RANKING ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYŻKOWYCH W POWIECIE MIELECKIM W I PÓŁROCZU 2014 ROKU (I/P 2014)

RANKING ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYŻKOWYCH W POWIECIE MIELECKIM W I PÓŁROCZU 2014 ROKU (I/P 2014) Mielec 2014 e-mail: sekretariat@pup.mielec.pl http://www.pup.mielec.pl 1

Spis treści: 1. Wstęp... 3 2. Analiza bezrobocia wg zawodów (grup zawodów)... 5 3. Analiza ofert pracy wg zawodów (grup zawodów)... 8 4. Analiza zawodów deficytowych i nadwyżkowych... 10 5. Wnioski... 19 Spis tabel... 20 e-mail: sekretariat@pup.mielec.pl http://www.pup.mielec.pl 2

1. WSTĘP Powiatowy Urząd Pracy w Mielcu zgodnie z zapisami Ustawy z dnia 20 kwietnia 2004r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, realizując zadania samorządu powiatu w zakresie polityki rynku pracy opracował analizę zawodów deficytowych i nadwyżkowych w I półroczu 2014r. W dobie gospodarki rynkowej coraz większego znaczenia nabiera konieczność dostosowywania podaży zasobów pracy do pojawiającego się popytu. Podaż stanowią pracownicy oraz osoby poszukujące pracy i bezrobotni wraz ze swoimi kwalifikacjami, natomiast sfera popytu kreowana jest przez pracodawców. To oni tworzą miejsca pracy, a tym samym poszukują odpowiednio wykwalifikowanego personelu. W celu dostosowywania strumienia podaży do popytu na pracę należy prowadzić cykliczne, wieloaspektowe badania rynku pracy. W tym celu opracowano w 2003r. w Departamencie Rynku Pracy Ministerstwa Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej założenia metodologii wyodrębniania zawodów deficytowych i nadwyżkowych. Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych definiowany jest jako proces systematycznego obserwowania zjawisk zachodzących na rynku pracy dotyczących kształtowania popytu na pracę i podaży zasobów pracy w przekroju terytorialno-zawodowym oraz formułowanie na tej podstawie ocen, wniosków i krótkotrwałych prognoz niezbędnych dla prawidłowego funkcjonowania systemów kształcenia zawodowego i szkolenia bezrobotnych 1. Tym samym wyraźnie zaakcentowano to, że monitoring można wykorzystać przy stawianiu prognoz dotyczących zmieniającego się popytu na pracę. Jednakże, co należy podkreślić, prognozy te mogą mieć jedynie charakter prognoz krótkookresowych. Wynika to z dużej dynamiki następujących zmian na rynku pracy szczególnie w układzie lokalnym. Podstawowe pojęcia w przyjętej metodologii to: zawód deficytowy, nadwyżkowy i w równowadze. Przez zawód deficytowy należy rozumieć zawód, na który występuje na rynku większe zapotrzebowanie, niż liczba osób poszukujących pracy w tym zawodzie. Z zawodem nadwyżkowym będziemy mieli wówczas do czynienia, gdy na rynku występuje na niego mniejsze zapotrzebowanie w stosunku do liczby poszukujących zatrudnienia w tym zawodzie. Natomiast zawód w równowadze to ten, na który występuje na danym rynku bardzo zbliżone zapotrzebowanie w stosunku do liczby osób poszukujących pracy w tym zawodzie. Zgodnie z przyjętymi zaleceniami metodologicznymi, do podstawowych celów realizacji monitorowania rynku pracy przez publiczne służby zatrudnienia w zakresie wyodrębniania zawodów deficytowych i nadwyżkowych można zaliczyć 2 : określenie kierunków i natężenia zmian zachodzących w strukturze zawodowokwalifikacyjnej na lokalnych, regionalnych i krajowym rynku pracy, stworzenie bazy informacyjnej dla opracowania przyszłych struktur zawodowokwalifikacyjnych w układzie lokalnym, regionalnym i krajowym, 1 Zalecenia metodyczne do prowadzenia monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych, Warszawa 2003, s. 6. 2 Por. tamże. e-mail: sekretariat@pup.mielec.pl http://www.pup.mielec.pl 3

określenie odpowiednich kierunków szkolenia bezrobotnych, bieżąca korekta poziomu, struktury, treści kształcenia zawodowego i ustawicznego, usprawnienie poradnictwa zawodowego i pośrednictwa pracy, ułatwienie realizacji programów specjalnych dla aktywizacji osób długotrwale bezrobotnych w celu promowania ich zatrudnienia. Podstawą do sporządzenia analizy zawodów deficytowych i nadwyżkowych jest klasyfikacja zawodów i specjalności wprowadzona rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 27 kwietnia 2010r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania (Dz. U. Nr 82, z dnia 17 maja 2010r., poz. 537), której struktura obejmuje 10 grup wielkich, 43 grupy duże (wewnętrzny podział grup wielkich), 132 grupy średnie (wewnętrzny podział grup dużych) 444 grupy elementarne, które obejmują 2360 zawodów i specjalności. Zawód w klasyfikacji zawodów i specjalności zdefiniowany został jako zbiór zadań (zespół czynności) wyodrębnionych w wyniku społecznego podziału pracy, wykonywanych stale lub z niewielkimi zmianami przez poszczególne osoby i wymagających odpowiednich kwalifikacji (wiedzy i umiejętności), zdobytych w wyniku kształcenia lub praktyki. Wykonywanie zawodu stanowi źródło dochodów. Zawód może dzielić się na specjalności. Specjalność jest wynikiem podziału pracy w ramach zawodu, zawiera części o podobnym charakterze (związanych z wykonywaną funkcją lub przedmiotem pracy), wymagających pogłębionej lub dodatkowej wiedzy i umiejętności, zdobytych w wyniku dodatkowego szkolenia lub praktyki. Umiejętność z kolei określono jako sprawdzoną możliwość wykonania odpowiedniej klasy zadań w ramach zawodu (specjalności), natomiast przez kwalifikacje zawodowe rozumiane są układy wiedzy i umiejętności wymagane do realizacji składowych zadań zawodowych. Podstawowym źródłem informacji, które zostały wykorzystane w niniejszym raporcie diagnostycznym są przetworzone dane statystyczne gromadzone przez Powiatowy Urząd Pracy w Mielcu, a w szczególności: załącznik nr 2 do sprawozdania MPiPS-01 Bezrobotni według rodzaju działalności ostatniego miejsca pracy, poszukujący pracy oraz wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej załącznik nr 3 do sprawozdania MPiPS-01 Bezrobotni oraz wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej według zawodów i specjalności Dane statystyczne zgromadzone w załączniku nr 3 stanowiły merytoryczną podstawę do określania natężenia deficytu bądź nadwyżki poszczególnych zawodów. Aby zdiagnozować specyfikę lokalnego rynku pracy w ujęciu zastanych danych statystycznych większość analiz przeprowadzono na poziomie poszczególnych zawodów (kody sześciocyfrowe). e-mail: sekretariat@pup.mielec.pl http://www.pup.mielec.pl 4

2. ANALIZA BEZROBOCIA WG ZAWODÓW (GRUP ZAWODÓW) Na koniec I półrocza 2014r. powiat mielecki plasował się na pierwszym miejscu w województwie podkarpackim ze względu na najniższą wysokość stopy bezrobocia (11%). W porównaniu do I półrocza 2013r. stopa bezrobocia w powiecie mieleckim uległa spadkowi o 1,1 punktu procentowego. Na drugim miejscu z najniższą stopą bezrobocia znajdował się powiat dębicki (12,2%), a na trzecim miejscu powiat sanocki (12,4%). Najwyższą stopę bezrobocia odnotowano w powiecie niżańskim (23,5%) i brzozowskim (21,6%). Stopa bezrobocia dla całego kraju kształtowała się w tym czasie na poziomie 12%, a dla województwa podkarpackiego wynosiła 14,7%. Według stanu na dzień 30.06.2014r. w ewidencji Powiatowego Urzędu Pracy w Mielcu pozostawało 6.754 osób bezrobotnych, z czego ponad 50% stanowiły kobiety (3.411 osób). W porównaniu z analogicznym okresem roku ubiegłego ilość osób bezrobotnych zmniejszyła się o 496 osób, co stanowi zmianę o 6,8%. Odnotowano również spadek ilości kobiet zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy w Mielcu o 5,25% (189 osób). W porównaniu do ubiegłego roku dynamika zmian w strukturze osób bezrobotnych nie uległa znacznej zmianie. Obserwuje się wygaszenie wartości wskaźników dynamiki. Spośród osób bezrobotnych 4.334 osoby poprzednio pracowały (w poprzednim okresie 5.705 osób, co oznacza spadek ilości osób w tej grupie o 24%), a 2.420 osób nie świadczyło dotychczas pracy zarobkowej (w roku ubiegłym kształtowało się to na znacznie niższym poziomie 1.545 osób). Pośród osób poprzednio pracujących najwięcej osób pracowało w: przetwórstwie przemysłowym 1.763 osoby, tj. 26,1%, handlu hurtowym i detalicznym; naprawie pojazdów samochodowych, włączając motocykle 1.006 osób, tj. 14,9%, budownictwie 704 osoby, tj. 10,4%, działalności profesjonalnej, naukowej i technicznej 493 osoby, tj. 7,3%, administracji publicznej i obronie narodowej; obowiązkowe zabezpieczenia społeczne - 211 osób, tj. 3,1%, działalności w zakresie usług administrowania i działalności wspierającej 197 osób, tj. 2,9%, działalności związanej z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi 155 osób, tj. 2,3%, edukacji - 141 osób, tj. 2,1%, transporcie i gospodarce magazynowej 137 osób, tj. 2%, rolnictwie, leśnictwie, łowiectwie i rybactwie 104 osoby, tj. 1,5%, pozostałej działalności usługowej 102 osoby, tj. 1,5%, dostawie wody; gospodarowaniu ściekami i odpadami oraz działalności związanej z rekultywacją 86 osób, tj. 1,3 %, działalności finansowej i ubezpieczeniowej 72 osoby, tj. 1,1%, opieka zdrowotna i pomoc społeczna 71 osób, tj. 1%, działalności związanej z kulturą, rozrywką i rekreacją 70 osób, tj. 1%, informacji i komunikacji 48 osób, tj. 0,7%, działalności związanej z obsługą rynku nieruchomości 35 osób, tj. 0,5%, działalności nie zidentyfikowanej - 34 osoby, tj. 0,5%, gospodarstwa domowe zatrudniające pracowników; gospodarstwa domowe produkujące wyroby i świadczące usługi na własne potrzeby 21 osób, tj. 0,3%, e-mail: sekretariat@pup.mielec.pl http://www.pup.mielec.pl 5

górnictwo i wydobywanie 16 osób, tj. 0,2%, wytwarzaniu i zaopatrywaniu w energię elektryczną, gaz, parę wodną, gorącą wodę i powietrze do układów klimatyzacyjnych 6 osób, tj. 0,1%. Analizując strukturę osób bezrobotnych według branż, w których poprzednio pracowały należy zauważyć, że 3 sektory gospodarki (przetwórstwo przemysłowe; handel hurtowy i detaliczny, naprawa pojazdów samochodowych, włączając motocykle i budownictwo) skupiają 51% osób bezrobotnych. Zaobserwowano jednocześnie spadek ilości osób bez zawodu. Jednak jest to dalej najliczniejsza grupa osób bezrobotnych zarejestrowanych w Urzędzie. Grupa ta obejmuje osoby, które ukończyły licea ogólnokształcące, licea profilowane, gimnazja i szkoły podstawowe. Na koniec I półrocza 2014 roku osoby te stanowiły 17,3% ogółu bezrobotnych (1.169 osób, w tym 635 kobiet). W porównaniu z rokiem ubiegłym odnotowano spadek ilości osób bez zawodu o 99 osób. Wśród osób bezrobotnych posiadających zawód wyuczony lub nabyty po przepracowaniu minimum 1 roku na stanowisku pracy najwięcej osób zakwalifikowano do następujących dużych grup zawodowych: robotnicy obróbki metali, mechanicy maszyn i urządzeń i pokrewni (72) 842 osoby, tj.12,5% ogółu bezrobotnych, z czego najwięcej w zawodach: ślusarz 227 osób (w tym 110 długotrwale bezrobotnych), tokarz w metalu 128 osób (w tym 72 długotrwale bezrobotnych), mechanik maszyn i urządzeń przemysłowych 84 osoby (w tym 45 długotrwale bezrobotnych), mechanik samochodów osobowych 83 osoby (w tym 41 długotrwale bezrobotnych), frezer 78 osób (w tym 38 długotrwale bezrobotnych), mechanik pojazdów samochodowych 69 osób (w tym 18 długotrwale bezrobotnych). średni personel nauk fizycznych, chemicznych i technicznych (31) 515 osób tj. 7,6% ogółu bezrobotnych, z czego najwięcej w zawodach: technik mechanik 136 osób (w tym 59 długotrwale bezrobotnych), technik budownictwa 73 osoby (w tym 20 długotrwale bezrobotnych), technik rolnik 70 osób (w tym 33 długotrwale bezrobotnych), operator zautomatyzowanej i zrobotyzowanej linii produkcyjnej w przemyśle elektromaszynowym 58 osób (w tym 19 długotrwale bezrobotnych), technik elektryk 42 osoby (w tym 17 długotrwale bezrobotnych), technik elektronik 18 osób (w tym 5 długotrwale bezrobotnych), technik mechanik lotniczy - 13 osób (w tym 6 długotrwale bezrobotnych). robotnicy budowlani i pokrewni (z wyłączeniem elektryków) (71) 509 osób, tj. 7,5% ogółu bezrobotnych, z czego najwięcej w zawodach: murarz 155 osób (w tym 67 długotrwale bezrobotnych), malarz budowlany 64 osoby (w tym 35 długotrwale bezrobotnych), posadzkarz 49 osób (w tym 7 długotrwale bezrobotnych), monter instalacji centralnego ogrzewania i ciepłej wody 33 osoby (w tym 19 długotrwale bezrobotnych) malarz - tapeciarz 27 osób (w tym 4 długotrwale bezrobotnych), betoniarz zbrojarz 20 osób (w tym 13 długotrwale bezrobotnych). sprzedawcy i pokrewni (52) 481 osób - tj. 7,1% ogółu bezrobotnych, z czego najwięcej w zawodzie sprzedawca 416 osób ( w tym 213 długotrwale bezrobotnych). e-mail: sekretariat@pup.mielec.pl http://www.pup.mielec.pl 6

robotnicy w przetwórstwie spożywczym, obróbce drewna, produkcji wyrobów tekstylnych i pokrewni (75) 448 osób tj. 6,6% ogółu bezrobotnych, z czego najwięcej w zawodach: krawiec 152 osoby ( w tym 71 długotrwale bezrobotnych), cukiernik 95 osób (w tym 47 długotrwale bezrobotnych), stolarz 80 osób (w tym 27 długotrwale bezrobotnych), piekarz 44 osoby (w tym 21 długotrwale bezrobotnych). pracownicy usług osobistych i ochrony (51) 447 osób, tj.6,6% ogółu bezrobotnych, z czego najwięcej w zawodach: kucharz 145 osób ( w tym 76 długotrwale bezrobotnych), fryzjer 97 osób (w tym 35 długotrwale bezrobotnych), kucharz małej gastronomii 88 osób (w tym 22 długotrwale bezrobotnych), robotnik gospodarczy - 51 osób (w tym 29 długotrwale bezrobotnych), kelner 23 osoby (w tym 13 długotrwale bezrobotnych). średni personel do spraw biznesu i administracji (33) 250 osób tj. 3,7% ogółu bezrobotnych, z czego najwięcej w zawodach: technik ekonomista 189 osób (w tym 81 długotrwale bezrobotnych), technik administracji 28 osób (w tym 10 długotrwale bezrobotnych), przedstawiciel handlowy 14 osób (w tym 5 długotrwale bezrobotnych). W okresie I półrocza 2014 do ewidencji Powiatowego Urzędu Pracy w Mielcu napłynęło 4.334 osoby bezrobotne, z czego najwięcej stanowiły osoby bez zawodu 20,7% (896 osób). W analogicznym okresie roku ubiegłego do rejestru bezrobotnych zostało wpisanych 4.672 osoby, co oznacza spadek ilości rejestracji o 7,2%. Warto odnotować, że w analizowanym okresie zarejestrowało się 781 absolwentów szkół, w tym 488 kobiet. Wśród osób bezrobotnych posiadających zawód najwięcej osób legitymowało się zawodem sprzedawca (416 osób, w tym 382 kobiety). W I półroczu 2014 do ewidencji Urzędu napłynęło 211 osób legitymujące się zawodem sprzedawca, co oznacza, że w przeciągu ostatnich 12 miesięcy sytuacja uległa korzystnej zmianie. Równie licznie rejestrowały się osoby w zawodzie ślusarz (116 osób), technik ekonomista (110 osób), ekonomista (99 osób), technik mechanik (94 osoby), murarz (87 osób), technik żywienia i gospodarstwa domowego (71 osób) oraz kucharz (70 osób). Tabela 1. Najliczniejsze rejestracje osób bezrobotnych wg zawodów w I półroczu 2014 roku. Kod zawodu Nazwa zawodu Bezrobotni ogółem kobiety w tym Absolwenci Ogółem Kobiety 000000 Inny zawód lub brak zawodu 896 472 397 248 522301 Sprzedawca 211 185 16 14 722204 Ślusarz 116 6 2 0 331403 Technik ekonomista 110 96 10 7 263102 Ekonomista 99 65 23 18 311504 Technik mechanik 94 10 4 0 711202 Murarz 87 0 4 0 322002 Technik żywienia i gospodarstwa domowego 71 62 4 4 512001 Kucharz 70 54 4 1 514101 Fryzjer 67 65 17 17 723103 Mechanik pojazdów samochodowych 67 0 15 0 512002 Kucharz małej gastronomii 64 40 13 10 722314 Tokarz w metalu 60 16 0 0 311204 Technik budownictwa 58 3 4 1 e-mail: sekretariat@pup.mielec.pl http://www.pup.mielec.pl 7

313904 Operator zautomatyzowanej i zrobotyzowanej linii produkcyjnej w przemyśle elektromaszynowym 56 38 9 7 752205 Stolarz 54 2 2 0 753105 Krawiec 50 50 0 0 712204 Posadzkarz 46 0 10 0 723105 Mechanik samochodów osobowych 46 0 0 0 722301 Frezer 42 11 1 0 751201 Cukiernik 42 31 7 4 722307 Operator obrabiarek skrawających 41 0 14 0 723307 Mechanik maszyn i urządzeń przemysłowych 39 19 0 0 834103 Mechanik - operator pojazdów i maszyn rolniczych 39 0 6 0 242217 Specjalista administracji publicznej 38 30 6 5 931301 Robotnik budowlany 36 0 1 0 Specjalista do spraw organizacji usług gastronomicznych, hotelarskich i 242222 turystycznych 31 21 4 3 263204 Socjolog 29 27 2 2 432103 Magazynier 28 4 0 0 314207 Technik rolnik 27 10 1 0 261906 Prawnik legislator 26 9 6 4 311303 Technik elektryk 25 0 0 0 932101 Pakowacz 25 20 2 2 235107 Pedagog 24 23 7 7 351203 Technik informatyk 24 3 1 0 411004 Technik prac biurowych 22 19 2 2 Źródło: Opracowanie własne. 3. ANALIZA OFERT PRACY WG ZAWODÓW (GRUP ZAWODÓW) W I półroczu 2014 roku pracodawcy zgłosili 3.215 ofert pracy w tym 1.992 oferty zatrudnienia niesubsydiowanego, które realizowane były w ramach pośrednictwa otwartego udostępnienie ofert pracy zawierających (na życzenie pracodawcy) dane umożliwiające identyfikację pracodawcy (1.592 oferty pracy) oraz zamknięte udostępnianie i realizacja ofert pracy niezawierających (na życzenie pracodawcy), danych umożliwiających identyfikację pracodawcy (52 oferty pracy), oferty dla osób z ustalonym stopniem niepełnosprawności (107 ofert pracy) i oferty realizowane poprzez organizację giełd pracy (241 ofert pracy). Struktura ofert pracy zgłoszonych do Powiatowego Urzędu Pracy w Mielcu w I półroczu 2014 roku przedstawia się w następujący sposób: 1.992 oferty niesubsydiowane, 1.223 oferty subsydiowane w tym: 758 w ramach stażu, 203 w ramach otrzymanej przez pracodawcę dotacji na utworzenie/doposażenie miejsca pracy, 204 w ramach prac interwencyjnych, 58 w ramach robót publicznych. W stosunku do analogicznego okresu roku ubiegłego odnotowano wzrost ilości zgłaszanych ofert zatrudnienia o 603, czyli o 18%, przy czym wzrost ilości propozycji pracy w ramach ofert niesubsydiowanych wyniósł 23% (467 ofert pracy), a wzrost ilości ofert pracy subsydiowanej o 11% (136 ofert). W I półroczu 2013 Powiatowy Urząd Pracy w Mielcu dysponował 686 ofertami stażu, a w I półroczu 2014 758 ofertami stażu, co oznacza wzrost o 9,5%. Zauważa się nieznaczny wzrost ilości ofert w ramach otrzymanej przez pracodawcę dotacji na utworzenie/doposażenie miejsca pracy o 2,5%. W przypadku prac e-mail: sekretariat@pup.mielec.pl http://www.pup.mielec.pl 8

interwencyjnych zaobserwowano wzrost o 15%. W przypadku ofert w ramach robót publicznych zaobserwowano natomiast znaczy wzrost o 74%. Należy zauważyć, iż w I półroczu 2013 roku odnotowano 15 ofert w ramach prac społecznie użytecznych, a w I półroczu 2014 roku Powiatowy Urząd Pracy w Mielcu nie dysponował ani jedną taką ofertą pracy. Tabela 2. Najliczniej zgłaszane oferty pracy wg zawodów w I półroczu 2014 roku. Kod zawodu Nazwa zawodu Oferty pracy Zgłoszone w I półroczu 2014r. Na koniec I półrocza 2014r. 722204 Ślusarz 169 14 311508 Technik mechanik maszyn i urządzeń 150 0 522301 Sprzedawca 144 4 723310 Mechanik - monter maszyn i urządzeń 140 0 411004 Technik prac biurowych 1 138 4 311504 Technik mechanik 103 0 833203 Kierowca samochodu ciężarowego 88 14 722308 Operator obrabiarek sterowanych numerycznie 78 13 432103 Magazynier 73 7 512001 Kucharz 71 1 515303 Robotnik gospodarczy 1 66 2 834401 Kierowca operator wózków jezdniowych 58 2 931301 Robotnik budowlany 52 6 524601 Wydawca posiłków / bufetowy 49 0 941201 Pomoc kuchenna 1 44 3 513101 Kelner 40 4 243305 Specjalista do spraw sprzedaży 35 5 411003 Pracownik kancelaryjny 1 31 0 325905 Opiekunka dziecięca 1 30 0 412001 Sekretarka 1 28 1 721205 Spawacz metodą MIG 28 0 723103 Mechanik pojazdów samochodowych 28 0 752205 Stolarz 27 2 311502 Kontroler jakości wyrobów mechanicznych 26 1 332203 Przedstawiciel handlowy 25 2 721204 Spawacz metodą MAG 24 1 524902 Doradca klienta 23 2 1 - oferty pracy realizowane w co najmniej 50% w ramach subsydiowanych form zatrudnienia. Źródło: Opracowanie własne. W przypadku najliczniej zgłaszanych ofert pracy na pierwszym miejscu plasuje się ślusarz. W I półroczu 2014 roku przedsiębiorcy zgłosili do Urzędu 169 ofert pracy w zawodzie ślusarz i w porównaniu z rokiem ubiegłym zaobserwowano trzykrotny wzrost ofert w tym zawodzie. Warto zauważyć, iż 25% ofert było realizowanych w ramach instrumentów rynku pracy. Należy podkreślić, że na koniec okresu sprawozdawczego w rejestrze bezrobotnych pozostawało 227 osób (w tym 110 długotrwale bezrobotnych) legitymujących się posiadaniem zawodu ślusarz, a liczba osób, które zarejestrowały się w tym czasie legitymujących się tym zawodem wyniosła 116 osób, w tym 6 kobiet. Równie licznie zgłaszano oferty pracy w zawodach technik mechanik maszyn i urządzeń oraz mechanik monter maszyn i urządzeń (co wynikało ze zwiększonego zapotrzebowania na te zawody dwóch firm działających na terenie Specjalnej Strefy Ekonomicznej w Mielcu). Warto zauważyć, iż na trzecim miejscu pod względem ilości zgłaszanych e-mail: sekretariat@pup.mielec.pl http://www.pup.mielec.pl 9

ofert plasował się zawód sprzedawcy (144 oferty). Był to najliczniej reprezentowany zawód (211 osób, w tym 185 kobiet) osób rejestrujących się w Powiatowym Urzędzie Pracy w Mielcu w okresie I półrocza 2014 roku. Należy podkreślić, że na koniec okresu sprawozdawczego w rejestrze bezrobotnych pozostawało 416 osób (w tym 213 długotrwale bezrobotnych) legitymujących się posiadaniem zawodu sprzedawca. Dane dotyczące ilości ofert zatrudnienia na stanowiskach technik prac biurowych, robotnik gospodarczy, pomoc kuchenna, pracownik kancelaryjny, opiekunka dziecięca oraz sekretarka nie odzwierciedlają rzeczywistej sytuacji na rynku pracy, gdyż zgłaszane przez pracodawców oferty pracy w tych zawodach są praktycznie w całości realizowane w ramach instrumentów rynku pracy (głównie staży). Skorzystanie z subsydiowanej formy zatrudnienia nie obciąża pracodawcy kosztami utrzymania miejsca pracy (wypłaty wynagrodzenia) i powoduje, że oferowanie pracy osobom młodym, nie posiadającym doświadczenia zawodowego lub będącym w szczególnej sytuacji na rynku pracy, staje się dla pracodawcy wyjątkowo korzystne i ekonomicznie uzasadnione. Jednocześnie korzystanie z subsydiowanego zatrudnienia pozwala osobom bezrobotnym na powrót na otwarty rynek pracy oraz umożliwia nabycie pierwszych doświadczeń zawodowych. Analiza ofert pracy pozyskanych przez Powiatowy Urząd Pracy w Mielcu w okresie dwóch pierwszych kwartałów 2014 roku wskazuje, że największe zapotrzebowanie pracodawców dotyczy to pracowników pomocniczych przygotowujących posiłki 1,2708. Wysokie wartości wskaźnika szansy zatrudnienia mają też osoby posiadające kwalifikacje do pracy w zawodach zaliczanych do następujących dużych grup: kierownicy w branży hotelarskiej, handlu i innych branżach usługowych 1, kierownicy do spraw produkcji i usług 0,7777, sekretarki, operatorzy urządzeń biurowych i pokrewni 0,5645, kierownicy do spraw zarządzania i handlu 0,5; pozostali pracownicy obsługi biura 0,3235, kierowcy i operatorzy pojazdów 0,2719, pracownicy do spraw finansowo statystycznych i ewidencji materiałowej 0,2494, średni personel z dziedziny prawa, spraw społecznych, kultury i pokrewni 0,2428, monterzy 0,2222. Zdecydowanie mniejsze wartości wskaźnika uzyskali: specjaliści do spraw zdrowia 0,0582; elektrycy i elektronicy 0,0572; technicy informatycy 0,0556; specjaliści nauk fizycznych, matematycznych i technicznych 0,055; średni personel do spraw zdrowia 0,0471; robotnicy budowlani i pokrewni (z wyłączeniem elektryków) 0,0433; robotnicy w przetwórstwie spożywczym, obróbce drewna, produkcji wyrobów tekstylnych i pokrewni 0,0312; specjaliści nauczania i wychowania 0,0253; rolnicy produkcji towarowej 0,0221; specjaliści z dziedziny prawa, dziedzin społecznych i kultury 0,0175. Zerowe wskaźniki szansy uzyskania oferty mają: leśnicy i rybacy, rolnicy i rybacy pracujący na własne potrzeby oraz żołnierze szeregowi. 4. ANALIZA ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYŻKOWYCH Na lokalnym rynku pracy od dłuższego czasu utrzymuje się nadwyżka podaży siły roboczej, ale nie wszystkie oferty zgłaszane do Powiatowego Urzędu Pracy w Mielcu mogą być zrealizowane. Wynika to z faktu, iż większość osób bezrobotnych posiada nieodpowiednie lub zdezaktualizowane kwalifikacje zawodowe i tym samym nie jest w stanie sprostać nowoczesnym standardom rynku pracy. Dodatkowo rozbieżności pomiędzy oczekiwaniami płacowymi i umiejętnościami posiadanymi przez osoby bezrobotne, a proponowanymi przez pracodawców warunkami pracy i płacy, w tym stawianymi przez nich wymogami kwalifikacyjnymi sprawiają, że wiele etatów pozostaje nie obsadzonych przez dłuży okres czasu. e-mail: sekretariat@pup.mielec.pl http://www.pup.mielec.pl 10

Jednocześnie klasyfikacja zawodów i specjalności wykorzystywana w szkolnictwie nie jest spójna i nie pokrywa się z klasyfikacją wykorzystywaną przez instytucje działające na rynku pracy. Rozbieżności w nazewnictwie zawodów maja swoje odzwierciedlenie w mniej lub bardziej rzeczywistym identyfikowaniu określonych grup zawodowych na potrzeby realizacji pośrednictwa pracy. Obserwowane kłopoty i trudności w systemie oświaty oraz dynamiczne zmiany, jakie zachodzą w poszczególnych zawodach i co się z tym wiąże w kwalifikacjach i umiejętnościach koniecznych do wykonywania pracy, sprawiają, że nie wszystkie szkoły kształcą absolwentów w pełni przygotowanych do podjęcia zatrudnienia. Ze zgromadzonego materiału statystycznego wynika, iż większość zawodów odznacza się niedopasowaniem popytu i podaży siły roboczej do potrzeb lokalnego rynku pracy. Analiza danych wyraźnie wskazuje, że najliczniejszą grupę zawodów reprezentowanych przez osoby bezrobotne zarejestrowane w Powiatowym Urzędzie Pracy w Mielcu stanowią zawody uznawane za nadwyżkowe. Biorąc pod uwagę wskaźnik średniej miesięcznej nadwyżki podaży siły roboczej wśród zawodów nadwyżkowych z najmniejszą szansą na uzyskanie zatrudnienia znalazły się specjalności wymienione w poniższej tabeli. Tabela 3. Ranking zawodów nadwyżkowych w I półroczu 2014 roku ze względu na średnią miesięczną nadwyżkę podaży siły roboczej. Kod zawodu Nazwa zawodu Średnia miesięczna liczba ofert pracy zgłoszonych w I półroczu 2014 roku Średnia miesięczna liczba osób bezrobotnych w I półroczu 2014 roku Średnia miesięczna nadwyżka podaży siły roboczej w I półroczu 2014 roku 000000 Inny zawód lub brak zawodu 0 149,3333 149,3333 331403 Technik ekonomista 0 18,3333 18,3333 263102 Ekonomista 0 16,5 16,5 711202 Murarz 2,3333 14,5 12,1667 322002 Technik żywienia i gospodarstwa domowego 0 11,8333 11,8333 522301 Sprzedawca 24 35,1667 11,1667 311204 Technik budownictwa 0,1667 9,6667 9,5 512002 Kucharz małej gastronomii 1,8333 10,6667 8,8333 722314 Tokarz w metalu 2 10 8 514101 Fryzjer 3,3333 11,1667 7,8333 712204 Posadzkarz 0,3333 7,6667 7,3333 723105 Mechanik samochodów osobowych 0,6667 7,6667 7 722307 Operator obrabiarek skrawających 0,3333 6,8333 6,5 723103 Mechanik pojazdów samochodowych 4,6667 11,1667 6,5 753105 Krawiec 1,8333 8,3333 6,5 834103 Mechanik - operator pojazdów i maszyn rolniczych 0 6,5 6,5 242217 Specjalista administracji publicznej 0,1667 6,3333 6,1667 313904 Operator zautomatyzowanej i zrobotyzowanej linii produkcyjnej w przemyśle elektromaszynowym 3,3333 9,3333 6 242222 Specjalista do spraw organizacji usług gastronomicznych, hotelarskich i turystycznych 0 5,1667 5,1667 263204 Socjolog 0 4,8333 4,8333 722301 Frezer 2,1667 7 4,8333 751201 Cukiernik 2,1667 7 4,8333 314207 Technik rolnik 0 4,5 4,5 752205 Stolarz 4,5 9 4,5 235107 Pedagog 0 4 4 261906 Prawnik legislator 1 4,3333 3,3333 613003 Rolnik 0,1667 3,5 3,3333 e-mail: sekretariat@pup.mielec.pl http://www.pup.mielec.pl 11

713101 Malarz - tapeciarz 0,3333 3,6667 3,3333 723307 Mechanik maszyn i urządzeń przemysłowych 3,1667 6,5 3,3333 932101 Pakowacz 0,8333 4,1667 3,3333 712904 Technolog robót wykończeniowych w budownictwie 0 3,1667 3,1667 311303 Technik elektryk 1,3333 4,1667 2,8333 514207 Technik usług kosmetycznych 0 2,8333 2,8333 351203 Technik informatyk 1,3333 4 2,6667 Źródło: Opracowanie własne. W najtrudniejszej sytuacji znajdują się osoby bez zawodu, dla których wskaźnik średniej miesięcznej nadwyżki podaży siły roboczej jest największy i kształtuje się na poziomie 149,3333. Wysoka wartość wskaźnika spowodowana jest corocznym napływem absolwentów, którzy ukończyli edukację w liceach ogólnokształcących oraz osób, które ukończyły szkoły zawodowe i nie przystąpiły do egzaminu czeladniczego wobec powyższego nie uzyskały kwalifikacji do wykonywania konkretnego zawodu. Aspiracje zawodowe i płacowe tych grup osób bezrobotnych w zestawieniu z oczekiwaniami prezentowanymi przez pracodawców powodują często, iż tylko część absolwentów podejmuje zatrudnienie. Obserwuje się także nadwyżkę podaży siły roboczej wśród osób bezrobotnych z zawodem technik ekonomista (18,3333), ekonomista (16,5), murarz (12,1667), technik żywienia i gospodarstwa domowego (11,8333) oraz sprzedawca (11,1667). Zawody określane mianem deficytowych występują na lokalnym rynku pracy zdecydowanie rzadziej, aniżeli zawody nadwyżkowe, co wskazuje na niedopasowanie kwalifikacji osób bezrobotnych do potrzeb i wymagań pracodawców. Ze względu na wskaźnik średniego miesięcznego deficytu podaży siły roboczej przedstawiciele niżej opisywanych zawodów mają największe szanse na uzyskanie zatrudnienia. Tabela 4. Ranking zawodów deficytowych w I półroczu 2014 roku ze względu na średni miesięczny deficyt podaży siły roboczej. Kod zawodu Nazwa zawodu Średnia miesięczna liczba ofert pracy zgłoszonych w I półroczu 2014 roku Średnia miesięczna liczba osób bezrobotnych w I półroczu 2014 roku Średni miesięczny deficyt podaży siły roboczej w I półroczu 2014 roku 311508 Technik mechanik maszyn i urządzeń 25 0-25 723310 Mechanik - monter maszyn i urządzeń 23,3333 0-23,3333 411004 Technik prac biurowych 1 23 3,6667-19,3333 833203 Kierowca samochodu ciężarowego 14,6667 2,8333-11,8333 722308 Operator obrabiarek sterowanych numerycznie 13 2-11 722204 Ślusarz 28,1667 19,3333-8,8333 524601 Wydawca posiłków / bufetowy 8,1667 0-8,1667 834401 Kierowca operator wózków jezdniowych 9,6667 1,8333-7,8333 432103 Magazynier 12,1667 4,6667-7,5 515303 Robotnik gospodarczy 1 11 3,6667-7,3333 243305 Specjalista do spraw sprzedaży 5,8333 0-5,8333 941201 Pomoc kuchenna 1 7,3333 1,5-5,8333 411003 Pracownik kancelaryjny 1 5,1667 0-5,1667 721205 Spawacz metodą MIG 4,6667 0-4,6667 311502 Kontroler jakości wyrobów mechanicznych 4,3333 0-4,3333 513101 Kelner 6,6667 2,3333-4,3333 325905 Opiekunka dziecięca 1 5 1,1667-3,8333 721204 Spawacz metodą MAG 4 0,1667-3,8333 e-mail: sekretariat@pup.mielec.pl http://www.pup.mielec.pl 12

332203 Przedstawiciel handlowy 4,1667 0,6667-3,5 341202 Opiekun osoby starszej 1 3,6667 0,1667-3,5 412001 Sekretarka 1 4,6667 1,3333-3,3333 524902 Doradca klienta 3,8333 0,6667-3,1667 513202 Barman 3,6667 0,6667-3 441203 Listonosz 3,3333 0,5-2,8333 833202 Kierowca ciągnika siodłowego 2,8333 0-2,8333 931301 Robotnik budowlany 8,6667 6-2,6667 514202 Kosmetyczka 1 3,1667 0,6667-2,5 713207 Malarz lakiernik wyrobów metalowych 2,6667 0,1667-2,5 1 - oferty pracy realizowane w co najmniej 50% w ramach subsydiowanych form zatrudnienia Źródło: Opracowanie własne. Największym zainteresowaniem ze strony pracodawców cieszyły się zawody: technik mechanik maszyn i urządzeń oraz mechanik monter maszyn i urządzeń, gdzie średni miesięczny deficyt podaży siły roboczej w tym zawodach wynosił odpowiednio - 25 i 23,3333. Bardzo wysoka liczba zgłoszonych ofert wynikała z faktu wzmożonego zapotrzebowania na te zawody ze strony dwóch mieleckich firm działających na terenie Specjalnej Strefy Ekonomicznej w Mielcu. Z uwagi na fakt, iż część ofert pracy realizowana była w ramach instrumentów rynku pracy (stażu, prac interwencyjnych, prac społecznie użytecznych, robót publicznych oraz dotacji na utworzenie lub doposażenie miejsca pracy) dane o zawodach deficytowych nie odzwierciedlają rzeczywistego obrazu rynku pracy. Dużym zainteresowaniem ze strony pracodawców cieszyła się organizacja staży dla osób bezrobotnych w zawodzie technik prac biurowych. Średni miesięczny deficyt podaży siły roboczej w tym zawodzie wynosił -19,3333. Przeciętnie w każdym miesiącu I półrocza 2014 roku Powiatowy Urząd Pracy w Mielcu dysponował 23 ofertami pracy subsydiowanej (głównie w ramach odbycia stażu) na stanowisku technik prac biurowych, a jednocześnie w rejestrze bezrobotnych pozostawało około 4 osób legitymujących się posiadaniem niezbędnych kwalifikacji do wykonywania takiej pracy. Na zgłaszane oferty pracy Urząd kierował w większości osoby bez zawodu, które ukończyły edukację w liceach ogólnokształcących. Dane statystyczne odzwierciedlają zmiany jakie zachodzą w sektorze transportowym i potwierdzają zainteresowanie pracodawców zatrudnianiem kierowców samochodów ciężarowych. W dobrej sytuacji na rynku pracy znajdują się w chwili obecnej osoby z właśnie takim zawodem. Średni miesięczny deficyt podaży siły roboczej wyniósł w badanym okresie -11,8333. Przeciętnie w każdym miesiącu I półrocza 2014 roku w dyspozycji Powiatowego Urzędu Pracy w Mielcu było około 15 ofert zatrudnienia na stanowisko kierowcy samochodu ciężarowego, a w ewidencji bezrobotnych pozostawało niespełna 3 osoby legitymujące się tym zawodem. Zauważalny jest również deficyt podaży siły roboczej w zawodach: operator obrabiarek sterowanych numerycznie ( - 11), ślusarz (-8,8333), wydawca posiłków/bufetowy (-8,1667), kierowca operator wózków jezdniowych (-7,8333), magazynier (-7,5), robotnik gospodarczy (- 7,3333) oraz specjalista do spraw sprzedaży (-5,8333). W celu pełnego zobrazowania sytuacji na lokalnym rynku pracy oraz przeanalizowania zawodów deficytowych i nadwyżkowych należy również wziąć pod uwagę wskaźnik intensywności nadwyżki/deficytu zawodów. Wskaźnik ten wyliczany jest jako udział średniej miesięcznej liczby zgłoszonych ofert pracy w zawodzie do średniej miesięcznej liczby osób bezrobotnych zarejestrowanych z tym zawodem. W metodologii niniejszego opracowania przyjęto, że jeżeli wskaźnik intensywności nadwyżki (deficytu) zawodów jest mniejszy od wartości 0,75 to dany zawód należy uznać za nadwyżkowy. Jeżeli wartość wskaźnika jest większa lub równa 0,75, ale mniejsza lub równa 1,5 to mamy do czynienia z zawodem e-mail: sekretariat@pup.mielec.pl http://www.pup.mielec.pl 13

zrównoważonym i możemy mówić, że w danym zawodzie występuje równowaga na rynku pracy. Natomiast w przypadku gdy wartość wskaźnika intensywności nadwyżki (deficytu) zawodów jest większa niż 1,5 to dany zawód należy uznać za deficytowy. Dla części zawodów nie jest możliwe określenie wartości wskaźnika, gdyż średnia miesięczna liczba zarejestrowanych osób bezrobotnych wynosi zero. Oznacza to, że pracodawcy zgłaszali chęć zatrudniania pracowników, a w rejestrze bezrobotnych nie figurowały osoby legitymujące się posiadaniem konkretnego zawodu. Sytuacja taka występuje w przypadku zawodów niszowych, w których pracodawcy zgłosili 1 lub 2 oferty pracy w przeciągu całego I półrocza 2014 roku. Na podstawie zgromadzonych danych statystycznych za pierwsze 6 miesięcy 2014 roku do zawodów nadwyżkowych zaliczono profesje ujęte w poniższej tabeli. Tabela 5. Ranking zawodów nadwyżkowych w I półroczu 2014 roku ze względu na wskaźnik intensywności nadwyżki zawodów. Kod zawodu Nazwa zawodu Wskaźnik intensywności nadwyżki zawodów 311204 Technik budownictwa 0,0172 242217 Specjalista administracji publicznej 0,0263 712204 Posadzkarz 0,0435 613003 Rolnik 0,0476 722307 Operator obrabiarek skrawających 0,0488 741101 Elektromonter instalacji elektrycznych 0,0625 723105 Mechanik samochodów osobowych 0,087 713101 Malarz tapeciarz 0,0909 711401 Betoniarz 0,1 834107 Operator maszyn rolniczych 0,1 311408 Technik elektronik 0,1429 711202 Murarz 0,1609 532102 Opiekun medyczny 0,1667 712602 Monter instalacji centralnego ogrzewania i ciepłej wody 0,1667 742114 Monter mechatronik 0,1667 752208 Stolarz meblowy 0,1667 512002 Kucharz małej gastronomii 0,1719 213207 Inżynier zootechniki 0,2 241306 Specjalista do spraw finansów 0,2 325502 Inspektor bezpieczeństwa i higieny pracy 0,2 421101 Asystent usług pocztowych 0,2 721203 Operator zgrzewarek 0,2 722314 Tokarz w metalu 0,2 932101 Pakowacz 0,2 753105 Krawiec 0,22 325601 Ratownik medyczny 0,2222 261906 Prawnik legislator 0,2308 211301 Chemik 0,25 214202 Inżynier budownictwa - budownictwo ogólne 0,25 214502 Inżynier technologii chemicznej 0,25 Źródło: Opracowanie własne. Analiza wskaźnika intensywności nadwyżki zawodów wskazuje, że w powiecie mieleckim mamy do czynienia ze znaczącą nadwyżką osób w zawodach budowlanych. Do grupy tej zaliczamy zawody: technik budownictwa (0,0172), posadzkarz (0,0435), malarz - tapeciarz (0,0909), betoniarz (0,1) oraz murarz (0,1609). Spowodowane jest to znaczną ilością osób bezrobotnych legitymujących się posiadaniem tego rodzaju zawodów, które jednak nie są zainteresowane podjęciem pracy w budownictwie i poszukują e-mail: sekretariat@pup.mielec.pl http://www.pup.mielec.pl 14

zatrudnienia w innych sektorach gospodarki lub też posiadają zdezaktualizowane kwalifikacje zawodowe nie odpowiadające standardom współczesnego rynku pracy. Dodatkowo w wielu przypadkach barierę stanowi wiek kandydatów, gdyż pracodawcy zainteresowani są zatrudnianiem osób młodych i dyspozycyjnych. Ranking 10 zawodów nierobotniczych o najwyższym wskaźniku intensywności nadwyżki obejmuje: technik budownictwa 0,0172; specjalista administracji publicznej 0,0263; technik elektronik 0,1429; opiekun medyczny 0,1667; inżynier zootechniki 0,2; specjalista do spraw finansów 0,2; inspektor bezpieczeństwa i higieny pracy 0,2; asystent usług pocztowych 0,2; ratownik medyczny 0,2222, prawnik legislator 0,2308, chemik 0,25. W przypadku zawodów związanych z wykonywaniem pracy fizycznej na stanowiskach robotniczych do grupy 10 zawodów i specjalności charakteryzujących się najwyższą wartością wskaźnika intensywności nadwyżki zaliczono następujące zawody: posadzkarz 0,0435; rolnik 0,0476; operator obrabiarek skrawających 0,0488; elektromonter instalacji elektrycznych 0,0625; mechanik samochodów osobowych 0,087; malarz - tapeciarz 0,0909; betoniarz 0,1; operator maszyn rolniczych 0,1; murarz 0,1609; monter instalacji centralnego ogrzewania i ciepłej wody 0,1667. Zawody określane mianem zawodów zrównoważonych to takie, w których średnia ilość zgłaszanych ofert zatrudnienia kształtuje się na poziomie zbliżonym do średniej ilości osób bezrobotnych zarejestrowanych w tym zawodzie. Zestawienie zawodów zakwalifikowanych do grupy zawodów zrównoważonych w I półroczu 2014 roku przedstawia poniższa tabela. Tabela 6. Ranking zawodów zrównoważonych w I półroczu 2014 roku ze względu na wskaźnik intensywności nadwyżki (deficytu) zawodów. e-mail: sekretariat@pup.mielec.pl http://www.pup.mielec.pl 15

Kod zawodu Nazwa zawodu Wskaźnik intensywności nadwyżki (deficytu) zawodów 228301 Fizjoterapeuta 0,7619 741201 Elektromechanik 0,7778 933304 Robotnik magazynowy 0,7857 222101 Pielęgniarka 0,8 712303 Tynkarz 0,8 234201 Nauczyciel przedszkola 0,8333 814190 Pozostali operatorzy maszyn do produkcji wyrobów gumowych 0,8333 431101 Asystent do spraw księgowości 0,9 121101 Główny księgowy 1 214102 Inżynier organizacji i planowania produkcji 1 214302 Inżynier inżynierii środowiska - gospodarka wodna i hydrologia 1 214406 Inżynier mechanik - środki transportu 1 242108 Specjalista do spraw logistyki 1 243106 Specjalista do spraw marketingu i handlu 1 243304 Specjalista do spraw kluczowych klientów (key account manager) 1 244101 Pośrednik w obrocie nieruchomościami 1 311208 Technik inżynierii środowiska i melioracji* 1 321103 Technik elektroradiolog 1 322001 Dietetyk 1 325907 Terapeuta zajęciowy 1 341203 Opiekun w domu pomocy społecznej 1 343603 Organista 1 541308 Pracownik ochrony fizycznej I stopnia 1 712101 Dekarz 1 721207 Spawacz ręczny gazowy 1 "721208 Spawacz ręczny łukiem elektrycznym 1 722206 Ślusarz narzędziowy 1 723201 Mechanik płatowców 1 731602 Galwanizer 1 732301 Introligator 1 741207 Elektromonter (elektryk) zakładowy 1 752105 Sortowacz materiałów drzewnych 1 821901 Konfekcjoner wyrobów gumowych 1 921201 Pomocniczy robotnik przy hodowli zwierząt 1 962906 Woźny 1 512001 Kucharz 1,0143 311504 Technik mechanik 1,0957 523002 Kasjer handlowy 1,1111 711601 Brukarz 1,125 751204 Piekarz 1,125 723104 Mechanik samochodów ciężarowych 1,1667 911207 Sprzątaczka biurowa 1,1875 522305 Technik handlowiec 1,2143 334306 Technik administracji 1,2222 833101 Kierowca autobusu 1,25 413201 Operator wprowadzania danych 1,3333 e-mail: sekretariat@pup.mielec.pl http://www.pup.mielec.pl 16

741103 Elektryk 1,3333 931203 Meliorant 1,375 931301 Robotnik budowlany 1,4444 722204 Ślusarz 1,4569 216602 Grafik komputerowy multimediów 1,5 343203 Florysta 1,5 514102 Fryzjer damski 1,5 611306 Ogrodnik terenów zieleni 1,5 711503 Stolarz budowlany 1,5 931205 Robotnik drogowy 1,5 Źródło: Opracowanie własne. Należy zwrócić uwagę, że grupa zawodów zrównoważonych składa się zaledwie z kilkudziesięciu zawodów. Sytuacja ta obrazuje skalę niedopasowania jaka występuje na powiatowym rynku pracy, gdyż w przypadku rynku dojrzałego grupa ta powinna być najliczniejsza. Wydaje się, że w obecnej sytuacji należy zintensyfikować działania zmierzające do skoordynowania systemu nauczania szkolnego na poziomie ponadgimnazjalnym do potrzeb lokalnego rynku pracy oraz promować, upowszechniać i prowadzić edukację ustawiczną dorosłych osób pracujących oraz bezrobotnych poprzez organizację szkoleń, kursów i programów doskonalenia umożliwiających podnoszenie kwalifikacji zawodowych. Wydawałoby się, że najmniej liczną grupę zawodów powinny stanowić zawody zakwalifikowane jako deficytowe, czyli takie, w których zauważalny jest brak rąk do pracy, a ilość zgłoszonych ofert zatrudnienia jest większa niż liczba osób bezrobotnych. Pomimo występowania problemu bezrobocia zawody deficytowe pojawiają się coraz częściej nie tylko z powodu niedostosowania systemu kształcenia do potrzeb rynku pracy, ale również ze względu na falę emigracji zarobkowej. Tabela 7. Ranking zawodów deficytowych w I półroczu 2014 roku ze względu na wskaźnik intensywności deficytu zawodów. Kod zawodu Nazwa zawodu Wskaźnik intensywności deficytu zawodów 721306 Blacharz samochodowy 3,5 242307 Specjalista do spraw kadr 4 516502 Instruktor nauki jazdy 4 325905 Opiekunka dziecięca 1 4,2857 331301 Księgowy 1 4,5 514202 Kosmetyczka 1 4,75 941201 Pomoc kuchenna 1 4,8889 422603 Rejestratorka medyczna 1 5 833203 Kierowca samochodu ciężarowego 5,1765 834401 Kierowca operator wózków jezdniowych 5,2727 513202 Barman 5,5 524902 Doradca klienta 5,75 712501 Monter / składacz okien 6 332203 Przedstawiciel handlowy 6,25 411004 Technik prac biurowych 1 6,2727 721206 Spawacz metodą TIG 6,5 722308 Operator obrabiarek sterowanych numerycznie 6,5 441203 Listonosz 6,6667 723303 Mechanik maszyn i urządzeń budowlanych i melioracyjnych 7 541307 Pracownik ochrony fizycznej bez licencji 8 e-mail: sekretariat@pup.mielec.pl http://www.pup.mielec.pl 17

333105 Spedytor 9 713202 Lakiernik proszkowy 9 713201 Lakiernik 10 911203 Pokojowa 10 241202 Doradca finansowy 11 821906 Monter wyrobów z tworzyw sztucznych 11 531202 Asystent nauczyciela przedszkola 12 713207 Malarz lakiernik wyrobów metalowych 16 341202 Opiekun osoby starszej 1 22 721204 Spawacz metodą MAG 24 1- oferty pracy realizowane w co najmniej 50% w ramach subsydiowanych form zatrudnienia Źródło: Opracowanie własne. Analiza wskaźnika intensywności deficytu zawodów wskazuje, że w okresie I półrocza 2014 roku największe szanse na podjęcie zatrudnienia miały osoby na stanowisku spawacz metodą MAG. Charakter pracy i stosunkowo niskie wynagrodzenie powoduje, iż osoby bezrobotne nie są zainteresowane podjęciem tego typu pracy. Wysokie wartości wskaźnika intensywności deficytu obserwowane są również w przypadku zawodów: opiekun osoby starszej, malarz lakiernik wyrobów metalowych, asystent nauczyciela przedszkola oraz monter wyrobów z tworzyw sztucznych. Zestawienie danych dotyczących zawodów nierobotniczych o najwyższym wskaźniku intensywności deficytu pozwala określić dziesięć specjalizacji, w których deficyt siły roboczej jest największy: opiekun osoby starszej 1 24; asystent nauczyciela przedszkola 1 12; doradca finansowy 11; spedytor 9; technik prac biurowych 1 6,2727; przedstawiciel handlowy 6,25; doradca klienta 5,75; rejestratorka medyczna 1 5; kosmetyczka 1 4,75; księgowy 1 4,5. 1 - oferty pracy realizowane w co najmniej 50% w ramach subsydiowanych form zatrudnienia Ranking najważniejszych dziesięciu zawodów robotniczych charakteryzujących się największą wartością intensywności deficytu obejmuje następujące zawody: spawacz metodą MAG 24; malarz lakiernik wyrobów metalowych 16; monter wyrobów z tworzyw sztucznych 11; pokojowa 1 10; lakiernik 10; lakiernik proszkowy 9; pracownik ochrony fizycznej bez licencji 8; mechanik maszyn i urządzeń budowlanych i melioracyjnych 7; listonosz 6,6667; e-mail: sekretariat@pup.mielec.pl http://www.pup.mielec.pl 18

operator obrabiarek sterowanych numerycznie 6,5. 1 - oferty pracy realizowane w co najmniej 50% w ramach subsydiowanych form zatrudnienia Przedstawione rankingi nie do końca obrazują aktualną sytuację na lokalnym rynku pracy, gdyż pracodawcy nie zawsze informują Urząd o wolnych miejscach pracy, a stosowana Klasyfikacja Zawodów i Specjalności nie odzwierciedla rzeczywistych realiów rynku pracy. Nie mniej jednak można zauważyć zwiększone zainteresowanie przedsiębiorców zatrudnianiem osób w zawodach: spawacz metodą MAG, malarz lakiernik wyrobów metalowych, monter wyrobów z tworzyw sztucznych, pokojowa, lakiernik oraz lakiernik proszkowy. W przypadku zawodów nierobotniczych przedsiębiorcy zgłaszali zwiększone potrzeby kadrowe na stanowisko opiekun osoby starszej, asystent nauczyciela przedszkola oraz doradca klienta. Wskaźnik intensywności deficytu zawodów wskazuje, że w przypadku ofert pracy subsydiowanej najczęściej pracodawcy poszukiwali osób do pracy w zawodach: opiekun osoby starszej, asystent nauczyciela przedszkola, technik prac biurowych, rejestratorka medyczna, kosmetyczka oraz księgowy. 5. WNIOSKI Analiza informacji statystycznych dotyczących ilości i struktury osób bezrobotnych pozostających w ewidencji Powiatowego Urzędu Pracy w Mielcu, napływu do ewidencji Urzędu osób posiadających kwalifikacje do wykonywania poszczególnych profesji, zgłoszonych przez pracodawców ofert zatrudnienia, wskaźnika nadwyżki (deficytu) podaży siły roboczej oraz zawodów w ujęciu intensywności nadwyżki prowadzi do następujących wniosków: Pomimo podejmowanych działań aktywizacyjnych wciąż najliczniejszą grupę bezrobotnych stanowią osoby bez zawodu (1.169 osób). Jednakże można zauważyć nieznaczny spadek w porównaniu z I półroczem 2013 roku. Odnotowano bowiem spadek ilości osób bez zawodu o 99 osób. Najliczniej reprezentowanymi zawodami wśród osób bezrobotnych są: sprzedawca (416 osób), ślusarz (227 osób), technik ekonomista (189 osób), murarz (155 osób), krawiec (152 osoby), kucharz (145 osób) oraz technik mechanik (136 osób). W porównaniu z analogicznym okresem roku ubiegłego struktura zawodowa osób bezrobotnych nie uległa większej zmianie. W I półroczu 2014 roku najwięcej ofert pracy przedsiębiorcy zgłosili w następujących zawodach: ślusarz (169), technik maszyn i urządzeń (150), sprzedawca (144), mechanik monter maszyn i urządzeń (140), technik prac biurowych (138), technik mechanik (103), kierowca samochodu ciężarowego (88), operator obrabiarek sterowanych numerycznie (78) oraz magazynier (73). Do grupy zawodów nadwyżkowych zakwalifikowano następujące specjalizacje: technik budownictwa, specjalista administracji publicznej, posadzkarz, rolnik, operator obrabiarek skrawających, elektromonter instalacji elektrycznych, mechanik samochodów osobowych, malarz tapeciarz, betoniarz oraz operator maszyn rolniczych. Pośród zawodów deficytowych największy niedobór pracowników na lokalnym rynku pracy utrzymywał się w zawodach: spawacz metodą MAG, opiekun osoby starszej, malarz lakiernik wyrobów metalowych, asystent nauczyciela przedszkola, monter wyrobów tworzyw sztucznych, doradca finansowy, pokojowa lakiernik oraz lakiernik proszkowy. Spadek ilości osób bezrobotnych zarejestrowanych w pierwszym półroczu roku 2014 w Powiatowym Urzędzie Pracy w Mielcu oraz wzrost ilości zgłaszanych ofert pracy potwierdzają informację o poprawie sytuacji na powiatowym rynku pracy. Warto zauważyć, iż na koniec I półrocza 2014r. powiat e-mail: sekretariat@pup.mielec.pl http://www.pup.mielec.pl 19

mielecki plasował się na pierwszym miejscu w województwie podkarpackim ze względu na najniższą wysokość stopy bezrobocia (11%). W przeciągu 1 roku stopa bezrobocia w powiecie mieleckim uległa spadkowi o 1,1 punktu procentowego. Zaobserwowane zmiany wynikają ze wzrostu ilości zgłaszanych ofert niesubsydiowanych. Jednocześnie obserwowana korzystna sytuacja nie uprawnia do stwierdzenia, iż w najbliższej przyszłości na lokalnym rynku pracy nie będziemy mieć do czynienia z poważnymi zmianami. Dynamiczne zmiany gospodarcze oraz wciąż niepewna sytuacja przedsiębiorstw nie pozwalają na udzielenie odpowiedzi na pytanie, jak będzie wyglądał rynek pracy w ciągu następnych kilku lat. Spis tabel Aneks statystyczny Szczegółowe tabele wynikowe można pobrać ze strony internetowej www.mz.praca.gov.pl Spis tabel: Tabela 1. Najliczniejsze rejestracje osób bezrobotnych wg zawodów w I półroczu 2014 roku... 7 Tabela 2. Najliczniej zgłaszane oferty pracy wg zawodów w I półroczu 2014 roku... 9 Tabela 3. Ranking zawodów nadwyżkowych w I półroczu 2014 roku ze względu na średnią miesięczną nadwyżkę podaży siły roboczej... 11 Tabela 4. Ranking zawodów deficytowych w I półroczu 2014 roku ze względu na średni miesięczny deficyt podaży siły roboczej... 12 Tabela 5. Ranking zawodów nadwyżkowych w I półroczu 2014 roku ze względu na wskaźnik intensywności nadwyżki zawodów... 14 Tabela 6. Ranking zawodów zrównoważonych w I półroczu 2014 roku ze względu na wskaźnik intensywności nadwyżki (deficytu) zawodów... 16 Tabela 7. Ranking zawodów deficytowych w I półroczu 2014 roku ze względu na wskaźnik intensywności deficytu zawodów... 17 e-mail: sekretariat@pup.mielec.pl http://www.pup.mielec.pl 20