C Politechnika Śląska CEP Wydział Elektryczny Konwersatorium Inteligentna Energetyka Temat przewodni Bilansowanie mocy i energii w Energetyce Prosumenckiej AUTONOMIZACJA ENERGETYCZNA PROSUMENTÓW I WIRTUALNYCH WYSP ELEKTROENERGETYCZNYCH PRETENDENTÓW NA INTERAKTYWNYM RYNKU ENERGII ELEKTRYCZNEJ Jan Popczyk Gliwice, 28 kwietnia 2015
POTRZźBA INNOWACJI PRZźŁOMOWYCH, ZMIźNIAJ CYCH SPOSÓB FUNKCJONOWANIA RYNKU ENERGII ELEKTRYCZNEJ W NAST PUJ CYCH OBSZARACH 1. Integracja OZE z KSE 2. Bilansowanie energii 3. Regulacja mocy 4. Taryfy końcowe, rynki hurtowe 5. DSM/DSR 6. Zasobniki (nie tylko energii elektrycznej, ale ogólnie: zasobniki w prosumenckich łańcuchach warto ci) 7. Styl życia 8. Smart grid (aplikacje prosumenckie, IoT)
MODEL INTERAKTYWNEGO RYNKU ENERGII ELEKTRYCZNEJ Od modelu WEK-IPP-EP do modelu EP-IPP-WEK [Zapowied RAPORTU] Popczyk J. MIRź www.klaster3x20.pl, CEP (Centrum Energetyki Prosumenckiej) B źp, Źział 1.1.06
RYNźK USŁUG SYSTźMOWYCH (NA O PEWNO NIE RYNEK MOCY!!!) Obci żenie KSź roda (9 pa dziernika 2013) Cena: giełda, RB mechanizmy SEE i rynku hurtowego Giełda rynek energii RB rynek usług (korporacyjnych), obecnie zarz dzanych przez OSP, w przyszło ci usług (prosumenckich) zarz dzanych przez OSŹ nadajnik sygnałów + licznik + rejestrator usług systemowych Ą PME 1 (5,5 mln) PME 2 (450 tys.) PME 3 (35 tys.) PME 4 (1,4 mln) Ʃ=30% licznik inteligentny (?) PISE 1 (4 tys.) PISE 2 [(43+13) tys.] PISE 3 (1600+500) PISE 4 (400) PME prosumencka mikroinfrastruktura energetyczna 1 mechanizmy rynku prosumenckiego (prosumenckie łańcuchy warto ci) AG 1 (3500) AG 2 (1,6 mln) Ʃ=20% AG 3 (PKP) AG 4 ( przemysł ) 50%
TRZY SEGMENTY INTERAKTYWNEGO RYNKU ENERGII ELEKTRYCZNEJ dominuj cy - WEK, pretendencki NI, prosumencki EP WEK mechanizmy (taryfy, rynki) infrastruktura rynkowa (instytucje, systemy informatyczne) EP NI (NI-WK, NI-H, NI-WW, NI-IWW) NI-WW 3800 MW w energetyce wiatrowej 4% krajowej produkcji energii elektrycznej NI-IWW OHT WW, TD źnergetyka przemysłowa (kogeneracja 1600 MW, 4% krajowej produkcji energii elektrycznej) M P i inne lokalne ródła kogeneracyjne i OZE Program Prosument (NFO igw, BO ródła cieplne do 300 kw, ródła elektryczne do 40 kw; rynek inwestycyjny cz ć pilotażowa 400 mln PLN) Ustawa OZE (500 MW w ródłach do 10 kw, 300 MW w ródłach do 3 kw rynek inwestycyjny około 10 mld PLN)
DO CZEGO JEST POTRZEBNY RYNEK IREE? - do upraszczania rynku energii elektrycznej i wzmacniania konkurencji na tym rynku Obecne, dominuj ce rodowisko rynkowe WźK (tworzone w okresie 1990-2010) 1. Taryfy końcoweś WN-A (A23) 200/67 PLN/MWh; SN-B (B11, B21,B22, B23) 227/103 PLN/MWh; nn-c (C11, C12, C21, C22) 313/253 PLN/MWh; nn-g (G 11, G12) 260/230 PLN/MWh 2. Rynek hurtowyś kontrakty bilateralne rednioterminowe, rynki giełdowe (RŹN, RŹB)ś brakuje rynków inwestycyjnych 3. Operator systemu przesyłowego system informatyczny SOWE (System Operatywnej Współpracy z źlektrowniami), instrukcja IRiźSP, rynek techniczny (RB) 4. Operatorzy systemów dystrybucyjnych instrukcja IRiESD, taryfy dystrybucyjne 5. System informatyczny WIRE (Wymiana Informacji Rynku Energii) Obecne rodowisko rynkowe OZź (tworzone przez ostatnie 10 lat) 1. Certyfikaty (gama kolorów) dotychczasowe systemy wsparcia 2. Aukcja (system adresowany do WEK oraz do NI) i feed-in tariff dla prosumentów uchwalona (i w nowelizacji, jeszcze przed wej ciem w życie) ustawa OZź (2015) 3. Operator OHT operator handlowo-techniczny (NI pretendenci) Przyszłe rodowisko rynkowe (IRźź) 1. Wirtualna wyspa (WW) domena NI-IWW (pretendentów) 2. Taryfa dynamiczna (TD) domena NI-IWW (pretendentów) 3. Interfejs mikroinfrastruktury PMź pracuj cej w trybieś on grid semi off grid off grid 4. Systemy integracji auto-kogeneracji i autonomicznych systemów OZE dedykowane do poszczególnych segmentów źp ( od Kowalskiego po KGHM )
Uwaga Trzy segmenty elektroenergetyki (WźK, NI, źp) s na razie bardzo niezrównoważone pod wzgl dem siły, ale także pod wzgl dem fundamentalnych perspektyw rozwojowych. źnergetyka WźK pot żna pod wzgl dem bież cej siły nie ma żadnych perspektyw rozwojowychś w Polsce jest to wielki statek skierowany w ostatnich latach na raf ś zwłaszcza po uruchomieniu inwestycji w cztery bloki w glowe klasy 1000 MW (Kozienice, 2xOpole, Jaworzno), o ł cznych nakładach inwestycyjnych ponad 25 mld PLN, i po zrealizowaniu konsolidacji PGź z źnerg oraz Tauronu z źne (w celu ratowania Kompanii W glowej), nikt nie b dzie w stanie zmienić kursu statku na bezpieczny (uchronić kraj przed stranded costs). Energetyka EP, na razie najsłabsza, ma natomiast perspektywy wynikaj ce z megatrendów rozwojowych, które obejmuj Ś 1 technologie zasobnikowe, 2 Internet rzeczy (IoT), 3 zmiany stylu życia ludzi
PRZźSŁANKAMI ŹO RAŹYKALNźJ KONCźPCJI RYNKU IRźź Rynek mocy. Brytyjska aukcja na moce (grudzień 2014) obejmuj ca moce wytwórcze (w tradycyjnych blokach), DSR, zasobniki, z horyzontami wsparcia od roku do 15 lat. Spadek w czasie aukcji ceny mocy z 75 funtów za kilowat do 19, i zaledwie 5-procentowy udział ródeł nowych (głównie w glowych) w zakontraktowanych mocach Zmiana systemów wsparcia OZE: z feed-in tariff na aukcje 1. Brytyjska aukcja (luty 2015). Aukcja na ródła wiatrowe, w tym offshore, oraz na duże ródła PV. Źwa poziomy cenś 79 oraz 50 funtów/mwh (druga cena okaże si najprawdopodobniej, na obecnym etapie, jeszcze nierealistyczna) 2. Niemiecka aukcja (przeprowadzona 22 kwietnia 2015). Dopuszczalna maksymalna cena energii 110 euro/mwh, ogłoszona przed aukcj. Oferty (złożone z nadmiarem) s w analizie Podkre la si, że aukcje (a także komunikat Energy Union Package, luty 2015) ąkomentatorzyą w Polsce widz w bardzo różny sposób
Symboliczna wizualizacja wyspy wirtualnej (ze ródłami rozproszonymi, bez sieci dystrybucyjnej, z funkcj OHT) 9