Gimnazjum nr 1 im. Armii Krajowej w Rędzinach Procedury Realizacji Projektu Edukacyjnego Podstawa prawna: 1. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. z 2009 r. nr 4, poz. 17) 2. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 20 sierpnia 2010 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych (Dz. U. nr 156 poz. 1046) 1
I. Wstęp - o metodzie projektu 1. Projekt edukacyjny jest zespołowym, planowanym działaniem uczniów mającym na celu rozwiązanie konkretnego problemu z zastosowaniem różnorodnych metod. 2. Projekt to metoda pracy o następujących cechach: 1) ma określone cele i ma przynieść określone rezultaty 2) jest przedsięwzięciem kompleksowym i wykracza zazwyczaj poza ramy istniejących form organizacyjnych (np. lekcja) 3) jest integralny, obszerny, wykracza poza jedną dziedzinę 4) ma ograniczone ramy czasowe (określony początek, koniec, kolejne etapy realizacji) 5) realizowany jest przez wyznaczone osoby, odpowiedzialne za jego realizację 6) realizatorzy tj. uczniowie pracują w znacznym stopniu samodzielnie i na własną odpowiedzialność 7) jest jednorazowym wysiłkiem, nie jest powtórzeniem wcześniejszych prac 8) znane są kryteria oceny 9) ma ustalone sposoby określania tego, w jakim stopniu zakładane cele zostały osiągnięte 10) rezultaty pracy prezentowane są publicznie na forum szkoły lub klasy. 3. Metoda projektu kształtuje w uczniach uniwersalne umiejętności związane z podejmowaniem konkretnych działań: 1) umiejętność pracy w zespole 2) formułowanie problemów 3) planowanie i organizacja własnej pracy 4) korzystanie z różnych źródeł wiedzy 5) klasyfikowanie informacji z punktu widzenia celów (projektu) 6) umiejętność integrowania wiedzy z różnych przedmiotów nauczania 4. Ze względu na przedmiot pracy oraz możliwość publicznej prezentacji jej efektów można przyjąć, iż istnieje kilka projektów edukacyjnych. a) Projekt zadaniowy polegający na zebraniu i usystematyzowaniu informacji o pewnych zagadnieniach. b) Projekt badawczy polegający na znajdowaniu informacji i analizowaniu ich, na stawianiu hipotez i ich sprawdzaniu, a także przedstawieniu i obrony wybranych rozwiązań. c) Projekt działania lokalnego polegający na podjęciu jakiegoś działania czy akcji w środowisku lokalnym lub w szkole. 2
II. Etapy realizacji projektu 1. Etap I - wstępny 1) ustalenie osób odpowiedzialnych za opracowywanie propozycji tematów 2) wybór zagadnień i formułowanie propozycji tematów projektów 3) określenie zasad tworzenia zespołów 2. Etap II - przygotowawczy 1) zapoznanie uczniów z propozycjami tematów projektów 2) podział uczniów na zespoły 3) wybór tematu realizowanego projektu 4) poinformowanie o kryteriach oceny projektu 5) ustalenie czasu wykonania projektu oraz sposobu dokumentowania pracy 3. Etap III - planowanie 1) sformułowanie celów 2) przydział zadań poszczególnym członkom zespołu 3) opracowanie harmonogramu prac 4) określenie sposobów i terminów konsultacji uczniów z opiekunem projektu 5) ustalenie efektów końcowych i sposobu prezentacji 4. Etap IV - realizacja projektu 1) wykonywanie przez uczniów przydzielonych zadań 2) motywowanie uczniów do prowadzenia działań 3) zbieranie przez zespoły materiałów 4) dokonywanie analizy i selekcji zebranych materiałów 5) przygotowanie prezentacji 6) wspomaganie przez nauczyciela pracy uczniów - doradzanie, obserwacja, 7) regularne spotkania konsultacyjne z uczniami 5. Etap V - prezentacja projektów 1) publiczne przedstawienie rezultatów projektu 6. Etap VI - ocena i ewaluacja 1) podsumowanie pracy zespołu 2) dokonanie oceny realizacji projektu III. Zadania dyrektora a) jest odpowiedzialny za realizację projektów edukacyjnych w szkole, b) w porozumieniu z radą pedagogiczną określa szczegółowe warunki realizacji projektu zapisane w Procedurach Realizacji Projektów Edukacyjnych w Gimnazjum nr 1 im. AK oraz w Regulaminie Oceniania Projektu Edukacyjnego w Gimnazjum nr 1 im. AK. d) zatwierdza ogólnoszkolną listę projektów. e) dopuszcza złożone projekty do realizacji, biorąc pod uwagę możliwości organizacyjne i warunki, jakimi dysponuje szkoła f) powołuje koordynatora oraz zespół ds. Realizacji Projektów Edukacyjnych g) decyduje o zwolnieniu ucznia z realizacji projektu edukacyjnego w uzasadnionych przypadkach i na pisemny wniosek rodziców lub prawnych opiekunów. 3
h) rozstrzyga sytuacje problemowe mogące się pojawić podczas realizacji projektów edukacyjnych. i) może, w porozumieniu z radą pedagogiczną, zmienić zapisy niniejszych procedur, dostosowując je do realiów i możliwości organizacyjnych szkoły. IV. Zadania szkolnego koordynatora oraz zespołu ds. Realizacji Projektów Edukacyjnych a) zbiera od nauczycieli propozycje tematów projektów, sporządza ich listę zbiorczą, przedstawia ją dyrektorowi i radzie pedagogicznej oraz upowszechnia w sposób przyjęty w szkole b) przygotowuje harmonogram pracy nad projektami edukacyjnymi na dany rok szkolny c) upowszechnia informację na temat realizowanych projektów d) monitoruje stan realizacji projektów; e) wspiera merytorycznie nauczycieli w zakresie pracy metodą projektów f) przygotowuje informacje dla rodziców o obowiązku realizacji gimnazjalnego projektu edukacyjnego przez uczniów, o korzyściach płynących z pracy tą metodą,a także szkolnych planach i zasadach jego prowadzenia g) pomaga w publicznej prezentacji projektów; h) podsumowuje realizację projektów i przedstawia Radzie Pedagogicznej sprawozdania zbiorczego na koniec roku szkolnego. i) po zakończeniu realizacji projektów organizuje zebranie podsumowujące, na którym sformułowane zostaną wnioski i propozycje dotyczące pracy szkoły nad projektem w następnym roku. j) prowadzi rejestr realizowanych projektów w danym roku szkolnym V Zadania opiekuna projektu a) wskazuje tematykę realizowanych projektów z uwzględnieniem zainteresowań uczniów i treści podstawy programowej; b) informuje szkolnego koordynatora o temacie projektu, celach, etapach realizacji, terminie planowego zakończenia projektu oraz sposobach i terminie prezentacji c) omawia z uczniami zakres tematyczny oraz cele projektu i koordynuje podział uczniów na poszczególne zespoły projektowe; d) opracowuje karty projektu i inne dokumenty (kontrakt dla uczniów, arkusz oceny projektu, narzędzia do ewaluacji, kryteria oceny projektu oraz instrukcję realizacji projektu), o ile taka potrzeba zachodzi; e) prowadzi konsultacje dla uczniów realizujących projekt; f) monitoruje realizację projektu g) pomaga uczniom na każdym etapie projektu h) motywuje uczniów do systematycznej pracy i) przekazuje informacje wychowawcy klasy o zaangażowaniu i wkładzie pracy ucznia w realizację projektu j) ocenia projekt we współpracy z nauczycielami, którzy wspomagali jego realizację. k) koordynuje organizację publicznej prezentacji l) dokonuje indywidualnej oceny każdego ucznia, w tym ewaluacji zwrotnej informującej ucznia o jego mocnych i słabych stronach. ł) przekazuje sprawozdanie z projektu koordynatorowi 4
VI Zadania wychowawcy a) informuje uczniów i ich rodziców (prawnych opiekunów) o warunkach realizacji projektu edukacyjnego; b) prowadzi działania organizacyjne, związane z realizacją projektu przez wszystkich uczniów klasy, dotyczące w szczególności: wyboru tematu i grupy projektowej przez każdego ucznia klasy. c) zbiera deklaracje uczniów do udziału w wybranym projekcie d) monitoruje udział ucznia ww. pracach zespołu poprzez kontakt z opiekunem zespołu, przekazuje informacje o wynikach monitorowania rodzicom; d) komunikuje się z opiekunami projektów w sprawie oceniania zachowania; e) dokonuje zapisów dotyczących realizacji przez ucznia projektu edukacyjnego w dokumentacji szkolnej (dziennik lekcyjny, arkusze ocen, świadectwa, inne dokumenty ustalone przez szkołę ) VII Zadania nauczycieli nie będących opiekunami projektu edukacyjnego, a współpracujących w projekcie międzyprzedmiotowym 1) udzielają konsultacji uczniom zgodnie z ustalonym harmonogramem 2) czuwają nad prawidłowym przebiegiem projektu 3) sprawują opiekę nad uczniami podczas działań projektowych i konsultacji, zgodnie z ustalonym zakresem merytorycznym 4) prowadzą dokumentację uzgodnioną z opiekunem projektu 5) współpracują z opiekunem projektu i szkolnym koordynatorem 6) ustalają ocenę przedmiotową projektu, jeśli jest przewidziana 7) biorą udział w ustalaniu oceny uczestnictwa ucznia w projekcie 8) biorą udział w ustalaniu oceny zachowania ucznia VIII Zadania ucznia 1) Uczniowie mają obowiązek realizowania projektów edukacyjnych na podstawie 21a Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2007 r. w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych (Dz.U. Nr 83, poz. 562 z późn. zm.), a udział ucznia w projekcie ma wpływ na ocenę zachowania zgodnie z zapisami statutu. 2) wybór tematyki projektu oraz złożenie pisemnej deklaracji do 15 października 3) omówienie i ustalenie wraz z opiekunem zasad współpracy w realizacji projektu 4) podział zadań w zespole 5) uczestnictwo w konsultacjach organizowanych przez nauczyciela 6) podejmowanie systematycznych działań mających na celu rozwiązywanie problemów szczegółowych związanych z wykonaniem projektu 7) współpraca ze wszystkimi uczniami realizującymi dany projekt 8) rozwiązywanie problemów i konfliktów pojawiających się w zespole, analiza swoich zachowań i kolegów 9) dokonywanie samooceny pracy nad projektem i oceny koleżeńskiej 10) opracowanie, jeżeli wcześniej ustalono, sprawozdań cząstkowych ( tzw. karta zadania) 5
11) opracowanie sprawozdania i karty projektu 12) przygotowanie prezentacji projektu 13) prezentacja projektu na forum szkoły lub klasy 14) Uczeń może zostać wyłączony z uczestnictwa w zespole projektowym przez koordynatora projektu na wniosek opiekuna w przypadku rażącego naruszenia kontraktu lub z innych ważnych przyczyn. (lub przeniesiony do innego zespołu projektowego) za karę. IX Prezentacja projektu 1.Prezentacja projektu jest zwieńczeniem prac prowadzonych przez uczniów. 2.Prezentacja powinna odbywać się publicznie, podczas "Festiwalu Projektów"( na forum szkoły),lub na forum klasy, w terminach zawartych w harmonogramie. 3. Podczas prezentacji projektów dokonuje się oceny prezentacji projektów. 4.Prezentacja projektu może być przedstawiona w charakterze działań poprzez: a) wykonanie albumu ilustrowanego zdjęciami, rysunkami itp.; b) wykonanie formy plastycznej np. plakatu, kolażu itp.; c) prezentacji multimedialnej; d) przygotowanie książki, broszury, gazetki, ulotki; e) przygotowanie modelu, makiety; f) przygotowanie filmu czy nagrania dźwiękowego; g) zorganizowanie pikniku naukowego, konferencji naukowej; h) zorganizowanie wystawy, festiwalu prac uczniowskich; i) przygotowanie przedstawienia teatralnego, inscenizacji; j) zorganizowanie happeningu, zawodów sportowych itp.; 5.Długość prezentacji warunkuje zarówno wybór formy jak i ilość informacji. 6.W prezentacji winni wziąć udział wszyscy uczniowie uczestnicy projektu. 7.Szkoła zapewnia sprzęt niezbędny do realizacji prezentacji. 8.Uczniowie wraz z opiekunem uzgadniają sprzęt i środki potrzebne do prezentacji np. audiowizualnych. 9. W zależności od tematyki projektu w prezentacjach jako obserwatorzy i zaproszeni goście mogą uczestniczyć: a) uczniowie danej klasy b) rodzice uczniów c) osoby lub przedstawiciele instytucji, organizacji, władz samorządowych, z którymi wiązała się tematyka projektu. d) inne osoby, których obecność opiekun i uczniowie uznają za ważną i potrzebną ze względu na charakter projektu. X Dokumentacja projektu 1. Dokumentacja dotycząca projektu winna zawierać: - kartę projektu - deklaracje uczniów o przystąpieniu do projektu - kontrakt z uczniem - arkusze samooceny - arkusze oceny koleżeńskiej - ewaluację projektu 6
- harmonogram projektu - karty zadania ( działania) - arkusz oceny projektu - arkusz oceny opisowej - arkusz oceny prezentacji - inne dokumenty, które opiekun uzna z niezbędnie 2. Dokumentację przechowuje opiekun do końca roku szkolnego, w którym uczeń kończy gimnazjum. 3. Koordynator prowadzi rejestr realizowanych projektów w danym roku szkolnym. Zawiera on temat projektu, nazwiska uczniów i opiekuna projektu,termin i miejsce prezentacji. 4. Realizację projektu potwierdza nauczyciel- opiekun projektu swoim podpisem w rejestrze projektów. 5. Wykaz zrealizowanych projektów przechowywany jest u dyrektora do końca nauki ucznia w gimnazjum. XI Zagadnienia ogólne 1.Gimnazjum stwarza warunki do realizacji uczniowskich projektów edukacyjnych, które mogą mieć charakter przedmiotowy lub międzyprzedmiotowy, a czas ich powinien wynosić od 2 do 12 tygodni w zależności od problematyki i złożoności projektu. 2.Realizacja projektu może być dokonywana podczas zajęć lekcyjnych, o ile nie zaburza to zasad ustalonych przez nauczyciela prowadzącego zajęcia, a także podczas zajęć pozalekcyjnych i pozaszkolnych według ustalonego wcześniej harmonogramu. 3. Tworzenie zespołów projektowych a) grupa projektowa powinna liczyć 3 10 uczniów. b) zespół może składać się z uczniów tej samej klasy, klas równoległych lub klas na różnych poziomach edukacyjnych. 4. System podziału na poszczególne zespoły projektowe a) poprzez dobór samodzielny uczniów b) losowy c) poprzez wskazanie wychowawcy klasy d) w przypadku gdy uczeń nie zdecyduje o wyborze tematu, nie określi zespołu, z którym będzie realizował projekt, nie złoży deklaracji o zwolnienie z projektu- wychowawca włącza go do określonego projektu z zespołem. 5. Tematyka projektu związana jest z realizacją przyjętego w gimnazjum Programu Wychowawczego i Programu Profilaktyki lub z zakresem treści poszczególnych zajęć edukacyjnych, zgodnie z podstawą programową oraz może wykraczać poza te treści. Tematyka może również uwzględniać propozycje złożone przez uczniów. 6.W wyjątkowych sytuacjach dopuszcza się modyfikację listy projektów realizowanych w trakcie danego roku szkolnego, zmianę tematyki, terminów zakończenia i sposobu prezentacji efektów a także opiekuna (opiekunów) projektu, o ile wystąpiły przyczyny, które uniemożliwiły realizację podjętego zadania. Decyzję o zmianach w pracy nad 7
projektami podejmuje koordynator projektów po konsultacji z opiekunem danego projektu lub dyrektorem szkoły. 7. Realizacja projektu : a) realizacja projektu rozpoczyna się od II półrocza klasy I i trwa nie dłużej niż do zakończenia klasy II. b) w szczególnych przypadkach realizacja projektu może zostać dokończona lub przesunięta nie później niż do zakończenia pierwszego semestru klasy trzeciej. c) o długości trwania poszczególnych projektów decyduje opiekun w zależności od problematyki i złożoności projektu. d) realizacja projektu może się odbywać w ramach godzin wynikających z art. 42 KN e) realizacja projektu może być dokonywana podczas zajęć lekcyjnych, o ile nie zaburza to zasad ustalonych przez nauczyciela prowadzącego zajęcia, a także podczas zajęć pozalekcyjnych i pozaszkolnych według ustalonego wcześniej harmonogramu. f) jeden projekt może być realizowany niezależnie przez kilka zespołów uczniowskich za zgodą opiekuna projektu. g) wszystkie środki potrzebne do realizacji projektu zapewniają rodzice lub opiekunowie uczniów. h) uczniowie mogą korzystać z powierzchni szkoły do celów związanych z realizacją projektów w godzinach jej pracy wyłącznie pod opieką opiekuna lub innych nauczycieli. i) wyjazdy, wyjścia grupowe,odbywające się w ramach realizacji projektu,muszą być zgodne z Regulaminem Organizowania Wycieczek Gimnazjum nr 1 im. AK. 8. Ocenianie i ewaluacja projektu a) sposób oceniania projektu określa Regulamin Oceniania Projektów Edukacyjnych Gimnazjum nr 1 im. AK w Rędzinach. b) szczegółowe kryteria oceny zachowania uwzględniające udział ucznia w projekcie edukacyjnym zapisane są ww. Regulaminie oraz w Statucie Szkoły. Załączniki: - Deklaracja ucznia o przystąpieniu projektu edukacyjnego - Kontrakt miedzy uczniem a opiekunem - Harmonogram realizacji projektu edukacyjnego - Karta konsultacji projektu edukacyjnego - Karta samooceny ucznia realizującego projekt - Karta oceny koleżeńskiej ucznia realizującego projekt - karta oceny prezentacji projektu - Karta oceny pracy ucznia - Karta oceny opisowej udziału ucznia w realizacji projektu - Karta ewaluacji projektu - Sprawozdanie z realizacji projektu - Karta zadania ( działania) 8