RAPORT Z PRZEPROWADZONYCH BADAŃ CATI W KRAKOWIE I POZNANIU W

RAPORT Z PRZEPROWADZONYCH BADAŃ CATI W KRAKOWIE I POZNANIU W RAMACH OPRACOWANIA KONCEPCJI, METODYKI, NARZĘDZI BADAŃ WSKAŹNIKÓW JAKOŚCI ŻYCIA I JAKOŚCI USŁUG PUBLICZNYCH W JST NA PRZYKŁADZIE KRAKOWA I POZNANIA 1. WSTĘP Poniższy rozdział zawiera opracowanie wyników badania pilotażowego, zrealizowanego przez KB Pretendent w dniach od 23-26.07.2012 w dwóch miastach, tj. w Krakowie i Poznaniu. W niniejszym badaniu został zastosowany kwestionariusz ankiety do badania techniką CATI - (od ang. Computer Assisted Telephone Interviewing) - Technika ta stosowana jest przy realizacji badań ilościowych, polegająca na prowadzeniu wywiadów telefonicznych z wykorzystaniem komputera. Zapewnia ona respondentom poczucie anonimowości. Zapis wyników badania jest możliwy dzięki połączeniu telefonów ankieterów z komputerami za pomocą centrali telefonicznej. Technika CATI pozwala na zebranie danych ilościowych, które następnie można poddać analizie statystycznej. Do najważniejszych metod analizy ilościowej zastosowanych w celu interpretacji danych zebranych tą metodą należy analiza rozkładu liczebności, oraz korelacji. Kwestionariusz do badania techniką CATI zakładał ocenę piętnastu obszarów wpływających na jakość życia mieszkańców z punktu widzenia rozwoju miasta. Obszary te to: 1. Transport i komunikacja 2. Gospodarka komunalna 3. Ochrona środowiska 4. Oświata 5. Bezpieczeństwo publiczne 6. Mieszkalnictwo 7. Kultura i ochrona dziedzictwa narodowego 8. Sport i rekreacja 9. Zdrowie 10. Pomoc społeczna 11. Przedsiębiorczość 12. Społeczeństwo obywatelskie 13. Turystyka i promocja 14. Nauka i technologie informacyjne 15. Zagospodarowania przestrzeni i architektura

Respondent mógł wyrazić swoja opinię dotyczącą znaczenia danego obszaru wskazując na ocenę na skali pięciostopniowej Liketra, gdzie najwyższa oznaczała bardzo ważny obszar natomiast najniższa w ogóle nie ważny obszar z punktu widzenia rozwoju miasta. W ramach każdego obszaru zostały wyodrębnione poszczególne dziedziny, z których badany mógł wybrać jedno, jako te najistotniejsze dla rozwoju miasta. Kwestionariusz ankiety CATI składał się z 33 pytań, z czego trzy pierwsze stanowiły pytania o cechy społeczno-demograficzne służące przy analizie do celów statystycznych. Pozostałe pytania to właściwa ankieta. Do badania pobrano próbę o charakterze losowym z nałożonymi kwotami. Metoda doboru kwotowego podlega założeniu, że próba jest reprezentacyjna dla całej populacji badanej, jeśli struktura próby z punktu widzenia ważnych cech jest identyczna jak struktura badanej zbiorowości. Badaną populację opisuje się według określonych cech, dzieląc ją na kwoty a w dalszej kolejności określa się skład próby proporcjonalnie do udziałów poszczególnych kwot w badanej populacji. Kwoty w niniejszym badaniu zostały opracowane przy użyciu danych z GUS z 2010 roku 1, mówiących o generalnej populacji Polski i zostały nałożone na takie zmienne jak płeć oraz wiek. Badanie przeprowadzono w dwóch miastach Krakowie i Poznaniu. W każdym z miast przeprowadzono po 200 wywiadów telefonicznych. Struktura próby w każdym z miast była identyczna. Uwzględniając wiek respondentów w każdym z miast przeprowadzono 46 ankiet wśród osób w wieku 18-29 lat, z czego połowę (23 ankiety) przeprowadzono z mężczyznami. W wieku 30-59 lat przeprowadzono łącznie 52%, z czego połowę (26 ankiet) z mężczyznami. Największy odsetek badanych stanowiły osoby w wieku 60 lat i więcej łącznie 102 osoby, z czego 41 ankiet przeprowadzono z mężczyznami a 61 z kobietami. Reasumując w badaniu udział wzięło 90 mężczyzn oraz 110 kobiet. Badanie CATI stanowiło element standaryzacji narzędzi badawczych zaprojektowanych na użytek badania. Jego dokładne wyniki opisano w kolejnym podrozdziale. 2. WYNIKI Badani zostali poproszeni o ocenę poszczególnych dziedzin wpływających na życie społeczne, i mających ich zdaniem znaczenie z punktu wiedzenia rozwoju miasta. Ocenie podlegało 15 kryteriów. Każdy z respondentów mógł ocenić 1 dane publikowane przez GUS. Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym stan w dniu 30 VI 2010 r.

wymieniony aspekt na skali pięciostopniowej. W opracowaniu wyników zastosowano analizę w postaci wyliczania salda odpowiedzi. Polegało to na tym, że od sumy podpowiedzi pozytywnych (kategorie: bardzo ważne i raczej ważne) odjęto sumę odpowiedzi negatywnych (kategorie: raczej nie ważne oraz w ogóle nie ważne) otrzymując tym samym wynik wskazujący na realne wyniki. W tym ujęciu, zdaniem wszystkich badanych, najbardziej istotne z punktu widzenia rozwoju miasta okazały się przede wszystkim takie dziedziny jak: transport i komunikacja oraz bezpieczeństwo publiczne (95%), następnie zdrowie (93%) i oświata (91%). Mieszkańcy tych dwóch miast również za istotną uznali ochronę środowiska (90%). Ważne okazało się zagospodarowanie przestrzeni i architektury oraz przedsiębiorczość (po 89%). W opinii Krakowian i Poznaniaków najmniejsze znaczenie ma pomoc społeczna (76%), nieco większe sport i rekreacja (79%) oraz turystyka i promocja (82%).

POMOC SPOŁECZNA SPORT I REKREACJA TURYSTYKA I PROMOCJA MIESZKALNICTWO NAUKA I TECHNOLOGIE INFORMACYJNE SPOŁECZEOSTWO OBYWATELSKIE KULTURA I OCHRONA DZIEDZICTWA GOSPODARKA KOMUNALNA PRZEDSIĘBIORCZOŚD 76% 79% 82% 84% 85% 85% 8 8 89% 89% OCHRONA ŚRODOWISKA OŚWIATA ZDROWIE BEZPIECZEOSTWO PUBLICZNE TRANSPORT I KOMUNIKACJA 90% 91% 93% 95% 95% Rysunek 1 Jakie jest znaczenie danej kategorii z punktu widzenia rozwoju miasta? Salda odpowiedzi Różnice w odpowiedziach pomiędzy mieszkańcami Krakowa i Poznania są niewielkie. Poznaniacy, częściej niż Krakowiacy, zwracali uwagę na ochronę środowiska, oświatę, bezpieczeństwo publiczne, mieszkalnictwo, kulturę i ochronę dziedzictwa narodowego, sport i rekreację, zdrowie, przedsiębiorczość, społeczeństwo obywatelskie, oraz zagospodarowanie przestrzeni i architektury. Krakowiacy częściej wskazywali na transport i komunikację, gospodarkę komunalną, turystykę i promocję oraz naukę i technologie informacyjne. Pomoc społeczna uzyskała dokładnie taki sam wynik w obu badanych miastach.

Kraków Poznao ZAGOSPODAROWANIE PRZESTRZENI I ARCHITEKTURY NAUKA I TECHNOLOGIE INFORMACYJNE TURYSTYKA I PROMOCJA SPOŁECZEOSTWO OBYWATELSKIE PRZEDSIĘBIORCZOŚD POMOC SPOŁECZNA ZDROWIE SPORT I REKREACJA KULTURA I OCHRONA DZIEDZICTWA NARODOWEGO MIESZKALNICTWO BEZPIECZEOSTWO PUBLICZNE OŚWIATA OCHRONA ŚRODOWISKA GOSPODARKA KOMUNALNA TRANSPORT I KOMUNIKACJA 8 92% 8 81% 86% 79% 82% 8 8 90% 76% 76% 92% 93% 76% 82% 86% 8 83% 85% 94% 95% 90% 92% 89% 92% 89% 8 9 94% Rysunek 2 Jakie jest znaczenie danej kategorii z punktu widzenia rozwoju miasta? Salda odpowiedzi W ramach zagadnień dotyczących transportu i komunikacji, mieszkańcy zarówno Poznania jak i Krakowa, za najistotniejszy uznali punkt dotyczący poruszania się transportem publicznym w mieście odpowiednio 6 i 64%. Kolejną ze wskazywanych kwestii było poruszanie się samochodem po mieście, jednakże otrzymało ono znaczni mniej wskazań, tj. 16% oraz.

Połączenia komunikacyjne (pociągi, samoloty) z innymi miejscowościami w Polsce Dostępnośd ścieżek rowerowych Dostępnośd miejsc parkingowych przy węzłach komunikacyjnych na obrzeżach miasta Poruszanie się samochodem po mieście Stan przystanków komunikacji publicznej (miejsca siedzące oraz zadaszenie) 4% 4% 3% 6% 9% 16% 2% 3% 2% Poruszanie się transportem publicznego w mieście (tramwaje, autobusy) 66% 64% 6 Rysunek 3 Proszę wybrać jedno najważniejsze spośród wymienionych zagadnień dotyczących TRANSPORTU I KOMUNIKACJI: W ramach gospodarki komunalnej respondenci wskazali trzy najważniejsze w ich odczuciu kategorie: utrzymanie czystości w mieście 39% ogółu badanych w tym 44% Poznań i 39% Kraków. W następnej kolejności jakość wody pitnej 32% (odpowiednio dla miast 31% i 33%) oraz organizacja segregacji i wywozu śmieci 19% (odpowiednio i 25%).

Toalety miejskie Stan cmentarzy Organizacja opieki nad bezdomnymi zwierzętami Organizacja segregacji i wywozu śmieci (w tym dostępnośd koszy na śmieci) Utrzymanie czystości w mieście Jakośd wody pitnej 4% 4% 5% 1% 1% 2% 5% 5% 6% 19% 25% 39% 34% 44% 32% 33% 31% Rysunek 4 Proszę wybrać jedno najważniejsze spośród wymienionych zagadnień dotyczących GOSPODARKI KOMUNALNEJ: W ramach ochrony środowiska najczęściej wskazywaną kategorią były tereny zieleni (parki, skwery) 42%. Różnica między Poznaniem (4) oraz Krakowem (3) wyniosła prawie 10p.p.. Kolejną ważną kwestia jest dla mieszkańców jakość powietrze wskazań. Częściej była ona wskazywana przez Krakowian (3 do 22%). Hałas w mieście oraz kształtowanie się postaw proekologicznych uzyskały podobny rozkład odpowiedzi odpowiednio 15% i. Kształtowanie postaw proekologicznych Hałas w mieście 12% 15% 15% 15% 16% Tereny zieleni (parki, skwery, itd.) 42% 3 4 Jakośd powietrza 22% 3 Rysunek 5 Proszę wybrać jedno najważniejsze spośród wymienionych zagadnień dotyczących OCHRONY ŚRODOWISKA:

Oceniając oświatę respondenci wskazali, jako najważniejsze kompetencje i zachowania nauczycieli 32% oraz przedszkola (2), w następnej kolejności szkoły podstawowe i gimnazja, mniej bo szkoły średnie. Zajęcia pozalekcyjne wskazane zostały przez badanych. Kompetencje i zachowania nauczycieli Zajęcia pozalekcyjne Szkoły średnie (licea, technika) Szkoły podstawowe i gimnazja Przedszkola 32% 36% 2 25% 32% Rysunek 6 Proszę wybrać jedno najważniejsze spośród wymienionych zagadnień dotyczących OŚWIATY: Dla badanych bez względu na miejscowość pochodzenia w ramach bezpieczeństwa publicznego najważniejsze jest bezpieczeństwo osobiste na zewnątrz (w mieście) 5 wskazań.

Sytuacje kryzysowe/ zdarzenia nadzwyczajne Funkcjonowanie służb ratowniczych Bezpieczeostwo w ruchu drogowym Bezpieczeostwo majątku (mieszkania) Bezpieczeostwo osobiste na zewnątrz (w mieście) 16% 1 11% 12% 11% 59% 60% 5 Rysunek 7 Proszę wybrać jedno najważniejsze spośród wymienionych zagadnień dotyczących BEZPIECZEŃSTWA PUBLICZNEGO: W kategorii mieszkalnictwo badani jako najważniejsze wybrali dwie: rozwój wielorodzinnego budownictwa mieszkaniowego oraz stan techniczny budynków w mieście po 30% wskazań. Mieszkania socjalne częściej były wyliczane przez Poznaniaków (24% do 1). Stan techniczny budynków w mieście (wygląd) 30% 31% Mieszkania socjalne Tworzenie warunków pod budownictwo jednorodzinne Rozwój wielorodzinnego budownictwa mieszkaniowego 21% 1 24% 21% 30% 32% 2 Rysunek 8 Proszę wybrać jedno najważniejsze spośród wymienionych zagadnień dotyczących MIESZKALNICTWA: W ramach zagadnień dotyczących kultury i ochrony dziedzictwa narodowego respondenci wskazali jako najważniejsze dbanie o zabytki w mieście 52%.

Pozostałe kategorie otrzymały porównywalną ilość wskazań 26% dla wydarzeń kulturalnych oraz 22% dla funkcjonowania instytucji kultury. Dbanie o zabytki w mieście 52% 50% 54% Wydarzenia kulturalne (ich liczba, atrakcyjnośd, dostępnośd) 26% 2 25% Funkcjonowanie instytucji kultury 22% 24% 21% Rysunek 9 Proszę wybrać jedno najważniejsze spośród wymienionych zagadnień dotyczących KULTURY I OCHRONY DZIEDZICTWA NARODOWEGO: Dla mieszkańców Krakowa i Poznania oferta rekreacyjno sportowa dla dzieci i młodzieży została wskazana, jako najważniejsza spośród innych wymienianych w ramach sportu i rekreacji 44%, następnie baza rekreacyjno sportowa oraz imprezy rekreacyjno sportowe, w których można brać aktywny udział. Oferta rekreacyjno - sportowa dla dzieci i młodzieży 44% 45% 44% Imprezy sportowe, w których można uczestniczyd w charakterze widza 6% Imprezy rekreacyjno - sportowe w których można brad aktywny udział 21% Baza rekreacyjno - sportowa Rysunek 10 Proszę wybrać jedno najważniejsze spośród wymienionych zagadnień dotyczących SPORTU I REKREACJI:

W ramach wymienionych zagadnień dotyczących zdrowia dwie kategorie uzyskały wysoka liczbę wskazań: profilaktyka zdrowia 35% oraz funkcjonowanie podstawowej opieki zdrowotnej 30%. Żłobki 3% 3% 3% Funkcjonowanie specjalistycznej opieki zdrowotnej Funkcjonowanie podstawowej opieli zdrowotnej 30% 30% 31% Walka z uzależnieniami (pomoc dla uzależnionych) 6% Promowanie zdrowego stylu życia 12% 12% 12% Profilaktyka zdrowia (badania profilaktyczne dostępne dla mieszkaoców) 35% 3 34% Rysunek 11 Proszę wybrać jedno najważniejsze spośród wymienionych zagadnień dotyczących ZDROWIA: Bezrobocie to najważniejsze zagadnienie dotyczące pomocy społecznej wskazywane najczęściej przez mieszkańców obu miast. W ramach tego kryterium, jako ważne wymieniane było ubóstwo oraz przemoc w rodzinie. Różnice w odpowiedziach pomiędzy Krakowiakami i Poznaniakami nie są znaczne i przedstawia je poniższy rysunek.

Osoby starsze Bezrobocie Wsparcie integracji i rozwoju osób niepełnosprawnych Bezdomnośd Przemoc w rodzinie Ubóstwo 9% 15% 16% 16% 15% 1 19% 1 19% 30% Rysunek 12 Proszę wybrać jedno najważniejsze spośród wymienionych zagadnień dotyczących POMOCY SPOŁECZNEJ: Najczęściej wybieranym zagadnieniem dotyczącym przedsiębiorczości, jako najważniejsze wskazywane było wspieranie mieszkańców w procesie zakładania działalności gospodarczej. Mieszkańcy Krakowa częściej niż mieszkańcy Poznania wskazywali na promocję gospodarczą miasta (o 3p.p.). Niemal identyczne znaczenie dla obu badanych grup ma pozyskiwanie inwestorów spoza miasta. Promocja gospodarcza miasta 24% 2 22% Wspieranie mieszkaoców w procesie zakładania i prowadzenia działalności gospodarczej 63% 61% 65% Pozyskiwanie inwestorów spoza miasta Rysunek 13 Proszę wybrać jedno najważniejsze spośród wymienionych zagadnień dotyczących PRZEDSIĘBIORCZOŚCI:

W ramach kryterium, jakim jest społeczeństwo obywatelskie mieszkańcy oby grup najczęściej wskazywali na możliwość wpływu na decyzje podejmowane przez władze miasta przez udział w konsultacjach społecznych. To zagadnienie było nieco częściej wskazywane przez Krakowiaków. W drugiej kolejności mieszkańcy tych dwóch miast wskazali, jako najistotniejsze podnoszenie świadomości i aktywności zawodowej a następnie dostęp do informacji dotyczących samorządu i urzędu- to zagadnienie częściej wskazywali Poznaniacy. Możliwośd wpływu na decyzje podejmowane przez władze miasta Podnoszenie świadomości i aktywności obywatelskiej 42% 44% 39% 34% 34% 34% Dostęp do informacji dotyczących samorządu i urzędu Aktywnośd organizacji pozarządowych 16% 1 10% 10% 10% Rysunek 14 Proszę wybrać jedno najważniejsze spośród wymienionych zagadnień dotyczących SPOŁECZEŃSTWA OBYWATELSKIEGO: W ramach zagadnień dotyczących nauki i technologii informacyjnych dla respondentów najważniejszym aspektem jest szkolnictwo wyższe, ocena warunków do studiowania - 50% wskazań. Dostępność usług publicznych otrzymała 29 p.p..

Informacja turystyczna 24% 23% 25% Promocja miasta (udział w targach, wydawanie ulotek, itd.) 43% 45% 40% Ruch turystyczny (przyjazdy różnego rodzaju turystów) Baza turystyczna (hotele, restauracje, muzea, itd.) 11% 21% 1 25% Rysunek 15 Proszę wybrać jedno najważniejsze spośród wymienionych zagadnień dotyczących TURYSTYKI I PROMOCJI: Najczęściej wskazywaną dziedziną dotycząca turystyki i promocji była promocja miasta wskazało tak 40% Poznaniaków oraz 45% Krakowian. Kolejny wybór dotyczył informacji turystycznej średnio 21% odpowiedzi na ten aspekt. Dostępnośd usług publicznych przez Internet (możliwośd załatwiania spraw w urzędzie miasta poprzez internet) Internet i jego udostępnienie na terenie miasta 2 30% 21% 23% Szkolnictwo wyższe, ocena warunków do studiowania 50% 53% 4 Rysunek 16 Proszę wybrać jedno najważniejsze spośród wymienionych zagadnień dotyczących NAUKI I TECHNOLOGII INFORMACYJNYCH: Mieszkańcy obu miast częściej wskazywali na kierunki rozwoju zabudowy w mieście, niż na aktualny układ przestrzenny miasta 78 do 22%, w ramach zagadnień dotyczących zagospodarowania przestrzeni i architektury.

Kierunki rozwoju zabudowy w mieście 7 81% 75% Aktualny układ przestrzenny miasta 22% 25% Rysunek 17 Proszę wybrać jedno najważniejsze spośród wymienionych zagadnień dotyczących ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENI I ARCHITEKTURY w mieście: