Agencja projektowo- wdrożeniowa Business Friendly Design DEFINICJE pojęć Dla BFD opracował: Zdzisław Sobierajski (www.sobierajski.pl) Ogólne zasady współpracy:: BFD jako agencja pracująca równolegle dla wielu inwestorów i projektantów, gwarantuje szczególną troskę o poufność informacji i wysoki poziom ochrony informacji wrażliwych. Gdy BFD wykonuje na zamówienie Zleceniodawcy cały proces, czyli Koncepty, Analizę Rynku, Projekt Wzorniczy, Konstrukcyjny, Technologiczny, oraz wdrożenie, to bierze odpowiedzialność za jakość i efekt końcowego wyrobu oraz jego późniejszą certyfikację. W takich przypadkach w BFD pracujemy z audytorem CE i rzecznikiem patentowym. Są to usługi podlegające osobnej wycenie. W poniższym dokumencie określenia Zleceniodawca lub Inwestor używane są zamiennie. Natomiast pojęcie Wykonawca może dotyczyć zespołu BFD lub zewnętrznego wykonawcy części procesu, zatrudnionego przez Inwestora (np. dizajner Inwestora) lub dizajner zatrudnionego przez BFD (to jest sprawa umowy). Zadanie realizowane przez Wykonawcę zawsze wynika z rozpisanego przez BFD planu pracy lub brief u do projektu. Wszystkie, opisane poniżej składowe procesu projektowo-wdrożeniowego, są skalowalne i BFD zwykle dostosowuje zakres pracy do budżetów przydzielanych przez Inwestora w ramach jego biznes planu. Zawsze dzielimy zadania, w sposób umożliwiający minimalizację nakładów i czasu realizacji procesu projektowo-wdrożeniowego. Business Friendly Design agencja projektowo-wdrożeniowa Definicje i pojęcia zakresów i rodzajów prac w procesach projektowo-wdrożeniowych: 1. Brief (produktu lub usługi): Dyspozycja Inwestora, obejmująca oczekiwane aspekty, właściwości i uwarunkowania, w tym technologiczne oraz ekonomiczne, projektowanego produktu lub usługi oraz kryteria jakości i odbioru wykonanej na podstawie brief u pracy projektowo-wdrożeniowej. Należy pamiętać, że zwykle nie wszystkie opisane w początkowym Brief ie zadania, są możliwe do efektywnego wdrożenia, a jednocześnie w trakcie pracy projektowej zwykle pojawiają się nowe propozycje które warto wdrożyć. W BFD, z wyjątkiem sztywnych uwarunkowań finansowych i technologicznych, brief zawsze traktujemy jako dokument otwarty, ulegający udoskonaleniom uzgodnionym z Inwestorem, praktycznie przez cały czas trwania procesu projektowo-wdrożeniowego.
2. Analiza rynku i konkurencji: To proces mający na celu ocenę, jaką szansę rynkową mają wybrane koncepty i rozwiązania funkcjonalne. Analizę prowadzimy wspólnie z Inwestorem. Jest to niezbędny etap procesu projektowowdrożeniowego. Rezygnując z tego etapu pracy, Inwestor ryzykuje wdrożeniem i realizacją produktu, który nie będzie miał cech pożądanych do wzmocnienia szans sprzedażowych firmy. 3. Projekt Procesu: Indywidualnie opracowany i uzgodniony z Inwestorem harmonogram pracy projektowowdrożeniowej umożliwiający określenie zakresu pracy i kryteriów odbioru oraz budżetowanie poszczególnych etapów. Na tym etapie określamy również kwalifikowanych dostawców zewnętrznych zarówno po stronie projektowej jak i produkcyjnej. 4. Etapy procesu projektowego: Wydzielone części składowe procesu podlegające osobnym walidacjom i rozliczeniom. Całość procesu jest podzielona na etapy po których inwestor może podjąć decyzję o kontynuacji, wprowadzeniu zmiany, bądź rozwiązaniu współpracy. Niektóre z etapów może wykonać zespół Inwestora lub wyznaczony kooperant. Każdy etap kończy się zrealizowaniem i walidacją konkretnego zadania, które ma wymierną wartość handlową i stanowi podstawę do rozliczenia etapu przed dalszym procedowania pracy. 5. Oferta - Plan Nakładów finansowych: Dokument zawierający opis prac poszczególnych etapów oraz szacunkowy koszt wykonania poszczególnych etapów pracy przez BFD i kooperantów. Na bazie Planu Nakładów finansowych opracowana jest docelowa wycena kosztów zlecenia i biznes plan dla jego realizacji. Wyceny ofertowe są szacowane na bazie uproszczonego projektu procesu i służą jedynie ustaleniu poziomu niezbędnych nakładów finansowych. Wyceny precyzyjne etapów, wykonujemy już na etapie planowania realizacji projektu i wdrożenia. Inwestor zawsze decyduje o docelowej wysokości budżetu przydzielonego do realizacji każdego etapu pracy. 6. Dokumentacja: Zestaw informacji w postaci rysunków, plików 3D, opisów albo innych dokumentów papierowych lub elektronicznych, które opisują projekt w sposób umożliwiający płynne realizowanie kolejnego etapu pracy projektowo-wdrożeniowej. Zawsze tworzymy dokumentację w formatach akceptowanych przez wykonawcę kolejnego etapu prac. UWAGA! - W całym procesie projektowo-wdrożeniowym obowiązuje żelazna zasada, że wykonawca projektu (etapu pracy) dostarcza Zleceniodawcy (Inwestorowi) wolną od wad dokumentację w formacie, który nadaje się do dalszej pracy.
Format i sposób weryfikacji jakości dokumentacji strony zawsze definiują na początku współpracy. Zespół BFD pracuje w przemysłowym systemie 3D CAD/CAM/CNC - SIEMENS NX i zawsze dostosuje się do wymogów zleceniodawcy w tym zakresie.. 7. Dokumentacja niezgodna (wzornicza, konstrukcyjna, technologiczna): Dokumentacja, która zawiera błędy uniemożliwiające sprawną realizację procesu wdrożeniowego lub produkcyjnego w efektywnych, zaplanowanych kosztach i czasie. Dokumentacja niezgodna wymaga korekt, poprawek i zmian, jeszcze przed rozpoczęciem kolejnego etapu pracy. Poprawki niezgodnej dokumentacji zawsze wykonywane są przez autora, lub na koszt autora. Autor dokumentacji niezgodnej, jest również osobiście odpowiedzialny za koszty opóźnienia procesu projektowo-wdrożeniowego.. 8. Koncept: (szkice lub wizualizacje robocze) Odręczny szkic lub render w formacie.jpg /72 dpi.) służąca do oferowania oraz omawiania zewnętrznych cech przyszłego produktu. Jeżeli inwestor chce koncepty ofertowe zachować wyłącznie dla siebie, to nabywa materialne prawa do konceptów dopiero po zapłacie za nie. W przypadku wymogu utajnienia projektu do czasu premiery rynkowej, materialne prawa autorskie do wszystkich niewykorzystanych konceptów powinny być przez Zleceniodawcę zakupione. Wartość materialna konceptów jest sprawą umowną, wynikającą z kontekstu aktualnego projektu i wdrożenia. Należy jednak pamiętać, że wstępne koncepty tworzone na wczesnym etapie ofertowania więc nie są projektami wzorniczymi. 9. Wizualizacja produktu. (dizajn ofertowy) Wizualizacja produktu to graficzne przedstawienie propozycji wyglądu lub budowy produktu, nie podparte projektowaniem funkcji czy konstrukcji. Wizualizacje stosujemy na etapie ofertowania i nie jest ona projektem wzorniczym. 10. Projekt funkcjonalny (produktu przemysłowego): Zawarty w brief ie, opis sposobu użytkowania produktu, cech jego konstrukcji oraz właściwości użytkowych, ergonomicznych a także wymagań elektrycznych, energetycznych, udarnościowych, IP, IK, EMC, CE, RoHS i innych niezbędnych cech. Projekt Funkcjonalny jest nierozerwalną składową późniejszego Projektu Wzorniczego. Oznacza to, że Projekt Wzorniczy, powinien spełnić kryteria opisane w Projekcie Funkcjonalnym, oraz części technologicznej i finansowej Briefu. 11. Projekt konstrukcyjny (produktu przemysłowego): Wynikająca z Projektu Funkcjonalnego, dokumentacja wykonana w przemysłowym systemie CAD (pliki w formacie.igs,.stp Parasolid, lub innym, uzgodnionym formacie), opisująca konstrukcję wewnętrzną, ruch oraz sposób montażu podzespołów a także właściwości konstrukcyjne elementów, materiały i technologie produkcji.
Standardowo Projekt Konstrukcyjny opisuje system montażu, ruchu, uszczelnienia i inne parametry umożliwiające opracowanie przemysłowej technologii seryjnej produkcji produktu spełniającego wymogi, ekonomii, norm, dyrektyw UE, i certyfikacji. 12. Stylizacja produktu (Dizajn Zewnętrzny): Stylizacja to opracowanie zestawu cech wyglądu i szczegółów powierzchni zewnętrznej produktu. Stylizacja, to działanie zespołu projektowego, w którym celem jest nadanie nowych wartości estetycznych lub emocjonalnych produktu. Stylizacja nie jest projektem wzorniczym. W stylizacji nie zajmujemy się parametrami technicznymi produktu ani jego funkcjonalnością. Stylizację stosujemy opracowując kolejne wersje rynkowe produktu. Stylizacja, oprócz dokumentacji wyglądu zewnętrznego, może zawierać projekt wersji kolorystyki produktu. UWAGA! - Na polskim rynku Stylizacja (dizajn zewnętrzny) powszechnie jest mylona z Projektem Wzorniczym. Są to jednak bardzo różne zakresy nakładów pracy. Za Stylizację Inwestor nigdy nie płaci jak za kompletny Projekt Wzorniczy. 13. Projekt Wzorniczy (produktu przemysłowego): Spełniająca uwarunkowania z Briefu, Analizy Rynku oraz Projektu Funkcjonalnego, zgodna z założeniami konstrukcyjnymi, wolna od wad powierzchni, dokumentacja CAD 3D (pliki w formacie.igs,.stp Parasolid) lub w innym formacie uzgodnionym ze Zleceniodawcą, umożliwiająca Inwestorowi bezproblemową realizację projektu w przemysłowych systemach CAD/CAM/CNC. Dokumentacja Projektu Wzorniczego zawiera zaprojektowane i udokumentowane rozwiązania funkcjonalne, wygląd szczegółów powierzchni zewnętrznej, proponowane materiały oraz kolorystykę. Projekt Wzorniczy umożliwia bez ingerencji w wizerunek produktu, opracowanie Projektu Konstrukcyjnego i jest udokumentowanym rozwiązaniem problemów i zadań opisanych w brief ie i Projekcie Funkcjonalnym. W szczególności, Projekt Wzorniczy nie może generować żadnych problemów wykonawczych, technologicznych i ekonomicznych w dalszym procesie. UWAGA! Na polskim rynku Projekt Wzorniczy, czasem jest mylony z Wizualizacją lub Stylizacją Produktu, która wymaga od samego Inwestora opracowania właściwej dokumentacji technicznej i technologicznej do zaprojektowanego kształtu, co bywa trudne a czasem wręcz niemożliwe. Procedury i metodyka pracy stosowane w BFD zwalniają Inwestora z konieczności wyręczania dizajnera w zakresie tworzenia właściwej dokumentacji oraz znakomicie przyśpieszają realizację kolejnych etapów. 14. Projekt graficzny (opracowanie grafik dla produktu przemysłowego): Uzgodniony z Inwestorem zakres prac graficznych polegający na wykonaniu: - projektów grafiki etykiet i tabliczek znamionowych, - interfejsów - opakowań - infografik - instrukcji obsługi i serwisowania - materiałów na stronę www
- plików do poligrafi - innych prac Projekt Graficzny może być włączony do etapu Projektu Wzorniczego, lub może zostać rozkooperowany do zewnętrznych dostawców usług. W takim przypadku należy szczególnie zadbać o właściwe briefy, przygotowanie precyzyjnych zadań i kryteriów odbioru dla wszystkich podwykonawców oraz przestrzeganie polityki poufności. 15. Projekt Wdrożeniowy Produktu (przemysłowego): Komplet dokumentacji umożliwiający wdrożenie produktu do produkcji seryjnej, dystrybucji i sprzedaży. W skład Projektu Wdrożeniowego wchodzą dokumentacje dla podwykonawców (kooperantów) przygotowane w uzgodnionych formatach akceptowanych przez tych podwykonawców.. Na tym etapie gromadzimy w jednym miejscu wszystkie dokumentacje wykonawcze w formatach uzgodnionych z wykonawcami i kwalifikowanymi dostawcami. 16. Prototyp: Obudowa (detal, model funkcjonalny urządzenia) wykonany w technologiach zastępczych, uzyskany na wczesnym etapie procesu projektowo-wdrożeniowego. Prototyp jest modelem urządzenia przeznaczonym do weryfikacji założeń konstrukcji oraz określenia możliwych tolerancji obróbczych i montażowych. Prototypy wykonujemy zanim zostanie sfinansowana kompletna praca projektowo-wdrożeniowa. Po analizie Prototypu możliwe są zmiany w zakresie projektu, obróbki, korekty obrabianych wymiarów, sposobu montażu itp. Prototyp (lub kilka prototypów) służy do ustalenia jakości finalnego projektu, sposobu obróbki, montażu i dopasowania elementów składowych wyrobu. Często, po wykonaniu i analizie prototypów wprowadzane są zmiany w dokumentacji wzorniczej, konstrukcyjnej i technologicznej. 17. Makieta: Detal lub model wykonany z materiałów zastępczych, stosowany do badań ergonomii, lub opracowania działania nietypowych mechanizmów albo do obejrzenia proporcji i geometrii projektowanych produktów. Makiety, choć można się bez nich obejść, są bardzo przydatnym elementem procesu projektowowdrożeniowego. Ich wykonanie, daje pożądane informacje projektowe. 18. Korekta geometrii makiety lub prototypu Praca polegająca na dostosowywaniu właściwości makiet lub prototypów do spełnienia przyjętych założeń. Korekty wykonuje się zwłaszcza podczas opracowywania właściwej ergonomii oraz badań wytrzymałościowych lub zniszczeniowych.
Zwykle, w procesie projektowo-wdrożeniowym planujemy wykonanie jednego lub kilku prototypów. Wyłącznie od decyzji Inwestora zależy przydział budżetu na prace w tym zakresie. 19. Seria Produkcyjna: Pierwsza partia produktów wykonana w seryjnej technologii produkcji. UWAGA! - Zmiany geometrii bryły 3D wyrobu, wprowadzane przez Inwestora po wykonaniu Serii Produkcyjnej, zawsze wymagają powtórzenia znacznej części, lub nawet całego procesu wdrożeniowego od początku. Jest to zawsze osobny proces podlegający indywidualnej wycenie i budżetowaniu. 20. Zmiana: Każde zdarzenie zmieniające opracowany harmonogram (proces wdrożeniowy) nie ujęte w ofertowej (standardowej) procedurze projektowo-wdrożeniowej, która podlegała opisaniu (Projekt Procesu) i wycenie (Plan Nakładów Inwestycyjnych). Zmiany, zawsze wymagają porozumienia stron co do zakresu korekty i terminu wykonania zmiany oraz przydzielonego budżetu na jej wdrożenie. W pragmatyce pracy BFD zwykle staramy się konieczne zmiany finansować z przesunięć budżetów na pozostałe etapy tak, by nie zwiększać planowanych przez Inwestora nakładów inwestycyjnych (biznes planu). Ale nie zawsze jest to możliwe. 21. Choroby wieku dziecięcego produktu: Ujawnione wady konstrukcyjne lub funkcjonalne albo defekty związane z procesem produkcji i montażu, których nie sposób było przewidzieć na etapie analizy rynku, pisania brief u oraz opracowywania konstrukcji produktu. Ograniczanie budżetów na makiety, próby, badania i rozwój, znakomicie potęguje ryzyko zaistnienia takich zdarzeń. W praktyce, każdy nowo opracowywany produkt jest obciążony w mniejszej lub większej skali chorobami wieku dziecięcego. Uchronić się przed nimi możemy, budując w trakcie prac projektowych makiety, prototypy oraz uruchamiając krótkie serie do badań. Analiza przed seryjnych produktów, daje wiedzę jak udoskonalić docelowy produkt seryjny. Choroby wieku dziecięcego nie wystąpią w przypadku bardzo prostych produktów opartych na znanej technologii oraz przy stylistycznym re-designie już wcześniej produkowanych seryjnie produktów. (Stylizacja) Choroby Wieku Dziecięcego produktu, ograniczamy w BFD wybierając do współpracy doświadczonych projektantów i konstruktorów, mających za sobą wiele wdrożeń podobnych produktów (Know How). Pomaga też wzajemna wymiana doświadczeń pomiędzy zespołami Inwestora i BFD oraz angażowanie konsultantów zewnętrznych. Jednak przy projektowaniu zupełnie nowych produktów nigdy nie uzyskamy 100% gwarancji skuteczności.
22. Nadzór autorski BFD nad wdrożeniem projektu: Działania polegające na obserwacji, analizie i kontroli procesu wdrażania oraz uruchamiania produkcji seryjnej. Walidacji w ramach nadzoru autorskiego, podlega w szczególności jakość wykonania poszczególnych elementów produktu przez podwykonawców lub dział produkcji Inwestora. W ramach Nadzoru Autorskiego wykonywane są korekty dostosowawcze i finalne dokumentacje techniczne. Czynności te mogą być finansowane z zasadniczego procesu (Projekt Wzorniczy), lub stanowią usługę rozliczaną na odrębnym budżecie zależnym od realnie wykorzystanych roboczogodzin. 23. Prawa Autorskie do dzieła/autor projektu: Zgodnie z ustawą o prawie autorskim, wszyscy projektanci i inżynierowie (zespół) którzy opracowują konstrukcję, kształt oraz wizerunek produktu mają do niego niezbywalne, osobiste prawa autorskie. Do premiery rynkowej obowiązuje poufność w tym zakresie. Po premierze rynkowej produktu, Autorzy mogą wizerunek produktu umieścić w swoim port folio i upublicznić. Jednak w żadnym przypadku nie mogą upublicznić sposobu uzyskania unikatowych cech produktu, które mają dla Inwestora znaczenie strategiczne lub handlowe (Know How). W praktyce projektowej BFD, osobiste prawa autorskie są wspólne dla całego zespołu projektowego. UWAGA! W ramach polityki poufności BFD zawsze tworzymy, uzgodniony z Inwestorem zestaw oficjalnych informacji o produkcie i projekcie, które członkowie zespołu mogą potem upublicznić. 24. Materialne Prawa do dzieła (projektu, dokumentacji): Automatycznie przechodzą na własność Inwestora w momencie wpływu zapłaty za wykonany kolejny etap projektu. BFD nie wymaga od Inwestora odrębnych umów w tym zakresie. Inwestor w ramach nabytych materialnych praw, może swobodnie dysponować dokumentacją i dowolnie zmieniać konstrukcję oraz inne cechy produktu pod warunkiem, że zawiadomi o tych zmianach BFD. Nie jest wymagana zgoda BFD na zmiany wprowadzone przez Inwestora, a jedynie dostarczenie informacji o tym, że wystąpiły. Jeżeli Inwestor zmieni cechy projektu, w sposób polepszający lub pogarszający jakość projektu, to BFD zastrzega sobie prawo prezentowania w swoich materiałach wizerunku produktu przed i po zmianie, wraz z opisem (analizą) efektów wprowadzonych zmian, oraz używania takich przykładów w materiałach szkoleniowych i publicznych prezentacjach jako studia przypadku. W razie potrzeby wprowadzania zmian w trakcie seryjnej produkcji lub opracowania kolejnych wersji produktu, BFD jest zawsze w dyspozycji do współpracy z Inwestorem w tym zakresie.
UWAGA! Zestaw powyższych definicji jest doskonalony po analizie praktycznych doświadczeń w kolejnych realizowanych procesach projektowo-wdrożeniowych. Spełnienie powyższych kryteriów, stanowi zawsze podstawę procedowania współpracy z Inwestorem, dizajnerami i partnerami wspierającymi procesy projektowo-wdrożeniowe realizowane przez BFD. W przypadku powstania kwestii spornych, powyższy dokument zawsze stanowi podstawę rozstrzygania wszelkich sporów pomiędzy Inwestorem, a BFD i ma znaczenie nadrzędne w stosunku do ewentualnych niejasności zapisów w indywidualnych zamówieniach i umowach współpracy. Powyższe definicje dla BFD opracował na podstawie analizy przebiegu ponad pięciuset projektów i wdrożeń wykonanych dla różnych branż gospodarki. Zdzisław Sobierajski www.sobierajski.pl Zdzisław Sobierajski - jest przedsiębiorcą od 1989 roku. Pracuje z projektantami i przemysłem, tworząc zespoły wdrożeniowe www.sobierajski.pl. Prowadzi program stypendialny dla młodych projektantów www.polyester-design.com. Trzy produkty opracowane pod jego kierunkiem zdobyły tytuł Red Dot winner 20111 i 2012, a dwa zyskały nominacje do German Design Award 2013 i 2014. Kapituła konkursu Design Alive Awards 2012 wyróżniła go w kategorii Strateg za traktowanie wiedzy o designie jako integralnego elementu rozwoju produktu. W marcu 2013, z rekomendacji Urzędu Patentowego RP, został wyróżniony przez World Intellectual Property Organization nagrodą WIPO Award for Innovative Enterprises. Opracowana przez niego technologia czterofazowych materiałów kompozytowych Quadur, została finalistą konkursu Dobry Wzór 2013 w kategorii Nowe Materiały. A w grudniu 2013 odebrał wyróżnienie w finale konkursu Design Management Europe Award. Jedynym w Europie konkursie na zarządzanie wdrażaniem produktów i usług. Jest analitykiem i propagatorem dizajnu produktowego wśród firm sektora MŚP. Prowadzi wykłady i warsztaty z projektowania procesów wdrożeniowych oraz budowania relacji projektantów z przedsiębiorcami. Od kwietnia 2015 jest ekspertem PARP i NCBiR w zakresie wdrażania wzornictwa produktowego w firmach sektora MŚP, oraz technologii przetwórstwa tworzyw sztucznych i materiałów kompozytowych. Wykonawca.. Inwestor:.