AKTUALIZACJA PROJEKTU ZAŁOŻEŃ DO PLANU ZAOPATRZENIA W CIEPŁO, ENERGIĘ ELEKTRYCZNĄ I PALIWA GAZOWE DLA GMINY ŚWIEBODZIN NA LATA

AKTUALIZACJA PROJEKTU ZAŁOŻEŃ DO PLANU ZAOPATRZENIA W CIEPŁO, ENERGIĘ ELEKTRYCZNĄ I PALIWA GAZOWE DLA GMINY ŚWIEBODZIN NA LATA 2013-2028 Część 06 System ciepłowniczy

W 864.06 2/36 SPIS TREŚCI 6.1 System ciepłowniczy stan aktualny...3 6.1.1 Informacje ogólne...3 6.1.2 Źródła ciepła systemowego...8 6.1.3 Kotłownie lokalne...21 6.1.4 System sieciowy...21 6.1.5 Ceny ciepła dla odbiorców ciepła sieciowego...24 6.2 Ocena stanu aktualnego...25 6.2.1 Ocena stanu źródeł ciepła...25 6.2.2 Ocena systemów dystrybucji ciepła...26 6.3 Prognoza zapotrzebowania na moc cieplną...26 6.3.1 Prognoza zwiększenia obecnego zapotrzebowania...26 6.3.2 Prognoza zmniejszenia obecnego zapotrzebowania...29 6.3.3 Wypadkowa zmian z zapotrzebowania na moc cieplną...30 6.4 Kierunki rozwoju i zmiany w systemie ciepłowniczym...33

W 864.06 3/36 6.1 System ciepłowniczy stan aktualny 6.1.1 Informacje ogólne Na terenie gminy występują dwa odrębne system ciepła sieciowego z niezależnymi źródłami ciepła. Dwie inne kotłownie zakwalifikowano jako kotłownie lokalne, zaopatrujące w ciepło kilka obiektów. Wyżej wymienione układy znajdują się w posiadaniu Dalkia Poznań S.A.. Również do tej spółki należy szereg kotłowni, które zaopatrują w ciepło budynki, w których się one znajdują. Dla systemów ciepłowniczych występującym na terenie gminy Świebodzin, dla wykonano analizę stanu aktualnego jak również oceniono możliwości rozwojowe z podaniem zadań inwestycyjno modernizacyjnych. Systemy ciepłownicze pracują na potrzeby centralnego ogrzewania i ciepłej wody użytkowej odbiorców a źródła ciepła zlokalizowane są: przy ulicy Świerczewskiego 76 (kotłownia c12), przy ulicy os. Łużyckie 63 (kotłownia c13). Oba te źródła pracują na wydzielone sieci. Porównanie mocy cieplnej zamówionej w systemach ciepłowniczych w Świebodzinie w latach 2010 2012 przedstawia tabela: Tabela 06.1 Wyszczególnienie Moc zamówiona w systemach ciepłowniczych, MWt 2010 2011 2012 Centralne ogrzewanie 18,85 18,80 17,68 Ciepła woda użytkowa 2,90 2,90 2,90 Ogółem 21,74 21,70 20,58 W rozpatrywanych latach moc zamówiona z systemu ciepłowniczego wykazuje tendencję malejącą. Spadek mocy zamówionej wynosi około 5,6%. Tendencję zmiany zamówionej mocy w wodzie, również w podziale na cele, którym służy, przedstawiono na poniższych wykresach.

W 864.06 4/36 Wykres 06.1 Wykres 06.2

W 864.06 5/36 O ile moc zamówiona ze względu na potrzeby odbiorców wynikające z centralnego ogrzewania regularnie maleją, to moc zamówiona na potrzeby ciepłej wody użytkowej pozostaje od kilku lat na niezmiennym poziomie. Trend taki oznacza, że zmniejszenia mocy zamówionej wynikają z działań termomodernizacyjnych, które w następnych latach niewątpliwie będą kontynuowane. Szczegółowa analizy zmian mocy zamówionej w systemach ciepłowniczych zobrazowana została w poniższej tabeli (wraz z ujęciem zmian mocy zamówionej w roku 2013 stan na kwiecień 2013) oraz na wykresie. Tabela 06.2 Wyszczególnienie Zmiany mocy zamówionej w wodzie MW 2010 2011 2012 2013 Zmniejszenie mocy zamówionej: - 0,044 1,1179 0,5463 Odłączenia odbiorców - - - - Nowe podłączenia do systemu odbiorców istniejących 0,2105 - - - Nowe podłączenia do systemu odbiorców nowo wybudowanych - - - - Przyczyny zmian mocy zamówionej wynikają z: - zmniejszenia mocy zamówionej na potrzeby centralnego ogrzewania z tytułu termomodernizacji, - podłączeń nowych odbiorców.

W 864.06 6/36 Wykres 06.3 Zapotrzebowanie mocy cieplnej z systemów ciepłowniczych w 2012 r. w podziale na grupy odbiorców przedstawia tabela oraz wykres: Tabela 06.3 Dalkia co cwu Budynki wielorodzinne 11,5 2,57 Budynki użyteczności publicznej 2,77 0,11 Zakłady produkcyjne 3,35 0,11 Suma 17,62 2,79

W 864.06 7/36 Wykres 06.4 Największą grupę odbiorców ciepła z systemu ciepłowniczego stanowią budynki wielorodzinne, których udział w zapotrzebowaniu ciepła z systemów wynosi około 69%. Systemy ciepłownicze nie zasilają budynków jednorodzinnych. Porównanie sprzedaży ciepła z systemu ciepłowniczego gminy Świebodzin przedstawia tabela: Tabela 06.4 Wyszczególnienie Sprzedaż ciepła, GJ 2010 2011 2012 Centralne ogrzewanie 121 055 87 680 91 560 Ciepła woda użytkowa 49 794 47 407 41 450 Ogółem 170 849 135 087 133 010

W 864.06 8/36 Sprzedaż ciepła w ostatnich latach ulegała pewnym wahaniom, co jest spowodowane różnymi okresami zimowymi, w czasie których występuje największe zapotrzebowanie na ciepło. Największa sprzedaż ciepła miała miejsce w roku 2010. Strukturę zmian sprzedaży ciepła ilustruje poniższy wykres. Wykres 06.5 6.1.2 Źródła ciepła systemowego Na terenie gminy Świebodzin występuje dwa źródła ciepła systemowego, pracujące na wydzielone sieci a zlokalizowane: przy ulicy Świerczewskiego 76 (kotłownia c12), przy ulicy os. Łużyckie 63 (kotłownia c13).

W 864.06 9/36 Kotłownia c12 Kotłownia c12 jest własnością spółki Dalkia Poznań i jest jedynym źródłem ciepła dla systemu ciepłowniczego wyprowadzonego z tej kotłowni. Moc nominalna cieplna zainstalowana w kotłowni wynosi 24,1 MW t. Do jej wytwarzania wykorzystywane są kotły wodne: WR2,5, o mocy 2,5 MW t, opalanych węglem kamiennym, WR10, o mocy 11,6 MW t, opalany węglem kamiennym, WRp12 o mocy 10 MW t, opalany węglem kamiennym. Kotłownia c12 ma możliwości wytwórcze następujących mediów grzewczych: 1. Woda o zmiennych parametrach: Moc maksymalna 24,1 MW t Strumień wody sieciowej 180 ton/h Temperatura wody sieciowej 130 o C Ciśnienie zasilania/powrotu 7,5/3,4bar

W 835.06 10/36 Źródło to posiada następujące jednostki kotłowe Tabela 06.5 Lp. Oznacz. kotła Typ rok produkcji /modernizacji paliwo rodzaj wart. opałowa zaw. popiołu zaw. siarki moc cieplna Rodzaj czynnika wyd. max trwała wyd. min. (min tech.) Sprawn. ciep. Brutto (proj.) Sprawn. ciep. brutto eksploat. Średni czas pracy MJ/kg % % MW t t/h t/h % % h / a 1 K1 WR 2,5 2006 węgiel 23 15 0,6 2,5 woda 35 28 84 82 3600 2 K2 WR10 2001 węgiel 23 15 0,6 11,6 woda 125 109 78 75 0 3 K3 WRp12 2007 węgiel 23 15 0,6 10 woda 125 109 84 82 5040 W trakcie sezonu grzewczego na potrzeby cieplne odbiorców pracuje kocioł WRp12. W okresie okresu letniego, tzn. w czasie braku zapotrzebowania na ciepło na cele co pracuje kocioł WR2,5. Kocioł WR10 pełni rolę kotła rezerwowego. Odprowadzenie spalin Tabela 06.6 Lp. Oznacz. kotła 1 K1 Urządz. Odpylające, rodz. / typ multicyklon typ MOS 18 500x1350 i bateria cyklonów CS 4*360 Sprawn. urządz. odpylaj. Inne inst. oczyszcz. spalin skuteczn. inst. wskaźnik emisji pyłowej wskaźnik emisji SO2 wskaźnik emisji NOx oznacz. komina wys. komina [%] [%] mg/nm3 mg/nm3 mg/nm3 m Ocena stanu techn. kotła 96 - - 400 1500 400 1 100 dobra 2 K2 bateria cyklonów/cs 8x800/04 85 - - 630 1300 400 1 100 dostateczna 3 K3 multicyklon typ MOS 18 + bateria cyklonów CS 4*710 96 - - 400 1300 400 1 100 dobra

W 864.06 11/36 Dane eksploatacyjne kotłowni Moc zamówiona W ostatnich latach nastąpiło zmniejszenie mocy zamówionej z Kotłowni C12 w wodzie o ok. 9,7%. Stan ten obrazuje poniższa tabela oraz wykres: Tabela 06.7 2010 2011 2012 2013* Cel grzewczy MW t co 8,38 8,21 7,84 7,65 cwu 1,37 1,37 1,37 1,37 Moc zamówiona 9,74 9,58 9,21 9,02 * - stan na kwiecień roku 2013 Wykres 06.6

W 864.06 12/36 Produkcja ciepła Tendencja zmiany produkcji ciepła z Kotłowni C12 została przedstawiona w poniższej tabeli oraz na wykresie: Tabela 06.8 2010 2011 2012 czynnik TJ Woda 83,68 63,04 62,90 Wykres 06.7 Zużycie paliwa Tabela 06.9 Roczne zużycie paliwa Rodzaj paliwa 2010 2011 2012 Miał węglowy, tys. t/rok 5,44 3,97 4,04

W 864.06 13/36 Zużycie energii elektrycznej Tabela 06.10 Zużycie energii elektrycznej, MWh 2010 2011 2012 191,3 221,4 200,9 Wielkość wskaźnik zużycia energii elektrycznej na wyprodukowanie jednostki ciepła na przestrzeni analizowanych lat przedstawia poniższy wykres i tabela Tabela 06.11 Wielkość wskaźnik zużycia energii elektrycznej na wyprodukowanie jednostki ciepła, MWh/TJ 2010 2011 2012 1,93 2,92 2,61 Wykres 06.8

W 864.06 14/36 Średnioroczna sprawność kotłowni Średnioroczna sprawność kotłowni c12 w ostatnich latach została przedstawiona w poniższej tabeli oraz na wykresie. Tabela 06.12 Średnioroczna sprawność produkcji ciepła, % 2010 2011 2012 81,3% 82,0% 81,9% Wykres 06.9 Średnia sprawność produkcji ciepła w kotłowni c12 w ostatnich trzech latach wynosi 81,7% i jest wartością zbliżoną do poszczególnych średnich rocznych produkcji ciepła. Świadczy to o stabilnej pracy kotłowni, a poziom uzyskiwanej sprawności jest zadowalający. Kotłownia c13 Kotłownia c13 jest również własnością spółki Dalkia Poznań i jest jedynym źródłem ciepła dla systemu ciepłowniczego wyprowadzonego z tej kotłowni.

W 864.06 15/36 Moc nominalna cieplna zainstalowana w kotłowni wynosi 14,43 MW t. Do jej wytwarzania wykorzystywane są kotły wodne: WRm 2,2, o mocy 2,8 MW t, opalanych węglem kamiennym, Dwoma kotłami WR5.0-022, o mocy 5,815 MW t, opalany węglem kamiennym, Kotłownia c13 ma możliwości wytwórcze następujących mediów grzewczych: 2. Woda o zmiennych parametrach: Moc maksymalna 24,1 MW t Strumień wody sieciowej 154,7 ton/h Temperatura wody sieciowej 130 o C Ciśnienie zasilania/powrotu 5,15/3,4bar

W 835.06 16/36 Źródło to posiada następujące jednostki kotłowe Tabela 06.13 Lp. Oznacz. kotła Typ rok produkcji /modernizacji paliwo rodzaj wart. opałowa zaw. popiołu zaw. siarki moc cieplna Rodzaj czynnika wyd. max trwała wyd. min. (min tech.) Sprawn. ciep. Brutto (proj.) Sprawn. ciep. brutto eksploat. Średni czas pracy MJ/kg % % MW t t/h t/h % % h / a 1 K1 WRm 2,2 2008 węgiel 20 23 8 19 0,6 0,9 2,8 woda 32 19 82 80 3600 2 K2 WR5.0-022 2001 węgiel 20 23 8 19 0,6 0,9 5,815 woda 64 58 82 80 2520 3 K3 WR5.0-022 2007 węgiel 20 23 8 19 0,6 0,9 5,815 woda 64 58 82 80 2520 W trakcie sezonu grzewczego na potrzeby cieplne odbiorców pracują kotły WR5.0-022. W okresie okresu letniego, tzn w czasie braku zapotrzebowania na ciepło na cele co pracuje kocioł WRm 2,2. Odprowadzenie spalin Tabela 06.14 Lp. Oznacz. kotła 1 K1 Urządz. Odpylające, rodz. / typ odpylacz przelotowy 2*300 i bateria cyklonów CE-4x630/0,4 Sprawn. urządz. odpylaj. Inne inst. oczyszcz. spalin skuteczn. inst. wskaźnik emisji pyłowej wskaźnik wskaźnik emisji SO2 emisji NOx oznacz. komina wys. komina [%] [%] mg/nm3 mg/nm3 mg/nm3 m Ocena stanu techn. kotła 85 - - 700 1500 400 1 45 dobra 2 K2 bateria cyklonów DC 4x800 80 - - 400 1300 400 1 45 dostateczna 3 K3 bateria cyklonów DC 4x800 80 - - 400 1300 400 1 45 dostateczna

W 835.06 17/36 Dane eksploatacyjne kotłowni Moc zamówiona W ostatnich latach nastąpiło zmniejszenie mocy zamówionej z Kotłowni C13 w wodzie o ok. 8%. Stan ten obrazuje poniższa tabela oraz wykres: Tabela 06.15 2010 2011 2012 2013* Cel grzewczy MW t co 8,10 8,10 7,34 7,14 cwu 1,40 1,40 1,40 1,40 Moc zamówiona 9,50 9,50 8,74 8,55 * - stan na kwiecień roku 2013 Wykres 06.10

W 835.06 18/36 Produkcja ciepła Tendencja zmiany produkcji ciepła z Kotłowni C13 została przedstawiona w poniższej tabeli oraz na wykresie: Tabela 06.16 2010 2011 2012 czynnik TJ Woda 72,84 59,85 61,02 Wykres 06.11 Zużycie paliwa Tabela 06.17 Roczne zużycie paliwa Rodzaj paliwa 2010 2011 2012 Miał węglowy, tys. t/rok 4,66 3,88 3,87

W 835.06 19/36 Zużycie energii elektrycznej Tabela 06.18 Zużycie energii elektrycznej, MWh 2010 2011 2012 247 218 243 Wielkość wskaźnik zużycia energii elektrycznej na wyprodukowanie jednostki ciepła na przestrzeni analizowanych lat przedstawia poniższy wykres i tabela Tabela 06.19 Wielkość wskaźnik zużycia energii elektrycznej na wyprodukowanie jednostki ciepła, MWh/TJ 2010 2011 2012 2,96 3,09 3,39 Wykres 06.12

W 835.06 20/36 Średnioroczna sprawność kotłowni Średnioroczna sprawność kotłowni c13 w ostatnich latach została przedstawiona w poniższej tabeli oraz na wykresie. Tabela 06.20 Średnioroczna sprawność produkcji ciepła, % 2010 2011 2012 79,7% 80,0% 80,0% Wykres 06.13 Średnia sprawność produkcji ciepła w kotłowni c13 w ostatnich trzech latach wynosi 79,9% i jest wartością zbliżoną do poszczególnych średnich rocznych produkcji ciepła. Świadczy to o stabilnej pracy kotłowni, jednak poziom uzyskiwanej sprawności jest niższy niż w przypadku kotłowni c12.

W 835.06 21/36 6.1.3 Kotłownie lokalne Spółka Dalkia na terenie Świebodzina eksploatuje, poza dwoma powyżej opisanymi źródłami systemowymi, również szeregiem kotłowni lokalnych, które to opalane są gazem ziemnym zaazotowanym. Stan techniczny tych kotłowni jest bardzo różny (od bardzo dobrego do dostatecznego) i wymaga ciągłej kontroli, a także prowadzenia działań remontowonaprawczych, tak by zapewnione zostały potrzeby cieplne odbiorców ciepła z tych źródeł. Łączna moc zainstalowana w tych źródłach wynosi niemal 3,5MW. 6.1.4 System sieciowy Sieć cieplna nie jest rozległa. Z systemu zasilane są budynki mieszkalne, użyteczności publicznej i usługowe w mieści Świebodzin. Łączna długość sieci ciepłowniczej wyprowadzonych z kotłowni C12 i C13 wynosi ok. 11160 m. W systemie sieciowym wyróżnia się dwa typy prowadzenia rurociągów: sieć cieplna w kanałach sieć preizolowana Struktura podziału sieci przedstawia się następująco: Wykres 06.14

W 835.06 22/36 Wykres 06.15 Lokalizację sieci cieplnej przedstawiono na tle terenów rozwojowych gminy Świebodzin, w części 05 niniejszego opracowania. Sieć ciepłownicza wykonaną w technologii kanałowej należy sukcesywnie wymieniana na sieć preizolowaną, ze względu na ich liczne zalety: zmniejszenie strat ciepła na przesyle zwiększenie bezpieczeństwa zasilania odbiorców zmniejszenie ubytków wody sieciowej zwiększenie możliwości przesyłowych. Na dzień dzisiejszy sieć preizolowana stanowi zaledwie 11,4% wszystkich sieci. Węzły ciepłownicze Na terenie gminy Świebodzin występują 104 węzły ciepłownicze. Wszystkie węzły są węzłami indywidualnymi. Wszystkie węzły ciepłownicze wyposażone są w liczniki ciepła oraz automatykę pogodową. Wielkość zładu i ubytki wody sieciowej Krotności wymiany wody sieciowej w latach 2010-2012 dla systemów sieciowych należących do Dalkia Poznań w Świebodzinie zostały przedstawione w poniższej tabeli oraz na wykresie.

W 835.06 23/36 Tabela 06.21 Lata Wielkość zładu, m 3 3 Krotność wymiany Ubytki nośnika, m wody sieciowej 2010 323 918 2,8 2011 323 752 2,3 2012 323 1337 4,1 Wykres 06.16 Wynik uśredniony za ostatnie lata na poziomie 3,1 wymian wody sieciowej na sezon należy uznać za wskazujący na możliwości poprawy parametrów sieci, w tym konieczności ich modernizacji i wymiany na nowoczesne preizolowane. Straty ciepła na przenikaniu Straty ciepła na przenikaniu do otoczenia w latach 2010 2012 kształtują się na zbliżonym poziomie i wynoszą: w sezonie grzewczym 11,5% - 12,2% poza sezonem grzewczym wartości te są w zakresie 17,8% - 30,9%

W 835.06 24/36 Wartości te, odnośnie strat w okresie sezonu grzewczego, są na typowym poziomie strat ciepła dla systemów ciepłowniczych, a zwiększona wartość strat ciepła poza sezonem grzewczym wynika przede wszystkim z niskiego obciążenia sieci w okresie letnim (niewielkie zapotrzebowanie na ciepło na cele cwu -> niewielki przepływ czynnika grzewczego), co generuje większe straty niż w trakcie sezonu grzewczego. Aczkolwiek wskaźnik strat ciepła poza sezonem grzewczym znajduje się w górnej granicy dopuszczalnych wielkości. Poprawę tego stanu mogłaby przynieść jak najszerzej przeprowadzona modernizacji istniejących rurociągów na nowoczesne preizolowane. Wyszczególnienie strat w poszczególnych latach zestawiono w poniższej tabeli: Tabela 06.22 Wyszczególnienie 2010 2011 2012 % Straty ciepła w sezonie grzewczym 11,5 12,2 12,2 Straty ciepła poza sezonem grzewczym 17,8 21,7 30,9 6.1.5 Ceny ciepła dla odbiorców ciepła sieciowego Grupa S/C12/SW30 - Odbiorcy ciepła wytwarzanego w ciepłowni nr 12 przy ul. Świerczewskiego 76 w Świebodzinie, dostarczanego poprzez wodną sieć ciepłowniczą nr 30 sprzedawcy. Grupa S/C12/SW30/WI - Odbiorcy ciepła wytwarzanego w ciepłowni nr 12 przy ul. Świerczewskiego 76 w Świebodzinie, dostarczanego poprzez wodną sieć ciepłowniczą nr 30 sprzedawcy i węzły indywidualne sprzedawcy. Grupa S/C13/SW31 - Odbiorcy ciepła wytwarzanego w ciepłowni nr 13 na os. Łużyckie 63 w Świebodzinie, dostarczanego poprzez wodną sieć ciepłowniczą nr 31 sprzedawcy. Grupa S/C13/SW31/WI - Odbiorcy ciepła wytwarzanego w ciepłowni nr 13 na os. Łużyckie 63 w Świebodzinie, dostarczanego poprzez wodną sieć ciepłowniczą nr 31 sprzedawcy i węzły indywidualne sprzedawcy. Grupa S/C14/SW32 - Odbiorcy ciepła wytwarzanego w ciepłowni nr 14 przy ul. Kamiennej 15 w Świebodzinie, dostarczanego poprzez wodną sieć ciepłowniczą nr 32 sprzedawcy.

W 835.06 25/36 Grupa S/C14/SW32/WI - Odbiorcy ciepła wytwarzanego w ciepłowni nr 14 przy ul. Kamiennej 15 w Świebodzinie, dostarczanego poprzez wodną sieć ciepłowniczą nr 32 sprzedawcy i węzły indywidualne sprzedawcy. Grupa S/KG 41,5 - Odbiorcy ciepła wytwarzanego w źródłach opalanych gazem ziemnym zaazotowanym podgrupy Lw, zlokalizowanych w Świebodzinie, w których zainstalowana moc cieplna nie przekracza 5MW, bezpośrednio zasilających instalacje odbiorcze. Ceny przedstawione poniżej nie zawierają podatku VAT. Założono, iż czas wykorzystania mocy szczytowej wynosi 2200 h. Tabela 06.23 Grupa taryfowa Opłata za GJ dla Opłata za GJ za Opłata Czas wykorzystania wytworzenia przesył łączna mocy szczytowej PLN/GJ PLN/GJ PLN/GJ S/C12/SW30 42,61 8,39 51,00 S/C12/SW30/WI 42,61 10,78 53,39 S/C13/SW31 41,40 8,83 50,23 S/C13/SW31/WI 2200 41,40 14,89 56,29 S/C14/SW32 58,22 2,70 60,92 S/C14/SW32/WI 58,22 8,54 66,76 S/KG 41,5 64,8 0,0 64,8 6.2 Ocena stanu aktualnego 6.2.1 Ocena stanu źródeł ciepła Na terenie gminy Świebodzin występują swa źródła ciepła systemowego kotłownia c12 oraz kotłownia c13, eksploatowane przez Dalkię Poznań. Podstawowym paliwem w źródłach ciepła jest miał węgla kamiennego. Nadwyżka mocy zainstalowanej, w stosunku do mocy zamówionej przez odbiorców występuje w obu źródłach i wynosi: ~14,9MW w kotłowni c12 ~5,7MW w kotłowni c13 Źródła te wymagają prowadzenia systematycznych remontów i modernizacji mających na celu nie pogorszenie stanu technicznego.

W 835.06 26/36 6.2.2 Ocena systemów dystrybucji ciepła Zasięgiem terytorialnym systemy ciepłownicze obejmują część obszaru miasta Świebodzin. Pozostałe miejscowości w gminie Świebodzin nie są zaopatrywane w ciepło sieciowe, aczkolwiek zaopatrywane są w ciepło z kotłowni lokalnych, administrowanych również przez spółkę Dalkia. W systemach ciepłowniczych w Świebodzinie zarówno systemowe źródła ciepła jak i sieci ciepłownicze eksploatowane są przez tą samą firmę Dalkię Poznań. Stan techniczny sieci ciepłowniczych i węzłów jest generalnie dobry. Sieć wykonana w technologii kanałowej wymaga prowadzenia sukcesywnych remontów i modernizacji mającej na celu: zmniejszenie strat ciepła, zwiększenie bezpieczeństwa zasilania, zmniejszenie ubytków wody uzdatnionej, zwiększenie możliwości przesyłowych. W miarę możliwości finansowych spółki należy prowadzić prace, których efektem będzie wymiana na sieci preizolowane. Ogólnie węzły ciepłownicze wymagają prowadzenia sukcesywnych remontów i modernizacji. Wszystkie ewentualnie nowo powstające węzły ciepłownicze powinny być wyposażone w liczniki ciepła oraz automatykę pogodową. 6.3 Prognoza zapotrzebowania na moc cieplną Analizowany system ciepłowniczy charakteryzuje się rozwinięciem układu sieciowego pozwalającym na pokrycie ok. 21,1% potrzeb grzewczych gminy. Zmiany w zapotrzebowaniu na ciepło będą wypadkową: Podłączaniem do systemu ciepłowniczego nowych obiektów budowlanych postępującym procesem termomodernizacji, odłączaniem od systemu ciepłowniczego istniejących odbiorców, ewentualnego podłączania budynków istniejących. 6.3.1 Prognoza zwiększenia obecnego zapotrzebowania Podłączenia do systemu nowych obiektów Potrzeby cieplne terenów rozwojowych zalecanych do zasilania ciepłem sieciowym, a związane z ogrzewaniem pomieszczeń i przygotowaniem ciepłej wody użytkowej powinny być pokrywane z systemu ciepłowniczego, zgodnie z zapisami w niniejszej części opracowania oraz w części 05, w szczególności zaleca się pokrywanie potrzeb cieplnych nowego budownictwa wielorodzinnego za pomocą systemu ciepłowniczego, o ile sieć ciepłownicza znajduje się w odległości pozwalającej na ekonomiczne uzasadnienie podłączenie obiektu do sieci.

W 835.06 27/36 Analiza zwiększenia mocy zamówionej z systemów ciepłowniczych w tym punkcie obejmuje przede wszystkim potencjalne przyłączenie nowych odbiorców do systemów cieplnych z wyznaczonych w części 05 terenów rozwojowych gminy, znajdujących się w stosunkowo bliskiej odległości od obecnych sieci cieplnych. W wyniku przyjętych założeń, ze szczególnym uwzględnieniem tempa rozwoju gminy, określonego w części 04 niniejszego opracowania, poniżej zaprezentowano wyniki obliczeń dla scenariusza optymalnego rozwoju gminy. W rozważaniach tych nie ujęto zwiększenia zapotrzebowania na moc cieplną obiektów z terenów produkcyjnych, których wielkość nie jest możliwa do rzetelnego oszacowania na dzień dzisiejszy. Wskazane w poniższych tabelach wartości oznaczają wzrost mocy zamówionej z systemu ciepłowniczego w stosunku do stanu istniejącego. Przyjęto, że system ciepłowniczy pokryje ok. 90% potrzeb cieplnych nowego budownictwa wielorodzinnego, 4% potrzeb cieplnych nowych obiektów zdefiniowanych jako pozostałe, a także do 2% nowobudowanych domów jednorodzinnych. Podziału tego dokonano na podstawie analizy bliskości sieci ciepłowniczych w stosunku do terenów rozwojowych gminy. Prognoza zwiększenia mocy zamówionej w systemie ciepłowniczym, w podziale na trzy scenariusze przy ogólnych założeniach jak w rozdziale 04, oraz wg przyjętego schematu jak powyżej, przedstawiono w poniższych tabelach. Wskazane w tabelach wartości dotyczą obiektów nowo wybudowanych podłączonych do systemu ciepłowniczego i oznaczają wzrost mocy zamówionej z systemu ciepłowniczego w stosunku do stanu istniejącego. Tabela 06.24 Scenariusz optymalny Wzrost zapotrzebowania na moc cieplną, ze względu na nowe budownictwo, MW do roku 2015 do roku 2020 do roku 2025 do roku 2028 Zabudowa wielorodzinna 0,54 1,38 2,15 2,61 Zabudowa jednorodzinna 0,03 0,07 0,11 0,13 Zabudowa pozostała 0,02 0,06 0,10 0,12 Łącznie 0,59 1,51 2,35 2,86

W 835.06 28/36 Tabela 06.25 Scenariusz minimalny Wzrost zapotrzebowania na moc cieplną, ze względu na nowe budownictwo, MW do roku 2015 do roku 2020 do roku 2025 do roku 2028 Zabudowa wielorodzinna 0,46 1,17 1,83 2,22 Zabudowa jednorodzinna 0,02 0,06 0,09 0,11 Zabudowa pozostała 0,02 0,05 0,08 0,09 Łącznie 0,50 1,28 2,00 2,43 Tabela 06.26 Scenariusz maksymalny Wzrost zapotrzebowania na moc cieplną, ze względu na nowe budownictwo, MW do roku 2015 do roku 2020 do roku 2025 do roku 2028 Zabudowa wielorodzinna 0,65 1,65 2,58 3,14 Zabudowa jednorodzinna 0,03 0,08 0,13 0,16 Zabudowa pozostała 0,02 0,06 0,09 0,11 Łącznie 0,71 1,80 2,80 3,41 Zwiększenie mocy zamówionej na potrzeby ciepłej wody użytkowej (cwu) Istnieją odbiorcy podłączeni do systemu ciepłowniczego, do których dostarczane jest ciepło na potrzeby grzewcze, jednak nie są zaopatrywani w ciepło na potrzeby cwu. Oznacza to, że potencjał zwiększenia mocy zamówionej z systemu ciepłowniczego posiada potencjał przyłączeniowy również wśród istniejących odbiorców. Zapotrzebowanie mocy na moc cieplną na potrzeby cwu jest stosunkowo niskie, jeżeli rozpatruje się pojedynczego odbiorcę, jednakże potencjał całej grupy odbiorców istniejących może być dość znaczny. Zaleca się, by spółka Dalkia w analizie techniczno-ekonomicznej przeprowadziła analizę możliwości zwiększenia dostarczanego ciepła do tych odbiorców. Ciepło na potrzeby cwu posiada dwa istotne argumenty, które przemawiają za przeprowadzeniem działań zmierzającym do jego zwiększenia. Po pierwsze zapotrzebowanie na cwu nie jest sezonowe, co poza wymiarem dodatkowych zysków finansowych z tego tytułu zmniejszyłoby również straty ciepła do otoczenia na przesyle (zarówno w sezonie grzewczym, jak i poza nim), gdyż bardziej dociążone rurociągi generują mniejsze straty ciepła. Drugim z argumentów przemawiającym za tym rozwiązaniem jest stałe zapotrzebowanie na cwu odbiorcy, które nie będzie ulegać zmniejszeniu ze względu na działania termomodernizacyjne.

W 835.06 29/36 Warunkiem powodzenia dla przeprowadzenia takich działań jest konkurencyjność ekonomiczna dla odbiorców, którzy mieliby zmienić sposób zaspokajania potrzeb na ciepłą wodę użytkową. Przyjąć należy, że potencjał dodatkowych podłączeń na potrzeby cwu może zostać wykorzystany w latach 2016-2020. Ze względu na społeczno-ekonomiczny wymiar tego zagadnienia nie jest możliwe precyzyjne oszacowanie możliwości zwiększenia zapotrzebowania na moc cieplną z przeprowadzenia tego typu działań w tym opracowaniu. Szacuje się, że realny wzrost zapotrzebowania na moc cieplną na potrzeby cwu z powodu tych działań mógłby osiągnąć rząd 1-2 megawatów. 6.3.2 Prognoza zmniejszenia obecnego zapotrzebowania W przedstawionym w części 04 bilansie energetycznym gminy z perspektywą do roku 2028 wykazano możliwości zmniejszenia energochłonności istniejących obiektów poprzez działania termomodernizacyjne. Przyjęto założenia jak w rozdziale 04 i odniesiono je do obiektów, zasilanych przez Dalkię. Wyniki możliwego zmniejszenia mocy zamówionej w istniejących budynkach, które to są zaopatrywane z systemu ciepłowniczego przedstawiono w poniższych tabelach. Wskazane w tabelach wartości dotyczą weryfikacji (zmniejszenia) mocy zamówionej przez istniejących odbiorców i oznaczają spadek mocy zamówionej z systemu ciepłowniczego w stosunku do stanu istniejącego. Tabela 06.27 Scenariusz optymalny Zmniejszenie zapotrzebowania na moc cieplną przez istniejących odbiorców, MW do roku 2015 do roku 2020 do roku 2025 do roku 2028 Zabudowa wielorodzinna -0,25-0,50-0,67-0,84 Zabudowa jednorodzinna 0,00 0,00 0,00 0,00 Zabudowa pozostała -0,09-0,17-0,23-0,28 Łącznie -0,34-0,67-0,90-1,12

W 835.06 30/36 Tabela 06.28 Scenariusz minimalny Zmniejszenie zapotrzebowania na moc cieplną przez istniejących odbiorców, MW do roku 2015 do roku 2020 do roku 2025 do roku 2028 Zabudowa wielorodzinna -0,18-0,37-0,49-0,61 Zabudowa jednorodzinna 0,00 0,00 0,00 0,00 Zabudowa pozostała -0,06-0,13-0,17-0,21 Łącznie -0,25-0,49-0,66-0,82 Tabela 06.29 Scenariusz maksymalny Zmniejszenie zapotrzebowania na moc cieplną przez istniejących odbiorców, MW do roku 2015 do roku 2020 do roku 2025 do roku 2028 Zabudowa wielorodzinna -0,33-0,66-0,87-1,09 Zabudowa jednorodzinna 0,00 0,00 0,00 0,00 Zabudowa pozostała -0,11-0,22-0,30-0,37 Łącznie -0,44-0,88-1,17-1,46 6.3.3 Wypadkowa zmian z zapotrzebowania na moc cieplną Przyjęto założenie, iż w podanych przedziałach czasowych nastąpi kompensacja wartości mocy zamówionej dla odbiorców, którzy odłączają się od systemu ciepłowniczego, jak i tych istniejących, nowo podłączanych do systemu. Wypadkowa zmian zapotrzebowania na moc cieplną z uwzględnieniem wszystkich wyżej wymienionych, w punkcie 6.3, czynników została przedstawiona w poniższych tabelach. Wskazane w tabelach wartości oznaczają zmianę mocy zamówionej w wodzie przez odbiorców w stosunku do stanu istniejącego. Tabela 06.30 Scenariusz optymalny Wypadkowa zmian zapotrzebowania na moc cieplną, MW do roku 2015 do roku 2020 do roku 2025 do roku 2028 Zabudowa wielorodzinna 0,29 0,88 1,48 1,78 Zabudowa jednorodzinna 0,03 0,07 0,11 0,13 Zabudowa pozostała -0,06-0,11-0,13-0,17 Łącznie 0,26 0,83 1,46 1,74

W 835.06 31/36 Tabela 06.31 Scenariusz minimalny Wypadkowa zmian zapotrzebowania na moc cieplną, MW do roku 2015 do roku 2020 do roku 2025 do roku 2028 Zabudowa wielorodzinna 0,28 0,80 1,34 1,61 Zabudowa jednorodzinna 0,02 0,06 0,09 0,11 Zabudowa pozostała -0,04-0,08-0,09-0,12 Łącznie 0,25 0,78 1,34 1,60 Tabela 06.32 Scenariusz maksymalny Wypadkowa zmian zapotrzebowania na moc cieplną, MW do roku 2015 do roku 2020 do roku 2025 do roku 2028 Zabudowa wielorodzinna 0,32 1,00 1,71 2,04 Zabudowa jednorodzinna 0,03 0,08 0,13 0,16 Zabudowa pozostała -0,09-0,16-0,20-0,26 Łącznie 0,27 0,92 1,63 1,94 Przewiduje się zatem, przy spełnieniu założeń wyżej przytoczonych, że w perspektywie roku 2028 moc cieplna zamówiona z systemu ciepłowniczego będzie na stosunkowo jednolitym poziomie, zbliżonym do obecnego. Moc zamówioną z systemu ciepłowniczego w perspektywie roku 2028 przedstawiono w poniższej tabeli oraz na wykresach. Tabela 06.33 Moc zamówiona w wodzie w systemie ciepłowniczym, MW w roku 2015 w roku 2020 w roku 2025 w roku 2028 Scenariusz optymalny 20,67 21,24 21,87 22,15 Scenariusz minimalny 20,66 21,19 21,75 22,01 Scenariusz maksymalny 20,68 21,33 22,04 22,35

W 835.06 32/36 Wykres 06.17 Wykres 06.18

W 835.06 33/36 6.4 Kierunki rozwoju i zmiany w systemie ciepłowniczym Analizowany system ciepłowniczy charakteryzuje się rozwinięciem układu sieciowym pozwalającym na pokrycie ok. 21,1% powierzchni grzewczych gminy. Pomimo tego w źródłach ciepła dla systemu ciepłowniczego występują pewne nadwyżki mocy cieplnej. Podobna sytuacja występuje w sieciach cieplnych, które posiadają rezerwy przesyłowe. Tak więc bardzo ważnym elementem dalszego funkcjonowania systemów ciepłowniczych jest pozyskiwanie nowych odbiorców ciepła i rozszerzanie rynku ciepła z jednej strony i optymalna praca systemu z drugiej. Optymalizacja pracy systemu to przede wszystkim wybór modelu dostawy ciepła, który w najlepszym stopniu zapewni pokrycie potrzeb cieplnych odbiorców w stanie na dzień dzisiejszy, a także zapewni sprawne funkcjonowanie systemu w przyszłych latach. Wyzwaniem stojącym przez spółką ciepłowniczą jest zapewnienie możliwie wysokiego poziomu bezpieczeństwa dostaw ciepła do licznych odbiorców końcowych. Aby sprostać temu zadaniu, należy w odpowiedni sposób dobrać wielkość jednostek wytwórczych, które będą optymalnie dobrane ze względu na przyszłe możliwe zapotrzebowanie na ciepło. W niniejszej części opracowania dokonana została wariantowa analiza mocy zamówionej w systemie ciepłowniczym w perspektywie roku 2028. Wartości przedstawione w punkcie 6.3.3. stanowią podstawę do dalszej analizy. W perspektywie roku 2028 nie występuje konieczność rozbudowy źródła wytwórczego. Przewiduje się że w wyniku prowadzenia działań racjonalizujących użytkowanie ciepła zapotrzebowanie ciepła z systemów ciepłowniczych będzie się sukcesywnie zmniejszać, tak jak to miało miejsce do tej pory. Spadek zapotrzebowania mocy cieplnej z systemów ciepłowniczych przewiduje się zgodnie z przedstawionymi w punkcie 6.3 obliczeniami. Osiągnięcie zmniejszenia zapotrzebowania mocy cieplnej uzyskane zostanie dzięki następującym działaniom: zmniejszenie energochłonności budynków przez działania termomodernizacyjne zoptymalizowanie ilości ciepła dla zapewnienia komfortu cieplnego poprzez wyregulowanie hydrauliczne wewnętrznych instalacji oraz zautomatyzowanie odbioru ciepła zmniejszenie strat sieci cieplnych poprzez optymalizację doboru temperatury wody grzewczej i natężenia przepływu

W 835.06 34/36 pomiar zużycia ciepła za pomocą liczników ciepła i jego rozdział za pomocą podzielników prowadzenie racjonalnej regulacji ilościowo jakościowej dostosowanej do rzeczywistych potrzeb cieplnych budynków. Potencjalne zwiększenie zamówionej mocy cieplnej przez odbiorców również zostały opisane w punkcie 6.3. Analizę potencjalnych nowych odbiorców należy przeprowadzać łącznie z przygotowaną mapą terenów rozwojowych na terenie gminy oraz obliczeniami wykonanymi dla tych terenów w części 05 niniejszego opracowania. Efektem podłączenia każdego nowego odbiorcy będzie dociążenie ciepłociągów, a to z kolei będzie skutkowało zmniejszenie strat ciepła na przesyle co przyniesie za sobą oszczędności finansowe. W związku z tym faktem, spółka Dalkia powinna rozważyć wprowadzenie zachęt dla nowych odbiorców (np. poprzez zmniejszenie kosztów budowy przyłączy), aby pozyskać jak największą ich liczbę. Działania takie są uzasadnione również ze względu na fakt, iż na terenie gminy będzie trwał ciągły proces termomodernizacyjny istniejącego budownictwa. Spadki mocy zamówionej z systemu przez odbiorców w wyniku tych działań będą pogarszały warunki pracy zarówno sieci cieplnych jak i źródła ciepła, przez co spadać będzie ich wydajność. Fakt ten powinien być istotnym impulsem w celu intensyfikacji działań zmierzających do podłączania do systemu jak największej liczby nowych odbiorców, którzy będą kompensować zmniejszenia zapotrzebowania ze względu na działania termomodernizacyjne odbiorców. Zaleca się aby, w miarę możliwości finansowych, prowadzić prace, których efektem będzie wymiana rurociągów na sieci preizolowane. Spółka Dalkia analizuje możliwość zabudowy w kotłowni c13 jednostek kogeneracyjnych i taka inwestycja w następnych latach będzie brana pod uwagę w kontekście rozwoju źródła. Część jednostek wytwórczych w źródłach ciepła, w przypadku braku realizacji inwestycji związanej z zabudową jednostek kogeneracyjnych, w najbliższych latach powinna zostać poddana pracom remontowym. Zwłaszcza ten fakt dotyczy kotłowni c13. W kotłowni c12 występuje źródło ciepła o średnim stanie technicznym, jednak pełni ono jedynie funkcję rezerwową.

W 835.06 35/36 Istnieje również możliwość połączenia za pomocą magistrali ciepłowniczej źródeł ciepła c12 i c13. W takim przypadku źródło ciepła przy ulicy Świerczewskiego (c12) stałoby się podstawowym źródłem ciepła dla odbiorców z terenu gminy, natomiast źródło c13 stałoby się źródłem rezerwowym, bądź też zostałoby wyłączone z użytkowania. Działanie takie miałoby na celu optymalizację mocy zainstalowanej w kotłowniach, a poprowadzenie magistrali ciepłowniczej pomiędzy tymi źródłami otworzyłoby możliwość do podłączenia do systemu ciepłowniczego nowych odbiorców ciepła, zlokalizowanych w bliskości tego ciepłociągu. W poprzednich latach przez spółkę Dalkia analizowana była możliwość realizacji takiej inwestycji, jednak, ze względu na wycofanie się z zamierzeń podłączenia do systemu ciepłowniczego kluczowych potencjalnych odbiorców temat ten nie został zrealizowany. W przypadku znalezienia odpowiedniej ilości nowych odbiorców, w ilości wystarczającej do ekonomicznego uzasadnienia inwestycji, możliwa by był powrót do realizacji tych działań. Kilka podstawowych zalet, z punktu widzenia odbiorcy ciepła, związanych z podłączeniem istniejących obiektów do systemu ciepłowniczego można wymienić: Większa skuteczność (zarówno techniczna i ekonomiczna) oczyszczania spalin ze szkodliwych zanieczyszczeń aspekt ekologiczny, niższe koszty obsługi niż w przypadku zainstalowania kotłowni lokalnych aspekt ekonomiczny, mniejsza moc centralnego źródła ciepła w stosunku do łącznej mocy kotłów indywidualnych aspekt ekologiczno-ekonomiczny. Niezbędne środki na działania rozwojowe i modernizacyjne przedsiębiorstw energetycznych mogą pochodzić z następujących źródeł: środki własne, środki pochodzące z amortyzacji, środki pochodzące z kredytów, dofinansowania z WIOŚ, BOŚ lub EkoFunduszu, dofinansowanie z funduszy rozwojowych Unii Europejskiej. Przyszłe funkcjonowanie źródeł ciepła w aspekcie dyrektywy IED W roku 2010 przyjęta została przez Radę Unii Europejskiej dyrektywa w sprawie emisji przemysłowych (zintegrowane zapobieganie zanieczyszczeniom i ich kontrola). Na dzień dzisiejszy trwają prace związane z wdrożeniem powyższej dyrektywy do prawa polskiego, która podejmuje między innymi zagadnienie ograniczenia emisji zanieczyszczeń do atmosfery.

W 835.06 36/36 Przewiduje się (podane wartości mogą przez polskiego ustawodawcę zostać dodatkowo obniżone, co jednak wydaje się mało prawdopodobne), że od roku 2016 będą obowiązywały następujące normy emisyjne dla instalacji opalanych węglem: Tabela 06.34 SO 2 Nominalna moc dostarczona w paliwie (MW) Węgiel kamienny i brunatny i inne paliwa stałe, mg/nm 3 50-100 400 100-300 250 > 300 200 Tabela 06.35 NOx Nominalna moc dostarczona w paliwie (MW) Węgiel kamienny i brunatny i inne paliwa stałe, mg/nm 3 50-100 300 100-300 200 > 300 200 Tabela 06.36 pył Nominalna moc dostarczona w paliwie (MW) Węgiel kamienny i brunatny i inne paliwa stałe, mg/nm 3 50-100 30 100-300 25 > 300 20 Moc instalacji liczona jest jako moc doprowadzona w paliwie do jednostek je spalających, które odprowadzają spaliny do danego emitera (komina). W przypadku dwóch lub większej ilości emiterów zlokalizowanych w danym zakładzie przemysłowym należy sumować moc nominalną wszystkich jednostek spalających zainstalowanych na jego terenie, chyba że nie technicznej możliwości podpięcia kanałów spalin do jednego emitera. Na terenie gminy Świebodzin nie występują źródła ciepła, które byłyby zobligowane do wypełnienia wymagań tej dyrektywy.