Wsparcie Młodzieży w latach 2014-2020 - czyli Europejski Fundusz Społeczny na rzecz młodych na rynku pracy Dagmara Bielawska Sytuacja młodych na rynku pracy Sytuacja osób w wieku 15-24 lata na rynku pracy jest znacznie trudniejsza od sytuacji pozostałej części społeczeństwa. Wśród potencjalnych przyczyn takiego stanu rzeczy wymienić można brak lub znikome doświadczenie zawodowe oraz niedopasowanie zdobytej wiedzy tych osób do potrzeb rynkowych. W rezultacie młodzi ludzie mają większe problemy ze znalezieniem pracy w celu zdobycia jakiegokolwiek doświadczenia zawodowego. Istnieje także grupa młodych ludzi, którzy nie są zainteresowani podejmowaniem pracy. Młodzi ludzie rejestrując się w urzędzie pracy pozostają bezrobotnymi średnio ponad 8 miesięcy. Iława, 11.03.2015 Sytuacja młodych na rynku pracy (1) Przyczyny bierności zawodowej wśród młodzieży 15-24 lata: zdobywanie wykształcenia (90%)- obliczu trudności w uzyskaniu zatrudnienia znaczna część młodych ludzi decyduje się na zdobywanie wyższego wykształcenia w celu zwiększenia możliwości znalezienia odpowiedniej pracy. Sprzyja temu dynamiczny rozwój szkolnictwa wyższego. obowiązki rodzinne i związane z prowadzeniem domu (5,5%) choroba, niepełnosprawność (2%) zniechęcenie bezskutecznością poszukiwania pracy, bądź jej poszukiwanie, ale brak gotowości do jej podjęcia (2,5%) Sytuacja młodych na rynku pracy (2) Skutki bierności zawodowej wśród młodzieży 15-24 lata: bezrobocie młodzieży uzależnienie materialne od rodziców wydłużenie czasu podejmowania decyzji o założeniu rodziny niskie współczynniki dzietności w Polsce postępujące starzenie się społeczeństwa konflikty z prawem, uzależnienia, eskalacje niezadowolenia młodych ludzi w demonstracjach ulicznych Sytuacja młodych na rynku pracy (3) Młodzi ludzie są bardziej niż inne grupy narażone na bezrobocie. Unijna (a także polska) średnia stopa bezrobocia dla grupy wiekowej 15-24 lat jest dwukrotnie wyższa od wskaźników dla całej populacji (23,3%). Powody dużego (a w czasach kryzysu dynamicznie zwiększającego się) odsetka osób bez pracy w grupie do 25. roku życia są różne, m.in.: brak doświadczenia zawodowego, brak dopasowania kompetencji do potrzeb pracodawców, brak rozbudowanej sieci społecznej pomagającej znaleźć atrakcyjne zatrudnienie, zbyt niskie zarobki dla osób bez doświadczenia, co zniechęca do wchodzenia na rynek pracy. Sytuacja młodych na rynku pracy (4) Ważnym aspektem wejścia na rynek pracy jest znalezienie przez pracownika odpowiadającej mu pracy, na warunkach, które zagwarantują mu odpowiednie warunki bytowe i stworzą perspektywy dalszego rozwoju. W tym miejscu zazwyczaj interesy pracodawców zderzają się z interesami pracowników. Z jednej strony pracodawcy często podkreślają, że zatrudniając młode osoby bez doświadczenia, ponoszą ryzyko ich edukacji zawodowej i w związku z tym powinni mieć większą elastyczność w kształtowaniu stosunków pracy z takimi osobami. Z drugiej jednak strony tzw. umowy śmieciowe (kontrakty czasowe i cywilno-prawne, nisko płatne, bez zabezpieczeń socjalnych) niosą dla osób wchodzących na rynek pracy ryzyko zablokowania ścieżek rozwoju zawodowego przy jednoczesnym braku wystarczających środków na utrzymanie (czyli pogłębianiu zależności od rodziny a nie jej zmniejszaniu). 1
Rekomendacje dla młodych wchodzących na rynek pracy Rekomendacje dla młodych wchodzących na rynek pracy (2) młodzi powinni podnosić swoje kwalifikacje np. szkoląc się lub studiując przy czym warto (w miarę możliwości) wybierać takie kierunki, które w perspektywie kilku lat pozwolą na zatrudnienie w kilku istotnych sektorach obecnie są to kierunki techniczne, inżynieryjne lub związane z rozwojem technologii; położenie nacisku na naukę przynajmniej jednego języka obcego tak, by opanować go w stopniu dobrym lub bardzo dobrym z badań firmy Sedlak&Sedlak wynika, że dobra i bardzo dobra znajomość języka angielskiego predysponuje do znacznego wzrostu zarobków w trakcie kariery zawodowej; istotne są także miękkie umiejętności (zdolności komunikacyjne, otwartość, łatwość w nawiązywaniu kontaktów, jak również umiejętności przywódcze, motywacyjne i zarządcze), wielu przedsiębiorców sądzi, że młodym brakuje tych właśnie umiejętności; podczas nauki korzystać z praktyk i staży (zdobywanie doświadczenia) podczas studiów młode osoby powinny skupić się na świadomym budowaniu swoich kompetencji, poszukiwanie pracy (lub stażu) rozpocząć jak najwcześniej. Podejmowanie różnej aktywności na studiach (koła naukowe, dodatkowe programy edukacyjne oferowane np. przez pracodawców) też jest bardzo ważne; Rekomendacje dla młodych wchodzących na rynek pracy (3) Rekomendacje dla młodych wchodzących na rynek pracy (4) zarejestrowani bezrobotni korzystać mogą nie tylko z kursów i szkoleń oferowanych przez urzędy pracy. Pamiętać należy o tym, że zarówno osoby bez doświadczenia zawodowego, jak i młodzi do 25. roku życia mogą liczyć na szczególne formy wsparcia, do których należą także stypendia na kontynuację nauki, pożyczki szkoleniowe, jednorazowe środki na podjęcie działalności gospodarczej, czy nawet zwrot kosztów opieki nad dzieckiem w trakcie poszukiwania pracy oraz inne nowe instrumenty warto nabyć doświadczenie zawodowe poprzez podjęcie pracy w formie wolontariatu jeśli ma się taką możliwość (finansową i organizacyjną) warto inwestować w staż zawodowy może to być dla młodego człowieka początek kariery, pracodawca chętniej ją zatrudni niż osobę o podobnych kwalifikacjach, która nie ma doświadczenia w pracy w tej firmie. Dodatkowo, zdobyte doświadczenie może zostać docenione także przez innego pracodawcę, a staż odbyty w trakcie edukacji i związany z jej kierunkiem znacznie skraca czas zdobywania kwalifikacji zawodowych. Rynek pracy osób młodych warmińsko-mazurskie W województwie warmińsko-mazurskim we wrześniu 2014 roku, w rejestrach powiatowych urzędów pracy pozostawało 16 841 osób bezrobotnych do 25 roku życia, które stanowiły 17,9% ogółu bezrobotnych. Rynek pracy osób młodych warmińsko-mazurskie (1) W podziale na subregiony, liczba osób bezrobotnych do 25 roku życia przedstawia się następująco: - 6 324 osoby w subregionie elbląskim 37,6% ogółu bezrobotnych do 25 r.ż. - 3 845 osób w subregionie ełckim 22,8% ogółu bezrobotnych do 25 r.ż. - 6 672 osoby w subregionie olsztyńskim 39,6% ogółu bezrobotnych do 25 r.ż. Największy odsetek osób do 25 roku życia w ogólnym bezrobociu odnotowano w powiatach: nowomiejskim (25,4%), iławskim (24,7%) i nidzickim (20,1%), natomiast najmniejszy w miastach: Olsztynie (11,6%) i Elblągu (13,0%). 2
Rynek pracy osób młodych warmińsko-mazurskie (2) Gwarancje dla Młodzieży W odpowiedzi na coraz wyższy poziom bezrobocia ludzi młodych w Europie, Komisja Europejska podjęła działania mające na celu wsparcie młodych w podejmowaniu zatrudnienia. W grudniu 2012 r. na szczeblu UE opracowany został Pakiet na rzecz zatrudnienia młodzieży (Youth Employment Package). Częścią Pakietu jest inicjatywa ustanowienia Gwarancji dla młodzieży (Youth Guarantee), czyli skierowany do państw członkowskich UE postulat zapewnienia młodym ludziom w wieku do 25 lat - którzy nie mają zatrudnienia, ani nie uczestniczą w kształceniu lub szkoleniu - dobrej jakości oferty zatrudnienia, dalszego kształcenia, przyuczenia do zawodu lub stażu w ciągu 4 miesięcy od zakończenia kształcenia formalnego lub utraty pracy. Gwarancje dla Młodzieży (1) Jako uzupełnienie dla realizacji Gwarancji dla młodzieży, na szczycie Rady Europejskiej 7-8 lutego 2013 r. podjęto decyzję o realizacji Inicjatywy na rzecz zatrudnienia ludzi młodych (Youth Employment Initiative), która ma być skierowana do regionów, w których poziom bezrobocia osób w wieku od 15 do 24 lat przekracza 25%. Gwarancje dla młodzieży realizowane będą zarówno ze środków krajowych, jak i przy udziale środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej w ramach EFS oraz Inicjatywy na rzecz zatrudnienia osób młodych. Finansowanie Gwarancji dla Młodzieży Działania na rzecz osób młodych realizowane będą w urzędach pracy w ramach środków Funduszu Pracy przeznaczonych na aktywizację bezrobotnych (średniorocznie ok. 1,5 mld zł) oraz przez Ochotnicze Hufce Pracy w ramach środków budżetowych na realizację zadań ustawowych (średniorocznie ok. 75 mln zł). Środki z budżetu UE na realizację Gwarancji dla młodzieży - w odniesieniu do młodych poniżej 30 roku życia będą pochodzić z Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój (PO WER) 2014-2020, w ramach którego wspierane będą osoby młode we wszystkich województwach. Na działania te zaplanowano kwotę 2,035 mld EUR, w tym: 550 mln EUR z Inicjatywy. Województwo warmińsko-mazurskie dysponować będzie kwotą ok. 72 mln EUR. Adresaci Gwarancji dla Młodzieży Adresaci Gwarancji dla Młodzieży (1) Osoby w wieku 15-17 lat przedwcześnie kończące naukę osoby zaniedbujące obowiązek szkolny (do 16 r. ż.) lub obowiązek nauki (do osiągnięcia 18 r. ż.). Osoby w wieku 18-24 lata pozostające poza zatrudnieniem, edukacją i szkoleniem (NEET) w tym osoby wymagające szczególnego wsparcia tj. oddalone od rynku pracy, ze środowisk defaworyzowanych, z obszarów wiejskich. Osoby w wieku 18-25 lat zarejestrowane jako bezrobotni w tym również zarejestrowani studenci studiów zaocznych i wieczorowych, czyli niespełniający tym samym warunku dla klasyfikacji jako NEET. Bezrobotna młodzież oraz poszukujący pracy absolwenci szkół i uczelni w okresie 48 miesięcy od dnia ukończenia szkoły lub uzyskania tytułu zawodowego, w wieku 18-29 lat w zakresie wsparcia przedsiębiorczości osób młodych. W odniesieniu do osób w wieku 15-17 lat przedwcześnie kończących naukę, zaniedbujących obowiązek szkolny lub obowiązek nauki, zagrożonej wykluczeniem społecznym, która ma problemy z odnalezieniem się na rynku pracy i usamodzielnieniem, podejmowane będą działania w Ochotniczych Hufcach Pracy. Będą się one koncentrować na udzielaniu wsparcia prowadzącego do podjęcia nauki lub szkolenia, bądź nabycia kwalifikacji zawodowych poprzez udział w kwalifikacyjnych kursach zawodowych oraz nabycia elementarnych kompetencji społecznych. 3
Adresaci Gwarancji dla Młodzieży (2) W stosunku do drugiej z grup, czyli NEETs w wieku 18-24 lata zakres wsparcia będzie miał charakter standardowy lub pogłębiony/kompleksowy. 1) Wsparcie standardowe - skierowane będzie do nieuczącej się i niepracującej młodzieży, wymagającej wsparcia w zakresie aktywizacji zawodowej w obszarze rynku pracy, polegające na przeprowadzeniu diagnozy sytuacji zawodowej i osobistej osoby młodej a następnie: pośrednictwo pracy i pośrednictwo w zakresie organizacji staży i praktyk, poradnictwo zawodowe i informację zawodową (forma indywidualna i grupowa), naukę aktywnego poszukiwania pracy (zajęcia aktywizacyjne, warsztaty z zakresu umiejętności poszukiwania pracy, konsultacje indywidualne). 2) Wsparcie pogłębione/kompleksowe, tzn. obejmujące wszystkie formy pomocy, które zostaną zidentyfikowane u danej osoby jako niezbędne w celu poprawy jej sytuacji na rynku pracy lub uzyskania zatrudnienia Adresaci Gwarancji dla Młodzieży (3) Wsparcie dla grupy osób w wieku 18-25 zarejestrowanych jako bezrobotne obejmować będzie pełen zakres dostępnych instrumentów i usług rynku pracy, m.in.: poradnictwo i pośrednictwo zawodowe oraz pomoc w aktywnym poszukiwaniu pracy bony stażowy, szkoleniowy, na zatrudnienie, na zasiedlenie staże, szkolenia dofinansowane dalszego kształcenia (m.in. studiów podyplomowych, stypendium na kontynuowanie nauki) środki na podejmowanie działalności gospodarczej program pożyczkowy realizowany we współpracy z BGK. W ramach programu absolwenci w ciągu 48 miesięcy od ukończenia szkoły lub studiów w wieku do 29 r. ż. będą mogli skorzystać z pożyczek na rozpoczęcie działalności gospodarczej i na utworzenie stanowiska pracy dla bezrobotnego. Adresaci Gwarancji dla Młodzieży (4) Realizatorzy Gwarancji dla Młodzieży Dla poszukujących pracy absolwentów szkół i uczelni w okresie 48 miesięcy od dnia ukończenia szkoły lub uzyskania tytułu zawodowego, w wieku 18-29 lat: umożliwienie skorzystania z systemu preferencyjnych pożyczek to także środek mający służyć zapobieganiu nadmiernemu odpływowi młodych, wysoko wykształconych osób poza granice kraju (zapobieganie zjawisku drenażu mózgów ). Na szczeblu centralnym: Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju Komenda Główna Ochotniczych Hufców Pracy Bank Gospodarstwa Krajowego Na szczeblu regionalnym: Wojewódzkie Urzędy Pracy Powiatowe Urzędy Pracy Struktury organizacyjne Ochotniczych Hufców Pracy Pośrednicy Finansowi Banku Gospodarstwa Krajowego Partnerzy rynku pracy Wsparcie w ramach POWER Wsparcie w ramach POWER Działania skierowane do osób z grupy wiekowej 15-29 lat, wpisujące się w założenia Gwarancji, realizowane będą w ramach Osi I PO WER Osoby młode na rynku pracy. Cel działania: Zwiększenie możliwości zatrudnienia osób młodych do 29 roku życia bez pracy, w tym w szczególności osób, które nie uczestniczą w kształceniu i szkoleniu (tzw. młodzież NEET). 4
POWER typy projektów 1. Instrumenty i usługi rynku pracy służące indywidualizacji wsparcia oraz pomocy w zakresie określenia ścieżki zawodowej (obligatoryjne) : identyfikacja potrzeb osób młodych pozostających bez zatrudnienia oraz diagnozowanie możliwości w zakresie doskonalenia zawodowego, w tym identyfikacja stopnia oddalenia od rynku pracy osób młodych, kompleksowe i indywidualne pośrednictwo pracy w zakresie wyboru zawodu zgodnego z kwalifikacjami i kompetencjami wspieranej osoby lub poradnictwo zawodowe w zakresie planowania rozwoju kariery zawodowej, w tym podnoszenia lub uzupełniania kompetencji i kwalifikacji zawodowych, POWER typy projektów (2) 2. Instrumenty i usługi rynku pracy skierowane do osób, które przedwcześnie opuszczają system edukacji lub osób, u których zidentyfikowano potrzebę uzupełnienia lub zdobycia nowych umiejętności i kompetencji: kontynuacja nauki dla osób młodych, u których zdiagnozowano potrzebę uzupełnienia edukacji formalnej lub potrzebę potwierdzenia kwalifikacji m.in. poprzez odpowiednie egzaminy, nabywanie, podwyższanie lub dostosowywanie kompetencji i kwalifikacji, niezbędnych na rynku pracy w kontekście zidentyfikowanych potrzeb osoby, której udzielane jest wsparcie, m.in. poprzez wysokiej jakości szkolenia, POWER typy projektów (3) 3. Instrumenty i usługi rynku pracy służące zdobyciu doświadczenia zawodowego wymaganego przez pracodawców: nabywanie lub uzupełnianie doświadczenia zawodowego oraz praktycznych umiejętności w zakresie wykonywania danego zawodu, m.in. poprzez staże i praktyki, spełniające standardy wskazane w Europejskiej Ramie Jakości Praktyk i Staży, wsparcie zatrudnienia osoby młodej u przedsiębiorcy lub innego pracodawcy, stanowiące zachętę do zatrudnienia, m.in. poprzez pokrycie kosztów subsydiowania zatrudnienia dla osób, u których zidentyfikowano adekwatność tej formy wsparcia, refundację wyposażenia lub doposażenia stanowiska (wyłącznie w połączeniu z subsydiowanym zatrudnieniem), POWER typy projektów (3) 4. Instrumenty i usługi rynku pracy służące wsparciu mobilności międzysektorowej i geograficznej (uwzględniając mobilność zawodową na europejskim rynku pracy za pośrednictwem sieci EURES): wsparcie mobilności międzysektorowej dla osób, które mają trudności ze znalezieniem zatrudnienia w sektorze lub branży, m.in. poprzez zmianę lub uzupełnienie kompetencji lub kwalifikacji pozwalającą na podjęcie zatrudnienia w innym sektorze, min. poprzez praktyki, staże i szkolenia, spełniające standardy wyznaczone dla tych usług (np. Europejska i Polska Rama Jakości Praktyk i Staży), wsparcie mobilności geograficznej dla osób młodych, u których zidentyfikowano problem z zatrudnieniem w miejscu zamieszkania, m.in. poprzez pokrycie kosztów dojazdu do pracy lub wstępnego zagospodarowania w nowym miejscu zamieszkania, m.in. poprzez finansowanie kosztów dojazdu, zapewnienie środków na zasiedlenie, POWER typy projektów (4) 4. Instrumenty i usługi rynku pracy służące wsparciu mobilności międzysektorowej i geograficznej (uwzględniając mobilność zawodową na europejskim rynku pracy za pośrednictwem sieci EURES): wsparcie mobilności międzysektorowej dla osób, które mają trudności ze znalezieniem zatrudnienia w sektorze lub branży, m.in. poprzez zmianę lub uzupełnienie kompetencji lub kwalifikacji pozwalającą na podjęcie zatrudnienia w innym sektorze, min. poprzez praktyki, staże i szkolenia, spełniające standardy wyznaczone dla tych usług (np. Europejska i Polska Rama Jakości Praktyk i Staży), wsparcie mobilności geograficznej dla osób młodych, u których zidentyfikowano problem z zatrudnieniem w miejscu zamieszkania, m.in. poprzez pokrycie kosztów dojazdu do pracy lub wstępnego zagospodarowania w nowym miejscu zamieszkania, m.in. poprzez finansowanie kosztów dojazdu, zapewnienie środków na zasiedlenie, POWER typy projektów (5) 5. Instrumenty i usługi rynku pracy skierowane do osób niepełnosprawnych: niwelowanie barier jakie napotykają osoby młode niepełnosprawne w zakresie zdobycia i utrzymania zatrudnienia, m.in. poprzez finansowanie pracy asystenta osoby niepełnosprawnej, którego praca spełnia standardy wyznaczone dla takiej usługi i doposażenie stanowiska pracy do potrzeb osób niepełnosprawnych. 5
POWER typy projektów (6) 6. Instrumenty i usługi rynku pracy służące rozwojowi przedsiębiorczości i samozatrudnienia: wsparcie osób młodych w zakładaniu i prowadzeniu własnej działalności gospodarczej poprzez udzielenie pomocy bezzwrotnej (dotacji) na utworzenie przedsiębiorstwa oraz doradztwo i szkolenia umożliwiające uzyskanie wiedzy i umiejętności niezbędnych do podjęcia i prowadzenia działalności gospodarczej, a także wsparcie pomostowe. Projekty PUP Wczesną interwencję wobec osób w wieku 18-25 lat realizują Powiatowe Urzędy Pracy w ciągu 4 miesięcy od rejestracji każda taka osoba otrzyma ofertę aktywizacji zawodowej. 1) Dotychczasowe ustawowe formy wsparcia i aktywizacji 2) Nowe instrumenty wsparcia wprowadzone nowelizacją ustawy o promocji zatrudnienia: Doradca klienta, Profilowanie form pomocy (3 profile wsparcia), Bony: szkoleniowy, stażowy, zatrudnieniowy, na zasiedlenie, Grant na telepracę, Świadczenie aktywizacyjne, Zlecanie działań aktywizacyjnych podmiotom zewnętrznym, Trójstronne umowy szkoleniowe, Refundacja składek za podejmujących pierwszą pracę. Projekt Pomysł na siebie (osoby w wieku 15 17 lat) Aktywizacja społeczno-zawodowa osób młodych w wieku 15-17 lat, zaniedbujących obowiązek szkolny lub obowiązek nauki. Wsparcie ze strony OHP Projekt Równi na rynku pracy (osoby w wieku 18-24 lata) Aktywizacja zawodowa osób młodych w wieku 18-24 lata pozostających bez zatrudnienia, nie posiadających kwalifikacji zawodowych i doświadczenia zawodowego lub posiadających kwalifikacje zawodowe nieodpowiadające wymogom rynku pracy, ze szczególnym uwzględnieniem osób zamieszkujących tereny wiejskie oraz mniejsze miejscowości. Pomysł na siebie Cel projektu: Objęcie młodych osób z grupy NEET wsparciem prowadzącym do podjęcia nauki lub szkolenia, bądź nabycia kwalifikacji zawodowych poprzez udział w kwalifikacyjnych kursach zawodowych oraz nabycia elementarnych kompetencji społecznych. Grupy docelowe: Młodzież w wieku 15-17 lat, zaniedbująca obowiązek szkoły lub obowiązek nauki, zagrożona wykluczeniem społecznym, która ma problemy z odnalezieniem się na rynku pracy i usamodzielnieniem się. Kierunek wsparcia: W pierwszej kolejności planuje się przeprowadzenie diagnozy wiedzy, umiejętności oraz potencjału uczestnika w zakresie doboru właściwych form wsparcia zajęcia z doradztwa zawodowego kończące się opracowaniem indywidualnych planów działania (IPD). Pomysł na siebie (1) Równi na rynku pracy Przykładowe typy działań: poradnictwo zawodowe, wsparcie pedagogiczno-psychologiczne (w tym opieka wychowawców), szkolenia warsztaty wyrównawcze z przedmiotów szkolnych, kursy przedsiębiorczości, kursy językowe, kursy komputerowe (w tym o standardzie ECDL lub równoważnym), kwalifikacyjne kursy zawodowe (wraz ze stypendium dla uczestników kursów), nauka aktywnego poszukiwania pracy (zajęcia aktywizacyjne, warsztaty z zakresu umiejętności poszukiwania pracy, konsultacje indywidualne, dostęp do informacji i elektronicznych baz danych służących uzyskaniu umiejętności poszukiwania pracy i inne), wsparcie towarzyszące w trakcie realizacji projektu w postaci finansowania kosztów wyżywienia, dojazdu, ubezpieczenia NNW, niezbędnych badań lekarskich, materiałów edukacyjnych. Cel projektu: Objęcie młodych osób z grupy NEET wsparciem prowadzącym do zatrudnienia, realizowanym w niezbędnym stopniu we współpracy z instytucjami szkoleniowymi i pracodawcami, obejmującym działania umożliwiające w miarę potrzeb nabycie lub podwyższenie umiejętności/kwalifikacji w danym zawodzie lub przekwalifikowanie połączone ze stażem u pracodawcy lub innymi formami pomocy prowadzącymi do aktywizacji zawodowej i społecznej. 6
Równi na rynku pracy (1) Grupa docelowa: Pozostająca bez zatrudnienia młodzież w wieku 18-24 lat, której ograniczenia materialne i środowiskowe, a także brak kwalifikacji zawodowych, zbyt niskie kwalifikacje zawodowe lub kwalifikacje zawodowe niedostosowane do potrzeb rynku pracy oraz brak doświadczenia zawodowego i wiedzy na temat skutecznych metod poszukiwania pracy utrudniają samodzielne nabycie umiejętności umożliwiających wejście na rynek pracy i gwarantujących udany start życiowy. Grupa I nieucząca się i niepracująca młodzież, wymagająca wsparcia w zakresie aktywizacji zawodowej w obszarze rynku pracy oraz integracji społecznej interwencja standardowa Grupa II osoby znajdujące się w szczególnie niekorzystnej sytuacji, które posiadają wykształcenie co najmniej na poziomie szkoły podstawowej i nie posiadają kwalifikacji zawodowych i doświadczenia zawodowego oraz osoby, które posiadają zawód lub kwalifikacje w zawodzie (w tym absolwenci szkół zawodowych, techników, liceów zawodowych itp.), w tym osoby z terenów wiejskich i mniejszych miejscowości interwencja pogłębiona INTERWENCJE STANDARDOWE Równi na rynku pracy (2) diagnoza sytuacji zawodowej i osobistej uczestnika projektu (tj. diagnoza wiedzy, umiejętności oraz potencjału, jak również diagnoza sytuacji rodzinnej uczestnika) służąca zaprojektowaniu form wsparcia adekwatnych do potrzeb młodej osoby. Jeżeli na podstawie przeprowadzonej diagnozy zostanie stwierdzone, iż wystarczające będzie zaoferowanie młodej osobie dobrej jakości oferty zatrudnienia lub innej formy pomocy prowadzącej do aktywizacji zawodowej zastosowana zostanie tzw. interwencja standardowa obejmująca: pośrednictwo pracy, poradnictwo zawodowe i informację zawodową (forma indywidualna i grupowa), naukę aktywnego poszukiwania pracy (zajęcia aktywizacyjne, warsztaty z zakresu umiejętności poszukiwania pracy, konsultacje indywidualne). INTERWENCJE POGŁĘBIONE Równi na rynku pracy (3) INTERWENCJE POGŁĘBIONE Równi na rynku pracy (4) poradnictwo zawodowe, wsparcie pedagogiczno-psychologiczne (w tym opieka wychowawców), szkolenia zawodowe (w tym kursy przekwalifikowujące lub doskonalące) wraz z kosztem badań lekarskich oraz kosztem egzaminu kwalifikacyjnego w instytucji zewnętrznej, szkolenia w zakresie umiejętności poszukiwanych przez pracodawców, w tym z zakresu kompetencji miękkich oraz językowych, cyfrowych i innych np. kurs prawa jazdy kat. B (wraz z kosztem badań lekarskich oraz kosztem egzaminu kwalifikacyjnego w instytucji zewnętrznej), 6-miesięczne staże zawodowe (wraz ze stypendium dla uczestników staży i dodatkami do wynagrodzeń dla opiekunów stażu z zakładu pracy), wsparcie zatrudnienia (realizowane w formie jednorazowej premii dla pracodawcy za utrzymanie w zatrudnieniu uczestnika przez 6 miesięcy), nauka aktywnego poszukiwania pracy (zajęcia aktywizacyjne, warsztaty z zakresu umiejętności poszukiwania pracy, konsultacje indywidualne, dostęp do informacji i elektronicznych baz danych służących uzyskaniu umiejętności poszukiwania pracy i in.), pośrednictwo pracy lub pośrednictwo w zakresie organizacji staży, wsparcie towarzyszące w trakcie realizacji projektu w postaci finansowania kosztów wyżywienia, dojazdu, ubezpieczenia NNW, refundacji kosztów opieki nad dziećmi lub osobami zależnymi w czasie uczestnictwa w projekcie. INTERWENCJE POGŁĘBIONE Równi na rynku pracy (5) Formy wsparcia dedykowane osobom zamieszkującym tereny wiejskie i małe miejscowości: Projekty konkursowe Dla większej skuteczności Gwarancji dla Młodzieży, zakłada się wykorzystanie otwartego trybu konkursowego. Konkursy jako element składowy realizacji Gwarancji, mają przyczynić się do jak najlepszego adresowania form wsparcia i pomocy dla młodzieży bezrobotnej. indywidualne wsparcie opiekuna/tutora, wsparcie mobilności geograficznej, wsparcie udzielane zależnie od potrzeb wskazanych w diagnozie indywidualnej konsultacje psychologiczne, pedagogiczne lub inne konsultacje specjalistyczne, trening umiejętności społecznych (autoprezentacja, komunikacja itp.). 7
Projekty konkursowe WUP - założenia Dla większej skuteczności Gwarancji dla Młodzieży, zakłada się wykorzystanie otwartego trybu konkursowego. Konkursy jako element składowy realizacji Gwarancji, mają przyczynić się do jak najlepszego adresowania form wsparcia i pomocy dla młodzieży bezrobotnej. 1. Cel konkursów: Objęcie młodych w wieku 18-29 lat zindywidualizowanym i kompleksowym wsparciem, adekwatnym do ich sytuacji i potrzeb w zakresie aktywizacji zawodowej. Projekty konkursowe WUP założenia (1) 2. Grupy docelowe: Projekty adresowane będą do osób, które nie ukończyły 30 roku życia, z uwzględnieniem zarejestrowanych jako bezrobotne. Wsparcie powinno zostać skoncentrowane na osobach, których szczególna sytuacja osobista, rodzinna lub zawodowa spowodowała problemy wykluczające te osoby z rynku pracy, a także zagrożone wykluczeniem społecznym. Osoby posiadające status bezrobotnego przystępując do projektu składać będą oświadczenia o pozostawaniu w rejestrze powiatowego urzędu pracy. Osoby rejestrujące się w powiatowych urzędach pracy składać będą oświadczenia o uczestnictwie w działaniach realizowanych w ramach Gwarancji przez inne podmioty. Projekty konkursowe WUP założenia (2) 3. Kierunek wsparcia: Wsparcie adresowane do osób młodych w ramach konkursów regionalnych ukierunkowane będzie m.in. na: przeprowadzenie diagnozy barier w aktywności zawodowej, a także czynników warunkujących/umożliwiających udział bezrobotnych w działaniach aktywizacyjnych, usługi specjalistyczne, kierunkowe poradnictwo lub wparcie takie jak: konsultacja z psychologiem, prawnikiem, specjalistami ds. uzależnień i innymi, uzasadnionymi indywidualną sytuacją bezrobotnego; zajęcia i warsztaty mające na celu zmotywowanie osoby bezrobotnej do aktywizacji zawodowej, w tym zastosowanie elementów opieki menedżerskiej, coachingu i mentoringu; Projekty konkursowe WUP założenia (3) 3. Kierunek wsparcia: zajęcia mające na celu poprawę wizerunku bezrobotnego, przygotowanie go do rozmowy z pracodawcą (przygotowanie dokumentów aplikacyjnych, autoprezentacja i kreowanie wizerunku); rozwój zawodowy oraz zwiększenie mobilności zawodowej bezrobotnych poprzez udział w działaniach służących podnoszeniu zdolności do zatrudnienia m.in. działania na rzecz dalszego doskonalenia zawodowego, bądź zmiany kwalifikacji zawodowych w formie szkoleń, kursów i praktyk oraz możliwości zdobycia doświadczenia zawodowego w miejscu pracy. Uczestnicy projektów powinni mieć możliwość przygotowania się do egzaminów i zdobycia formalnego potwierdzenia kompetencji lub uprawnień zawodowych; pomoc w znalezieniu zatrudnienia oraz wsparcie w jego podjęciu; Projekty konkursowe WUP założenia (4) 3. Kierunek wsparcia: działania adresowane do osób niepełnosprawnych powinny dodatkowo niwelować bariery utrudniające podjęcie i wykonywanie pracy, wynikające z charakteru i stopnia niepełnosprawności; z uwagi na specyfikę grupy i bariery zatrudnieniowe, dopuszcza się objęcie bezrobotnych wsparciem finansowym w postaci: dodatków motywacyjnych, których wysokość powinna umożliwiać uczestnictwo w projekcie; sfinansowanie kosztów dojazdu, zakwaterowania i wyżywienia, niezbędnych badań lekarskich i psychologicznych, opieki nad dzieckiem lub osobą zależną, materiałów edukacyjnych oraz przygotowania dokumentów aplikacyjnych, a także innych niezbędnych form finansowego wsparcia. Projekty konkursowe WUP założenia (5) 4. Podmioty uprawnione do udziału w konkursie i składania projektów: Wnioskodawcą mogą być między innymi: organizacje pozarządowe, agencje zatrudnienia, instytucje szkoleniowe, podmioty ekonomii społecznej, instytucje dialogu społecznego, jednostki samorządu terytorialnego, pracodawcy. 8
5. Kryteria dostępu: Projekty konkursowe WUP założenia (6) projekt skierowany do osób młodych w wieku 15-24 lata należących do grupy docelowej konkursu; kompleksowość wsparcia; efektywność zatrudnieniowa; kryteria techniczne związane m.in. z ograniczeniem liczby wniosków składanych przez jeden podmiot w ramach tego samego konkursu, powiązaniem siedziby podmiotu z obszarem oddziaływania projektu, maksymalnym okresem realizacji projektu, minimalną wartością projektu, itp. Projekty konkursowe WUP założenia (6) 6. Partnerstwa W celu wspólnej realizacji projektów mogą być tworzone partnerstwa. Wskazane jest, aby przynajmniej jednym z partnerów był podmiot działający statutowo na rzecz młodych. Jednocześnie maksymalna liczba partnerów nie powinna przekraczać 4. 7. Ogłoszenie konkursów Ogłoszenie konkursów planowane jest w III-IV półroczu 2015 r. 8. Sposób organizacji konkursów Biorąc pod uwagę doświadczenia z okresu 2007-2013 planuje się realizację konkursów oddzielnie dla każdego z trzech subregionów (olsztyński, elbląski, ełcki). Taki sposób daje większą możliwość racjonalnego rozłożenia wsparcia na całym obszarze województwa. Daje też możliwość realizacji projektów przez podmioty działające lokalnie, będące najbliżej osób wymagających wsparcia. Dyskusja: 1) W jaki sposób połączyć siły instytucji i organizacji, aby wykorzystać efektywnie możliwe wsparcie? 2) W jaki sposób zachęcić młodzież do korzystania ze wsparcia? 3) Jakie formy promować szczególnie? 4) W jaki sposób dotrzeć do młodzieży nie zarejestrowanej w PUP? Dziękuję za uwagę Ośrodek Wspierania Inicjatyw Ekonomii Społecznej (prowadzony przez Stowarzyszenie ESWIP) ul. Związku Jaszczurczego 17, 82-300 Elbląg www.owies.org.pl, owies@eswip.pl tel. 55 235 33 88 9