem jego badan Sq gtownie jez,iora mazurskie), a takze taksonomiq Cladocera i Copepoda. Jest autorem blisko stu publikacji, w tym kilkunastu przewodnikow i kluczy bezkr~gowcow wodnych. Petni funkcj~ zast~pcy redaktora naczelnego wydawnictwa seryjnego "Fauna stodkowodna Polski", jest redaktorem "Wiadomosci Hydrobiologicznych", cztonkiem rady naukowej czasopisma TEKA oraz wieloletnim sekretarzem Polskiego Towarzystwa Hydrobiologicznego. Leszek A. Bt~dzki przez wiele lat zwiqzany zawodowo z Uniwersytetem Mikotaja Kopernika w Toruniu, od 1995 roku pracuje na prestizowej uczelni Mount Holyoke College w Stanach Zjednoczonych. Jego zainteresowania naukowe obejmujq ekologi~, hydrobiologi~, biostatystyk~ i modelowanie, funkcjonowanie ekosystemow, g!lobalne zmiany klimatu, krqzenie azotu i w~gla na torfowiskach oraz taksonomi~, ekologi~ i biogeografi~ Rotifera, Cladocera i Copepoda. Cena 32,50 zt ISBN 978-83-235-0738-3 J.lL7383